Jakitea elkarteak saria eman berri dio Maria Zabalari, betiko sukaldaritzan aritu izanaren aitortza gisa. GOTZON ARANBURU

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Imanol Urrestarazu 3 Iritzia4-5 Merkatariak elkarlanean8-9 Maialen Akizu 10Gabiriarrak 1951. urtean 12Joxe Mari Mujika 13 BKL 15

GOIBERRI

91. zenbakia. 2014ko otsailaren 14a

Maria ZabalaSukaldaria

«Hirulagunekafaltzekoarrautzabakarrajartzennuen» 6-7

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Gaintzako ermitatik Aralar, Aizkorrieta itsasoa ikusi daitezke»

Imanol UrrestarazuKirolaria

Mikel Albisu OrdiziaOrdizian bizi da Imanol Urres-tarazu (Lazkao, 1966), CAF-eko langilea, gaur egun ordez-kari sindikala da. Kirolaria,mendizalea, parapentearekinhegan egiten du eta bere bide-oak sarean ikus daitezke.Egin duzun hegaldirik onena.Jon lagunarekin gure hastape-netan (orain 25 bat urte) egitengenituen hegaldi prekarioak. Igo duzun mendirik politena.Lozorroan zegoen Tungurahuasumendia, Ekuadorren. Handikgutxira aktibatu zen berriro.Paisajerik dotorena.Belaguako bailara hegaldirakobenetan leku ederra da.Zaletasun bat.

Lanetik atera eta 15 minutuko

kuluxkatxoa egitea sofan.Pelikula bat.Azkena El Hobbitalabekin.Liburu bat.Koldo Saratxagaren Experien-cias ner 2012 irakurtzen ari naiz. Musika talde bat.80 hamarkadako edozein, a zekasta! Adibidez, Ramones.Abesti bat. Mikel Laboaren Lili bat.Janari bat.Arroz integrala berdura saltea-tu ugarirekin.Edari bat.Ahal den guzietan mendiko ura,batzuetan sagardoa eta okasioberezietan Habana 7 txupitoa.Oporretarako leku bat.

Pirinioak.Amets bat.Justizia sozialean oinarritu, etabere buruaren jabe izango denEuskal Herri euskalduna. Aire-tik ikusten den bezain ederra.Jaso duzun oparirik bereziena. Gutxien espero duzunean jaso-tzen duzun detailetxo hori.Gorroto duzuna.Zurikeria, inkoherentzia, batesan eta besta egiten duena. Goierriko txoko bat.Gaintzako ermita, Aralar, Aiz-korri eta itsasoa ikusi daitezke.Herriko alkate bazina... Aze marroia!Ordizian biziko ez bazina...Borda koxkor batean lasai...Beno, Lazkaon ere bai.

«Lozorroan zegoenTungurahuasumendia igo, etahandik gutxiraaktibatu zen»

IMANOL URRESTARAZU

GOI BERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Lierni OrmazabalKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 607 530 424 – publi@goiberri.infoBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Udalak: Altzaga, Arama, Itsasondo,Lazkao, Olaberria, Urretxu, Zerain,Segura eta Zumarraga

04 GOIBERRIIRITZIA

Joseba Imaz GantzarainKazetaria

Zumalakarregibizirik da

«Zinematiketxerabideannindoala,niregolkorakobarrez,poza emanzidanpentsatzeakbadagoelaoraindikametsakgauzatzekoindarrik»

areta ahaztueta zikinenaere alaitu de-zake graffitibatek. Abestieder batek

zoritxarreko momentuak ahaz-teko balio duen bezala. Egune-roko bizitzako horma grisak,gure gizarteko izkina itsusie-nak, guztiak margotzeko gaidelako sormena. Kolorez, go-goetaz, kritikaz edo umorezmargotu ere. Kreatibitatearenahalmen sorgin horren adibideberri bat izan dut joan direnegunotan. Gazte talde batenimajinazioak eta lanerako go-goak irribarrez zipriztindu baitubeste behin Euskal Herriko pa-norama eta historia sozio-poli-tikoa.Ataun of the dead izeneko zi-

nema-trilogia abiarazi eta gau-zatzen ari diren lagun horietazari naiz. Joan den ostiralean, hi-laren 7an, Beasaingo Usurbeantzokian bota zituzten hirufilm horietan lehenengo biak.Astean zehar pilatutako nekeaeta haserreak alde batera utzi,eta barre-algara terapeutikobatzuk egiteko parada polita,gau hartakoa.Kasu honetan ere errealitate

grisari txispa atera diote filmhorien sortzaileek, Xabier Padi-nek eta Beñat Iturriozek. PatxiLopezek lehendakari-makilajaso zuenean otu zitzaien trilo-giaren abiapuntua: bi zientifikokarlistak, Ajuria-Eneko maizterberriaren aditzera izanda, Zu-malakarregi jenerala berpizte-ko plana martxan jarriko dute.Esperimentuetan buru-belarri

dabiltzala, Idiazabalgo gaztalote bat kutsatuko dute usteka-bean eta, ondorioz, Ataungoherritarrak zonbi edo ez-hilda-ko bilakatzen hasiko dira, gaztalote hori dastatu ondoren. Bikarlista aldartetsuek egoeraprobestu eta Zumalakarregiberpiztea lortuko dute: osabaTomas Euskal Herrian izangoda berriro.Bigarren filma ere estreinatu

berria dute, Joxean's Hil Ebenizenburupean. Ormaizteginjaiotako jeneral karlista etabere zonbi txapelgorriak PatxiLopezen aurka altxatzen direnbitartean, Partido NacionalVampirico (PNV) alderdiko bu-ruzagiek beren hegemoniaarriskuan ikusiko dute eta era-baki serio bat hartuko dute.Agirre lehendakaria berpiztea.Horrela sortuko da karlisten etajeltzale banpiroen arteko nor-gehiagoka bortitz eta odoltsua.Dudarik ez dago disparate

hutsa dela lerro hauen gaineankontatutakoa. Disparate ede-rra inondik ere! Bigarren filmagauzatu ahal izateko 700 euro-ko aurrekontua soilik izan duteeskura. Grabaketak larunbatgoizez egin dituzte, aktoreenjai-egunetan eta kamera bakarbat erabiliz. Mikrofonoakerratz-makila batean zintzilika-tuta, asmamenari esker pro-duktu fresko eta dibertigarri bategiteko gai izan dira. Oso balia-bide urriekin produktu deigarribat egin dute eta, batez ere,ikusleoi gogotik barre eginarazi.Zinematik etxera bidean nin-

doala, nire golkorako barrez,poza eman zidan pentsatzeak

badagoela oraindik ametsakgauzatzeko indarrik. Badagoe-la erokeriak gauzatzeko adoreaduen jende burutsurik. Baliabi-de gutxi izanagatik –garai zailhauetan–sormenari hesirik jar-tzen ez dioten idazle, musikari,margolari eta eskultore ugaridagoela, alegia. Haiei esker ja-saten ditugu errazago bizitza-ren gazi-gozoak. Batzuetan go-goeta eta kritika sakonei esker,beste batzuetan edertasuna-ren eta estetikaren distira hu-tsarekin eta, sarritan, inguruandaukagun errealitate gordinariburla eginez.Beharrezkoa baita hori ere,

norbere buruaz barre egitea.Herri honetan traszendentziahandiz bizi izan dugu gure his-toria, hizkuntza eta egunerokobizitza. Batzutan gure buruariadarra jotzea zer den ahazte-raino. Bizitzak ezin du izan fri-bolitate hutsa eta arinkeria za-barra, baina oso sanoa erebada bromarako eta auto-ziri-katzeko zirrikituak bilatzea.Hori erakutsi digute bestebehin Zumalakarregi eta Agi-rreren zonbiek.Argi ibili, gainera, oraindik

Ataun of the dead trilogiarenhirugarren kapitulua iristekodago eta. Hurrengo filme horre-tan, ezker abertzaleko militan-teek Nafarroako errege zaharbat berpiztuko dute aidanez,Zumalakarregi jeneralaren he-gemoniari aurre egiteko. Aurre-ko zonbiak sortzeko kutsatuta-ko Idiazabal gazta erabili badu-te, oraingo honetan Lodosakopiperrak erabili beharko dituzteagian...

P

GOIBERRI 05IRITZIA

Buru makiaveliko batek bakarrik asmatu dezakeen istoriobat kontatuko dizut Azkarate.Baziren behin, bi bertsolari gazte.Uda zen. Auzoan jai herrikoiak zirela eta preso eta iheslarien seni-deen omenezko kalejiran kantatzeko gonbidapena jaso zuten bigazteek. Bertsolariek ohi dutenez, egin zuten euren bertso saioa.Igaro ziren udazkena eta negua. Udaberri usainik gabe iritsi zi-

tzaien bi gazteei epailearen aurrera joateko «gonbidapena». Kale-jira batean bertsotan aritzea delitua omen eta Audientzia Nazio-nalak inputatu zituen. Ohartu zara honezkero, ez dela istorio bat. Bertsotan egitea

(ere) delitu da gurean! Jagoba Apaolaza gasteiztarra eta Iker Pas-

tor Zalduondokoa dira inputatuak. Hil honen 24an eta 25ean, ne-guan, epaiketa dute Madrilen. Protagonistak ez gara gu, baina izan gintezkeen. Etorkizuna gure

esku dagoela sinesten ari garen uneotan, hemen nork agintzenduen erakutsi nahiaren erakustaldi zentzugabe bat gehiago.Jagobari eta Ikerri elkartasuna adierazteko, Bertsolariak Libre

egitasmoa jarri dute abian. Ekintza ugari ari dira burutzen, baina

Bertsotan egitea delitu gurean, diozu.Eta zer ez da, bada, gauregun, delitu? Ia ezerk ez gaitu harritzen honez gero, eta hori da, za-lantzarik gabe, kezkagarriena. Komunikabideak itxi, hainbat etahainbat elkarte klandestinitatera kondenatu, eta makina bat herri-tar atxilotzen dituzte inguruotan, gaur bai eta bihar ere bai. Besteinon gertatzen al da horrelakorik? Noiz arte iraungo du zentzuga-bekeria honek guztiak? Bertsolariak inputatu izana, gainera, larria iruditzen zait oso.

Bertsolari bat ezin baita kantatzen duenagatik epaitu, kanta baite-zake guardia zibil erretiratu baten paperetik zein auto-bonba batjartzera doan norbaiten paperetik. Hala ikusten dut nik behintzat.Jagobak eta Ikerrek euren pentsaera politikoa izango dute, bainaezeren gainetik bertsolariak dira, euren bertso jardunean ariko zi-renak kalejira hartan... Zenbat bertso ez genituen, bada, kantatukogutako bakoitzak, «inputagarriak»! Hitzak neurtzen hasi behar al

dugu, bada? Badirudi baietz...Ez dakit noraino helduko garen gurpil ero honetan, baina Euskal

Herrian gertatzen ari denak ez dauka izenik. Egoerak hobera egin-go duen itxaropena badaukagu, baina...

bateta

bat

Asteko irudia

Nerea Elustondo

Gorka Azkarate

Josu Maroto

San ValentinAlde komertzialetik begiratuedo ez... San Valentin egunzoriontsu bat opa dizuetdenoi!

bihar zortzi (otsailaren 22an) bertso-agerraldi masibo bat egingoda Gasteizko Matxete plazan. Bertsozaleak eta bertsolariak, de-nak gaude gonbidatuta agerpenean parte hartzera. Zenbat kami-seta eskatu behar ditugu?

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Gaur egun jendea ezdago ohituta larremotzean bizitzen»

Maria ZabalaSukaldaria

GOTZON ARANBURU

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

Miriam Luki LegazpiJakitea elkarteak saria emanberri dio Maria Zabalari (Goi-zueta-Nafarroa, 1925), betikosukaldaritzan aritu izanaren ai-tortza gisa. Zabala 50eko ha-markada hasieran iritsi zen Le-gazpira, San Sebastian egunbatean, herria «xenda» batbaino ez zenean, ume bat be-soetan eta bestea eskutik ezineramanda, eta elurretan alda-pan gora egin zuela biziki gogo-an du. Azken 30 urteetan Zaba-la Legazpiko Gizarte Zentrokosukaldean aritu da lanean,musu truk. Egun egunero joa-ten da gizarte zentrora kartetanjokatzera; zentimo bat jokatzendute partidako, «gure mahaiazentroko onena da». Jakiteak saria emango zizula ja-kin zenuenean zer sentitu ze-nuen?Poza eta emozioa. LegazpinOlaria eman zidatenean ere ha-laxe sentitu nintzen, nori emaneta niri... Korosti dantza talde-koek ere omenaldi bat egin zi-daten. Urtean beste dantza tal-de batzuekin hiru truke egin ohidituzte, eta dantzari gonbida-tuei neuk eman izan diet gosal-tzen, bazkaltzen eta afaltzen

urterik urte.Sukaldaritza zaletasuna alaogibidea izan da zuretzat?Beharrak eraman ninduen su-kaldeko sutegira. Goizuetatikatera eta Donostiara joan nin-tzen neskame, baina nire egin-kizun nagusia umeak zaintzeazen eta sukaldean ez nintzengehiegi aritu.Goizuetara itzuli zinen eta mea-tegietako kantina hartu ze-nuen; hango sukaldean hasi alzinen? Bai. Langile asko zegoen barra-koietan, eta gu etxe bateangeunden. Ez nuen soldatarik,baina etxea, argia eta egurradebalde genituen. Gizona me-ategietako guardia zen. Zein menu jartzen zenien mea-tzariei?Potajea urdai pixka batekin, ga-rai hartan babarrun asko jatenzen. Afaltzeko arrautza bakarra

nuen bertan. Handik goiko pen-tsiora bidali ninduten, eta beste5 urte egin nituen. Goikoan su-kaldean egin nuen lan, 44 lagu-nei jaten ematen nien eta garbi-ketak egitera bi emakume etor-tzen ziren. Guztira, 26 urte eginnituen Etxeberriarentzat lane-an.Zure umeak non geratzen zirenzu lanean ari zinen bitartean?Nahikoa koskortuta zeuden,eta beren kasa moldatzen zi-ren. Hori bai, eguerdian etxeraetorri eta bazkaltzen ematennien aurreko gauean prestatu-takoarekin. Umeez gain, gukapopiloak ere izan genituen.Nolako tratua zen apopiloekinegiten zenuena?Nafarrak ziren eta eurek urdaiazein babarrunak ekartzen zi-tuzten eta nik ardoa nahiz ogia

ipintzen nuen hiru lagunentzat,ilar gutxi batzuekin eta patate-kin; horrekin nahikoa beharzuen, halabeharrez. Herrikolangileak kamioietan etortzenziren eta haiek beren jana ekar-tzen zuten; nik kanpokoei ema-ten nien jaten. Ordurako Extre-madurako (Espainia) langileakzeuden, bat baino gehiago Esa-ko urtegia eraikitzera etorrita-koa. Zerk ekarri zintuen Legazpira?Gure aita 33 urte zituela hil zen,anaia soldadu nuen eta ea Goi-zuetan geratuko ginen galdetuzigun, han aterabide handirik ezbaitzegoen. Gure beste anaiaLegazpin bizi zen, San Inazioauzoan. Brinkolako harrobianhasi zen lanean eta ondorenPatrizio Etxeberriaren lante-gian; haren atzetik etorri ginensenarra eta biok. Nolakoa zen Legazpi 50eko ha-markadaren hasieran?Patrizio Etxeberriaren lantegiatxikitxoa zen, eta Legazpi xen-da bat. Muruko behiak San Ina-zio ondoan bazkatzen ziren etaguk egurra pinudietatik hartzengenuen. San Juan eta San Ina-zio auzoak zeuden, beste auzo-rik ez zegoen. Gizarte zentroa

dagoen tokian ez zegoen ezer,eta kultur etxearen atzealdeanetxe bat zegoen, dentistarenetxea. Pentsioan hasi zinen lanean,baina ez sukaldeko lanetan. Pentsioan lan egiten zuenakbesoa hautsi zuen, eta bere to-kia betetzeko deitu ninduten,garai hartan seguruak eta ho-rrelakoak ez zeuden. Alaba za-harrena Arrasaten nuen (Gi-puzkoa), izebaren tabernan la-nean, eta nirekin ekarri nuen.Handik gutxira Patrizio Etxebe-rriaren etxean hasi zen lanean. Zeintzuk ziren zure eginbeha-rrak pentsioan?Lantegian ari zen jendea zego-en pentsioan. Egunean 60 oheegiten nituen, 60 logela eta hirukorridore. Komunak ez nituenzenbatu, baina atera kontuak.Sukaldeko arduraduna ez ze-goenean bakarrik lan egiten

erosten nuen. Nik erositakoakobratzen nien loarekin batera,baina asko ere ez zen. Etxekoakziren. Pentsa, behin Fatimara(Portugal) joatea otu zitzaiguneta apopilo batek etxera era-man zituen gure umeak, Nafa-rrora.Bizitza zati bat Patrizio Etxebe-rriaren etxeari lotuta egin du-zue. Nolako gizona zen?Gure alaba bere etxera laneraeraman zutenean, alabari gal-dera bat egin zion: gure fabrika-tik zein da zure aitak gogokoenduen erreminta?Sega zela etaordubetean aitari eramatekosega ekarri zion. Nik ez daukatPatrizio Etxeberriaren kexarik. Gizarte zentroko sukaldean 30urte egin dituzu.Bai, senarraren bitartez hasinintzen, eta orain arte. Gauzagutxi zegoen hemen, gizartezentroan, eta pentsiotik ekar-tzen genituen zopa-ontziak,kazoak eta lapikoak. Geroraerosi genituen hemen eduki-tzeko tresna guztiak; orduan al-dundiak dirua ematen zuen,orain ez. Ospakizunak zeude-nean bazkariak edo afariak egi-ten genituen, 300 lagunentzatere bai. Nola kalkulatzen dira kantita-teak 300 lagunentzat? Litro bat hiru lagunentzat, oi-lasko bat lau lagunentzat... Etalehenengoek errepikatzen ba-dute faltan izango duzu. Eta menu bat, adibidez?Haragi zopa, entsalada, oilas-koa, melokotoia eta anana. Inoiz ez duzu kobratu, ezta?Ez, urteak egin ditugu hemenmusu truk lanean. Inoiz mahai-koei zertxobait gehiago eskatudiete eta eman egin digute. Egun ez dirudi oso modan dago-enik ezeren truke lan egitea.Zer deritzozu?Bada horregatik ari dela denagaltzen. Jendeak orain dantzanbaino ez du egin nahi. Gutxirekin bizi izan zara zu.Guztia edukitzea hain ona delauste al duzu?Gaur egun jendea ez dago ohi-tuta larre motzean bizitzen.

«Meatzetakokantinan ez nuensoldatarik; etxea,argia eta egurradebalde genituen»

«Afaltzekoarrautza bakarrajartzen nuen hirulagunentzat, ilargutxi batzurekin»

«Pentsioan 60ohe, 60 logela etahiru korridoreegiten nituenegunero»

«Gizarte zentrokoospakizunetanbazkariak etaafariak egitengenituen»

08 GOIBERRIASTEKO GAIA

Txartel bakarra eta ‘Marketplace’egitasmoa lantzen ari dira Goierrikomerkatariak, lehiakide izateari utzita.

Janire Arrondo GoierriPoltsa bete egitasmo emandiote hasiera Goierriko merka-tariek 2014ari. Garai zailak bizidituen sektorea den arren; gel-dirik geratzeko asmorik gabe,ekintza berriak sortu eta ideiaberriak garatzen dabiltza lane-an. Elkarren lehiakide izan be-harrean, elkarlanean aritzeadute helburu. Herrien bizkarrezur dira den-

dak, azokak eta ostatuak; au-zoei eta kaleei bizia ematendienak. Aberastasuna sortzen

dute; lana ere bai. Egoera eko-nomikoaren okertzeak etaerosketa ohituren aldatzeakzaildu egin du merkatarien ego-era. Internet bidezko salmeta-

kedo ordutegiak luzatzeak al-daketak eragin ditu sektorean.Bailaran Beasaingo (Bare-

ak), Ordiziako (Ordizian) edoLazkaoko (Lazkaon)merkata-riak, esate baterako, elkartee-tan antolatuta daude. Segurada herri txikietan elkartea duenbakarra, Maduragain. Handiek zein txikiek, lagun-

tza eta babesa izan dezaten la-nean dabiltza Goierriko Merka-taritzaren Dinamizaziorako Bu-legoan. Urtebete pasatxodarama bulegoaren arduradun

Gorka Goikoetxea donostia-rrak. Fisikoki Goikoetxeak berakBeasaingo Bareaken bulegoanlan egiten badu ere, izenak dio-en bezala, Goierri osoko merka-

taritza dinamizatzeaz ardura-tzen da. Urtarrilaren amaieranbildu ziren Beasaingo Igartzajauregian herrietako merkatarielkarteetako ordezkariak; udalzinegotziak zein teknikariak;eta, Goitur eta Goiekiko ardura-dunak. Bertan, Goikoetxeak2014rako egitasmoen berrieman zien. Landu beharreko lehentasu-

nen artean «elkarlanarena»azpimarrazen du Goikoetxeak.Herri bakoitzean udalak etamerkatal elkarteek (elkarteaduten herrietan behintzat) el-karrekin egiten dute lan. Ez dagauza bera gertatzen herrienartean, ordea: «Elkarren kon-potentzia gisa ikusi beharrean,saltoki edo elkarteen arteankooperatu beharra dago. Inda-rrak batu behar ditugu, lana el-karrekin egin eta ondoren ba-koitzak berea egin dezala».«Lehia» inguruneen artea-

koa dela dio Goikoetxeak, ezeskualde barruko herrien arte-koa. «Goierriren lehiakideakDonostialdea edo Tolosaldeaizan daitezke; baina, Beasaineta Ordizia ez dira lehiakide, el-karren osagarri baizik», dio di-namizatzaileak.

Egitasmo berritzaileakMerkatarien zein erosleen bal-dintzak hobetzeko asmoare-kin, Goikoetxeak Goierriko Mer-katal Txartela sortzea proposa-tu zien Igartzako batzarrean.Ordizian, Beasainen eta Lazka-on, badute berea; baina geroeta gutxiago erabiltzen dela etaez duela jende berria erakar-tzen ikusi dute. Helburua, herri

Merkatariakelkarlanean

rretxu-Zumarragan Bi-Tartean eta Legazpin Ilinti elkar-tea ere bizilagunek erosketak herrian bertan egin ditzaten

sustatzeko lanean dabiltza. Ilinti elkarteko lehendakaria da AlbonRetegi. Saltokiak eta ostalariak elkarteetan biltzea «onuragarria»dela dio berak. Dendetan hobariak izateko edo hainbat kanpainetanparte hartzeko erosketa txartela martxan dute Legazpin; «azkeneanhelburua jandeak bertan erostea da, hortaz erakargarri egin behardugu», dio lehendakariak. Aurreko urteetako dinamika berarekinjarraituko dute kanpainak eta ekintzak egiten. 1991z geroztik hasiziren elkartzen eta lanean Urretxuko eta Zumarragako merkatariakere Bi-Tartean elkartean. Saltokien arteko koordinazio lanak egineta topagune izatea dute helburu. Erosketa txartela indartzeaz gain,urtean zehar erosketak sustatzeko kanpainak egingo dituzte.

U

Elkarteen aritzea onuragarria delauste dute Goierri garaian ere

GOIBERRI 09ASTEKO GAIA

guztietarako balioko lukeentxartela erabiltzea da. «Erabil-tzaileentzat abantaila ugariizango ditu. Herri guztietan era-bili ahal izango da, udal baliabi-deak erabiltzeko aukera erebultzatu daiteke. Visa txartelaizango da, dirua ateratzeko erebalioko du, eta horrek baliogehiago emango dio», esan duGoikoetxeak. Hala ere, horrekez du oztopatuko elkarte bakoi-tzak bere saltokietarako kan-painak egitea. Dinamizatzaile-aren asmoa eskualdeko mer-

kataritzaren irudia indartzeada. Oraindik, txartel berria mar-txan jarri aurretik, merkatarie-kin eta banketxeekin lanketaegiteko dago; dena ondo joa-nez gero, 2015erako prest edu-kitzea espero dute.

Internet aukera gisaInterneteko salerosketarakoaukera arrisku gisa ikusi beha-rrean, aukera indartsua delanabarmendu nahi du Goikoe-txeak. Horregatik proposatu duGoierri Marketplace denda bir-tualaren ideia. Oraindik ideiahutsean dagoen arren, bailara-ko enpresak web atari bateanbiltzea da helburua, euren pro-duktuak online sal ditzaten.Sarea enpresentzat erakus-lehio garrantzitsua dela ustedu. Garai berrietara egokitzeaezinbestekoa izango da merka-taritza txikiari eusteko.

Konpetentzia gisaikusi beharrean,saltokien arteankooperatu beharranabarmendu dute.

2015erakoGoierrikoMerkataritzaTxartela prest edukinahi dute

Kanpora begira,sarean produktuaksaltzeko ataria sortunahi dute: ‘GoierriMarketplace’ gunea

Beasainen, Ordizian zenLazkaon egiten diren stockazoketan hainbat herritakosaltokietakoak elkatzen dira.IÑAKI GURRUTXAGA

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Bertsolari gazteokabesteko gogoa dugu,baina ez dugu plazarik»

Asier Zaldua UrretxuMaialen Akizu (Urretxu, 1996)bost urterekin hasi zen Zuma-rragako eta Urretxuko bertsoeskolan. Ordutik, hamaika sarilortu ditu.Nolatan bertsolari?Duela 13 urte haurren bertsoeskola berreskuratu zen eta or-duan hasi nintzen. Bost urte ni-tuen. Gainontzekoak zaharra-goak ziren, baina gogo handianuen eta utzi egin behar izan zi-

daten.Giro ona aurkitu al zenuen ber-tan?Bai. Adin eta ikastetxe ezberdi-netako haurrak elkartu ginen.Egun, bertso eskolako irakasleanaiz, Manex Mantxolarekin etaAmaia eta Mikel Iturriotzekinbatera.Beraiekin entrenatzen al duzu?Gabiriara ere joaten naiz. Izanere, ama bertakoa da. Kanpokolagunekin abesten ere saiatzennaiz.Ba al dago alderik Urretxukoeta Zumarragako eta Gabiriakoeskolen artean?Bai. Estiloa, gaiak, kantatzekoera, umorea... erabat ezberdi-nak dira. Bi iturri ezberdinetatikedatea oso aberasgarria da. Aurten azkenekoz parte hartu-ko duzu Eskolarteko BertsolariTxapelketan.Hala da. Berriro irabaztea gus-

tatuko litzaidake. Aurten ezber-dina izan behar da: afari giroanegin behar dugu. Zeintzuk dira zure erronkak2014rako?Gogotsu nago. Eskolartekoaribukaera polita eman nahi diot.Nahi adina plaza al dituzue?Nahi baino gutxiago. Umetanplaza batzuetara gogo txarrezjoaten ginen. Egun, abestekogogoa dugu eta ez dugu plaza-rik. Bertsolari asko gara, eta

plaza gehienak BECeko zortzifinalistentzat dira. Normala da.Nolako bertsolaria zara?Zaila da erantzutea... Orain artebakarkako lanetan erosoagosentitu naiz, baina egun ofizio-tan aritzea nahiago dut. Gaine-ra, natural abesten saiatzen arinaiz. Lehen potolokeriak bota-tzeko ohitura nuen. Umorearilehen baino garrantzia handia-goa ematen diot. Bestalde, ber-tsoa saltzen dakidala esatendidate.Hori ona da!Ona botatzea, hobea!Nola ikusten duzu emakumeenpapera bertso munduan?Nik ez dut Maialen Lujanbiokedo Nerea Elustondok sentituzuten bakardadea sentitu. Betibeste neska batzuk izan ditutondoan. Hori dela eta, ez dutasko hausnartu gai horren in-guruan.

Maialen Akizuk Mikel Laboarenomenezko bertsolari sariketa irabazi dueta Bertso Egunean parte hartu du.

ASIER ZALDUA

Babeslea

GOIBERRI 11MOTZEAN

Maitasun erromantikoazSan Valentin egunean ospatzen den maitasun mota da maitasun erromantikoa.Maitasun mota hau, ordea, «emakumeen kalterako» izateaz gain, «gizarteeredu patriarkala mantentzeko» ere badela uste du Nerea Elias antropologoak.

Ane Arrieta BeasainGaurko eguna, otsailaren 14a,maitasunaren gorazarre egite-ko eguna da askorentzat. Batezere maitasun erromantikoa os-patzekoa eta indartzekoa. Te-lebista piztu besterik ez dagomaitasuna zer den nola azal-tzen duten ikusteko edo, behin-tzat, maitasun eredugarria no-lakoa izan beharko lukeen bar-nerarazi nahi duten ikusteko.Baina, zer eragin du maitasunerromantikoak pertsonengan?

Nerea Elias antropologoataundarraren ustez, «maita-sun erromantikoak mesede gu-txi» egiten die emakumeei. Bi-kote harremanetan «menpe-

ko» egiten ditu emakumeak;«biolentzia matxistaren jomu-gan jartzen gaitu», dio. Bere us-tez, gizon-emakumeok «ezber-din sozialitzatzen gaituzte»maitasun kontuetarako.

Umetatik barneratutaEmakumeei txiki-txikitatik era-kusten diete bikote maitasuna(esan gabe doa bikote hetero-sexual-monogamoa) ezinbes-tekoa dela zoriontsu izateko:«Maitasunak asebeteko gai-tuela eta maitasunaren izene-an gure askatasuna sakrifika-tzeabeharrezkoa dela».

Maitasun mota horrek, or-dea, ez du bikote mailan soilik

eragiten. Gizarte oso baten ere-dua mantentzen laguntzen du.«Maitasun erromantikoa ingu-ratzen duten ideia eta baloremultzoak ezinbestekoak diraegungo gizarte eredu patriar-kala mantzentzeko eta bersor-tzeko. Gizonen eta emakume-en arteko desoreka sozialak lu-zaroan iraunarazteko etafamiliaren ideia tradizionale-nari eusteko», dio antropologoataundarral.

Bere ustez,«maitasun erro-mantikoaren eraikuntza sozia-lak bikotearekiko menpeko egi-ten ditu emakumeak» eta biko-te harreman «desorekatuak»sortzen ditu.

GOIBERRI

«Maitasun honekmenpeko egitengaitu, biolentziamatxistarenjomugan jarriz»Nerea EliasAntropologoa

12 GOIBERRIARGAZKI ZAHARRA

Gabiriakoeskolakomutikoak

Erredakzioa Gabiria1951ko ekainaren 9an aterata-

ko argazkia da goikoa. Gabiria-ko eskolako mutikoak ageri dirabertan, Juan Mujika maisuareninguruan.

Goiko ilaran, ezkerretik es-kuinera: Juan Joxe Ormazabal(Urkiztegi), Jokin Oñatibia(Aranetxiki), Joxe Luis Galdos(Etxeberritxo), Jabier Lasa (Eli-zalde), Andres Zubizarreta(Ugarketa), Pako Elosegi(Oñatibitxiki), Estanis Andola(Errotaberri), Juan Mujika(maisua), Agapito Azarola(Mandiola) eta Joxe Mari Antia(Altolagirregarakoa).

Erdiko ilaran, ezkerretik es-kuinera: Pedro Joxe Lasa (Eli-

zalde), Pako Ormazabal (Lan-darregi), Pedro Izagirre (Zuazo-lazpikoa), Juan Goia (Gaztelu),Migel Igarzabal (Merkategi),Josu Arzelus (Kalebarren), JoxeLuis Lizarazu (Zentagoitigoi-koa) eta Antonio Goia (Sanes-teban).

Beheko ilaran, ezkerretikeskuinera: Joxe Egiguren(Errotaetxe), Asensio Soraluze(Zuazolazpikoa), Ramon Otegi(Bekoetxe), Migel Agirre (Be-koetxe), Pedro Mari Ormazabal(Urkiztegi) eta Jabier Elosegi(Oñatibitxiki).

Gabiriako eskolako mutikoak ageri dira argazkian; 1951. urteko argazkia da. ANDER IURRITA

GOIBERRI 13GURE LURRA

Asier Zaldua GabiriaJoxe Mari Mujikari (Gabiria,1946) ahari-jokoa asko gusta-tzen zaio. Azpeitiko zezen-pla-zako saioetan parte hartzen du,eta lehia asko irabazi ditu.Nolatan halako zaletasuna?Aita zenak ahariak zituen etaberarekin zaletu nintzen. Aharionak zituen arren, ez zuen askojokatzen. Onenak saltzen zitue-nean haserretu egiten nintzen.Mundu honetan aritzeko apurbat jokatu beharra dago. Ni da-goeneko ohituta nago.Zenbat ahari dituzu?Hamabost bat.Zer jaten dute?Artirina, pulpa, babak, ardotanbustitako ogia...Non ibili zara ahariekin?Eibarko eta Tolosako zezenplazetan asko jokatzen zen.Egun, Azpeitiakoa da plaza na-

gusia. Dena den, ez da lehenbezainbeste jokatzen. Diru gu-txiago dago eta... Asko kosta-tzen da jendeak dirua jokatzea.Zenbaten behin egoten diraahari-joko saioak Azpeitian?Denboraldia apirilean hasikoda. Apirilean, maiatzean etaekainean, igande arratsalderojokatuko dugu. Urrian, azaroaneta abenduan berriro jokatukodugu. Arratsaldero lauzpabostjoko egoten dira eta ahariek el-karri lau kolpe ematen ez ba-dizkiote, nagusiek ez dute sa-rrerengatik lortutako dirutik

ezer kobratzen. Bestalde, egunahariek ihes egiteko aukeradute. Ez da galdutzat ematen.Hori bai, bi minututan kolperikjotzen ez badu, galtzailetzat jo-tzen da. Udan jai egiten dugu,plaza okupatuta egoten baita.Nola lotzen dituzu saioak?Saio batean lotzen dugu hu-rrengoa.Ahari onak al dituzu?Jokatu gabeko bat dut, eta ho-rrek sustoren bat emango du.Sekula ezagutu dudan onene-takoa da. Datorren udaberriannire ahariek sei bat jokotan par-te hartuko dute, eta orain diruaaurrezten ari naiz.Jende asko joaten al da ahari-jo-koak ikustera?150 bat lagun. Mendizabalenaurka jokatu nuen batean, due-

la 20 bat urte, 2.000 lagun el-kartu ziren Azpeitiako zezen-plazan. Jendea sartu ezinik gel-ditu zen. Historikoa izan zen.Ahari-jokoez batere ez dakienjendea ere joan zen.Nork irabazi zuen?Mendizabalek. Berea akerrazen eta nirea ahari garbi-garbia.Akerrak adar bihurriak zitueneta hark aurkariari aurpegiaebakitzen zion. Plazara sartubaino apur bat lehenago jakinnuen.

Duela urte batzuk Zumarraganerakustaldiak egiten zenituen.Agiña auzoan egiten genituen.Baina egun dena bekatu duteeta... Dena den, ez dut sekulaanimalien babesleekin arazorikizan. Azpeitin udalaren babesadugu.Nondik ekartzen dituzu aha-riak?Denak etxekoak dira. Mufloimestizoak dira. Egungoen aito-na oso ona zen. Ahariei izenik jartzen al diezu?Bai. Aitona hark, adibidez, Ty-son zuen izena. Izan ere, hanka-motza zen, Tyson bezala. Bestebati Turbo izena jarri nion. Izanere, hankaluzea eta oso azkarrazen. Akerrek bezain azkar egi-ten zuen korrika. Zein dohain behar ditu ahari onbatek?Garrantzitsuena, buru ona iza-tea da. Bestalde, hanka luze sa-marrak edukitzea ere garrantzi-tsua da. Hankamotzek gutxia-go korritzen dute. Abiadurahartzerako, besteek sekulakokolpea ematen diete.Dopinik ez al da egoten?Hauei oraindik ez diete kontro-lik egiten. Paperak zuzen eduki-tzea eskatzen digute.Nola entrenatzen dituzu aha-riak?Batzuek korrika egiteko maki-nan jartzen dituzte. Nik ez. Niktraktorean eramaten ditut.Traktoreak atzealdean kaiolabat du eta bi jartzen ditut aldi-ko. Batzuek ez dute korrika eginnahi, baina atzeko egurrak ipur-dian jotzen dienean korrika egi-tea beste aukerarik ez dute. Biegunean behin ateratzen ditutkorrika egitera. Lau bat kilome-tro egiten dute aldiro: Gabiriara,Zumarragako ospitale aldera...eramaten ditut.

Joxe Mari MujikaAhari-jokoan aritzen den gabiriarra

«Aurrezten ari naiz, udaberrian aharieksei bat jokotan parte hartuko baitute»

Joxe Mari Mujika, bere ahariekin. ASIER ZALDUA

«Duela 20 baturte, 2.000 lagunelkartu zirenAzpeitiako zezenplazan»

14 GOIBERRIINTERNET

saretikKlik

Telegram APPaeuskaraz dagoAdituen ustez WathsApp me-zularitza zerbitzuaren lehiakidenagusia izango da Telegram;zerbitzu berbera eskaintzenduelako, doakoa delako, etapribatutasun aldetik aukeragehiago eskaintzen dituelako.Euskal erabiltzaileentzat besteabantaila bat ere badu, gaine-ra, izan ere, Bitarlanek etaGaueko Kooperatibak euska-razko bertsioa egokitu dute.gaueko.com

Facebook saresozialak 10 urteGaur gaurkoz munduko saresozialik ezagunenetakoa den

Facebook-ek 10 urte bete ditu.Unibertsitateko ikasleentzakokomunitate moduan hasi zen,eta hasieran gora-behera ugariizan bazituen ere, Mark Zucker-bergek sortutako atariak 1.230milioi erabiltzaile lortu ditu.facebook.com

Sarean ikusia

Interneteko3.600 iruzurikertu dituzteEusko Jaurlaritzako Herrizain-go Sailak emandako datuenarabera, Internet bidez egin-dako 3.600 iruzur inguru iker-tu ditu Ertzaintzak 2013. urte-an. Horietatik gehienak, parti-kularren banku-kontuetanegindako zorpetzeak etawebguneen bidez egindako

gezurrezko erosketak dira.Iruzur mota honek azken

urteetan gora egin du gainera;

izan ere, 2012an, 2.591 izan zi-ren, 2013an baino mila kasugutxiago. Kasurik gehienetan,banku edo internet bidezkodenden izenean jartzen diraharremanetan, e-mailez edosms bidez, dirua eskatzeko.

Lehiaketairagartzen

duen bideoaikusteko:

bertsomovieda.com

Bertsomovieda lehiahirugarren urtez dator

ertsolaritza tek-nologia berriekinlotuz sareanarrakasta han-dia lortu eta

gero, hirugarren edizioarekindator Bertsomovieda lehiake-ta. Antolatzaileen arabera, «in-darberrituta» dator, gainera,«aurreko urteetako milaka bisi-

tek eta bozkek» emandako ba-besari esker.Bertsozale gehienek izango

dute dagoeneko haren berri,baina ez dakitenentzat, ber-tsoa oinarri duen bideo lanakegin behar dira. Hau da, bertso-ren bat agertzen den eta gu-

Btxienez zazpi segundoko irau-pena duten bideoak.Sari potoloak banatuko di-

tuzte aurten ere parte-hartzai-leen artean; guztira, 2.500euro. Lau sari nagusi izangodira: helduen mailakoa (1.000euro), gazteena (330), ikusleensaria (500) eta bertsorik one-nak dituen bideoarena (250).

Oinarri guztiak, lehiaketarenwebgunean ikus daitezke.

GOIBERRI 15ELKARTE LAGUNAK

Saskibaloiak harrobigarrantzitsua du Beasainen BKLren hamabi taldetan eta SaskiEskolan 180 neska-mutilekentrenatzen eta jokatzen dute.

Ane Arrieta BeasainHamabi talde ezberdinetanbanatuta, 155 neska-mutilekosatzen dute Beasaingo BKLsaskibaloi taldea. Horrez gain,Saski Eskola izeneko talde batere badute. Bertan 2002 urte-an jaiotako 12 neskak eta 13mutilek saskibaloi-jokoaz go-zatzen dute, gerora begira, oi-narria egin eta pixkanaka ikas-ten joateko.Rafa Barahonak, Jose Mari

Garmendia kirol zuzendariak,Mikel de las Herasek, Felix delas Herasek eta Pablo Martine-zek osatzen duten zuzendari-tza taldeak gidatzen ditu nes-ka-mutilak, eta talde bakoitze-ko dauden bi entrenatzaileak,24 guztira. Azken hiru urteetanegin duten lanak, aurrez zau-

den zazpi talde egotetik hama-bi talde egotera pasa arazi duBKL. Mikel de las Herasen esa-netan «eguneroko lana ikusi dujendeak; ondo ari garela lane-an. Eta, gutxika, geroz eta jendegehiago apuntatu da». Hori gu-txi balitz, datorren urtean bi tal-de berri sortzeko aukera ereikusten dute. Hala ere, «beste herri ba-

tzuetako jendea erakartzekozailtasunak» dituztela dio De

las Herasek. «Lazkaoko jokalaribatzuk baditugu, eta Idiazabal-go bakarren bat ere bai, baina

beste herrietatik ez dugu lor-tzen inor inguratzerik».Entrenamenduak Beasain

Institutuan, Alkartasuna Lizeo-an eta Antzizar kiroldegian egi-ten badituzte ere, partidak An-tzizar kiroldegian bakarrik joka-tzen dituzte.Urtean zeharreko partidez

gain, joan den urteko gabone-tan, munduko saskibaloi txa-pelketarako puntuagarria zenpartidak jokatu zituzten Euska-diko, Madrilgo, Galiziako etaGaztela-Leongo taldeen arte-an. Horrez gain, urtarrilean,4x4ko Goierri mailako saskiba-loi txapelketa antolatu zuten.Azken honetan, Goierriko herriezberdinetako 41 taldek partehartu zuten. Gainera, denboral-di amaieran, ekainean, 4X4kobeste txapelketa bat egitendute. Iaz antolatu zuten lehenaldiz, eta haur bakoitzari elasti-

koa eman zioten opari. «Gazte-txoei hemen gaudela esan nahidiegu, ikusteko, probatzeko etaetortzeko, gure web orrialdeanere sar daitezke nahi badute:

www.bklsaskibaloia.com».

Orain 3 urte aldatuzen ZuzendaritzaTaldea. Aurrez,zazpi talde zeuden;orain, hamabi

Oina argazki oinaargazkientzat argazki oinaoina argazkki oina argazkkioina. ARGAZKILARIA

KLko hamabi taldee-tako bat da senior

muytilena (18 urtetik gorakomutilak). Gipuzkoako biga-rren mailan jokatzen ari diraune honetan, eta sailkapene-ko lehen postuan daude az-ken asteetan. Mikel de las He-rasen esanetan «oso-osoonak dira: «Jokalari batzukaurrez lehen mailan jokatuta-koak dira». Datorren urterabegira, «lehen mailara igo-tzeko helburua» dute.

Senior mailakomutilakpunta-puntandabiltza

B