goiberri 141. zenbakia

20
Lanak erakarri zituen Goierrira Aldundiak saria emango die Espainiar Estatutik etorritako migranteei ekarpena aitortuz 6-8 Langilea eta semea atzean Legazpiko Patricio Echeverria lantegia dutela. WWW.LENBUR.COM, LENBUR DOKUMENTAZIO ZENTROA Goierritarraren eta Otamotzen astekaria Nikola Foroni 3 Iritzia 4-5 Gari Bravo eta Jon Ander Intsausti 10-11 Legorreggae 12-13 Ormaiztegiko Gernikako Arbola 14 Aste Santua Seguran 16 GOI B ERRI 141. zenbakia. 2015eko martxoaren 27a

Upload: goierriko-hitza

Post on 22-Jul-2016

230 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

Espainiatik etorritako migranteei omenaldia.

TRANSCRIPT

Page 1: Goiberri 141. zenbakia

Lanak erakarrizituen Goierrira Aldundiak saria emango die Espainiar Estatutiketorritako migranteei ekarpena aitortuz 6-8

Langilea eta semea atzean LegazpikoPatricio Echeverria lantegia dutela.WWW.LENBUR.COM, LENBUR DOKUMENTAZIO

ZENTROA

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Nikola Foroni 3 Iritzia 4-5 GariBravo eta Jon Ander Intsausti10-11 Legorreggae 12-13Ormaiztegiko Gernikako Arbola14 Aste Santua Seguran 16

GOIBERRI141. zenbakia. 2015eko martxoaren 27a

Page 2: Goiberri 141. zenbakia

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

Page 3: Goiberri 141. zenbakia

GOIBERRI 03KATE MOTZEAN

«Gorroto dutahulenen aurkakoindarkeria»

NicolaForoniParte hartze prozesuetan aditua

Mikel Albisu ZerainAholkulari lanetan dabil azken19 urteetan, Nicola Foroni(Erroma, Italia, 1960). Eralda-keta prozesuak bideratzen dituhainbat erakundetan, publiko-etan zein pribatuetan, EuskalHerrian zein kanpoan. «Era-kunde batek jendearekinproiektu bat egin nahi duenean,nire lana hori lortzen laguntzealitzateke».Indibidualismo garaian, jendeaparte hartzeko prest al dago?Bai, baina ez da erraza. Kasuaskotan, arazo zuzen edo sa-kon bat daukanean bakarrik.Erronka ikuspegi pertsonaletikparte hartzen hasi eta proze-suan ikuspegi komunitariorasalto egitea da. Zer egiten du italiar batek Ze-rainen?Euskal Herrira maitasunagatiketorri nintzen. Landa eremuan

bizitzeko erabakia hartu etabila ibili ondoren, Zerain aurkitueta aukeratu genuen. Zaletasun bat.Lagunentzat sukaldatzea, pizza eta tiramisua batez ere.Liburu bat. Eduardo Galeanoren Las venasabiertas de America Latina. Musika talde bat.Kantautoreak: Italiako FabrizioDe André eta Mejia Godoy nika-raguarrak, adibidez.Janari bat.Lasaña.Edari bat.Sagardoa edo lejia.Oporretarako leku bat.Erdialdeko Amerika.Amets bat. Mundu justu bat, esplotaziorikgabe eta berdintasunarekin.Gorroto duzuna. Ahulenen aurkako indarkeria.Goierriko txoko bat.Txindoki, urrutitik ikusteko, igo-tzeko ez horrenbeste!Herriko alkate bazina...Udal informazioa herritarreneskura jarriko nuke, ezer ezku-tatu gabe. Eta herritar guztiakinplikatu Zeraingo etorkizunaaskatasunez erabakitzeko.

« Landa eremuanbizitzeko erabakiahartu eta bila ibiliondoren, Zerainaukeratu genuen»MIKEL ALBISU

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Loinaz AgirreKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Arkaitz ApalategiProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:[email protected]: 607 530 424 – [email protected] arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – [email protected]

Diruz laguntzen dutenerakundeak:Udalak: Altzaga, Arama,Ataun, Beasain, Itsasondo,Lazkao, Olaberria, Urretxu,Zerain, Segura etaZumarraga

Page 4: Goiberri 141. zenbakia

04 GOIBERRIIRITZIA

Xabier Mendiguren ElizegiIdazlea

Urrutira joan gabe

ste Santuadator, eta ho-rrek oporegun batzukesan nahi dulan egiten du-

ten ia guztientzat (lanik gabedagoenak urte osoan du pasioaeta prozesioa bere etxean).Bost egun izan ohi da gutxiene-koa, gehienetan; askok, aste-bete edo hamaika egun segi-dan, eta zorte handienekoek biaste oso.

Halakoetan, kanpora joatekoplanak egin ohi ditu jendeak:Lisboa, Erroma, Paris, Amster-dam… Europa bisitatu nahi etadiru pixka bat edukiz gero. Me-diterraneoa aukeratuko dueguzkia maite duenak, hemenbaino eguraldi hobea topatze-ko proportzioa dagoela-eta.Landak, Kantabria edo Asturiaere ez dira aukera txarrak, hainurruti joan nahi ez duenaren-tzat. Edo Euskal Herriko txoko-ak bestela, orain arte ezagutuez edo etxekoei erakutsi nahidizkiegunak: Zuberoako bazte-rrak, Añanako gatzagak, Ka-rrantzako kobak...

Izango da, ordea, garraioakestresatzen duenik, turismo-lekuetako jendetzak atzeraeragiten dionik, familiako eko-nomian luxu txikienerako tarte-rik ez daukanik… Edo arrazoiberezirik gabe, etxean gusturaegon eta mugitzeko gogorik ezdaukanik (bidaiatzea sakrali-zatzearen ondorioetako bat dabidaiatzen ez duenak bere bu-rua justifikatu beharra, besteekxelebretzat begiratuko ez ba-diote). Horientzat guztientzat,Goierrin bertan egiteko modu-ko plan sorta bat proposatunahi dut.

Mendizaleak, noski, badakiAizkorriren edo Aralarren berri,baina agian ez zaio bururatuIzaspitik Murumendirako bideaegitea, Goiko Goierritik Behe-kora. Paseo errazagoak maitedituenak, Lazkaomendi edoLarraitz izango ditu gogoan;beste aukera on bat, itsasorikez dugunontzat, urtegi batenjira egitea izaten da: Lareokoaeder askoa da, Lizarrustitik bidezoragarria egin eta gero; Arria-rangoa ere ondo polita, Baste-rretxearen monumentua ikusiz,

buruzkoa, edo Legazpin burdi-nari eta Chillidaren lantokiarieskainiak.

Orain arte leku politak go-mendatu dizkizuet, gida turisti-ko bat banintz bezala. Bainasalaketa eta suminerako ereerabil daiteke aukera: adibidez,Goierrin barrena AbiaduraHandiko Trenak egingo duenibilbideari segitzea. Gehienalurpean doa, eta horko txikizioaez da begi aurrean ikusten, bai-na agerian doan zatiei errepa-ratzea aski, negargura bularre-an gora sentitzeko, naturarekiosentiberatasun apur bat edukizgero. Halako dirutzak gastatutagainera, eta inoiz amaituko denjakin gabe, eta martxan jarritaere ziztuan pasatzeko, gelditugabe...

Eta amaitzeko, galdetuko dubaten batek: eta parranda eginnahi izanez gero? Adiskidea:parranda egitekotan, zeure bu-ruarekin eta lagunekin moldatubeharko duzu, edo bestelakoparajeetara joan, Goierrin ho-rretarako txintxoegiak gara-eta, Aste Santuan behinikbehin.

A

bidenabar; Barrendiola Legaz-pin, edo Gipuzkoan egin dutenazkena: Baliarraingoa. Seguruhorietakoren bat ez duzula eza-gutzen.

Museoren bat ikusi nahi due-nak ere badauka non aukeratu:Zumalakarregi Ormaiztegineta Igartubeiti Ezkion izango

dira ezagunenetakoak; bainabadira hain ezagunak izan ezeta bisita merezi dutenak: adi-bidez, Zumarragako Antionegin dutena (Antiok, bestelaere, beti merezi du, noski),Ataungo San Gregorion Baran-diarani eta euskal mitologiari

Page 5: Goiberri 141. zenbakia

GOIBERRI 05IRITZIA

Asteko irudia

Josu Maroto

HieroglifikoaEa hieroglifikoa asmatzeko gai garen. Zein garai datorkigu?

Page 6: Goiberri 141. zenbakia

06 GOIBERRIASTEKO GAIA

Gipuzkoako Aldundiak Urrezko Plaka emango die bihar Espainiar Estatutiketorritako migranteei egindako ekarpena aitortuz. «Gaur egungo EuskalHerria ezin da ulertu langile hauen ahaleginik gabe», dio Larraitz Ugartek.

Janire Arrondo Mila irudi eta mila aurpegi ezku-tatzen ditu atzean migrazioak.Historikoki presente egon denfenomenoa da, munduko baz-ter guztietan. Azken hamarka-detan asko areagotu da garatugabeko herrialdeetatik abera-tsenetagoetarako mugimen-dua, hegotik iparrera, aukeraberrien bila abiatutako bidaia-riak dira. Fenomeno hau, baina,ez da berria Euskal Herrian. XX.mendearen bigarren erdialde-an industrializazioa zela-eta,Espainiar Estatutik jende uhol-de handiak etorri ziren Euskal

Herrira, baita Goierrira ere. Gi-puzkoako Aldundiak UrrezkoPlaka emango die bihar 40ko,50eko eta 60ko hamarkadetanEspainiar Estatuko herrietatikgurera etorritako pertsonei.«Andaluziatik, Extremaduratik,Errioxatik, Gaztelatik, Galizatiketa beste hainbat tokitatik eto-rritako euskal herritarrak Eus-kal Herria eraikitzen ari dira:gaur egungo Gipuzkoa eta gauregungo Euskal Herria ezin ditu-gu ulertu langile hauen etahaien familien ahalegin etaekarpenik gabe», dio LarraitzUgarte foru bozeramaileak. Gi-

puzkoak Urrezko Domina ema-ten die norbanakoei eta Urrez-ko Plaka kolektiboei. Aurten,soilik aitortza kolektiboa izan-go da eta plaka bakarrik eman-go dute.XX. mende erdialdean Gi-

puzkoa industrializatuko lu-rraldea zen eta milaka lagunetorri ziren. Arrazoi ekonomiko-ak zeuden migrazio mugimen-du zabal horien atzean, baina,bere herrietan giro sozial etapolitiko itogarria zutelako ereegiten zuten alde. Lehenbizi in-guruko herrialdeetakoak iritsiziren, Araba nahiz Nafarroako-

Lanera etorri ziren

XX. mendearenerdialdean ehunkalagun etorri zirenGoierrira, industriakerakarrita

Euskal Herriarengeroaz galdeketarenbat egingo balitz,euren iritzia emannahiko lukete

Page 7: Goiberri 141. zenbakia

GOIBERRI 07ASTEKO GAIA

ak. Pixkanaka Espainiar Esta-tutik gero eta langile gehiagoetorri ziren, trenez iristen ziren.«Logela bilatzea zen zailena:apopilo edo bizilagun bezelaegoten ziren, lantegiko etxeak

aurkitu baino lehen», dio OlatzConde Legazpiko Lenbur fun-dazioko kideak. Bizi eta lan baldintza gogo-

rrei aurre egin behar izan zieten.Baldintza horiek aldatzeko etahobetzeko borrokatu zuten,bertakoekin batera: eskubide-en aldeko borroka hura hainbatjatorritako herritarrak batera-tzeko eta herri sentimendua in-dartzeko baliagarria izan zen. Beste hizkuntza bat, beste

kultura bat nahiz beste ohiturabatzuk... egoera hartan tentsio-ak ere izan ziren. «Egoera ho-rretatik ere ikasi egin dugu, ikas-ten jarraituko dugu, indargune-ak eta akatsak atzemanbeharko ditugu, eta ariketa ho-rrek, dudarik gabe, gure herrikoaniztasuna ondo kudeatzeneta aniztasun hori kohesio ele-mentu bihurtzen lagundukodigu», dio Larraitz Ugartek.

Aldundiak balioan jarri nahidu hamarkada horietan Gipuz-koara etorritakoen ekarpena.Kulturalki gure lurraldea abe-rastu dutela dio; sozialki, be-raien jakintza eta esperientzia

konpartitu; eta politikoki, gogorlan egin dutela hainbat eskubi-de berreskuratzeko.

Eroso sentitzen diraEspainiar nazionalismoak etor-kinak Euskal Herrian «gaizkitratatuak» direla dioen diskur-tsoa zabaldu arren, migranteekdiotena da, abertzale ez izana-gatik, ez direla bigarren mailakosentitzen. 1950etik 1980ra bi-tarteko migrazioa aztertzekoJulen Zabalo EHUko irakasleakbeste hainbat kiderekin bateraegindako ikerketa batean jaso-tako ondorioetako bat da. Hainjustu ere, garai horretako mi-grazioa aztertuz gaur egungoaulertzeko saiakera egin nahiizan zuen Zabalok, Gite-IpesenJulio Araluze bekari esker gara-tu zuten ikerlanean. Espainiar Estatutik etorrita-

koek «bertakotzat» dute euren

burua, «integratuta» sentitzendira. Hainbat eremu industrializa-

tuetan osatu zituzten eztabai-da-taldeak, migranteen adie-razpenak eta iritziak jasotzeko;Espainiar Estatutik etorriak etaabertzale sentitzen ez direnak.Orokorrean, migranteak EuskalHerrian oso gustura sentitzendirela ondorioztatu zuten, etaez dutela joateko asmorik. Hiri handietatik txikietara al-

dea dago, gainera, hiri handie-tara multzo handitan iritsi zire-lako. Txikietan baina, Goierrirenkasuan, bertako bizilagunekikoharremana estuagoa zen. Etor-tzean «halabeharrez» integra-tu ziren, baina gaur egun «la-sai» sentitzen dira. Halaber, he-rri euskaldunetan bizi izanarren, euskaraz jakitea ez dutebeharrezko ikusi. Espainiar Estatuan Euskal

Herriaz duten irudia «okerra»dela aitortzen dute ikerketanparte hartu zuten migranteek;jaioterrira itzultzen direneandefendatzen dute. Euskal He-rriaren geroaz erabakitzekogaldeketaren bat egingo balitz,parte hartzeko prest leudeke.

Aniztasun gizarteaGipuzkoako Aldundiaren eska-riz Aztikerrek iaz aurkeztutakoikerketaren arabera ere, euskalherritar gehienek, edonon jaio-ak direla ere, gogoko dute Eus-kal Herrian bizitzea; %89,7kbertan bizitzen jarraitu nahi du.Aniztasun gizartea da gurea,gurasoei zein aiton-amonei be-giratuz gero, gehienek (%52,6)dutelako kanpoko lekuren ba-tekin harremana. Soilik norberaren jaioterria

kontuan hartuz %72,8 bertanjaioa da eta %27,2 kanpoan.Horien artean jatorri nagusiaEspainiar Estatua da, eta ondo-ren datoz Ekuador, Kolonbia,Errumania eta Dominikar Erre-publika. Jatorri ezberdinen ar-tekoen harremana zenbat etaestuagoa edo zaharragoa izan,konfiantza eta sinpatia areago-tu egiten dira.

Langileak forjan eta LangileenIbilbidean ikus daitekeenarenlagin bat. WWW.LENBUR.COMLENBUR DOKUMENTAZIO ZENTROA

oierri garaian in-dustrializazio ga-

raia bete-betean zegoen50eko hamarkadan. Hainjustu ere, Legazpin ordukolangileen eguneroko bizi-tzan murgiltzeko ibilbideaprestatua dute. Haztegieskolako ikasgela bat etahari atxikitako kapilarenbidez orduko hezkuntzaneta erlijioan murgil daite-ke. Langileen etxebizitzaere bisita daiteke, SanInazio auzoan. Igandeetaneta jaiegunetan egoten dazabalik. Lenbur Fundazio-aren web atarian dute in-formazio guztia.

50eko langileenhamarkadarabidaia, egunbatez

G

Page 8: Goiberri 141. zenbakia

08 GOIBERRIASTEKO GAIA

Vicente BernabeBurgosen jaio zen zumarragarra

«Euskal Herria aberasten lagundu dugu,baina guk ere dirua irabazi dugu»

Vicente Bernabe, Urretxuko Iparragirre plazan. ASIER ZALDUA

Asier Zaldua UrretxuVicente Bernabe (Santa Mariadel Campo, Burgos, Estatu es-painiarra, 1946) mutikotan eto-rri zen Goierrira. Primeran mol-datu zen eta Euskal Herritar-tzat du bere burua.Burgosen jaio zinen. Nolakoada zure jaioterria?Nekazari herria da. Aitak lursailbatzuk zituen, baina nekazari-tzak ez zuela etorkizunik irudituzitzaion eta 1954an hona etorrizen. Ordurako 35 urte zitueneta gehiago itxaroten bazuenbeharbada ez ziotela lanikemango pentsatu zuen.Zergatik aukeratu zuen Goie-rri?Patrizio Etxeberria enpresari le-gazpiarrak Burgosen zuen fin-kara joan zen lan eske, oinez.

Hango langileburuari igeltserobezala lan egitea gustatuko li-tzaiokeela esan zion. Handikastebetera baiezkoa eman zio-ten.Zertan aritu zen?Igeltsero aritu zen, labeak kon-pontzen. Apopilo egon zen, bietxetan.Noiz etorri zinen zu?11 urterekin etorri nintzen lehe-nengoz. 1957, 1958 eta 1959anhemen pasa nituen oporrak.Berehala moldatu nintzen.Asko gustatu zitzaidan hemenikusi nuena. 14 urterekin ikaske-tak bukatu nituen eta aitonarierrementari lanetan laguntzenhasi nintzen, baina amaknahiago zuen hona etortzea.Aitak Zumarragako San Isidrokalean etxe bat erosi zuen. Ho-

rretarako, jaioterrian zituen lu-rrak saldu zituen. Sei urtetan ama, arreba eta zuaitarengandik urrun bizi izanzineten. Gogorra izan al zen?Oso arduratsua nintzen etaetxeko gizona izan behar nin-tzela pentsatu nuen. Izan ere,ama bakarrik zegoen, hiru urte-ko alaba zuen eta, gainera,erreuma zuen. Janzten lagundubehar niola gogoratzen dut.Zer kontatzen zizuen aitak Eus-kal Herriari buruz?Ez zen oso gizon hiztuna. He-men ez zen hotzik pasatzen etaondo bizi zitekeen. Kito. Aitakbeti bere herria gogoan izanzuen. Nik, ordea, ez.Non lan egin zenuen?Patrizion, baina handik gutxiraIrimon hasi nintzen. Izan ere, la-

netik irteten nintzenean bizikle-tan ibiltzen nintzen eta ama is-tripu baten beldur zen. IrimoUrretxun zegoenez, oinez bi-daltzen ninduen. Bizikletan ibiliezin nintzenez, korrika egitennuen. Larraza izeneko korrika-lari batekin aritzen nintzen.Zer moduz Irimon?Oso gustura. Erremintak egitenhasi nintzen, baina Lanbide He-ziketan izena eman nuen etapostu hobea lortu nuen. Espainiatik etorritakoak ondohartu zintuztetela uste al duzu?Baietz uste dut. Toki berri bate-ra zoazenean, ikusi eta entzunegin behar duzu. Garai hartanez zegoen urik eta batzuetan30 lagun joaten ginen baserribatera ur bila. Hori ulertzekoada, baina batzuk letxuga etaguzti itzultzen ziren. Hori onar-tezina zen. Hala, ez da harritze-koa batzuk guri nazka hartzea.Dena den, niri inork ez dit sekulaezer esan.Kanpotik etorritakoek integra-tzeko ahalegina egin zenutelauste al duzu?Gehienek bai, baina batzukeuskaldunen aurka hitz egitendute oraindik. Amorru handiaematen dit. Guk Euskal Herria

aberasten lagundu dugu, bainaguk ere dirua irabazi dugu. Gureherrian ez genuen hemengoaberastasunik. Batzuk eurenjaioterrira eramaten dute he-men irabazitako dirua. Nik ez.Ez diet ezer zor. Han ez zidatenlan egiteko aukera eman. Bur-gosko fabrika batera lan eskejoan nintzen eta ez zidateneman nire aitona errepublikazalea zelako.Euskal herritartzat duzu zeureburua.Euskal kultura oso gustuko dut.Benito Lertxundi nire abeslarikuttuna da. Bestalde, Zumarra-gako Eitzaga auzoan bizi naizeta bertako argazki zaharraketa istorioak biltzea gustatzenzait. 30 urte baino gehiago da-ramatzat Jai batzordean. Nireekimenez antolatzen dugutoka txapelketa! Pena bakarradut: euskara ez jakitea.

Page 9: Goiberri 141. zenbakia
Page 10: Goiberri 141. zenbakia

10 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Murias taldea egokiegituratu da, eta gauzakondo egiten ari dira»

Gari Bravo eta J. A. IntsaustiMurias taldeko txirrindulariak

Garikoitz Bravo lazkaotarra eta Jon Ander Intsausti mutiloarra, Murias taldeko bi goierritarrak, San Jose goizean Beasainen. AIMAR MAIZ

Page 11: Goiberri 141. zenbakia

GOIBERRI 11ELKARRIZKETA

Aimar Maiz BeasainProfesionaletara iritsi berria daJon Ander Intsausti (Mutiloa,1992). Sei urteko esperientziagazi-gozoa dauka dagoenekoGarikoitz Bravok (Lazkao,1989). Biek Murias talde be-rrian topo egin dute. Kontinen-tal mailan dabiltza, txirrindula-ritzaren ‘hirugarren mailan’. Ilu-sioz ekin diote proiektuari.Intsausti bigarren izan zenigandean, Cholet-Pays de Loireklasikoan (Frantzia). Elkarriz-keta aurretik egina da. Murias taleko bi goierritarrakzarete. Zer moduz hasi zarete? Jon Ander Intsausti:Ni oso gus-tura, batez ere egutegiarekin.Karrera asko edukitzen ari gara,eta taldeak bilatzeko gogoadauka. Gure kategorian zaila dakarrera asko izatea, eta horre-gatik oso gustura. Taldearen ja-rrerarekin ere ezin hobeto. Gari Bravo: Momentuz, osogustura. Aukera polita izan da.Mundu honetan jarraitzeko nireazkeneko itxaropena zen. Sei-garren urtea dut, eta azken biaknahiko eskasak pasatu ditut.Muriasen, Jon Odriozola zuzen-dariak aukera eman zidan. Zer nolako taldea eraiki dute? G.B.:Talde txikia da, baina gau-zak ondo egiten ari dira. Egute-gia ere bikaina daukagu; ga-rrantzitsuena hori da. Ekipoasortu bai, baina karrerak behardituzu gero, eta taldean gauzakondo egin: material polita lortudute, masaje-emaile eta lagun-tzaileekin ondo egituratu da... J.A.I.:Taldea berandu atera zen,eta ahalegin handia egiten aridira. Hasierak zailak dira, bainataldea oso ondo ari da lanean.Orain autokarabana bat dau-kagu, oso erosoa. Eta furgonetabat. Taldean dauzkagun txirrin-dularientzako nahi dugun denadaukagu. Kontinental mailako talde batnola ibiltzen da gaur egun? G. B.: Autokarabana ekarri artefurgonetan egin ditugu bidaiak.Ezer berorik hartzeko ere ez ze-goen, karrera bukatutakoan.Hegazkinean bidaiatzea Eus-

klasiko Frantzian, maila altuko-ak eta onekoak, zure burua era-kustea zaila den horietakoak.Eta handik Alentejora joangogara, bost egun [asteazkenetikigandera]. Ondoren ia etxekobi-hiru aste giltzarriak datoz: In-durain Klasikoa Lizarran, Errio-xa, Zornotza... Taldea ere Zor-notzakoa da, eta horiek dira ga-rrantzitsuenak. Euskal Herriko Itzulian ezin du-zue, kategoria kontuagatik. J.A.I.: Ez, guk ezin dugu korritu.Kontinental Profesional talde-ek bai, gonbidapenarekin. G.B.: Odriozola saiatu zen, bai-na hasieratik oso zaila zen. Muriasek maila hori lortukoduen, eta noiz, esateko garaize-gi da oraindik? J.A.I.: Ez dakigu oraindik. Taldeaatera berria da. Dirua da dena.Taldea segitzeko gogoarekindago, baina hori euren eskudago. Guk ahal duguna egingodugu, eta gero ikusiko da. Taldeko beteranoetako batzara, Gari. Gazteei erakustea alda zure lanetako bat?

kaltelen ezagutu nuen, eta jus-tu-justu. Hemen daudenekmeritu handia daukate. Beran-du sortu zen, eta gutxinakagauza politak egiten ari dira. Jon Ander, zu aurten igo zaraprofesionaletara. Espero ze-nuena aurkitu al duzu? J.A.I.: Esperotakoa, sekula ez.Uste baino gogorragoa da. Te-lebistatik gauzak oso errazikusten dira. Amateurretan iru-ditzen zaizu badaukazula mai-la, baina jauzi egindakoan ikus-ten da benetan zer zailtasundauden profesionalismoan.Gari, zuk Kontinental mailaezagutu zenuen iaz, PortugalgoEfapel taldean. Zer aldatu zaizuhandik Muriasera? G.B.: Batez ere tratua, erabatdesberdina da. Portugalen tra-tu oso itxia eta oso hotza emanzidaten. Orain, gehien nabari-tzen dudana egutegia da. Iazkarrera falta izan nuen. Urteguztian 25 egunetan bakarrikkorritu nuen, eta ekainerakojada lasterketarik gabe nengo-en. Ekainetik otsailera lehiatugabe egotea latza da.Aurtengo denboraldirako zeraurreikuspen duzue? G.B.: Odriozolak esaten digu-

nez, gutxien korrituko dutenekere 40-45 eguneko egutegiaizango dute. Guk 50-55 egune-koa igual izango dugu. Indar-tsua da, egia esan, KontinentalProfesionalek daukaten berdi-na ia. Data hauetan 15 lasterke-ta-egun gainean izatea esker-tzekoa da. J.A.I.: Mallorkan hasi ginen Garieta biok. Lau egunak egin geni-tuen. Gero, Murtzia eta Almeriaklasikoak; nik Murtzia ez nuenegin. Handik zuzenean Algarve-ra joan ginen, bost egun. Karre-ra hori lortzea taldearentzatizugarrizkoa izan da, taldeaatzerritarra izanda eta maila al-tuko itzuli bat izanda. Hura bu-katutakoan bi egun gehiago ko-rritu genuen Portugalen, etaaurreko asteburuan nik Fran-tzian Paris-Troyes egin nuen. Eta aurrera begira? J.A.I.: Asteburuan [aurrekoa] bi

G.B.: Berez bai. Baina gaztehauek geroz eta hobeto pasa-tzen dira gora, geroz eta klasehandiagoarekin. Niri puntuahartzea falta zait, oraindik ahulnago, korritu gabe denboraasko pasatu da eta ez dut errit-moa hartzen.Jon Ander, garapen pertsonale-rako aukerarik ikusten duzu? J.A.I.: Bai. Aukerak denok ditu-gu. Taldean ez daukagu ziur ira-baziko duen bat, esaten dena.Orduan, beti daukagu aukerabakoitzak berea egiteko. Lehe-nengo beti taldean pentsatuta,baina denok luzimendurakoaukera izango dugu. Taldeko zuzendaritzak lortu be-harreko mugarik jarri al dizue? G.B.:Lasterketa guztietan ondoegin beharra daukagu. Ahal ba-dugu aurrean ibili, eta bestelanabarmendu: bigarren klasekosarietan sartu, erasoetan sartu,ekipoa erakutsi telebistan etamedioetan... Azkenean, karreraguztiak aukerak dira, eta balia-tu beharra daude. Iritsi berriaren gogoa gainezkaizango duzu, Jon Ander. J.A.I.: Gogoa bai, baina bereha-la joaten da ikusten duzuneankarreran segitu ezinean zabil-

tzala [barrez]. Guztiz desberdi-na da profesionaletan. Indarrakontatuta dagoela ikusi dut.Gastatzen baldin baduzu, alfe-rrik gastatuko duzu. Ez duzu bu-kaeran izango. Asko pentsatubehar da, burua eta odola hotzeduki, karrera ondo planteatu. Zerekin egiten duzue amets? G.B.: Lehenagoko sentsazioakberreskuratzearekin. Aspaldianez dauzkat sentsazio onak.Odriozolak ilusioa behintzatberreskuratu dit, lehen neukanberdina. Korredore sentitzennaiz atzera. Orain erritmoa har-tzea falta zait. J.A.I.: Niri klasiko bat irabazteagustatuko litzaidake. Flandria-koa edo horrela... Baina horiametsa da. Klasikoak Frantziannola korritzen diren gustatuzait. Itzuliak baino gehiago gus-tatu zaizkit. Gustura ibili naiz,nire saltsan.

«Odriozolakilusioa behintzatberreskuratu dit.Korredore sentitunaiz atzera»Garikoitz Bravo Muriaseko txirrindularia

«Txirrindularitzaguztiz desberdinada profesionaletan;indarra kontatutadagoela ikusi dut»Jon Ander IntsaustiMuriaseko txirrindularia

Page 12: Goiberri 141. zenbakia

12 GOIBERRIGAZTEAK

Legorretako Gazte Piku gazte asanbladak Legorreggae musika jaialdiaantolatu du hilaren 27 eta 28rako. Hitzaldi bat, batukada kalejira bat eta bostreggae talderen kontzertuak egongo dira. Musikari bat Italiatik etorriko da.

Asier Zaldua LegorretaNegu hotzaren eta hezearenostean, jendea udaberri goseda. Euren zorionerako, udabe-rria sekula baino beroago hel-duko da Goierrira. Izan ere, Le-gorretako Gazte Piku gazteasanbladak Legorreggae musi-

ka jaialdia antolatu du hilaren27rako eta 28rako. Bi egun ho-rietan, Jamaikako erritmo bero,gozoa eta lasaia izango da na-gusi Goierrin.Hilaren 27an hitzaldi bat

izango da eta 28rako batukadaeta kontzertuak antolatu dituz-

te. Ekitaldiak plazan jarriko du-ten karpan egingo dituzte.Ostiraleko hitzaldia kala-

muari buruz izango da.18:00etan hasiko da. Larunba-tean, 19:00etan, Mulambo ba-tukada taldeak kalejira egingodu. Ondoren, 22:00etan, kon-

tzertua hasiko da. Bost taldekjoko dute: Skakeitan, Raphael,Revolutionary Brothers, KingKonsul&Yanu eta SustrajahBand. Kontzerturako sarrerek 5euro balio dute. Goierriko hain-bat tabernatan jarriko dituztesalgai eta egunean bertan ere

Goierriko Jamaika

Babeslea

Page 13: Goiberri 141. zenbakia

GOIBERRI 13GAZTEAK

erosi ahal izango dira, Legorre-tan.

Aipatzekoa da Raphaelabeslaria Italiatik etorriko dela.«Europa osoan gelditu gabeibili ondoren, Legorretan izango

dugu. Musikari italiar honekmaila handia du eta jaialdiarixarma berezia emango dio»,esan dute antolatzaileek.

Skakeitan taldeari dagokio-nez, Donostiakoak dira eta skamusika jotzen dute. «Orekariakdiskoa kaleratu ostean, inda-rrez beteta etorriko zaizkigu,jaialdia ska erritmoz bustitze-ra».

Revolutionary Brothers tal-dea, berriz, Zarauzkoa da.«Euskal Herriko reggae mugi-menduan, eta atzerrian, errefe-rente bilakatu diren anaiak Le-

gorretan izango ditugu berriz,Danger in your eyes lan berriaaurkezten».

King Konsulek eta Yanuk Re-volutionary Brothersekin jotzendute. Legorretan bakarrik erearituko dira. «Revolutionary fa-milia osatzeko beharrezkoakdiren bi abeslari hauek reggaeeta rap doinuz beteko digutekarpa».

Bizkaiko reggae musika en-tzuteko aukera ere egongo da.Lekeitioko Sustrajah Band tal-dearen eskutik, hain zuzen ere.«Roots reggae doinuak ekarri-ko ditu gurera. Entzun dituenakbadaki Euskal Herriko reggaea-ren etorkizuna direla».

Jaialdiaren helburuakLekeitiarrek legorretarren la-guntza izango dute Euskal He-rrian reggaea sustraitzeko. Izanere, Legorreggae jaialdia urteroantolatzeko asmoa dute.«Asko gara inguru honetan(Goierri, Tolosaldea...) reggae

musika bizi dugunak eta bestehainbeste interesgarri ikustendutenak. Horregatik, eta musi-ka hau hemen sustraitzeko,gazte asanbladako partaidebatzuk jaialdi hau antolatzeaerabaki dugu».

Jaialdia antolatzeko, Revolu-tionary Brothers taldeko kideenlaguntza izan dute. «Reggaemundua jendeari gerturatunahi diogu. Musika alaia da etagiro oso ona egongo da. Jendeagustura geldituko da», amaitudute Legorretako gazte asan-bladako kideek.

Legorreggae musika jaialdiarenantolatzaileetako batzuk,Legorretako gaztetxearenkanpoaldean. ASIER ZALDUA

Page 14: Goiberri 141. zenbakia

GOIBERRI 14ERREPORTAJEA

Ezkurretik dator haritza Ihartu da Gernikako Arbola zaharra. Eta sartu dute ondorengo berria. BainaGoierrin ugari dira lehengoen ezkurretik ernetako haritzak. Ormaiztegin,Joxepa Galparsorok badu lerden askoa, ezkurrak ezkutuan hartu eta ekarrita.

Aimar Maiz OrmaiztegiUdaberria iristerako, ihartu eginda Gernikako Arbola zaharra.Juntetxean zegoen haritz sin-bolikoa. 28 urte besterik ezzuen, eta 2005ean landatu zu-ten leku ofizialean. Haren seni-de bat aldatu zuten otsailean,2000. urtean sortutakoa. Daukan esanahiagatik, Eus-

kal Herriaren luze-zabalean —eta atzerrian— asko dira Gerni-kako Arbolaren ondorengoak.Goierrin ere bai. Urretxun lauharitz dituzte, udalak ekarriak.Baimen berezia eskatu beharda, gaur egun; Bizkaiko aldun-diko teknikariek aldatzen dute,gainera, onartutako tokian. Hainbesteko protokolorik

gabe, eta arrisku batzuk hartu-ta, eskuratu zituen Joxepa Gal-parsoro Legorburu ormaizte-giarrak Gernikako Arbolarenezkurrak, duela denbora asko.

Frankismoan, harrapatuIsilka eta ezkutuka hartu zituenGalparsorok arbola bedeinka-tuaren fruituak. Frankismobete-betea zen, eta euskalta-sunaren ikurra itzalean zeuka-ten. «Gernikara joan ginen, an-dre-gizonak biok. Handik ezku-rrak hartzen ez zuten uzten»,gogoratu du Galparsorok, 94urte beteak dituela. Senarra, Pako Baztarrika, gu-

dari ibilia zen 1936ko gerran.Makurrak ikusitakoa eta bizita-koa, abertzale izateagatik. Ger-nikako Arbolaren kimu batetxean izan nahi zuten. «Tarte-an ezkur bat harrapatu nuen,beste tarte batean beste bat...Azkenean, bost ekarri nituen,eta etxe aurrean aldatu». Ezkurrak erne ziren, eta itsa-

tsi ziren Ormaiztegiko Mendi-zabalgo lurrera. Landare ba-tzuek ez zuten zorterik izan, or-dea. «Ama zena ingurua garbi-tzen ari zen batean, eta zer zirenjakin gabe, landarea ia azkene-tan zeukala harrapatu nuen».Salbatu zen, eta gaur egunzuhaitz lerdena eta sendoa da.Haren kimu asko ere zabaldudira, sendian eta inguruan. Joxe Mari Iparragirre kobla-

kari ospetsuak egin zuen orain-dik sonatuago Gernikako Arbo-la, ereserkiarekin. 1853an kan-tatu zuen, estreinako aldiz,Madrilen. Urretxun jaioa

1820an, Gabiriako Txapartegibaserrian —amaren jaiote-txea— igaro zituen azkenekourteak bardoak, pneumoniabatek jota 1881ean hil zen arte. Hain zuzen, Txapartegitik

metro gutxira dagoen Altolagi-rre Azpikoa baserrian jaioa daJoxepa Galparsoro, 1921ean.Hamar urterekin OrmaiztegikoMendizabal baserrira joan zenfamilia osoa bizi izatera. Bizilagun urte batzugatik ez

ziren izan, baina Iparragirreketa Galparsorok bakoitzak bereerara eman eta zabaldu duteGernikako Arbola.

Frankismoak erabatdebekatua zegoenarren, Galparsorokbost ezkur hartuzituen Gernikatik,eta etxean landatu

Joxepa Galparsoro, GernikakoArbolaren ezkurreko haritzarenazpian, Idoia bilobarekin etaRosarito alabarekin,Ormaiztegin. AIMAR MAIZ

Page 15: Goiberri 141. zenbakia
Page 16: Goiberri 141. zenbakia

GOIBERRI 16MOTZEAN

Aste Santua SeguranBerezia izaten da Aste Santua Seguran. Ostegun eta ostiral santuanprozesioak egiten dituzte: 300 urte baino gehiagoko tradizioa da eta 350 batherritarrek hartzen dute parte. Kanpotar ugari erakartzen duen ekintza da.

Loinaz Agirre SeguraAste Santuko jaiegunak apro-betxatuz goierritar asko kanpo-ra joaten bada ere, segurar as-kok tradizioarekin bete beha-rreko hitzordua izaten dute:300 urte baino gehiagoko his-toria duen prozesioak egiten di-tuzte Ostegun eta Ostiral San-tuan. 350 herritarrek baino gehia-

gok hartzen du parte prozesio-ko paso desberdinetan; bakoi-tzak bere lekua du. Aingerutxo-ak, San Migel, nazarenoak,penitenteak, soldadu erroma-tarrak, txistulariak, musikabanda, herriko abesbatza, elizgizonak, fededunak... Hamarirudi pisutsuak eramaten ereherritar ugari aritzen da.

EgitarauaIgandean, Erramu igandearekinhasiko dute Aste Santuko egi-taraua Seguran. 11:00etan,erramu bedeinkatzea eta mezanagusia egingo dute Sorkunde-tar Komentuan.Ostegun Santuan, apirilak 2,

17:00etan, Azken Afariko meza

egingo dute parrokian, eta on-doren, 18:15ean, prozesioaegingo dute. Eguraldiak lagun-tzen badu, kalean; bestela, eli-zan bertan. Ostiral Santuan, 08:00etan,

Gurutz bidea egingo dute San-ta Engrazitik Sorkundetar ko-mentura. Arratsaldean, 16:30-ean, Jaunaren Nekaldiaren os-pakizuna, gurutzetik jaisteaegingo dute parrokian.18:15ean, prozesioa egingodute. Larunbatean 21:30eaneta igandean 11:00etan, mezasantua egingo dute Sorkunde-tar komentuan.

Ardixarra etxeaSegurara gerturatzen direnekArdixarra etxea, Erdi Aroko In-terpretazio zentroa, bisitatzekoaukera ere badute Aste San-

tuan. XVI. mendeko etxea da.Bihartik apirilaren 12ra arte,

bisita gidatuak egingo dituzte.Etxea bera ikusteaz gain, karka-ba, hirigunea, Ama Jasokunde-aren eliza.... ere ikus daitezke.Hitzordua jartzeko: 943 801749- [email protected].

Page 17: Goiberri 141. zenbakia

GOIBERRI 17GURE LURRA

Nekazaritzasustatzekolaguntzak Aldundiak bi dekretu onartu ditunekazaritza eta abeltzaintza sektoreasustatzeko; 3.432.000 euro.

Loinaz AgirreAbeltzaintza eta nekazaritzasektorea laguntzeko eta susta-tzeko helburuarekin, bi dekretuonartu berri ditu GipuzkoakoForu Aldundiko Diputatuenkontseiluak. Dekretuetako batingurumen neurriak sustatzeadu ardatz, eta besteak, mendi-ko nekazaritza bultzatzea. Guz-tira, 3.432.000 euroko aurre-kontua onartu dute bi dekre-tuetarako.

Nekazaritza eta abeltzain-tzako ustiategietarako nekaza-

ritza eta ingurumen laguntzendekretuak bultzatzen dituenneurrietako batzuk ondorengo-ak dira: sega belardien etamendiko larreen artapena, ber-tako arrazen artapena, nekaza-ritza ekoizpen ekologikoa edointegratua, sagardotako berta-ko barietateetako sagarrondo-ak lantzea eta bertako baba-rrun barietatea lantzea.

Erlezaintzarako, lurrak ba-besteko edo simuaurra kudea-tzeko laguntzak ere jasotzenditu dekretu horrek. 1.641.000euro xedatuko ditu.

Diru laguntza horren helbu-rua baserritarrei diru ordain batematea da, nekazaritza ustia-tegien ingurumen baldintzakhobetzeko neurriek eragiten di-tuzten kostu erantsiak eta es-kuratu gabeko irabazia kon-pentsatzeko.

Ingurumen arloko kontratuaindarrean dutenek jaso ahalizango dute diru laguntza hori.

Mendiko nekaritza Mendiko nekazaritza bultza-tzeko laguntzak zehaztu ditu

bigarren dekretuak. Nekazari-tza jarduera gauzatzeko dau-den baldintza geografikoak di-rela eta, baserritarrek zenbaitlaguntza dituzte beren ustiate-gien produktibitate txikia kon-pentsatzeko. 1.791.000 eurokoaurrekontua jarri du foru aldun-diak, 2014an baino %2,6 han-diagoa).

Nekazaritza eta abeltzaintzabultzatzeko dekretuak onartudituzte. ARKAITZ APALATEGI

Page 18: Goiberri 141. zenbakia

18 GOIBERRIINTERNET

saretikgoierri.hitza.eus/korrika19

Urduritasuna, zirrara eta irrifa-

rreak. Ordutegiaren eta egural-

diaren gainetik, goierritarrek

aurten ere babes zabala eman

diote Korrirari. Igande gauetik

astelehen goizaldera bitartean

pasa zen 19. Korrika eskualde-

tik. Legorretatik Legazpiraino,

60 kilometroko ibilbidea egin

zuen Goierrin, eta 200 lekukok

baino gehiagok eta ehunka ko-

rrikalarik osatu zuten sarea.

Momentu hunkigarri asko

bizi izan ziren ibilbidean zehar,

eta horien lekuko izan da aur-

ten ere Goierriko Hitza. Korrika

iritsi aurretik, atal berezia sortu

genuen webgunean, eta egu-

nean bertan ere, jarraipen za-

bala egin zitzaion, webgunea-

ren eta sare sozialen bidez. As-

teko albisterik ikusiena izateaz

gain, bideoak 2.000 bisitatik

gora izan zituen 24 orduan.

Korrikaren jarraipena

Klik

Apple-k ordulariberria aterako du Apirilaren 24an aterako da mer-

katura hainbeste ikusmin sortu

duen Apple konpainiaren ordu-

lari adimenduna. Besteak bes-

te, telefono deiak jasotzeko eta

e-posta eta mezuak kontsulta-

tzeko balioko du.

apple.com

Euskarazko TBsaioak sakelean Iametza interaktiboak sortuta-

ko APPa da Euskal TV. Euska-

razko multimedia edukiak jaso-

tzen ditu: 300 erreportajetik

gora, 150 dokumental eta 100

webTV saio. Proiektu irekia da

eta ekarpenak bidal daitezke.

euskalapps.net

Sarean ikusia

Facebook-ek‘marra beltzak’ezarri dituAsko hitz egin izan da sare so-

zialen erabileraz eta honen

arriskuez. Facebookek, erabil-

tzaileen ‘joko arauak’ garbi

utzi asmoz, argitaratu ezin di-

ren edukien zerrenda egin du,

alegia, erabiltzaileen adieraz-

pen askatasunaren muga non

dagoen zehazten duen ze-

rrenda. Marra beltz horietako

bat, indarkeria sustatzen du-

ten edukiena da; ‘Erakunde

arriskutsuak’ izeneko atalare-

kin, terrorismoa eta indarkeria

goratzea ekidin nahi dute.

Gorputz biluziak eta porno-

grafia erakustea edota asma-

tutako izenarekin aritzea ere,

arauen kontrakoak lirateke.

Page 19: Goiberri 141. zenbakia
Page 20: Goiberri 141. zenbakia