Mendiz mendiBeitiaren omenezIgandean Iñaki Beitiaren omenezko 18. mendimartxa egingo dute Urretxun eta Zumarragan 8-9

Ostadar, Zintzo Mintzo, Ikastola, Goierrikirol elkartea eta Lekaioko ordezkariakdaude antolatzaile taldean. GOTZON ARANBURU

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Gorka Urteaga 3 Iritzia 4-5Irakurri, gozatu eta oparitu 6-7Martin Kortaberria 10Zegamarrak 1963an 12Raquel Busca 14

103. zenbakia. 2014ko maiatzaren 16a

«Bizi guztiko euskaldunak diraeuskararen indargunea, baserritarrak»

Gorka UrteagaOlaberriketan euskara taldeko kidea

Mikel Albisu olaberriaOlaberriketan euskara taldekokidea da Gorka Urteaga(Bea-sain, 1984). Orain hiru urte pa-satxotik Olaberrian bizi da, bereaitaren jaiotetxean.Zein da euskarak olaberrianduen indargunea? Bizi guztiko euskaldunak, base-rritarrak.Eta ahulgunea?Kanpotar asko egoteak euska-ra ahultzen du.Zaletasun bat.Furgonetarekin kanpora joa-tea.Pelikula bat.

Avatar.Liburu bat. Ja, ja, ja... Galdera ona!musika talde bat.Esne Beltza.Abesti bat. Esne Beltzaren Hegaz doaz.Janari bat.Nere amaren marmitakoa.Edari bat.Ardoa.oporretarako leku bat. Zumaia.Amets bat.Bidaia sabatiko bat agian.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna. Txakurrak animaliak babeste-

ko elkartetik atera genitueneguna.Jaso duzun oparirik bereziena. Neskak oparitu zidan taloitegiberezi bat.Gorroto duzuna. Handiak txikia jatea, edo ahule-nekin sartzea.Goierriko txoko bat.Olaberria.Herriko alkate bazina...Zaborrak eta gainontzeko zer-gak doan, ja,ja,ja...olaberrian biziko ez bazina...Ez dakit ba... Mundua ez da ezOlaberrian hasten eta ez buka-tzen!

«Gorroto duthandiak txikiajatea, edoahulenekinsartzea»

MIKEL ALBISU

GOIBERRI 03KATE moTZEAn

GOI BERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 607 530 424 – publi@goiberri.infoBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen dutenerakundeak:Udalak: Altzaga,Arama, Itsasondo,Lazkao, Olaberria,Urretxu, Zerain,Segura eta Zumarraga

04 GOIBERRIIRITZIA

Andoni Salamero Irakaslea

Sentiberatasunezelekatuz, elikatuz

aite ditut gai-lurrak/argiakez beste/ aihegaztia ba-nintz/gainik

gain nenbilke»-dio Lizardikbere olerki batean, eta ahapal-di zoragarria irakurtzen ari nai-zenean, udaberri honetan ton-torrean hegaztiek gorenetik,askatasunean, biltzen eta as-tintzen dituzten hegoetan erre-paratzen dut, haiek izango du-ten atsegina imajinatu nahiz,eta atsegin hori neure egitendut sentipen aske horrek biho-tzondoa ikutzeraino; izan ere,hain da berezia eta erakargarriatxoriek joan-etorrian egiten di-tuzten hegadak! Sentipenokgozatzen ari naizela, garai ho-netan basoak izan duen alda-ketaz ohartzen naiz, iraganekokimuek hosto dotore izaterainohartu duten indarraz, etaapaingarriok zintzilikatuta iku-siz, zuhaitzon enbor-adarraktxorien kantaz jantzirik, txoriekzuhaitzei soinua eskainiz,zuhaitzek txoriei isiltasunaopatuz, naturak asko erakusten

digula pentsatzen dut. Hala, bi-ziaren mirariok gure bizitzotannahita, kausalki eta ez kasualki,aurkezten zaizkigula hausnar-tzen dut, erakusgarri izateazgain, irakasgarri ere izanez, ba-rruz etengabe hasten joateko.Gure egunerokotasunean

harat-honat gabiltza, norajoa-nean, baina geure baitan mur-gilduegiak, nora joan sakonazahaztuta, eta jakina, pertsonabakoitza lasterraren autobide-an galduta gure gogoaren bo-lanteak nora eragingo ditugunjakin gabe, mila egoera naha-sietan, mugikorrak, whatsapp-ak erreta, azken gertakizunaondokoari jakinarazi nahian,neurririk gabeko kontrolezean,pantaila liluragarrian galduta,gure begien aurrean aparatu-txook elkarri begiratzeko ganduzabala jarrita, izan ere sareakondotxo baitakizki, arraien an-tzera, gizakiak bere harietankateatzen. Asko oroitzen naizMikel Laboaz, hark egin zituenkomunikazio-inkomunikazioz;uste dut Mikelek berak lan itze-lik izango zuela gaurko inkomu-

nikazioak kantatzen, zer kanta-tzeko eta antzezteko gai frankoizango zuen eta. Ikusi besterikez dago, naturan erreparatzeaahaztu zaigula, nahiz eta ikas-le-irakasleek hezkuntza mai-lan, agenda 21 bezalako proiek-tuetan, egiten duten lan ederra,eta honelako ekimen asko dirazenbait taldek egiten dihardu-tenak; nik beti mirestu ditutgure herriko mendizale elkarte-ak, eta gure natura garbitzen

eta zaintzen aritzen diren base-rritarrak... hauei, besteak beste,nire eskerrik beroenak. Baina

sentiberatasuna zaindu eta eli-katu behar dugu izaki, gizakiokelkar zainduz, oreka eta armo-nia hori mantendu gura badu-gu, hain zuzen erraz baitzaigunorberekerian gure kemen guz-tia jartzea eta besteek eginda-ko lana eta ilusio guztia zapuz-

tea, eta hori nire ustez, ez da bi-dezkoa.Aukera txukunik izan dut jen-

de sentiberarekin aritzeko, be-raien disziplinen inguruko azal-penak ematean, apalki, urratuduten bidea erakutsi didate,era berean, tartea eskaini dida-te nire berri haiei jakinarazteko;hala, elkarrizketak, elkarrekikobegiruneak egin du guztia, zer-bait naturala sortu du, elkarre-kin hegan egiteko aukera eman,introspekzio lanean arituz,atsegin dena azaleratuz. Osa-gai natural eta maitagarri ho-rren ildotik sortu behar diraproiektuak, elkartasunean, es-pazioak elkarri emanez, gureego eta geurekoikeriak osiniksakonean utziz, gure mamueibulkada bakoitzean irtetzenlaga gabe, proiektuaren apostuzintzoa eginez, esku hartzeanezer kendu edo gehitu beharbadugu proiektuaren mesede-rako izateko, ez gure nabar-menkeriaren podium-ean ikusgaitzaten erakusteko. Hori da,benetan, gizakiok osatzen du-gun basoan, txoriek zuhaitzekinegin ohi duten bezala, isiltasu-na entzutea, eta zuhaitzen as-moa, txoriak egiten duen legez,kantuaren soinuz zabaltzea,guztia basoaren mesederako,hori da mendi gailurretan direnhegaztien antzera, aske, aseespazio zabaleko zeruak gureartean bermatzea. Horregatikegiten dut neuk apostu, etazeuk?

M

GOIBERRI 05IRITZIA

Badakit bidaiazale amorratua zarela Jon, eta horren frogadira zure pasaporteko hamaika zirriborroak.Gainera, ni bainoausartagoa izan zara beti arlo horretan. Hala ere, itxaropena dutEuropan zehar bidaiatua zarela eta, hala bada, garbi daukat behinbaino gehiagotan pentsatuko zenuela «hauek gu baino aurrera-tuago daude» errepikakor hori. Gauza askorekin gertatu izan zaitEuropara zaharrera bidaiatu dudan bakoitzeko, baina bada gauzabat jende gehiagori ere entzun diodana. Eta zer da? Ba gizasemealferrena ere zoriontsu egingo lukeen garraio publikoa! Merkea etatxartel-zulatzaile gabea! Nola da posible? Ba bai, jendea autobus,tren, metro edo tranbian sartu eta bere borondatez ordaintzen du!

Sinestezina... Hemen horrelakorik jartzea pentsatzen dugu hala-koetan, baina ez dugu garbi ikusten. Ederra izango litzateke bai,baina ezinezkoa. Zuk uste hemen inork tren txartel bat ordaindukolukeela derrigortuko ez balute? Ba nik, garbiago dut egunero, ez.Are gutxiago bosgarren edukiontzia erabiltzeagatik hobariak es-

Demontre Mikel, baina jendeak guzti horiek egiten al dituala?Zeinen inozentea naizen alajaina! Ikusten dut xoxak aurrezte-ko aukerak galdu eta galdu nabilela egunero. Arraioa, herriko abe-ratsenen artean nintzateke honezkero!Edo beno, agian... agian ez, ezta Mikel? Zaborrengatik urtean 20

euro aurreztuz behintzat, gaur egungo maila berberean nengokegutxi asko. Ikaragarria da bai, jendeak horrelako trikimailuekin he-rrikideei iruzur egitea eta ondoren, auto, telefono, aseguru edo argiindarretan multinazionalei horrenbesteko erreparorik gabe etaagian konturatu ere egin gabe, hilean 5 edo 10 euro gehiago ordain-tzea.«Lehen ere nahikoa zerga ordaintzen ditut», «besteek ere egi-

ten dute» edo «niri ezer esan aurretik sar daitezela ustelkeria kasuhandiekin» bezalakoak pentsatuz justifikatzen du jendeak bereburua (azken honetan arrazoiz agian, pikareskaren batura, ustel-keria handiekin konparatu beharko litzateke eta). Baina sorgin-gurpilarekin apurtu beharra dago, azkenean inork ez baitu ezer or-

dainduko, besteekordaintzen ez dutelako.Eta beno Mikel, behin berriketan ari garela, nola du izena aurre-

koan deskargatzeko gomendatu zenidan musikariak? Izan ere, es-treinatu berri den pelikula bat online ikusten nengoen eta ez nueninon apuntatu. Badakizu, «lehen ere kulturan nahikoa ordaintzendut», etab.

bateta

bat

Asteko irudia

Mikel Alvarez

Jon Artola

Josu Maroto

Beitia mendimartxaIgandean izango da 18. Beitiamendi martxa. Ez dut usteaurten elurrik ikusiko dutenik,baina halaxe jantzita dagoaurtengo kartela.

kaini eta marroietik txartela pasatzen dugunean, gure ekintza zen-batu ondoren zakar poltsa bakarra berdera botatzeko. Edo TAOadela eta, alboko herrian (merkeagoa delako) erroldatua genuenautoarekin egoiliar txartela lortzeko zer egin behar dugun galdezkagabiltzanean... Ez dugu barkamenik Jon.

06 GOIBERRIASTEKO GAIA

Euskara elkarte, udal, liburutegi etaliburu denden artean, abian dairakurketa sustatzeko egitasmoa.

Janire Arrondo BeasainIrakurtzea, gozatzea eta opari-tzea. Horiexek dira Euskaltzale-en Topaguneak zortzigarrenezmartxan jarri duen egitasmoa-

ren hiru baldintza nagusiak. Ira-kurri, gozatu eta oparitu kan-painari apirilaren 23an emanzioten hasiera Euskal Herrikohamarnaka herritan; baitaGoierrin ere.

Ataun, Beasain, Idiazabal,Lazkao, Segura, Olaberria, Or-dizia eta Zaldibiako euskaltzaleelkarteak, udaletako euskarazerbitzuak, liburutegiak zein li-buru dendak elkarlanean jarridira irakurzaletasuna sustatze-ko asmoz. Egitasmoak «herri-tarrak euskarazko liburuak ira-kurtzera animatu nahi ditu».Irakurleari euskaraz irakurtzea-ren alde atsegina eta gozaga-rria erakutsi nahi diote.

Kanpainaren goiburuak be-rak dioenez, hiru dira eman be-harreko pausoak. Lehengoairakurtzea da, euskaraz iraku-tzea. Horretarako, herriko udalliburutegian edozein liburu

maileguan hartzea nahikoa da.Bigarren pausoa da etxera era-mandako liburuarekin goza-tzea. Liburua irakurri, liburute-gira itzuli, eta fitxa bat bete be-har da: zein izan den

irakurritako liburua eta zer iritziduen norberak. Fitxa hori bete-ta, liburuzainak erosketa-txe-kea emango dio irakurleari, hi-tzartutako liburu dendan eros-keta egiteko. Liburuak %25

merkeago erosteko aukeraizango da txekearekin; %50merkeago euskara elkarterenbateko bazkide izanez gero. Az-keneko urratsa da liburua opa-

ritzearena; langun bati, senidebati nahiz norbere buruari.

Kanpainak bi hilabetekoiraupena izango du, ekainaren30era arte egongo baita liburu-tegietan erosketa-txekeak lor-tzeko aukera; uztailaren 5eraartekoa horiek liburu dendanerabiltzeko.

Uda begirako kanpainaEuskaltzaleen Topaguneak au-rreko urteetan ikusi ahal izanduenez, kanpainak «eragin po-sitiboa» izan du herritarrek he-rriko liburutegietan egiten du-ten euskarazko liburu mailegukopuruan. Izan ere, egitasmoa-ren helburuetako bat ere badaeuskaldunak liburutegi publi-koen erabiltzaile bihurtzea.

Segurako udal liburutegikoarduraduna da Celes Goitia be-asaindarra. Gertutik ezagutzenditu berak segurarren irakurke-

Orriz orri,euskarazgozatuz

Ana Perez Beasaingo irakurle taldeko kidea, Ekain Mendizabal liburu saltzailea eta Celes Goitia liburutegiko arduraduna. JANIRE ARRONDO

GOIBERRI 07ASTEKO GAIA

nola ere, Beasainen nahiz bestehainbat herritan irakurtzeko za-letasunak elkartuta biltzen dirahainbat talde. Liburuak aukera-tu, irakurri eta ondoren horiengaineko gogoetak egiten dituz-te. Liburuaz bakoitzak gozatze-az gain, gainontzekoekin elkar-banatzen dute esperientzia.

Salmentak sustatuzTopagunetik diotenez Irakurri,gozatu eta oparitu kanpainakmaileguez gain, liburuen sal-mentan ere izaten duen eragi-na «kontuan hartzekoa» da.Hala, liburusaltzaileei ere eskubat botatzeko aukera dute ho-nakoa. Aurreko urteetan, egi-tasmoak iraun zuen bitartean,salmentetan nabaritu zela dioEkain Mendizabalek.

tarako gustuak, eta gomendio-ak ematea ere tokatzen zaio.Negu partean, eguraldiareneraginez, liburutegian jendegehiago ibiltzen dela dio berak;«udan liburutegira etortzen di-renak dira benetako irakurle-ak», dio barre artean. Segurako irakurleek euska-

razko liburuetara edo gaztele-razkoetara jotzerakoan, nabar-men bereizten ditu bi talde na-

gusi Goitiak. Haurrak eta gazte-txoak dira euskaraz irakurtzendutenak; helduek orokorrean,gazteleraz. Segurako kasua ezda berezia, ordea; herri gehie-netan errepikatzen da. Horren lekuko da Ekain Men-

dizabal Ordiziako Mujika Libu-rudendako saltzailea. Helduekhaur edo gaztetxoentzat auke-ratzen dituzten liburuak gehie-netan euskaraz izaten direnarren, norberarentzat gaztele-razkoak aukeratzen dira. TotiMartinez de Lezearen Nur per-tsonaia protagonista duten li-buruetaraino irakurtzen dutegaztetxoek euskaraz; «hor ezdakit zer gertatzen den, bainagaztelerara jotzen dugu», dioMendizabalek. Hain justu ere, ohitura hori

kolokan jartzea du asmo Topa-guneak. Euskarazko liburuakaukeratzeko aitzakia jarri etazaletasuna sortuz. Euskarazko irakurketaren

munduan murgilduta dabilenada Ana Perez beasaindarra.Euskaltegian euskara ikastenhasi eta bigarren mailan dabilgaur egun. Euskaltegian ani-matu zuten Perez Beasaingoirakurle taldean parte hartzera;eta hala aritu da iaz arte. Igartza Saria eskuratu zuen

Danele Sarriugarteren Erraiakliburua izan da berak eskuarte-an izan duen azkenetakoa.«Euskaldun berria izanda, ezda erraza nirentzat euskarazirakurtzea», dio Perezek. Edo-

«Neguan jendegehiago ibiltzen daliburutegian, udanikusten da nor denbenetako irakurle»Celes GoitiaSegurako liburuzaina

«Ohitura faltagatikedo, gutxi saltzendira liburuak,euskaraz aregutxiago»Ekain MendizabalMujika liburudenda

«Euskaldun berriaizanda, irakurletalderi eskerezagutzen ditutliburuak»Ana PerezIrakurlea

ibururik irakurrienen zerrendetan agertu ez arren, eta Interneten ezagun edo hedabideetan protagonista izan ez

arren, harribitxi ugari daude euskal liburugintzan. Euskal litera-turaz gozatzeko aitzakia ona eskaintzen dute Bernardo AtxagarenSoinujolearen semea liburuak, Juan Mari Irigoienen Ipuin bateanbezalak edo Harkaitz Canoren Twistek, beste askoren artean.Goierrin Eneko Aizpurua lazkaotarraren Herensuge gorriaren ur-tea liburua asko irakurtzen ari dela nabarmentzen dute Celes Goi-tiak eta Ekain Mendizabalek. Nabarmentzearren, euskaratzen aridiren Dolores Redondoren trilogia aipatzen dute. Bi ale ditu kale-an: Zaindari ikusezina eta Hezurren ondarea. Liburutegietako eus-karazko ale berrien apala ere betea dago: Xabier Etxanizen Sirena-hotsak edo Itxaro Araqueren Damutzen ez direnak, tartean.

L

Eneko Aizpuruaren azkena etaBaztango trilogiarena, irakurrienak

Orokorrean libururik saltzenote den galdetuta, Mendizaba-len erantzuna ezezko argia dada: «Oso gutxi saltzen da. Idaz-le ezagunen batek libururen batateratzen duenean agian gehi-xeago saltzen da; baina hori gu-txitan gertatzen da», dio. Ira-kurzaletasuna izan arren, liburuelektroniko edo ebook-en go-rakadak ere eragin nabarmenaizan dute papereko liburuensalmentan. Irakurri, gozatu eta oparitu

egitasmoaren bueltan bestela-ko literatur jarduerak ere anto-latuko dituzte: solasaldiakidazleekin, liburu azokak nahizirakurketa musikatuak. Egitas-moak erakundeen babesazgain, argitaletxeen laguntza erejasotzen du.

08 GOIBERRIERREPORTAJEA

Iñaki Beitiaren Omenezko 18. MendiMartxa egingo dute etzi Urretxuko eta Zumarragako mendietan barrena.

Miriam Luki UrretxuArratsaldeko zazpiak ingurudira, eta 18. Iñaki Beitiaren Men-di Martxaren egunerako asteeta erdi geratzen da. Antola-tzaileak tantak bezala iristendira bilerara, poliki; halere, ba-tek ere ez du hutsik egiten. Di-ren gehienak bildu dira Goierrielkartearen egoitzara. Bilerahasi aurretik atzera doaz den-boran, Iñaki Beitia laguna galduzuten 1996eko uztailera arte.Orduan sentitu zuten minarenerrautsetatik sortu zuten haren

omenezko mendi martxa; aur-tengoa etzi izango da.

Ostadar mendi taldea, Zin-tzo Mintzo euskaltzale elkar-tea, Urretxu-Zumarragako

Ikastola, Goierri kirol elkarteaeta Lekaio kultur elkarteko or-dezkariak dira mahairen buel-tan elkartu direnak. Elkarte ho-rietan guztietan aritu zen Bei-tia, eta Jexux Mari Garraldaantolatzailearen hitzetan, de-nak «batzen» dituena «Iñakida». Gertu-gertuko lagunazuen Hilario Aranburuk, eta dio-enez, «saltsero hutsa zen». El-karri hitza kenduta Beitiarensaltsero sen hori azaldu dute:txirrindu probatan esatari la-nak egiten zituen, Euskal Jaian

aritzen zen, zinegotzia izanzen... eta oso ezaguna zen Urre-txun eta Zumarragan. Eta eza-guna izateaz gain, «maitaga-rria» ere bazela esan du Jabi

Etxanizek: «Horregatik gaudehemen», zehaztu du.

Beitiaren izaera horren geriz-pean bere izena duen mendimartxa hazi egin da hemezortziurte hauetan. Luis Albisuakmartxa egiteko lehen urratsakgogoratu ditu: «Argazki lehia-keta bat antolatzea pentsatugenuen, baina bera ez zen ar-gazki zalea eta zentzurik ezzuen. Garai hartan ez zen men-di martxa askorik egiten, etahortik jotzea erabaki genuen,Iñaki mendizalea zelako». Bei-tiaren lagunak lanean hasi zi-ren, Ikastolako lankideekin,Alex Orbegozorekin, HilarioAranbururekin...

Ibilbide luzeko martxa1997tik urtero egin dute Beitia-ren omenezko martxa. Mailaxumean hasi baziren ere, eta le-henengoa oso ongi atera zeladiote denek aho batez. Albi-suaren esanetan, «partaidetzaona izan zen eta lan aldetikhainbestekoa ez zela izan irudi-tu zitzaigun. Urtero egingo ge-nuela erabaki genuen orduan».

Ibilbide luzea eta motza eginizan dituzte. Hasieran luzeanmendizale gehiagok parte har-tzen zuen eta denborarekin jo-era aldatu egin zen, eta ibilbi-deak ere aldatuz joan dira anto-laketa taldera mendizalegehiago batu den adinean. Le-henengo martxan 170 bat lagu-nek parte hartu zuen; orduz ge-roztik parte-hartze handienaizan duen martxan 1.500 batlagunek parte hartu dute.

Etxanizek dioenez, «hasiera-tik ibilbide luzeko martxa bat

Iñaki Beitiaurratsetan

izpurutxotik igarotzen da beti Iñaki Beitiaren OmenezkoMendi Martxa. Han jaio zen bera, eta han bizi dira bere seni-

deak. Jose Mari Beitia aitak gertutik zaintzen ditu Aizpurutxon egi-ten diren antolaketa lanak, baita han jartzen duten anoa-postua ere.Urtero-urtero martxa prestatzeko lehenengo bilera han egiten duteantolatzailaileek, eta bilera horretara ez du hutsik egiten Beitia ai-tak. Azken bilera ere han egiten dute.

Antolaketaren lantaldean aritzen direnez gain, ordea, askozgehiago dira egunaren atarian eta egunean bertan laguntzeko prestdaudenak. Genaro Jauregi antolatzailearen arabera, inori ez diote bialdiz eskatu beharrik izan laguntzarik. Beitia mendi martxaren ikurdira elastikoa, anoa-postuen kalitatea eta kantitatea, kanpotik dato-zenen kopurua eta bertakoek jartzen duten gogoa, besteak beste.

A

Aizpurutxon sortu zen Beitia, eta hanegiten dute urtero lehenengo bilera

GOIBERRI 09ERREPORTAJEA

antolatu nahi genuen, ez mar-txa herrikoi bat, umeak erama-tekoa, alegia. Ukitu hori denbo-rarekin hartu du, ez guk horrelapentsatu genuelako». Garral-dak gehitu duenez, ordea, herri-ko jendeak parte hartzea nahizuten eta horregatik ibilbide la-burraren aukera eman zuten.Sekula ez da lehiatzeko martxabat izan; asko jota beste proba-ren bat prestatzeko erabili ohiizan du baten batek.

Egun ibilbide bakarra egitendute eta hala izango da etzikoa.

Antolaketa lanak erraztekoe-gin zuten aldaketa eta mendiibilbide guztiak eginda zeude-lako. Orain mendi martxan 32kilometro inguruko ibilbideaegiten da, eta laburtzeko auke-ra bat baino gehiago dago.

Martxan honi arrakastak se-gitzen dio. Arrakasta baita mar-txa bakoitza elkarte hauen guz-tien arteko elkarlanaren emai-tza, herritarrengan eragin duenmendi gogoa, kanpotik erakarridituen guztiak. Arrakastarengiltza beraiek dira, Iñaki Beitiaeurek gordetzen dutelako.

Beitia mendi martxarenantolatzaileak. Goiko argazkianbi antolatzaile aurtengoibilbidea egiten. GOTZON ARANBURU/LUIS ALBISUA

«Iñakik berakbatzen gaituhemen gaudenantolatzaileguztiak»Jexux Mari GarraldaAntolatzailea

«Mendi martxaegitea erabakigenuenean ez zenhorrelako askoegiten»Luis AlbisuaAntolatzailea

«Martxaherrikoiaren ukituadenborarekin hartudu, guk ez genuenhorrela pentsatu»Jabi EtxanizAntolatzailea

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Biolinak soinu oso gozoadu eta errepertorio zabalaeskaintzen du»

Asier Zaldua BeasainMartin Kortaberria (Lazkao,1999) 3 edo 4 urterekin hasi zenbiolina jotzen. Egun, Xabier Sa-rasola beasaindarra eta CatalinBucataru errumaniarra dirabere maisuak.Nolatan musika zaletasuna?Gurasoak musika zaleak diraeta hasieratik saiatu ziren ni erezaletzen. 3 edo 4 urte nituene-an lehen biolina erosi zidaten,eta 6 urterekin biolin eskolak

hartzen hasi nintzen. Zaila da biolina jotzen ikastea?Ariketa errazekin hasi nintzeneta lehen pieza zaila 10 urtere-kin ikasi nuen. Bach-en bi bioli-nentzako kontzertua da ikas-tea gehien kosta zitzaidana.Zeintzuk izan dira zure irakas-leak orain arte?6 urterekin Donostiako Orfe-oian jotzen hasi nintzen eta8rekin Beasaingo musika esko-lan. Egun, Beasainen XabierSarasolarekin aritzen naiz, etaCatalin Bucatarurekin. Musike-neko irakaslea ere bada.

Musikari profesionala izannahi al duzu?Aukeretako bat Musikenera jo-atea da, baina Bucataruk argieta garbi esan dit hango exijen-tzia maila orain arte ezagutududana baino askoz ere han-diagoa dela. Kontzertu asko egin al dituzuorain arte?Donostiako Orfeoian hiru hila-betean behin kontzertu bat egi-ten dugu. Gainera, iazko maia-tzean bakarkako lehen kon-tzertua egin nuen Beasainen. Zeintzuk dituzu gustuko konpo-sitoreak?Lehen barrokoa gustatzen zi-tzaidan batez ere: Bach, Haen-del... Egun, ez dut konpositorebat bereziki gustuko.Gustuko obra?Mendelssohn-en Udako gaubateko ametsa, adibidez.Zergatik duzu horren gustukobiolina?Bere soinua oso gozoa da etaerrepertorio zabala eta atsegi-na du.

Martin Kortaberria biolin-jotzailebeasaindarrak kontzertua egingo duhilaren 20an Beasaingo udaletxean.

ASIER ZALDUA

Babeslea

GOIBERRI 11INTERNET

saretikTeknologia

Kostu energetikoaneurtzeko gailuaIK4-Ideko teknologiako euskalzentroak kostu energetikoaneurtzen duen gailua garatu du,eta ekainean aurkeztuko duMakina-erremintaren biurteko-an.

Gidaririk gabekoautoak martxanGoogle erraldoiak gidaririk be-har ez duten autoak sortu ditu;Lexus RX450h modeloko 24ibilgailu dira eta MountainView hirian dabiltza, probamoduan.

Irudia

‘Dantza’ filma, IgartubeitinTelmo Esnal zinemagilea euskal dantza tradizionala oinarriizango duen dokumentala prestatzen ari da, Koldobika Jauregiartistaren eta Juan Antonio Urbeltz folklore ikertzailearen la-guntzarekin. Filmerako irudiak, besteak beste, Ezkio-ItsasokoIgartubeiti baserrian hartu ditu, trailerrean ikus daitekeenez.http://vimeo.com/94387133

Datuak

500Milioi erabiltzaile. WhatsAppbat-bateko mezularitza zerbitzuakduen erabiltzaile kopurua da. Era-biltzaile horiek egunean 700 mi-lioi argazki eta 100 milioi bideo el-karbanatzen dituzte.

46.600Milioi dolar. Apple konpainiak ur-teko lehen hiruhilekoan izandakoirabaziak dira, bereziki, iPhoneaparailuen salmentekin lortutako-ak. Irabazi garbiak, berriz, 9.500milioi dolarrekoak dira.

12 GOIBERRIGARAI BATEAN

‘Papelerakoak’ AmasanZegamako paper-fabrikan lan egindako langieetako batzuk ageri dira behekoirudian, Amasara bazkaltzera joan zireneko irteerako argazkian. BegoñaArtolak kontatu du zein irteera egin zituzten urte haietan ‘papelerakoek’.

Ane Arrieta ZegamaZegamaren susperraldi ekono-mikoa paper-fabrikari –edo Ze-gaman esaten duten bezalapapelerari– lotua egon zen. Iru-dikoak fabrika hartako langile-ak dira, baina, ez daude lanean:

patzen zen eta lantegiak itxitaegoten ziren. Papelerako langi-leoi, opari moduan edo, irteerakantolatzen zizkiguten nagu-siek».Irudikoa Amasan dago,

Arantzabi jatetxean. «Fama

handiko jatetxea zen, ni orduaneta boda batean ere izan nin-tzen bertan. Eta bazuen bitxi-keria bat: ikuilua zegoen jate-txearen sarreran, animalia etaguzti».1961ean Madrilera joan ziren

langileak Francoren eguna ai-tzakia hartuta, eta beraientzat«sekulako irteera» izan zelagogoan du. «Egun hartan des-filea izan zen eta hura ikusteraere joan ginen. Oso leku oneangenuen hotela, eta gogoratzendut, Galerias Preciados izenekodenda handia gure hoteletikgertu genuela. Eskailera meka-nikoak zeuden han. Zer gusturaibili ginen han, gora eta behera!Nobedadea, badakizu...». Bea-saingo Castillo jatetxean baz-kaldu zutenekoa ere gogoan duArtolak.Irudian honakoak agertzen

dira, ezker-eskuin: Maria Dolo-res Agirre, Arantxa Irastorza,Mari Karmen Ormazabal, Be-goña Artola, Ramon Otaegi,Santi Irastorza, Kasi Irastorza,Kontxi Otaegi, Pili Garcia goianeta Juani Azurmendi.

Amasako jatetxe batean dau-de. Argazkian blusa zuriz etagona estanpatuz erdiko bloke-an agertzen den Begoña Arto-laren arabera, 1963 ingurukoaizango da argazki hau: «Uztai-laren 18an Francoren eguna os-

Zegamako paper-fabrikako langileak, 1963ko uztailaren 18an, Amasako Arantzabi jatetxean. GOIBERRI

GOIBERRI 13PUBLIZITATEA

ZATOZMATRIKULATZERA!

14 GOIBERRIGURE LURRA

Miriam Luki ZumarragaRaquel Buscak (Zumarraga,1966) nomada bat dela dio.Bere bizitza den barkuaren le-mak sarritan aldatu du norabi-dea, eta telebistaren erritmobizkorrean lan egin ondoren,orain Ezkioko Goiti baserrianbizi da eta bere bikotekideariogia egiten laguntzen dio. La-runbatetan ogia saltzen du Zu-marragako azokan.Zuek egiten duzuena ogi ekolo-gikoa da, ezta?Bai, ogi hauek egiteko kalitatehandiko produktuak erabiltzenditugu. Ogi mota asko ekoiztendugu, baina kantitate txikian.Oinarrian ura, gazta eta irinadaude; lehengai bakoitza bai-na, ederki zaintzen dugu. Orea-ren legamiatzea ere berezikizaintzen dugu, eta ez diogu be-har baino denbora gutxiagoan

altxatzea eskatzen; ogiari be-har duen denbora ematea osogarrantzitsua da. Legami naturala erabiltzen du-zue; zeintzuk dira bere ezauga-rriak?Ura eta irina nahastu eta bostegunen buruan bizia sortzenda, hortik dator ogia. Prozesuaharrigarria eta natural-naturalada aldi berean, bakteriak sor-tzen dira, bizia, alegia! Batzue-tan Jesukristok ogiak biderkatuzituela diotenean prozesu haubera kontatzen ari direnarenustea daukat.

arintzen du, edo zuriari bihigehiago sartu...Zuena ekoizpen txikia dela esanduzu.Bai, finean ogia egiteko moduhonek filosofia zabalago bate-

Irina zuek ehotzen duzue orainLuis Mari Amiama bikotekideak

errota bat erosi du orain gutxi,

Ezkio-Itsason eta berak eho-

tzen du alea. Aleak nahastu ere

egiten ditu, eta ogi integrala

kin egiten du bat: gutxirekin bizi,eskuekin lan egin, bizitzeko adi-na ekoitzi... Biharko mila ogi es-katuko balizkigute ezingo ge-nuke enkargua bete. Ez genuke,hala ere, enkargu hori bete nahi,ogia ez baitugu aberasteko egi-ten. Nolatan iritsi zinen ogiarenunibertsora?Ni nomada bat naiz, pasekotxori bat. Kazetaritza ikasi nueneta urteak egin ditut Madrilen,Valentzian, Argentinan... lane-an. Telebistan lan egin dut, te-lefonoa beti eskuan, hegazki-netik hegazkinera eta hoteletikhotelera ibilitakoa naiz. Bizimo-du horrekin nekatuta Zumarra-gara etorri nintzen. Jira-biran ibili nintzen bolada

batean, eta telebistara itzulibehar izan nuen bizimoduaateratzeko. ETBrako lan eginnuen, Vaya Semanita-ko ekoiz-lea izan naiz 8 urtean, Goaze-neko ekoizlea, Goenkalekoa...Zinean azken lan batzuk egin,eta, erabat ahituta, mundu ho-rretatik urrundu nintzen. Biko-tekideak laguntza behar zuenogiarekin eta halaxe hasi nin-tzen. Goierriko zein Gipuzkoako he-rri askotan banatzen duzuezuen ogia.Zumarragatik Donostiarainoazoka askotara joaten gara, be-reziki, Goierrikoetara. Belar-denda, produktu ekologikoendenda, eskola... Gero eta gehia-go da modu kontziente bateanelikatu nahi duen jendea.

Raquel BuscaOgi saltzailea

«Ura eta irina nahastu eta bost egunenburuan bizia sortzen da, hortik ogia»

Zumarragako azokan Ezkioko Goiti baserrian egindako ogiekologikoa saltzen du larunbatero Raquel Busca zumarragarrak. M.L.

Prozesu harriagarriaeta natural-naturalada aldi berean,bakteriak sortzendira, bizia alegia!