goiberri 94. zenbakia

16
William Shakespeareren Hamlet lana antzerkirako egokitu du Xabier Mendiguren Elizegik. MIKEL ALBISU Goierritarraren eta Otamotzen astekaria Erkuden Mendizabal 3 Iritzia 4-5 Lilatoia 8-9 Lucia Otaegi 10 BertsoaZUztartuz 12 Errezeta: Zeraingo Ostatua 13 GOI B ERRI 94. zenbakia. 2014ko martxoaren 7a Xabier Mendiguren Idazlea «Antzerkia ez da nobeletatik etorritako zerbait» 6-7

Upload: goierriko-hitza

Post on 06-Mar-2016

241 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

Idazle eta editore lanari esker da ezaguna Xabier Mendiguren beasaindarra, baina tarteka, antzerkirako lanak ere egiten ditu. Hamlet obra ezaguna egungo Euskal Herrira egokitu du orain, eta Artedrama, Le Petit Théâtre de Pain eta Dejabu taldeen artean taularatu dute.

TRANSCRIPT

Page 1: GoiBerri 94. zenbakia

William Shakespeareren Hamlet lana antzerkirako egokitu du Xabier Mendiguren Elizegik. MIKEL ALBISU

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Erkuden Mendizabal 3 Iritzia4-5 Lilatoia 8-9 Lucia Otaegi10 BertsoaZUztartuz 12Errezeta: Zeraingo Ostatua 13

GOIBERRI

94. zenbakia. 2014ko martxoaren 7a

XabierMendigurenIdazlea

«Antzerkiaez danobeletatiketorritakozerbait» 6-7

Page 2: GoiBerri 94. zenbakia

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

Page 3: GoiBerri 94. zenbakia

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Espaloietan txakurgorotzak aurkitzeagorroto dut»

ErkudenMendizabalDiseinatzaile grafikoa

Mikel Albisu ItsasondoItsasondon bizi da ErkudenMendizabal (Arriaran, Beasain,1980), Arte Ederretan Lizen-tziatua da, eta Tandem komu-nikazio eta diseinu grafikoa en-presako kide da. «Egiten dugu-na gustukoa izateak askata-suna ematen digu, gure lanetannabari da eta aurrera jarraitze-ko indarra ematen digu».Zer behar du logotipo on batek?Tandemen zerbitzuak kontra-

tatzea, je,je,je...Kolore bat.Txuria.Letra tipo bat.Momentu eta egoera bakoitzakberea du.Zaletasun bat.Yoga.Pelikula bat.Bat esateko, La vida es bella.Liburu bat.

Eguneroko prentsa.Musika talde bat.U2.Abesti bat.Gustavo Santaolallaren De Us-huahia A La Quiaca.Janari bat.Nire bikoteak prestatzen didanedozein plater.Edari bat.Familiakoek etxean egiten du-ten sagardoa. Oporretarako leku bat. Oporretarako bada, edozein.Amets bat. Askatasuna. Beharrezkoa baitasortzeko, eta sormenak libresentiarazten gaitu.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.Urriaren 27-a.Jaso duzun oparirik bereziena.New Yorkera bidaia.Gorroto duzuna.Espaloietan txakur gorotzakaurkitzea!Goierriko txoko bat.Zerain ingurua.Herriko alkate bazina...Ia ia tokatu zait, je, je, je...Itsasondon biziko ez bazina...Munduaren beste puntan, Aus-tralian edo Zeelanda Berrian.

«Askatasunabeharrezkoa dasortzeko, etasormenak libresentiarazten gaitu»MIKEL ALBISU

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Lierni OrmazabalKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:[email protected]: 607 530 424 – [email protected] arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – [email protected]

Diruz laguntzen duten erakundeak:Udalak: Altzaga, Arama, Itsasondo,Lazkao, Olaberria, Urretxu, Zerain,Segura eta Zumarraga

Page 4: GoiBerri 94. zenbakia

04 GOIBERRIIRITZIA

Nekane Gonzalez Itzultzailea

Bihar eta beti

«Bihar daEmakumeenNazioartekoEguna.Bihar etabeti»»

aueko 23:45.Betazalei eu-tsi ezinikdago, bainaez dirudi be-

soetan duen txikia lotarako da-goenik. Begi beltz handiak za-bal-zabal eginda dauzka bula-rretik esnea dzanga-dzangaedaten duen bitartean. «Noiz-ko hartuko du loak?», dio bere-kiko. Pilak non dituen jakingobalu, berehala kenduko lizkio-ke. «Alkalinak ditu, seguru!».Alaba zaharrena 22:00etatikdauka lo, baina txikitxoaknahiago du esna egon, nonbait.Larritzen hasita dago, bihara-munean txosten garrantzitsubat aurkeztu behar baitu lanto-kian, eta argi erakutsi nahi diebulegoko ur handiko arraineietxetik ere ederki asko lan egindezakeela.Hogei minutu ingurura gera-

tu da mutikoa ziplo. «Bazen ga-raia...». Kontu handiz sehaskanutzi du, eta irrikaz begiratu dioalboko ohe handiari. Gusturaetzango litzateke han, bainatxostena amaitu behar du. Or-denagailu aurrean jarri, eta kafekikarari hurrupa txikiak egitendizkion bitartean, jo eta su hasi

da teklak astintzen. Hirurak pa-satxo itzali du. Hankak arrasta-ka eta tximak nahastuta, ohe-raino iritsi da. Etzan orduko, al-diz: «Amaaaaaa! Mamuakdaude! Beldur naiz!». June da,lehenengo lo sakonetik esnatuberritan oihuka. «Grrrrr....». Ezi-nean iritsi da alabaren logelara.«Amatxo, egingo duzu lo nire-kin?». Beheko ohea atera, etaluze etzan du gorputz nekatua.Alaba hitz eta pitz hasi zaio,mamuek halako eta herensu-geek holako egiten dutela. Ha-ren hitz aspertua amaitu aurre-tik hasi da, ordea, zurrungaka. Negar hotsak esnatu du: txi-

kia, oraingoan. Hura ere lasaitubeharko du, ba! 6 hilabete be-tetzera doa, eta titi eske ari zaiogizajoa. Ordulariak goizeko04:30 direla salatu dio. Etaoraindik apenas deskantsatuduen. Hartu Oier eta bere ohe-an sartu du. Pentsatu du bertanemango diola titia, eta hartara,haurra lo geratzen denean ezduela mugitu beharko. Izan ere,toki handia dauka ohean; sena-rrak ez baitu ia inoiz lorik egitenetxean. Enpresa gizona da, etaharantz eta honantz ematendu urte osoa. «Bi asterako Txi-

nara noa, bihotza. Europan ne-gozio batzuk itxi behar ditut,maitea. Pare bat egun baino ezdira izango». Arrosarioa bezalaentzuten ditu beti senarrarenhitzak, asper-asper eginda.05:00ak pasatxo izango dira

ametsen munduan murgildudenerako. Eta 07:00etan jo dioiratzargailuak; hark ez baitubarkatzen. Non dagoen jakinezinik esnatu du zarata ozenak,eta hasi du beste egun bat: du-txatu, gosaldu, garbigailuamartxan jarri, eta presaka, Juneesnatzera. Hari gosaria emanbitartean, Oier esnatu, titiaeman eta jantzi. Oheak egin etaetxea txukundu. Biekin korrikaikastolara. June han utzi etaerosketak egitera. Zuzeneanetxera. Bazkaria prestatzenduen bitartean, hankarekinOierrenen kulunkaulkia astin-tzen du. Telefonoak jo, eta se-narra bestaldean: «Moldatzennaiz, bai! Zu lasai gizona!»,erantzun dio, etsipenez. Eguer-dian, segi berriz Juneren bila.Bazkaldu, harrikoa egin eta be-har beste fardel aldatu. Bazka-lostean, zaharrena ikastolanutzi, eta txikia orgatxoan loduela, txostena aurkezteraabiatu da bulegora. Urduridago. Urduri eta akituta.Bihar da Emakumeen Nazio-

arteko Eguna. Bihar eta beti.

G

TxinpartakLegazpi-Gabiriarallysprinta igandean

Igandean, hilak 9, XVI. Gabiriakorallysprinta jokatuko da. Aurtengoberrikuntza nagusi bat izango dagainera: auto gidariak Gabiriatikabiatu beharrean, Legazpitik abia-tuko baitira, 15:00etan hasita.Sari banaketa Euskal Herria pla-zan egingo dute, 19:30ean.

Eskolartekobertsolari txapelketa

Gaur hasi eta ekainaren 21eraarte bitartean jokatuko da Esko-larteko bertsolari txapelketa.Goierriko bertsolariek parte har-tuko dute bertan. Goierrin, gai-nera, bi saio jokatuko dira: mar-txoaren 21ean Zumarragan etamartxoaren 28an Lazkaon.

Emakumeak landaingurunean

Emakumeen Nazioarteko Eguna-ren ospakizunen barruan, Emaku-meak landa ingurunean. Lehengoeta oraingo ikuspegiak II. Jardu-naldia izango da igandean, hilak9, Ezkioko Igartubeiti baserrian.Egun osoko egitaraua antolatudute.

14 eta 7kilometro Beasainen. Bealaktaldeak herri krosa antolatu duiganderako, hilak 9, 11:00etanhasita. Beasain erdigunean, 7 eta14 kilometro lasterketak izangodira. Datorren larunbatean, hilak15, berriz, Arriarango mendiduatloi antolatu dute.

Page 5: GoiBerri 94. zenbakia

GOIBERRI 05IRITZIA

Emakumeen Nazioarteko Egunaren testuinguruan aipame-nez gainezka egongo gara ziurrenik, argitaratu eta argitaratukodiren guztiak irakurri, entzun eta ikusi ezinda. Ez nuke nahi beteka-da horretan parte izaterik, baina emakumeak garen aldetik ezdugu zertan aipatu gabe geratu behar, ez Tere? Izan ere, instituzio-ek eta politikoek ondo aprobetxatuko baitute pankarta atera etaargazkia eta adierazpenak egiteko aukera, gero eta gutxiago jasa-ten dudan zuzentasun politikoarekin. Eta zein den goxoa berdinta-sunaren gaia horretarako… Berdintasun legeen ondorioz boterepolitikoek berdintasunerako egitura sarea osatzen joan dira. Es-truktura horien itzalean lortu ahal izan diren emaitzen onura ezin

daiteke ukatu, noski, hori ez litzateke bidezkoa, eta badira arlo ho-rretan seriotasunez eta zintzotasunez ari direnak. Baina txanpo-naren bestaldean, kontzientziak isilarazteko instrumentuak sortudira, parekidetasun sail fantasmak, berdintasunaren belo faltsua-ren gordelekuak, titulua besterik ez duten kargu izendapen an-tzuak. Dena den, utz dezadan inora eramango ez nauen ezkorta-

Benetan dela erronka! Baina ezertan hasi aurretik, guk geuk geu-re buruan sinistu egin behar dugu, emakume izan eta sentitu, etabesteek gugatik esaten dizkiguten eta esaten dituzten guztiak al-boratu. Ni emakume naiz eta kitto. Hortik abiatu behar gara, mezupositiboarekin, eta ez dugu inguruan etengabe jaurtitzen dituztenmezu eta diskurtso ezkorrak entzun ere egin behar. Nahikoa da, as-pertuta gaude gure desberdintasunaz, gure desabantailaz, gurebeldurrez, gure menpekotasunaz… besteek ezarritako desberdin-tasunak, beldurrak, desabantailak, menketosaunak… direlako, etaguk gehienetan isil-isilik sinistu ditugunak. Eta zuk diozun bezalaIdoia, etxetik hasi behar dugu. Emakume bakoitzak etxean daukaerronka. Etxekoa konpondu lehenengo, eta gero atera dadila kale-ra (ez dut honekin esan nahi kalean ezer egin behar ez denik, ojo!).Norberak badu nahiko lan buruan ezarri dizkioten estereotipo etaideia zahartuak eta atzeratuak onartu eta aldatzen. Has gaitezen

horrekin, eta gero joango gara poliki-poliki inguruak eta ingurukoakmatxinatzen. Geure buruan konfidantza izanda bakarrik lortukodugu hainbeste aldarrikatzen den berdintasun hori, ezin gara gera-tu besteek berdintasun horren alde egiten dutenaren zain. Gukegin behar dugu iraultza!

bateta

bat

Asteko irudia

Idoia Luzuriaga

Tere Madinabeitia

Josu Maroto

XabierMendigurenShakespearek orain 400 urteinguru idatzitako Hamletantzezlana XabierMendiguren beasaindarrakegokitu du.

sun hau, egungo egoera ezin baitugu duela mende erdikoarekinkonparatu. Zuk eta nik, eta gutako askok, emakume, ama eta hezi-tzaile garen aldetik, badugu biharko gizon eta emakumerenganberdintasun eta erantzukidetasunaren kontzientzia suspertzeneta elikatzen lan interesgarria etxeko gazteenekin ere, eta hori baibenetako erronka polita!

Page 6: GoiBerri 94. zenbakia

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Kalabera, Hamlet etaOfelia daude, bainagauza gehiago ere bai»

Xabier MendigurenIdazlea

MIKEL ALBISU

Page 7: GoiBerri 94. zenbakia

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

Miriam Luki BeasainGaur gauean Zumarragan etagaur zortzi Beasainen Hamletantzezlana taularatuko duteArtedrama, Le Petit Théâtre dePain eta Dejabu taldeek. Wi-lliam Shakespearek orain 400urte inguru idatzitako antzezla-na Xabier Mendigurenek (Bea-sain, 1964) egokitu du. Idazleemankorra da Mendiguren,gazte-gaztetatik aritua. Egun,editore ere bada. Genero ugarilandu ditu, hala haurrentzakonola helduentzako narratibaeta antzerkia ere bai. Antzerkia,halere, luzaroan alboratutaizan eta gero, azken urteotanheldu dio berriz.Zein da antzerkira, ikusle beza-la, lotzen zaituen lehenengooroitzapena?Txikitan antzerkia ikusi izana-ren oroitzapenik ez dut. Aitzitik,ikusi nuen lehenengoak liluratuegin ninduen. Garai hartako UBIikasturtean –egungo batxiler-goko azkena–Donostiako An-tzoki Zaharrera eraman gintuz-ten. Antzoki hartan FedericoGarcia Lorcaren Doña Rosita lasoltera antzezlana ikusi ge-nuen, Nuria Espertek jokatzenduen rol nagusia... Miragarria

iruditu zitzaidan. Antzerkiak te-lebistan ikusiak nituen, bainaguztiz ezberdina da aurrez au-rre edo telebistan ikustea.Orduan sartu al zitzaizun an-tzerkiaz gehiago jakiteko ha-rra? Bai. Antzerkira maiz joaten hasinintzen eta antzerkiari buruzgehiago irakurtzen nahiz an-tzerki gehiago irakurtzen. Zale-tu, eta idazten hasi nintzeneanipuinak, nobelak eta antzerkiaere idazten hasi nintzen.Nolakoak ziren hasierako an-tzezlan haiek?Bi ildo nagusi zituzten. Antzerkiherrikoia idazten nuen, zeinaulertzeko erraza eta mezuetansoziala izan ahal bazen ere, no-labaiteko kutsu komikoa ereizan zezakeen. Bestalde, an-tzerki esperimentalago bat erelandu nuen. Egiten nituen ira-kurketekin zerikusia zuten,

baita kritikaren aldetik ere. Tal-dekoak gustura geratu ziren,eta Publikoari gorroto antzez-lana estreinatu aurretik, elka-rrekin beste lan bat egingo ge-nuela adostu genuen.Beste lan hori ‘Hamlet’ izan da.Bai. Hamlet obra klasikoa da,aspaldi idatzitakoa delako etairakurketa berriak onartzen di-tuelako; gaurkotu daitekeela-ko, alegia. Antzezlanak lantzendituen gaiei begiratu baino ezdago: traizioa, justizia, injusti-zia, maitasuna, gurasoen etaseme-alaben arteko harrema-nak, adiskidetasuna...Dena dela, ez da ohiko ‘Hamlet’bat. Asko hitz egin genuen nolakoHamlet izango zenari buruz.Hamlet izango zela bai, bainaHamletberezia izango zela era-

abangoardiako mugimenduekliluratu egin ninduten.Antzezlanak idazteari utzi ze-nion, halere. Zergatik?Antzerki idazle bezala lehiake-tatan parte hartu nuen, etahainbat irabazi ere bai. Bainairakurlerik ez zegoela konturatunintzen, lanak oharkabean iga-rotzen zirela. Lehen, eta orainere, argitaletxeek ez dituzte pu-blikatzen irakurlerik ez dagoe-lako. Sorgin gurpil bat da.Hasierako antzezlan haiek tau-laratu al ziren?Antzerki herrikoi haiek errepre-sentatu ziren; antzerki taldeamateurrek jokatu zituzten. Ni-retzat esperientzia gazi-gozoaizan zen; nire lan bat taula gai-nean ikusteak poza ematen zi-dan arren, ikusten nuenak ezninduen gehiegi betetzen. Ira-kurle urritasunari gehituta, an-tzerkiak idazteari utzi nion. Orain urte gutxira arte...Bai, orain urte gutxi antzerkia-rekin nire bigarren harreman al-dia hasi zen. Ander Lipusek dei-tu zidan aspaldi idatzitako obrabat antzeztu nahi zuela esate-ko. Publikoari gorroto taula gai-nera eraman nahi zuen, 80kohamarkada erdian idatzitakoa

da. 21 urte izango nituen idatzinuenean, eta beste hainbestegeldi egon da. Bere garaian pu-blikatu, saria jaso eta bere bi-dea egin zuen, baina gordetageratu zen. Lipusek proposa-mena egin zidanetik, proiektuaabiarazi genuenera tarte zaba-la igaro zen; izan ere, gauzakmantso egin genituen. Antzezlana paperetik taularaeramateko prozesuan partehartu al zenuen?Bai. Zuzendariarekin eta akto-reekin eztabaida luzeak izan ni-tuen. Testua irakurtzeko den-bora hartu genuen eta zenbaitpasarte berridatzi nituen. Ho-rrekin, obra muntatzen hasi zi-ren. Noizean behin entsegueta-ra joaten nintzen, eta beraiekinprobisazioetan landutakoajasotzen nuen testura erama-teko. Antzezlanak harrera onaizan zuen ikuslei dagokienez,

baki genuen. Berezia zertanden publikoak aurkitu beharkodu. Kalabera, Hamlet eta Ofeliabadaude, baina gauza gehiagodago. Ikuste hutsarekin disfru-tatzekoa da, eta ikusi eta gerozer pentsatu ematen du. Ahoz-ko hizkuntzaz gain, begiekinikusten den beste hizkuntzabat ere badago; ikusgarria da,zazpi aktore daude taula gaine-an. Ez dut gehiago kontatuko,antzezlana ikusi egin behar da.Etxeko bakardadean idaztenden antzezlan batek zein bideegiten du taula gaineraino?Gazte garaian etxeko bakarda-dean sortzen nuen; on edo txar,nahi nuena egiten nuen. Azke-naldian ez dut paperarentzatidatzi, aktoreentzat baizik. Ez-berdina izan da hainbat alder-ditan. Buruan aktorea daukazu,zer eta nola esan behar duen,ahoskatzeko idazten duzu,ahots goran esateko. Gainera,talde lana ere izan da. Nola etazer idatzi adostuta dago aldezaurretik. Ideiak elkarlaneanlantzen dira, taldean sortutakoburutazioekin. Dialektika batizan da, aldaketak edotarikoakizan zitezkeen testuan. Niri langehiago eskatu dit askotan ida-tzi behar izan baitut, baina pro-zesua ederra izan da, asko ikasidut eta emaitza hobea izan da.Eta behin antzokiko eserlekuanzaudela, zer sentitu duzu?Asko disfrutatu dut. Eserlekutikiruditu izan zait nire testuekizan zezaketen iradokitzekogaitasuna biderkatzen zela.Zer dauka antzerkiak irakurlegutxirekin, ikusle masiborikgabe mendeetan bizirauteko?Antzerkia irakurtzeko ohituraasko ez dago. Agian, hori da ira-kurketa motz geratzen delako,osatzeko taula behar duelakononbait. Antzerkia ez da nobe-letatik etorritako zerbait, askozere zaharragoa da. Oinarriak gi-zaki izaten hasi ginen hartakolehenengo dantzetan eta erri-tualetan daude; erritualizaziohoriekin du harremanik sako-nena. Eta bizirik iraun du, eta bi-zirik iraungo du.

«Nuria EspertLorcaren lanbatean ikusi nuen,eta miragarriairuditu zitzaidan»

«‘Hamlet’ klasikoada aspaldiidatzitakoa delakoeta gaurkotudaitekeelako»

«Gure ‘Hamlet’berezia izango zelaerabaki genuen,zertan publikoakaurkituko du»

«Antzerkia ez danobeletatiketorritako zerbait,askoz erezaharragoa da»

Page 8: GoiBerri 94. zenbakia

08 GOIBERRIASTEKO GAIA

Etzi, Emakumeen Nazioarteko Egunaren harira, 25. Lilatoia egingo duteDonostian, eta emakumeek bost kilometroko ibilbidea beteko dute; nabarmenaizango da goierritarren parte hartzea, batik bat ordiziarrena eta legazpiarrena

Miriam Luki GoierriBihar Emakumeen NazioartekoEguna da, eta etzi Donostian25. urtez Lilatoia korrituko dute3.000 emakume inguruk. Ba-tzuek taldean korrika egitearenplazeragatik egingo dute korri,beste batzuen motibazioaemakumeen aukera berdinta-sunaren aldarria izango da etaaskoren pausoetan biak uztar-tuko dira. Iaz Legazpitik 80emakume inguru joan zen Lila-toira eta ordiziarrak ere taldegisa joan ziren. Aurten ere, Do-nostiako kaleak beteko dituztelilaz jantzitako korrikalariek.

Proba motza da, 5 kilome-troko korrikaldia. Etziko laster-ketan ez da gizonezkoentzattokirik izango, deialdia emaku-meentzat baita soilik. Irteera11:00etan izango da Bulebarre-an, eta beroketak ordu erdi le-henago hasiko dira. Lasterketapatinetan ere egin ahal izangoda.Etzi goierritarrek ez dute kale

egingo. Iaz legazpiarrek sariajaso zuten parte hartu zuen tal-derik handiena osatu zutelako;80 legazpiar inguruk parte har-tu zuen. Mila Elorza etzi laster-ketara joango diren legazpia-

rren izenak jaso ditu. «Laster-keta popularra da eta denon-tzako tokia dago, korrika egingabe azkar ibiltzen direnentzatere bai».

Aldarria baino, aitzakiaLegazpiko taldea aerobic gela-tik atera zen. «Orain lauzpa-bost urte bospasei lagun joatenginen. Gero ahoz ahokoari es-ker zabaldu egin zen, eta iazmarka guztiak apurtu geni-tuen». Aurreko urteko arrakas-taren ondoren, «emakumeakkonturatu dira Lilatoia oso gutxientrenatuta ere egin daitekee-

la». Baliteke aurten hainbestelegazpiar ez joatea, «emakumegutxiagok eman du izena. Asti-rik gabe dabiltzala, gutxi entre-natu dutela, ez direla animatu-ko eta horrelakoak esan dizki-gute». Edozein kasutan, 40 batkorrikalari legazpiar Donostianizango dira etzi. Elorzaren hitzetan, «Lilatoia

aldarria baino gehiago, kirolaegiteko aitzakia bat da». Talde-an korrika egiteari ere garran-tzia berezia eman dio, «erraza-goa da taldean entrenatzea.Hala ere, okerrena da taldekobatek huts egiten badu beste

Korrika(li)lariak

Page 9: GoiBerri 94. zenbakia

GOIBERRI 09ASTEKO GAIA

guztiak atzera botatzen direlaerrenkadan».Ordizian orain bi urte berdin-

tasun sailak deitutako bilerabatek 40 emakume bildu zi-tuen. Deialdia taldean korrika

egiteko prest zegoen emakumetaldea osatzeko zen. EdurneSaezek Goierriko Hitza-ren bi-tartez izan zuen bileraren berri.«Hainbeste elkartu ginen ezenbi talde osatu zituztela», dioSaezek. «Bilera hartan adin ez-berdineko emakumeak ikusi ni-tuen. Ni sekula korrika egingabe nengoen, baina jakin-minikaragarria neukan». Inoiz korrika egin gabe korri-

ka egiten hasterik bazegoengaldetu zuen Saezek bileran,eta baiezko borobila jaso zuenentrenatzailearen aldetik. Izanere, taldeak entrenadorea dau-ka eta ez daukate saltzeko;«hauspoa ematen digu», dio. Elkarrekin korrika egiteko

emakume taldea sortu zuten.Dagoeneko bi urte pasa dira or-dutik, eta taldea are indartuagodago egun. Mari Jose Jauregiere taldeko kidea da, eta esan

duenez «aurretik kirol askoegindakoa nintzen arren, berrizekitea gogor-gogorra egin zi-tzaidan».

«Tarte sakratua»Saezek zein Jauregik seme-ala-bak koskortuta dituzte jada, etaorain korrika egiteko denboradutela diote. Astearte eta oste-gun arratsaldetan ordu eta erdigordetzen dute taldean korrikaegiteko, «etxekoek badakiteguretzat tarte hori sakratuadela», dio Saezek Jauregikbaiesten duen bitartean. Tal-dean haur txikiak dituztenakere badira, izan ere taldekideenprofila oso bestelakoa da; adi-bidez, nagusienak 57 urte ditueta gazteenak 26. 2012ko udaberrian elkartu zi-

renean Lilatoia egiteko asmoakbultzada eman zien eta hurren-go urteko Lilatoira joan aurretikOrdiziako San Silbestrean ate-ra ziren; horretarako abenduhartako igande guztietan en-trenatu zuten. Orduz geroztik, motibazioa

hazi baino ez da egin. «Ez dugu

kale egiten, eguraldi onarekinzein txarrarekin korrika egitendugu», azaldu du Saezek etaJauregik gehitu du, «lanetikatera eta korrika egitera noa,elurpean edo euripean ia denak

elkartzen gara. Entrenatzaileakbarre egiten digu, eta gureakezkatzeko modukoadela esa-ten digu».Taldekideak nor bere errit-

mora doaz; egun 20 inguru dira.Jauregiren arabera, «gurea ezda lehia, atzean geratu denarilagundu egiten diogu, eta inorbakarrik joan ez dadin saiatzengara». Korrika egiten dutenetikfisikoki eta moralki «hobeto»sentitzen direla diote. Saezenhitzetan, «korrika egitea gogo-rra da, baina ondorengo pozta-suna itzela da. Hasieran sufrituegiten duzu, gero gozatu». Etzi-ko Lilatoian egongo dira, izanere, Saezen iritziko, «lasterketahunkigarria da». Korrika egiteko zapatila pare

bat baino ez da behar, eta tal-dean korrika egiteko bidaideakbaino ez. Lilatoian parte har-tzeko gogoarekin nahikoa da.

Ezkerrean iazko Lilatoian parte hartu zuten Legazpiko korrikalariak.Goian Ordiziako emakume korrikalari taldea Plaza Nagusianeuskararen aldeko aldarria egiten. HITZA

«Lilatoia, aldarriabaino gehiago,kirola egitekoaitzakia daniretzat»Mila ElorzaKorrikalari legazpiarra

«Etxekoekbadakite guretzatkorrika egitekoasteko tarteaksakratuak direla»Edurne SaezKorrikalari ordiziarra

Page 10: GoiBerri 94. zenbakia

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Nire ametsa musikariprofesionala izatea etaorkestra baten jotzea da»

Asier Zaldua UrretxuLucia Otaegik (Zumarraga,1992) bizitza erdia darama da-goeneko Zumarragako ban-dan. Musikenen ikasten ari daeta Euskadiko Orkestra Sinfo-nikoan, Euskal Herriko GazteOrkestran eta Granadako Or-kestran jo du.Familian musika zaleak al dira?Amaren familian musika zale-ak dira, baina ez maila honetan.Osabak txistua jotzen du.Zein ikasketa egin dituzu?Secundino Esnaola musika es-kolan hasi nintzen eta 15 urtere-kin Donostiako Erdi MailakoKontserbatoriora joan nintzen.Aurten gradua bukatzen arinaiz Musikenen.Musikari profesionala izannahi duzu, beraz.Hemendik urte batzuetara nirelanbidea izatea nahi dut, bainazaila da. Oraingoz, ikasten ja-rraitu behar dut. Datorren ikas-turtean musika interpretaziomasterra egiteko asmoa dut.Zein da zure ametsa?Orkestra batean jotzea. Aukeran, zein orkestratan jo-tzea gustatuko litzaizuke?Egun, orkestra ingelesak gusta-tzen zaizkit bereziki. Oso gustuberezia dutela iruditzen zait.Gainera, musika tradizio han-dia dute eta Ingalaterrako ira-kasleak ditut.

Zein da zure konpositore kuttu-na?Hori ere, boladaren arabera.Bat aukeratzekotan, Brahms.Eta gustuko obra?Brahms beraren Klarinete bos-kotea.Beti oso argi izan al duzu klari-netea jo nahi zenuela?Hasieran zeharkako txirula jonahi nuen, baina klarinetea en-tzun bezain laster, iritziz aldatunuen.Zein orkestratan jo duzu?Azken bi urteetan, noizeanbehin, Euskadiko Orkestra Sin-fonikotik deitzen didate. EuskalHerriko Gazte Orkestran ere jo-tzen dut. Eta Granadako Orkes-trarekin jo nuen.Granadakoarekin? Nolatan?Nire irakasle bat klarinete ba-karlaria da Granadako Orkes-tran eta bera ordezkatzeko es-katu zidan. Granadako audito-rioan jo nuen.Zenbat urte daramazu Zuma-rragako bandan?11 urterekin hasi nintzen. Bizitzaerdia daramat, beraz. Geroz etagutxiago etortzen naiz, bainaahal dudan guztietan jotzendut bandarekin.Igandean emakumeek sortuta-ko piezak jo behar dituzue.Kontzertua berezia eta politaizango da. Jendeak asko goza-tuko du, ziur.

Lucia Otaegik bakarlari gisa joko duZumarragako bandak egingo duen‘Emakume begiradak’ kontzertuan.

ASIER ZALDUA

Babeslea

Page 11: GoiBerri 94. zenbakia

GOIBERRI 11MOTZEAN

HitzarenlogotipolehiaketaUrrian 10 urte beteko ditu GoierrikoHitzak, eta urteurreneko ekitaldienartean, logotipo lehiaketa antolatu du.

Erredakzioa GoierriUrriararen 5ean hamar urte be-teko dira Goierriko Hitza-ren le-henengo zenbakia Goierrikoetxeetara iritsi zela. Harrezke-roztik hamaika albiste eta kon-tu kontatu eta zabaldu ditu Hi-tzak, euskararen normalizazio-an urratsak eginez.Hamargarren urteurreneko os-pakizunen barruan, lehenengoekintza, logotipo lehiaketa an-tolatzea izan da, antolatuko di-ren ekintzen irudia izango dena.

Logotipoak10 urte, 11 kontuleloa eraman beharko du, derri-gorrean. Lanak programa bek-torial batekin egin beharko dira(Illustrator, Freehand...,) 300ppp-ko gutxieneko bereizme-narekin, eta zuri-beltzean etakoloretan erabiltzeko moduan.

SariakGoierrin jaio eta bizi direnekizango dute lehiaketan partehartzeko aukera. Lanak aurkez-teko epea martxoaren 16anamaituko da. Saridunaren ize-

na eta 10.urteurrenerako auke-ratutako irudia martxoaren25eko Goierriko Hitza-ren ale-an jakinaraziko dira. Irabazleakbi lagunentzako asteburu bate-rako egonaldia irabaziko du,Zumaiako (Gipuzkoa) SantaKlara nekazal etxean. Horrezgain, Olasagasti etxeko kon-tserba kaxa bat, Goierriko Hi-tza-ren material sorta bat etaurtebeterako harpidetza batere jasoko ditu. Parte hartzaileguztien artean Goierriko Hitza-ren materiala ere zozkatuko da:

sudaderak, motxilak, aterkiak,liburuak...

Lan irabazlea Goierriko He-dabideak-eko lan taldeak au-keratuko du. Logo irabazlearenjabetza eskubidea Goierriko Hi-tza-ren esku geratuko da, etairudia erabiltzeko askatasunguztia izango du. Lehiaketa ho-rretan parte hartzeak aurrezadierazitako baldintza guztiakonartzen direla adieraziko du,eta baita epaimahaiaren behinbetiko erabakia ere.

Baldintzak Eskualdean jaio edo bizi direnek har dezakete parte lehiaketan.leloa. 10 urte, 11 kontu.euskarria. Nahi den euskarri artistikoa erabili ahalko da, lanakoriginalak eta saritugabeak izan beharko dira. Koloretan eta txuri-beltzean erabiltzeko moduan, programa bektorial batean egindaegon behar dute, 300 ppp-ko gutxieneko bereizmenarekin.epea. Martxoaren 16ra arte.lanak eta informazioa. [email protected].

Page 12: GoiBerri 94. zenbakia

12 GOIBERRIMOTZEAN

Bertsoa eta irudiauztartuzBertsoaZUztartuz ikus-entzunezkoakMartxon Bertsoa lehiaketarenhamaika urteko historia bildu du.

Josune Zarandona UrretxuEli Agirre azpeitiarra eta Maia-len Torres urretxuarra Martxo-an Bertsoa taldekako bertsola-ri lehiaketa herrikoiaren hamai-ka urteko historia biltzen duenikus-entzunezkoaren egileakdira. Ikus-entzunezko Komuni-kazioa ikasi dute biek eta «ikas-turte amaierako proiektu gisa»sortutako ideia dela esan duTorresek. BertsoaZUztartuz ja-rri diote izena.«Proiekturako biok gustuko

genuen gai bat aukeratzea era-

baki genuen», kontatu du Agi-rrek. Hala hasi ziren bertsolari-tzarekin zerikusia duen gairenbaten bila, Torresek MartxoanBertsoaz hitz egin zuen arte. Aitortu dutenez, lanik zailena

hasierako ideiari gorputzaematea izan da: «Ideia bera

erabaki genuen arte bueltaasko eman genituen», diote.Torresek azaldutakoaren ara-bera, ikus-entzunezkoak «hiruosagai nagusi» ditu. Batetik el-karrizketak, «Zumarraga-Urre-txuko Bertso Eskolako GorkaAzkarate, Gorka Ojanguren etaMaialen Akizurekin»izan dira.Bestetik, aurretik eginda zeu-den grabazio zaharrak etaamaitzeko, iazko txapelketakoirudiak. «Kanporaketa guztiakgrabatu genituen», gogoratudu Agirrek.

Lana ‘otamotz.com’-enIkus-entzunezkoa metaforabatekin alderatu dute, «hasie-rako hazia ereinda hazten doanzuhaitz» batenarekin, alegia.Metafora bera ikus-entzunez-koan txertatzeko «Ane Zaldua

urretxuarrak marrazkiak eginzizkigun», esan du Torresek. Iaz aurkeztu zuten proiektua,

eta «bederatzi bat» atera zute-la diote harro. Gerora, zenbaitmoldaketa egin dizkiote lanari,aurtengo txapelketarekin bate-ra lana Urretxun eta Zumarra-gan estreinatzeko. Bertsoa-ZUztartuz otamotz.comwebgunean ikusi daiteke.

Agirrek eta Torresek iazkoMartxon Bertsoa lehiaketakokanporaketa guztiak grabatuzituzten. JOSUNE ZARANDONA

Zailena hasierakoideiari gorputzaeman etakanporaketakgrabatzea izan da

Page 13: GoiBerri 94. zenbakia

GOIBERRI 13ERREZETA

Txipiroiak foiez beteta

Urki BalerdiZeraingo Ostatua

Sutatik atera eta epeltzen utzi.Foiea ere zatitxotan egin, etaaurreko nahasketari gehitu on-doren gatz puntua eman. Na-hastearekin txipiroien gorpu-tzak bete.

Beste aldetik, patata xafle-tan ebaki, tipula juliana fin ba-

tean egin, eta biak labeko ban-deja batetan jarri. Gatz puntuaeman, zilar paperarekin ondotapatu eta labean egin 180º-tan, 30 minutu inguru.

Txipiroiak plantxan edo zar-tagi batetan egin, eta patatekinlagunduta mahairatu.

Osagaiak

5 txipiroifoie gras fresko zati eder bat2 tipulin2 baratzuri alepatata bat

Lehenik, txipiroiak garbitu, gor-putza eta muturrak banatuz.Tipulin erdi bat eta baratzuriakxehetu eta zartagi batean go-xatzen jarri. Hauek prest dau-denean, txipiroi muturrak gehi-tu aurrez zatiturik, eta sutaneduki eginak daudela ikusi arte.

Page 14: GoiBerri 94. zenbakia

14 GOIBERRIINTERNET

saretikHan eta hemen

Hiztegi Batuatelefonoan Euskaltzaindiaren webgunekoatalik erabilienak telefono mu-gikorrean eskura izateko web-gunea moldatu du Euskaltzain-diak. Besteak beste, Hiztegi Ba-tua, Orotariko Euskal Hiztegiaeta Euskal Onomastikaren Da-tutegia kontsultatu ahal izangodira telefonoan. Webgune osoaere ikusteko aukera ematen da.

Akademiaren Informazio etaKomunikazioaren Teknologiakbatzordearen aduraduna denAndoni Sagarnak esan duenez,«Euskaltzaindiak garbi daukagaur egun gizartearekiko harre-manetarako ezinbestekoa delainformazio eta komunikazioteknologiak erabiltzea. Azkenurteetan informazio teknolo-gien erabiltzaileek noiznahi etanonahi edukiak eskura izateaeskatzen dute gero eta gehia-go».

www.euskaltzaindia.netidatzi beharko da Euskaltzain-diaren webgunea sakelakoanikusteko.

euskaltzaindia.com

beta.berria.info

Har ezazu beta etaezagutu beta bertsioa

ERRIA egunka-riak Internetenduen berria.infoataria berrituegin du, eta

webgune berrituaren beta ber-tsioa martxan dago: beta.be-rria.info.

Aldaketa «berritze prozesusakon baten mugarri garrantzi-tsua» izan da, BERRIA-ko ira-kurleen laguntzari esker garatudutena. Eta hala izaten jarraitu-ko du, Har ezazu beta leloarenazpian, tarte bat hartu eta ber-tsio berrituari begiratu batemateko deia egin baitu egun-kariak. Izan ere, proba bertsiobat da, «osatu gabea», irakur-leen «iradokizunekin osatu eta

hobetu» nahi dutena. Hala, be-rria.info/Wordpress/berriabe-rritzen bloga sortu dute irakur-leen iritziak eta proposamenakjasotzeko.

Beta bertsioaren funtziona-mendua aztertzen duten bitar-tean, denbora batez, BERRIAk

B

bi webgune izango ditu mar-txan: orain arteko berria.infoeta beta bertsioa. Orain arteko-

an ohiko osagaiak aurkitu ahal-ko dira eta beta bertsioan azalberria eta albisteak irakurtzekoera berria.

Facebook eta Twitter saresozialetan ere ireki dute kontubana. Twitterreko traola #Be-rriaberritzenda.

Sarean ikusia

ErrezetakmugikorreanArroza, oilaskoa, aza, pasta...prestatu nahi eta errezetarikeskura ez daukazula? Sukal-dean.comwebgunea araka-tzea izan daiteke irtenbidee-tako bat. Telefono mugiko-rrerako ere egokitutakoaplikazioa da.

sukaldean.com

OspakizunherrikoiakIkastolen Elkartearen eta La-bayruren arteko urteetako el-karlanetik sortu da urtesa-soiak.comwebgunea. EuskalHerriko ohitura eta tradizioherrikoien bilgune izatekosortu dute. Azkue Fundazio-aren, Etxepare Institutuareneta Bizkaiko Aldundiaren la-guntza izan dute. Lau hizkun-tzatan dago erabilgarri: eus-karaz, gazteleraz, frantsesezeta ingelesez.

Page 15: GoiBerri 94. zenbakia
Page 16: GoiBerri 94. zenbakia