aiaraldea 34. zenbakia

Aiaraldeko hamabostekaria

2015 /// Maiatzak 19 ///ASTEARTEA

34. zenbakia ///Doan ///

www.aiaraldea.eus

KirolaHasi da Orozkoko senior eskupilota txapelketa, eta bi hilabetez luzatuko da 10. or.

Iritziak:TXEMA URKIJO 2. or. ITZIAR LARRAZABAL 7. or.ASIERAMONDO 12. or. MARI PETRALANDA 12. or. JUAN MANUELETXEBARRIA 13. or.MIREN AYESA 16. or.

KirolaItxasne Agirre: “Euskadiko Gravni txapelketa irabaztea lortu dut” 10. or.

KulturaUrduñako mikro-ipuin lehiaketan parte hartzeko epea zabaldu dute 13. or.

aiaraldea

LAN ISTRIPUAK: Hego Euskal Herrian 612 langile hil dira azken zortzi urteetan lan-istripuen ondorioz, horietako 15 Aiaraldean. 7 or.

_elkarrizketaCarlos Varela “Euskal Herriko

animaziozko zinemaren eta komikigintzaren hastapenetatik daramat nik mundu horretan”

“Bi Goya sari irabazteak baino, eguneroko lanak ireki dizkit

ateak”

UDAL-HUATESKUNDEAK 2015

Eskualdeko mapa politiko berria jokoan

_udalhauteskundeakGEHIGARRI BEREZIA

Aiaraldea /// 2015eko maiatzaren 19a/// 34. ZENBAKIA 2

_iritzia

TxemaUrkijoABOKATUA

_Leihotik

Politikarekiko interes eza

Laster egongo dira udal-gobernu berriak, or-dezkari berriak gure udaletan. Baina, be-

rriak al dira benetan? Hautagai-zerrendei begiratu bat eman-da badirudi ez direla aurpegi be-rriak gailentzen direnak. Eta ho-rrek jendeak kontu publikoeki-ko duen interes ezaren inguruan nire buruari galdetzera nara-ma. Horrenbeste prestigio gal-du ote du politikak, alderdiei ho-rrenbeste kostatzeko bolunta-rioak lortzea euren zerrendetan sartu eta auzokideekiko gertuen dauden gaien kudeaketan kon-prometitzeko? Desagertu egin ote da duela ez horrenbeste urte parte hartze politikora bul-tzatzen zuen ongizate komuna-rekiko konpromiso izpiritua? Zer motatako antzerkia ari gara ins-tituzioak bihurtzen horrenbeste usa dezaten?

Askok ustelkeriari egozten diote politikarekiko atxikimendu ezaren kausa. Eta ez da gai horri garrantzia kentzeagatik, baina esango nuke jende gehiena us-telkerian jarduten dutenen aur-ka dagoela ustelkeriaren bera-ren aurka baino. Funtsean, asko dira pentsatzen dutenak eurek ere hala egingo luketela auke-ra izango balute. Akaso ez dugu edozein aukera baliatzen Oga-sunari izkin egiteko? Eta horre-la ez dugu ustelkeriarekin amai-tzerik.

Gertatzen dena honakoa da: ongizate komunarekin eta “res publica”-rekin zintzoki konprome-tituak egongo diren pertsonak egon ezean, gazteak egon ezean batez ere, zaila da kalitatezko de-mokrazia bat sostengatzea. Azke-nean titiriteroak, ustelak eta poli-tikaren profesionalak inposatzen direlako, zentzurik txarrenean.

BenitoJubilatua (Orozko)

Bizitza kulturala bultzatuko nuke. Antzokia (Donibane aretoa) oso hustua dugu. Musika, antzerkia eta zinema bezalako ekimenak sustatu beharko lirateke. Euskara ere sustatu beharko litzateke, gutxi entzuten delako, nire partetik hasita.

?_ASTEKO GALDERAZer iruditzen zai-

zu eskualdean eus-kara hutsean argi-taratuko den egun

JosebaSoinu teknikaria (Urduña)

Gazteentzako kultur eta aisialdi alternatibak bilatzen saiatuko nin-tzateke. Gazteak txokotatik atera-tzen.

Plazako eta kaleetako galtza-da-harriak kenduko nituzke baita. Alde zahar osoan trafikoa moztu-ko nuke, alternatibak bilatuz.

?_GALDERA

Zer egingo zenuke zure herriko alkatea izango bazina?

HERRIZ HERRIKAKO BIDEOAK AIARALDEA.EUS-EN ARGITARATUKO DIRA

DavidLangilea (Urduña)

Enpleguaren aldetik zerbait egitea da premiazkoena. Ez dago lanik hirian, denok kanpora joan behar izaten dugu lan bila. Urduña ekologiko eta berdea saltzen dugu, baina Bilboko jendearentzako, zerbitzu gutxi eskaintzen dira, bainuetxea itxita baitago.

JuanLangilea (Laudio)

Nik herria nahiko ondo ikusten dut, baina jende gazteak lan egin dezan bideak bilatuko nituzke. Udalaren zenbait lan egiteko herriko gazteak kontratatzea izan liteke bideetako bat. Azpiegiturei dagokionez, egoera ez dago gauza asko egiteko moduan.

KarinOstalaria (Amurrio)

Gazteentzako espazio baten beharra ikusten dut. Estolderiaren zerga ordaindu arren eguzkia egiten duenean estoldei usaina darie, horrekin ere zerbait egingo nuke. Kirola ere sustatuko nuke, eta gazteei begirako enplegua. Jaien datak errespetatuko nituzke.

PiliAurre-jubilatua (Orozko)

Ez naiz alkate izango, baina beno, alkate izango banintz jendeari nitaz zer espero duen galdetuko nioke.

Pertsonengan pentsatuko nuke batez ere, eta auzoetan zein gutxietsiengan jarriko nituzke indar gehienak.

BegoGarbitzailea (Urduña)

Herritarren parte hartzea sustatzea izango litzateke onena. Turismo ekologikoa sustatzea ere ondo egongo litzateke eta Aduanan ere zerbait egin beharko litzateke. Langabetuen zerrenda bat osatzea ere beharrezkoa iruditzen zait.

MariasunEtxeko langilea (Laudio)

Gauza asko aldatu beharko lirateke. Kaleak konpondu beharko lirateke. Larrañon errepide berri bat egin dute eta pena emateko moduan dago jada. 13-14 urte bitarteko gazteentzako azpiegiturak ere falta dira.

NereaLangabea (Laudio)

Alkate izango banintz lanpostu gehiago sortzen ahaleginduko nintzateke, eta parkeari begira konponketak egiteko dirua biltzen saiatuko nintzateke. Lanpostuak sortzeari begira, saltoki txikiak irekitzeko erraztasunak jarriko nituzke.

Jose AntonioMantentze langilea (Laudio)

Alkate banintz umeentzako azpiegiturak estaliak egotea sustatuko nuke, adibidez.

Hemengo eguraldi euritsua kontuan izanda, ez litzateke gaizki egongo, Txurdinagan bi daude. Zergatik ezin dugu guk ere negurako parke bat eduki?

EsperanzaIkaslea (Laudio)

Erreka garbituko nuke lehenbizi, oso txarto baitago. Etorkinen integrazioa ere sustatuko nuke. Jaiak animatuagoak egiten ere ahaleginduko nintzateke. Herriko eragileek herrian egiten duten lana ere sustatuko nuke, Gaztetxea adibidez.

Egunkari hau laguntzen dute:

Argitaratzailea: Aiaraldea Komunikazio Leihoa Tirada: 10.000 ale. Maiztasuna: HamabostekariaLege gordailua: BI-1230-2013 Posta elektronikoa:[email protected]@[email protected]:[email protected] Tlfnoa: 688 62 53 94 Web-gunea:www.aiaraldea.eusHelbidea:Nerbio Kalea 1, 3. esk. Laudio. Araba. 01400Telefonoak:Tel: 94 656 85 54

ERREDAKZIO OHARRA: Aiaraldeak ez du bere gain hartzen iritzi artikuluetan, gutunetan zein egindako elkarrizketetan adierazitakoaren erantzukizuna.

JEZ Sistemas FerroviariosArantzar, z/g • LAUDIO (Araba)

Tel.: 946 721 200 // [email protected]

CuadraBusZankueta Poligonoa z/g – Amurrio,

Araba. Tlfnoa: 902 210 215 [email protected]

Graf!k Koop.Telleria 2 01400 Laudio (Araba)

94 672 65 [email protected]

3 34. ZENBAKIA /// 2015eko maiatzaren 19a /// Aiaraldea

_herriz-herriLaudio

Santa Luzia ezizenez ezaguna-goa den Ermu Andra Mariko ere-mua berreskuratu eta zaintze-ko Plan Bereziak urrats sendoa eman du. Eusko Jaurlaritzako Lu-rralde Antolamendurako Batzor-deak ontzat jo du plana, baita hori ahalbidetuko duen HAPOren alda-keta ere. Horri esker Plan Berezia behin betiko onartu lezakete udal-batzan, momentuz behin-behine-ko onarpena soilik baitu. Legeal-dia agortzear dagoenez hurren-go udal gobernu taldeak eraman beharko du udal osoko bilkurara.

Santa Luziako JaiakSanta Luziako jaiak maiatzaren

23tik 25era egingo dira. Bertan, erromeria eta haurrentzako jo-lasak ez ezik, mendi martxa eta Burdin Hesiraino igoera egongo dira. Gainera, azalpen elebidunak emango dituzte ibilbidean.

Lehenengo eguna, maiatzaren 23a, 09:00etan Lamuza plaza-tik irtengo den mendiko bizikleta martxarekin hasiko da. 10:00etan

Lusurbeilandatik Santa Luziara iri-tsi eta ondoren Burdin Hesiraino igoko dira. Bisita gidatuan azal-penak euskaraz zein gazteleraz emango dira eta doakoa izango da. 20:00etan, berriz, Nafarroa Kantu Taldeak Herriko plazan kantu-ka-lejira egingo du.

Maiatzaren 24an, igandean, Goi-koganek igoera gidatu eta musi-katua egingo du Lamuza plazatik 9:00etan abiatuta. 12:00etan He-rri Kirolen erakustaldia izango da, eta egun osoan erromeria. Gaine-ra, urtero bezala Euskal Herria Ki-rola elkarteak “Burdin Hesia Men-di Lasterketa” antolatu du eta aur-ten lehen aldiz “Burdin Hesia Men-di Martxa” egingo dute.

Maiatzaren 25ean, astelehe-nean, 10:00etan aterako da Santa Luziara igotzeko martxa. Jarraian haurrentzako jokoak egongo dira, eta 16:00etan ikuskizun bat. Goi-zez eta arratsaldez erromeria egongo da. Eguna bukatzeko txo-kolatada egingo dute Aldai Plazan 19:00etan.

Maiatzaren hasieran ireki dute berriro Latiorro auzoa erdigunea-rekin lotzen duen tunela, baina ber-tan aurreikusitako obrak ez dituz-te bukatu. Eguraldi kaskarraren ondorioz lanak atzeratu dira eta

proiektuaren hainbat obra gauza-tu behar dira oraindik.

Tunelaren apainketaLehenik eta behin tunela bera

txukundu behar dute. Ez bakarrik

barrutik, kanpoan harmaila batzuk jartzeko eskatu baitute auzokideek. Horrek, eserlekuak ez ezik, argita-sun gehiago ere emango dio iga-robideari.

Horrez gain, sarreran horniketa zerbitzuak egokitu ostean baldo-sak jartzeari ekingo diote.

Plazan egongo da kioskoaGeltokiko plazan ere aldaketa na-

barmenak egin behar dituzte. Alde batetik, irisgarritasuna bermatze-ko eskailera zaharrak bota eta be-rriak eraikiko dituzte. Zentzu ho-rretan mugikortasuna bermatze-ko behar bereziak dituzten pertso-nentzako aldapa instalatuko dute, igogailu batek eskaini dezakeen zerbitzua emateko.

Bestetik, Kioskoko kokapen be-rriak aldaketa deigarria eragingo du, ez da aurreko lekura itzuliko; etorkizunean plazan egongo baita.

Zubiko Kurajo, hurrengo xedeaElorza Maisua kalean ere sanea-

menduaren aldetik hainbat lan egi-ten ari dira. Hala ere, Koldo Zabala zinegotziak azaldu du saneamendu arazo larrienak Zubiko Kurajo ka-lean ematen direla.

Hori dela eta onartzear dagoen Foru Plan berrian behar horiei hel-tzeko proposamena egingo diote Arabako Foru Aldundiari.

Latiorroko tunelaren ostean, plazaren txanda

Santa Luziako plan bereziak aurrera egin du, jai oparoen atarian

Trenbide azpiko tunelean obrak egin dituzte. Argazkia: Aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru

ERREDAKZIOA I Irati MorenoLaudioko Udalak adierazi du Txi-

lardiak koadrila izango dela aur-tengo txupineroa. Horrez gain, Fontso Larrazabal zinegotziak au-rreratu du Andere Abesbatza ar-duratuko dela pregoiaz.

Txilardiak 19 neskaz osatutako koadrila da. Orain dela 10 urte sor-tu zen hainbat ikastetxeetako nes-kak elkartuz. Jai Koordinakundea-ren parte dira.

Andere Abesbatzak, berriz, 25 urte beteko ditu aurten eta jai ba-tzordean erabaki dute haiek izatea aurtengo pregoilariak.

Egitarauari begira zinegotziak aurreratu du Priscilla Bandek joko duela Slingshot talde katalu-niarrarekin, Funky Gaua antolatu-ko baitute .

Txilardiak eta Andere Abesbatza izango dira pregoilariak

ERREDAKZIOA I Endika ArribasPatxo eta Isidro Murga preso

politikoek askatasuna berresku-ratuko dute maiatzaren 28an, En-tzutegi Nazionalak ezarritako 8 ur-teko zigorra bete ostean. Leongo espetxean egon dira azkenengo urteetan.

18/98 makro-sumarioa dela eta espetxeratuak izan ziren Murga anaiak. Egun, Patxok 74 urte ditu eta Isidrok 69. Azkenengo urtee-tan hainbat ekimen egon dira eu-ren kaleratzearen alde, “Patxo Murga eta Pablo Gorostiaga ka-lera” ekimena da horren adibide.

Lagunek eta familiak autobusa antolatu dute Murga anaiei espe-txean harrera egiteko. Joan nahi duen orok Laudioko Ilargi taber-nan eman behar du izena.

Patxo eta Isidro Murga presoak aske geratuko dira maiatzaren 28an

ERREDAKZIOA I Oier Amorrortu preso politi-

ko ohiak aurkeztutako helegitea onartu du Entzutegi Nazionalak. Hala ere bere abokatuek orain-dik berretsi behar dute kartzela-tze agindua bertan behera gera-tuko dela.

Larunbatean agortu zuen Oier Amorrortuk borondatez espetxe-ratzeko aukera eta gaur edo hu-rrengo egunetan jakingo du agin-dua indarrean dagoen edo ez.

Oier Amorrortuk urtebetez kartzelan sartu beharko litzateke 2003ko udalbatzan gertatutako istiluen ondorioz. Zigorra jaso zue-nean espetxeratzeko agindurik ez bazuen ere, orain Entzutegi Nazio-nalak dio aurrekariak zituela eta zi-gorra bete behar duela.

Oier Amorrortu kartzelatzearen aurkako helegitea onartu dute

Ermu Andra Mari. Argazkia: Aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Miren Ayesa


_herriz herri

Artziniega

Hainbat herritan umeentzako udalekuak antolatu dituzte uda-rako. Urduñan udalekua ekainean egingo da, bi txandetan. Ekainaren 22tik 26ra eta 26tik 28ra. Lehen Hezkuntzako 3. eta 4. mailakoek lehenengo txandan hartuko dute parte. Bigarren txandan, berriz, Lehen Hezkuntzako 1 eta 2. mai-

lakoak. Prezioari dagokionez 60 edo 30€ balioko ditu eta Tertan-gan egingo dira.

Aiarako Udalak eta Etxaurren Ikastolako Guraso Elkarteak, be-rriz, ekainaren 26tik 29ra antola-tu dituzte Gorlizko aterpetxean. 1999 eta 2008 urteen artean jaiota-ko umeei zuzenduta dago ekimena

eta prezioa 100 eurokoa izango da.

Multiabentura udalekuakBestalde, Laudio, Orozko eta Ur-

duñako Udalek multiabentura uda-lekuak prestatu dituzte 12-17 urte bitarteko haur eta gazteentzat. Bi txanda antolatuko dituzte. Ekaina-ren 29tik uztailaren 3ra 12-14 urte-koak elkartuko dituzte 90 euroren truk, eta 15-17 urtekoak uztailaren 6tik 10era (95€). Umeen ekintzen artean hasi berrientzako espeleo-logia, kayak, tirolina eta eskalada daude, besteak beste. 15-17 urte arteko gazteek, berriz, espeleolo-giaz, eskaladaz, windsurfaz, urpe-karitzaz edo burdineztatutako bi-deetaz gozatu ahalko dute.

Izen emateakUrduñako udalekuetan izena

emateko udal bulegoetara jo behar da eta ostirala izango da azken egu-na. Multiabentura udalekuetarako, aldiz, maiatzaren 18tik 29ra egongo da epea zabalik Laudioko Gazteria Arloan. Aiarako udalekuetan apun-tatzeko aukera gaur bukatuko da. Udal-webgunean, udaletxean edo Luiandoko bulegoan eskatu daite-keen inskripzio-orria bete behar da horretarako; eta [email protected] helbidera bidali edota Uda-letxean edo Luiaondoko bulegoe-tan entregatu behar da.

Udaleku eskaintza anitza prest eskualdean

Multiabentura ekintzak eskainiko dituzte udan zehar. / aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Irati Moreno

Aiaraldea

Gernika filmaren castinga egin zuten maiatzaren 8an Artziniegan. Izan ere, pelikulako hainbat eszena grabatuko dira herrian eta herritarren partaidetza nahi dute.

Maiatzaren 17an, igandean, egin zuen Artea Etnografi Elkarteak Ar-tziniegako Jendaurreko Margo Sa-riaren XVIII. edizioa.

Egunean bertan sortu eta Uda-lerriko bazterren bat islatu zuten 3 lan saritu zituzten lehiaketan. Lehen sariduna Eduardo Alsasu izan zen, Fernando Ureta bigarrena eta Juan Carlos Lang hirugarrena. Unai Gotxi Artea elkartearen idaz-kariak eman zituen sariak.

Ekitaldia goizeko 8:30ean abia-tu zen eta artistek 10:00ak arte-ko epea izan zuten izena emateko eta lanen zigiladura egiteko. La-nen aurkezpena, berriz, 14:00eta-tik 14:30era burutu zuten. Edozein teknika erabiliaz sortutako lanak onartu zituzten eta gehienez 100 zentimetroko neurria eta gutxie-nez 50 zentimetroko ezaugarriak errespetatu behar izan zituzten partaideek. Epaimahaiaren eraba-kia arratsaldeko 17:30ean iragarri

zen eta aurkeztutako lan guztiekin osatuko den erakusketa ekainaren 22a bitartean izango dute ikusgai Artziniega Museoan. Hiru sari ba-natu zituzten: 800, 600 eta 400 eurokoak.

Gay HitlerBestalde, maiatzaren 17an Ho-

mofobia eta Transfobiaren aurka-ko nazioarteko eguna ospatu zen. Bezperan Artziniega Museoan, Gay Hitler! antzerkia antzeztu zuten “Pa-nico Escénico” taldeko kideek.Ho-mofobia eta Transfobiaren aurka-ko eguna duela 10 urte sortu zen, Osasunaren Munduko Erakundeak homosexualitatea gaixotasun men-talen zerrendatik kendu zuenean, . 1990eko maiatzaren 17an, hain zu-zen ere. Museoan historiako per-tsonaien parodia egin zuten barrea-ren bidez tolerantzia aldarrikatze-ko eta leku guztietan homosexua-litatea ez dagoela onarturik gogo-

Etnografia Museoak margo lehiaketa antolatu du asteburuan

Etnografia Museoan egin zen sari-banaketa. / Etnografia Museoa

ERREDAKZIOA I Aitor Fernandez de Pinedo

Nerbioi-Goienako Tokiko Elikadu-ra Batzordeak bere ibilbide publi-koa hasi du. Horretarako ostegu-nean hitzaldia eskainiko du Laudio-ko Kultur Etxeko Arraño Aretoan 19:00etan. Ekimen horren helbu-rua ikastetxetan eskaintzen den eli-

kadura ereduari buruz eztabaida-tzea izango da.

Batzordeak azaldu nahi du Eus-kal Herrian garatutako esperien-tzien arabera eskola-jantokietako autogestio-eredua ez dela “cate-ring” enpresena baino garestiagoa

eta tokiko produktu ekologikoetan oinarritzen dela gainera.

Ildo beretik, elikadura osasun-tsua sustatu ez ezik, tokiko ekoiz-leak ere babesten direla nabar-mendu nahi dute hizlariek; eskola-publietako jantokietako proiektua-ren sustatzaile den Iñaki Lazaro-baster legebiltzarkideak eta Marijo Imaz Urduñako Udaleko Ekoizpen zerbitzuko teknikariak, hain zuzen.

Jardunaldia jende ororentzat an-tolatu dute, baina, batez ere, es-kualdeko ikastetxe eta gurasoen elkarteei begira gauzatuko da, jan-toki eredu berria sustatzeko as-moa baitaukate.

Urduñan proiektu pilotuaIrailetik aurrera Eusko Jaurlari-

tzak proiektu pilotua abiatuko du Urduñan eskola-jantokietan tokiko produktu ekologikoekin egindako menuak eskaintzeko. Hautatutako ikastetxeen artean Urduñako He-rri ikastetxea dago.

Nerbio-Goienako batzordeaNerbioi Goieneko udal guztieta-

ko ordezkari politikoek, udalerrie-tako teknikariek, kontsumitzaileek, ekoizleek, eta esku hartzen duten beste agente batzuek osatzen dute Tokiko Elikadura Batzordea. Helbu-rua eskualdeko elikadura-autono-mia areagotzea da.

Ikastetxeetako elikadura eredua eztabaidagai

Eskoletako elikadura aztertuko dute hitzaldi batean. Argazkia: XXX

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru Saez


_herriz herri

Arrankudiaga-ZolloAmurrio

Amurrion euskararen aldeko ekimenak bateratu dituzte. Orain arte bereizirik(1) ospatu diren “Eus-kal Jaia” eta “Euskaraz bizi nahi dut eguna” batera gauzatuko dira maiatzaren 30ean. Amurrioko uda-lak, Arabako Foru Aldundiak, Aiara Dantza Taldeak eta Ohiturak elkar-teak antolatu dute eta herriko hain-bat eragilek eta norbanakok parte hartuko dute.

Euskararen erabilera eta norma-lizazioa aldarrikatuko(2) duen egita-raua goizeko 08:00etan abiatuko du Amurrio Trail Taldeak, Babiora mendi irteera egingo baitu.

Kirolak ere protagonismoa izan-go du hurrengo ekintzan, 10:30ean Spinning Master Class saioa egin-go baita 12:00ak arte, euskaraz.

11:00etan umeentzako Rugby entrenamendua antolatu du Ner-bioi Errugbi Taldeak parkean. Ordu berean Aspaltzaren tailerrak, puzgarriak eta antzinako jolasak egongo dira herriko plazan, Aiaral-deak irratsaioa eskainiko duen bi-tartean. Zumba klasea 12:00etan egongo da plazan.

Euskal ezkontzaEgitarauko une garrantzitsu eta

jendetsuetako bat izango da Euskal Ezkontza. Urrutia Jauregiko landan hasiko da 13:00etan eta ordu erdi geroago bukatuko da Juan Urru-tia plazan.

Nafarroa Kanta Taldearen emanaldia eta kalejira 14:00etan helduko da bertara. Geroago, 15:00etan Bertso Bazkaria egin-go dute Ainhoa Comasek, Julen Ei-zagirrek eta Asier Rubiok.

Arratsaldeko egitarauaArratsaldez hainbat ekintza au-

rreikusi dituzte: 16:30ean Nafa-rroa Kanta Taldearen emanaldia-ren jarriapnea, 17:00etan mus txa-pelketa eta 18:00etan Oketa Alai Dantza Taldearen ikuskizuna. Mu-sikak emango dio bukaera eguna-ri, Aiko taldearen dantza plazare-kin.

Ekimenak bateratu dituzte euskararen alde

Iazko euskal ezkontzaren irudi bat. Argazkia: Aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru

ERREDAKZIOA I “Erdu Gugaz!” Arrankudia-

ga-Zolloko ikastetxean sortuta-ko ekimena da, euskararen erabi-lera sustatzeko hainbat gurasok sortutako batzordea. Egitasmoa umeen eta senideen aisialdira lotu dute eta apirilean hasitako egita-raua maiatzaren 23an, larunba-tean, amaituko da.

Egun horretan haurrentzako euskararen aldeko jaia antolatu-ko dute gurasoek. Irantzu Abris-ketak, ekimeneko partaideak, ho-rretarako dagoeneko enpresa kontratatu dutela azaldu du. Hau-rrentzat, puzgarriak, tailerrak eta txokolatea eskainiko dituzte Herri-ko Plazan. Eguraldiak lagunduko ez balu frontoian izango da os-pakizuna. 17:30ean hasiko da jaia, 20:00etan bukatzeko.

Jaialdi horrekin itxiko dute aur-tengo ikasturtea. Apirilaren 19an hasi zuen bere ibilbidea Erdu Gu-gaz!-ek, mendi martxa batekin. Gogoraratu duenez, Herriko pla-zatik atera eta Pagobakarra men-dira hurbildu ziren. Abrisketaren arabera, berrogei pertsona ingu-ruk parte hartu zuten txangoan.

Maiatzaren 26an beste ibilaldi bat egin zuten, baina mendira joan ordez Basaurira hurreratu ziren. Hain zuzen ere, Basauriko Sozial Antzokian “Sialuk hartz txikiaren taldea” antzezlana euskaraz ikus-tera joan ziren Arrankudiaga-Zo-

Jaia antolatuz agurtuko du ikasturtea “Erdu Gugaz!” ekimenak

ERREDAKZIOA I Maiatzaren 23an Arrankudia-

gako erdigunean elikagaiak sal-duko dituen denda irekiko dute, Gizarte Etxearen aurrean koka-tutako eraikinean. Astelehene-tik ostiralera arte 09:00etatik 13:30era egongo da zabalik goi-zez eta 16:00etatik 19:30era arra-tsaldez. Larunbatean, ordea ,den-dak 09:30ean irekiko ditu ateak, 14:00etan itxi asmoz.

Elikagaiak salduko dituen denda irekiko dute

Adin guztietarako egokiak diren bost txango antolatu ditu Amurrio-ko Udaleko Ingurumen Sailak Bio-dibertsitateari buruzko Jardunal-dien bitartez.

Egitaraua igandean abiatu zen, eta gainerako hitzorduak, maia-tzak 23 eta 30 eta ekainak 6 eta 13 kokatu dituzte. Hainbat adituren eskutik Amurrio eta Aiarako ingu-ruetan naturaren behaketa gidatua egingo da. Honez gain, hitzaldia es-kainiko dute maiatzaren 22an, os-tirala, biodibertsitatearen aldeko www.ornitho.eus plataforma aur-kezteko. Juan Arizaga, biologian doktorea eta Aranzadiko eraztun-keta-bulegoko zuzendariaren es-kutik, hain zuzen. Txangoetan par-te hartzeko izena eman beharko da Amurrioko Udaleko Ingurumen Sailean txango bakoitza egin aurre-ko osteguna baino lehen. Pasa den igandean erkameztiak ikusi zituzten eta hauek dira egingo dituzten hu-rrengo txangoak:

Maiatzak 23, larunbataTxangoa: “Basoen kudeaketa

eta ustiapena Aro Modernoan; bi-sita Jaro Pardiora, XVIII. mendeko mintegira”.

Gidaria: Juanjo Hidalgo, historia-laria eta arkeologoa, Aunia.

Maiatzak 30, larunbataHegaztiak behatzeko txangoa

Maroñora Gidaria: Mario Corral Sáenz de Biteri, naturalista. Ordu-tegia: 09:00etatik 14:00etara

Ekainak 6, larunbataBurruntziak identifikatzeko txan-

goa Delikara Gidariak: Jose Antonio Gainzarain eta Mario Corral Saez de Biteri, naturalista

Ekainak 13, larunbataIbilaldia Nerbioiko parke linea-

lean, ibaiertzeko ekosistemaren behaketa eta boluntariotza-egu-na. 10:00etatik 14:00etara Mario Corralen eskutik. Nerbioiko parke linealaren iparraldean duela gutxi egin den egokitzapenak aukera ezin hobea ematen ditu ibaiarekin lotu-tako ekosistemen kontserbazio-e-goera ezagutzeko.

Bost txango bioaniztasun jardunaldietan

2012an orkideak ikusteko txangoa egin zuten Argazkia: Aiaraldea

ERREDAKZIOA I Aitor Fernandez de Pinedo

LANAKOnsoño auzora doan bidea konpondu dute, neguan itxita egon ostean

Amaitu dira Onsoño auzora doan errepidea konpontzeko lanak; izan ere, otsailean eta martxoan izan-dako euriteek lur-jausiak eragin zi-tuzten. Excavaciones-Transportes Lusarreta enpresak 14.837,75 eu-roren truke egin ditu obrak: ero-ritako lurrak kendu eta eremua egonkortu du. Egindako lanei es-ker ur horniketa sarea hobetzeko obrek aurrera egingo dute.

ARGAZKIGINTZAAmurrioko txoko ezkutu eta atseginak ezagutzeko lehiaketa abiatu du udalak

Amurrioko Udalak herriko txo-ko politenak ezagutarazteko lehia-keta jarri zuen martxan atzo. Hala, Amurrioko ikuspuntu orijinalak sa-rituko dituzte. Pertsona bakoitzak argazki bakarra aurkeztu dezake eta irudiak jpg, png eta gif euska-rrietan egin beharko dira. Gutxie-nez 240x240 pixeleko kalitatea izan beharko dute. Zehaztasun guz-tiak udalaren atarian jaso dituzte.

Hiztegi lagungarriaBereizirik(1), banaturik / Aldarri-

katu(2), errebindikatu


_herriz herri

OkondoUrduña

ERREDAKZIOA I Okondoko udalak 121.000 euro-

ko kontratua eskainiko du herriko argiteria aldatzeko. LED teknolo-gia ezarriko da energia %50 au-rrezteko. Zentzu beretik, zerbitzua hobetu nahi dute jasangarritasun irizpideak jarraituz. Ekainean espe-ro dute ematea aldaketa. Ez soi-lik herriko erdigunean, baserrie-tan ere argiteria berria instalatu nahi dutela jakinarazi baitu Okon-doko Udalak.

Urduñederrak Aduana eraikinari erabilera emateko proiektuak aur-kezteko epea zabaldu du. Apirilaren amaieran aurkeztu zuten lizitazioa.

Eraikina 2014ko abendutik itxia dago, martxan jarraitzeko nego-ziazioek kale egin baitzuten. Lizita-zioaren berrikuntza nagusia turis-moaz gain edozein motatako jar-duerak egiteko erabili ahalko dela eraikina da, hortaz, mota guztieta-ko proiektuak aurkeztu ahalko dira.

Ekintzaile irabazleak 20 urteko kontratua lortuko du, baina 10 urte gehiagoz luzatzeko aukera egongo da. Dena dela, 30 urte baino gehia-go ezingo duela pertsona edo en-presa berak kudeatu zehazten du lizitazioak.

Interesa duten pertsona guztiek kontratuko lehen urtean garatze-ko gutxienez 220.000 euroko in-bertsio plana aurkeztu beharko dute. Dokumentazio guztia www.urduna.com webgunean zintzili-katu dute. Proiektuak aurkezteko epea ekainaren 22an bukatuko da.

Alokairua 108.000 euro urteroAduana kudeatzeko 108.000 eu-

roko errenta ordaindu beharko du enpresak, BEZ aintzat hartu gabe.

Bestalde, behin-behineko ber-mea 3.000 eurokoa izango da. Informazio gehiago nahi duenak Adin Nagusikoen egoitzan koka-tutako Urduñederrako bulegoe-tara jo lezake.

Aduana erabiltzeko lizitazioa aurkeztu dute

Herriko argiak aldatuko dituzte ekainean

Aduanak kudeatzen zuen enpresa porrot egin zuen. Argazkia: Aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Izar Mendiguren

Ostiralean elkartu zen udala Otxomaioetako zezenketak anto-latu zituen enpresariarekin. Uda-lak azaldu duenez, dirua itzultzeko prozesua eta epeak adostu zituz-ten: “Udala ez da arduraduna izan-go, enpresa eta herritarren arte-ko diru itzulketa egiteko bitarteka-ria baizik”. Hala, 500 sarreren eros-leek dirua berreskuratzeko aukera izango dute. Horretarako bi fase planteatu dituzte. Batetik, udalak sarrerak erosi dituztenen datuak jasoko ditu ekainak 31 arte. Ondo-ren, enpresariak datuak konfirma-tu egingo ditu, diru-sarrera egite-ko. Epe mugatzat abuztuaren 15a jarri dute: “Data horretarako ez ba-daude ordainketa guztiak gauzatu-

ta udalak esku-hartuko du erosleen artean salaketa kolektiboa egiteko”. Datorren urtean zezenketekin zer gertatuko den ez dute zehaztu.

Bertan beheraOtxomaiotako zezenketak ber-

tan behera geratu dira Baños To-ros enpresak ez zuelako ganaduza-lea ordaindu. Ondorioz, Ivan Abaso-lo toreatzaileak prestutasuna ager-tu arren gainontzeko toreroek ez zuten zezenketa egitea onartu eta ikuskizuna suspenditu egin zen, la-runbateko errekortatzaileen ema-naldia bezala. Ez edonola gainera, ertzaintzako patruila bat sartu bai-zen zezen plaza erdira ekitaldia ber-tan behera geratuko zela esatera.

Zezen-ikuskizunaren sarreren dirua itzuliko dute

ERREDAKZIOA I Izar Mendiguren

ERREDAKZIOA IUrte amaierarako gasolindegi

berria izango du Urduñak. Lehe-nago ere proiektua garatzeko saiakerak egin dira, baina Eusko Jaurlaritzako URA agentziak uka-tu egin zuen Prado pasealekuan gasolindegia jartzeko baimen eskaera. Udalak adierazi duenez Rondina industriagunean gaso-lindegi bat eraikitzeko promoto-re bat azaldu da eta dagoeneko lur-sailaren erosketa egin dute.

Gasolindegia jarriko dute Rondina industriagunean


_soziokoenomia

Itziar LarrazabalELA

_Hankamotz

Mutuak lanpostuetatik at!

Apirilaren 28an, lan-segurtasun eta osa-sunaren egunean, ELAk bereziki salatu

nahi izan zuen Mutualitateen Le-gea, joan den urtarrilaren 1ean indarrean sartu dena.

Legen honen eraginak hauek dira: Mutualitateentzako lan-e-remu zabalagoa. Osasun siste-ma pribatizatzeko beste urrats bat da legea, osasun-sistema publikoak murrizketak paira-tzen dituen bitartean. Horretaz gain, mutualitateentzako bote-re handiagoa dute gertakizun arruntek eragindako bajetan eta beraz Osakidetzako pertso-nal medikuaren jarduera muga-tzen da.

Patronalei botere handiagoa ematen die lege horrek. Mutua-litateak erakunde patronalak dira, beraz, hauetako kide diren enpresek kudeatuak dira eta zu-zendaritza enpresa munduak izendatzen ditu. Horregatik jo-katzen dute enpresaburuekin elkar hartuta, dagokion arau-dia interpretatu eta aplikatzera-koan. Horretaz gain, langileen osasunaren babesa gero eta txikiagoa da lege horrekin eta diru publiko gehiago bideratzen da mutualitateentzat, hauen abusuen aurrean babes eska-sagoa dagoen bitartean.

Erreforma hau enpresetan geldiaraz dezakegu: negoziazio kolektiboa da gure esku dugun tresna bakarra egoera honi au-rre egiteko. Mutualitateek guren enpresan botere handiagoa lor-tzea eragoztea posible da, exiji-tuz gero gaixotasun arrunteko bajen kudeaketak sistema pu-blikoan jarrai dezan eta sistema publikora itzul dadin, mutualita-te baten esku jarri badute.

14 langile hil dira Euskal Herrian lan-istripuen ondorioz urtea hasi zenetik. Horietako bat laudiokoa da. Iragan apirilaren 28an zendu zen Abadiñoko Fundiciones San Vicente enpresan lan egiten zegoela, zulo batetik erori eta gero. Gurutzetako ospitalera eraman zuten zauritu-tako langilea, baina hurrengo egu-nean hil zen.

Ez da, baina, Aiaraldeak sufritu duen lan-istripu bakarra izan. Az-ken zortzi urteetan (2007tik hona) 15 langile hil dira mota horreta-ko ezbeharren ondorioz eskual-dean. 2014a izan da urte bakarra zeinean ez den halako heriotzarik izan. 2012an, berriz, hiru jaso zi-ren. Urte berean Hego Euskal He-rrian 56 izan ziren hildakoak. Dena

dela, zifra hori asko jaitsi da azken urteetan: 2007an Hego Euskal He-rrian 125 langile hil ziren. Iaz(1), bai-na, 35era jaitsi zen kopurua.

Hala ere LAB sindikatuko eskual-deko arduraduna den Haizea Agi-nakok adierazi du horrek ez duela esan nahi prebentzio neurri gehia-go eman direnik, “krisiaren ondo-rioz industriaren desegite bat ema-ten ari dela baizik“.

Hala ere, lan-istripuen arrazoia oraindik ere berbera dela diote sin-dikatuek: prekarietateak eragiten duen lan-segurtasunik eza. “Mu-rrizketek eta austeritate politikek lan istripu eta gaixotasunen pre-bentzioa eta kontrola hondatu di-tuzte”, azaldu du CCOOko Laneko Osasun idazkaria den Pedro J. Li-

naresek. ELA sindikatuak ere bat egiten du baieztapen horrekin, eta ziurtatzen du azpikontratazioak ere eragina daukala.

Hala adierazi zuen Euskal Herrian gertatuko azken lan istripuaren os-tean. Ezbehar horren ondorioz hil-dako bi langileak Develoop enpre-sako langileak ziren, eta Ultracon-gelados Virto de Funes enpresa-ren fabrikan zebiltzan lanean, az-pikontratatuta.

Aiaraldean hildako langileeta-ko askoren kasua ere antzerakoa da. Abadiñon hildako laudioarra-renean, adibidez, sindikatuek sala-tu zuten enpresak ez zituela behar besteko prebentzio neurririk. “Sa-rritan(2) enpresek ‘giza akatsa-ri’ egozten(3) diote istripuen kausa izatea, eurek duten erantzukizuna ekiditeko”, adierazi du Aginakok. i

Amiantoa, hiltzaile isilaZoritxarrez, badago lan-istri-

puek baino langile gehiago erail di-tuen beste elementu bat: amian-toa. Minbizia sortzen duen mine-ral horrekin lan egiteagatik hama-bi dira Aiaraldean hil diren pertso-nen kasu frogatuak.

Kopurua, baina, handitu egin dai-teke datozen urteetan. Munduko Osasunaren Erakundeak (OMS) au-rreikusi du Europan 500.000 per-tsona hilko direla amiantoa dela eta datozen 30 urteetan. 55.000 izan-go dira Espainian eta 10.000 Eus-kal Herrian. Orain arte 100.000 he-riotza baino gehiago gertatu dira mundu mailan.

Tubacex-eko langileek Laudioko lantegiaren aurrean eginiko elkarretaratzea, lan-heriotza baten ostean / Aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I I Txabi Alvarado Bañares

15 langile hil dira Aiaraldean 2007tik lan istripuen ondoriozAzken zortzi urteetan 612 langile hil dira Hego Euskal Herrian lan istripuen ondorioz, horietako 15 Aiaraldean. Lan istripuen kopurua jaitsi egin den arren, sindikatuek industria asko itxi izanari egozten diote jaitsiera hori, eta ziurtatzen dute prekarietatean eta azpikontratazioan datzala ezbehar askoren gakoa.

Sindikatuentzat prekarietatea eta azpikontratazioa dira lan-heriotzen kausa nagusia.

LAN ISTRIPUAK

ENPRESA-IRABAZIAK:9,36 milioi irabazi ditu Tubacex-ek urteko lehen hiruhilekoan, iaz baino %22,8 gehiago

9,36 milioi euro irabazi ditu Tuba-cex enpresak urteko lehen hiruhi-lekoan. Hala jakinarazi du enpresa-ren zuzendaritzak baloreen merka-tuan. Iaz denbora tarte berdinean irabazi zuena baino %22,8 gehiago irabazi du aurten enpresak, “mer-katuaren egoera onena ez den arren”, zuzendaritzaren arabera.

SUPERMERKATU BERRIA:LIDL-ek supermerkatu bat irekiko du Laudioko Bautista Muebles y Decoración-en pabilioian

Bautista Muebles y Decoración enpresak jakinarazi du akordio ba-tera iritsi dela LIDL supermerka-tu katearekin. Akordio hori medio, LIDL-ek supermerkatu bat irekiko du altzari enpresak Laudioko San-ta Cruz poligonoan duen pabilioian. Datozen hilabeteetan ekingo diote beharrezko erreformak egiteari.

Hiztegi lagungarriaIaz(1), pasa den urtean / Sarri-

tan(2), askotan / Egotzi(3), leporatu


_elkarrizketaCarlos Varela Adalid (Marrazkilari eta animatzailea)

“Bi Goya sari irabazi izanak ez dit aparteko bultzadarik eman izan”CARLOS VARELA ADALID (Bilbo, 1957) urteak daramatza Artziniegan bizitzen. Marrazkigintza du ofizio eta pasio. Euskal Herriko komikigintzaren eta animaziozko zinemagintzaren sorreratik dabil mundu horretan sartuta, eta bi Goya sari jaso ditu egindako lanagatik. Orain Digipen bideojoko eskolan dabil lanean, arte departamentuaren arduradun eta irakasle moduan.

ERREDAKZIOA I Txabi Alvarado Bañares

Bilbon lan egiten duzu orain, baina animatzaile moduan Amu-rriotik lan egitera iritsi zara.

Bai, Amurrio Refor Industriagu-nean bulego bat izan genuen urte batzuetan. Bi filma egin genituen bertan. Batak “Midas erregearen altxorra” zuen izena eta besteak “El extraordinario viaje de Lu-cius Dum”. Azken hori oso proiek-tu erakargarria izan zen, sormen askatasun osoa eman zigutela-ko. Haurren eskubideen analisi batean oinarritutako filma luzea zen. Eskubide horiek praktikan nola jarri azaltzen zuten hainbat istoriok osatzen zute, Toti Marti-nez de Lezea eta Isaac Rosa idaz-leek idatzitakoak, besteak beste. Oso esperientzia ederra izan zen, Amurrioko bulego horretan oso-rik garatutakoa.

Jende askok uste du anima-ziozko filma luze bat egiteko az-piegitura handiak behar direla, baina zuek Reforreko bulego txi-ki batean egin zenuten.

Hala da. Zegoen txokorik txi-kienean geundela uste dut gai-nera. Hori da teknologiak ahalbidetu duen gauza on bat: ekoizpen-kostuak eta az-piegitura handien beharrak murriztu egin dituela.

Orain Digipenen zaude ira-kasle gisa. Uzten al dizu horrek bestela-ko proiek-tuentza-ko tar-terik?

Ez, ehuneko ehunean nago ho-rretara. Denbora asko xurga-tzen(1) dit. Urtean hamaika hilabe-tez egiten dut lan. Aldaketa ba-karra oporrak ditudala da, lehen ez bainituen. Bideojokoen sekto-rean dagoen konpetentzia maila oso handia da. Ikusi delako bideo-jokoena dela ikus-entzunezkoen kontsumoan negozio maila han-diena duen sektorea. Horrek oso gogor lan egitera derrigortzen gaitu, Digypen-en gradua lortzen duten ikasleak oso maila altu-koak baitira, zintzoki hitz eginda.

Handia da animazio tradiziona-letik bideojokorainoko saltoa?

Animaziozko filma batean gi-doi sekuentzial bat behar duzu, hasiera eta bukaera batekin, zei-nean ikuslea ikusle izatera muga-tuko den. Bideojokoan ez, bideo-jokoetan gidoia irekiagoa da, zei-nean jokalariak hartzen dituen

erabakiek istorioaren amaiera aldatzen

duten. Bi kon-tzeptu ezber-din dira hel-buruari dago-kionez, baina tresnak berdi-

nak dira bi ka-

suetan: diseinua, kontzeptuak, dekoratuak, animazioak, kolorea, enkoadraketak... osagai berdinak erabiltzen dira bietan.

Amurriotik ere egin izan geni-tuen bideojokoentzako zenbait kontu, flash teknika erabiliaz. Oso gauza txiki eta sinpleak.

Eta nola iristen zara marrazte hutsetik bideo-jokoak egitera?

Marraztea zure ogibidea dela-ko, funtsean. Batak bestera dara-ma. Komikiak egiten hasi nintzen. Animaziora pasa nintzen gero, Kalabaza Tripontzia filmari esker. Gero telebistara egin nuen sal-to eta ilustraziora itzuli nintzen gero... denetik apur bat. Hazten eta hazten zoaz, geroz eta jende gehiagok du egiten duzun lanaren berri eta geroz eta toki gehiagoe-tatik deitzen dizute. Eta egun ba-tean bideo-jokoa sortzen da eta zeure buruari galdetzen diozu: zergatik ez? Goazen probatzera! Batzuetan zure buruari hori pro-posatzean datza, probatzeko au-sardia izatean.

Nik asko erabili izan dut bideo-jokoa hezkuntza elementu mo-duan. Izugarria da duen eragi-na, umeek klase batean daudela konturatu gabe ikasten dutelako. Ikasten eta jolasten daudelako aldi berean. Oso ikasketa baliabi-de interesgarria da.

Euskal Herriko animazioaren hastapenetatik zabiltza mundu horretan. Bilakaerarik dago?

Bilakaera oso sendoa da. Ba-daude ibilbide horren mugarriak markatzen joan diren zenbait fak-tore. Faktore horietako bat tek-nologikoa da. Animazioaren his-toriaurrean hasi ginen ia-ia. Ha-sierako garai horietan ez zegoen ordenagailurik, dena eskuz egi-ten zen. Artziniegako museoan dagoen erakusketa iraunkorrean badaude garai hartako zenbait azetato.

Euskal Herriko animazioaren hastapenetatik nabil ni mundu horretan. Egin ziren proiektu guz-tietan edo ia guztietan hartu nuen parte.

Gero konturatzen zara lau-bost artisten artean garatzen dugun proiektu bat egiteko jende gehiagorekin kontatu behar duzu-la, lortu nahi duzun...

( > 9. ORRIALDEAN JARRAITZEN DU)

“Amurrioko Reforreko bulego txikienean egin genuen “El extraordinario viaje de Lucius Dum” filma luzea”

“Hezkuntzarako erabilita, izugarria da bideo-jokoek duten eragina, umeek klase batean daudela konturatu gabe ikasten dutelako”

Erreferenteak

Pelikula: PINOTXO

Komikia: Eskola frantsesa

“Animazioaren puntu gore-nena da niretzat. Ez dut uste geroago artistikoki perfekzio maila hori gainditu duen bes-te ezer egin denik. Istorio izu-garri bat oso ondo kontatzen du. Filma errepikaezina da. Eta pentsatzea oraindik orde-nagailuekin amestu ere egiten ez zen garai batean egin zela...”

“Zaila da komiki bat hauta-tzea. Baina nigan eragin han-diena izan duena eskola fran-tsesa da. Spirou, Tintin, Aste-rix... erreferenteak izan dira niretzat eta izaten jarraitzen dute. Espainiar mailan, be-rriz, Raf eta Oteo aipatuko ni-tuzke, eta niretzat narratzai-le handiena eta politikoki zein sozialki konprometituena izan den Carlos Jimenez ere. Euskal Herrian ere badaude izen han-diak; Olariaga edota Jesus Lu-cas, adibidez”.

9 34. ZENBAKIA /// 2015eko maiatzaren 19a /// Aiaraldea9 21.ALEA /// 2014ko Urriak 23 /// Aiaraldea

Mapa politiko berria osatzear

UDAL-HAUTESKUNDEAKGEHIGARRI BEREZIA

InformazioaHAUTAGAIEN MEZUAK

2011KO EMAITZAK HERRIZ HERRI FORU HAUTESKUNDEAK

EMAITZAK 1979-2011HISTORIKOAKABSTENTZIOA

AnalisiakGENEROA ETA KULTUR ARTEKOTASUNA HAUTESKUNDEETANMIREN AYESAARANOA 3. or.

1979-2011:LAU HAMARKADA BOTOZ BOTOMARI PETRALANDA 12. or.

IritziaASIER AMONDO 12. or.

aiaraldea.eus


2011n ordura arteko joera histo-rikoa aldatuko zuen indar berri bat agertu zen Aiaraldeko mapa politi-koan; Sortu, EA, Aralar eta Alter-natibak osatutako Bildu Koalizioa. EAJri demokrazia garai ia osoan izandako hegemonia politiko aber-tzalea kendu eta koalizioak 8815 boza eskuratu zituen, EAJk baino 605 boto gehiago. Koalizioak guz-tira 5 alkatetza eta 39 ordezkari eskuratu zituen, EAJk aldiz 3 alka-tetza eta 37 ordezkari.

Historikoki EAJk izandako hain-bat udalerrietan ezuste handia izan zen Bilduren garaipena; Urduñan adibidez gehiengo absolutuaren bitartez gobernatu du azken 4 ur-teotan.

Aintzat hartu behar da, lehe-nengo aldiz parte hartu zuela Bil-duk udal-hauteskundetan eta hu-rrengoetan (autonomikoetan, es-painiarretan zein europarretan), boto kopuru handietan mantendu bada ere, emaitzak ez direla tamai-na berekoak izan.

EAJk alkatetza eskuratu zuen Amurrion, Artziniegan eta Arakal-don, 37 eserleku lortu zituen jaso-tako 7580 bozei esker. Bost alka-tetza galdu bazituen ere -Orozko, Aiara, Urduña, Laudio eta Arranku-diaga-Zollo- eskualdeko bigarren udalerririk handienean garaipena lortu zuen -Bilduren aurretik-, his-torikoki EAren eskuetan egonda-ko Amurrioko udalean.

Estatu espainiarreko bi alderdi nagusiek -PP eta PSE-EE- 2254 eta 1974 boza jaso zituzten 2011n, beherako joerari jarraituta, sozia-listen kasuan bereziki. Popularrek 2 ordezkari lortu zituzten Amu-rrion, Laudion eta Artziniegan, eta bakarra Aiaran eta Urduñan. So-zialistek aldiz 2 zinegotzi eskura-tu zituzten Laudion eta bakarra Amurrion. Talde independente ugari aurkeztu ziren 2011n: ADIEk ezustekoa eman eta Orozkoko al-katetza eskuratu zuen, eta Okon-do Bai eta Aiara Batuz taldeek 2 zi-negotzi lortu zituzten euren uda-lerrietan. Laudioko Omnia baka-rrarekin geratu zen, bigarrenetik oso hurbil.

Aiaraldea

UDAL HAUTESKUNDEAK 2011 Abertzaleen hegemonia: Bildu garaile eta EAJ oso gertu

_hauteskundeak

ERREDAKZIOA I Aitor Aspuru Saenz

Ostiralarekin batera bukatuko da alderdien kanpaina, hausnarketa egunari bide emanez. Argazkia: Aiaraldea.eus

1979-2011 // EMAITZEN HISTORIKOA (AIARALDEAREN BATURA)

URTEA 1 º ALDERDIA BOTOAK %** ZINEG. 2. ALDERDIA BOTOAK % ** ZINEG. 3. ALDERDIA BOTOAK % ** ZINEG.

2011 BILDU 8185 34.85 39 EAJ-PNV 7580 32.27 37 PP 2254 9.6 82007 EAJ-PNV 7580 36.92 47 EAE-ANV* 3253 15.09 7 EA 2876 13.34 132003 EAJ-PNV/EA 10837 49.07 41 PP 3656 16.55 11 Baliogabeak* 3855 ( - ) ( - )1999 EH 6440 26.27 23 EAJ-PNV 4226 17.24 27 PP 4078 16.63 121995 EAJ-PNV 7599 32.11 42 HB 4804 20.30 17 EA 4466 18.87 171991 EAJ-PNV 7575 33.45 42 HB 5052 22.31 21 EA 3842 16.97 131987 EAJ-PNV 6079 26.57 36 HB 6022 26.32 21 EA 3965 17.33 181983 EAJ-PNV 8455 42.44 47 HB 3623 18.19 14 PSE/EE 3150 15.81 91979 EAJ-PNV 6389 32.34 35 UCD 3759 19.03 19 GURE AUKERA 2567 12.99 6

** Boto baliodunen gaineko ehunekoa da taulan jasotzen dena,ez erroldaren gainekoa.

* Ezker abertzalea legez kanpo utzi zuten (boto “baliogabeak” ematera deitu zituzten herritarrak) edo hautagaitza bakar batzuk baino ez ziren legezkotzat jo.

Aiaraldea /// 2015eko maiatzaren 19a/// HAUTESKUNDE GEHIGARRIA 2


Estatu Batuetan WASP – gizon, zuri eta protestan-tea– akronimoa erabil-tzen da boterea maneia-

tzen dutenak definitzeko. Gure gizartean ere halakoa gertatzen da eta Aiaraldea ez da irudi ho-rretatik urrun geratzen. Hala, Udal hauteskundeetan alka-tetzara aurkeztu diren pertso-na gehienak gizonak dira, zuriak eta jatorri judu-kristaua dute.

EUSTATen datuen arabera, 2011ko Udal Hauteskundeetan, EAEn zinegotzi kargu hartu zu-ten emakumeak %38 izan ziren. Beraz, azken lau urte hauetan udal karguen %61 gizonezkoek okupatu dituzte. Gauzak horre-la, Aiaraldeko udalerri guztie-tan emakume bakarra aurkez-ten da alkategai eta zerrenda gehienetan gizonezkoak dira na-gusi. Amurrio da salbuespen bakarra, bertan bat izan ezik al-kategai guztiak baitira emaku-meak.

Hala, PSE-EEk Laudion, Artzi-niegan, Amurrion, Orozkon eta

Arrankudiaga-Zollon emaku-meak aurkezten ditu zerrenda buru. EH Bilduk, Amurrion, Ur-duñan, Arrankudiaga-Zollon eta Okondon eta EAJk Arakaldon eta Amurrion. Aiaran, Aiara Ba-tuz da emakume bat alkategai jarri duen alderdi bakarra eta PPk Amurrion baino ez du ema-kumezko alkategaia aurkezten.

Zerrenda parekideakSexu bietako batek %60 bai-

no gehiago ezin duela gainditu agintzen du Egungo hauteskun-de legeak. Hala eta guztiz ere, arauak ez du zerrendak emaku-mezkoak eta gizonezkoak txan-dakatzen osatu behar direla ai-patzen, baina hautagaitza bate-ko lehenengo hiru postuak sexu berekoak badira adibidez, hu-rrengo biak beste sexuak osa-tuak egon beharko liratekeela esaten du.

Gure eskualdean parekide-tasun gutxien duen udalerria Arrankudiaga- Zollo da; %61 gi-zonak eta %39 emakumeak

baitira. Hurrengoa Orozko da, %60 eta %40 hurrenez hurren, eta jarraian Laudio eta Arakal-do; udalerri hauetan %58 gizo-nezkoak dira eta %42 emaku-mezkoak. Aiaran %57 gizonak dira eta %43 emakumeak eta Urduñan %55 gizonak eta %45 emakumeak. Amurrion eta Okondon gizonak %53 dira eta emakumeak aldiz, %47.

Parekidetasuna errespeta-tzen duen udalerri bakarra Ar-tziniega da, izan ere, emaku-meen zein gizonen presentzia berdina da.

Migratzaileen boto eskubidea

Migratzaileek udal-hautes-kundeetan baino ezin dute bo-toa eman eta hautagai gisa aur-keztu. Espainiako Kongresu-rakoetan eta Foru-hauteskun-deetan ez dute botoa emateko eskubiderik, eta Europako Par-lamenturako hauteskundeen-tan Europako Batasuneko herri-tarrek baino ez. Bozkatzeko es-kubidea Espainiar estatuak jato-

rrizko herrialdeekin dituen alde biko akordioen araberakoa da. Cabo Verde edo Trinidad eta To-bagorekin akordioa du adibidez, baina ez Maroko edo Aljeriare-kin. Gainera, alde biko akordioa duten estatuetako herritarrek, egoitza baimena bost urtez ja-rraian izan behar dute eta boz-katzeko asmoaren berri aldez aurretik eman behar dute.

Hauek horrela, Harresiak Apurtuz elkartearen arabera “Hego Euskal Herrian errolda-tuak dauden 133.000 pertso-nak ezin izango dute bozkatu”, nahiz eta beraiei zuzenean era-gingo dieten neurriak eta legeak onartuko dituzten gobernuak osatuko diren.

Ikuspegik emandako 2013. ur-teko datuen arabera, Aiaralde-ko biztanleriaren %5 beste he-rrialde batetik etorritakoa da. Horietatik gehienak, Moroko, Arjelia eta Perukoak dira, lehe-nengo biak boto eskubidea uka-tua izanik akordiorik ez dagoe-lako. Gainera, eskubide hori du-

tenek urtarrilaren 15 arte zuten epea hauteskunde-zerrendan izena emateko. Beraz, gure es-kualdean egingo diren hautes-kundeetan beste herrialdetako pertsonen presentzia anekdo-tikoa izango dela esan daiteke, hain garrantzitsua omen den parte hartze eta erabakitze pro-zesuetatik baztertuz.

_hauteskundeak

Miren AyesaKAZETARIA

_analisia

Gizon zurien demokrazia

3 HAUTESKUNDE GEHIGARRIA /// 2015eko maiatzaren 19a /// Aiaraldea


_hauteskundeak

Foru-hauteskundeak

ARABAKO HAUTAGAIEN ESANAK

“EH Bilduren lanari esker Aiaraldeak dituen premiak Arabako Biltzar Nagusie-tan entzun dira: zor histori-koa, Lamuza Parkea, Sara-txoko errepidea, eskualde-ko ur horniketa arazoak...”

“Gure eskualdean non dago Aldundia? EH Bilduk koadrilen arteko lurral-de kohesioa bultzatuko du eta zentzu horretan aiaral-dea foru gobernu berriaren agendan sartuko da”.

“Egoera orokorrari begi-ra eta Foru Aldundiari da-gokionez, sozialistak asko borrokatu izan gara beti Gasteizekin. Orain bistakoa da eta alderdi sozialistak ere erabili du “zor histori-koa” kontzeptu gisa”.

“Legealdi honetan nire alderdiaren partetik bo-rondate askoz handiagoa ikusi dut Laudio eta Koa-drila laguntzeko. Bereziki Laudio”.

“Larrialdiko hainbat es-ku-hartze abiatu nahi ditu-gu. Nerbioigoienako sanea-mendua adibidez. Eta garran-tzitsua den beste kontu bat, azpiegitura hidraulikoen pla-na, Aiarako hidrologia ondo planifikatzeko”.

“PPk gobernatzen due-nean ematen du Araba Madrilera hurbiltzen dute-la Gasteiztik. Aiaraz komeni zaienean baino ez dira akor-datzen”.

“Ikuneren konpromisoa da Aiararrentzako partai-detza sistemak ezartzea, ordezkari bezala nire hitza herritarrena izango dena-ren konpromisoa hartuz, herrietan egiten ari garen bezala”.

“Gure asmoa Foru hau-teskunde hauetan, Aiara-ko herriei Batzar Nagusie-tan hitza emateko auke-ra lortzea da, hori da gure apustua”.

“Argi daukagu jendea ahaldundu behar dugu-la. Jendearen iritzia aintzat hartu nahi dugu gauzak era-bakitzeko”.

“Betiko alderdiak daude aspaldi erakundeetan eta onartzen dugu hainbat gau-za nola egiten diren: diru-la-guntzak leku batetik beste-ra mugitzen dira alderdia-ren arabera eta azpijoko horren aurka egiteko prest gaude”.

Aiarako zirkunskripzioko alderdi eta taldeetako 5 zerrendaburu hauek www.aiaraldea.eus web-gunean elkarrizketatu ditugu. Elkarrizketa osoak bertan dituzue irakurgai.

IKUNEPSE-EEEH Bildu EAJ-PNV PODEMOSCONCHI SESARJULIAN LARISGOITIANEREA MARTINEZJUANJO UNZAGA DANI TRUJILLANO

EMAITZAK HERRIZ HERRI

BOTOAK 8.399 7.819 2.639 2.302

EAJ BILDU PP PSE-EELAUDIO 3059 3057 1239 1356AMURRIO 2009 1779 681 557AIARA 623 568 187 89ARTZINIEGA 415 291 165 68OKONDO 285 409 48 16URDUÑA 818 1023 206 174OROZKO 846 402 104 28ARRANKUDIAGA-ZOLLO 313 254 9 14ARAKALDO 31 36 0 0

GUZTIRA 8399 7819 2639 2302

Araba eta Bizkaiko Foru Aldun-diak erakunde nahiko urrunak dira Aiaraldeko herritar askorentzat. Araban populazioaren aldetik Aiara-ko Koadrilak pisu gutxi du Gasteize-kin alderatuta eta Durango-Arra-tiako zirkunskripzioan kokatzen di-ren eskualdeko gainerako herriek ez dute aparteko ordezkaritza azpima-rragarririk alderdien zerrendetan.

Sentimendu hori jaso dute al-derdiek ere haien aldarrikapene-tan. Arabako hautagai askok Foru Aldundiak hainbat gaietan Aiarareki-ko daukan jarrera urruna “zor histo-rikotzat” jo dute: Lamuzako Parkea eta ur horniketa zerbitzuan berezi-ki. Saratxoko saihesbideak sortuta-

ko gatazka ere konponbidean ja-rri beharko da hurrengo legealdian.

Bizkaiko Foru Aldundiak prota-gonismo handia izan du Urduñaren kasuan. Udalerriak dauzkan zorrei aurre egiteko laguntza eskatu zion foru erakundeari eta zenbait neu-rri iragarri ostean -bankuei kredi-tuak ez ordaintzea- udala eta Biz-kaiko Foru Aldundia akordio bate-ra heldu ziren.

Alderdien aldeko apustuaUdal hauteskunde eta foru hau-

teskundeen emaitzei erreparatuz gero, joera zehatza topatu daite-ke; alderdien proiektu orokorraren alde egiten dutela hautesleek foru

hauteskundetan eta udal-hautes-kundeetan aldiz, garrantzi gehia-go ematen diotela udal kudeake-tari edo alkategai zehatzei.

2011an EAJko zerrendek lortu zuten boza gehien Aiaraldean, Bil-duk baino 580 boto gehiago. Antze-ko fenomenoa ematen da PP eta PSE-EEren kasuetan. Ia herri guz-tietan jaso baitzituzten boza gehia-go foru hauteskundetan udalekoe-tan baino.

Bestalde, ohiko alderdi politikoak ez ezik -EAJ, EH Bildu, PSE-EE eta PP nagusiki- indar politiko berriak ere agertu dira Aiara eskualdean 2015eko foru hitzordu honetan; Ikune eta Podemos hain zuzen ere.

Aldundiak, herritarrengandik urrun baina egunerokoan garrantzitsu

Aldundien presentzia eskualdean oso txikia da. Argazkia: Wikipedia




‘Partaidetza’ da alderdiek hau-teskunde kanpainan gehien erre-pikatu duten hitza. Zentzu horre-tan partaidetza gai oso garrantzi-tsua bilakatu da hauteskundeetan eta krisialdi ekonomikoak baino ez du lortu arreta gehiago erakartzea.

Parte hartzearen inportantziak sistema demokratikoak sufritzen duen zilegitasunaren krisialdiaren eskutik etorri da. Hala ere, eskual-deko zenbait herrietan, handiene-tan bereziki, historikoki abstentzioa oso handia izan da. Laudion adibi-dez, 2007an % 37,6ra heldu zen eta inoiz ere ez da % 28tik jaitsi. An-tzeko egoera eman da eskualdeko bigarren udalerri populatuenean. Amurrion abstentzioa % 34ra hel-du zen 1979an eta 1983an. Urte lu-zez % 30era heldu gabe egon ba-zen ere, 2007an muga hori gain-ditu zuen, eta gauza bera gertatu zen 2011n.

Urduñan 1983an jo zen goia, abs-tentzioa % 43koa izan baitzen. 2011n aldiz % 24,6koa. Antzeko ba-tezbestekoak jaso ziren beste he-rri batzuetan; Artziniegan -%27,1-, eta Aiaran -% 26,8-.

Gainerako herrietan abstentzioa tarte txikiagotan mantentzen da. Orozkon historia hurbileko parte hartze handiena eman zen 2011an, abstentzioa % 18,6koa izan zen, Arakaldon % 18,4koa eta Arran-kudiaga-Zollon %16.93koa.

Abstentzioari dagokionean Okon-do da salbuespena. Historikoki par-te-hartzea beti izan da oso handia eta aurreko hauteskundetan errol-datutako % 9,8 bakarrik uko egin zion bozkatzeari. Udalerriaren mar-ka onena 1995. urtekoa da, absten-tzioa % 5,3koa izan zenekoa.

Iragan Udal eta Foru Hautes-kundeak ospatu zirenean Aiaral-dea Komunikazio Leihoak urte-beteko ibilbidea baino ez zeukan. Baina boluntarioek eginiko lanari esker egunaren jarraipen zabala egitea lortu zuen elkarteak, alka-tegaiei eginiko bideo-elkarrizketak eta zuzeneko saio baten emisioa ardatz hartuta.

Emaitza historikoak, eskuraAurten, berriz, planteamen-

du zabalagoa egin du Aiaraldeak udal-ordezkarien hautaketa pro-zesuari begira. Foru eta Udal hau-tagaiei idatzizko elkarrizketa egi-teko gonbitea luzatu die lehenbizi, eta 25ek onartu dute proposame-na. Bitartean, hauteskundeei begi-rako beste informazio iturri bat ga-ratu du: eskualdeko udalerri guz-tietako emaitzak, 1979tik 2011ra. Aurkezpen dinamiko hori kontsul-tatzen duenak herria eta urtea au-keratu behar ditu emaitza guztiak aurkitzeko: zenbat boza eta zen-bat udal ordezkari lortu zituen tal-de politiko bakoitzak.

25 hautagai, 25 kafeZerrendak aurkezteko epea iga-

rota, talde-politiko guztiekin jarri zen kontaktuan Aiaraldea, hautes-kundeei begira zuen planteamen-duaren berri emateko eta honako proposamen hau luzatzeko: alka-tegai bakoitzarekin kafe bat har-tzekoa.

25 alkategaik onartu zuten gon-bitea, eta bideoak ari da Aiaraldea sareratzen, kafea hartu bitartean eginiko elkarrizketa horien graba-ketekin, herri bakoitzeko bat.

Hortaz gain, datozen egunetan beste bideo batzuk plazaratu-ko ditu Komunikazio Leihoak. Lau kale-inkesta izango dira, zeinetan herritarrek honako galdera honi erantzungo dioten: “Zer egingo ze-nuke alkate izango bazina?”.

Jarraipena, aiaraldea.eus-enDatorren maiatzaren 24an es-

kualdeko jarraipen berezia egingo duen komunikabide bakarra izan-go da Aiaraldea. Goizetik aurre-ra bozketen nondik norakoen be-rri emango du eta emaitzak jaso bezain laster sareratuko ditu aia-raldea.eus web-gunean eta Twit-ter eta Facebook kontuetan. Gra-fiko bereziak erabiliko ditu horre-tarako, eta arratsalde-gauak au-rrera egin ahala boza gehien jaso

duten hautagaiei momentuan egi-niko elkarrizketak sareratuko ditu, herri bakoitzeko emaitzen analisie-kin batera.

Biharamuneko egunkari bereziaBiharamunean, berriz, egunka-

riaren txanda izango da, hautes-kundeek eskualdean utzitakoen berri emango zuen zenbaki bere-zia kaleratuko baitu Airaldeak.

Emaitzen grafikoak, analisiak, garaileei eginiko elkarrizketak... jasoko ditu.

_hauteskundeak



Abstentzioa, sarri aukera “bozkatuena”

Hauteskundeen jarraipen berezia aiaraldea.eus-en eta egunkari berezia maiatzaren 25ean

LAUDIO % 37.6AMURRIO %30.39 ARTZINIEGA % 27.15URDUÑA % 24.60AIARA % 23.83ARAKALDO % 18.75OROZKO % 18.43ARRANKUDIAGA-ZOLLO %16.93OKONDO % 9.79

ABSTENTZIOA 2011ko UDAL HAUTESKUNDEETAN



PSE-EEEAJ-PNVEH Bildu OMNIATXARO SARASUAJUANMA IBARRETXENATXO URKIXO ALVARO BARRIOS

Laudio

Laudion gehiengo politiko aber-tzalea aldakorra da. Ezker abertza-leak eta EAJk izan dute urte luzez al-katetza -azken legealdietan EAren partaidetzarekin batekin zein bes-tearekin koalizioetan- eta gehiene-tan taldeetako baten ostean bes-teak hartu du gobernuaren ardu-

ra. Gure Aukera, EAJ, HB, EAJ birri-tan, EH, EAJ birritan berriro eta Bildu izan dira orain arte alkatetza gidatu duten alderdiAk.

Ondorioz, aldaketa soziologiko eta politiko handia gertatu ezean lehia EAJ eta EH Bilduren artean izango da oraingoan ere. Horretara-

ko koalizio subiranistak Natxo Urki-xo egungo alkatearen aldeko apus-tua egin du, bere eta gobernu tal-dearen kudeaketa egongo da beraz aztergai hautestontzietan.

EAJk aldiz, zinegotzi aritu den Juanma Ibarretxiri eman dio alka-tetza berreskuratzeko ardura. Iba-rretxe kultura eta jaien batzordean aritu da legealdi honetan lanean.

Gainerako alderdien pisuaHauteskunde atarian jakin-mi-

na sortzen duen taldea Omnia da. Alderdi independenteak kanpainan adierazi du taldearentzat erabaki-garriak izango direla jasoko dituen emaitzak; jausi kuantitatibo eta kua-litatiboa beharko dute bere proiek-tuak iraun dezan.

Gehiengo abertzalearen au-rrean, estatu espainiarreko bi al-derdi nagusiek (PPk eta PSE-EEk) eskualdean boza ugari galdu zituz-ten azken hauteskunde europarre-tan. Joera horretan sakondu edo gelditu egingo den ikusteke dago orain. Sozialistek Txaro Sarasua-rengan jarri dute berriz ere euren konfiantza. Popularrek aldiz, aur-pegi berriak ekarri dituzte zerren-dara: alkategaia Iñigo Pedruzo izan-go delarik.

Abertzaleen arteko alternantzianagusi azken lau hamarkadetan

Gutxiengoan gobernatu du Bilduk lau urteotan Argazkia: Aiaraldea.eus

OHARRA: Aiaraldea Egunkariak alderdi guztiak gonbidatu ditu herritarrentzako mezuak idaztera, hemen agertzen ez direnek uko egin diote mezua idazteari edo ez diote gure gonbiteari erantzun.

Orain lau urte, ilusioz, abentura berri honi ekin genion BILDUren sei zinegotziok. Proiek-tuz beteriko zakutoa generaman. Lau urteok uste baino arinago igaro dira. Gaur egun, za-kuto hura ederto hustu dugu baina hasiera-ko asmo batzuk bertan dira oraindik. Dena den, egindakoaz gustura egon gaitezke. Uda-letxeko ateak herritarrei ireki dizkiegu; egoe-ra ekonomiko honetan gai izan gara ongiza-teko zerbitzuak handitzeko; kultura-lagun-tzei eusteko; Aiarako lagileen ondoan ego-teko; azpiegiturak sustatzeko. Urrats txikia baina zailena eman dugu, herritarrek gure herriaren kudeaketan dagokien protagonis-moa berreskura dezaten. Aurrera jo deza-gun; ezin onar dezakegu abian jarri den he-rria, berriro geldiaraztea.Iruten ari garen ha-ria, bilaka dezagun laudioarrok garaile egin-go gaituen sarea.

Kaixo, Juanma Ibarretxe naiz, EAJren Laudioko Alkatetzarako hautagaia eta zu-gaz Laudioz berba egin gura nuke. Uda-letxeko ateak irekita dituzu, zu entzute-ko, zure arazoei irtenbidea ematea nire erronka izango baita.

Zure botoa eskatzen dizut, axola du-ten arazoei aurre egiteko: krisi ekonomi-koa, langabezia, enpresen itxiera, per-tsona nagusiak eta behartsuak artatzea.

Akordioa eta negoziazioa dira gure konpromisoak: erabakiak, gainontze-ko alderdi politikoekin akordioak bilatu-ta hartuko ditugu, izan ere Laudiok gogo desberdinak bildu ditzagun gura baitu.

Zure konfiantza nigan eta nire lan tal-dearengan jar dezazun eta Laudio hobe-tzeko zure botoa eman diezaguzun es-katzen dizut.

Laudio nire lehentasun bilakatuko dut, hi-rigintza eta inguruari dagokionez Laudio era jasangarri batean hazteko lan egingo dut, familia errealitate eta konfigurazio be-rriei erantzungo dien etxebizitza-poliken bi-tartez.

Garapen ekonomikoaren alde ere lan egingo dut, eta helburuak argi ditut: tokiko enpleguaren sustapena, industria-ehuna-ren dibertsifikazioa, enpresa berriak ezar daitezen lan egin eta zerbitzuen sektorea zein tokiko merkataritza hurbila sustatu, ekintzailetasuna eta autonomoak lagunduz.

Biztanleriaren %25ak 65 urte baino gehiago ditu eta familia asko gaizki pasa-tzen ari da. Horregatik gizarte-zerbitzuak hobetzeko konpromisoa hartu eta adine-koekin abegikorra izango den Laudio baten alde lan egingo dut.

OMNIAko lantalde guztiak eta nik neuk, “ZURE” programa posible egin duten 350 per-tsona parte-hartzaile baino gehiagori eske-rrak eman nahi dizkiegu. Programa honekin eta eta parte hartzera animatzen diren auzo-tar guztien Adimen Kolektiboarekin, Laudio aktibatuko dugu. Programa zehatza da, bete-tzeko programa bat. Ezinezkoak diren prome-setatik aldendua, KUDEAKETAN, zerbitzu eta bizi kalitatearen hobekuntzan zentratua. Bes-te askok jadanik egin dute eta euren herriak aldatu dituzte, alderdietako kupulen arauen menpe egon gabe. Pertsonak eta partaide-tza zentroan jarrita. Emadazue Alkatetzatik Laudion ere egin dezakegula frogatzeko au-kera, politika beste modu batean egin daite-keela frogatzekoa. Auzotarren momentua da, bozkatu OMNIA udal hauteskundeetan, Ikune bozkatu foru-hauteskundeetan.

_hauteskundeak


1979-2011 // EMAITZEN HISTORIKOA

URTEA 1 º ALDERDIA BOTOAK %** ZINEG. 2. ALDERDIA BOTOAK % ** ZINEG.

2011 BILDU 3145 31.94 6 EAJ-PNV: 2835 28.79 62007 EAJ-PNV 3462 35.72 7 EAE-ANV 2344 24.18 52003 EAJ-PNV/EA 5026 51.59 10 Baliogabeak* 2005 12.2* 01999 EH 3540 31.47 6 EAJ-PNV/EA 3267 29.04 51995 EAJ-PNV 3209 28.76 7 HB 2942 26.37 61991 EAJ-PNV 3330 31.11 9 HB 2707 25.29 61987 HB 3449 31.23 8 EAJ-PNV 2147 19.44 41983 EAJ-PNV 3116 31.51 7 PSE-EE 2094 21.18 51979 GURE AUKERA 2567 28.17 6 UCD 2214 24.3 6

BOTOAK % ZINEG.

BILDU 3145 31.94 6 EAJ-PNV2835 28.79 6PSE-EE1167 11.85 2PP1066 10.82 2OMNIA898 9.12 1ZURIAK 169 BOTO

BALIOGABEAK 142 BOTO

** Boto baliodunen gaineko ehunekoa.* Ezker abertzalea legez kanpo utzi zuten. Boto “baliogabeak” ematera deitu zituen bozkatzaileak.

ERROLDA 15340BOTOAK 9990 ABST. %34.38

ZINEGOTZIAK GUZTIRA 17

HAUTAGAI NAGUSIEN HITZAK


15 34. ZENBAKIA /// 2015eko maiatzaren 19a /// Aiaraldea15 21.ALEA /// 2014ko Urriak 23 /// Aiaraldea

TXAKOLIN EGUNAGEHIGARRI BEREZIA

Argazkia: Jose Miguel Llano

Aiaraldea /// 2015eko maiatzaren 19a/// 34. ZENBAKIA 16Aiaraldea /// 2015eko otsailaren 26a /// 29. ZENBAKIA 2 3 34. ZENBAKIA /// 2015eko Maiatzak 19 /// Aiaraldea

_erreportajea

946 72 43 50

946 72 61 88 945 39 93 20

AIARAKO TXAKOLINAREN MENUA MENÚ DEL TXAKOLI VALLE DE AYALA

aiarako txakolinaren menuaOdolkia piperradarekin

Txitxikiak arraultz hautsiekin eta patatekinOilasko entsalada, Aiarako baserriko oilaskoekin egina

***********Arkume errea***********

Postrea aukeratu, honako hauen artean:Milorria

Idiazabal gaztaMamia Izoriako eztiarekin

· BALINTXARREKETA JATETXEA· KARRIKA JATETXEA 946 72 82 07 · PALACIO ANUNCIBAI JATETXEA

MAROÑO:· GUZURTEGI JATETXEA 945 39 94 38

OKENDO:· MESÓN OKONDO 945 89 81 83 · OKENDO TXAKOLINA 945 89 85 16 QUEJANA:· HOTEL RST. ARCOS DE QUEJANA

AMURRIO:· ARENALDE MAITEA JATETXEA 945 89 24 26· BIDEKO JATETXEA 945 89 06 33

ARTZINIEGA:· ARTZINIEGAKO BATZOKIA 945 39 68 56· HOTEL RTE. TORRE DE ARTZINIEGA 945 39 65 00 · RLA ENCINA JATETXEA 945 39 60 40

Dasta dezakezu jatetxe hauetan! LAUDIO:· ASADOR TOKI-ON 946 01 67 07· BELDUI TXAKOLINA 946 72 81 48

Eta ez ahaztu ekitaldi honetarako berariazprestatu dugun koktela dastatzea

OSAGAIAK: TXAKOLINA, TONIKA, LARANJAZKO TWIST, MAHATS BROTXETA ETA AZUKRE LIKIDOA

Idatzizko testuek IX. menderako jadanik txakolinaren ekoizpena Aiaraldean arrunta zela adierazten dute. Batez ere, Amurrion, Laudion eta Aiaran.

Hala ere, XIII-XV. mendeetan zabaldu ziren txakolin-mahastiak eskualde osora, bertako ardoa edan edo bukatu arte kanpotik ekartzea debekatzen zuen ordenantza bat zegoen eta. Ardoaren ekoizpenak XX.mendera arte jarraitu zuen.

1877an, baina, hiru izurritek soroak suntsitu eta mahastietako asko desagerrarazi zituzten, Juanjo Hidalgok eta Jose Miguel Llanok idatzitako “Arabako Txakolina” liburuaren arabera.

Txakolina ekoizteari ekiteko beste faktore batzuk industrializazioa, abeltzaintza eta kontsumo gustu berriak izan ziren.

Ia mende bat beranduago, 1988an sortu zen Arabako Txakolina Elkartea, mahastiak berriro bultzatu nahian.

Egindako lanari esker 1994an Bizkaiko Txakolinaren izendapena lortu zuten eta 2002an Arabakoa. Aiaraldean Araba eta Bizkaiko izenpena duten 12 upategi daude: bost Amurrion, bi Laudion, hiru Urduñan eta bana Orozkon eta Okondon.

Bailarako klimagatik (atlantikoa), jatorria kostaldean badute ere “Hondarribi zuria” eta “Hondarribi beltza” mahats motak dira hobekien egokitzen direnak. Mahats mota horregatik deitzen da txakolina, munduan egiten

Jatorrizko Izendapena

dute eskualdeko txakolinek

gradutan egoten da txakolina upeletan

“Hondarribi zuri” mahatsa da

upategi daude gaur

egunAiaraldean

17º12%80

3izurritek

txakolinaren ekoizpenari

eragin zioten

Txakolinaren

Txakolina, lurrarekin loturiko tradizioa

URDUÑA

AMURRIO

LAUDIO

OROZKO

OKONDO

ARTZINIEGA

GOIANEA BAT GARA-UNO

GURE AHALEGINAK

LA ANTIGUA TXAKOLINA

LLARENA TXAKOLINA

SEÑORÍO DE ASTOBIZA

BIZKAI BARNE

ARTOMAÑA TXAKOLINA

GARATE TXAKOLINA

BELDUI TXAKOLINA

EL TXAKOLI LANDA-ETXEAARABAKO TXAKOLINA S.L

ARZABRO TXAKOLINA

AIARA

ARABAKO TXAKOLINA S.L

MASKURIBAI KALEA, 0945 89 25 21ARDOA: XARMANT

MASALARREINA620 00 74 52ARDOA: EUKENI

IBAZURRA AUZOA, 1945 38 41 26ARDOAK: GURE AHALEGINAK,FILOXERA

JANDIOLA AUZOA, 16945 89 85 16ARDOAK: SEÑORIO DE ASTOBIZA,

MALKOA, GORABIDE

MURUETA AUZOA, 946 33 07 09ARDOAK: EGIA ENEA, OTXANDURI,

MENDIOLAGAN

GARDEA AUZOA, 16945 38 41 26ARDOAK: BELDUI, XIRIBIL, UPE-

LEAN HARTZITUA, APARDUNA, BELDUI “OJO DE GALLO”

GARATE AUZOA, 16659 97 37 64ARDOAK: GARATE, GARATE “OJO

DE GALLO”

ERAS DE POLANCOS, 13945 38 43 00ARDOA: LLARENA

BILBO-BURGOS BIDEA, 9945 38 40 97ARDOA: ANTIGUAKO AMA

URRUTI AUZOA, 85649 39 09 42ARDOAK: AMETZA, HARRIA,

LUZIA DE RIPA

ALDAI, 36945 89 07 03ARDOA: MAHATXURI

KALZADAKO POL.IND.,10,3B656 71 47 09ARDOA: UNO

BELDUI TXAKOLINA

ARZABRO TXAKOLINA

GUREAHALEGINAK

LLARENATXAKOLINA

LA ANTIGUATXAKOLINA

SEÑORIODE ASTOBIZA

BIZKAIBARNE

GARATETXAKOLINA

EL TXAKOLILANDA-ETXEA

GOIANEA BATGARA-UNO

ARTOMAÑA TXAKOLINA

AMURRIO

MAHATSZURIA

MAHATS BELTZA

JATETXEZERBITZUA

SARITUABISITAK

LAUDIO

DELIKA

URDUÑAARTOMAÑA OKONDO

OROZKO

_aiaraldeko upategiak

den era honetako ardo bakarra. Alabaina, neurri txikiagoan bada ere Gross Manseng, Petit Manseng eta Petit Corbu mahats motak ere erabiltzen dira, %20an hain zuzen ere.

Klimaren eraginaKlimak, ordea, txakolin uzta

baldintzatzen du, eguraldiaren ondorioz jasotako mahats kopurua urtero aldatzen baita. Iaz, adibidez, Arabako Txakolinaren parte

diren lursailetan 527.800 kilo mahats jaso ziren. Udaberriko izozte arriskuek, esaterako, Gorobel Mendilerroko magalean kokatutako mahastiei eragiten diete.

Ekoizpen prozesuaMahatsa irailaren amaieran-

jasotzen da eskuz, ondoren upategian txortena kentzeko. Ostean, mahats-jotze prozesua hasten da. Izan ere, muztioak ahalik

eta denbora gutxien egon behar du azalarekin.

Hurrengo urratsa mahats-jogailuek frutua txik itzea da, biltze ponparen bitartez prentsara hel dadin. Xehatzen bi orduz egon eta gero, txortenak, haziak eta hondarrak kentzen dira txakolinaren lehengaia eskuratzeko. Legamiak hartzidura eragiten du. Ondorioz, azukrea alkohol bihurtzen da, 15-35º bitarteko tenperaturan. Gero,

ontziz aldatzen dute, upelaren hondoan geratzen diren hondarrak kentzeko. Ondoren, upel berezi batean bi astez mantentzen dute 17º gradutan. Legamiak hondoan gera daitezen berriro ontziz aldatzen dute ostean, azken hondarrak kendu eta txakolinaren oinarria lortzeko. Era honetan, edaria hoztu egiten da, azken ontzi batean iragazteko. Hala, herdoilduezina den upeletan sartzen dute, botilaratu eta merkaturatzeko.

17 34. ZENBAKIA /// 2015eko maiatzaren 19a /// AiaraldeaAiaraldea /// 2015eko otsailaren 26a /// 29. ZENBAKIA 2 3 34. ZENBAKIA /// 2015eko Maiatzak 19 /// Aiaraldea

_erreportajea

946 72 43 50

946 72 61 88 945 39 93 20

AIARAKO TXAKOLINAREN MENUA MENÚ DEL TXAKOLI VALLE DE AYALA

aiarako txakolinaren menuaOdolkia piperradarekin

Txitxikiak arraultz hautsiekin eta patatekinOilasko entsalada, Aiarako baserriko oilaskoekin egina

***********Arkume errea***********

Postrea aukeratu, honako hauen artean:Milorria

Idiazabal gaztaMamia Izoriako eztiarekin

· BALINTXARREKETA JATETXEA· KARRIKA JATETXEA 946 72 82 07 · PALACIO ANUNCIBAI JATETXEA

MAROÑO:· GUZURTEGI JATETXEA 945 39 94 38

OKENDO:· MESÓN OKONDO 945 89 81 83 · OKENDO TXAKOLINA 945 89 85 16 QUEJANA:· HOTEL RST. ARCOS DE QUEJANA

AMURRIO:· ARENALDE MAITEA JATETXEA 945 89 24 26· BIDEKO JATETXEA 945 89 06 33

ARTZINIEGA:· ARTZINIEGAKO BATZOKIA 945 39 68 56· HOTEL RTE. TORRE DE ARTZINIEGA 945 39 65 00 · RLA ENCINA JATETXEA 945 39 60 40

Dasta dezakezu jatetxe hauetan! LAUDIO:· ASADOR TOKI-ON 946 01 67 07· BELDUI TXAKOLINA 946 72 81 48

Eta ez ahaztu ekitaldi honetarako berariazprestatu dugun koktela dastatzea

OSAGAIAK: TXAKOLINA, TONIKA, LARANJAZKO TWIST, MAHATS BROTXETA ETA AZUKRE LIKIDOA

Idatzizko testuek IX. menderako jadanik txakolinaren ekoizpena Aiaraldean arrunta zela adierazten dute. Batez ere, Amurrion, Laudion eta Aiaran.

Hala ere, XIII-XV. mendeetan zabaldu ziren txakolin-mahastiak eskualde osora, bertako ardoa edan edo bukatu arte kanpotik ekartzea debekatzen zuen ordenantza bat zegoen eta. Ardoaren ekoizpenak XX.mendera arte jarraitu zuen.

1877an, baina, hiru izurritek soroak suntsitu eta mahastietako asko desagerrarazi zituzten, Juanjo Hidalgok eta Jose Miguel Llanok idatzitako “Arabako Txakolina” liburuaren arabera.

Txakolina ekoizteari ekiteko beste faktore batzuk industrializazioa, abeltzaintza eta kontsumo gustu berriak izan ziren.

Ia mende bat beranduago, 1988an sortu zen Arabako Txakolina Elkartea, mahastiak berriro bultzatu nahian.

Egindako lanari esker 1994an Bizkaiko Txakolinaren izendapena lortu zuten eta 2002an Arabakoa. Aiaraldean Araba eta Bizkaiko izenpena duten 12 upategi daude: bost Amurrion, bi Laudion, hiru Urduñan eta bana Orozkon eta Okondon.

Bailarako klimagatik (atlantikoa), jatorria kostaldean badute ere “Hondarribi zuria” eta “Hondarribi beltza” mahats motak dira hobekien egokitzen direnak. Mahats mota horregatik deitzen da txakolina, munduan egiten

Jatorrizko Izendapena

dute eskualdeko txakolinek

gradutan egoten da txakolina upeletan

“Hondarribi zuri” mahatsa da

upategi daude gaur

egunAiaraldean

17º12%80

3izurritek

txakolinaren ekoizpenari

eragin zioten

Txakolinaren

Txakolina, lurrarekin loturiko tradizioa

URDUÑA

AMURRIO

LAUDIO

OROZKO

OKONDO

ARTZINIEGA

GOIANEA BAT GARA-UNO

GURE AHALEGINAK

LA ANTIGUA TXAKOLINA

LLARENA TXAKOLINA

SEÑORÍO DE ASTOBIZA

BIZKAI BARNE

ARTOMAÑA TXAKOLINA

GARATE TXAKOLINA

BELDUI TXAKOLINA

EL TXAKOLI LANDA-ETXEAARABAKO TXAKOLINA S.L

ARZABRO TXAKOLINA

AIARA

ARABAKO TXAKOLINA S.L

MASKURIBAI KALEA, 0945 89 25 21ARDOA: XARMANT

MASALARREINA620 00 74 52ARDOA: EUKENI

IBAZURRA AUZOA, 1945 38 41 26ARDOAK: GURE AHALEGINAK,FILOXERA

JANDIOLA AUZOA, 16945 89 85 16ARDOAK: SEÑORIO DE ASTOBIZA,

MALKOA, GORABIDE

MURUETA AUZOA, 946 33 07 09ARDOAK: EGIA ENEA, OTXANDURI,

MENDIOLAGAN

GARDEA AUZOA, 16945 38 41 26ARDOAK: BELDUI, XIRIBIL, UPE-

LEAN HARTZITUA, APARDUNA, BELDUI “OJO DE GALLO”

GARATE AUZOA, 16659 97 37 64ARDOAK: GARATE, GARATE “OJO

DE GALLO”

ERAS DE POLANCOS, 13945 38 43 00ARDOA: LLARENA

BILBO-BURGOS BIDEA, 9945 38 40 97ARDOA: ANTIGUAKO AMA

URRUTI AUZOA, 85649 39 09 42ARDOAK: AMETZA, HARRIA,

LUZIA DE RIPA

ALDAI, 36945 89 07 03ARDOA: MAHATXURI

KALZADAKO POL.IND.,10,3B656 71 47 09ARDOA: UNO

BELDUI TXAKOLINA

ARZABRO TXAKOLINA

GUREAHALEGINAK

LLARENATXAKOLINA

LA ANTIGUATXAKOLINA

SEÑORIODE ASTOBIZA

BIZKAIBARNE

GARATETXAKOLINA

EL TXAKOLILANDA-ETXEA

GOIANEA BATGARA-UNO

ARTOMAÑA TXAKOLINA

AMURRIO

MAHATSZURIA

MAHATS BELTZA

JATETXEZERBITZUA

SARITUABISITAK

LAUDIO

DELIKA

URDUÑAARTOMAÑA OKONDO

OROZKO

_aiaraldeko upategiak

den era honetako ardo bakarra. Alabaina, neurri txikiagoan bada ere Gross Manseng, Petit Manseng eta Petit Corbu mahats motak ere erabiltzen dira, %20an hain zuzen ere.

Klimaren eraginaKlimak, ordea, txakolin uzta

baldintzatzen du, eguraldiaren ondorioz jasotako mahats kopurua urtero aldatzen baita. Iaz, adibidez, Arabako Txakolinaren parte

diren lursailetan 527.800 kilo mahats jaso ziren. Udaberriko izozte arriskuek, esaterako, Gorobel Mendilerroko magalean kokatutako mahastiei eragiten diete.

Ekoizpen prozesuaMahatsa irailaren amaieran-

jasotzen da eskuz, ondoren upategian txortena kentzeko. Ostean, mahats-jotze prozesua hasten da. Izan ere, muztioak ahalik

eta denbora gutxien egon behar du azalarekin.

Hurrengo urratsa mahats-jogailuek frutua txik itzea da, biltze ponparen bitartez prentsara hel dadin. Xehatzen bi orduz egon eta gero, txortenak, haziak eta hondarrak kentzen dira txakolinaren lehengaia eskuratzeko. Legamiak hartzidura eragiten du. Ondorioz, azukrea alkohol bihurtzen da, 15-35º bitarteko tenperaturan. Gero,

ontziz aldatzen dute, upelaren hondoan geratzen diren hondarrak kentzeko. Ondoren, upel berezi batean bi astez mantentzen dute 17º gradutan. Legamiak hondoan gera daitezen berriro ontziz aldatzen dute ostean, azken hondarrak kendu eta txakolinaren oinarria lortzeko. Era honetan, edaria hoztu egiten da, azken ontzi batean iragazteko. Hala, herdoilduezina den upeletan sartzen dute, botilaratu eta merkaturatzeko.


_elkarrizketa

JOSE ANTONIO MERINO (BILBO, 1960) ARABAKO TXAKOLINAREN JATORRIZKO IZENA ERAKUNDEKO IDAZKARI GERENTEA DA. BERTAKOA IZATEAK EGITEN DUELA BEREZI DIO. “TXAKOLITONIKA” EDO TXAKOLIN IBILBIDEAREN BIDEZ JENDEAREN GOZAMENA DUTE HELBURU.

J.ANTONIO MERINO“Gure Jatorrizko Izena txikia da baina indar asko du.Kalitatea eta salmentak gero eta handiagoak dira”

ANTOLATZAILEAK:

BABESLEAK:

LAGUNTZAILEAK:

UPATEGIAK:

TABERNA LAGUNTZAILEAK:TABERNA FRONTÓN, BATZOKIA, TXOKO GORRI, TAPERÍA CAVERT, EL PENÚLTIMO, GUK, ATXUBI

Zerk bereizten du Arabako Txakolina?

Bertokoa izateak, barnealdean egina dago, ez kostaldean. Itsasoaren eragina nabari zaio, baina Getariakoak baino gradu gehiago ditu. Eguzki ordu gehiago izaten ditu uztak.

Bizkaiko Txakolina probintzia osoak hartu du. Arabakoa, aldiz, Aiarako haranak. Beste ezaugarri bat txinparta eza da, normalean ez baitu izaten.

Txakolinaren ibilbidea sortu duzue. Zertan datza?

Oso garrantzitsua da gure herrialderako, oso inportantea da turismoarentzako. Menu gastronomikoa ere abiatu dugu; beste kultura bat da, baina jende asko mugitzen du. Arabak bi Jatorrizko Izendapen ditu: Errioxakoa eta Arabakoa. Ibilbideak Nerbioi Goiena zeharkatzen du, Urduña ere barnean dago. Guztira, Arabako bost upategi eta bizkaiko bat batzen ditu. Urduñan, Okondon eta Laudion bana daude eta Amurrion bi. Ibilbidearen baitan upategietan bisita, bazkaria eta mahastiak ezagutzeko aukera

eskaintzen ditu Aiaraturrek.

Txakolitonika, txakolin menua... edari tradizionala modernizatu duzue!

Bai! Azken finean gauza berriak topatu behar dira, denborak gustuak aldatzen ditu eta. Jendeak gauza berriak behar ditu. Ardo txuria Sprite edariarekin nahasten den bezala, txakolina tonikarekin elkartu dute taberna batzuek. Jendeak beldurrik gabe edatea bilatzen dugu, alkoholak autoa tarteko badago beldurtu egiten du eta. Txakolitonika oso suabea da, freskagarria. Nik uste udarako edari oso egokia dela.

Txakolin eguna antolatu duzue. Festatik ala lanetik, nondik du gehiago?

Ekoizleek gogor egiten dute lan kalitatezko txakolina plazaratzeko.

Amurrioko Txakolin eguna horren adierazle da. Momentuz Arabako txakolina bakarrik ateratzen dugu. Hala ere, gure asmoa, beste leku batean Txakolin Ibilbidearen eguna antolatzea da, zeinetan upategi guztiak hartuko duten parte.

Nola ikusten duzu Txakolinaren etorkizuna?

Nik ilusio handia dut. Gure Jatorrizko Izena txikia da baina indar asko du. Kalitatea gero eta handiagoa da, eta bertako zein atzerriko salmentak ere bai.

“Jendeak gauza berriak behar ditu. Txakolitonika oso

suabea da,eta udarako oso

egokia”

“Ekoizleek gogor egiten dute

lan kalitatezko txakolina

plazaratzeko”


Amurrio

Talde berriek egitura politikoan eragina izango duten ikusteke

Amurrioko herriak aldaketa eska-tzen du, eta beste alderdien ereduen aurrean, guk argi dugu EH Bildu dela aldaketa hori gauzatzeko aukera bakarra. Antolakuntza eredu parte hartzailearen alde lan egingo dugu, guztion arteko elkarlana bultzatuz, horregatik gure proiektua ez dugu landuko soilik udalean. Udaletxetik kanpora begiratuko dugu eragilee-kin, hau da, herritar guztiekin harre-man estua eta emankorra eraikiz. Gaur egun, gazteak, emakumeak, helduak, ama bakarrekoak edo lan-gabetuak dira krisi ekonomikoaren ondorioak gehien jasaten ari dire-nak. Haiek izango dira gure proiek-tu parte hartzaileren helburu nagu-sia. Amurrioko EH Bilduren hauta-gaiok prest gaude, gure herria ku-deatzeko, gardentasunaz, zintzota-sunaz eta ilusio handiz egingo dugu.

Irene Novales naiz eta Amurrio-ko udalerako hautagaitza sozialis-taren alkategaia naiz.

Udalean eman ditudan urteetan zintzotasunez lan egin dut gure he-rriaren ongizatea defendatuz, au-zoak hobetzeko lan eginez, ema-kumeen sustapena eta berdinta-suna bultzatuz, bai eta kirol gutxi-tuak, gazte problematika, kultura eta abar luze baten alde eginez ere.

Datozen lau urteetan onartu berri dugun Osasun Zentro berrian hain-batetan eskatutako Erradiologia eta Ginekologia espezialitateak eskaini daitezen lan egiteko konpromisoa hartzen dut, bai eta arlo guztietan lan egitekoa; udalean, programaz harago garrantzitsuena egunero-ko lana delako. Hori dela eta dato-rren maiatzaren 24an zure botoa jasotzea espero dut.

Hauteskunde-garaia. Herrita-rrei galdetuko diegu . Eta ez da lan makala, ez galdetzea ezta erantzu-tea ere. Ez gara ezezagunak. Aski ondo ezagutzen gaituzue. Ez gara telebistan diren horiek, herriko la-gunak baizik. Bizitza leku berean egi-ten dugu.

Ilusioa, lana, konfiantza, konpro-misoa, hurbiltasuna, leialtasuna… sentimendu anitzak. Eta parean, pertsonak eta programa. Amu-rrion eta amurrioarrentzat presta-tu den programa. Amurriokoak eta Amurrioarrekin konpromisoa du-ten pertsona hurbilen taldea. Hori da EAJ-PNV. Eta maiatzaren 24an gertatzen dena, gertatzen dela ho-rixe errespetatu beharko dugu. Funtsean, amurrioarrok aukeratu-ko duguna; eta zorionez, maiz ohi-ko politikatik harago.

Demokrazia parte-hartzailea sustatzen dugu. Pertsona arrun-tak gara politika egiten. Proposa-menak ditugu. Kontu publikoetan gardentasuna, kontuak argi.

Etika politikoaz: alkatetzako sol-datak %25 jaistea, alkateordea-ren soldata kentzea eta %10 jais-tea zinegotziena.

Aurrekontu sozialak eta pertso-nen erreskaterako plana. Ekono-mia sozialeko enpresen garapene-rako aurrekontu-bultzada.

Bestelako hirigintza eta inguru-giroa posible da energia berrizta-garriak sustatuz.

Hezkuntza, Osasuna, Kirola, Euskara eta bestelakoak. Arlo hauek ukatzen zaizkigunean per-tsona bezala dugun duintasuna kentzen zaigu, eta herri bezala du-gun identitatea.

Talde independentea gara eta, gure lana munizipala da, kupula politikorik gabe. Alternatiba berria gara. Gure erronka “Begirada Bai-korra”, Erresilientzia.

Gure bizilagun askorentzat zai-lak diren garai hauetan... Prozesu dinamiko, eraikitzailea, interaktibo eta sozio-kulturalaren sena due-na, gure baliabideen OPTIMIZAZIO-ra eramango duena eta kaltetue-nen egoerari aurre egingo diona.

Gure programa, kulturako, kiro-leko eta arlo sozialeko hainbat el-karterekin topaketa eta bilera anitz egin eta gero osatu dugu, Guk Bai osatzen dugun pertsonen ekarpe-nak batuz. Gure auzokideen beha-rrak, orokorrean, programa hone-tan jasota egongo diren esperan-tzarekin. Zeu zara Amurrio, zeu zara Guk Bai.

_hauteskundeak

OHARRA: Aiaraldea Egunkariak alderdi guztiak gonbidatu ditu herritarrentzako mezuak idaztera, hemen agertzen ez direnek uko egin diote mezua idazteari edo ez diote gure gonbiteari erantzun.

Eskualdeko herri guztietan beza-la Amurrion gehiengo abertzalea sendoa da udalean. Egun 17 ordez-karitik 14 dituzte EAJk eta Bilduk, 7 bakoitzak hain zuzen ere. PPk bes-te 2 zinegotzi dauzka eta azkenik sozialistek daukate geratzen den eserlekua.

Azken urteetako emaitzeei erre-paratuta, pentsatzekoa da alkate-tza lortzeko lehia Josune Irabien jel-tzalearen eta Eva Blancoren arte-koa izango dela.

Irabienek azken 4 urteetan egin-dako kudeaketa eskaini du berme gisa eta Eva Blanco hautagaiak or-

dea, aldaketa eta eredu berriaren beharrean oinarritu du bere dis-kurtsua.

Alderdi berriakIndarrean dagoen legealdian

emandako oreka politikoa joera historiko luze baten ondorioa da, alderdien ordezkaritza antzekoa izan baita hamarkadetan.

Denboraren poderioz matendu den argazki politiko horretan alda-ketak eragiteko ordea bi alderdi be-rri aurkeztu dira udalerrian, Orain Amurrio eta Amurrio Guk Bai.

Orain Amurrio Podemos-Ahal dugu Amurriok bultzatutako auke-ra politikoa da. Ikusteko dago Pode-mosek estatu mailan jasotako ba-besak Amurrion ere islarik izango ote duen. Amurriokoa da eskual-de osoan Iglesiasek gidatzen duen alderdiaren babespean sortutako udal-hautagaitza bakarra.

Udal agertokira jauzi egin nahi duen bigarren talde berria Amu-rrio Guk Bai da. Parte hartzea da talde berriaren kontsigna nagusia eta Laudioko Omnia bezala, Ikune plataformaren parte da.

Emakumeen lanbideak izango dituzte hizpide. Argazkia: Aztarna


Orain AmurrioPSE-EEEH Bildu EAJ-PNV Amurrio Guk BaiKEPA GONZALEZIRENE NOVALESEVA BLANCOJOSUNE IRABIEN BEATRIZ IZAGIRRE



2011 EAJ-PNV 2126 39.03 7 BILDU 1940 35.62 7 2007 EA 1515 27.11 4 EAJ-PNV 1373 24.57 42003 EAJ-PNV/EA 3234 58.01 9 PP 944 16.93 2 1999 EA 1924 31.89 5 EH 1164 19.29 31995 EA 2434 43.27 7 EAJ-PNV 1370 24.36 31991 EA 1908 36.93 6 EAJ-PNV 1049 20.30 31987 EA 1171 23.22 4 HB 1152 22.85 31983 EAJ-PNV 1843 43.09 6 PSE-PSOE 897 20.97 3 1979 EAJ-PNV 1508 37.25 5 AMUR. AUKERA 1178 29.10 4

BOTOAK % ZINEG.

EAJ-PNV 2126 39.03 7 BILDU1940 35.62 7PP602 11.05 2PSE-EE534 9.8 1PUM+J98 1.8 0ZURIAK 147 BOTO

BALIOGABEAK 164 BOTO







URE-EEBEAJ-PNVEH BilduMIKEL AGIRREZACARIAS

GONZALEZ PSE-EEIÑAKI CUADRAIDOIA AGINAKO

Urduña

Zacarías González naiz eta PSE-ee/PSOE alderdiaren izenean Alkatetzarako aurkez-ten naiz. Datorren maiatzaren 24an datozen lau urteetan hiria gobernatuko duten hau-tagaiak aukeratu ahal izango dituzu, guztion artean eraiki nahi dugun ingurua zehaztuko duten hautagaiak.

Zentzu horretan, Urduñako SOZIALISTOK hainbat posizionamenduk ideien argitasuna eskatzen duten momentu honetan arrazo-namendu politikoen gaineko deia egin nahi dizuegu.

Gertatzen denaren inguruko autokritika denok egitea beharrezkoa dela uste dugu. Gu lehenak, beste edozeinek baino arrazoi gehiagorekin. Egoera honek ezin du horrela jarraitu eta egoera zeharo irauli behar dugu.

Hauteskunde hauetan URE-EEB alderdia-ren buru aurkezten naiz bere helburu nagu-siak intsignia gisa eramanez: herrian oinarri-turiko modelo ekonomikoa, herri xehearen klase-interesen alde egiten dena.

Bizikidetasuneko modelo demokratikoan, askatasunean eta herriaren inplikazio, par-te-hartze eta kontrolpean oinarritutako go-bernu baten eraikuntzan lanean egongo den alderdia gara.

Nahiz eta hainbat proiektu buruan edu-ki, Urduñaren egoera ekonomikoa hain la-tza izanda, agindu dezakegun gauza baka-rra gure lan-indar guztia herriaren egoera hobetzean jarriko dugula da, gainerakoa ge-zurretan ibiltzea eta herriarekiko errespetu falta izango bailitzateke.

Urduña hazi, arazi. Zuen iritziak, nahiak, proiektu batzuen

lehenengo ideiak eta bete gabeko baina beharrezkoagoak diren beharrak jaso ditu-gu lau urteotan.

Etorkizuneko Hiriaren egitasmoa osatze-ko, zuen parte-hartzea ezinbestekoa da, izan ere,i deia horien guztien atzean zuek, zeuek zaudete.

Elkartegia, udal igerilekuak, auzo guz-tiak, elkarteak, ingurunea, turismoa, eda-detuak, gazteak… Pertsona-multzo berria gara, gaztea , Urduñaren etorkizuna beste ikuspegi batetik ikusten duena, proiektu bat sinatzen dugun guztion konpromisoa per-tsonekin, Urduñarekin da, Urduña hazi ara-zi nahi duten guzti-guztiekin

Ohorea eta pribilegioa da niretzat Urduña-ko Alkatetzarako hautagai izendatu izana. Ohorea, duela lau urte, Urduñako herrita-rrek udala gobernatzeko hautatutako EH Bil-duren hautagaitza osatu zuten pertsonek abiatutako lan zintzoa, gardena eta eragin-korrarekin jarraitzeko aukera eman zaida-lako.

Pribilegioa, ibilbide berri honetan ondo prestatutako gizon eta emakume ausarte-kin batera lan egingo dudalako, gure hiria hobetu, justuago eta jasangarriagoa egin eta ekonomikoki indartsuago egiteko ideia on asko dituen lantaldea osatu dugulako.

Maiatzaren 24an zure konfiantza eta bo-toa jaso nahi ditugu, EH BILDUrekin Urduña-rrok garaile izango garelako.

_hauteskundeak

EH Bildu eta EAJren arteko lehia, 2011ko gehiengo absolutuaren ostetik

2011ko hauteskundeetan Bilduk gehiengo absolutua lortzea ezus-teko handia izan zen, EAJk histori-koki gobernatu duen hiria izan baita Urduña. Azken legealdia egoera eko-nomiko larriak ezaugarritu du nagu-siki. Udalak pilatutako zorraren on-dorioz, lau urte hauek gatazkatsuak izan dira hirian, eta Bizkaiko Foru Al-dundiarekin harremana tirabiratsua.

Zentzu horretan Bilduk arazo ekono-mikoen aurrean egindako kudeake-ta egokia eta nahikoa izan den den erabaki beharko dute hautesleek. Horretaz gainera, aurpegi aldaketa eman da koalizioan. Egungo alkatea den Karlos Arranzek bere lekua utzi eta EH Bilduk Idoia Aginakorengan ja-rri du konfiantza hirian hauteskun-deak irabazteko.

EAJn ere hautagai aldaketaEH Bildurekin lehiatzeko EAJk

urte hasieran erabaki zuen Iña-ki Cuadra izango zela bere alkate-gaia. Cuadra egungo legintzaldian zinegotzia izan da eta berari egoki-tuko zaio hamarkadetan jeltzaleen esku egon den hiriko alkatetza be-rreskuratzen ahalegintzea.

Gainerako alderdien helburua ziurrenik udal osoko bilkuran or-dezkariren bat erdiestea izango da. Egun PPk eserleku bakarra dauka eta gainerako taldeak udaletik kan-po daude, nahiz eta 2011an euren arteko boto aldea oso txikia izan zen. Azken hauen artean ere hau-tagai-aldaketak eman dira.

Jose Mari Beaskoechea zinego-tzi popularra duela gutxi zendu zen eta bere ordez Mariano Galan Martin aurkeztu du Urdu;an alder-di popularrak. Euskadiko Errepu-blikarren Batasunak ere ez zuen or-dezkaritzarik lortu 2011an eta aur-tengo zitan pertsona gazte bat aur-keztu dute alkategai gisa, Mikel Agi-rre hain zuzen ere.

Antzeko egoeran geratu zen PSE-EE, baina kasu honetan sozia-listek 2011ko hautagai berdinarari eutsi diote, Zacarias Gonzalez da sozialisten alkategaia.

Bilduk gehiengo osoa izan du 4 urteotan . Argazkia: Aiaraldea.eus




2011 BILDU 1160 46.31 6 EAJ-PNV 678 27.07 4 2007 EAJ-PNV 732 39.59 5 Baliogabeak* 561 ( - ) ( 0 )2003 EAJ-PNV/EA 1022 49.28 7 Baliogabeak* 509 ( - ) ( 0 )1999 EAJ-PNV 1013 41.76 5 EH 657 27.08 31995 EAJ-PNV 904 37.76 5 HB 527 22.01 31991 EAJ-PNV 1008 42.66 6 HB 596 25.22 31987 EAJ-PNV 910 36.84 4 EA 616 24.94 31983 EAJ-PNV 1336 75.44 9 HB 368 20.78 2 1979 AVIO 881 36.95 4 EAJ-PNV 838 35.15 4

BOTOAK % ZINEG.

BILDU 1160 46.31 6 EAJ-PNV 678 27.07 4 PP168 6.71 1PSE-EE156 6.23 0URE-EBB152 6.07 0ZURIAK 47 BOTO

BALIOGABEAK 54 BOTO







EAJ-PNVEH BilduEAJ-PNV OKONDO AURRERAJOSE ANGEL EGIAITZIAR CAMINO URTZI VERGARAITZIAR EH Bildu

DUOANDIKOETXEA SERGIO TATO

Arrankudiaga-Zollo Okondo

Duela lau urte ilusioz ekin genion lanari. Arrankudiaga-Zollo euskal-dun, solidario, justu eta bizi bat lor-tzeko jardun dugu lanean. Gure hel-buru nagusia, udalaren ateak za-baldu eta herritarren parte-har-tzea eta gardentasuna sustatzea izan da. Eta hori da datozen lau ur-tetarako eskaintzen dizueguna. Ho-rretarako, lantaldetan, auzo-batza-rretan eta herrian dauden elkarte eta taldetan parte-hartzea eska-tzen dizuegu. Zuen iritziak eta ekar-penak kontuan hartuta lan egitea ezinbestekoa da guretzat. Arran-kudiaga eta Zollo biziak nahi ditu-gu, elkarlana eta auzolana eralda-ketarako tresnak bihurtu behar di-tugu. Egin dezagun lana elkarrekin, denok gara beharrezkoak.

Azken hilabete hauetan Okon-doko EH Bilduren erronka biztan-le guztientzat lan egiteko prest da-goen taldea osatzea izan da. Osatu dugun kandidatura zabala eta ani-tza da. Arlo eta esparru desberdi-netan jantziak egotea eta lanerako dugun gogo handia gure ezaugarri garrantzitsuenetarikoak dira. Herri-tik, herriarentzat eta herrikoekin la-nean aritzeko prest gaude.

Zerrendaburu naizen aldetik, zuen botoekin beharrezkoa den kon-fiantza guri ematera animatzen zai-tuztet, proiektu hau ez dadin soilik gure kandidaturarena izan, gurekin batera, herriaren eguneroko gara-penean okondoar guztiok ezinbes-tekoak garela sentitzeko baizik. Par-te hartu eta eraiki!

Guk, Arrankudiaga-Zolloko EAJ-PNVko hautagaiak gure herria-ren zerbitzura egoteko konpromisoa hartzen dugu, gure herria aurrera ateratzeko eta gure biztanleen alde lan egiteko. Etxebizitza sustatzea, en-plegua sortzeko politika eraginko-rrak, ura eta saneamendua, gizar-te ongizatea, lehenengo sektorea, kultura/aisia/kirola, hondakinen ku-deaketa eta kale garbiketa, komuni-kazioa, administrazioa eguneratzea, oinezkoen mugikortasuna/aparka-lekuak, euskara eta banda zabale-ko konexioa. Hauek dira gure helbu-ru nagusiak. Egin, egin dugu, eta he-rritarren konfiantza lortzen badugu, berriro ere egingo dugu! Ekinez egi-na, Arrankudiaga-Zollo hazi arazi. Eman zure botoa EAJ-PNVri!

Zure aukera, gure aukera, OKONDO AURRERA.

Bai zuekin, bai Okondo berare-kin dudan konpromisoa aski eza-gutzen duzue. Okondoren alde lan egiteko programa berria abian ja-rri dugu, ideia berriekin eta baita ilu-sioz beteriko proposamenekin ere.

Krisialdi batean murgilduta gau-de eta ahaleginak areagotu egin behar ditugu.

Zeregin asko egiteke dugula ja-kinda ere, egonkorragoa, lagunki-deagoa, euskaldunagoa eta bide-ragarriagoa den herria lortzearen alde lan egin behar dugu behin eta berriz.

Horregatik hasi den garai berri honetarako zuen babesa eskatzen dizuet maiatzaren 24an.

_hauteskundeak

Okondoko idiosinkrasia politikoa berezia da eskualdean, oso ohikoak dira alderdien zatiketak eta batuke-tak. Azken hamarkadan sortutako ohitura jarraituz aurtengo hautes-kundetan gidoia ez da aldatu.

2011n Bilduk eskuratu zuen gehiengo osoa Okondon, 5 zine-gotzi, eta EAJk eta Okondo Baik bina. Aurten ordea, Sergio Tato egungo alkateak talde berria sor-tu du -Okondo Aurrera-, eta EH BIlduren alkategaia Itziar Camino izango da. Okondo Baik ez du aur-ten hauteskundeetan parte hartu-

ko eta EAJko zerrendaburua Jose Angel Eguia izango da.

Zatiketa eta talde independen-teen sorrerak baditu aurrekari gehiago, 2003an Okondoko Galla-rraga eta Okondoko Lagunak ze-rrendek EAJ-EA koalizioak baino boza gehiago eskuratu baitzituz-ten. Maiatzak 24ko hitzorduak ar-gitu beharko du beraz ez bakarrik nork lortuko dituen boza gehien, baizik eta gehiengo nahikoa izan-go duen bakarrik Okondoko udala gobernatzeko edo beste talde ba-ten babesa beharko duen.

Arrankudiaga-Zolloko udalean EAJ eta Ezker Abertzalea izan dira nagusi 36 urteotan. Bederatzi le-gegintzalditatik zazpi aldiz izan dute bere eskuetan jeltzaleek alkatetza eta 3 aldiz ezker abertzaleak. Al-derdi abertzaleetatik kanpo ez du ematen tarte politiko handirik da-goenik udalerrian, orain arteko emaitzei erreparatuta. Maiatzaren 24an aurrez aurre egongo dira in-darrean dagoen legealdiko EH Bil-duko Itziar Duoandikoetxea alkatea eta egun zinegotzia eta EAJko alka-tegaia den Urtzi Vergara.

Zatiketa eta batuketen aritmetikaren emaitza aldakorra

Bi alderdi handien arteko lehia eta alternantzia historikoa

ERREDAKZIOA I

ERREDAKZIOA I

EAJ-EAJ hautagaiok Okondo eta okondoarren bizi-kalitatea hobetze-ko dugun gogoa eta ilusioa transmi-titu nahi dizuet. Proiektu hau errea-litatea egin nahi dugun guztiok gaz-te, serio, zintzo eta konprometituak gara; aurpegi eta ideia berriak, espe-rientzia profesional zabala dugunak, EAJ-PNV alderdi sendoaren indar eta babesarekin. Maiatzaren 24an Okon-doko auzotarrek zuen konfiantza gu-gan jartzen baduzue, herria eta he-rritarren alde hartutako konpromi-so guztiak betetzeko ahalegin guz-tiak egingo ditugu eta modu horretan erabaki zuzena hartu duzuela froga-tu eta eskertuko dizuegu. Bi hamar-kada baino gehiagoren ondoren alda-keta beharrezko dugu eta orain, zure laguntzarekin, posiblea da.

2011

** Boto baliodunen gaineko ehunekoa.

* Ezker abertzalea legez kanpo utzi zuten. Boto “baliogabeak” ematera deitu zuen.

URTEA BOTOAK %** ZINEG.

2007

2003

1999

1995

1991

1987

1983

1979

BILDU 411 50.24 5 OKONDO BAI 193 23.59 2

EA 365 54.32 5 EAJ-PNV 274 40.77 4

OK. GALARRAGA 355 51.67 4 OK. LAGUNAK 195 28.38 2

EA 338 50.98 4 EAJ-PNV 217 32.73 2

EA 325 52.33 4 EAJ-PNV 220 35.43 3

EAJ-PNV 210 40.08 3 EA 151 28.82 2

EAJ-PNV 193 40.89 4 HB 95 20.13 1

EAJ-PNV 248 55.23 4 AP-PDP-UL 117 26.06 2

EAJ-PNV 213 44.19 3 OKONDO AUKERA 143 29.67 2

2011

ERROLDA 919 BOTOAK 929 ABST. %9.79BOTOAK % ZINEG.

BILDU 317 50.96 4 EAJ-PNV 280 45.02 3 PSE-EE7 1.13 0PP6 0.96 0ZURIAK 12 BOTO

BALIOGABEAK 11 BOTO

ERROLDA 762 ABSTENTZIOA %16.93




2011 BILDU 317 50.96 4 EAJ-PNV 280 45.02 3 2007 EAJ-PNV 306 91.07 7 Baliogabeak* 204 ( - ) ( 0 )2003 EAJ-PNV 369 93.89 7 Baliogabeak* 175 ( - ) ( 0 )1999 EAJ-PNV 342 58.46 4 EH 236 40.34 31995 EAJ-PNV 360 66.06 5 HB 170 31.19 21991 EAJ-PNV 330 57.69 4 HB 216 37.76 31987 EAJ-PNV 260 50.0 4 HB 256 49.23 31983 EZK. ABER. BATUA 295 53.73 4 EAJ-PNV 243 44.26 3 1979 EZK. ABER. BATUA 265 49.44 4 EAJ-PNV 263 49.07 3


Okondoko udaletxea . Argazkia: Aiaraldea.eus

HAUTAGAIEN HITZAK HAUTAGAI NAGUSIEN HITZAK



Arakaldo Orozko

_hauteskundeak


ERREDAKZIOA I Arakaldo herri txikia denez

udal ordezkariak aukeratzeko modu berezia dauka. Alderdiak bozkatu ordez, herritarrek hau-tagaiei eman behar diete boza, pertsona zehatzei alegia. 3 per-tsona ezberdinei eman diezaie-kete botoa. Sistema horren on-dorioz egungo alkatea txanpona-ren bitartez hautatu behar izan zen 2011an. Bosgarren zinegotzia lortzeko hautagaiak bozetan ber-dinduta zeudenez, txanponak de-liberatu zuen noren esku geratu behar zen zinegotzi horren eser-lekua. EAJren alde erori zen txan-pona 2011an eta jeltzaleek esku-ratu zituzten 3 zinegotzi eta be-raz gehiengoa.

Aurten EAJ eta EH Bilduren lehiak baldintzatuko ditu hautes-kundeak. Historikoki ezker aber-tzaleak eta jeltzaleek izan dituz-te alkatetzak -gehiagotan azken horiek- eta beraz Mª Carmen An-guiano eta Jabi Asurmendi egon-go dira aurrez aurre. Baina ara-kaldoarrek erabaki beharko dute alkategaiak edo zerrendako bes-te kideak gogoko dituzten.

ERREDAKZIOA I EAJren hegemoniak ez du azken

hamarkadetan areriorik izan Oroz-kon. EA eta Ezker Abertzalea izan dira bere aurkari zuzenenak baina jeltzaleen boza kopuruetatik oso urrun beti.

Baina 2011n egoera irauli zuen ADIE talde sortu berriak. Zubiaur Eraikuntzak sozietate publikoak egindako etxebizitzen kudeake-taren harira sortutako talde inde-pendenteak 5 zinegotzi eta alkate-tza eskuratu zituen. Legealdi bere-ziki gatazkatsua izan da eta Zubiaur Eraikuntzak sozietatearen auziak epaitegietara bideratu da alder-dien arteko liskar gogorrak piztuz.

Maiatzaren 24ko hauteskundeei begira, ADIEk Josu San Pedroren aldeko apustua egin du berriz ere eta bera izango da taldearen alka-tegaia.

Aurrez aurre EAJren eta EH Bil-duren hautagai berriak izango ditu, Bittor Olaguenaga jeltzalea -garai batean zinegotzi aritutakoa-, eta Zigor Gorostiaga koalizio indepen-dentistako hautagaia berria.

Hauetaz gainera, alderdi popula-rrak herriko zinegotzi izandako To-mas Oqueranza aurkeztu du alka-tegai bezala.

ADIEEH Bildu EH BilduJOSU SAN PEDROJABI ASURMENDI ZIGOR GOROSTIAGA

Gure taldearen nahia da udala he-rritarrei hurbiltzea guztion artean hobekuntzak lortzeko zerbitzuetan zein bitartekoetan. Horretarako bi-lerak egingo ditugu guztiek iritzi eta ideien ekarpenak egin ditzaten.

Halaber, lan, kultur eta kirol tal-deek egindako edozein ekimen ere babestuko dugu. Jarraituko dugu txandakako kontratazioen ildoa martxan jartzen gure herrian lan-gabezian dauden pertsonak lan egin dezaten. Elkarlanean arituko gara beste erakundeekin diru-laguntza gehiago lortzeko gure herrira onu-rak ekar ditzaten.

Jarraituko dugu euskara ikaske-tak diruz laguntzen, -ikasteko zein hobetzeko-. Eta ingurumenaren ku-deaketa gure ardura ere izango da.

Ezagutzen gaituzu. Badakizu az-ken lau urte hauetan Orozkoren alde gure esku egon den guztia egin dugula. Gure herrirako eraba-ki garrantzitsurik ez dugula hartu zuei galdetu barik, eta zuekin kon-tatu dugula herritarron dirua zertan gastatzea nahi duzuen galdetzeko. Badakizu udal kontuen berri eman dizuegula, eta beti zuekin hitz egite-ko prest egon garela (udaletxean, auzoetan, kalean, tabernan...).

Horixe egiten jarraitu nahi dugu hurrengo lau urteetan. Baina era-bakia zure esku dago. Betiko politika egiteko era nahi baduzu, eman bo-toa alderdi politikoei. Gestioa, infor-mazioa, gardentasuna, parte har-tzea eta talde-lanaren alde egin nahi baduzu, eman botoa ADIEri.

Lau urte pasa dira zuen kon-fiantza eman zenigutenetik aurre-ko udal hauteskundeetan. Zelan pasatzen den denbora! Badirudi atzo bertan ari ginela gure herria-ren bozak ilusioz beterik zenbatzen gogoan geneuzkan proiektu horien alde. Txanpon batek hala erabaki-ta, ezin izan dugu udal gobernuan jardun; haatik, hasieratik inplikatu gara zuen nahia zela argi genuelako. Benetan eskertu nahi dizkizuet ekar-pen guztiak eta emandako babesa, baita unerik zailenetan ere.

Zuen konfiantza eskatu nahi di-zuet berriz ere EH Bildu lantaldea-rentzat, gure estilo herrikoia eta gure egitasmoak aurrera eraman ahal izateko zuekin batera.

Herritarrok garaile! Mila esker!

1979tik 2011ra bitartean, Orozkoko herriak beti emon deutse bere kon-fiantza EAJ-PNVko alkate eta euren giza taldeei, udaleko arlo guztien garapena gestionatzeko. Batzuen eretxian apur bat arroa bada bere, ezin itxi leikeguz honako honeek ai-tatu barik: Kultur Etxea, zaharretxea, kiroldegia, futbol zelaia, zaharren egoitza, harmaila estalia, auzoetan hobekuntzak, argia, ura, telefonoa, auzo bideak, etxebizitzak, anbulato-rioa, Gaztetxokoa...

Orozkorako daukaguzan proiek-tuak geure programan ikusiko do-zuez. Ilusinoz eta ideiaz betetako tal-dea gara, herriarentzako lan egite-ko prest, horregaitik zuen konfiantza eskatzen deutsuegu eta maiatzaren 24an zuon botoa EA-PNVri emotea.

EH Bildu Orozkok, politika egiteko beste eredu baten aldeko konpro-misoa hartu dugu. Aurtengo hau-teskundeetarako EH BIlduren pro-gramaren ardatza lehenengo sek-torea dugu. Ikusita eredu industrial nagusia agortuta dagoela; ohitu-razko bizimoduei garrantzi berezia eman nahi diegu, nekazaritza, abel-tzaintza, artzaintza… horrek daka-rren guztiarekin baliabideen ekoiz-penean, bizimodu ereduetan, kul-tura arloan, paisaiaren zainketan eta abarretan. Hala ere, ezin ditugu hainbat ildo alde batera utzi; euska-ra, gazteria eta feminismoa besteak beste, gai guztiz transbertsalak be-zala ulertzen ditugu, hau da, egune-rokotasunaren arlo guztian landu beharreko gaiak direla uste dugu.

Mª CARMEN ANGUIANO EAJ-PNV

BITTOR OLAGUENAGA EAJ




2007

2003

1999

1995

1991

1987

1983

1979

BILDU 43 53.85 2 EAJ-PNV 37 47.44 3

EAJ-PNV 45 70.31 1 ANV 19 29.69 0

EAJ-PNV 38 79.17 1 Baliogabeak* 21 ( - ) ( - )

ARAK.AUKERA 39 56.52 1 EAJ-PNV 28 40.58 0

EAJ-PNV 51 60.0 4 HB 35 41.18 1

HB 41 51.9 1EAJ-PNV 38 48.1 0

EAJ-PNV 36 53.73 1 HB 30 44.78 0

Ez dago daturik

AGR. IND. ARAK. 93 100 5 EE 0 0 0

2011

Txanponak erabaki ez dezan

ADIEren errebalida herritarren aurreanBOTOAK % ZINEG.

BILDU 42 * 53.85 2 EAJ-PNV 37 * 47.44 3 PP 0 0 0 ZURIAK 1 BOTO BALIOGABEAK 0 BOTO





2011 ADIE 668 43.29 5 EAJ-PNV 535 34.67 4 2007 EAJ-PNV 787 69.46 9 Baliogabeak* 230 ( - ) ( 0 )2003 EAJ-PNV/EA 874 68.71 8 EA 227 17.85 2 1999 EAJ-PNV 662 51.96 5 EH 348 27.32 31995 EAJ-PNV 693 60.74 6 HB 223 19.54 21991 EAJ-PNV 684 55.66 6 HB 277 22.54 21987 EAJ-PNV 528 42.65 5 EA 433 34.98 41983 EAJ-PNV 680 70.39 8 HB 250 25.88 3 1979 EAJ-PNV 712 67.23 8 AGR. IND. OROZKO 345 32.58 3

BOTOAK % ZINEG.

ADIE 668 43.29 5 EAJ-PNV 535 34.67 4 BILDU244 15.81 2PP62 4.02 0ZURIAK 6 BOTO

BALIOGABEAK 6 BOTO






Artziniega Aiara

_hauteskundeak


ERREDAKZIOA I 1979. urtekoak izan ezik, udal

hauteskunde guztietan gailendu da EAJ Artziniegan. Gainera, 2011n bere emaitza historiko onenaren boto batera geratu zen, 424 bo-toekin. Jeltzaleek aurten Iñigo Go-mez egungo zinegotzia hautatu dute alkategai. EAJren arerio na-gusiena aurreko hauteskundetan EH Bildu izan zen. Aralar, Alterna-tiba, EA eta Sortu alderdien koa-lizioak ere emaitza onak eskura-tu baitzituen 335 boto erdietsiz. Koalizioak aurten Joseba Vivan-co egungo zinegotziaren aldeko apustua egin du EAJren hegemo-nia lehiatzeko.

Horretaz gainera PPk proba in-teresgarriari aurre egin beharko dio. Eskuin espainiarrak garran-tzia handia izan du betidanik Ar-tziniegan -1979an UCDk irabazi zituen udal hauteskundeak- eta maiatzaren 24an erakutsi behar-ko du bere oinarri soziala manten-tzeko gai izan den.

EAJ-PNVEH BilduEH BilduEAJ-PNVGENTZA ALAMILLOJOSU ARTETXEJOSEBA VIVANCOIÑIGO GOMEZ IRAIDA SAENZ DE LA

FUENTE Aiara Batuz

Pasa den legegintzaldian, zinego-tzi bezala, ilusioz lan egin dut Artzi-niega hobetzeko. Eta datorren le-gegintzaldian, ilusio handiz jarrai-tuko dut lanean. Oso talde ona lor-tu dugu hurrengo 4 urteetarako. EAJ-PNVn daukagun gauzarik one-na, dudarik gabe, taldea da. Talde trinkoa gara, arlo askotan jardun dezakeguna. Badaukagu gazteta-suna, eskarmentua, prestakuntza, ardura, elkarteekiko konpromisoa, eta batez ere ilusioa, ilusio handia eta Artziniega hobetzeko lanean ari-tzeko gaitasuna, biztanleek dituzten eguneroko arazoak eta ideiak entzu-teko eta kontuan hartzeko. Artzinie-garren alde lan egingo dugu zintzo eta gogor. Guri bozkatzea Artzinie-ga hobetzeko bermea da.

Filosofo batek zioen hitzen os-tean egintzak ez badatoz, hitzek ez dutela balio. Zorionez, jendeak badu nire hitzen berri eta badaki zer egin dudan. Umetatik ibili naiz hain-bat saltsatan: Santa Agedan, jaiak antolatzen edo “Artziniega eta ki-tto” aldizkarian. Eta azken urteo-tan zinegotzi ibili naiz. Orain aurre-rapausoa eman nahi dut. Gober-natzeko modua aldatzeko gogo bi-zia dugu EH Bildun, jendeari ahotsa emateko, herritarrei sentiarazteko udalak zabalik dituela ateak. Denok ezagutzen nauzue, badakizue no-lakoa naizen, edo beste lagun on batek bota zidan bezala, «zu eta besteen artean aukeratuta, zelan ez diot botoa emango ba Luisita-ren semeari?». Bada horixe naiz ni.

Zabaltzen prozesuaren bitartez aiararrek hainbat eta hainbat ekar-pen egin dizkigute. Guzti horiek eta beste asko izango dira hurrengo lau urteetan udalean aurrera eramango ditugunak. Zerbitzuen eskaera hobe-tu eta gehitu, administrazio batzarre-kin elkarlana berreskuratu.

Talde eta elkarteei diru-lagun-tzak eskatzeko bideak erraztu. Aia-ran ematen ez diren kirol eta kultura ekimenak ondoko herrietan egiteko akordioetara heldu. Jarduera ekono-mikoak ezartzea erraztu eta daude-nak finkatzea. Esperientzia dugu bai eta lan egiteko gogoa eta ilusioa ere. Guzti hau aurrera eramateko aiara-rren laguntza behar dugu, maiatza-ren 24an bozkatzera joan eta Aiara hazi harazteko EAJ-ri botoa emanez.

Aiarako Udalak Batzar Adminis-tratiboekin eta elkarteekin zuen be-girune eskasari aurre egiteko sortu zen Aiara Batuz.

Lau urte hauetan guztietan, uda-lean hartzen ziren erabakiak ezta-baidaren fruitu izan zitezen ahale-gindu gara, bai eta gehiengo absolu-tuen gehiegikeriak ekiditen ere. Den-bora falta izan zaigu gainerako talde politikoengan ilusioa pizteko, akor-dioak lortzeko eta gauza gehiago aurrera eramateko, batez ere Ba-tzar Administratiboekin. Batzar eta elkarteekin harremana behin betiko finkatzeko gure taldeak behar duen pizgarria izan daitezke hauteskun-de hauek, betiere talde guztien ar-teko eztabaida eta adostasunak oi-narri hartuta.

Duela lau urte aldaketa eskaini genuen, eta, orain, aldaketa horre-tan sakontzen jarraitu nahi dugu, gure lana hobetzeko gogoz. Hamai-ka proiektu jarri ditugu martxan, eta erabaki gogorrak hartu behar izan ditugu, erantzukizun osoz hartu ere. Horri esker, jarduteko beste modu bat jarri dugu abian, arauak erres-petatuz eta herritarren iritziak ain-tzat hartuz. Diru publikoa kudeatze-ko erakutsi dugun erantzukizunak zilegitasun osoa ematen dio gure proiektuari, kontuak orekatzea lortu baitugu. Aiaran erabili diren lan-e-redu zaharkituak behingoz alde ba-tera utzi nahi ditugu, beste Aiara ar-giago, aurrerakoiago eta zintzoago bat lortzeko. Gure aukerak ez dau-ka parekorik!

Lehen aldiz galdu zuen EAJk Aia-rako alkatetza 2011n. 1979. urte-tik Aiarako alkate guztiak jeltzaleak izan dira, azken 4 urteotan udala gi-datzen aritu den Josu Artetxe Bildu koalizioko kidea izan ezik.

EAJk udalean zinegotzia izandako Gentza Alamillo aurkeztu du Aiara-ko agintaritza politikoa berriro es-kuratzeko. Aurrez aurre Josu Ar-tetxe egungo alkatea izango du. EH Bilduko alkateak zerrenda buru gisa errepikatuko du lau urteotan egindako kudeaketa defendatuz.

Hala ere, talde gehiagok dute ordezkaritza egungo udalbatzan. Alde batetik Aiara Batuz talde in-dependenteak emaitza positiboak eskuratu zituen 2011n (314 boto). Aurten Aiara Batuzek Iraida Saenz de la Fuente aurkeztu du alkategai eta Alderdi Popularrak aldiz Jose Luis Pedruzo Sarasola egungo kor-porazioko kidea. Ikusteke dago al-derdi popularrak zein emaitza izan-go duen aurtengo hauteskundee-tan, 2011n inoizko babes txikiena izan baitzuen.

EH Bildu historikoki EAJrena izan den alkatetzari eusteko lehian

ERREDAKZIOA I

EAJk bere nagusitasuna defendatu beharko du Bilduren aurrean




2007

2003

1999

1995

1991

1987

1983

1979

BILDU 591 36.46 4 EAJ-PNV 477 29.43 4

EAJ-PNV 679 51.01 7 EA 280 21.04 3

EAJ-EA 1029 71.46 9 PP 290 20.34 2

EAJ-PNV 548 41.39 5 PP 317 23.94 3

EAJ-PNV 525 41.77 5 PP 310 24.66 3

EAJ-PNV 583 45.69 6 PP 260 20.38 2

EAJ-PNV 526 39.40 5 EA 307 23.00 3

EAJ-PNV 687 51.89 6 AP-PDP-UL 395 29.83 4

EAJ-PNV 581 42.50 5 UCD 363 26.55 3

2011




2007

2003

1999

1995

1991

1987

1983

1979

EAJ-PNV 424 42.11 4 BILDU 335 33.27 3

EAJ-PNV 301 33.86 3ARALAR 193 21.71 2

EAJ-EA 425 49.08 5 PP 195 22.52 2

EAJ-PNV 328 36.77 4 PP 222 24.89 2

EAJ-PNV 267 31.64 4 PP 210 24.88 3

EAJ-PNV 343 46.99 5 HB 140 19.18 2

EAJ-PNV 382 55.36 6 FAP 133 19.28 2

EAJ-PNV 302 43.33 4 AP-PDP-UL 201 28.84 3

UCD 383 56.66 6 EAJ 178 26.33 2

2011



BOTOAK % ZINEG.

BILDU 591 36.46 4 EAJ-PNV 477 29.43 4 AIARA BATUZ 314 19.37 2PP 160 9.87 1BALIOGABEAK 48 BOTO




_hauteskundeak

ANALISIA

Urte horretan bertan presiden-tea aukeratu zuten Kanadan, Ita-lian edo Erresuma Batuan. Azken horretan, Margaret Tatcher gai-lendu zen, Europan kargu hori es-kuratu zuen lehenengo emaku-mea. Ingelesak, urte hartan ber-tan, The Clashek kaleratu zuen London Calling diskoa walkman sortu berrietan entzuten greba-tik grebara paseatzen ziren, edo zi-nema-aretoetan Brianen bizitza (Life of Brian) film estreinatu be-rria ikustera joaten ziren (seguru-tik, film horretan aurkituko ditugu artikulu honetan baino gako sozio-logiko interesgarri gehiago).

Bestalde, asko izan ziren, noski, urte hartan argia lehenengoz ikusi edo betiko agur esan ziguten per-tsona ospetsuak. Azken horien ar-tean ditugu Marcuse pentsalari alemaniarra, Blas de Otero poeta bilbotarra edo Sid Vicious Sex Pis-tols taldeko burua. Punketik hurbil zebilen beste talde baten, Hertzai-naken, lehenengo maketa entzu-teko oraindik lau urte falta baziren ere, disko horretan jasotako kanta baten esaldi famatu batek eman-go digu aurrera egiteko aitzakia.

Nola aldatzen diren gauzak, ka-marada. Bai ote?

Azken berrogei urteotan, be-deratzi aldiz hautatu ditugu gure herrietako alkate eta zinegotziak (1979, 1983, 1987, 1991, 1995, 1999, 2003, 2007 eta 2011n). Urte horie-tako datu guztiak hartu eta den-bora den poligrafoaren iragazitik pasatu ditugu, zuri, irakurle, xehe-xehe emateko. Horrenbeste al-datu dira gure hautuak ala antze-ko aukerei ematen diegu gure bo-toa? Bai eta ez (denak beti garai-le diren esparru batez ari garela

kontuan hartuta, ez zenuen bada erantzun zehatz eta biribil bat es-peroko, ezta?).

Lehenik eta behin, ezinbestekoa da siglen dantzaz bi hitz egitea. 1979 urrun hartatik gaurdaino, uneren batean hauteskundeeta-ra aurkeztutako ia 30 talde desa-gertu egin dira. Esan-guratsuenak dira UCD, AP, EPK, EMK edo UA,

bai-na ho-riekin ba-tera, hala-ko batean agur esan zioten udal poli-tikagintzari beste hainbat taldek: Aiarako Aukera, Gure Aukera, Ar-tziniegako Gazteak, Agrupación In-dependiente de Orozco, AVIO, AILL eta beste sigla-dantza luze bat.

Erantzun argi bat ematea zail-duko digun beste gakoetako bat eszisioak eta koaliziokideen alda-ketak izango dira. Orotan esangu-ratsuena, 1986an EAJ bitan zati-tu eta EAren sorrera ekarri zue-na. 1987ko udal hauteskundeetan izan zuen zatiketa horrek bere is-larik garrantzitsuena, Aiaraldean EAJk ia botoen heren bat galdu baitzuen EAren mesedetan. Amu-rrion, esate baterako, 1983an hau-teskundeak irabaztetik 1987an hi-rugarren indar izatera pasa zen EAJ, eta EA izan zen urte horretan lehenbiziko aldiz garaile. Geroa-go, EA eta EAJ koalizioan aurkez-tu ziren, harik eta EAk ezker aber-tzalearekin eta ezkerreko beste zenbait alderdirekin bat egin zuen arte, EH Bildu sortzeko. 1993an, berriz, PSEk eta EEk bat egin zuten, baina ordurako Euskadiko Ezke-rra alderdia aski ahulduta zegoe-nez, baturaren eragina oso txikia izan zen. Eta ezin aipatu gabe utzi

ere, azkenik, ilegalizazioen ondo-rioz, ezker abertzalean eman diren sigla aldaketak, edo, are larriagoa dena, hauteskundeetara ezin aur-keztea.

Apenas horaildu den argazkiaNola egin botoaren bilakaeraren

jarraipen serio bat anaba-sa honetan? Bada,

hasi gaitezen helduleku

segurue-netatik.

PSE eta PP

dira sigla

nahas-keta ho-

rretatik aparteen egon

diren bi alderdi na-gusiak. 1979an, PSEk %

9ko babesa lortu zuen Aiaraldean (boto baliodunen gaineko ehune-koak dira beti). Urte hartan, egoi-tza nagusia Madrilen daukaten al-derdien artean, UCD izan zen boz-katuena, % 19rekin. PP, aldiz, 1983an aurkeztu zen lehenengo aldiz (AP izenarekin oraindik), eta botoen % 12 eskuratu zuen. Urte hartan, PSEk % 15era egin zuen gora. Espainian ere ordezkaritza

duten bi alderdion arteko batura % 28koa izan zen 83an, % 30are-kin goia jo zuen 2003an eta % 17ra

jaitsi zen duela lau urte, inoizko mailarik baxuenera.

EAJ alderdiak barne gorabehe-rak izan baditu ere, bere siglak presente egon dira hauteskunde guztietan. 1979an, % 32ko babe-sa jaso zuen eta nahiko egonkor eutsi dio geroztik. 2003an jo zuen goia, ezker abertzalearen aukera ilegalizatuta zegoela, EArekin koa-lizioan aurkeztu zenean, % 49are-kin. Duela lau urte, berriz, % 32ko emaitza izan zuen, eta historian bi-garren aldiz geratu zen bigarren lekuan Aiaraldean, ezker abertza-learen aukeraren atzetik (1999an izan zen aurrekoa). Ezker abertza-leaz ari garela, 1979an % 18 in-guruko babesa lortu zuen (hain-bat talde independentetan aurkez-tu zen), eta ibilbide gorabeheratsu baten ondoren, 2011ko hauteskun-deetan lortu zuen emaitzarik one-na, % 34,85eko babesarekin. In-dar abertzaleen esparruko hiru-garren indarra, EA, koalizioen ba-rruan aurkeztu da azken hamarka-dotan, baina 90eko urteetan boto kopuru ugari biltzeko gai izan zen, 1995ean goia joz % 18arekin. Gau-zak horrela, indar abertzaleen ba-tura 79an % 50ekoa eta 83an % 60koa izatetik % 67koa izate-ra pasa da 2011n, inoizko emaitza-rik onena.

Francoren ondorengo lehenen-go urteetan presentzia nabarme-na izan zuten tokiko talde indepen-denteek ere merezi dute aipame-na. Oraindik ondo eratu gabe zeu-den alderdi nagusietatik aparte, emaitza esanguratsuak lortu zi-tuzten 79an edo 83an, pixkanaka desagertzen hasi aurretik. 2011n, talde independenteen beste loraldi bat bizi izan genuen, eta talde guz-tiak aintzat hartuta, % 9ko babesa eskuratu zuten, alkatetza ere lor-tzeraino Orozkon (Adie).

Berrogei urte bizitzaren erdia da gizaki batentzat. Urte horie-tan guztietan gure gorputzak izan-go dituen aldaketak begi-bistakoak izango dira. Azala zimurtuko zai-gu, ilea eroriko, bizkarra konkortu-ko, aldakak zabalduko. Baina mila-ka urte dituen jendarte baten bizi-tzan, berrogei urte ez da ezer, begi-kliska azkar bat baino ez. Zaila da esaten, beraz, berrogei urteotan egoerak bere horretan iraun duen, ala oso pixkanaka aldatzen ari den. Ia beti bezala, gakoa bera da: gauzei nondik begiratzen diegun.

1979-2011. Lau hamarkada botoz botoBerrogei urte joan dira kasik Franco hil ondoren egin ziren lehenengo udal

hauteskundeetatik. 1979. urtean izan zen, eta aiaraldearrok geure herrietako alkateak aukeratzen genituen bitartean, munduak ez zion segundo bakar batean ere jiratzeari utzi.

ERREDAKZIOA I Mari Petralanda Gonzalez

”Ezinbestekoa da siglen dantzaz bi hitz egitea. 1979tik gaurdaino, inoiz hauteskundeetara aurkeztutako ia 30 talde desagertu egin dira.”

”Abertzaleen batura 1979an %50ekoa eta 83an % 60koa izatetik % 67koa izatera pasa da 2011n, inoizko emaitzarik onena.”

Asier Amondo GorostizagaAEK

_Hankamotz

Aiaran erebagara nor

Lorea Agirrek Korrikaren amaieran aipatu zuen ba-garela nor eta euskarare-na auzi politikoa dela, nire

aldetik hitz horiek berrestea. Kon-tua da euskararena auzi politikoa bada zergatik ez den politikoen auzia. Zergatik diodan hau? Es-kualde osoko zerrendak begira-tuta, alderdietako zenbat zerren-daburu dira euskaldunak? Zerren-dan agertzen direnen artean zen-batek ezagutzen du euskara?

Euskararen ezagutza aurkezten diren zerrendakideen %100k izan beharko luke, baina hori horrela ez dela jakin badakit.

Egia da, alderdi batzuek horri garrantzia gehiago ematen diote-la eta beste batzuentzat horrek ez duela inongo garrantzirik, eta zo-ritxarrez izango ere.

Hala ere, harritu nau alder-di batek bere zerrendan doazenei eta euskara dakitenei zelan “eus-kalduna” abizena jarri dien horiei guztiei. Hori horrela agertzea ba-lio erantsia ematen dio zerren-dari/zerrendakideari? “Euskaldu-na” etiketa ez dutenak gutxiago dira? Hala bada, zergatik doaz ze-rrendan?

“Euskaldun” abizen hori de-sagertu behar da, normaltasun itxura emango badugu, eta abize-nik agertzekotan “erdaldun” abi-zena ager dadin, denon begi bis-tan gera dadin inoren gabezia.

Gainontzeko alderdiek bere ohiko trataera eman diote, nork bere normaltasunetik. Baina esan behar diegu euskara auzi publikoa dela euskara zentrora eta plazara agertu behar dela, euskara elkar-bizitzarako tresna dela, euskara-rena eztabaida publikoa dela, ez dela norberaren auzia.

Gu guztion auzia delako ezin dugu normaltasunez hartu ze-rrendetako hautagaiak erdaldu-nak izatea, euskaldunok ahaldun-du behar dugu eta botere publi-koetan arituko direnek presio hori sentitu behar dute. Euskaldunok Aiaran, abizenen beharrik gabe ere, bagara nor eta.


aiaraldea.eus


_elkarrizketa( > 8. ORRIALDETIK DATOR) ...emaitzaren arabera. Eta tal-

deak sortzera bultzatzen du ho-rrek, artistak sortzera, eta jen-dea esportatzen hasten zara or-duan. Herrialde honek artistak esportatzen ditu, Badaude he-mengo animatzaile ugari Dream-works edo Disney bezalako kon-painietan zuzendari eta pertso-naien garatzaile moduan lehen lerroan lan egiten.

Duela zenbait urte animazioz-ko zinemaren loraldi bat egon zen Pixar eta antzeko konpainien pelikulekin. Hemen ere eman da halakorik?

Arazo larri bat dago hemen animazioarekin zein zinemare-kin orokorrean: ekoizleen gabe-zia. Diru-laguntzei esker bizi izan gara, eta bizitzen jarraitzen dugu. Salbuespen ohoragarriak(2) dau-den arren.

Ez dago arriskatzera anima-tzen den kapital pribaturik. Bali-teke guk kapital pribatua sartze-ko behar besteko segurtasunik ez ematea.

Duela urte asko lankide ba-tzuen artean horretaz hitz egiten geundela komentatzen genuen oso industria atomizatua gine-la. Oso enpresa txikiak gara, eta ez dugu inoiz elkarrekin enpresa bakar eta konpetente batean ba-tzeko behar besteko indarrik to-patzen, eta gaur egun telebistek ekoizle handien beharra dute.

Ez gara berritzaileak, hori ai-tortu egin behar dut, saiakerak dauden arren. Baditugu ezber-dintasunak, baina maila teknikoa-go batean, ez sormenean. Jada ikusi dugunaren eta arrakasta izan duenaren ber-tsioak egiten ditugu. In-

bertsio pribatuaren apustuak ematen duen konfiantza falta da, nire ustez. Publikoa harritze-ko eta nabarmentzeko apustua behar da.

Bi Goya sari irabazteak bultza-da eman dio zure ibilbideari?

Niri gutxienez horrek ez dit ino-lako bultzadarik eman. Jende as-korekin egin dut lan eta jende as-kok ezagutzen nau. Baina gau-zak egiteko deitzen didatenean ez didate deitzen bi Goya sari di-tudalako, baizik eta nire lana eza-gutzen dutelako, zer egiten du-dan dakitelako, norbaitek nitaz hitz egin dielako edota nirekin au-rretik lan egin dutelako. Aukerak eta izen ona egunerokoan egiten duzun lanak ematen dizkizu, kar-peta, porfolio edo demo batean erakusten duzun horrek.

Komikiak egiten hasi zenuen zure ibilbidea, jarraitzen alor hori jorratzen?

Ba bai. Saiatzen ari naiz komiki-gintza berreskuratzen, nire bene-tako pasioa delako. Orain Gipuz-koako lagun batekin ari naiz an-bizio handiko proiektu bat gara-tzen. Baina irakasle lanarekin ez zait horri heltzeko denbora asko-rik geratzen. Etsitu(3) egiten nau egiten ditudan orriak bidearen er-dian geratzen direla ikusteak. Tal-dean lan egitea luxu bat da, artis-ta oso onen artean ibiltzen zare-lako. Baina batzuetan faltan su-matzen duzu zuk bakarrik orri zuri bati aurre egitearen lan hori.

Komikia maitale gogor eta je-loskor baten modukoa da, berari dedikazio osoa ematen ez badio-zu zutaz paso egiten duena. Gau-zak hala, ez dut horri indartsu heltzeko tarterik topatzen, bai-na uneoro dut buruan horri ekite-ko grina.

INDUSTRIAREN EGOERA

“Baditugu hemengo animatzaile ugari Dreamworks edo Disney bezalako konpainietan zuzendari eta pertsonaien garatzaile moduan lehen lerroan lan egiten”

“Diru-laguntzei esker bizi gara, kapital pribatuaren apustua behar da”

“Ez gara berritzaileak. Jada ikusi dugunaren eta arrakasta izan duenaren bertsioak egiten ditugu”

HASTAPENETATIK LEHEN LERROAN

IPURBELTZ. “Ez dakit nondik datorkidan marraztea, beti iku-si dut nire burua marrazkilari moduan”. Varelak ez du oroi-tzen nola hasi zen Ipurbeltz al-dizkarian marrazten. “Nire gura-soekin bizi nintzen oraindik Xa-bier Leteren gidoi batekin ko-miki bat egitea proposatu zida-tenean”. Aldizkarian komiki-tira finko bat izatera iritsi zen: Bittor. Baina laster egin zuen salto ani-mazioaren mundura.

KALABAZA TRIPONTZIA. “Mural batzuk eginda diru apur bat bildu genuen. Proiek-tore bat erosi genuen horrela, eta Oskorriren ‘Euskal Herrian euskaraz’ kantuan oinarritu-tako animaziozko filma la-bur bat egin genuen”. Horrela hasi zen Varela animazioaren munduan. ‘Flannery eta bere astakiloak’ telesailean eta ‘Ka-labaza tripontzia’ proiektuan aritu zen gero.

GABAI. Animaziotik komikira egin zuen berriz salto Varelak, ‘Gabai, gure herriaren historia’ komiki sail ezagunean aritze-ko. “Pertsonaiak diseinatu geni-tuen”, oroitu du ilustratzaileak. Ez zuen, baina, sail osoa egite-rik izan, laster egin baitzuen berriz salto animaziozko zine-maren mundura, “Ipar haizea-ren erronka” filma luzearen proiektuari ekiteko.

Euskarazko komiki eta animazioaren hastapenetan par-taide zuzena izan da Carlos Varela. Euskal Herrian mu-garri izan diren hainbat proiektutan parte hartu du.

IPAR HAIZEAREN ERRONKA. Pelikula 1991an estreinatu zen. Euskaraz eginiko animaziozko lehen filma luzea izan zen eta Varela zuzendari zein gidoilari lanetan aritu zen. Lanak Ani-maziozko filma onenaren Goya saria jaso zuen. Handik zortzi urtera Varelak berriz lortu zuen sari hori, ‘Goomer’ filma-ri esker. 2000an, berriz, ‘Mar-co Antonio, rescate en Hong Kong’ filma egin zuen.

AMURRION EGINIKO FILMA. Amurrioko Refor industria-

gunean jarri zuen Varelak Kaia produkzioak-en bulegoa. Lau pareta horien artean garatu zuten umeen eskubideei bu-ruzko ‘El extraordinario mun-do de Lucius Dumb’ anima-ziozko filma luzea. Enkarguz-ko lana izan arren, “sormen as-katasun osoa” izan zuten.

Hiztegi lagungarriaXurgatzen(1), kentzen / Ohora-

garri(2), ohorezko / Etsitu(3), deses-peratu



_kirolaAiaraldea /// 2015eko maiatzaren 19a/// 34. ZENBAKIA 10

Lehenik eta behin, zer da Grav-nia?:

Txapelketa bat da, hainbat lu-rralderen artean jokatzen dena: Gipuzkoa, Araba, Errioxa, Bizkaia, Nafarroa eta Iparraldeko jokala-riek jokatzen dute. Txapelketa jo-katzeko, eskualde bakoitzeko jo-kalari onenetarikoak aukeratzen dituzte eta ondoren herrialde guztien artean jokatzen den txa-pelketa da Gravni.

Nondik dator txapelketa ho-nen izena, Gravni-a?

G’ Gipzukoa, ‘r’ Errioxa, ‘a’ Ara-ba, ‘v’ Bizkaia, ‘n’ Nafarroa eta ‘i’ iparralde herrialdeen inizialetatik datorren hitza da Gravni-a, ber-tan parte hartzen duten herrial-dea direlako.

Gravnia txapelketa bat izanik, zertan bereizten da urtean zehar jokatzen diren beste txapelke-tekin?

Bereizmen(1), handiena txapelketa honetara-ko jokalarien hauta-ketan datza, hau da, txapelketa hone-tan jokalari esan-guratsuenak hau-tatzen dituzte-la. Herrialde ba-koitzeko edota beste txapel-keta batzue-tan jokalari guztiek har-tzen dute

par-

te baina Gravnian,

aldiz, onenek baka-rrik jokatzen dute.

Aurten Gravni-ko txapelketan Euskadi-ko garaile izan zara. Zein da zure joka-moldea txapelke-ta horretan eta zein kategoriatan joka-tzen duzu?

Nesken artean 2. azpiko txapelke-tan aritu naiz, baina nire kategoriaz apar-te badira senior eta

jubenil txapelketak. Aurreko ur-tean jubenil kategorian parte har-tu nuen baina ez nuen irabazte-ko aukerarik izan. Baina aurten, 18 urte bete ondoren, 22 urte az-pikoan jokatu eta irabazi egin dut. Nire asmoa hurrengo urteari be-gira maila honetan jarraitzea da eta senior kategoriara igotzean nire maila mantendu edota hobe-tzea da nire helburua.

Nolako izan da aurtengo txa-pelketa? Zenbat partidu jokatu dituzu eta zenbat denbora iraun du txapelketak?

Hasiera batean probintzia guz-tien aurka jokatu genuen, ber-tan partidu gehien irabazten zi-tuenak finalerako txartela esku-ratzen zuen eta bigarren finalis-tak kanporaketa batzuk jokatu behar zituen finalera heldu au-rretik. Guk partidu bat ezin izan genuenez jokatu, galdutzat eman ziguten. Beraz, kanporaketak jo-katu behar izan genituen finalera iristeko. Jokatu ezin izan genuen partiduko aurkarien kontra joka-tu behar izan genuen finalean. Partidu ona jokatu genuenez, ga-raipena lortu genuen. Azken ba-tean ez dira partidu asko joka-tu behar eta astero jokatu behar izaten genuenez, hilabete batean zehar ospatzen den txapelketa da Gravni-a.

Zure bikotea, Gasteizkoa da. Noizbait elkarrekin entrenatu izan duzue?

Bai, txapelketa garrantzitsue-tan, batzuetan Gasteizeraino mugitu behar izan naiz nire biko-tekidearekin entrenatzeko eta baita beste bikote batzuekin ere. Gehiago ikasteko eta hobeto en-trenatzeko aukera izan dut ho-rrela. Gainera, askotan, asko ika-si dut beste bikotekideekin joka-tzen, hautatzailea bertan ego-nik, akatsak zuzendu eta palan gehiago trebatzen(2) laguntzen di-gulako.

+info: BIDEOA Gravni Txa-

pelketa

PALA

“Aurten 22 urte azpiko kategorian jokatu eta irabazi dut Euskadiko Txapelketa” ITXASNE AGIRRE( Amurrio, 1992) Euskadiko Txapelduna izan da Gravni txapelketan. Pala jokamoldean irabazi du txapela bere kidea den Nagore Martinekin batera. Itxasnek bere ahizparekin entrenatzen du Amurrioko frontoian.

“Lurralde ezberdinen artean jokatzen den txapelketa da Gravnia”

“Txapelketa honetan jokalari esanguratsuenak hautatzen dituzte”

“Nire helburua maila honetan jarraitzea eta senior kategoriara igotzean nire maila mantendu edota hobetzea da”

ERREDAKZIOA I I Beñat Bilbao Larrori

Hiztegia Bereizmen(1), ezberdintasun /

Trebatzen(2), abilitatea lortzen

Hiztegi lagungarria

Xabier Berastegi eta Asier Etxe-barria arduratu dira txapelketa-ren antolaketaz eta beraiek azal-du dutenez, helburua lehiaketa on baten bitartez Orozkori bizitasuna ematea da.

Bi hilabeteko iraupena izango du txapelketak eta partiduak la-runbatero eta igandero eguerdi-ko 12:00tan jokatuko dira. Guztira zortzi bikotek osatzen dute ligax-ka hau eta horietatik lau pasako dira final erdietara eta bi finalera.

Antolatzaileek Orozkoko mer-katariei eskerrak eman nahi diz-kiete, izan ere, horien diru lagun-tzari esker aurrera atera ahal izan dute txapelketa. “Beraien lagun-tzarik gabe ezinezkoa suertatu-ko litzaiguke txapelketa aurrera ateratzea, beraz eskerrik asko be-netan”.

Iragan igande goizean jolastu-tako partiduetako bat Garcia eta Beaskoetxea, Beaskoetxea II eta Urretxuren kontra izan zen. Az-ken hauek izan ziren garaileak(1)

17-22 emaitza lortuz. Beste par-tidua Kastresana eta Pagaza II-k, Escalona eta Uriberen aurka jo-katu zuten. Partidua 22-18 buka-tu zen, beraz lehenengo bikoteak lortu zuen garaipena.

Arratsaldeko lehen partidua, aldiz, Urre eta Murga, Brastegi eta Freitesen aurka izan zen. Biga-rrenenak gailendu(2) ziren 8-22ko emaitza lortuz. Azken partidua Arregi eta Pagazak, Etxebara eta Gonzalezen kontra jokatu zuten. Lehenengo bikoteak lortu zuten 22-18ko garaipena.

+info: ARGAZKIAKOrozkoko Irekia1go jardunaldia

ESKUPILOTA

Orozkoko irekia abianAurtengo senior eskupilota txapelketari hasiera eman zioten igandean Orozkon. Lau partiduk osatu zuten jar-dunaldia, goizean bik eta arratsaldean beste bik.

ERREDAKZIOA I Irati Moreno Fernandez

Ezkerrean Gonzalez eta Etxebarria, eskuman Pagaza eta Arregi. Argazkia: Uxue Alberdi

Garaileak(1), irabazleak Gailen-du(2), nagusitu


_kirola

Maiatzaren 24an egingo da “Bur-din Hesia” mendi lasterketa, Bilbo-tik Laudiora. Iaz izan zen lasterketa horren lehenengo edizioa eta man-tentzeko asmoarekin dator, urte-ro norabidea aldatuz baina ibilbi-dea mantenduz. Hitzordua goi-zeko 9:30ean zehaztuko da Bilbo-

ko Arenan eta parte hartzaileek 25km-ko ibilbideaz gozatzeko au-kera izango dute. Esan bezala, ibil-bidean ez dago aldaketarik: Paga-sarritik barrena Ganekogorta men-diraino igoko dira, Goikogane men-dia pasa eta ondoren Gerra Zibilean Bilboko hiria babesteko eraikitako

lubaki eta bunkerretatik jaitsiko bai-tira parte hartzaileak. Ekimenaren helburuak hiru dira: Euskal Herri-ko mendi lasterketen artean to-kia egitea, euskara sustatzea eta Guda Zibilean Bilbo hiria defenda-tu zuen burdin hesiaren balorea za-baltzea. Gainera, aurten lasterke-

taz gain, mendi martxa egiteko au-kera ere egongo da.

Laguntzaileak behar dituzteAntolatzaileek adierazi dutenez,

ibilbideko hiru gune ezberdinetan laguntzaileak beharko dituzte. Alde batetik, helmuga izango den Lamu-za Parkean goizeko 9:00etatik au-rrera, eta bestetik, Santa Luzian ordu berean. Ibilbideko toki zeha-tzetan, hala nola, Peñaskalen, Ka-maraka mendian... boluntarioak beharko dituzte. Hori dela eta, an-tolakuntzak batzar labur bat egi-teko asmoa du maiatzaren 22an, ostiralean laguntzeko prest dau-den pertsona guztiekin. Hitzordua plazan dagoen erabilera anitzeko aretoan izango da.

Batzarrean laguntzaileentzako kit-a banatuko dute, zeinetan pro-bako kamiseta bat, txapela, petoa... bilduko duten. Horrez gain, 2016ko Laudio Herri krosean parte hartze-ko inskripzio bat emango zaio la-guntzaile orori doan. Bukatzeko, batzarrean lasterketaren egu-nean pertsona bakoitzak okupa-tuko duen tokia zehaztuko da. An-tolatzaileek adierazi dute pertso-na bakoitzak ahal duen neurrian la-gundu dezakeela, inolako konpro-misorik gabe.

LASTERKETAK Burdin Hesia mendi lasterketaren hirugarren edizioa eta lehen mendi martxa

“Burdin Hesia” mendi lasterketaren 3. edizioa izango da /aiaraldea.eus

ERREDAKZIOA I Irati Moreno Fernandez

Bartzelonan izan dira aurten es-kolen arteko eskupilota topaketak. Aurre-benjaminetatik hasi eta Ka-detetarainoko kategorietako pilota-riek jokatu dituzte partidak eta ben-jaminek ez beste denek txapela ira-bazi dute.

Aurre-benjaminetan Gaizka Vica-rio eta Julen Tudela izan ziren irabaz-leak, partida 16-10 bukatuta. Kimu kategorian, berriz, Arkaitz Eskuza eta Ioritz Arbaiza izan ziren garai-leak, 18-15 emaitzarekin. Infantile-tan, Gontzal Muguruzak eta Iker Ius-tek lortu zuten txapela, 18-3 garai-tuta .Bukatzeko, Mikel Fuentesek eta Unai Doandikoetxea kadetee-tan lehen postua lortu zuten. Az-ken horiek Mungiako Danak Bat tal-dearen aurka irabazi zuten 18-10.

PILOTA

Herriarenak pilota elkartea garaile eskola-artekoetan



_kirola


Goizeko zortzietarako mugi-mendu handia somatzen zen Al-daikoerreka plazako inguruetan, zerua estalita baina ateri. Alde ba-tetik bestera Laudioar Txirrindulari Elkartekoak hesiak garraiatzen eta kafea zein pasta gozo-gozoak ba-natzen zikloturisten artean ibiltzen ziren atsedenik gabe.

Iritsia zen eguna, maiatzak 16a zen finkatutako data hirugarren Laudioar zikloturistarako. Aur-tengo omendua, ohiko legez, Joane Somarriba txirrindulari ohia zen. Honen zergatia antolatzaileei gal-detutakoan erantzun argia eman ziguten. Emakumezkoen lana go-raipatzea eta gizonen aldean aur-kitzen dituzten oztopoen aurrean euren aldeko jarrera gogora ekar-tzea izan zen hori.

Zortziak eta erdietan zen mar-txa hasteko ordua eta Joanerekin batera ibilbide profesionalean ga-raipen handiak lortzen lagun izan zituen Cristina Alcalde eta Ziortza Jauregi ere gure artean izan ziren.

Protokoloak agintzen duen legez omenduari lore sorta eta oroiga-rria oparitu ondoren ,irteerako zin-ta mozteari ekin zioten Elkarteko lehendakariak eta Joane Somarri-bak. Jarraian, txirrindulari trope-la Laudioko kaleetan zehar abiatu zen. Zikloturisten artean izen han-di batzuk ageri zitzaizkigun, Rober-to Laiseka, David Lopez, Iñaki Isa-si eta Mikel Artetxe besteak beste.

Goizean zehar eta zikloturista martxa zirauen bitartean Aldai-koerreka plazan Bizikleta Egune-rako programatutako ekitaldiak burutu ziren.

Hamarretan Master Class spi-ning saioari hasiera eman eta ha-mabiak arte neska mutilak izerdi-tan musikaren erritmoari segika ikusteko aukera izan genuen. Hori bai sasoia!.

Hamaiketan martxa txikiaren txanda heldu zen. Hirurogeita ha-mabi neska mutilek hartu zuten parte honetan gurasoek lagun-duta, plazan hasita Gardeatik iga-

ro eta Aretaraino abiatu, berriro Aldaikoerrekan amaitzeko.

Hamabiak aldera, zinta edo lo-karrien lasterketa jokatu zen. Ber-tan umeen trebetasuna eta tekni-ka bizikleta gainean baieztatu ahal izan genituen.

Jolas hau burututa Gymkanaren ordua iritsi zen. Ibilbide bihurgune-txoa, oztopoak gainditu eta gola sartzen zuena bizikleta gainean puntuak batuko zituen aurreikusi-tako bi bueltetan. Jolas honetan sei umeri saria egokitu zitzaion.

Azkenean jolas hauetaz gozatu eta gero sari potoloak zozketatu zi-ren. Ziklos Abalen bizikleta eta Aia-rabikearen maillota eta Kulotea.

Ordu batean zikloturistak erre-pidean kilometroak hanketan pi-latzen ari ziren helmugara ahalik eta arinen heldu nahian. Lehenen-go taldea aurreikusitako orduan, ordu bata eta erdietan, ehun eta hirurogeita bost kilometro ingu-ru egin ostean helmugaratu zen, David Lopez Sky taldeko partaidea tartean zelarik.

Lehenengo emakumezkoa be-randuago heldu zen nekea eta sa-tisfazioa aurpegian islatzen zitzaiz-kiola. Duela hilabetea hildako ama eduki zuen gogoan guri aipatu zi-gun moduan eta harekin gogora-

tzearekin hunkitu gintuen. Goian bego!

Apurka apurka goiza joan zitzai-gun eta zikloturista guztiak helmu-ga igaro ostean azkenengo unea falta genuen hirugarren edizio hau borobiltzeko. Unerik gozoena agian, plazako karpan lagunartean elkarri kontu kontari aritzekoa, tau-la gainean Laudioar elkarteko la-gunek oroigarri eta sariak bana-tzen zituzten bitartean.

Ondo igarotako eguna gogoan izango dugu laugarren edizioa hur-biltzen den artean. Espero deza-gun 2016ko edizioa aurtengoa bai-no hobea izatea. Horrela izango de-lakoan, aurten hurbildutakoak eta etorri ez direnak gonbidatzea bai-no ez dugu falta.

Bizikleta zale guztioi gogorarazi urtean zehar Laudioar Txirrindula-ri Elkarteak hainbat ekitaldi anto-latzen duela eta guztiok ongi eto-rriak zaretela. Bestetik Zumala-karregin duen lokala zabalik dau-kazuela edozertarako ere aipatu behar.

+info: ARGAZKI-GALERIA

Mendi eskia praktikatzen igaro dute asteburua / Mendiko Lagunak

LAUDIOAR ZIKLOTURISTA EGUNA

“Emakumezkoen lana goraipatzea izan da aurtengo asmoa”

Txus Fernandez

BBT LASTERKETA:Amurrioko III. Ilunabarra Erronka Ekainaren 20an izango da

TRAIL LASTERKETA:Amurrioko IV. Trail Lasterketarako inskripzio epea zabalik

Ekainaren 21ean izango da Amu-rrioko trail lasterketaren IV. Edi-zioa. Parte hartzeko www.kirol-probak.com web atarian izena eman behar da. 31 kilometrotako ibilbidea izango du 1500 metrota-ko desnibel positiboarekin. 12km-tako lasterketa txikia eta 13,5 ki-lometroko junior lasterketak ere egongo dira.

GIMNASIA ERRITMIKOA:Aresketa gimnasia erritmikoko kimu taldeak Euskadiko Txapelketarako pasea

Kimuak A kategoriako neskek Arabako finalean garaipena lortu zuten maiatzaren 10ean.Maiatza-ren 30ean jokatuko den Euskadi-ko txapelketan izango dira. Gaine-ra, Iraitz Canterok 3. postua lor-tu zuen eta Enara Ladislao 5.ena, Biek jokatuko dute bakarkako Eus-kadiko txapelketa.

Zuriñe Frutos Artziniega-rra Gernikako mendi lasterketa-ko irabazle izan da. Pello More-nok, aldiz, 2. postua lortu du Er-laitz Aiako Harriak mendi laster-ketan.

Zuriñek guztira 25 km-tako lasterketaegin zuen 1300 me-troko desnibel positibo eta bes-te 1300 negatiborekin. Urdaibai Kopan kokatzen da lasterketa

hau.Kopa honekin bukatzeko bi lasterketa besterik ez dira falta, bata, ekainean Ariatzan eta bes-tea, irailean, Foruan.

Pello Morenok, ordea, 2. pos-tua lortu du Erlaitz Aiako harria mendi lasterketan. 22Km-tako lasterketa horrek 2700 metro-ko desnibel pilatua izan zuen eta Aiako Harria parke naturaletik igaro zen ibilbidea.

MENDI LASTERKETAK

Zuriñe Frutos eta Pello Moreno podiumean

ERREDAKZIOA I Irati Moreno

Zuriñe Furtos lasterketan barrena. Argazkia: Zuriñe Frutos

URDUÑA HIRIA III.GAU MARTXA: Larunbatean 22:00etan hasiera eman zioten martxari. Gualdetxu MBT taldeak natolatu zuen eta ia 200 partaide izan zituen. Ibilbide luzeak 27 km izan zituen eta laburrak, aldiz, 13,5.

60 km-tako martxa izango da eta 2.000 metroko desnibel posi-tiboa izango du. Parte-hartzaileek gehienez zazpi ordu izango dituzte lasterketa egiteko. Ibilbideko alda-keta: Nerbioi ibaia jaiotzen den toki-tik eta Urduñako Birjinetik pasako da. Lasterketako inskripzio epea za-balik dago www.apukosport.com web atarian


_kultura

Txetxu UrkijoZINEMA

Felices 140

_kultur leihoa

Zuzendaria: Gracia QuerejetaAktoreak: Maribel Verdú, Anto-nio de la Torre...Iraupena: 98 minutu

Aste honetan Gracia Querejeta-ren azken lana gomendatu nahi di-zuet, “Felices 140” (2015) izenekoa alegia. Pelikula honek dituen indar-guneak asko izanda, metrajearen une zehatz batetik aurrera propo-satzen duen giro aldaketa da, nire uste apalean behintzat, aipagarrie-na. Espezie bezala hausnarketa sa-kona egin behar dugula argi gera-tzen da zinta ikusitakoan.

Betidanik oso gustuko izan dut Querejetak zinea ulertzeko duen modua. Bere pelikuletan elkarrizke-tek izugarrizko garrantzia izan dute beti. Gidoia bereziki mimatzen duen zinemagilea dugu Querejeta ande-rea. Bestalde, beti ere nire ustetan noski, aktore egokiak aukeratzen trebezia erakutsi izan du norma-lean; euren lana egiten uzten jakin izan du, gainera, antzezleengandik karakterizazio aipagarriak lortuz.

Aktoreen jardunei dagokienean, film hau ez da salbuespena eta, be-rriro ere, Madrilen munduratu zen zuzendariak zuku ederra atera die esku artean izan dituen giza-balia-bidei. Maribel Verdúk, Antonio de la Torrek edo Eduard Fernánde-zek, batzuk baino ez aipatzearren, nabarmentzeko moduko karakte-rizazioak burutu dituzte Querejeta-ren agindupean.

Argiak berriz piztean, burua ne-katzeko planteatzen duen gogoeta nahiko arrazoi sendoa da zinta hau ikusteko.

Amurrioko Antzokian proiekta-tuko da filma, maiatzaren 31n eta ekainaren 1ean.

J.M Etxebarria AyestaIRAKASLEA

_Lurpetik Muskerrari bildurra

Muskerrari, beldur handia izaten zitzaion, ia-ia sugeari bes-te. Gure zaharren ustez, muskerrak bernatik-edo ausiki egiten omen zuen edo samara salto ere bai.

Beldur hau dela-eta, aikomen Gorbeialdeko esaunda hau:“Behinola, urlia, Bariku Santu arrastiz, eleizara barik, otegurre-

tan joan omen zen labesua egiteko. Urli horrek ote karga hori es-tukinaz lotu, lepoan hartu, eta etxerako adian eragoion. Halako batean, zazt! bernatik ausiki egin zion musker batek. Ahalak egin arren ere, ezin zuen muskerra soltatu.

Horretara, Bariku Santua zela konturatuta, bota lepoko ote-karga eta elizarako bidea hartu zuen. Abadea ikustean badio-tso:

- Jauna, ikus beza berorrek nire bernako musker hau, ezin dut ezelan ere soltatu.

- Baina, nondik ibili zara ba?- Ba, aiko jauna, elizara barik beresira joan naiz otegurretan

eta parkeske nator. - Ai ene, nik barkatuko dizut Bariku Santuko elizkizunera etorri

eza “in nomine Patris…” baina, musker deabru hori bernatik uxa-tzeko zazpi herritako kanpaiak jo behar dira. Zoaz eta sakristauei agindu kanpai-hotsean hasteko.

- Bai, jauna, horixe egingo dut.Gorbeialdeko zazpi herritara jon omen zen eta zazpigarren eli-

zako kanpai-hotsa entzutean, musker horrek alde egin zuen”.Muskerrari beldurra izan ere egin behar honelako herri-esaun-

dak entzun eta sinistuz gero!

MUSIKA:“10 urte Dantzan” ikuskizuna aurkeztuko dute Amurrio Antzokian, maiatzaren 23an

Ikuskizun bat eskainiko du Amu-rrio antzokiak, aretoaren hamarga-rren urteurrena ospatzeko. Ema-naldian hainbat dantza-diziplina jo-rratzen dituzten Amurrioko taldeek hartuko dute parte dute: Aiala Dan-tza Taldeak, Amurrioko Dantza Esko-lak, San Jose sevillana-taldeek eta ki-rol-dantza egiten duen bikote batek.


Abian da “Ezagutu Aiara” IX. Argazki lehiaketa

Aurten “Ezagutu Aiara” argazki lehiaketak bertako bitxikeriak izan-go ditu hizpide, ohiko gai nagusia Aiara udalerriko herrien ondare, natura eta etnografia-edertasuna bada ere. Irudiak azaroak 6 arte bi-dali ahalko dira eta irabazleak 200 euroko saria jasoko du. Bigarren sa-ridunari 100 euro emango diote.

Argazkiak Aiara udalerrian egitea beharrezkoa da, eta beraz, Aiaran erraz ezagutzeko edo frogatzeko moduko lekuren bat edo gertaera bat irudikatu beharko dute partai-deek. Nahi adina irudi bidali litezke [email protected] helbidera, non eta noiz egin ziren adieraziz. Ho-rrez gain, bertan jasotzen diren al-derdiei buruz lerro batzuk idazte-

ko eskatu dute antolatzaileek. Iazko irabazlea Eider Lopez Garayo izan zen eta bigarren saria Iraide Vallejo Gonzálezek jaso zuen. Epaimahaia alkateak, Kultura Batzordeko bi ki-dek, “Hontzuria” argazkigintza tal-deko kide batek eta argazkilari pro-fesional batek osatu zuten.

Aiara ezagutarazte da helburua.

LITERATURA:Bertsomovieda bideolehiaketako Gazteen 2. saria irabazi dute Aiaraldeko 5 gaztek

Bertsomovieda lehiaketan sa-ria eskuratu dute Aiaraldeko bost gaztek: Amaiur Mendiorozek, Ga-razi Elejaldek, Miriam Ojembarre-nak, Ainara Minguezek eta Iker Loi-dik, hain zuzen. Garoñaren inguru-ko film laburra egin dute eta lan horrekin Gazteen Mailako 2. saria lortu dute.

Artziniegako Builaka Batukada Taldea Euskal Herriko III. Batukaden Topaketan egon zen iragan larunbatean, beste zortzi talderekin batera. Lasarte -Orian izan zen eta ekintzaz beteriko egitaraua egon zen.


Urduñako mikro-ipuin lehiaketa, “hitz gutxirekin asko esateko”

“Hitz gutxirekin asko esatea”. Hori da, funtsean, Urduña hiriko V. mi-kro-ipuin lehiaketako epaimahaiak kontuan izango duena aurkezten diren lanak baloratzerako orduan. Beste hainbat balorazio hizpide ere zehaztu dituzte: “orijinaltasu-na, umorea, argiro idaztea...”.

Lehiaketan nahi duen orok har-tu ahal izango du parte, eta nahi beste lan aurkeztu daitezke. Tes-tuak euskaraz idatziak egon behar-ko dute, eta ezingo dira aurretik ar-gitaratuak edo beste lehiaketa ba-tera aurkeztutakoak izan.

Ekainaren 15a izango da mikro-

ipuinak aurkezteko azken eguna. Parte hartzaileek bi gauza eraman beharko dituzte Euskara zerbitzu-ra. Alde batetik, ipuinaren kopia bat, egilearen inongo daturik jarria izan-go ez duena. Bestetik, gutun-azal baten barruan eman beharko dituz-te ipuinaren izena, egilearen izena, kategoria eta harremanetarako te-lefonoa.Lehiaketa Euskara Arloak antolatu du eta lau kategoria egon-go dira: LHko 3. eta 4. mailakoena, 5. eta 6. mailakoena, 12-16 urte bi-tartekoena eta 16 urtetik gorakoe-na. Informazio gehiago www.urdu-na.com webgunean eskura liteke.

Mikro-ipuin lehiaketaren V. edizioa izango da aurtengoa. / Urduñako Udala



_Herriko plaza

ZAILAERREZA

7 8 36 5 93 4 2 9 7 5 6

5 1 27 1

5 9 3 7 46 8 4 7

82 1 9 5 6

5 77 2 9 8 48 1 2 9

9 2 8 7 6 35 6

72

3 6 8 24 3

4 7 5

DENBORAPASEN SOLUZIOAKSudoku, hitz-gurutzatu eta hitz gezidunen soluzioak web-gunean ikusgai: http://www.aiaraldea.eus/users/denborapasak

_agurrak

PeioZorionak Peio! Ez ardu-

ratu, 25 urte bete arren gazte dirudizu eta! 25 pa-txo!

Iera eta Izaro

IratiZorionak prexioxa... Ba-

dator Maiatzak 21!! Pres-ta zaitez, ongi etorri bikaina emango diogu eta! Etxekoak

GALTZAGORRIAK02.19-03.20Azterketa finalak hastear dau-dela arazo guztiak gerorako us-ten saiatu zaitez, denbora izango duzu gero irtenbideak bilatzeko. Lanak itota bazaitu erabakiak pre-saka hartuko dituzu, eta hori gero damu bihurtu daiteke. Gauza guz-tiek bere unea daukate, lehenta-suna daukanetik hasi zaitez.

LAMIA04.21 - 05.20Kontuz ibili komenigarria ez zaizun jendearekin. Konfiantza irabazi behar da, ez iezaiozu altxor hori edonori eman ezagutu aurretik, badira laguntza eske dabiltzanak eta eskaintzen duzunean bat eman eta bi hartu egiten dutenak.

BASANDERE06.21 - 07.20Erosi, erosi eta erosi, horretan baino ez duzu pentsatzen. Orain-goan etxe berria daukazunez ai-tzaki berria duzu erosten jarrai-tzeko. Altzairu zaharrak birzikla-tzea ez al duzu pentsatu? Gauza zaharrek beraien xarma ere dau-kate eta kalitatez askotan hobea-goak dira, birziklatu!

JENTILAK08.22 - 09.22Lagunekin ematen dituzu egunak eta familia etxean usten duzu beti. Uda heltzear dagoela oporrak izango dituzu eta denbora gehiena lagunekin emango duzu kalean dantzan. Minutuak antolatu, banatu maite dituzunen artean, daukazuna egunero zaindu!

MARI10.23 - 11.22Gelditu bueltaka dabilen buru hori! Edozer esaten edo egiten duzula buruari buelta gehiegi ematen diz-kiozu, zorabiatuta bukatuko duzu! Ez beldur izan besteen iritzi eta kri-tikei, hanka sartzeak normalak dira. Ondorio larriak ez dituzten bi-tartean ahazten saiatu zaitez.

SUGAAR12.20 - 01.19Denbora librearekin ez dakizu zer egin, gimnasiora apuntatu zara, ibiltzera zoaz... gorputza landu bai, eta burua? Zergatik ez hizkun-tzaren bat ikasi? Burmuina lan-tzeak gehiago lagunduko dizu.

TARTALO01.20 - 02.18Garai berria hasten da zuretza-ko, lan berria, leku berria... alda-ketak nahitaezkoak izan arren onuragarriak izan daitezke, es-perientziek etorkizunean ikus-pegi zabalagoa eta oparoagoa izaten erakutsiko dizute, orain bizi izango duzun guztiak zure burua aberastuko du, aurrera!

HERENSUGE03.21-04.20Lagun guztiak lagun dituzula si-nisten duzu eta horregatik edo-zein egoeratan gonbiteak luza-tzen dizkiezu, sorpresa gero-koa haiena heltzen ez zaizunean. Hobea da bi lagun on izan, mila ezagun izatea baino!

BASAJAUN05.21 - 06.20Triste zaude, triste zaude inguruko guztien zoriontasuna ikusten duzulako, euren bizitza perfektu horien atzean arazoak ez daudela sinistuta zure inguruko gauzek askok lotsatzen dizute. Ez sinistu ikusten duzun guztia, edozein txoriri eder baitzaio bere habia.

GAUEKOAK07.21 - 08.21Jendea aldatzeko asmo horrekin bukatu behar duzu. Aldatzen ez dena nahi ez duelako da, bere horretan jarraituko dena bihurtze positibo horretarako ez dago prest eta ez da hobetzeko gai izango.

AKERBELTZ09.23 - 10.22Helburuak lortzeko beharrezkoa da jarrera positiboa, lortzen duzuna lortzen jarraituko duzu animo horrekin jarraituz gero, eta horrela ez balitz inguruan daukazun guztia gogoan izan beharko zenuke.

ZIRIPOT11.23 - 12.20Sentitzen duzuna argi badau-kazu erabaki bat hartu. Biko-tearekin dituzun zalantzei ir-tenbidea bilatzeko garaia hel-du zaizu. Ziur ez bazaude den-bora hartu ezazu zuretzako.

_horoskopoa

_sudokuak

InesZorionak Ines! 14 urte

maiatzaren 14an! Bihotz-bihotzez egun zoragarria opa dizugu.

Aita eta ama

YurenaZorionak Yu!!! Zure ligan-

do petarda hauen partez, muxu pottolo bat!

Lagunak

NahiaZorionak Nahia, miles-

ker orain dela 8 urte gure bizitzan agertzeagatik.

Ama eta aita

IeltxuOndo igaro zure egunean.

Jaso ezazu 30 patxo, orain arte bezala, gu guztioi bizipoza es-kaintzen jarraitzeko.Pitis, Binba, Lami eta Sinba.

MiguelMiguel Zorio-

nak Arrankudia-gatik.

1986 martí....

Neskatto

Idatzi zure mezua eta bidali argazkia [email protected] maiatzaren 28a baino lehen.

_hitz-gurutzatuak

_BIDALI ZUREA!



_irakurlearen txokoa

_agenda


05.23 LARUNBATA

“EL HOMBRE MÁS BUSCADO” LAUDIOKO LHUI 17:30ean eta 20:00etan (3€)

05.24 IGANDEA

“ZAZPIGARREN IPOTXA” AMURRIO ANTZOKIA17:30ean (3,60€)

“FAST AND FURIOUS 7”AMURRIOKO ANTZOKIA19:30ean (4,80€)

05.25 ASTELEHENA“FAST AND FURIOUS 7”AMURRIOKO ANTZOKIA20:00etan (3,60€

05.30 LARUNBATA“LA OVEJA SHAUN”17:30ean 20:00etan (3€)

05.31 IGANDEA“LA OVEJA SHAUN”AMURRIO ANTZOKIA 17:30ean (3,60€)“FELICES 140”AMURRIO ANTZOKIA 19:30ean (4,80€)

06.01 LARUNBATA“FELICES 140”AMURRIO ANTZOKIA 20:00etan (3,60€)

_ezin galdu

JOXEMARI AGIRRETXE “PORROTX”-EN HITZALDIA: “Baloreetan hazi, hezi, bizi” gaia lantzen ari diren Laudio Ikastolaren XV. Hezkuntza Jardunaldi Irekien 2. Saioan “Sentitu, pentsatu, ekin… Joxemarirekin” solasaldia egingo dute. Gurasoei bideratutako hitzaldia da.

EUSKAL JAIA ETA EUSKARAZ BIZI NAHI DUT EGUNA: Euskararen aldeko bi ekimenak bateratu dituzte antolatzaileek eta egitarauak ohitura, kirola, umeentzako aisialdia, musika... eskainiko du besteak beste.

ZINEMABIODIBERTSITATE JARDUNALDIAK

AMURRIO05.23 LARUNBATA09:00 “Basoen kudeaketa eta ustiapena Aro Modernoan; bisita Jaro Pardiora, XVIII. mendeko mintegira”

05.30 LARUNBATA09:00 Hegaztiak behatzeko txangoa Maroñora

06.06 LARUNBATA09:00 Burruntziak identifi-katzeko txangoa Delikara

06.13 LARUNBATA09:00 Ibilaldia Nerbioiko parke linealean, ibaiertze-ko ekosistemaren behaketa eta boluntariotza-eguna

05.30LARUNBATA07:00 LAUDIOMENDI IBILALDIAZuberoara txangoa, Goikogane Mendi TaldeaLHUI

10:30 LAUDIOHITZALDIA“Baloreetan hazi, hezi, bizi”Kultur Etxea08:00 AMURRIOEUSKAL JAIA ETA EUSKARAZ BIZI NAHI DUTHerria

05.31IGANDEA09:00 BILBOIBILALDIABizkaiko ikastolenaldeko jaia

05.19ASTEARTEA19:00 LAUDIOHAUTESKUNDEAKEAJko ekitaldia: Juanma Ibarretxe, Iñigo Urkullu, Andoni Ortuzar...Aldai Plaza

19:00 LAUDIOHAUTESKUNDEAKPSE-EEren ekitaldi politikoa: Txaro Sarasua, Cristina GonzalezHerriko Plaza

19:00 AMURRIOHITZALDIAXX eta XXI mendeko artea ulertzeko tresnak Kultur Etxea

05.20ASTEAZKENA18:00 LUIAONDOHAUTESKUNDEAKAiara Batuz taldearen mahai ingurua

19:00 LAUDIOHAUTESKUNDEAKEH Bilduko ekitaldia, Pablo Gorostiaga, Natxo Urkixo, KIke Fernandez de Pinedo...Aldai Plaza

05.21OSTEGUNA18:30 LAUDIOHITZALDIAEmakumeenganako estresa eta antsietateaKultur Etxea

19:00 LAUDIOUDAL HAUTESKUNDEAKEH Bildu 100 konpromiso: LatiorroLatiorroko Ikastetxea

19:00 LAUDIOHITZALDIAElikadura eskola jantokietan: Iñaki Lazarobaster eta Marijo Imazen eskutikKultur Etxea

05.24IGANDEA08:15 BILBOBURDIN HESIA LASTERKETABilbon hasi eta Laudion bukatuko daMiribilla

11:00 LAUDIOGOZOGINTZA LEHIAKETABidezko merkataritza sustatzeko ekimenaHerriko Plaza

12:00 LAUDIOSANTA LUZIA JAIAKHerri KirolakSanta Luzia

13:00 AÑESJAIAKMeza, mus txapelketa eta pintxo poteaErdigunea

17:00 SOXOIGANDE ARRATSALDEAK FAMILIANIpuin kontalaria, askaria eta tailerraKontzeju-etxea

05.25ASTELEHENA16:00 LAUDIOSANTA LUZIA JAIAKIkuskizuna eta txokolateaAldai Plaza

05.26ASTEARTEA19:00 AMURRIOHITZALDIAFestarako jantziak 100 azken urtetanKultur Etxea

05.29OSTIRALA19:00 LAUDIOi. NAFAR JARDUNALDIAKGerra Karlistak Euskal HerrianKultur Etxea

05.22OSTIRALA19:30 OKONDOHAUTESKUNDEAKEH Bilduko ekitaldia: Itziar Camino, Kike Fernandez...Frontoia

21:00 ARETAKONTZERTUAHogeitaBiMetroaKoadroKultur Etxea

05.23LARUNBATA10:00 LAUDIOSANTA LUZIA JAIAMendi bizikleta martxa, gero Burdin Hesian bisitaLamuza Plaza

17:30 ARRANKUDIAGAERDU GUGAZUmeentzako asialdia euskarazHerriko Plaza

20:00 AMURRIOAMURRIO ANTZOKIAREN X. URTEURRENAHerriko dantza taldeen ikuskizunaAmurrio Antzokia (5 €)

AÑESEKO JAIAK06.23 LARUNBATA

10:00etan Kalejira12:00etan Jaien hasiera19:00etan Mus txapelketa20:00etan Haur jokoak23:00etan Areto dantzaldia23:45ean Su artifizialak00:00etan Disko-festa


aiaraldea.eus_kontra

MirenAyesaKazetaria

_Leihotik

Nahaste disoziatua

K otxe batetik irte-ten den musika “ra-toneroak” eta pho-toshop-arekin ukituta-

ko aurpegiak hauteskundeak hurbil daudela abisatzen digu-te eta “barra librea” hasten da. Batzuek “gu” erabiltzen dute herritarrengandik hurbil dau-dela sentiarazteko, beste ba-tzuk ez dira mozten eta “ni” esaten dute, bere burua heroi moduan kokatuz.

Baina guztiek komunean daukatena egoera hobetzea-ren promesa da. Paradoxikoa da, hainbeste urtetan bozka-tu eta gero herritarren bizitza hobetuko dutela esaten jarrai-tzea, behin eta berriro diskur-tso berarekin matraka eman eta herritarrok egun pairatzen ditugun giza eskubideen urra-keten errudunak estralurta-rrak izango balira bezala.

Bitxia, alderdi gehienek era-kundeetan egiten dutena eta hauteskunde kanpainan esaten dutena bereizteko duten ahal-mena. Psikologian nahaste di-soziatua edota nortasun aniz-kuna deitzen diote, eta zoritxa-rrez tratamendu luzea behar izaten du.

“Tar-tarra Kartoi Bandeko zuzen-daria zara. Ez duzu meritu makala!

Gurasoen artean umeekin jaie-tan zer egin genezakeen pentsa-tzen hasi ginen, festetan gauzak umeentzako antolatzen direlako, baina ez haiekin. Kartoizko banda egitearen ideia bururatu zitzaidan. Iaz 60 ume animatu ziren, eta aur-ten 75. Gurasoak ez ditugu zen-batzen.

Euskal Herriko musika banda gaz-teenaren errekorra hautsi duzue...

Nagusienek 7 urte dituzte, eta txikienek 1-2!

Instrumentuak egiteko turu-tua, makarroi tutua, plastikozko ur botilen ahoa eta koloretako zeloa erabiltzen dugu. Iaz ten-pera erabili genuen baina euria egiten badu

izorratu egiten da, horregatik aur-ten zelora jo dugu.

Dragoi formako turutak dituz-ten bakarrak zarete...

Oso turuta orijinalak atera dira. Batzuk sugeak egin dituzte, besteek dragoiak, marigorringoak... Oso po-litak daude. Guk materiala ematen diegu, baina sormena lantzeko turu-taren forma librea da. Horretarako tailer bat egin genuen egun batez,

60 ume batu ziren! Bi-garren saio

bat ere

egin behar izan genuen, haur batzuk ezin izan zutelako tailerrera egun horretan etorri.

75 ume txiki eta turutekin banda bat sortzea ezin da izan erraza...

Entseguak laburrak izan behar dira, horregatik igande arratsalde-tan egin ditugu. Ikastetxeko txos-nan/lonjan geratu gara, eta kalean entseatu. Zazpi abesti dakizkigu: Ikusi mendizaleak, pottokien kanta, zorionak zuri... Eskoletan zer abes-ten duten kontutan hartzen dugu. Niretzako zailena ahotsa ez gal-tzea da.

Datorren urtean abesti aldake-tak iragartzeko marrazkiekin karte-lak egitea pentsatu dut, umeek ira-kurtzen ez baina marrazkiak iden-

tifikatzen badakite eta! Hasieran turutari putz egiten hasten dira eta turuta ez dabilela pentsa-

tzen dute, zaila zaie “tu” esanda bakarrik jotzen dela ulertzea. “Tu” da gure Tar-tarra Kartoi

Band-eko nota bakarra.

Zenbat emanaldi edo kalejira egin dituzue?

Maiatzaren 7an txupinazoaren aurretik kalejira egin genuen Foru plazaraino.

Biharamunean, Txikien egunean ere izan ginen. Iaz berdina egin ge-nuen, eta Urduñako Santa Zezi-lia bandak haien kontzertura gon-bidatu gintuzten. Oso ondo pasa genuen, 40 ume joan ziren, baina egun horretan ez genuen turutarik jo, danborrak baizik.

Entseguak kartoizko zapata ka-xekin egin genituen. Danborrada ala batukada izango al da Tar-Ta-rra Kartoi Banden hurrengo erron-ka? Kartoizko kaxak eta lata han-diak gordetzen ibili gara, baina hori egiteko denbora eta gehiago en-tseatzea behar da. Gure umeak oso txikiak dira. Talde txikiagoare-kin edo urte gehiago dituztenekin errazagoa litzake.

Datorren urtera arte instru-mentuak gordeta dituzue?

Bai, noski, zaindu eta gordeta! Nire etxean ez dira gordetzen,ni-re umeak edonoiz ateratzen dira turutarekin. Bazkariak ditugunean turutekin agertzen dira.

Iratxe Llano“Tar-Tarra Kartoi Bandako nota bakarra ‘tu’ da.Sugeak, dragoiak... turuta orijinalak atera dira”IRATXE LLANO (1974, Urduña) Tar-Tarra Kartoi Bandaren sortzailea da. Iaz sortu zuen Herri Ikastetxeko Guraso Elkarteak 2-7 urteko haurrekin kalejiran ateratzeko taldea. Umeen sormena eta parte-hartzea bultzatzea dute xede.

ERREDAKZIOA I Izar Mendiguren Cosgaya


Jabi Isasi

aiaraldea 34. zenbakia

Documents