Karlos Gimenez musikaria, Salbatoreko etxean (Beasain), pianoarekin. AIMAR MAIZ

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

GOIBERRI180. zenbakia. 2016ko otsailaren 19a

KarlosGimenezMusikaria

«Pianoa jozpublikoarekinkonektatzeaizugarria da»

Iker Azpeitia 3 Iritzia 4-5 Giltza,partaidetza 6-7 Oihana Vicente10 Helduen eskubideak 11 GED:Galdera Batzordea 12-13 Saretik14 Errezeta: Artzai-Enea 15

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Bizitza erdia daramat saltsa ugaritansartuta eta horrela jarraituko dut»

Iker AzpeitiaMusikaria

Josune Zarandona LegazpiIker Azpeitia (Legazpi, 1980)saltsa guztietako perrexila da.Sorgintxulo aisialdi taldekosortzaileetako bat da, Legazpi-ko Gazteak kirol elkarteko le-hendakari izandakoa, futbolzazpi txapelketako antolatzai-lea, D-Pintxos musika taldekoeta R ke R elektrotxarangako ki-dea ere bai. Eta berriki Goiz Deiatxistulari taldeko zuzendarikargua hartu du, gainera.Ezin al zara geldirik egon?Bizitza erdia daramat saltsaugaritan sartuta eta horrela ja-rraituko dut ahal dela.

Zein zaletasun dituzu?Mendia, bizikletan ibiltzea etalagun artean mahai inguruanbapo-bapo jartzea.Liburu bat.Aspaldi ez dut irakurri, baina le-hen Jon Arretxe gustura irakur-tzen nuen.Musika talde bat.EH Sukarra.Abesti bat.Ondoan, Xabier Zabalarena.Janari bat.Amak egindako tomatea.Edari bat.Sagardoa.Oporretarako leku bat.

Eskoziara itzuliko nintzatekeberriz.Amets bat.Nire saltsetan lasai eta denbo-ra gehiagoz ibiltzeko, erretiroa.Jeje!!Jaso duzun oparirik bereziena.Sorgintxuloren 10. urteurrene-an eta futbol zazpiko lehen txa-pelketako finalean dantzatuzizkidaten aurreskuak.Zerk sortzen dizu irribarrea?Bertso batek, mendi puntakobistak...Goierriko txoko bat.Kimu berri aterpea eta ingurua,Lakiolan.

«Mendia, bizikletaeta lagun arteanmahai inguruanbapo-bapo jartzeagustatzen zait»

JOSUNE ZARANDONA

GOIBERRI

Argitaratzailea:Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Iñaki GurrutxagaKudeatzailea: Ione BerasategiKoordinatzailea: Tere MadinabeitiaDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.eusPosta elektronikoa:goiberri@hitza.eusPublizitatea: 607 530 424 – publi@goiberri.eusBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

Diruz laguntzen dutenerakundeak:Udalak: Altzaga, Arama,Ataun, Beasain, Itsasondo,Lazkao, Olaberria, Urretxu,Zerain, Segura etaZumarraga

04 GOIBERRIIRITZIA

Nekane GonzalezItzultzailea

Bilketa sistemaez da haingarrantzitsua

bjektibo iza-ten ahalegin-du naiz, etaa z k e n e a n ,ondorio ba-

karrera iritsi naiz: bilketa siste-ma ez da hain garrantzitsua.Gure herrian urteak darama-tzagu xextran hondakinen kon-tura. Sasoiko udalak atez ate-koa jartzeko enbidoa jo zuene-tik, amaigabeak izan diradesadostasunak, desobedien-tziak eta gudu txikiak. Batzuekatez atekoa jarri nahi; besteek,inondik ere ez. Galdeketak,agerraldiak, zaborra bera bainokirats handiagoko hitz trukeak,eta abar. Horixe legazpiarroneguneroko bazka aspaldi hone-tan. Ustez guztion onarpenazuen sistema mistoarekin gen-biltzanean, aldiz, atzera lehen-gora. Aste honetan kendu di-tuzte zintzilikarioak, eta koloreguztietako edukiontziak dituguberriro ere kale zein auzoetan.Inor ohartu al da zenbat diru

joan den bata kendu eta besteajartze horretan? Hori bai diruaalferrik botatzea, eta ez hasie-ratik sistema bakar bat jarri(garestiena izanda ere, berdindit), eta hari eustea, lortu nahidugun helburua erdiestekobada; hots, ahalik eta gehienbirziklatzea. % 82ko birziklapen tasa ge-

neukan sistema mistoarekin.Lortuko al dugu ehuneko horrieustea? Egia esan behar ba-dut, nire zalantzak ditut. Han-diak, gainera. Gure etxean ha-sieratik egin dugu birziklatzekoahalegina, eta dagoenekoederki ikasita ditugu ontzi-ba-koitzean-zer arautxoak. Horre-gatik, niri bost zein den bilketasistema; sukaldean ondo egin-dako lana baita balio duena. Ai-tortzen dut dagoeneko ohitutanengoela ontziak ateratzekoegun eta ordutegietara, eta be-rriz kontua hain libre uztea arra-ro egingo zaidala, baina gukgeureari eutsiko diogu: honda-

kinak gaika sailkatzen, alegia.Orain artean zintzilikarioetanedo inguruetan dena nahasianutzitako poltsek beldurtzennaute, ordea. Bai baitago orain-dik ere sailka bereiztea Everes-tera igotzea baino gehiago kos-tatzen zaionik. Ez dute nahi, etakito. Eta horrelakoei berdin zaieatez ate ala edukiontziak. Orainarte ez dute birziklatu, eztaegingo ere, nire ustez. Eta zergertatuko da euren poltsa oro-tarikoak zeinahi edukiontzitarabota eta hura kutsatzen badu-te; behin, berriz eta baita hu-rrengoan ere? Itxuraz loturarik ez duela ba-

dirudi ere, beste datu bat

O

emango dizuet: Hotz Legazpiizeneko elkarte bat sortu dute,errefuxiatuei laguntza helaraz-teko. Otsailean zehar arropak,janariak, kanpin-dendak, lo-za-kuak, higienerako beharrezko-ak eta dirua jasoko dituzte, ge-rraren itzaletik ihesi argi bila Eu-roparantz abiatu nahi duenjendartearentzat. 68.000tikgora dira Greziako kostalderairitsi diren iheslariak, gehien-gehienak siriarrak. Eta tupuste-an ohartu dira Europa zaharraez dela hain argitsua. Egoerapenagarrian daude eta lagun-tza behar dute. Bestalde, Gure Esku Dago

ekimenak 920 sinadura lortuditu Legazpin. Erabakitzeko es-kubideak nolabaiteko bermeabaduela erakusteko bideangara, beraz. Batetik laguntzaeta bestetik sinadurak bildudira. Bi adibide baino ez. Etaizango dira gehiago. Bainaesandakoa: helburua betetzeada kontua; honela, horrela edohala, beharrizanak asetzea etaguretzat, auzokoarentzat, gi-zartearentzat zein munduaren-tzat onena dena bilatzea. Etabiltzea. Bilketa sistema ez dahain garrantzitsua.

GOIBERRI 05IRITZIA

Gogoratzen dituzu Mihiluze programako Zazpikiak, Aitor?,Aldian-aldian whatsapp bidez ere zabaltzen dira kazadora ehizta-ri, sarrera nekatu eta bonbero zu hiltzaileak. Horietakoak ikustenditudanean, pentsatzen dut horrelako batzu-batzuk sortutakoaizango naizela. Behin «Gerencia/ Negocio de Minidomésticos /Fdo. Jesus Iru-

re»testua itzultzeko eskatu zidaten. Zigilu baterako zen. Eskatu zi-danak euskaraz hizketan eta idazten ederki zekien. Irudipena dut,zenbait girotan, euskara teknikari-itzultzaile-zuzentzaile batenmenpekotasuna sortu dugula. Zuen Ahize-n eta gure Emun-enzerbait badakigu horretaz.

Fagorren negozio batean, langileek sortutako tailerreko testu iagehienak gaztelaniaz zeudela eta, zergatiaren bila, inkesta bat egingenuen. Askok euskaraz zuzen idazteko zuten gaitasunean ikusizuten arrazoia. Gaztelaniaren kasuan, ordea, garbi zegoen V eta Bnahieran erabiltzeko konplexurik ez zeukatela batere. Zuretzat gal-dera: noiz da beharrezko zuzentzailea?

Bai, bai... Guk ere zuk diozun horretaz badakigu zerbait.Zeinerraza den itzultzaile bati erdarazko testua eman eta honek itzul-tzea eskatzea, gure egunerokotasunean ohikoa bai, bai. Noizkoeman pausoa ordea? Noiz hasiko da euskaraz sortzen gure langi-leria? Guk ere errazagoa genuke euskaraz sortutako testuak zu-zentzea, orraztea edota moldatzea. Baina nik aurretik zuk aipatu duzun gako garrantzitsu bat azpi-

marratu nahiko nuke, hirugarrengoena, alegia! Zuk bidalitakoahartu eta inprimategira bidaltzen duena, edota inprimategikoabera, idazkaria, postaria... Bestela, nola liteke itzultzaile batek berelana horrela gutxiestea? Zuk itzuli al zenuen «beheko landarea»(planta baja), edota besteok?: «Egongeletarako antolagaiak»(almacenaje para salones), «isila anbulantziak» (reservado am-bulancias), «azken batasunak» (últimas unidades) «DVD ugalke-

takoa» (DVD reproductor). «Non litzateke ordaindu nahi duzu?».Ba al dakizu google-en nola itzuli duten Bizkaiko Bertsolari Elkar-tea? Bada, Asociación de gays y lesbianas. Noiz arte zazpikiekin?

bateta

bat

Asteko irudia

Asier Iriondo

Aitor Calvillo

Josu Maroto

Iritsi daelurra!Negua epeletik zihoala, hauez zela negua, udaberriaematen zuela... Horrelakoakesanez pasa ditugu askokabendua eta urtarrila. Badaazkenean iritsi da negu girobetea Goierrira. Astehonetan elurra eta izotza,denetik izan dugu, Frozenfilmean bezala.

Erantzunaren zain nagoen bitartean, Jesus Irureren zigiluarenakontatzen bukatuko dut. Honela itzuli nuen: «Gerentzia / Etxetres-na Txikien negozioa / Sin. Jesus Irure». Eta honela iritsi zen: «Ge-rentzia / Etxetresna Txikien negozioa». Idazkariak gerentearen ize-na falta zela esanez deitu zion hornitzaileari eta honen erantzuna:«Nik zuk esan bezala egin dut, ‘sin Jesus Irure’ esan zenidan».

06 GOIBERRIERREPORTAJEA

Jose Luis Elorzak liburu bat argitaratu du Goierriko lauenpresen ibilbidea aztertuz. Enpresa batean langileenparte-hartzea beharrezkoa ikusten du arrakasta izateko.

M.Aranburu GoierriBakarrik gelditzea, inoren la-guntza eta babesik gabe, horiomen da gizakiak duen beldurhandienetariko bat. Horregatikbilatzen omen du talde batekoparte izatea, dena delako tal-dea izanik ere. Zerbaiten parteizatea, zerbaiten barnean ego-tea, hala sentitzea. Egun, esko-letan ere hori bultzatzen dute:elkarlana. Indibidualismoaprotagonismoa galtzen ari da,eta elkarlana, berriz, irabazten. Elkarlana eta partaidetzaren

filosofia horri heldutako adibi-deak bildu ditu Jose Luis Elor-zak La empresa participativaintegral (Enpresa parte-har-tzaile integrala) argitaratu berriduen liburuan. Goierriko lau en-presa ditu hizpide Elorzak, etakrisialdian enpresa horiek izan-dako joerak eta nondik norako-ak bildu ditu.

Krisialdian arrakastaAmpo-Poyam, CAF, Irizar etaOrkli enpresen ibilbideari erre-paratu dio. «Krisi garaian emai-tza oso onak lortu dituzte». Du-darik ez da krisialdiak gogor jodituela hainbat eta hainbat en-presa, baina, harrigarria badiru-di ere, izan dira denbora tartehonetan argia ikusi duten en-presak, eta lau horiek dira ho-rren adibide. Arrakastaren ga-koak asko izango badira ere,bada elkarbanatzen duten iza-

era. Aipaturiko lau enpresakGoierrin daude kokatuta, etabakoitza bere sektorean errefe-rentea da. Beharrezko momen-tuan pausu egokiak eman di-tuzte, eta horrek enpresen arra-kasta eta garrantzia ekarri die. Ez ditu kasualitatez hautatu

lau enpresa horiek Elorzak.Laurek 500 langile bainogehiagoz osatutako lantaldeadute. Goierriko plantak ez ezik,nazioartean ere badute pre-sentzia eta izena; planta des-berdinak dituzte hainbat he-rrialdetan –bakoitzak duenproduktuaren arabera beremerkatua du–. Horrez gain,2008. urtean hasitako krisianbehera egin beharrean, goraegin dute eta emaitza oso onaklortu dituzte.

Enpresen egituraKooperatibak dira Ampo-Po-yam, Irizar eta Orkli. Enpresabakoitzak bere izaera eta berexehetasunak ditu, baina fun-tsean, langileak dira enpresa-ren jabeak. Irabaziak badaudebanatu egiten dira langileen ar-tean –batzuen kasuan gordeegiten dira irabaziak kartillan–.Galerak izanez gero, langileakegiten dira horren kargu. «Ho-rrek jendea motibatzen du»,nabarmendu du. Bakoitza zer-baiten parte denean, beti erekonpromiso maila ere igo egi-ten da. Hiru enpresak garai ba-

tean Mondragon Kooperatiba-ko kideak ziren, baina gaur egunOrklik bakarrik jarraitzen dubertan. Irizarrek eta Ampo-Po-yamek 2008. urtean Mondra-gon kooperatibako parte izate-ari utzi zioten. Azken hori, egun,Ner Group izeneko taldearenbarnean dago.CAF enpresa ez da koopera-

tiba bat, juridikoki SozietateAnonimoa baita. Hala ere, ber-tako langileen presentzia han-dia da: enpresaren akzioen%30 langileen esku dago. Kar-tera soziala deiturikoa sortu zu-ten 90eko hamarkadan, etabertako akzionistak CAFekolangileak dira. Beraz, xehetasu-nak xehetasun, lau enpresenjabeak bertako langileak dira.

Eredu berriaElorzak liburuan eredu berri batazaltzen du, hiru ardatz nagusidituena: jabetza, emaitzak eta

Partaidetzada giltza

«Badirudi kanpotiketorri behar direlaenpresa eredu onadugula esatera»

«Enpresa batenhelburua irabaziakizatea da, horretazari gara hizketan»

«Enpresa batenparte izateaklangileak motibatuegiten ditu»Jose Luis Elorza‘La empresa participativaintegral’ liburuaren egilea

GOIBERRI 07ERREPORTAJEA

«Askotan, badirudi norbait

kanpotik etorri behar dela esa-tera zein enpresa eredu ona du-gun Goierrin, guk hori sineste-ko».

Sindikatuen presentziaSindikatu eta enpresen artekoerlazioan aldaketak egon be-har direla uste du Elorzak. Ez duuste onuragarria denik bien ar-teko erlazioa gatazkatsua iza-tea. Liburuan agertzen du, as-kotan, enpresariak sindikatueiezkor begiratzen dietela, sor di-tzaketen liskarrengatik. Bestal-de, sindikatuek ez direla fida-tzen enpresariek izan ditzake-ten «nahi ezkutuez». Erlaziohorren emaitza argia da: enpre-saren «paralisia», gatazka el-karren artean. Eta horrek, ezin-bestean eragina du. Horregatik,elkarren arteko lankidetzarenapustua egiten du Elorzak bereliburuan, eta hitzaldietan.

kudeaketa. Bere esanetan, hiruosagai horiekin bakoitzak bereeredua sortu behar du, enpre-saren ezaugarrietara moldatuz.Jose Luis Elorza: «Bakoitzakbere formula bilatu behar du,izan ere, enpresa bakoitzakbere izaera, bere langileak etabere merkatua ditu».Proposatzen duen eredu

parte-hartzaileko ataletakobat langileena da. Haren iritziz,langileen eta enpresarien arte-ko erlazioa «malgua» izan be-har da. Aipaturiko kasuetanlangileen esku dago enpresa,beraiek dira jabeak, eta beraz,erabakitzeko eskubidea izanbeharko lukete hainbat eremu-tan. Ez du uste, Elorzak, ordea,beharrezkoa denik langileen«ahotsa» erabaki guzti-guztie-tan entzutea. Izan ere, enpresabaten norabidea merkatuakzehazten du, eta hor erabakiakhartzeko daude enpresan kar-

guak eta ardurak dituzten per-tsonak.«Enpresa baten helburua

irabaziak izatea da, eta horre-taz ari gara hizketan». Elorza-ren ustez, enpresa baten alder-di garrantzitsua da erlazio onaegotea enpresarien eta langile-en artean, baina are garrantzi-tsuagoa da konpetitiboak iza-tea merkatuan, bestela, «po-rrot» egiteko aukerak nabariakbaitira. Enpresako langile guztiek

balio etiko berdina izatea beha-rrezkoa dela uste du, baina ezezinbestekoa. Mondragon koo-peratibaren gainbeherak era-kutsi du hori, baloreak ez direlanahikoa enpresari eusteko.Lanketa bat izan behar dutebalio horiek, norbaitek jarri be-har du bidearen norabidea. Fi-nean oreka lortu behar da. Mer-katuaren beharrak aldakorrakdira, eta momentuan ez bazau-

de adi, «zure trenak» alde egindezake. Enpresarien eta langi-leen arteko erlazioak ez baduaurkitzen puntu komunik, etor-kizunean enpresan eragin ne-gatiboa izan dezakeela adie-razten du. Familia baten adibi-deak balioko luke ereduairudikatzeko. Gurasoak egongolirateke goi-mailan, baina hau-rren iritzia ere kontuan hartukolukete, eta geroz eta harremanhobea, orduan eta hobeto.Ohiko enpresen eredu berti-

kal eta hierarkikotik ihes egitendu idazleak. Urteotan egindakoikerketak erakutsi dio emaitzahobeak lortzen direla bi taldeenarteko lanketa ona bada, etaaldiz, negozioak porrot egitekoaukera gehiago daudela elka-rren artean ez badago harmo-niarik. «Altxor bat daukagu», na-

barmendu du Elorzak. Okerre-na, baina, hori ez baloratzea da.

zaldutako ereduakezin egokiagoa diru-

di zenbaitetan. Langileenparte-hartzea, enpresari etasindikatuen arteko lankide-tza, enpresan langileen iri-tzia kontuan hartzea eta be-raiek izatea jabeak... Bainaorduan, zergatik ez dute ere-du horren aldeko apustua egi-ten beste enpresek? Hori gal-detzean, Elorzak ez daki osoondo zergatia: «Azaltzerako-an denek baietz esaten dute,eredu ezin hobea dela, bainapausoa ematerakoan, denakatzera egiten dute». Bere us-tez, jendea ez da jarri benetanpentsatzen zein onuragarriaden guztientzat eredu hori,eta horregatik ez dira arriska-tzen. «Denek irabaziko luke-te eredu honekin», azaldu du.

Ereduarenaldeko apustuaegiterakoan,atzerapausoak

A

08 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Musikari bezala ez naizprotagonista izan agian,baina gustura ibili naiz»

Karlos Gimenez Musikaria

AIMAR MAIZ

GOIBERRI 09ELKARRIZKETA

Aimar Maiz BeasainMende erdiko bizitzaren talaia-tik, maitasuna aldarrikatzen duKarlos Gimenez piano jotzaile-ak (Rosario, Argentina, 1956)musikaren bidez. Inoiz bainogehiago. Urte askoan elkarrekinlan asko —eta handiak— egin-dako bi lagun omenduko dituigandean, Beasaingo Igartzajauregian, 19:00etan: ImanolLartzabal eta Xabier Lete. Gauakontzertuan, argia piztuko du. Argentinan jaiotako valentziarodoleko goierritarra zara. Hiruosagairen nahasketa. Bai. Argentinatik oroitzapenenbat bakarrik ekarri nuen. Sei ur-terekin etorri nintzen. Adibidez,gogoratzen dut Parana ibaia,Rosariotik pasatzen da. Asko-tan joaten ginen, gertu bizi gi-nelako. Hori, eta eskola izangodira hango erreferentziak.Gurasoak valentziarrak izanda,lotura baduzu harekin? Bai, Valentziarekin bai. Familiaguztia hangoa da: gurasoak, ai-tona-amonak... Nolaz iritsi zineten Goierrira? Aitak CAFen lortu zuen lana. Ki-mikaria zen. Senperera (Laz-kao) joan ginen, eta han biziizan ginen 15 urte arte. Ezkondu

eta gero Beasainen eta Ordi-zian bizi izan naiz. Orain, Salba-toren. Beti Goierrin. Ni goierritarsentitzen naiz, berdin zait Bea-sain edo Ordizia.Sustraiek zertan edo zenbate-raino eragin dute zure nortasunmusikalean? Argentinatik musika eta abestiasko ekarri nituen, zeren hangokantari batek, Eduardo Zaluk,asko egin zuen nire formakun-tzan. Kantatu eta gitarra jotzenzuen, primeran. Orain dela biurte hil zen. Ahotsa oso-oso be-rezia zuen, niretzat oso-osoederra. Erreferentzia hori osogarrantzitsua izan da niretzat.Nire amarengandik ere jaso

dut. Beti kantatzen aritzen zen,gaztetan irratian entzundakoabestiak: koplak, tangoak, bo-leroak... Pianoa ere zerbait jo-tzen zuen. Amonak oso ondojotzen zuen, eta hil zenean

tzen ilunpean. Baina, tira, prin-tzipalena da nik lan horrekinlortu dudala abesti asko eder-tzea, eta horrekin konformatunaiz. Saiatu naiz nire izeneanere diskoak egiten; Imanolekinbi egin nituen, eta piano bakar-lari modura 12 geltoki. Bainazaila da. Kontaktu asko behardira, beti lata eman behar diozuirratiko kazetariren bati... Etanik horretarako ez dut balio. Pe-reza eman dit bide horretanibiltzeak. Nahiago izan dut gus-tura lan egitea, eta halako ne-goziaketak albora uztea. Prota-gonista ez, baina gustura bai. Askatasuna izan duzu lana nahibezala egiteko? Bai, gehienetan bai. Enkarguaspergarri batzuk ere egin ditut,baina gehienak gustuko lanakizan dira. Eta askatasunarekin.Musikari asko aurkitu ditut bi-dean, eta gehienekin oso harre-man ona izan dut. Taldeetan,giro oso musikala izateaz gain,laguntasuna ere aurkitu dut.Hori kontzertuetan nabari da. Zertan sumatzen da? Taldekoen harremana ona bal-

etxera ailegatu zen haren pia-noa. Ia solfeorik jakin gabe, es-kua sartzen hasi nintzen piano-an, eta harrapatu egin ninduen.Musika sehaskatik edan duzu,beraz. Jaiotzetikoa, ia? Etxean ikasi nuen. Anaiak hasiziren gitarrarekin, eta Los Chestaldea sortu zuten, Valentziaeta Argentina lotuz [che izena-gatik]. Nik, inbidiarekin, zer edozer egin nahi nuen taldean. Ba-teria ikasi nuen, eta leku bategin zidaten. Lau anaiok ibili gi-nen, horrela. Bederatzi urtere-kin hasi nintzen, eta 15-16 arte. Zer motatako taldea zen? Berbenetan, dantzaldietan jo-tzen genuen. Askotan joan gi-nen Zumarragako Sol y Lunadiskotekara. Hilean behin ego-ten ginen han, askotan.Beste ikasketarik egin zenuen? Magisteritza hasi nuen, bainaezin izan nuen bukatu, eta utziegin nuen. Etxean saiatu nin-tzen esplikatzen musika beharnuela. Azkenean baietz esan zi-daten, eta Valentziako Kon-tserbatorioan hasi nituen ikas-ketak, izeba batekin biziz. Hanmusikari asko zegoen, eta herridenetan banda tradizio handia.Giro hori ekarri nuen.

Irakasleak ere oso harremanona zuen, eta asko lagundu zi-dan. Ikasten ikasi nuen: nolalandu behar den pieza bat, gerojo ahal izateko. Handik Bartze-lonara joan nintzen, eta giroaoso ona zen han ere. Harmo-niako irakaslea oso ona nuen. Geroztik musika izan duzu egu-neroko ogia, ezta? Anaiekin bateriarekin hasi, etagero gitarra ikasi nuen. Lagune-kin Gara taldea osatu nuen,baina berbena gutxi egin geni-tuen. Beasaingo bandako zu-zendari Isidro Alonsok ere askolagundu zidan. Bihotz onekopertsona zen. Karlos Gimenez musikari fama-tua bada, baina ia beti bigarrenlerroan egon izan zara, musika-ri ospetsuagoen itzalean beza-la. Hori ondo eraman duzu? Bai, azkenean bai. Agian, den-boraldi batzuetan sentitu nin-

din bada, publikoak ere ustedut sentitzen duela hori. Nire-tzat printzipalena da agertokibatean pianoa joz publikoare-kin konektatzea. Izugarria dahori. Sexua bezalakoa da. Ezinda deskribatu, sentitu egin be-har da. Vibrata bat da, airean;elkarrizketa berezia. Horrekkristoren indarra eman dit, etabizitza guztian jarrai dezakezu. Imanol Lartzabalekin urte askoigaro zenituen. Bai. Beti buruan zeukan zerbaitmodernoa egitea. Musika askoentzuten zuen, eta ideia askoematen zituen. Musika jotzenzekiena gitarrarekin akorde ba-tzuk egitea zen soilik. Baina bu-ruan zeukan abesti batekin zerlortu nahi zuen. Gauza askoproposatzen zituen, ideiakbota, beti zer edo zer berria egi-teko gogoarekin. Imanolekingauza asko lortu nituen. Xabier Lete da zure ibilbideanbeste musikari handi bat. Bai. Harekin ere harremana osoona izan zen. Askatasun osoaeman zidan, eta oso ondo uler-tzen genuen elkar. Segituan ne-kien zer nahi zuen, eta hark kon-fiantza handia zeukan nigan.Orduan, erraza izan zen lan egi-

tea. Elkarrizketa asko izan geni-tuen bizitzaz, amodioaz, justi-ziaz, askatasunaz, aberriaz... Bi figura horiek dira zure bizi-tza musikalean ardatzak? Ibili naizen munduan, bai. Bai-na ezin dira kendu mundukoereduak: Miles Davis, Debussy,Stravinsky... Noski, horiek de-nen eskura daude. Orain, Imanoli eta Leteri ome-naldi bat itzuli nahi diezu. Francisco Herrero biolinarekineta ni pianoarekin hasiko gara.Gero nik bakarrik joko dut.Amaia Zubiriak hiru olerki erre-zitatuko ditu, nik gaztelaniazidatzi eta Manu semeak euska-ratuak. Bukatzeko, AmaiarekinLeteren bi abesti, nik musika-tuak. Bat Imanoli eskainia da,bestea Lurdesi [Iriondo]. Buka-era tristea izango da, heriotzahalakoa delako. Baina musikada; tristea, baina musika.

«Ia solfeorik jakingabe, pianoaneskua sartzen hasi,eta harrapatu egin ninduen»

«Ni goierritarsentitzen naiz.Beasain ala Ordiziaberdin dit. Goierrinbizi izan naiz beti»

«Batzuetan sentitunaiz ilunpean;baina lan horrekinabesti askoedertzea lortu dut»

«Koordinadoran kideenformazioa indartu nahidugu ikastaroekin»

Baiezkoa eman zenuen.Berriz biltzen hasi ginen, 2014.urtea izango zen. Urola GaraikoBerdintasun saileko Jabekun-tza Eskolatik martxoaren 8arenbueltan ekintzaren bat antola-tzeko deialdia iritsi zitzaigun or-duan. Hala, Jabekuntza Esko-lan Eraldatzeneko eta gazte-txeko kideak, eta eskolanbertan parte hartzen zutenemakumeak elkartu ginen.

Garai hartan Aurora Iturriozzen berdintasun saileko tekni-karia, eta nire ustez, eragin han-

J. Zarandona ZumarragaOihane Vicentek Gizarte Lan-gintza ikasketak egin zituenunibertsitatean. Donostiakogobernuz kanpoko erakundebatean praktikak egiten ari zelaizan zuen lehen harremana Zu-marraga eta Urretxuko Eralda-

tzen emakume taldearekin, etabertako kide egin zen. Nolakoa izan da Eraldatzene-kin izandako esperientzia?Nilda Gorvein izan zen Eralda-tzeneko sortzailea eta arima.Haren heriotza taldean mugarriizan zen, eta taldeak aurretikzuen jarduera zertxobait apal-du zen. Ordurako nik taldeautzita nuen, baina denborarabertako kide batek deitu zidanEraldatzen berriz berpiztekoasmotan zebiltzala esateko,eta parte hartu nahi nuen gal-detzeko.

Oihane Vicente(Zumarraga,1988) Urretxu etaZumarragakoKoordinadoraFeministako kideda sortu zenetik.

JOSUNE ZARANDONA

10 GOIBERRIGAZTEAK

dia izan zuen Koordinadora Fe-ministaren sorreran. Ekintzabateratua adostu genuen taldeeta sentsibilitate ezberdineta-ko emakumeek, eta orduanerabaki genuen KoordinadoraFeminista bezala izenpetzea. Hori izan zen koordinadorarensorrera hortaz. Bai. Gure planteamendua egunjakinetan gauzak antolatzeare-na da, azaroaren 25ean, mar-txoaren 8an eta ekainaren28an. Baina beharren araberaere antolatzen gara, otsaileaneraso sexisten aurka antolatugenuen manifestazioa kasu.Koordinadorako kideen forma-zioa ere bilatzen dugu, eta ho-rretarako ikastaroak antola-tzen ditugu Jabekuntza Eskola-ren bitartez. KK´inzona irratian ere kolabo-ratzen duzue.

Gorka Santestebanek ostirale-tan egiten duen Gu ta gutarraksaioan tarte bat izaten dugu hi-lean behin, Aluen uluak deituri-koa. Oraindik maiztasun jakinikgabe gabiltza, baina gure haus-narketak, ideiak aireratzen di-tugu irratiaren bitartez.Emakumeen Etxea proiektuamartxan jartzeko pausuak ereeman dituzue.Emakumeen Etxea JabekuntzaEskola indartu, sentsibilizazioabilatu eta baliabide gehiagolortzeko proiektua da. Biltzekotoki duin bat eskatzen dugu. IazGipuzkoako Foru Aldundiakateratako aurrekontu partehartzaileetan du oinarria etagure proiektuak izan zituenbozka gehien. Legealdi berriandiru laguntza horiek moztu di-tuzte eta ezerezean gelditu da,baina borrokan jarraituko dugu.

Babeslea

GOIBERRI 11MOTZEAN

Helduen eskubideen aldeGipuzkoako Helduen Elkarteen Plataformak adinekoen eskubideak kontuanhar ditzatela eskatu die alderdi politikoei. Pentsio publikoak, gizartezerbitzuak eta lan baldintza duin eta egonkorrak dira aldarrikapen nagusiak.

Tere Madinabeitia Gizarteko kolektibo handia bai-na, aldi berean, ahula ere badaheldu edo adinekoena, batezere ekonomikoki. Baina ahule-ziatik indarrak atera, eta azkenhilabeteotan Gipuzkoako Hel-

duen Elkarteen Plataformanbatuta ari da bere eskubideenalde lanean talde hori.40.000tik gora kide ditu plata-formak, eta lurraldeko 180.000pentsiodunen babesa du ar-datz. Migel Calvillo ordiziarrada bere ordezkarietako bat.Adinekoen egoeran aginta-

riek duten arduratik abiatuta,plataformak alderdi politikoe-kin elkarrizketa erronda bategin du bere eskaera eta alda-rrikapenen inguruan gogoetabat eskatzeko, eta eskaera etaaldarrikapen horiek beren

plangintzetan eta lan ildoetansar ditzatela exijitzeko. Aben-duko hauteskundeen aurretikelkartu ziren plataformakoakalderdi politikoekin, eta Calvi-llok lehen bilera haien «balora-zio positiboa» egin du: «Gure

proposamenak entzun entzundituzte, eta, dirudienez, batzukkontuan ere hartu dituzte, EHBilduk bereziki». Proposamenhorietako bat, gutxieneko pen-tsioa 1.080 eurokoa izatea da,eta zenbaki horixe bera erabilidu, gainera, EAJk Gizarte Segu-rantzaren sistema propioarenproiektua berriki aurkeztu du-tenean.

Pentsioekin bueltakaEz da pentsioen zenbatekoaadinekoen aldarrikapen baka-rra, bai ordea nagusienetakoa.

Kopuru hori, 1.080 euro, «ez daausazkoa», azaldu du Calvillok,hainbat faktore kontuan hartu-ta kalkulatuta baitago: gutxie-neko lansaria, pobreziaren ata-lasea, percapita errenta... Gu-txieneko pentsioa bermatzeaz

gain, «pentsioen sistema pu-blikoa» ere babesteko eska-tzen dute plataformatik. Horre-kin batera, sistema hori berma-tuko duten lan baldinza duineta egonkorrak ere nahi dituzte.Eta hori guztia, «emakumeakberdintasunez» hartuta. Plataformak kalera ere ate-

ratzen ditu bere aldarrikape-nak, eta elkarretaratzeak deitu-ko ditu berriz ere datozen hila-beetan. Alderdi politikoekinirekitako bidearekin ere jarrai-tuko dute. Adinduen eskubidenaldeko borrokak ez du etenik.

Adineko pertsonen eskubideen alde iazko urrian Ordiziako plazan egindako elkarretaratzearen irudia. JOSETXO MARIN

«Politikoek entzundituzte gureproposamenak;kontuan hartzea daorain gure erronka»Miguel CalvilloGipuzkoako HelduenElkarteen Plataforma

Ekainaren 19ko herri galdeketaren galdera adostuko duen Galdera Batzordealanean ari da dagoneko. Goierriren soziologiaren arabera, 27 goierritarrekosatzen dute taldea. Otsailaren 27an eztabaida irekia egingo dute Idiazabalen.

Loinaz Agirre Goierri bera den bezalaxe, ani-tza da Galdera Batzordea. Adin,jatorri, sexu, hizkuntza eta sen-tsibilitate desberdineko 27goierritarrek osatzen dute lantaldea.

Egiteko bat dute guztiek El-karrekin dinamikaren barruan:ekainaren 19ko herri galdeketa-ko galdera adostea. Dena den,lan hori ez dute bakarrik egingo,goierritar guztiek elkarrekinegingo dute. Otsailaren 27rako

jarria dute hitzordua Idiazaba-len.Galdera Batzordeko 27 kide-

etako lau dira Maite Goñi ordi-ziarra, Iñaki Akizu urretxuarra,Mila Alvarez zumarragarra etaElias Arrese beasaindarra.

Maite Goñik gustura onartudu Galdera Batzordean partehartzeko proposamena, herri-tarren iritzia jakitea garrantzi-tsua iruditzen baitzaio: «Baliz-ko prozesu bati hasiera emate-ko pultsua hartzeko balio duhonek», dio ordiziarrak. Horre-tarako, momentu egokia irudi-

tzen zaio, gainera: «Helduta-sun momentu batean gaudeeta elkarrekin lan egiteko uneegokia da».Lanik zailena «galdera egite-

aren beharrik sentitzen ez duenjendea erakartzea» iruditzenzaio. «Nik uste dut galdera bategitearekin edozein egon daite-keela ados, erantzuna motabateko edo bestekoa izanarren». Iñaki Akizu ere gustura eta

pozik dago Galdera Batzordekokide izateagatik: «Onartu egindut, herria biltzeko ekintza ona

Elkarrekin adostu

12 GOIBERRI2016: GALDEKETAREN URTEA (IV)

iruditzen zaidalako. Sarritanibili gara bat eta bestea albora-tuz. Baina ez, denon artean eginbehar dugu herria. Bakarrik gal-duta gabiltza, denok elkarturikegiten da herria. Harremanakbehar ditugu. Eta ekintza hauhorretarako egokia da».

Aukera demokratikoa onairuditzen zaio herri galdeketa;«aukera honek merezi du, de-nona da eta», gaineratu duurretxuarrak.

Mila Alvarezi taldeko kideizateko aukera proposatu zio-tenean, baiezkoa eman zuen,«gehiegi pentsatu gabe». Bai-na ondoren konturatu zen,«Goierriko biztanleria anitz ho-rren ordezkari izatea erantzuki-zun handia» dela.

Gure Esku Dagoren Elkarre-kin dinamika egokia iruditzenzaio, gainera: «Elkarrekin as-

matu behar dugu denontzategokia izango den galdera. Gal-dera horren aurrean, bakoitzaknahi duen erantzuna emangodu, baina gure erabakitzeko es-kubidea praktikara eramangodugu».

Prozesuan, herrietan antola-tutako ekitaldietan eta ekaina-ren 19ko herri galdeketan partehartzera animatu nahi ditugoierritarrak: «Demokrazia ge-roz eta zeharkakoagoa da, etagutxitan izaten dugu zuzeneangure iritzia azaltzeko aukera.Hau da gutxi horietako bat».

Elias Arrese beasaindarrakere Galdera Batzordean partehartzea erabaki du: «Uste dutgalderak bere garrantzia dau-kala, adostutako galderak bal-dintzatu egin dezakeelako, ezemaitza, baizik eta parte har-tzea. Itxurazko parte-hartze

bat izateko galderak garrantziahandia dauka. Ea gertu ibiltzengaren norberak nahi dugun gal-dera horretatik».

Otsailaren 27an Idiazabalenherritarrekin batera egingo denbatzarra ere interesgarria izan-go dela uste du. «Herri bakoi-tzak ekarpenak ekarriko ditueta kontraste horretatik batzor-deak erreferentzia batzuk izan-go ditu».

Goierritarren parte hartzeabultzatzeko ahoz ahoko lanaegin beharko dela uste du:«Zaila da jendea mugitzea,beste hauteskunde batzuk ger-tu eduki ditzakegu agian, etanahiko eragin dezake gai hone-tan. Jendearengana gerturatuegin beharko gara jendea mo-bilizatzeko, bestela ez duguparte hartze emaitza politik lor-tuko».

Ekainaren 19ko galdera adostuko duen Galdera Batzordea 27 goierritarrek osatzen dute. JOSU ALZELAI

«Garrantzia handiadauka galderak,parte hartzeabaldintzatudezakeelako»Elias ArreseBeasaindarra

«Elkarrekinasmatu behar dugudenontzat egokiaizango dengaldera»Mila AlvarezZumarragarra

«Heldutasunmomentu bateangaude, elkarrekinlan egiteko uneegokia da»Maite GoñiOrdiziarra

«Onartu egin duttaldean egotea,herria biltzeaekintza onairuditzen zait»Iñaki AkizuUrretxuarra

GOIBERRI 132016: GALDEKETAREN URTEA (IV)

@Gure Esku DagorenElkarrekin

dinamikaren eta GalderaBatzordearen bideoa webgunean ikusgai:

goierri.hitza.eus

14 GOIBERRISARETIK

saretik

Sarean ikusia

Zortzi hiztegiberri sarean Gero eta gehiago dira euska-rak sarean dituen hizkuntzaarloko baliabideak. Pasa denastean, zortzi hiztegi berriaurkeztu dituzte, Elhuyaretxeak, UZEIk eta Eusko Jaur-laritzak bultzatuta. Batetik,Elhuyarrek bere hiztegi ter-minologikoa berritu du,3.500 sarrera gehiagorekin(90.000 sarrera ditu guzti-ra). Bi hiztegi elebidunak diraeta beste seiak, UZEIk gara-tutakoak, terminologikoak;merkataritza, ogasuna edotakirol arlo ezberdinak lantzendituzte, besteak beste.

euskara.euskadi.eus

euskadi.eus/zeukesan

Teknologia berrien gidahezitzailea gurasoentzat

eme-alabei tek-nologia berriaksegurtasunezeta arduraz era-biltzen erakus-

teko gida bat argitaratu du Eus-ko Jaurlaritzak. Internet etateknologia berriak, hitz egingodugu familian? izenburua jarridiote 50 orrialdeko eskulibu-ruari. Formatu fisikoan ez ezik,PDFan ere jaits daiteke, jaurla-ritzaren Zeuk Esanwebgune-tik. Internet eta teknologia be-rrien «erabilera arduratsu eta

Ssegurua» bultzatu nahi du gu-rasoei zuzendutako gida ho-rrek.Gida horren osagarri mo-

duan, Eusko Jaurlaritzak ahol-kularitza zerbitzu berri bat jarri-ko du martxan, gaztetxo eta

nerabeei zuzenduta. Izan ere,gero eta kezka handiagoa dagogazteek Interneten izan ditza-keten arriskuen inguruan.Gida hori eta beste zenbait

txosten osagarri aurki daitezke,doan, euskadi.eus/zeukesanwebgunean.

Albisteak

SIM txarteladesagertzear Sakeleko telefonoetako SIMtxartela desagertzeko bideanda. Uda aurretik kendu nahidute, eta mugikorrean bertanjoango den txip finko batek or-dezkatuko luke. Hainbat aditu-ren ustez, hau kontsumitzailea-ren onerako izango da, SIM txar-telaren bidez operadore jakinbati lotuta egon ordez, erabil-tzaileak berak aukeratu ahalizango baitu bere konpainia.

Sexu ohitureninguruko inkestaKaixomaitia.eus harremaneta-

rako sareak euskal herritarrenharreman sexual eta afektiboieiburuzko inkesta egingo du. Gal-

detegia sarean bete daiteke, etaerabat anonimoa da. Guztira,1.000 inkesta bete nahi dituzte.Kaixomaitia.eus webgunea2007. urtean sortu zuten, etabederatzi urte hauetan, 4.000lagun baino gehiago jarri dituzteharremanetan.

GOIBERRI 15ERREZETA

Brasatan egindako txuletaJose Mari CarrilloArtzai-Enea jatetxea

tzen dituzte. Parrila brasetatik15-20 zentimetro ingurura jarri,eta 20 minutu inguru behar ditutxuletak egiteko. Parrilan jarri-takoan gainetik gatza oparobotatzen zaio, haragiak hartzenez duen gatza behera erortzenbaita. Buelta emandakoan,

beste aldetik ere berdin eginbehar da.

PiperrakPikillo piperrak labeko ontzi ba-tean jarri, olioa, gatza eta azu-kre pixka bat gehitu. 120-130gradutan berotutako labean

Osagaiak

TxuletaMaldon gatzaPikillo piperrakOliba olioaGatzaAzukrea

Errezeta honek brasari puntuahartzean du zailtasunik nabar-menena. Garrantzitsua da ha-ragia giroko tenperaturan edu-kitzea, bestela ezinezkoa baitaondo ateratzea.

Artzai-Enean 1700-1800gramo inguruko txuletak erabil-

MIKEL ALBISU

sartu, txuletak egiten diren bi-tartean.

Txuleta eta piperrak egin bi-tartean, plater zabal bat parri-lan bertan berotu behar da. Ha-ragia egin denean, plater bero-an jarri, zatitu eta gatz pixka batbotatzen zaio.