Kaixo lagunok! Bi hilabete pasatxo dira azken zenbakia argitaratu genuenetik eta gure

herrian ohikoa den bezala, hainbat dira komentatu beharreko gertaerak.

Gerra zikina iraganeko kontua zela uste genuenean, Jon Anza euskal militan-

tearen desagerpenaren berriak alarma gorriak piztu ditu. ETAk aditzera

eman duenez, erakundearen militantea zen eta polizia jakinaren gainean

zegoen. Apirilaren 18an tren bat hartu zuen ETAko beste militante batzuekin

elkartzeko, baina ez zen agertu, ezta hurrengo egunetan jarritako badaez-

padako hitzorduetara. Egun hartan tren geltokira lagundu zion bere bikotea

izan zen Jon ikusi zuen azkenengo pertsona. Hasierako dudak, kezka eta ezi-

negona bilakatu dira eta PNV, EA eta Aralar alderdien eta komunikabideen

ixiltasun eta konplizitateak kezka, amorrua eta nazka bilakatu ditu. Hala ere

oraingoz erantzuna ez duen galdera argitu arte Euskal Herriak ez du atsede-

nik hartuko: Zapatero, Sarkozy non dago Jon?

Estatuen apustua argia da, betidanik garatu duten errepresio estrategian

hurrats berriak ematea, eta Jonen kasua larriena bada ere ez da inondik

inora bakarra. Hortxe errepresaliatu politikoen sostengu eta elkartasunaren

kontrako abiarazitako dinamika: preso politikoen argazkiak Euskal Herriko

kaleetatik desagerraraztea. Arrasateko “lotsaren murrua”rekin hasi zena

segida izan du (Ibilaldia, hainbat Herriko Tabernetan...) eta zipaioen buru

berri den Aresek esan bezala ez da hor bukatuko. Badirudi oraindik ez dute-

la ikasi Herri honek bere presoekiko duen konpromisoa hautsi ezina dela

(nahiz eta urte bateko kartzelarekin eta zazpi urteko ezgaikuntzarekin zigor-

tu, M. Beitialarrangoitiari, Hernaniko alkatesari gertatu bezala) eta bortizkeria

3

4

eta harropuzkeriaren aurrean, behin eta berriz egin duen bezala, duintasu-

nez eta elkartasunez erantzungo duela. “Preso politikoen aurpegiak Euskal

Herriko errealitatearen eta eguneroko paisaiaren parte bihur daitezela”

eskatu digute senideek, eta behintzat gatazka politikoak dirauen bitartean,

kartzeletan burutzen diren eskubideen zapalketa ezkutatu nahi duen krimi-

nalizazio kanpaina honi presoen argazkiak eta sufritzen duten egoeraren

salaketa lau haizetara zabalduz erantzungo diogu.

Eta ezin salatu gabe utzi hainbat euskal herritarrek jasan duten jazarpen poli-

ziala eta kolaboratzeko mehatsuak. Iparralden ordu luzez bahitutako Juan

Mari Mujika errefuxiatua eta jada birritan Durangoko bi gaztek salatutako

jarraipen itogarriei, Lander Fernandez Santutxuko preso-ohiaren kasua gehi-

tu behar diogu. Ertzainak bezala identifikatu ziren pertsonek jipoitu zuten

beraiekin kolaboratzerari ezetz esan eta gero. Erasoaren egun batzuetara,

atxilotu eta kartzeleratua izan da. Eraso guzti hauen aurrean ezin gara beso-

ak gurutzaturik geratu eta Landerrek berak adierazi zuen bezala “Hay que

hacerles frente. No es fácil pero se puede”.

Baina ez dira denak berri txarrak gure herrian. Maiatzak 21eko greba arra-

kaztatsuari Iniziatiba Internazionalistak hauteskundeetan lortutako emaitza

onak gehitu behar dizkiogu. Hurrengo orrialdeetan aztertutako putxerazotik

eta europarlamentari bat lortzeko lehiatik haratago, Ezker Abertzaleak kurt-

so politiko berrirako indar metaketa bezala planteatu zituen hauteskundeak.

Bistan geratu da ezabatu edo ordeztu (Aralarri hainbeste bonbo ematen

dioten hedabideek hauteskundeen datuen aurrean kontuak eskatzen hasi

zaizkio) nahi izan duten Ezker Abertzalea indarberriturik agertu dela (EAEn

eta Nafarroan hirugarren indarra)eta abertzale eta ezkertiarren erreferente

nagusia dela. Eta orain, lortutako atxikimendu guzti hori eta grebarekin bat

egin zuen langileria, gatazka konpondu eta beste eredu ekonomiko bat lor-

tuko duen norabidean jartzen asmatu behar du.

Beste alde batetik, krisialdi ekonomikoak mundua duela urtebete baino

arriskutsuagoa izatea eragin du, Bakearen Indize Globalak aditzera eman

5

duenez. Eta datu hau hilabete honetan ezagutu dugun beste datu esangu-

ratsu batekin lotuta dago: 2008an mundu mailako gastu militarrak gora egin

zuen (bilioi bat euro, mundu osoko aberastasunaren %2,4 eta 2007ko datue-

kin alderatuta %4ko igoera). Badirudi armak ekoizten duten enpresentzat ez

dela krisirik existitzen, edo are larriagoa, krisi ekonomikoak mesede egiten

diela.

Bien bitartean, krisi ekonomikoko garai hauetan Hego Euskal Herriak

Europako azken postuan jarraitzen du babes sozialari begiratuz gero.

Europan, bataz beste Barne Produktu Gordinaren (BPG) %27a babes soziale-

rako bideratzen bada, Hego Euskal Herrian %18a. Estatu espainolean, gober-

nuak babes sozialerako bideratzen duenaren (BPGaren %20,9) hainbeste

diru eman dio bankuei.

Kaleratzeak, Enplegua Erregulatzeko Espedienteak (etekinak izaten jarraitze-

ko enpresari askok, administrazio publikoaren oneritziarekin, erabiltzen duten

formula), prekarizazioa... etengabe hazten ari diren bitartean, EAEko lehen-

dakari berriak langileen eskubideen urraketa edo murrizketarik ez dela izan

defendatu du (azala behar da gero!). Adierazpenok elkarrizketa soziala

abiarazteko eragileekin alde-biko lehenengo batzarra baino lehen egin

zituen eta baietz asmatu nor izan zen lehenengo eragilea? Patronala noski.

Esanguratsua oso. Lopezekin batzartu eta gero, fartsa honetan ez zutela

parte hartuko esan zuten ELA eta LABek, eta egun gutxira, gehiengo sindika-

larik gabe aurrera egingo zuela aditzera eman zuen Lopezek. Ezer berririk ez

atal honetan gobernu aldaketarekin.

Sistema kapitalistaren ikur eta bizi dugun krisia larriagotuko (dirua xahutu eta

lurra suntsitu) duen proiektua, AHTa alegia, gerarazi du gobernu frantsesak

Ipar Euskal Herrian errentagarritasun sozio-ekonomiko falta (bidaiarien jeit-

siera, merkantziak garraiatzeko gabeziak, eraikuntza kostuen igoera...) bat

sumatu baitu. Berri pozgarri honek euskal Y bera auzitan jartzen du, izan ere,

mugan bukatuko litzateke Europarekin konektatuko gintuen “ezinbesteko”

azpiegitura. Proiektuaren aurkako indarrak biderkatzeko garaia da.

Lehenago ere hitz egin dugu errausketaz, errausketaren kostu ekonomikoki

manten ezinei buruz, errausketak amalurrean egiten dituen sarraskiei buruz…

eta batez ere, zelan saltzen diguten konponbide bezala, engainu bat beste-

rik ez denean: errautsitakoa berriro ekoitzi behar da, ekoitzitako material

tonako, beste 25 tona hondakin sortuz; erretako 3 tonako izugarrizko toxiko-

tasuna duen tona bat errauts sortzen da eta hondakin arriskutsuentzako

zabortegien beharra dute; ez dira energia iturri baliagarri bat, sortzen duten

energia Euskal Herriko hiri zein herrientzat eskasa da eta; hondakinentzako

irtenbide guztien artean, garestiena da.

Baina zenbaki honetan ez gara

erraustegien kalteetan zentratuko,

horri buruz gehiago jakin nahi badu-

zue, 18. zenbakia irakurtzeko ahol-

katzen dizuegu! Baina aurreko arti-

kulu horretan Gipuzkoan eraiki nahi

dituzten erraustegiak aipatu geni-

tuen eta zenbaki honetan eman

zaien erantzunari eta sortu diren

alternatibei buruz hitz egingo dugu.

Gipuzkoako herri kaltetuetako bat Usurbil izango da eta bertako San

Markoseko mankomunitatean zaborra etxez etxe jasotzen hasi ziren martxo-

an 16tik aurrera. Hilabete pare bat pasatu dira dagoeneko eta Udaleko zein

Mankomunitateko arduradunak pozik daude lortutako emaitzekin. Izan ere,

birziklatu ezin daitekeen zaborraren edo errausaren portzentaia %23,92ra

jaitsi da, iazkoa %71,58koa zen artean, eta behera egiten jarraituko duela

aurreikusten dute.

6

7

Lau astetan selektiboki jasotako hondakinen batez bestekoa %76,08koa

izan da eta iazkoa, berriz, %28,42koa izan zen. Jasotako zaborraren kalitate-

ari dagokionez, gorakada bat nabaritu dute, organikoen %98a garbi zego-

elako eta horrek konpost ona egitea ahalbidetzen du. Katalunian egonda-

ko esperientziekin alderatuta, etxeko konpostagailuen kopuru altua da

nabarmenena, ia 400 familiek bere aldeko

hautua egin dute eta. Ziurrenik horren zer-

gatia informazio kanpainak eta lehen egu-

netik zabor tasan %40o murrizketa egitea

izango dira.

Emaitzak espero zirenak baino hobeak iza-

ten ari dira eta arazoak eskasak.

Horregatik, agian, zaborra beste herri bat-

zuetara eramaten ari direla dioten zurru-

murruak zabaldu dira. Erraustegietan interesak dituztenek zabaldutakoak

agian? Baina datuek frogatzen dute bildutako zabor kantitatea iazkoaren

parekoa dela.

Gauzak horrela, atez atekoa baino sistema hoberik ez dagoela aldarrikatu

dute, eta erraustegien aldeko apustuak zentzurik ez daukala berretsita,

Gipuzkoako Foru Aldundiari eta Donostiako Udalari errauste plantaren

proiektua bertan behera uzteko eskatu diote. Usurbilgo datuak kontuan

hartu, eta gisa bereko sistema gehiago abian jarriz gero, errauste plantetan

baino, konpostatze plantetan inbertitzea beharrezkoago dela nabarmendu

zuen Jordi Colomer San Markos Mankomunitateko aholkulariak.

Bestalde, Usurbilgo herritar batzuk atez ateko sistema honen kontra azaldu

dira eta horregatik, Udalak, herriko talde eta eragileekin elkarlanean, herri

galdeketa lotesle bat prestatuko du sistemaren inguruan. Data zehaztu

gabe dagoen arren, Usurbilgo alkateak adierazi du galdeketa hau atez

ateko sistemaren berrespena izango dela, baina horrela ez bada eta edo-

zelako aldaketaren bat nahi bada, hori ere herri galdeketa bidez gauzatu-

8

ko dela, jarduteko era ireki eta egokia delako, nahiz eta beste gauza

garrantzitsu batzuetan ukatua izan den, AHTri buruzko herri galdeketetan

kasu.

Usurbil ez da errauste

planten aurka agertu

den herri bakarra, eta

egoera horren aurrean

ikaratuta, Gipuzkoako

Hondakin Partzuergoak

ekainaren 2an erabaki du utzi nahi duen edozein Mankomunitatek

Partzuergoak aurreikusitako hondakinen kudeaketarako (erraustegiak

barne) azpiegituren aurrekontuetan dagokien kuota ordaindu beharko

dutela lehenik. Izan ere, inposatutako proiektu hauen kostuak 400 milioi ingu-

rukoak dira. Partzuergoaren ustez, Mankomunitate batzuek ez diete beste

batzuen kostuei aurre egin behar proiektua erdizka utzi dutelako. San

Marcos Mankomunitateak Partzuergoan duen ordezkariaren ustez, berriz,

neurri hau hondakinen beste kudeaketa sistema batzuen alde egiten duten

Mankomunitateak ekonomikoki itotzea besterik ez du helburu. Ikara horren

arrazoietako bat Usurbilen atez ateko sistemak hain ondo funtzionatzea da

eta lotsagarria iruditzen zaio Foru Diputazioa Usurbiletik zelan funtzionatzen

duen ikuskatzera pasa ez izana.

Neurri hau onartzerakoan egondako gorabeherak ere salatu ditu, berez

Partzuergoan erabakiak hartzeko Mankomunitate guztien adostasuna behar

denean, hau gehiengo arruntez hartu dela, horrela komeni zitzaielako. San

Marcoseko Mankomunitateak neurriak hartuko ditu abusu hauekiko, eta

hondakinen kudeaketa sostengarri baten alde egiten jarraituko du.

Informazio gehiago:

www.usurbil.net/ateate

10

Hainbeste buruhausteren ostean, pasatu dira ekainaren 7ko hauteskundeak,

eta are buruhauste gehiago utzi dituzte. Tribunal Konstituzionalak Iniziatiba

Internazionalista – Herrien Elkartasuna-ren hautagaitza aurkeztea ahalbidetu

zuen, Gobernuaren aginduz Tribunal Gorenak debekatu ostean. Ilegalizazio

politika estatuan barrena edatzeko beldurra? Europan espainiar

“demokrazia”ren irudia kaltetzeko beldurra?... Dena den, aipatu beharreko

lehenengo kontua Ezker Abertzalea bere markarekin aurkezteko ezintasuna

izan da. Beste kandidatura batentzako eskatu du bozka, eta bozka legala

emateko aukerak ezin digu ahaztarazi bizi dugun egoera ez-demokratikoa.

Eta iruzur gehiago egiterik ez zegoenean pentsatzen genuenean, estatu

espainolak bere benetako aurpegi faxista erakutsi digu berriz ere: bozka

ematea galarazi beharrean, bozkaren balioa lapurtzetik bozka bera

lapurtzera iritsiz. Mezua argia da: Ezker Abertzalearen eta bere eskubideak

defendatzen duen ororen aurka edozerk balio du.

Hauteskundeen emaitzetan sartu aurretik gure eskerrik beroenak eman nahi

dizkiegu Iniziatiba Internazionalista posible egin duten lagun guztiei.

Elkartasuna hitzaren esan-nahia diskurtsoetatik haratago praktikan jarri

duzuelako; gure etxean eskeini ez diguten sostengua emateagatik; euren

burua abertzaletzat duten PNV, EA eta Aralar bezalako alderdien zurikeria

agerian utzi duzuelako; eta bai Hego Euskal Herrian eta baita estatuko beste

txoko askotan ere ilusioa piztu duzuelako. Gora zuek!

Hauteskundeetan sartuta, esan beharra dago Iniziatibaren kandidaturaren

emaitza arrakastatsua izan dela oso. Hego Euskal Herrian emaitzak oso onak

izan dira: 140.000 bozkatik gora lortu ditu, eta Ezker Abertzalea izan da bozka

kopuruan gora egin duen bakarra, hirugarren indarra bilakatuz. Bitartean,

PNVk etengabeko jaitsierarekin jarraitzen du, 43.000 bozka galduz, eta EA-

Aralarrek kriston zaplastekoa hartu dute, ia 30.000 bozkako galerarekin.

PSOE mantendu da eta PP nabarmen jaitsi da, UPyDri bozka batzuk transfer-

11

ituz.

Orokorrean Hego Euskal Herriko emaitzak onak izan badira, nabar-

mentzekoa da Nafarroan lortutako emaitzak. Ilegalizazio, ordezkapen saiak-

era, errepresio itzeleko urteak pasa eta gero hirugarren indarra izatera itzuli

gara. NaBai eta Aralarrek behera egin dute Ezker Abertzaleak apustu legal

bat egin ahal izan duen une berean, argi utziz zein den herri honetako ezker

abertzalea, eta ez dagoela ordezkatuko duen proiekturik gabeko “Ezker

abertzale berri” baten beharrik.

Ipar Euskal Herrian ere emaitza oso onak lortu dira Euskal Herriaren Alde kan-

didaturarekin. Orain dela bost urteko 4.328 bozketatik 5.602 bozka lortzera

pasatu da. Beste alderdi abertzaleek aurreko hauteskundeen emaitzak

mantendu edo hobetu dituztela kontuan izanda, benetan pozteko emaitzak

direla esan dezakegu.

Estatu espainolak burutu duen putxerazoari dagokionez, hainbat dira argitu

beharreko kontuak. Alde batetik akatsak egon dira. Hori da Hego Euskal

Herriaren kasua, zeinaren 1.468 bozka berreskuratu dira. Beste batetik, bozka

zuri eta baliogabeen kontua dago. Hainbat tokitan II-SPren bozkak nuluekin

“nahastu” behar izan dira, ez baita posible bozka nuluak lau urtetan

57.000tik 125.000ra igotzea, partehartzea jeitsi denean (bozka zuriekin berdi-

na gertatu da). Adibidez, ulergaitza da Valladoliden Iniziatibak Izquierda

Castellana-k lortzen dituen bozken herena bakarrik jasotzea. Galizan

antzeko egoera ematen da, Iniziatibak formazio independentistek baino

bozka gutxiago lortu dituelako, hauek berarekiko atxikimendua azaldu

ostean. Eta adibide batzuk baino ez dira. Baina ez da hor bukatzen putxer-

azoa: kontaketetan jada argitu ezin daitezkeen irregulartasunak

(Hauteskunde-batzak zenbaki bat eman zion II-SPri eta Barne Ministerioak

beste bat), bozken deuseztea, berrikusketetan etengabeko arazoak

(Burgosen mahai batzuetako errekuentoa ikuskatzen bakarrik utzi, mahaiak

kontu handiz hautatu ostean; Katalunian, bozka nuluak “desagertu” eta

batzuk bakarrik berreskuratu dira, ordezkariak mahaietatik kanporatuak izan

dira; Asturiasen 230-260 bozka artean Iniziatiba hitzarekin antzekotasunak

dituzten alderdiei eman zaizkie…). Herri eta hiri guztietan ahaldunak ez iza-

12

tea asko zailtzen ari du salaketak aurkeztea, hala ere oringoz, II-SPk balioga-

betzea eskatu du hainbat hauteskunde-batzetan (Valladolid, Madril, Kadiz

eta Bartzelona).

Hain da handia putxerazoa, hauteskundeak errepikatu beste aukerarik ez

litzatekeela egongo, demokrazia batean bizi bagina. Lastima.

Gorabehera guzti hauen aurrean, alderdi guztien isiltasuna nagusitu da.

Jada harritzen ez agituen arren, ezin ezkutatu sentitzen dugun nazka eta

amorrua. Barne ministerioak antolatzen dituen hauteskundeetan, PSOEko

Rubalcabak, Euskal Herriaren aurkako gudaren logikaren barnean, ezer

esateko ez duela lotsagarria da, baina are lotsagarriagoa gure Herriaren

interesak ezker ikuspuntu batetik “defendatu” behar dutenen jarrera. Izan

ere, Aralar eta EAren koalizioak ezarpenik ez duen estatuko hainbat herritan

emaitza ikusgarriak lortu dituzte II-SPkoekin alderatuta, Iniziatiba osatzen

duten alderdiek urteetako ezarpena duten bitartean, Izquierda Castellana

kasua esaterako. Argi dago beraiek ez dutela putxerazoa burutu, baina argi

dago ere, eta beraiek badakite, emaitza horiek putxerazoak sortu dituela.

Europa mailan berriz, oro har,

eskuinak irabazi du. Talde faxista

eta euroeszeptikoek gora egin

dute (Ingalaterran, PNB alderdi

faxistak 2 diputatu). Europa urrun

ikusten dute hautesleek eta

krisiaren aurrean betiko alderdiei

(zentro-eskuinak irabazi arren par-

lamentarioak galdu ditu) bozka eman ordez, mota honetako alderdiei

ematea erabaki dute. Alderdi sozialdemokratek, berriz, behera egin dute

nabarmen: ez Frantzian, ez Ingalaterran, ezta Alemanian ere ez dira %20ra

heldu. Alderdi sozialdemokratek eta zentro-eskuinak krisiaren aurrean

planteatzen dutena berdina da. Sozialdemokratek ez daukate jendea

erakartzeko proiektu politikorik, sistema kapitalistaren logikari jarraitzen diote,

zentro eskuinak bezala, orduan zertarako kopia bat sostengatu originala

14

Nepal Himalaiako mendilerroaren hegoaldeko isurialdean eta Txina eta

Indiaren artean kokatuta dagoen herrialdea da. Ia 25 milioi pertsona bizi dira

bertan eta munduko estaturik txiroenetakoa da, populazioaren %70 pobre-

ziaren mugatik behera bizi da eta %51 alfabetatugabea da. Beraz, ez da

harritzekoa bere herrialdetik kanpo bizi diren nepalien kopurua hain altua

izatea, soilik Indian 7 milioi baino gehiago. Nepalek monarkia hinduista

(hindu konfesioko estatu bakarra) bat sufritu izan du azkenengo 240 urtee-

tan, baina hurrengo lerroetan ikusiko dugun bezala asko aldatu dira gauzak

munduko zabaian.

Pasa den mendeko 90. hamarkadan Nepalek klanetan oinarritutako feuda-

lismoaren antzeko egoera bat bizi zuen.

Erregeak agintzen zuen ejertzitoaren babesa eta

bortizkeriarekin eta parlamentua itxurak egiteko

instituzio bat besterik ez zen. Ekonomian nekaza-

ritza (lurrak gutxi batzuen esku) zen sektorerik

garrantzitsuena (nahiz eta altuera eta klimagatik

ez den lurralderik aproposena) eta turismoa eta

atzerrian lan egiten zuten nepaliek bidalitako

dirua ziren diru-sarrera garrantzitsuenak. Gaur

egun, hein handi batean egoera ekonomikoak

bere horretan dirau.

Egoera tamalgarri honen aurrean Nepaleko Alderdi Komunista Maoistak

(NAKM) 1996ko otsailaren 12an Nepalgo Herriaren Armada (NHA) sortu eta

“Herriaren guda” hasi zuen. NAKMren helburua alderdi bakarreko

Errepublika Popularra ezartzea zen, Mao Tse-Tung Txinan sortutakoaren

bidea jarraituz. Lehenengo asteetan bertan hamarnaka eraso eta ekintza

burutu zituen NHAk eta hortik aurrera geldiezinezko mugimendua bilakatu

zen.

15

Hainbat estatuk urduritasunez ikusten zuten maoisten gorakada: AEB eta

Ingalaterrak Nepalen aldaketarik gerta ez zedin, batez ere beraiek kontrola-

tuko ez bazuten, interes handia zeukaten (Txina etsai ekonomikoaren mugan

aliatu baitzen) eta horretarako material militarra eta aholkularitza eman zion

ejertzitoari; Indiak ere asko zeukan, eta dauka, galtzeko. Nepalek historikoki

Indiatik inportatu ditu berebizikoak zaizkion jangaiak eta erregaiak, baina

azkenengo urteetan Nepalek Txinarekin egindako akordio komertzialek argi

gorriak piztu ditu New Delhi-n, eta gainera 1950eko Mahakaliko tratadua ere

arriskuan ikusten du (tratadua-

ren arabera, Indiak Himalaiako

uren, munduko ibai garrantzit-

suenetakoak, etekin ia eraba-

tekoa ziurtatuta dauka). Baina

arazoak ez dira soilik komertzia-

lak, izan ere, Indiako estatuen

erdian maoista indiarrak ejertzito boteretsu bat bilakatu dira, eta nepaleko

maoistak adibide izateaz gain laguntza ere eman diezaiekete.

Hauteskundeak (Kongresu Nazioanalak irabazi ditu) burutu berri dituen

Indiarentzat ez dira garai onak: gatazkaz ingurututa dago, intentsitate baxu-

ko guda egoera bizi du (maoistak, enfrentamendu erlijiosoak, Kashmir...) eta

populazioaren 3/4k miserian bizi da, baina hurrengo artikulu baterako utziko

dugu Indiaren egoera.

Txinak ere interes handia du Nepalen, eta beste potentziekin alderatuta ez

zuen begi txarrez ikusi maoisten gorakada, are gehiago, armak eman zizkion

gerrillari. Nepalek Asiako hegoaldera burutzen ari den hedapenerako

garrantzi geoestrategiko handia dauka eta herrialdean eragina izanez gero,

zonaldean eragina handitzeaz gain, Nepalek Tibet laguntzeko izan duen

joera aldatzea lor dezake.

2001ean, maoisten indarra indargabetu nahian, erregeak NAKM ilegalizatu,

bere alde egiten zuten argitalpenak debekatu eta larrialdi egoera eta gera-

hotsa ezarri zituen. Bitartean, gerrillak gero eta lurralde zabalagoa kontrolat-

zen zuen eta estatu paralelo bat eraikitzen hasia zen.

16

Maoisten influentzia eta eraginkortasuna etengabe hasten zihoan, eta ez

soilik alor militarrean, 2004ean Katmandu hiriburuaren hainbat eguneko blo-

keoa edo deitutako greba orokorren arrakastak kasu.

2005ean gerrillak lurraldearen %40a kontrolatzen zuen eta egoerari buelta

ematekotan erregeak, Gyanendrak, gober-

nua disolbatu, manifestazioak debekatu,

atxiloketa masiboak burutu eta botere

absolutua bere gain hartu zuen. Maoistek

aurrera egiteko aukera paregabea ikusi eta

oposizioko alderdiekin akordio bat lortu

zuten herria protesta egitera kalera aterat-

zeko. Mobilizazio jendetsuak (batez ere

maoistek eta mugimendu herritarrek bultza-

tua, alderdi politikoen sinezgarritasuna oso

urria baitzen) izan ziren, eta hainbat egune-

ko liskarren ondoren Gyanendrak atzera

egin behar izan zuen.

Ageri-agerian geratu zen maoistekin kontatu gabe ez zegoela herrialdearen

egoera egonkortzerik eta hurrengo urtean, 2006an, gerrilla maoistak bake

akordioak sinatu zituen alderdi politikoekin, 10 urte iraun eta 13.000 hildako

eragindako gudari bukaera emanez. Hala ere, bake prozesuaren hasiera-

hasieratik monarkiarekin identifikatutako sektoreen, bi alderdi politiko nagu-

sien (Kongresuaren Alderdia, zentristak eta Alderdi Marxista-Leninista Batuko,

AMLB, sozialdemokratak) babesarekin, trabak jasan behar izan zituzten

maoistek, eta blokeoak gainditzeko, kontzesioak egin eta batez ere kalean

manifestazioen bidez presioa mantenduz, gainditzen joan ziren.

Bake akordioek 2008ko apirilean Asanblada Eratzailea (konstituzio berria

idatzi behar duena) osatzeko hauteskundeei bide eman zioten eta bozken

%40arekin maoistak irabazi zituzten (abuztuan gobernua AMLB eta beste

alderdi txiki batzuekin osatu zuten). Nepaliek klase politiko tradizional eta

korruptoaren aurka bozkatu zuten, hainbat urtetan erregeak uzten zituen

botere-kota nimiñoak gestionatzen ibilitakoak eta sistema bera mantentzen

17

lagundu zutenak zigortzeko.

Bake prozesuan gertatu bezala, oztopo ugari izan ditu gobernuak bake

akordioetan sinatutakoa betearazteko eta gerrillariak armadan sartzeko

auziak hautsak arrotu ditu. Bake akordioen arabera 19.000 gerrillarik armak

utzi eta NBEren kontrolpean dauden kanpamentuetan ezarri ziren armada-

ra sartu bitartean. Kanpamentuetan bizi baldintzak degradatzen joan diren

bitartean, historikoki monarkiaren aldeko armadaren buruzagiek ez dute

gerrillariak integratzeko aurrerapausurik eman (gerrillariak ejertzitoa “politi-

zatzearen” beldur dira), are gehiago, gerrillariak alde batera utzita, Epaitegi

Gorenak gelditu zituen 3.000 soldadu berri erreklutatzeko urratsak eman

zituzten.

Eta egoera honen aurrean pasa den maiatzaren hasieran Prachanda lehen

ministroak (gerrillari ohien buruzagia) Katawal armadako burua kargutik

kentzea erabaki eta gero, egun berean AMLBk gobernua utzi zuen.

Hurrengo egunean berriz, Nepaleko presidenteak (zentrokoa) erabakia ber-

tan behera utzi zuen. Prachandak presidentearen erabakia inkonstituziona-

la zela eta, dimisioa aurkeztu eta bere jarraitzaileak kalera ateratzera deitu

zituen.

Konstituzio berria idazteke dago

Nepalen. Bitartean maoismoak, oztopo-

en gainetik bake akordioetan adostuta-

koa aurrera eramateaz gain, kontzezio

gehiegi egin (gobernu lokalak, justizia

epaitegiak, osasun eta hezkuntza institu-

zioak, kooperatibak, nekazaritza kolekti-

boa eta estruktura militarra bertan behe-

ra geratu dira) eta ezer ere lortu ez dela

(ez da nekazal erreformarik egin eta

gerrillariak ez dira ejertzitoan sartu) dioen

maoismoaren sektore gero eta garrant-

zitsuagoarekin lehiatu behar da.

18

Mugimendu feministak bide luzea egin du emakumeok autonomia eta gure

gorputzaren gaineko kontrola izateko borrokan. Euskal Herrian ere, aspaldi,

emakumeok gure gorputzaren jabe izateko dugun eskubidea aldarrikatu

dugu, eta horrez gain, plazer sexuala ugalketari lotzearen ideiaren aurka

agertu gara. Abortatzeko eskubidea Euskal Herriko mugimendu feministaren

sorreratik aldarrikatu den eskubidea izan da. Emakumeok, oztopo legal eta

ekonomikoak aurkitzen ditugu batetik, eta bestetik, oztopo moralei eta

hauek sortzen duten presio sozialari ere aurre egin behar diogu.

Mundu mailan, urtero 46 milioi abortu inguru egiten dira. Hego Euskal Herrira

bakarrik begiratuz, 3655 abortu. Abortuak, beraz, zeresan handia eman du

gure artean. Etenaldien

gehiengoak sare priba-

tuan egiten dira (E.A.E-n

%95,02a eta Nafarroan

portzentaia altuagoa

da, %99,8a) eta kontu-

tan hartu behar dugu,

emakume asko gazte,

etorkin eta baliabide

ekonomiko eskasekoak

izaten direla. Ondorioz, egoera honetan dauden emakumeek, era legalean

abortatzeko aukerak urruntzen ikusten dituzte.

Euskal Herrian, lehenengo talde feministak sortzearekin batera, abortuaren

aldeko aldarrikapena egin zen Bilbon. 11 pertsonei abortua praktikatu izana

egotzi zitzaien eta sei eta hamar urte bitarteko kartzela zigorrak eskatu zituz-

ten eurentzat. Herri eta auzo guztietako paretetan aldarrikapen ugari irakur

zitezkeen: emakumeentzako amnistia batetik, sexualitatea amatasuna ez

dela aldarrikapen zuena bestetik eta abortu aske eta doakoaren eskaera

azkenik.

Gaur egun, abortuak kode penalaren baitan jarraitzen du. 80. hamarkadan

PSOEk ezarritako abortuaren gaineko legean, Hego Euskal Herrian hiru baliz-

ko egoera zehatzetan izan ezik (bortxaketa kasuetan, umearentzat arriskua

dagoen kasutan eta emakumeak arrisku fisiko eta psikologikoak dituen

kasuetan) gainontzekoetan delitu kontsideratzen da haurdunaldiaren eten-

dura. Ipar Euskal Herrian haurdunaldiaren lehenengo 12 asteen barruan

abortua legala da. 12. astetik aurrera eta haurdunaldiaren 22. astera arte,

amaren osasun fisiko nahiz psikikoa arriskuan dagoenean edota fetuaren

malformazio kasuetan bakarrik abortatu daiteke.

Estatu Espainolak berriztatutako legearen arabera, Hego Euskal Herriko ego-

era Ipar Euskal Herriko kasuarekin parekatuko da. Baina, nahikoa al da esta-

tuak planteatzen duen “konponbidea”? Emakumeon eskubideak bermat-

zen al ditu legen honek? Edo estatuaren

aurpegi garbiketa soil bat besterik ez

da? Erantzuna argia da! Emakumeon

eskubideak ez dira bermatzen, nork

erabaki ahal du gure gorputzaren gain?

Mugimendu feministak, orain 20 urte

egiten zituen aldarrikapenak berresku-

ratu ditugu.

Hezkuntza sexualarekin lotuta, hezkunt-

za zentroetan lantzen den hezkuntza

sexuala oso urria da. Askotan, errepro-

dukziora eta koitora bideratuta dago, gaia, ikuspuntu heterosexista eta

moralista batetik aztertua. Sexualitatea koitoarekin bakarrik erlazionatzen

da, antisorgailuen informaziora mugatuz. Hezkuntza “sexual” honetan non

geratzen da plazerra? eta non askatasun sexuala?

19

20

Azken urteetan eskubide honen aurkako erasoaldia jasaten ari gara sektore

eskuindar eta kontserbadoreen aldetik, eliza katolikotik eta “provida” deitu-

tako taldeetatik. Gai hau era sentsazionalistan landu dute, “bizitzaren alde-

ko” mugimendu bezala salduz eta emakume eta pertsona ororen eskubide-

en kontra eginez.

Era alarmista batean, orain dela gutxi, elizak abortu eskubidearen kontra

ateratako kanpainaren izaera kriminalizatzailea salatu behar da. Kanpaina

honek, abortua hilketa batekin konparatzen zuen, abortuak suposatzen

duena desitxuratuz, jarrera kontserbakorrena gizartean errotzen saiatuz, kon-

doien erabilpena alde batera utziz, emakumeon eskubideak beste behin

ere zapalduz...

Badirudi XXI. mende-

an elizak gure gorput-

zen jabe izan nahi

duela. Aski da!!

Hainbeste urtetan

gizarte patriarkal

honen kontra borro-

katu ostean, elizak

oraindik ez du ulertu,

emakumeok gure

gorputzaren jabe eta

erabakitzeko gai

garela eta ez dugula onartuko ez eliza ezta estatua ere gure eskubideen

kontra joatea. Kalera aterako gara behin eta berriro (ekainaren 6an Bilbon

egin genuen bezala), gure eskubideak lortu arte.

Gure gorputzen jabe izan gaitezen:abortua libre!

22

HERRIA abian! aldaketa sozialerako plataforma otsailaren 14ean eman zen

ezagutzera (manifestua hurrengo lerroetan). Hainbat eragilek, Zirikatzen!

barne, osatutako plataforma martxan dago jada: batzar nazionala burutu

zuen, mobilizazioak deitu eta diagnosi orokor bat burutzen ari da, udazkene-

an sistema honi alternatiba bat eskeintzeko. Norbanakoek zein taldeek dute

lekua eta bertan parte hartzera deitu nahi zaituztegu.

Informazio gehiago: www.herria-abian.org

Ekonomia ez da pertsonen eskubideak eta herrien beharrak asetzeko antolatzen. Aitzitik, pertso-

nak eta herriak ekonomiaren izenean sakrifikatu egiten dira globalizatutako kapitalismoaren alda-

rean. Bakan batzuk herrialde osoen adinako ondasunak dituzten bitartean, munduan 950 milioi

lagun gosez bizi dira eta urtero 6 milioi hil egiten dira elikadura txarraren ondorioz bost urte bete

aurretik. Egun nagusi den sistema ekonomikoaren injustizia basatia agerian uzten duen datu uga-

rietako bat da hau.

Gure herrian ere sistema honek eragindako desberdintasunak antzeman daitezke. Azken hamar-

kadan ekoizpena nabarmen hazi da, baina sortutako aberastasuna ez da herritarren bizi-baldint-

zen hobekuntzan gauzatu, kontrakoa baizik. Enpresa eta banketxeek alimaleko etekinak aldarri-

katzen zituzten bitartean…

- Soldatek pisua galdu dute, prekarietatea hedatu da eta lan-istripuak kroniko bilakatu dira.

- Emakumeek pairatzen duten zanpaketa sexual, ekonomiko eta sozialean sakondu da.

- Ez zaio jendartearen sektorerik prekarizatuenek (gazteek, pentsiodunek, hainbat migratzaile

kolektibok) sufritzen duten diskriminazio ekonomiko eta sozialari aurre egin.

- Etxebizitza duina izateko eskubidea urratu da.

- Milaka baserri, arrantzuntzi, saltoki txiki eta garraiolari autonomo desagertu dira.

- Zerbitzu publikoak pribatizatu eta irakaskuntza merkantilizatu da.

- Gure lurraldeko milaka hektarea porlanez bete dira, Euskal Herriaren biziraupen fisiko bera arris-

kuan jarriz.

23

Orain, kapitalistak nahiko luketen bezainbeste irabazten ari ez direnean, komunikabide eta institu-

zio guztiak mintzo zaizkigu krisiaz. Iraingarria da, zinez, herri honek pairatzen duen krisi iraunkorra

estaltzen ibili ondoren, enpresarien etekinei eustea Lehenengo Lehentasuntzat inposatu izana.

Horrela, Estatu Batuek eta Europako Batasunak ezarritako, Parisek eta Madrilek inposatutako eta

Gasteiz nahiz Iruñeak bultzatutako “krisiaren aurkako neurri” horien helburua kapitalisten irabazi-

tasa berreskuratzea da, alegia, herri sektoreok ordain dezagun euren etekinen berreskurapena,

besteak beste honako neurri hauen bidez:

- Kaleratzeak eta enplegua erregulatzeko espedienteak (EEE), soldata-murrizketak, lanaren esplo-

tazioaren areagotzea.

- Diru publikoaren desbideratzea banketxe eta enpresarien mesedetan, izaera sozialeko gastu

publikoa murrizten den bitartean.

- Porlanaren politikari bultzada berria, eraikuntza-enpresak kontent izateko.

Azken batean, lanaren banaketa sexual eta sozialean oinarritzen den egungo eredu ekonomikoa

eta bere finantza-sistema berrindartu nahi dute.

Guk: langileok, emakumeok, gazteok, nekazari eta arrantzaleok, ezgaitasunak ditugun pertsonok,

langabeok, pentsiodunok, migratzaileok, ekologistok, garraiolari autonomook, ikasleok… Uko

egiten diogu espekulatzaileek euren diru-goseaz sortu duten krisia ordaintzeari. Iragartzen ari

diren “kapitalismoaren birfundazio” horren aurrean ez gara besoak gurutzaturik geratuko, aitzitik,

kapitalismoarekiko eredu ekonomiko eta sozial alternatiboa eraiki nahi dugu. Eta Planetak nahiz

Euskal Herriak behar duten aldaketa sozialaren alde mobilizatu egingo gara.

Zera aldarrikatzen dugu:

- Lan produktibo nahiz berproduktiboaren banaketa. Aberastasunaren banaketa

- Ekonomiaren demokratizazioa.

- Ekosistemaren garapen eredu demokratikoa.

Horiexek dira benetako krisitik (sistema kapitalistak eragiten duenatik) ateratzeko beharrezkoak

diren egiturazko neurrietako batzuk. Eta neurriok eztabaidatu eta gauzatu ahal izateko, erabakit-

zeko ahalmena behar dugu. Ildo honetan, subiranotasuna aldarrikatzen dugu bestelako Euskal

Herria eraiki eta bestelako Munduaren eraikuntzan gure ekarpena egin ahal izateko. Beharrezkoa

ez ezik, posiblea ere badelako.

24

- 2008ko azaroan Groenlandiako herritarrek, erreferendum bidez, inde-

pendentziari ateak irekitzen dizkion 1979ko estatutuaren erreforma

(ekainaren 21etik aurrera indarrean) onartu zuten. Munduko irla han-

dieneko Landsting-erako (parlamentua) hauteskundeak izan berri dira eta

ezkerreko independentistek (Inuit Ataqatigiit, IA) Siumut sozialdemokraten 30

urtetako agintearekin bukatu dute (IAk %21,3ko igoerarekin, bozken %43,7

lortu dituzte eta Simiut lau punturen jeitsierarekin %26,5ean geratu dira).

Gobernu berriak irlaren independentzia ekonomikoa ahalbidetzeko

(Kopenhage-ren subsidioekiko menpe-

kotasuna apurtu E-21etik aurrera kudea-

tuko duten lurpeko baliabideekin: mine-

ralak, diamanteak, petroleoa eta gasa)

aurrerapausuak emateaz gain, beste

arazo larri batzuk konpondu beharko

1

25

ditu: indarkeri matxista, ospitalen saturazioa, hezkuntzaren egoera tamalga-

rria, gero eta handiagoa den aberats eta txiroen arteko aldea... Nolanahi

ere, argi dagoena inuit-ek independentziarantz pausu berri bat eman dute-

la da.

- Ipar Yemen eta Hego Yemen 1990ean

batu ziren. 1967tik 1990era, hegoaldeak

Yemengo Herri Errepublika

Demokratikoa izena hartu zuen, lehen estatu

sozialista arabiarra izanik. Iparraldearekin hain-

bat tirabira izan zituen, tartean bi gerra,

1972an eta 1979an. 1981ean estatu bakar bat

osatzeko konstituzio proiektua adostu eta

1990ean batu ziren, Iparraldeko presidentea

geroztik agintzen duelarik. Hegoaldeak 4 milioi biztanle ditu eta iparraldeak

20, eta krisi ekonomikoak azalean zegoen sentimendu bat berpiztu du azken

hilabeteetan: hegoaldeko biztanleriaren zati batek, iparraldeak kolonizatu

dituela uste du. 1994ean iparraldeko armadak hegoaldearen independent-

zia lortzeko saiakera bat gogor erreprimitu zuen eta badirudi batasunaren

19. urteurrena betetzen denean hegoaldean protesta giroa zabaltzen doala

(8 argitalpen debekatu, poliziak 8 manifestari erail eta beste 30 zauritu...).

- Pakistan AEBen administrazio berriaren buruko-min garrantzitsuene-

takoa bilakatu da. Pakistaneko ipar-mendebaldeko mugako FATA

(administrazio federalpeko

area tribalak) probintzietan taliba-

nak nagusi dira eta etengabe

indartzen doan mugimendua da,

batez ere azken hilabeteetan,

Obamarekin maizagoak diren zibi-

len aurkako (ehunka hildako) AEBk

burutzen dituen bonbardeaketak

direla eta. Beraien anaia afgano-

2

3

26

engandik banatzen duen inperio britainiarrak XIX. mendean ezarritako

mugaren zonaldean, populazio pashtun-aren haserrea handiagoa bihurtu

den heinean Islamabad-eko gobernuaren kontrola gero eta txikiagoa egin

da (kontrola inoiz izan ez duen arren), apirilean talibanekin bakea sinatu

behar izateraino. Baina talibanak, berrindartuta, Islamabad-etik 100 kmtara

hedatu ziren apirilean eta gobernuak lurraldearen zati handi bat bere kon-

troletik kanpo geratzeko arriskua ikusita (egun, gobernuak ez du lurralde guz-

tia kontrolatzen, Afganistanen bizi den egoerara doala dirudi), maiatzean

talibanen aurkako ofentsiba (estatua eratu zenetik barne-errefuxiatu gehien,

2 milioi, sortu duen gatazka) martxan jarri zuen. Ikusteko dago eraginkortasu-

na...

- Europako hauteskundeek

erakutzi berri digute diskurtso

xenofobo eta arrazisten gora-

kada beldurgarria kontinentean.

Maiatzean Italiako diputatuek baiet-

za eman zioten inmigrazioa delitu

bihurtzen duen segurtasun legeari: 5.000 eta 10.000 euroko izunak, 200 euro

herritartasuna lortzeko, 2 hilabetetik 6ra igo inmigranteen atxikitzea, biztanle-

ek ordena publikoaren asaldurak salatzeko biztanle multzoen errondak,

etxegabekoen errolda... Estatu espainolean berriz, jakin berri da Garzonek

zuzendutako “islamiar terrorismoa finantziatzeko sare” baten aurkako opera-

zioan atxilotutako Abdelbarie Dahane, kanporatua izateko arriskuan dago-

ela. 2 urte kartzelan egon eta gero errugabe deklaratu dute, baina orain

kanporatu nahi dute kartzelan egon zenez ezin izan zuelako bere paperak

erregularizatu.

- Azkenengo zenbakian Tamil herriari buruzko eta pairatzen ari zen

ofentsibaren inguruko artikulu bat idatzi genuen. Kolonboren ofentsi-

bak, zingalesen babesa eta komunitate internazionalaren pasibitatea-

rekin batera, LTTEaren gaineko behin-behineko garaipena ekarri du

(Prabhakaran buruzagia ere erail dute). Tigreek armak isilaraztea erabaki

5

4

27

dute bere herriaren aurkako sarraskia gelditzeko.

Izan ere, armada zingalesak urtarrilean hasitako

ofentsibak 250.000 barne-errefuxiatu (Kolonbok

“harrera guneak” deitzen dituen kontzentrazio

eremuetan sartu ditu: alanbradaz inguratuta eta

soldaduak zelatutako eremu hauetatik ezin da

inor atera eta gainezka egoteaz gain elikadura

eta osasun baldintzak oso kaskarrak dira eta gal-

deketak eta tortura eguneroko errealitatea da),

10.000 eraildako eta 14.000 zauritu sortu ditu, eta familiei xantaia egiteko eta

LTTEren inguruan galdeketa egiteko bost haur tamiletatik bat bahituak edo

desagerraraziak izan dira. Herri oso baten aurkako sarraski honen ondorioz Sri

Lankako gobernua garaile agertu da, baina argi izan beharko luke lau hila-

beteko sarraski batek ezin duela hamarkadetako gatazka politiko batekin

amaitu eta tamilek jaso duten eta jasotzen ari diren tratu krudelak LTTEa goi-

zago edo beranduago berrindartua agertzeko hazia besterik ez dela.

- Tailandia monarkia konstituzional baten

menpean bizi da 1932 geroztik. 18 estatu

kolpe bizi izan ditu herrialdea 1932tik ona

eta armadaren eta erregearen itzala bizitza poli-

tikoan berebiziko garrantzia dauka. Nahiz eta krisi

garaietan erregeak ez duen adierazpenik egiten

(1992ko gobernu militarraren aurkako manifesta-

zioen ondoren armadak egindako sarraskia

salbu) eta beti bigarren planu batean kokatzen

den arren, berak sortutako sareak (ejertzitoko

buruak, epaile kontserbadoreak, burokratak eta

enpresariak eta hirietako klase ertainaren zati

garrantzitsu bat) kontrolatzen eta gidatzen du herrialdea, aldaketa edo

demokratizazio saiakera guztiak zapuztuz. 2001ean Thaksin-ek, telekomuni-

kazioen magnateak, irabazi zituen hauteskundeak eta lau urte geroago

berriz hautatua izan zen. Herrialdeko klase behartsuenek boterera aupatu

6

28

zuten Thaksin-en aurka aliantza bat sortu zen 2005ean (PAD). “Kamiseta

horiak” bezala ezagutzen den mugimenduak, armada eta erregearen

babesarekin, protestaldiak abiarazi zituen. 2006an gobernu militarra ezarri

eta 15 hilabetera Thaksin-en (erbesteratuta dago Tailandian korrupzioagatik

kondenatua baitago) jarraitzaileek hauteskundeak berriro irabazi eta gero-

ko protestaldiek eta parlamentuan emandako esku-kolpe ilun bat eta gero,

2008ko abenduaz geroztik boterean dago PAD. 2008an “Kamiseta gorrien”

mugimendua sortu zen eta apirilean burututako protestaldi antiguberna-

mentalen dinamizazioaz arduratu da. “Kamiseta horien” protestaldietan

ejertzitoak ez bazuen parte hartu, oraingoan ez da berdina gertatu eta

enfrentamendu gogorrak izan dira manifestari eta soldaduen artean. Hiru

urte bete ditu jada krisi politikoak Tailandian, baina hamarkadak dira herria-

ri bizkarra ematen dion monarkia pairatzen dutela.

- Libanon 1990ean gerra zibilari emaie-

ra eman zioten hitzarmenetan adostu-

tako erlijioetan oinarritutako sistema

baten arabera osatzen da parlamentua.

Akordio honen arabera parlamentuko 128

eserlekuak erdibana banatzen dira kristau

(maronitak, greko ortodoxoak, greko katoli-

koak, armenio ortodoxoak, armenio katoli-

koak, evangelista eta kristauak) eta musul-

manen (chíi-ak, suniak, drusoak eta alauiak) artean. Pasa den urteko komu-

nitateen arteko enfrentamenduekin bukatzeko batasun nazionaleko gober-

nua eratu zuten bloke pro-okzidentalak (martxoaren 14ko koalizioa) eta

Hizbulak eta kristau maronitek osatzen dutena (martxoaren 8ko koalizioa,

herrialdea korrupziotik libratzeko eta Israeli erresistentzia egiteko koalizio poli-

tikoa). Mendebaldeko gobernuen esku-sartze (bloke pro-okzidentalaren

aldekoak), AEBtako lehendakari-ordearen bisita eta adierazpenak ondo

laburbiltzen dituenak, itzalpean burutu berri dira hauteskundeak Libanon.

Eta aurreikusita zegoen bezala kristau zirkunskripzioek erabaki dute lehia: 128

eserlekuetatik 71 lortu ditu martxoaren 14ko koalizioak.

7

30

Euskal Herriak Bere Eskola “Eskolak Euskaldundu” herri ekimenak landatutako

hazietatik sortu zen, Hezkuntza Sistema Nazionalaren aldeko borrokan jarrait-

zeko. Herri eragilea da EHBE ikasle, irakasle, guraso edo hezkuntzarekiko

edonolako interesa duen orori zabaldua.

Hainbat dira gure aldarrikapenak, hezkuntza sistema arrotz inposatu honek

Euskal Herriari suposatutako urraketak bezainbeste: euskalduntzea bermatu-

ko duen eskola euskaldun bat nahi dugu; publikoa eta hezitzailea izango

den hezkuntza sistema bat nahi dugu; mutilak zein neskak parekidetasune-

an heziko dituen sistema hezkidetzaile bat nahi dugu; lanpostuetan euskaraz

bizitzea ahalbidetuko digun formakuntza eta lanbide heziketa euskalduna

nahi dugu; ikasleok pertsona bezala eta ez merkatu tresna bezala formatu-

ko gaituen unibertsitate eredua nahi dugu; gure herriaren edukiak eta eza-

gutzak benetan transmitituko dizkigun hezkuntza sistema bat nahi dugu;

gure beharrak eta ez enpresenak asetuko dituen unibertsitate publikoa nahi

dugu…

Luzez jarrai dezakegu gure helburuei buruz hitz egiten, baina horretarako

hainbat bitarteko daude dagoeneko, eta ez dakizuenontzat, aurten

Deustun zertan aritu garen azaldu nahi dizuegu.

Otsaila aldean proiektuaren aurkezpena egin genuen Bidarten. Ohiko aur-

kezpenak baino zeozer dinamikoaren aldeko apustua egin genuen, bideo-

ak, antzerkia eta musika sortzearen zergatiarekin batera uztartuz. Adin des-

berdinetako 50 lagun bildu ginen bertan, eta giro polita sortu zen bai aurkez-

penean geundenon artean, bai ondoko gelan prestatuta geneukan haurt-

zaindegian.

Jaietan Sortzen Ikasbatuaz-en jaialdia izan genuen Deustuko txosna-gune-

an eta horretan aritu ginen, Curriculum-aren aldeko sinadura bilketa egiten

31

genuen aldi berean. Deustun 200 inguru lortu ditugu, zorionak eta eskerrik

asko guztioi!!

Kurtsoa borobil bukatu nahi dugu orain! Horretarako ikastolan testu liburu

arrotzei buruzko unitate didaktiko bat planteatu dugu ikasle, irakasle eta

gurasoentzat. Hezkuntza sistema herriz herri eraiki behar dugu!

Horrez gain, kurtso bukaerarekin hurrengo ikasturterako matrikula epeak

datoz, eta horrekin lanean hasiko gara orain. Jakingo duzuenez, Bilboko

haurreskolen eskaintza tamalgarria da. Eskaintza posiblearen %6,22a beste-

rik ezin dute ase, gainerako haurrak haurtzaindegi pribatuetara bideratuz

ezinbestean. Erroldaren arabera 7.000 izan daitezke 0-2 urte artean plaza

eska dezaketen gurasoak, eta 436 bakarrik plaza jasoko dutenak. Gainera

oso txarto banaturik daude, Bilbo

osoan 10 bakarrik egonda, Deustun 3

dauden artean, Zorrotza bezalako

auzoetan ez dago bat ere ez. Egoera

hau salatzen, Deustuko eta Santutxuko

EHBEk kanpaina bat hasiko dugu.

Haurreskolei begira ekimen bat plan-

teatu dugu Udaletxe aurrean ekaina-

ren 18rako, beraz, harremanetan

egongo gara! Egon adi eta animatu!!

Uztailean, berriz, lanbide heziketako graduen matrikula hasten da eta horre-

kin ere kanpainatxoren bat egiteko asmoa dakagu… Lanbide heziketa eus-

karaz! Jakingo duzuenez, lanbide heziketa graduen euskarazko eskaintza

oso urria da, nahiz eta Deustun nahiko zorte ona dugun, bertako institutue-

tan gradu gutxi eskaini arren, euskaraz egiteko aukera egon badagoelako.

Hezkuntza Sistema Nazionala...aldarrikatu, borrokatu, eraiki

32

Urtero bezala, aurten ere Ikasle Abertzaleak-ek baterajotze egun nazionala

ospatu du, ikastetxe eta unibertsitate desberdinen borrokak batu eta eza-

gutzera emateko urteroko zita. Baina aurten desberdintasun batzuekin

eman da, izan ere, herrialde mailan antolatu beharrean, eskualde mailan

antolatu dira ekimen eta maniak, Bilbokoa Deustun bertan izan dugularik.

Beste behin, eskualdeko ekimenetarantz, Deusturantz, zutabeak abiatu

aurretik, zentro bakoitzak urte osoan zehar jarraitu duen borrokari lotutako

ekimen bat burutu du. Deustun IA-ko bi talde dauzkagu, bata Ikastolan eta

bestea ICEn.

Lehenengoek eskubide demokratioen alde-

ko borroka daramate, aspaldidanik zentro

horretan egin den bezalaxe.

Zuzendaritzarekin tirabirak izan dituzte kurtso

hasieratik, kartelak jartzen uzten ez zietelako,

ikasleek gai politikorik ezin omen dute landu

eta. Hainbat ekimen egin dituzte horren ingu-

ruan (Zuzendaritza beraren kartel guztiak

kendu, ikastolako hormak kartelez josi…),

baina Zuzendaritzak ez du asko egin atzera:

orain kartelak jarri ahal omen dituzte, hori bai

Zuzendaritzak esandako lekuan eta baimena

eskatuta. Izan ere, ez dute gurasoek kartelik ikusterik nahi, edukitako gataz-

kak askoz ere gogorragoak izan dira kartelok patioan edo horrelako lekue-

tan ipintzean, eta batez ere, Zuzendaritza taldearen kontrako mezuak botat-

zean (min egiten duen tokian…)!

Greba eskubidea benetan gauzatu ahal izatearen alde ere jarraitzen dute,

baina urteroko arrakasta berdinarekin. Izatez, DBH 3.tik aurrera, ikasleek

33

greba eskubidea daukate, baina Ikastolan gurasoen sinadura eskatzera

behartuta daude, horrela euren eskubideak gurasoen nahiaren menpe

utziz.

ICE-ri dagokionez euskal egutegi propioaren alde dihardute oraindik, azken

bi urteetan ikasleen lanari esker eskola kontseiluan onartu baita, baina

Delegaritzak bietan atzera bota eta Zuzendaritzak ez du ezer egin

Kontseiluak erabakitakoa mantentzeko. Oso demokratikoa institutu hau ere!

Beraz, maiatza bukaeran, Bilbo eta Bilboko unibertsitateetako ikasleak San

Pedron plazan elkartu ziren, bakoitza bere ikastetxeko pankartarekin, eta

denak batera Deustuko kaleetan

zehar abiatu ziren Hezkuntza

Sistema Nazionalaren alde. Mania

Ikastola aurretik pasatzean, bertako

ikasleek parodia bat zuten prestatu-

ta, urte osoko lana azalduz, baita

ikasle zein irakasleen aldetik aurkitu

duten jarrera ere.

San Pedron bukatu zen ekimena eta bertan izan zen ekitaldi nagusia, zeine-

tan ikastetxe bakoitzak bere borroka azaldu eta, hezkuntza sistema inposa-

tu arrotza apurtu ostean, adreilu bana jarri zuten Hezkuntza Sistema

Nazionalaren alde.

Horrela bukatu zen urte oso bateko borrokak bateratzeko ekimena, baina

borrokek piztuta diraute oraindik, ekaineko eskola kontseiluak hortxe dauzka-

gu eta! Baita hurrengo kurtsoak ere!

Hezkuntza sistema nazionalaren bidean,ikasleria eraikitzera!

34

Helder Costa Portugaleko egungo antzerkigile garrantzitsuenetako bat da.

1974ko iraultzaren testuinguruan sorturiko Apirileko dramaturgoen belaunal-

dikoa dugu. Antzerki lan honetan kritika garratza eta zinikoa egiten dio gaur

egungo munduari. Gizartean dauden sinesmen batzuei buelta ematen diz-

kio hauetaz barre egiteko. Zer da arrakasta izatea. Zer motatako jendea

goraipatzen dugu. Zer egin behar da horrelako norbait izatera heltzeko.

Nola jokatu behar dugu. Nolakoa izan behar da gure itxura, gure familia,

gure ohiturak, gure janzkera…. Gure iraganak kaltetu ditzake goi mailako

talde horren partaidea izateko ahaleginak.

Helder Costak bakarrizketa honetan aurkezten duen pertsonaiak amets bat

dauka. Bere ametsa ez da lortuezina diren amets horietako bat. Alderantziz,

oso amets eskuragarria du. Bere ingurura begiratzen du eta jende askok

berak duen ametsa bete duela ikustean erreza izan behar dela pentsatzen

du. Ezta hurrik eman ere. Ez du bere ametsa betetzeko biderik topatzen.

Pertsonaia honek ustela izan nahi du. Baina inork ez dio aukerarik eskaintzen

eta bere buruari galdetzen dio ea zergaitik izan daiteken.

Denetarik egingo du bere ametsa lortzeko eta bere ustetan ametsa lortu ez

izanaren alegizko arrazoia topatzen eta konpontzen saiatuko da. Familia

mota, itxura fisiko eta intelektuala, janzkera, jateko eta bizitzeko ohiturak…

Saiakera hauek ez dute ondorio onik izango. Aitzitik, ondorio okerrak izango

ditu, ordurarte izandako bere bizimodua eta ingurua kaltetu dituztenak,

batik bat.

Helder Costak gizartean naturaltasunez desiragarritzat onartzen diren bizi-

modu eta jarrerak bere horretan irudikatzen ditu. Itxurakeriaz hitz egiten digu.

Itxurakerietan ibiltzeak dakarren nekeaz idazten du. Zinismoz baina itxurake-

riarik gabe. Gizartean onartutako ustelkeria hankaz gora jartzen du bere

zentzugabekeriaz barre egiteko.

- Apirilaren 26an Pare! talde feministak,

Bilgune Feministarekin elkarlanean,

autodefentsa tailer bat antolatu zuen

Kukutza gaztetxean. Bertan, defentsa

teknika desberdinak ikasteaz gain,

autodefentsari buruz aritu ginen: zer

den autodefentsa, zer diren erasoak

eta noiz bihurtzen den ekintza bat eraso, zelan gelditu… Emakume guztiei

aholkatzeko moduko tailerra! Horrez gain, hainbat eraso eman dira inguruo-

tan azken aldian, eta Pare!-k kontzentrak deitu ditu erantzuteko, eta hilabe-

tero azkeneko asteartean 19.30etan San Pedron izaten den

Kontzentraziorako deia luzatzen dizuegu.

- Badirudi hezkuntza bor-borrean dagoela Deustun! Deustuko Unibertsitateko

Bolognaren aurkako taldeak bi egunetako gose greba burutu zuen maiatze-

an, gaua Deustuko Gaztetxean pasatu eta ekimenak burutzeaz gain, sina-

dura bilketa bat egin zuten unibertsitatean bertan, zeinetan 1000 sinadura

inguru bildu zituzten.

- Maiatzaren 1ari begira, Deustuko Segik

bankuen aurkako ekimena egin zuen,

gazteok pairatzen dugu prekarietatea

salatuz, langileen egoera gogorra iza-

nik, gazteok, inmigranteok eta emaku-

meok bizi dugulako zatirik gogorrena.

Pintura gorria bota eta margoketetan

gazteei borrokarako deia egiten zien.

- Maiatzaren 7an, Zirikatzen!ek antolatuta MST-ari buruzko hitzaldia egin zen

36

Deustuko Gazte Lokalean. Bertara gerturatutako 20 bat lagunek MST-aren

funtzionamendua eta proiektua hobeto ulertzeaz gain, argazkiak, argitalpe-

nak, etab, ikusteko parada izan genuen.

- Maiatzaren 21ean Hego Euskal Herrian greba orokorra izan zen. Deustun

ere mobilizazioak egon ziren goiz goizetik. Goizeko 7.30etan hasi ziren pikete-

ak eta auzoko kaleetan zehar ibili ziren 11.00ak arte. Ordu horretan, sindika-

tuek deitutako kontzentrazioa burutu zen Sanitik zutabea iritsi arte eta denok

batera Zirkularrera abiatu ginen. Goizeko mobilizazioak oso jendetsuak izan

ziren.

- Maiatzaren 24ean, berriz, Ikurrinaren

aldeko ekimena aurkeztu zen, hain-

bat talde eta eragileren babesaz

(Mikeldi dantza taldea, Zirikatzen!,

Deustuko neskak futbol taldea,

Matxingorri, Pare, Segi, Peña Deusto,

Goiko Alde…). Bertan Ikurrinaren

aldeko hautua berretsi zuten inposatutako espainiar banderaren aurrean

eta ekainaren 23a, udako solstizioan, ikurrina Deustun jarriko zela jakinarazi

eta egun horretan gerturatzeko deialdia egin zuten.

- Maiatzaren 31n, ordea, Pare!- sexualitate tailerra antolatu zuen aditu baten

eskutik. 15 bat pertsona bildu ginen eta sexualitatearen inguruan hausnart-

zeko parada izan genuen.

- Ekaineko bigarren astean Deustuko Gazte asanbladaren 20. urteurrena

ospatu da. Aste osoko egitaraua prestatu dute gazteek: ipuin-kontalaria

astelehenean, Itsasoaren alaba dokumenatalaren emanaldia Zirikatzen!en

eskutik asteartean, kafe-tertulia asteazkenean… eta egun osoko egitaraua

larunbatean! Larunbatean bertan bertso-bazkaria, tailerrak, poteoa…

Zorionak Gazte Asanblada!

37

38

Espainiako telebista kateek 'Lost' telesailarekin egin dutena ez da inon ere

ikusi eta, ulertzen ere, zaila da. La 2ek aspaldi erosi zituen aurreneko hiru

kapitulo sortak, baita emititu ere, baina inolako fundamenturik gabe.

Ikusleek Internetera jotzea erabaki zuten telesaila arrakasta bihurtuz (mundu

mailan, Interneten bidez ikusitako telesailik jarraituena). Datuak ikusita, Prisa

taldeko Cuatrok irla bitxi honen istorioa berrerostea erabaki zuen. Eta, orain

bai, audientziak baiezkoa eman dio emisioei. Cuatrok 'Lost'-en bigarren den-

boraldia hasi berri du baina, mundu mailan, milaka zaleek azken sorta (sei-

garrena) gogotsu itxaroten ari dira. 2010.eko urtarrilean mundu osoak,

bakoitzak bere hizkuntzan, aldi berean ikusteko aukera izango da.

Argudioa nahiko sinplea da: hegazkin

istripu baten ondorioz, 50 bat lagunek

irla batetan elkarrekin bizitzen ikasi

beharko dute, aurkitzen dituzten arte

behintzat. Irla, hala ere, ez da espero

bezain lasaia, eta, irlak berak, gonbi-

datu berriei ezuzteko ugari emango

dizkie. Bitartean, zuzendariak prota-

gonisten sekretuak, ezaugarriak eta pentsamenduak kontatuko dizkigu,

flash-back famatuak erabiliz. Horien bitartez, bidaiarien arteko loturak ikusiko

ditugu eta irlan gertatzen direnak ere ulertzen joango gara, baina pixkana-

ka-pixkanaka, ez uste astebeteko plana denik!Hor dago telesail honen

koxka. Kapitulo bakoitzaren bukaeran, hurrengora begira, jakinmina pizten

jakitea. Mundu mailan lortu dituen jarraitzaile kopurua ikusita, ematen du

ekoizleek helburua lortu dutela. Orain, betiko galdera: jakingo ote dute argu-

dio konplexuari amaiaera erakargarria jartzen? egia al da hasieratik bukae-

ra idatzita zeukatela? Interneteko hainbat foroetan enkanteak ere egin

dituzte: amaiera asmatzen duena, irabazle.