Korrikalari urretxuarra iazkoZegama-Aizkorri maratoian, SanctiSpirituko aldapan. ARKAITZ APALATEGI

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Mari Jose Olazabal 3 Iritzia 4-5Orkli 8-9 Zumarragako etaUrretxuko gaztetxea 10 Ekaitzkonpartsa 12 Ordiziako neskenareto futbol taldea 14 Naturondarea ezagutuz 18

104. zenbakia. 2014ko maiatzaren 23a

Aritz EgeaKorrikalaria

«Zegama-Aizkorrinhasieratik arriskatzekoasmoa dut» 6-7

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Jendeari ezezkoaematea ez da batereatsegina»

Mari JoseOlazabalAramako alketa ohia

Mikel Albisu Arama12 urtez izan zen Aramako alka-te Mari Jose Olazabal (Arama,1969). Lanbidez irakaslea daLegazpiko Haztegi Ikastolan.12 urtean alkate, zerekin gera-tu zinen gustura?Herriaren hitza entzun eta he-rriarentzako garrantzitsuak zi-ren proiektuak egiten saiatu gi-nen beti. Eta disgustura? Lehentasunak markatzean

zenbait eskaera baztertu behardira. Eta jendeari ezezkoa ema-tea ez da batere atsegina.Herri txiki bateko alkatearentzatzein da buruhauste nagusia?Herritarrak herri proiektu batenparte hartzaile aktiboak bihur-tzea. Beraiek direla herriarensorburu, helburu eta bidea sen-ti araztea.Zaletasun bat.

Mendian ibiltzea eta haize fres-koa aurpegian sentitzea.Pelikula bat.Slumdog Millionaire.Liburu bat. Hitz Pozoituak. Alabak elkarre-kin irakurtzeko eskatu zidan,eta sortzen zizkigun sentimen-duak konpartitu genituen. Musika talde bat.Imanol abeslariak mirestekoahotsa zuen.Abesti bat.Bazkal osteko kafea, Mikel Ur-dangarinena.Janari bat.Bi arrautza frijitu pikilo piperre-kin.Edari bat.Sagardoa.Oporretarako leku bat. Pirinioak.Amets bat.Seme-alabak pertsona zorion-tsuak direla ikustea.Gorroto duzuna. Alferkeria.Goierriko txoko bat.Arama, noski!Araman biziko ez bazina...Ez dakit «biziko» ote nitzake-en!

«Herriarentzakogarrantzitsuakziren proiektuakegiten saiatu ginen beti»MIKEL ALBISU

GOI BERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 607 530 424 – publi@goiberri.infoBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen dutenerakundeak:Udalak: Altzaga,Arama, Itsasondo,Lazkao, Olaberria,Urretxu, Zerain,Segura eta Zumarraga

04 GOIBERRIIRITZIA

Joseba Imaz Kazetaria

Goierrik badugran colegio bat

ein ametsederra, langi-leen semeekO i n a r r i z koBatxilergoa

ikastea, industria ikasketak egi-tea peritutza helmuga izanda,edo administrazio buru izatekoprestatzea hizkuntzak eta kon-tabilitatea ikasiz, hori guztia ga-rraiobide garestietan dirurikgastatu gabe eta etxeko eko-nomiaren kalterako gasturiksortu gabe». 1957an idatzi zi-tuen hitzok Eustasio Lopezek,Beasain Festivo urtekarian.Bailarako gazteei ofizio bat ira-katsiko zien gran colegio bateskatzen zuen Lopezek, «dorrealtuekin, ikasgela garbi eta za-balekin, jolaserako patio han-diekin eta aisialdirako guneeroso eta atseginekin».

Kronista beasaindarrarentestuaz oroitu naiz egunotan,Goierri Eskolaren 50. urteurre-nari buruzko azken berriak ira-kurtzen ari nintzen bitartean.Omenaldiren bat eta bilkuraesanguratsu batzuk salbu,nahiko modu xuabean, ari dira

ospatzen urtemuga. Apaltasunhorrek, baina, ez gintuzke era-man behar mende erdiko ibilbi-dean pilatutako balioak ahaz-tera. Aitzitik, irakaspen horiekidentifikatzeko momentu ego-kia da honako hau.

Harrigarria da Goierriko Es-kola Profesionala 1963. urteanjaio izana. Gerra ondorenekolozorrotik esnatzen ari zen garaihartan eskualdeko gizartea,frankismoak ezarritako egiturahertsien artean. Testuingurugris eta zail horretan loratu zenLanbide Eskola. Ordurako jen-dartean nabariak ziren zenbaitaldaketa. Ekonomia ziztu bi-zian ari zen hazten eta goierri-tarrek tailer eta enpresa ugarizabaldu zituzten. Espainiatiketa gainontzeko euskal herrie-tatik langile asko iritsi zen. Etahorrek guztiak behar berriaksortu zituen bailaran. Begibis-takoena, etxebizitzen beharra.

Etorkizuneko langileak arloteknikoan heziko zituen era-kunderik ere apenas zegoeneta, gainera, oinarrizko eskolakamaitu ondoren ikasten jarrai-

tzeko aukerak oso urriak ziren.Gabezia horrek esnarazi zuenGoierriko gizartean bertan,Lanbide Eskola bat sortzekobultzada. Frankismoaren or-dezkariek garaiko arazoei aurreegiteko zuten gaitasun eta ar-dura falta ikusita, eskualdearenaldeko lanari ekin zion herritartalde batek. Horretarako, gai-nera, erregimen frankistak ho-betsitako egitura bat baliatuzuten: tokian tokiko familiabu-ruen elkarteak.

Bultzagile horiek enpresekinelkarlan estua saretzeko gaiizan ziren. Eta elkarren artean,enpresariak eta herritarrak, es-kola profesionala sortzeko adi-nako adostasunetara iritsi ziren1960ko hamarkadaren hasie-ran. Gaur egun zail ikusten du-gun kontua da, enpresarien etalangileen arteko kolaborazioa.Baina orduan ez ziren orain bai-no errazagoak harreman ho-riek. Sorrera hartatik, ikastetxe-

aren beraren DNAn egon dabailarako indar ezberdinen ar-teko kolaborazioa. Gaur egun,Goierriko udalek eta enpresekosatzen dute Goierri Eskolarenoinarrian dagoen fundazioa.

1963tik hona, ehunka etaehunka ikasle pasa dira GoierriEskolatik. Gazteen hezkuntzan,ezagutza teknikoen transfe-rentzian, ikerkuntzan eta ingu-ruko enpresen maila teknologi-koaren mesedetan egindakolana aipatzekoa da. Beste hirupuntutan jarri nahi nuke arreta,ordea. Eskola profesionalak,hasieratik, ikasle orori forma-zioa eskaintzeko konpromisoaerakutsi izan du; nabarmentze-koa da, historia osoan zehar,ikasketetan aurrera egitekoarazoak zituztenei eskainitakoarreta. Emakumea Lanbide He-ziketan txertatzeko ideia erehor egon da beti. Euskara Hez-kuntza profesionalera erama-ten, berriz, aitzindaria izan daGoierri Eskola.

Atzera begiratu eta EustasioLopezen artikulua errepasatuzgero, bistakoa da garai hartanimajinatutako zentroa eta gauregungoa ez direla antzekoak.Hala ere, gizartearen beharrakasetzen eta inguruko baldin-tzetara egokitzen jarraitzen duikastetxeak, herritarren, enpre-sen eta erakunde publikoen ar-teko kolaborazioa bultzatuz.Bazuen arrazoirik Lopezenametsak, badu Goierrik merezi-tako gran colegiohori.

Z

GOIBERRI 05IRITZIA

Berriro ere berandu gabiltzak elkarrizketa osatzeko... emaile-an gure txanda dela jaso orduko, buruari idazteko gai posibleen in-guruan buelta batzuk eragin, bakar bat ere emanez, beste tarte ba-tetarako utzi... eta egunak pasa eta pasa, halaxe gertatzen zaidakazkenaldian. Hire elkarrizketa hasierarik ere ez zaidak iristen, etahala ere egunak pasa eta pasa; hiri ere antzera pasako zaik ziuraski.

Ez zekiat ziur, baina 15 bat urterekin idatziko nian nire lehendabi-ziko Goierritarrarako bertsoa, Beasaingo festei, langabeziari, edotokatzen zen gaiari eskainia, nolako ilusioarekin idatzi ere! Asteapasako nian buruan ideiak bildu eta tolestu, zer eta nola esan... eta

Beasaingo Bideluze plazan zegoan kioskoan entregatu, «Goierri-tarrarako bertsoak dira hauek» esanez. Argitaratutakoan ere, bu-ruz nekizkian bertso horiek irakurtzen nizkian, eta a zer ilusioa eza-gunek irakurri zituztela entzutean! Eta zer esanik ez, hireak etabesteenak ere gustora irakurtzen nizkian, «bertsolari onek» idatzi-tako bertsoak.

Ez nauk ni ere errepasoa egiten hasiko. Pentsa, urte batzukgehixeago dauzkagunok Goardia Zibilak itxi zuen EuskaldunonEgunkariaren hasierako urteetan ere idatzi genizkian bertsoak; ar-tean ume mokoa izango hintzen!

Arrazoi dek gauza batean hala ere. Hilean behingo konpromisoahartzen denean, edo lau astean behingoa, gaiari bueltak ematekohilabete osoa duala iruditzen zaik. Eguneroko martxak, ordea, bez-peran (edo dataz kanpo), presaka eta nola-hala funtzionatzeraeramaten hau azkenean askotan, eta ez dik hori merezi eskuetanaldizkaria hartzen duenak. Utzi izan dizkiat lehen ere horrelako en-karguak iritsi ezinda; bereziki gogoan diat Argiako bertso jarriena,hamabi sorta osatzeko konpromisoa hartu eta hamaika egindautzi nuena, hara ere estu iritsi eta hamabigarrenak ezer berririkekar zezakeenik sinetsi ezinda.

Atsedena behar diat nik ere. Hik esan bezala, izango dek espazio

hau guk baino hobeto beteko duenik, eta tartean behin behintzatgustura irakurri gaituenik bada, gero arte esatea geratzen zaiguk.Orriotan ez bada afalosteren batean edo oholtzaren batean segi-ko diagu gure burutazioak botatzen.

Eskerrik asko eta laster arte!

bateta

bat

Asteko irudia

Iñaki Apalategi

Aitor Sarriegi

Josu Maroto

AlienHilaren 13an zendu zen HansRuedi Giger, Alien-ensortzailea, eta igandehonetan izango dituguEuropar Batasunekohauteskundeak. Zeinpuntutaraino sentitzenditugu arrotz hauteskundehauek?

Ez nagok ziur Goierritarra izateari utzi zionean ala lehenago, gaibati jarritako bi bertso haietatik elkarrizketa bidezko artikulurapasa gintuan, eta han ere gustora, okurritutako gaiei buruz hizke-tan edo gaizki esaka, baina orain... orain berriro ere epea lepoa es-tutzen. Konturatzerako, bizitza erdia baino gehiago zeramaatGoierritarra/GoiBerrirako idazten, eta pentsatzen diat orain 16 urtenian grin hori orain ere izan behar duela besteren batek, eta gusto-ra asko hartuko lukeela tartetxo hau nahi duena esateko, ezta?

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Azkenean, helburuakirolarekin gozatzea daniretzat, besterik ez»

Aritz Egea Mendi lasterketetako korrikalaria

Aimar Maiz Urretxu Aritz Egea korrikalariak (Urre-txu, 1984) iaz utzi zuen mailaberean ekin dio mendi lasterke-ten urteari: goi-goian. Etzi Ze-gama-Aizkorri maratoian irten-go da, aitortu ez duen helburubat buruan duela. Hasieratikdena ematera irtengo da; «edolasterketa oso ona, edo osotxarra» atera dakiokeen arren. Hasi duzu mendiko lasterketendenboraldia. Zer moduz? Igandean denboraldiko bosga-rren lasterketa izan zen, orainarte nahiko motzak. Aurrekolaurak bigarren egin eta azke-nekoa lehenengo bukatu dut.Beraz, pozik. Orain arte sentsa-zio txar samarrekin ibili naiz,baina etorri dira onak. Jokin Li-zeagak jarritako entrenamen-duak jarraitzen ditut, eta bane-kien ondo ari nintzela. Mendianez nuen solturarik nabaritzen.Baina puntua aurkitu dugu;orain mantendu, eta kito. Lasterketa «motz samarrak»,zuretzat zer dira? Egia esan, motz samarrak ereez, maratoi bat ere egin dudala-ko. Aizkorrira begira egin nuen.Besteak maratoi erdiak izandira, eta bat 10 kilometrokoaere bai. Zegama-Aizkorrirekinalderatuta, motzak. Gaur egun mendi lasterketetarabakarrik dedikatzen zara?

Bizitza kirolik gabe ez nuke uler-tuko. Beste gauza asko ken di-tzaket, baina kirola ez. Bainabeti helburu batzuekin egitendut. Txirrindularitzan gazteanintzen, eta gozatzea zen. Tria-tloian Hawaii zen helburua;egin nuen. Mendi lasterketetan,Aizkorri; egin nuen. Aurten, be-rriz, Aizkorri hobetu eta Mundu-ko Kopan lan txukuna egin nahidut. Etorkizunean beste helbu-ru batzuk topatuko ditugu.

Bai. Nire ibilbidea nahiko luzeada. Afizionatuak arte txirrindu-laritzan ibili nintzen. Unibertsi-tatera iritsi eta pixka bat betenintzen; entrenatzeko denboragutxi, eta utzi egin nuen. Urte-betera, triatloian hasi nintzen,eta oraindik denbora gehiagobehar nuen entrenatzeko.2010ean Hawaiin izan nintzen,eta handik etorritakoan helbu-rurik gabe bezala sentitu nin-tzen. 2011ko denboraldia hasi

nuen triatloian, baina erdirakoesan nuen emateko guztiakemanda nituela. 2012an mendilasterketetan hasi nintzen. Iazko urtea, zer moduzkoa?Oso ona. 2012an, hasitakoan,lesio dezente izan nituen, han-kak mendirako ohitu gabeneuzkalako. Iaz Aizkorri oso onaegin nuen, niretzat ere sorpre-saz. Denboraldi bukaerakoMunduko Kopako probatean 3.egin nuen, eta hori izan zenonena. Munduko Kopan sailka-pen orokorrean 4. eta Espainia-ko Kopan ere 4. geratu nintzen. Bigarren urtea izateko ez dagobatere gaizki. Ez, ez. Egia esan, oso-oso gus-tura geratu nintzen. Banekienondo ibiliko nintzela, baina hainondo ere ez nuen uste. Horrenbeste kiroletan arituta,zer ezinegon izaten duzu? Betigauza bera egiten asetu agian?

Zeuk aurretik jarritako mailagainditzea duzu erronka? Aitak aspaldi esan zidan nierronka zalea naizela. Erronkakjarri beharra dauzkat, egunero-ko entrenamenduak egin ahalizateko. Ikaragarri gozatzen dutentrenatzen. Lehiakorra naiz,baina neure buruarekiko. Kirolak bizitza mota bat marka-tzen dizu? Ikuspuntu batetik, bai. Entre-namenduak bete nahi ditut, etaorduan, bizitzako beste gauzaguztiak horren inguruan jartzenditut. Lana, entrenamenduaketa beste denbora guztia —gehiegi ez da geratzen— ahaldena egiteko. Jan aldetik eznaiz zaintzen, esateko. Askotanesan didate gimnasiora joate-ko, indarra hartzeko; baina eznaiz joaten, ez zaidalako gusta-tzen. Azkenean, nire helburuakirolarekin gozatzea da, beste-rik gabe. Nire bizitzaren zatihandi bat da, baina gozatzeariuzten diodanean, utziko dut. Zegama-Aizkorri igandean da.Faboritoen artean ikusten duzuzuk zeure burua? Faboritoa, ez. Faborito bakarradago, eta ia-ia %100ean nagoberak irabaziko duela: KilianJornetek. Beste batzuk podiu-merako edo lau ordutik jaitsiala ez, saltsa horretan ibilikodira. Gu hortik urruti gaude. Nire

«Aitak aspaldiesan zidan erronkazalea naizela.Lehiakorra naiz,baina neurekiko»

«Aizkorrin faboritobakarra dago. Ia-ia%100ean nagoKilian Jornetekirabaziko duela»

«Kirola profesionalbaldin bada berekabuz eutsi behardio, ez erakundepublikoen diruz»

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

go eginik gehiago gozatzen arinaiz. Mendian entrenatzenduzu, eta denbora konturatugabe pasatzen da. Faktore psi-kologiko hori positiboagoa damendian. Bestetik, urtez urtemaila handitzen ari da mendilasterketetan, errekorrak haus-ten ari gara edozein probatan.Baita ere egia da aurrean ibil-tzen den jendearen eta biga-rren mailakoen artean aldeagero eta handiagoa dela. Po-diumeko jendetik 4-5.era den-bora-tartea asko hazi da; ma-ratoi erdi batean 10 minutuagian. Duela urte batzuk hori ezzen gertatzen Euskal Herrian. Horrek zer esan nahi du, euskaleliteko korrikalariak mundukoelitera inguratzen ari zaretela? Niri grazia egiten dit elite dei-tzen didatenean. Ni langile batnaiz, hau hobbytzat daukat.Serioago hartzen dugula, ez dabeste ezer. Baina aurrean gerozeta maila handiagoa dago, bai-na hala ere, oraindik kirol osoberria denez, munduan ere ezda maila ikaragarria, historiagehiagoko kiroletako elitekoekduten bezala, txirrindularitzak,atletismoak edo errepidekoatletismoak. Profesionaltaunarekin inoizegin duzu amets? Ez, sekula ez. Gainera, horrekinnahiko kritiko naiz. Askotan bi-latzen da kiroletik bizitzea, bai-na diru laguntza publikoetatik,eta ez zait gustatzen. Nire us-tez, kirol profesionala baldinbada, kirolak bere kabuz eutsibeharko lioke, babesle bidezedo dena delakoa. Baina ezerakunde publikoek emandakodiruaren bitartez. Goierriko Bi Handiak, Ehunmi-liak... Ultratrailek tentatzenzaituzte? Egunen batean egingo dut.Ehunmilietara ez dakit ailega-tuko naizen, baina G2H posibleikusten dut. Orain egiten ari nai-zenarekin ez da bateragarria,entrenamendu aldetik eta. Gai-nera, uztailean harrapatzenzaitu. Baina hemendik urte ba-tzuetara egingo dut, ziur.

AIMAR MAIZ

asmoa iazko marka (4:17 ordu)hobetzea da. Dezente jaistekoasmoa daukat, eta horretaraaterako naiz. Edo lasterketaoso ona aterako zait, edo osotxarra, baina hasieratik arriska-tuko dut. Beraz, lau orduren azpitik? Ez, ez. Lau orduren azpitik ezi-nezkoa da. Hori oso gutxirenesku dago. Jornet aipatu duzu, eta aurrekoastean Kanarietan ikusi zen gi-zakia dela. Bigarren egin zuen. Niretzat, jendeak irakurketaokerra egin du: berriz erakutsidu ez dela gizakia. Bi aste ere ezzeraman korrika. Orain arteNorvegian eskiatzen aritu da,zero graduan edo hotzago. LaPalmara joan, 30 gradu, 70 ki-lometro korrika, eta bigarrenegin du. Beraz, gizakia den hori,ez dakit bada nik... [barreak]

Zer egutegi eta helburu dituzu2014rako buruan? Lehenengoa Zegama-Aizkorrida. Presio bat sorrarazten ditkarrera horrek, nire buruari jar-tzen diodana, helburu bat dela-ko. Ondoren dena lasaitzen da.Helburu pertsonala MundukoKopan aurrera ibiltzen saiatzeada. Nire esku baino gehiagolehiakideen esku egongo da,korrikalari profesionalak edoerdi profesionalak azaltzen di-renean, haiei kontra egitea osozaila delako. Munduko Txapel-keta Chamonixen izango da,sanjoanetan, eta hori ere hel-buru garrantzitsutzat daukat. Zegama-Aizkorrik zer daukaberezia? Horren ona da? Nik urte bakarra daramat kan-poan lehiatzen, eta antzekozerbait Italian bakarrik ikusidut. Gainera, logikoa izan daite-

ke, han sortu zelako skyrunningmodalitatea, eta kultura nahikosendoa daukate horren ingu-ruan. Baina hemengoa zorake-ria bat da. Eguraldi txarrarekinere beste karreretan normale-tan baino jende gehiago egotenda. Datak ere eragina dauka,Munduko Kopako lehenengoaizanda jendea gogoz etortzendelako, eta munduko onenakizaten direlako. Iaz denboraldi-ko lasterketa onena kontside-ratu zuten. Zer edo zer bereziabadauka. Zegama, Zegama da,ez dauka besterik. Triatloia kirol gogorra da. Men-di lasterketak ere ez dira atzerageldituko, ala? Niri triatloiak baino askoz esfor-tzu gutxiago suposatzen dit,entrenamendu aldetik batezere. Eta gozamen gehiago, mo-mentu honetan. Beraz, gutxia-

08 GOIBERRIASTEKO GAIA

Orkli Kooperatibak GipuzkoakoEnpresa Onena izendapena jaso duMerkataritza Bazkundearen eskutik.

Janire Arrondo Ordizia70eko hamarkadan Goierrinzegoen langabeziari irtenbideaemateko jaio zen gaur egungoOrkli duela 40 urte. Altua zen,batez ere, emakumeen langa-bezia tasa horduko hartan. He-rritarrak irtenbide bila hasi etaAretxabaletako Copreci koo-peratibak Ordizian lantegia ire-kitzea lortu zuten. Hasierako asmoa argia zen,

urte batzuen bueltan lantegiagoierritar langileen eskuetarapasatzea, kooperatiba bat sor-

tu eta eskualdean aberastasu-na sortzea. 1974an eratu ondo-ren, 1982an egin zen kooperati-ba.Bailaran lana eta aberasta-

suna sortzen jarraitzeko kon-promisoa gaurdaino manten-du dutela diote empresako or-dezkariek. Zentzu horretan,egin duten lanaren aitortza gisajaso zuten joan den martxoa-ren 21ean Urteko GipuzkoakoEnpresa Onenaren Saria Gi-puzkoako Merkataritza Baz-kundearen eskutik; «eskualde-arekin eta enpleguarekin dutenkonpromisoagatik». Patxi Lo-pez Urkiola kooperatibako zu-zendari nagusiak jaso zuenoroigarria, eta ekitaldian azal-du zuen saria «bazkide guztienkonpromisoarekin egindako la-nari esker» lortu zela. Gurean krisiak gogor kolpatu

duen eraikuntzaren sektorean

ari badira ere, Orkli punta pun-tan dabil mundu mailan. «Es-painia krisian dago, Europa erebai, baina mundua ez», dio Joa-quin Garcia Orkliko Berrikuntzaeta Kudeaketa Sistemen zu-zendariak.

Epe luzera begiraBere sorreratik klimatizazioko,ur beroketako eta etxetresnen-tzako segurtasun termoelektri-koko sistemen diseinuan, gara-penean, fabrikazioan eta osa-gaien salmentan aritu da Orkli.

80ko hamarkadan egindakohainbat aldaketa funtsezkoakizan dira lantegiaren geroan. Ekoizpen produkzioen auto-

matizazioari ekin zioten lehen-bizi, horretarako hornitzaile ba-karrera egokituz. Era berean,80ko hamarkada amaieran ku-deaketa prozesuak sistemati-zatu zituzten. 90eko hamarka-da erdialdean, berriz, empresa-ren antolaketa guztiz aldatuzuten, negozio bakarra izatetikhiru independiente izatera pa-saz: gas segurtasunarena, urberoketarena eta berogailuzein ur bero sanitarioarena. Merkatu bakar baten men-

pekotasuna izan beharrean,nazioartekotzeari ere ekin zio-ten hamarkada horretan ber-tan. Gaur egun, ekoizpenaren%80 exportatzen dute. Jarduna dibertsifikatuta eta

munduko hainbat puntutan

barreiatua dute enpresa. Hala,Ordiziako lantegi nagusiazgain, Kushanen (Txina) eta SaoPaulon (Brasil) lantegi bana di-tuzte; salmeta-komertzialaketa ordezkaritzak ere beste ha-maika lekutan.Garciaren hitzetan epe mo-

tzera begiratzeaz gain, garran-tzitsuagoa izan da Orklin epeluzera begirako erabakiak hartuizan direla. «Ez dugu bat batekogolperik eman nahi, eguneroegin behar dugu lana hemendik10, 15 edo 20 urtera Goierrikojendeak Orklin lana izaten jarraidezan, eta enpresak lehiakorraizaten jarraitu dezan».

Kooperatiben arrakastaGipuzkoako Bazkundearen es-

kutik jasotako sariaz gain,abenduan IESA negozio esko-lak, CELSA Competitiveness inManufacturing Katedraren bi-tartez, 2013ko Industria Bikain-tasunaren Saria eman zion Or-kli enpresari; Espainiako urtekofabrikarik onenaren aitortzalortu zuen horrela. Orkliren arrakastak koopera-

tiba izaerarekin «zerikusi es-tua» duela uste du Garciak.«Kooperatiba izatean, langile-ek enpresa eurena dela senti-tzen dute, eta hala da, eta denaematen dute hartzen den era-baki bakoitzeko», dio. Mondragon taldeko koope-

ratiba ezagunenaren, Fagorren,porrotaren ondoren, asko hitzegin da kooperatiba ereduariburuz. Garciak argi du, baina, ezduela loturarik: «Espainian9.000 enpresa itxi ziren2013an, horietatik zenbat ziren

Arrakastareneredu

GOIBERRI 09ASTEKO GAIA

kooperatiba?». Bestalde, Mon-dragon taldean egoteak hain-bat onura dakartzala dio berak.Langileak beste enpresetanbirkolokatzeko akordioak di-tuzte, irabazi bankuak edo el-kar laguntzeko beste hainbaterreminta. «Argi dagoena dakrisiak bete betean jotzen ba-gaitu, Fagorrekin gertatu denagertatuko dela. Baina horrek ezdu kooperatiba ereduarekin ze-rikusirik», dio.

Gerora begiraZenbakiei begiratuta, 825 lan-gile ditu Orklik; horietatik 503bazkide. Azken urteko salmen-tak, berriz, 135 milioi eurokoakizan dira. 2008an izan zen be-herakadaren ondoren, salmen-tak berreskuratzea lortu dute.2013an %3 gainditu zituzten2012koak eta aurten ere iazko-ak gainditzea espero dute.

Orkliren etorkizunaz galde-tuta etorkizunari «baikor, bainazuhurtziaz» begiratzen dioladio Garciak.

Irizar Forge, nazioarteanLazkaoko Irizar Forge enpresaere saritu zuen GipuzkoakoMerkataritza Bazkundeak eki-taldi berean, nazioartekotzepreozesuan izandako arrakas-tagatik. Krisia baino lehenago-ko fakturazio maila berreskura-tu dute, ekoizpenaren %88 ex-portatuta.

Orkliko zuzendari nagusi PatxiLopez Urkiola (eskuinean) sariajasotzen Pedro Esnaolareneskutik. TULANKIDE

«Saria gure lanariaitortza da;bazkide guztienkonpromisioariesker lortu da»

«Krisiak denoieragiten digu, ezdu kooperatibaizatearekinzerikurisik»Joaquin GarciaBerrikuntza eta Kudeaketasistemen Zuzendaria

10 GOIBERRIGAZTEAK

Iraultza Zumarraga etaUrretxuko gaztetxean!Asier Zaldua UrretxuUrretxuko eta Zumarragakogazte asanbladak gaztetxea-ren inguruko hausnarketa an-tolatu du, bi herrietako gazteeiproiektuak aurkeztea proposa-tu die. Egitasmoak maiatzaren7an aurkeztuko dituzte. Ideiaguztiak jaso eta kontuan hartu-ko dira. Helburua parte hartzai-le guztien artean eredu bat ze-haztea eta praktikan jartzea da.

Proposamenak aurkeztunahi dituztenak oraindik garaizdabiltza. Idatziek zazpi puntuhauek izan behar dituzte oina-rri: gaur egungo egoeraren ana-lisia, ekonomia (barrako langi-leak, garbitzaileak, sarrerak,diru-laguntzak...), espazioarenerabilera, ordutegia, herriko el-karteekin harremana, garbike-ta eta asanbladaren papera.Gazte asanbladaren helburu

nagusietako bat belaunaldi be-rriak erakartzea da. Bestalde,ez dute gauzak inertziaz egitenbukatu nahi eta, horretarako,noizean behin helburuei etametodologiari buruz hausnar-tzea komeni dela uste dute.

EkintzakBaina hausnarketa eta ekintzabateragarriak dira. Hala, dato-zen asteetarako hainbat ekital-di antolatu dute. Aurreko aste-etan, kontzertuak, bilerak etaBarazki Culinary Center sukal-daritza begetariano tailerraegin dituzte. Hilaren 17an, be-rriz, Mirentxin Eguna ospatu zu-ten. Gaur bertan, 23an Pista taldeportugaldarrak kontzertua

Urretxu eta Zumarragako gaztetxea. ASIER ZALDUA

egingo du eta 31n sukaldaritzabegetariano tailerreko bigarrensaioa egingo dute.

Asteartero (19:00etan) lan-gile borrokari buruzko doku-mentalak proiektatu dituzteeta asteazkenero (ordu bere-an) asanbladak egiten dituzte.

Ekainean, urtero bezala, gaz-tetxearen urteurrena ospatukodute.

Babeslea

Proposamenakaurkeztu nahidituztenak oraindik garaizdabiltza

12 GOIBERRIMOTZEAN

Ekaitz: konpartsa berria2007 urtetik aurrera Beasainen erraldoi eta bruuhandi konpartsarik gabeegon ostean, gazte talde bat elkartu eta Ekaitz konpartsa berria osatu dute.Festetan egingo dituzte lehen erakustaldiak eta entseguak egiten ari dira.

Ane Arrieta BeasainBeasaingo festen hasieran,maiatzaren 30eko 18:00etanegingo dute debuta BeasaingoEkaitz konpartsakoek, eta le-hen aldiz, Mariren Jaitsieran ereizango dira, 25. urteurrenarenharira. Aurrez taldekide batzukerraldoiak eramaten aritzenbaziren ere, taldea formalkisortzea erabaki eta 18 lagun in-guruk osatzen dute orain kon-partsa. Paper batzuk betetzeasoilik falta zaizkie elkarte gisaerregistratzeko, ondoren uda-letxekoekin hitzarmena lotze-ko.Lau erraldoi eta zortzi bu-

ruhandi daude egun Beasai-

aurreratu dute. Xabier Garatekegin ditu Irunen (Gipuzkoa) etaohi bezala, neska eta besteakmutil itxura izango dute.

Urte osoa dantzanBeasaingo erraldoiak ez dira,ordea, Loinatz jaietan bakarrikateratzen: San Joan bezperan,Udazken Kulturaleko ekintzenbarruan, Inauterietan... eredantza eta dantza aritzekoprestatzen ari dira Ekaitz kon-partsakoak. Nafarroako alardebatzuetara ere joatekoak dira.Festetara Legazpiko erraldoiakere etorriko dira, beasaindarrakpasa den urteko irailean harajoan zirelako, bueltan.

Ekaitz konpartsako zenbait kide. Irudikoak erraldoiak zaintzeaz, gainean eramateaz eta dantzan jartzeaz arduratzen dira. ANE ARRIETA

nen. Buruhandiak 14-16 urte in-guruko gaztetxoek janzten di-tuzte eta erraldoiez irudianageri diren kideak arduratzendira. Neska bat ibiltzen da la-guntzen eta «gehiago ere on-gietorriak» izango liratekeeladiote taldekideek.Beasaingo erraldoiak, orain

arte, eraman bakarrik egitenbazituzten, orain baltsa, fan-dangoa eta arin-arina egitenikasten ari dira. Bi erraldoi berriegongo dira aurten, gainera. Konpartsakideek erraldoi

berriak nolakoak izango dirensekretuan gorde nahi baduteere, Beasaingo ohiturei lotuta-ko bi pertsonaia izango direla

Horretarako, Arana kaleandagoen Bonberia zenean gor-detzen dituzte erraldoiak, etakale berean egiten dituzte en-tseguak. Dantzak entseatzeaz gain,

erraldoiak txukuntzeko ere era-biltzen dituzte entsegu egunak,20 eta 30 urte baitutuzte jada.30 urtedunak iaz berritu zituz-ten eta faktorea eta kantinerakonpontzeko daude: «Erral-doien pisua eramatea baino,oreka mantentzea zailagoa»dela diote taldekoek.Festetarako entseatzen ari

dira azken asteetan, eta festakhasi aurretik, musikariekin ereegingo dituzte entseguak.

Publierreportajea 13

Mendia ere Beasaindikgertuago dago orainBeasaingo Udalak egindako aurrekontuen parte hartze prozesuaren ba-rruan, landa eremuko auzoetako herritarrek egindako eskarietako batierantzuna eman dio udalak. Hala, landa eremuko auzoak eta herriguneauztartzeko autobus zerbitzua jarri du martxan.

Astean bi egunetan, astearteetan eta ostiraletan, izaten da autobus zer-bitzua auzoetara, erdiguneko tren geltokitik abiatu eta Mandubiako gaine-raino. Salbatoren, Arriaranen, Garinen eta Astigarretan egiten ditu geldial-diak autobusak. Mari Mar Zelaia zinegotziak azaldu duenez, auzoetako bizi-lagunentzat ez ezik, gainerako beasaindarrentzat eta goierritarrentzat ereoso erabilgarria da auzoetara doan autobus zerbitzua: «Plan polita izan dai-teke, esaterako, 09:05ean geltokian autobusa hartu, Mandubiaraino joan,bertan buelta bat eman eta 13:00etan itzultzea».

Izan ere, Beasainen inguru horretan dauden natur baliabideetara gertu-ratzen du autobusak, adibidez, Mandubia-Mandubia GR55 mendi bueltara.Mandubian hasten eta amaitzen den ibilbide biribila da, Larrarte, Garin eta

Astigarretan barrena egiten dena. «Autobusak ibilbidearen hasieran uztenzaitu, eta itzuleran —oinez itzuli nahi ez duenak— autobusa erabili lezake be-rriz herrigunera jaisteko. Oso zerbitzu erosoa da, eta herrian ditugun bi GRibilbideetara gerturatzen du mendiaz gozatu nahi duen edozein». Gipuzko-ako Mendi Federazioak katalogatutako ibilbidea da GR55 Mandubia-Man-dubia itzulia.

Beasaingo Udaletik jakinarazi dutenez, momentuz, dohainik da auzoeneta herri erdigune arteko autobus zerbitzua. Martxotik dago martxan au-zoetara doan autobus zerbitzua, eta sei hilabeteko proba ari da egiten Bea-saingo Udala.

Autobus zerbitzua astearteetan eta ostiraletan eskainiko da, goizekoordutegian. Bi egunetan lehen autobusa 09:05ean aterako da auzoetara bi-dean, tren geltokitik, eta hurrengoa 12:30ean. Mandubiatik erdigunera joa-teko lehen zerbitzua 09:30ean izango da eta hurrengoa 13:00etan. Salbato-ren, Arriaranen, Garinen eta Astigarretan egingo ditu geldialdiak.

943 02 80 50 www.beasain.org udala@beasain.netAuzoetara joateko autobusa Mandubiako gainean. L.A

Autobus zerbitzuaren ordutegiak. UDALA

14 GOIBERRIELKARTE LAGUNAK

Talde bat, familia eginda1988 urtean sortu zuten Ordiziako emakumeen areto futbol taldea. 26 urtekoibilbidearen ostean, taldea indartsu dabil bigarren mailan. Diruz eta jokalarizsoberan ez badabiltza ere, konpromisoz eta gogoz eusten diote euren familiari.

Ane Arrieta OrdiziaGauza gutxirekin asko egin dai-tekeenaren adibide da Ordizia-ko nesken areto futbol taldea.Bigarren mailan ari dira joka-tzen, oso maila ona emanez,eta Gipuzkoako erreferentedira euren modalitatean.1988an sortu zen taldea, etasorreratik, gertu-gertutik jarrai-tu du Emilio Ortiz lehendaka-riak. Hasierako urte haietan be-zala, gaur egun ere 20tik 30urte arteko 12 neskak osatzendute taldea. Bigarren mailarako igoera ez

zaie zerutik erori. «Sekulako al-daketa eman du taldeak azkenurteetan», dio Iñaki Heras en-trenatzaileak. Herasek entre-natzaile gisa aritzeko presta-kuntza jaso zuenetik dinamika,estrategia eta jokatzeko mo-dua asko aldatu dela diote.«Zehatzago entrenatzen duguorain, denbora, gauzak lantze-ko modua... Asko hobetu dugu-la uste dut. Garrantzia gehiagoematen diogu orain teknikarieta taktikari» dio Herasek.

Afizioa gorakaKirolak «harrapatu» egitenduela diote Herasek eta Orti-zek. «Ez da ia batere hitz egitenemakumezkoen areto futbo-laz, baina, norbaitek zerbait en-tzun eta partidaren bat ikusteraetortzen bada, harrapatuta ge-ratzen da, eta asko eta askoitzuli egiten dira».Emakumeek jokatzeak jen-

dea ez duela erakartzen ustedute eta, gainera, «hamaikakofutbolak kalte asko» egitendiela, «batez ere, Realak taldeaatera zuenetik». Horren aurre-an, areto futbola «askoz ere

erakargarriagoa» dela diote,«hamaikaren ordez bost lagu-nek jokatzeak jokoa asko azkar-tzen duelako». Horregatik, are-to futbola probatzeko eta tal-dean sartzeko gonbidapenaluzatu nahi dute.

Lehen maila eskura duteAurtengo urtean dena emateradoaz, eta lehen mailara igotze-ko ametsa gero eta gertuagodute. Asteburu honetan Bar-tzelonan jokatuko duten parti-da irabazita egingo dute saltoa.Lehen mailara igotzeak, ordea,«egoera asko aldatuko luke:

ekonomikoki egun behar dugu-naren hirukoitza beharko genu-ke. Egun, Beasaingo Estandaenpresak babesten gaitu, bai-na egoera aldatuko balitz, la-guntza gehiago beharko genu-ke», dio Ortizek. Beraiek bezala bigarren mai-

lan dauden beste talde gehie-nek «masaje-emaileak, botile-roak eta halako beste zenbaitluxu» badituzte ere, gutxiago-rekin asko lortu du Ordiziakotaldeak. «Meritu handia dutegure neskek ere, ez dute ezerkobratzen, eta borondatezetortzen dira», dio Herasek.Taldean, hamabitik lau goie-

rritarrak dira, baina gainerako-ak kanpotik etortzen dira: Tolo-saldetik, Donostitik eta Gas-teiztik, besteak beste. Urtebukaeran diru pixka bat sobra-tzen bada beraiei ematen diete,erregaietan bakarrik ere askogasatzen dutelako, trukeanezer jaso gabe.Jarraitzeko indarra «taldeko

giro onak» ematen dietela dio-te: «Familia bat gara eta osogiro ona dugu. Inork taldearenerritmoa oztopatzen badu edogatazkak sortzen baditu, abisubat ematen diogu, eta jarrerahobetu ezean, ez diogu taldeanjarraitzen uzten».

Maite Gonzalez kapitainHerasek eta Ortizek taldekoMaite Gonzalez jokalari ordizia-rraren lana azpimarratu nahiizan dute. Taldeko ordiziar ba-karra da Gonzalez kapitaina.«Beste talde batzuetara joate-ko proposamenak jaso ditu,baina, berak hemen jarraitzekoerabakia hartu du beti», diote;«oso pozik gaude berarekin».

Aurrera jarraitzekoindarra «taldekogiro onak» ematendietela diote:«Familia bat gara:oso giro ona dugu»

Iñaki Heras eta Emilio Ortizgoran. Talde osoa behekoargazkian. ANE ARRIETA

GOIBERRI 15ARGAZKI ZAHARRA

Gabiriakoikasleak1997nGabiriako Balantzategi eskola-ko ikasleak dira argazkian ageridirenak. 1984 eta 1994 urte bi-tartean jaiotako gabiriarrakdira. 1997an ateratako argazkiada.

Behetik hasita lehenengoilaran, ezkerretik eskuinera:Eñaut Asurabarrena, NereaMurua, Maddi Murua, EndikaIgartzabal, Jon Ander Larraña-ga, Iban Maiz eta Jokin Sudupe.

Bigarren ilaran: Beñat Maiz,Iñigo Igartzabal, Mikel Asura-

barrena, Leire Murua, Iñigo Mu-rua, Andoni Larrañaga etaArantzazu Baztarrika.

Hirugarren ilaran: Josu Baz-tarrika, Maialen Igartzabal, JonMurua, Jokin Murua eta GorkaMaiz.

Laugarren ilaran:Aitor Mu-rua, Eneritz Gorrotxategi, Maia-len Murua, Jon Maiz eta Ane Mi-ren Aizpuru andereñoa.

Bosgarren lerroa: ezezagu-na, ezezaguna eta Rafa ande-reñoa. 1984 eta 1994 urte bitartean jaiotako gabiriarrak. MIKEL ALBISU

16 GOIBERRIINTERNET

saretikKlik

Sarean ahaztuaizateko eskubideaBa al dago Google bilatzailetiknorbere arrastoa ezabatzerik?Erraldoi estatubatuarrak ukatuegiten zuen ahaztua izateko es-kubide hori, baina Datuen Ba-beserako Espainiako Agentziakauzitara eraman zuen Google,eta epaitegiek arrazoia emandiote agentziari. Hala, daturenbatek hiritarren bati kalte egitendiola frogatzen bada, Google-ek ezabatu egin beharko du.berria.info

Udako ikastaroak‘#saretu’ nahianUEU Udako Euskal Unibertsita-teak udako ikastaroen 42. aldiaaurkeztu du. Edizioaren zenba-kiari jarraiki, guztira 42 ikastaroantolatu dituzte; horietatik 26Eibarren izango dira, 8 Baionaneta beste 8 Iruñean. UEUrenwebgunean ikus daiteke ikas-taroen eskaintza osoa:ueu.org

Sarean ikusia

HizkuntzarenkalitateaneurtzenGipuzkoako Foru Aldundiak2015. urterako «bere zerbitzuguztiak euskaraz» eskaintze-ko konpromisoa hartu du.Horregatik, egun eskaintzendituen zerbitzuen hizkuntzkalitatea neurtu nahi du. Ho-rretarako, herritarren eta era-gile sozialen parte-hartzeabilatu nahi du. Webgune batprestatu du horretarako (gi-puzkoaeuskara.net). Bertan,nahi duten erabiltzaileek gal-detegi bat aurkituko dute. Ta-bletetik edo telefono mugi-korretik ere egin daiteke. Par-te-hartzaileen artean, kulturproduktuak erosteko bonoakzozkatuko ditu.

youtube.com/user/torrothorsen

Euskal taldeen 80-90.hamarkadetako maketak

uskal musika-rentzako oso ga-rai emankorraizan ziren 80koeta 90eko ha-

markadak. Bazter guztietansortzen ziren musika taldeak,eta askok grabatzen zuten ma-ketaren bat. Horietako askok

aurrera egin eta ibilbide batosatu zuten; bidean gelditu zi-ren beste asko.Baina garai batean K7etan

grabatu eta eskuz esku ibiltzenziren maketa haiek galtzeko bi-dean zeuden. Hala, bada zintazahar haiek hartu eta digitali-

Ezatzeko lana hartu duenik, etaordain, maketa haiek bilguneberri bat dute sarean: Youtube-ko Euskal Maketak kanala. Egileak bere lana modu ano-

nimoan egiten badu ere, bereasmoa «gazte garaian entzu-ten nuen musika hura ahaztutaez gelditzea» dela dio. Bilduma

horretan, badira Anestesia,Discipulos de Dionisos, HabeasCorpus edota Zea Mays beza-lako talde ezagunak; baita bi-dean gelditutako asko ere; bi-txikeria moduan, bada Goierri-ko talderen bat edo beste ere(Amen eta Leher, esaterako).

GOIBERRI 17ERREZETA

Txahal-masailak saltsan ardo beltzarekin

Maite GarmendiaMaitte janariprestatuak

gainean jarri, dezente ardo etaur pixka bat gehitu, eta egostenutzi bigundu arte (gutxienez biordu). Txahal-masailak atera,eta xerratan ebaki.

Barazkiak irabiatu eta iragaziondoren, txahal-masailak sal-tsan sartu.

Sagar purearekin edo patatafrijituekin aurkeztu platera.

Osagaiak

Txahal-masailak (karrillerak)TipulaAzenarioaPorruaBaratzuriaSagarraArdo beltzaIrinaOlioaGatza

Barazkiak txikitu eta frijitu, ko-lore pixka bat hartzeko. Txahal-masailak, osorik, irinetan pasa-tu eta zartagi batean frijitu be-har dira. Gorritutako barazkien

18 GOIBERRIGURE LURRA

Natur ondarea ezagutuzAtaungo natur ondarea ezagutzeko ibilaldi gidatua antolatu du Ataunikerkultur elkarteak, biharko, Agauntzaren inguruan. Ataunen azaleraren %76eremu babestua da; Europar Batasunaren Natura 2000 sarean sartuta dago.

Loinaz Agirre AtaunBihar, hilak 24, 09:00etan,Ataungo San Martin plazatikabiatuko da natura ondareaezagutzeko ibilaldi gidatua.Agauntza ibaiaren ondoan, As-tigarraga, Musasaga, Olaluzea-ga, Zubiondo, Urezandi, Alda-kotxo, Auzmendi eta Arbotone-tatik joan etorria egingo dute,

Landare eta animalia aldetikoso baliotsua den eremua daAtaungoa. «Ataunen azalera-ren % 76 eremu babestua da,Aralarko Parke Naturalean sar-tuta dagoelako eta Agauntzaibaia Oria Garaiko Babes Bere-ziko Eremuko parte delako.Arrazoi honengatik biak Euro-par Batasunaren Natura 2000

sarean sartuta daude. Toki batNatura 2000 sarean egotekobaliotsua izan behar du landa-re eta animalia aldetik. Jatetxe-entzako dagoen Michelin Gidaantzeko zerbait litzateke Natu-ra 2000 sarea Europa Batasu-neko natur ondarearentzako»,argitu dute Atauniker elkarte-koek.

Agauntza errekaren inguruan egingo dute 4-5 orduko ibilaldia. ARKAITZ APALATEGI

inguruko landareak eta anima-liak ezagutuz. Yoana GarciaAranzadi Zientzia Elkartekobiologoak emango ditu azalpe-nak. Ibilbidean parte harte nahiduenak aurrez izena eman be-har du, www.atauniker.orgwebgunearen bidez edo 649835 661 edo 645 738 858 tele-fonoetara deituta.