Aktoreibiltaria Josune Goenaga lekubatetik bestea dabil, etaegun, Alemanian da. 8-9

Josune Goenaga zumarragarra ‘Salima Sambala singt am Sambesi’ lanean. DAS LETZTE KLEINOD

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Xabier Albizu 3 Iritzia 4-5Jose Mari Unanue 6-7 Leire Larrañaga 10-11 AsierEguren 13 Euskadi plaza1914an 14 Idiazabalgo itzulia17 Asteburuko propoamenak 18

GOIBERRI

41. zenbakia. 2012ko abenduaren 21a

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Joxe Azurmendi oso gogoko dut,gogoeta oso sakonak egiten baititu»

Xabier AlbizuElorri Kultur Elkarteko kidea

Asier Zaldua SeguraXabier Albizu (Segura, 1943)Segurako Elorri Kultur Elkarte-ko kidea da, eta urte osoan eki-taldi ugari antolatzen dituzteSeguran eta Goierrin. Besteakbeste,martxoan Iparra-Hegoaeta Gabonetan haurrentzakoipuin eta marrazki lehiaketa.Zaletasun bat.Zaletasun asko ditut. Nagusie-tako bat musika dut. Euskalmusika eta klasikoa atsegin di-tut. Bestalde, euskal kulturare-kin lotutako guztia gustuko dut.Oporretarako leku bat.Euskal Herria Iparraldea. Zube-

roako hainbat toki oso gustukoditut. Santa Grazi, adibidez.Liburu bat.Joxe Azurmendi oso gogokodut, gogoeta oso sakonak egi-ten baititu.Musika talde bat.Iparraldeko Kuxkuxtu txaran-ga. Eurekin jotzen dut batzue-tan.Abesti bat.Oi ama Eskual Herri.Amets bat.Euskal Herria libre izatea.Janari bat.Guztiak, barrukiak izan ezik.Arraina, edozein gozo...

Edari bat.Ardo ona.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.Gaztetan atxilotu ninduteneguna eta ondoren jasan ni-tuen torturak.Jaso duzun oparirik bereziena.Komisariatik ateratzea.Gorroto duzuna.Faltsukeria.Goierriko txoko bat.Segura bera. Bereziki, San An-dres jaiotetxea.Herriko alkate bazina...Herriaren nortasuna manten-tzen eta gure arteko harremanazaintzen saiatuko nintzateke.

«Gaztetan atxilotuninduten eguna etajasan nituentorturak ez ditutinoiz ahaztuko»

ASIER ZALDUA

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Barrenkale 13. 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 647 319 775 – azudaire@bidera.euBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Udalak: Altzaga, Arama, Itsasondo,Olaberria, Urretxu, Zerain, Seguraeta Zumarraga

04 GOIBERRIIRITZIA

Rufino Iraola GarmendiaIdazlea

Sokrates etaJesus: historiamarkatu duten bi gizon

«Sokrateseneta Jesusenhitzakkontzientziamailamitikoarengaraikoakdira»

at izatekotan,Gabon garaiada egokiakristautasu-naz mintza-

tzeko. Lehenik, esan dezagunguregana iritsi den kristautasu-na iragazki asko igaro ondoreniritsitakoa dela: testamentu za-harretik zetorren tradizioa, on-dorengo filtroa ebanjelariakberak dira, gero Greziako kultu-ra, ondoren erromatarra, Eliza-ren dogma... Testuinguru horre-tantxe ekingo diogu historiamarkatu zuten bi gizonen kon-paraketan. Jakina, pisurik han-diena Jesusen aldetik egongoda, baina Sokratesek ere aztar-na eta lorratz handiak utzi zi-tuen Greziako kulturan, etaerruz eragin zuen ondorengo fi-losofoengan. Jesus baino 400urte lehenago bizi izan zen.

Sokratesek ez zuen idatzirikutzi. Ikasleak arduratu zirenmaisuaren ideiak hedatzeaz,bereziki Platon. Jesusek ere ezzuen ezer idatzi. Jesusen pen-tsamendua eta jokabideaEbanjelioetan, kanoniko zeinapokrifoetan, geratu dira txer-taturik. Hitzez hitz ez dakiguSokrates eta Jesusek zer esanzuten. Zeren bitartekoei eskeriritsi zaigu haien mezua. Nola-nahi ere, uste dut, inolako za-lantzarik gabe uste ere, haienideiaren eta mezuaren oinarriz-koena iritsi dela guganaino,nahiz eta tartean hainbeste in-teres egon batzuei komeni

zaien eran gauzak interpreta-tzeko eta apaintzeko. Jesusenkasuan, behintzat, nabarmenada hori.

Esan behar da, bestalde, So-kratesen eta Jesusen hitzakkontzientzia-maila mitikoarengaraikoak direla. Horrek esannahi du ezinbestekoa delagaurko estadio arrazionaleraitzultzea, irakurketa literalista-tik urrundurik. Eta zer esanik ezbaldin eta, batzuek dioten mo-duan, kontzientziaren mailatrasnpertsonalaren atarian etaeredu ez-dualean gaudelaonartzen badugu. Zalantzarikez dagoena da kultur paradig-ma post-modernoan gaudela.

Sokratesen ama emaginaomen zen. Erditzen laguntzea-rekin konparatzen zuen berelana edo artea: emagina ez daerditzen, baizik eta besteari la-guntzen dio erditzen. Sokrate-sek ere ez zuen irakasten hitza-ren esanahi hertsian, baizik etazirikatu eta gogoetan jartzenzuen jendea, bere kasa ikas ze-zan. Jesusek gauza bera egitendu: etengabe ari da bultzatzenekitera. «Eman zeuok jaten»,esango die, jendetza goseakikusita.

Sokratesek esango du bakoi-tzaren barnean sortzen dela ja-kinduria. Jesus ez da isilduko,esan eta esan, barrendik berritubehar duela gizakiak, barrendikmintzatu behar dela. Sokrate-sek adierazten die ikasleeiahots dibinoa daramala barne-

an (mundu honetan zerbait ga-rrantzizkoa egiten ari zelakokontzientzia hartzen du). BaitaJesus ere, «Aitaren (Abba) bo-rondatea betetzera etorri da,berri ona iragartzera etorri da»(gizakia bere loturetatik askatubeharraren kontzientzia har-tzen du –eta ez inor lotu, geroaskok eta askok bere izeneanegin duten moduan–).

Sokratesek gogor egitenzuen protesta inor heriotza-zi-gorrera kondenatzen parte har-tu beharragatik. Jesusek ez dieutziko emakumea harrika hil-tzen: «Bekatutik libre dagoe-nak jaurti dezala lehenengo ha-rria». Sokratesek ez ditu sala-tuko kontrario politikoak.Jainko berriak sortzeaz eta gaz-tedia galbidean ipintzeaz aku-satuko dute. Jesus, aldiz, bereburua jainkotzat hartzeaz etaprofeten legea hausteaz. Jesu-sek hitz gogorrak jaulkiko ditusalatariaren aurka. Garbi esa-teko, kondenatu zituzten, batabenenoa hartzera eta besteagurutzean jostera, autoritateamolestatzen zutelako. Jesusenkasuan, batez ere autoritate er-lijiosoa.

Klementzia eska zezaken.Adibidez, Pilatok nahiago izan-go zukeen eskuak garbi beha-rrik gabe Jesus askatzea, baldineta «Zu Errege zara?», galdetuzionean beste gauza bat eran-tzun balio, eta ez: «Zeuk esanduzu».

Kontsekuenteak izan zirenazkeneraino. Sentitzen zutenaegiten zuten, eta egiten zutenasentitzen. Injustiziaren aurkaborrokatu ziren, eragiten zute-nak kritikatuz, eta biktimak so-korrituz, premian zenari lagun-duz. Beren mezua ez dago se-paratzerik haien kuraiatik. Ezinausartagoak izan ziren bi per-tsonaia enigmatiko hauek. His-torian marka sakona utzi zigu-ten etorkizunari begira, nahizeta beren jarraitzaileak gareladiogunok kontsekuenteagoakizan bagina, munduak honez-kero beste aurpegi bat beharzuen.

B

GOIBERRI 05IRITZIA

Abendua beti izaten da ekitaldiz beteriko hilabetea: euskara-ren eguna, Santa Lutzi feria, Gabonak... Esaera zaharrak ere halaxedio: abenduaren erdia gaua eta beste erdia... festa. Ez zaio arrazoi-rik falta esaerari. Pasa den asteburuan Bizkaiko bertsolari txapel-ketako finala jokatu zen Bilbon, eta entzun dudanez egun-pasaederra egin zenuten kuadrilla giroan. Estiballes garaile, eta ez edo-noren aurretik: Igor Elortza bera. Final hunkigarria izan zela entzundut han eta hemen, eta transkribaturiko bertso bat edo beste ira-kurri ere bai. Joxe Agirreren egun bereko heriotzak ere izango zuenzerikusirik. Goian bego!Bartzelonan harrapatu nau ni aipatu dudan gertakari sorta ho-

rrek guztiak. Aspalditik gordeta neukan agendan pasa den astebu-rua, eta erraza izan ez den arren (egunen batean erakutsiko dizutnire agenda, Nerea), bizpahiru eguneko oasia mantendu eta Kata-lunia aldera joatea lortu dut (badakizu, beti dago guztia bertan be-hera botako duen azken orduko txanpinoien bat hazteko auke-ra...). Independentzia hotsak oihartzun handia sorrarazi du azken

«… asaben gomutaz, Gernikako Arbolaren azpian,herri ordez-karion aitzinan, nire aginbidea ondo betetia zin dagit» uste dutdela… Egia esan, ez daukat zure agenda ikusteko interes bereziegi-rik (aukeran nahiago zurekin hitz-aspertu bat egitea), baina, zinegiteren bat egina ote duzun zalantza sortu zait zure hitzak iraku-rrita. «Beti dago guztia bertan behera botako duen azken ordukotxanpinoien bat hazteko aukera» hori, ezaguna egingo zitzaionherri mugimenduetan lanean dabilen bati baino gehiagori. Irudipena daukat, eginbeharrak gehiegitan hartzen ditugula

txanpinoitzat. Ez naiz pasibitatearen apologia egiten hasiko; nikelikatu gabe ere, nork elikatua baduen piztia baita. Denari bai esa-tea ere, ez dakit zenbateraino den ona, ordea. Nik ere, baditut nirepekatutxoak kontu horretan, eta beharbada horregatik, zer pen-tsatu ugari ematen didan gaia bihurtu zait azken bolada honetan.Zer zentzu dauka, gauzak egin behar direlako egite hutsak, egin be-har den hori inongo ilusiorik gabe (askotan nekatuta eta erreta)

egiten badugu? Ze ekarpen egiten du batek halakoetan? Ez oteluke besteren batek pasio gehiagorekin lan bera burutuko? Lan-tzen al dugu erreleboa pasatzearena? Nola?Erantzun zehatzak baino galdera gehiago sortzen zaizkit. Baina

inor ez dela ezinbestekoa onartzera derrigortzen gaitu errealitate-ak. Agirre ere joan zaigu, bai… Ondo bizi Joxe! Eman goraintziakFlorentino eta gainerakoei!

bateta

bat

Asteko irudia

Gorka Azkarate

Nerea Elustondo

Josu Maroto

Zorionak etaUrte Berri onIritsi gara urteko azken alera.Nik ere Gabon zoriontsuaketa Urte Berrirako desiorikonenak opa nahi dizkizuet.Lehengoan Olentzerorenetxean izan nintzen eta harinire eskutitza emateaz gainmarrazkitxo hau egitekoparada izan nuen.

boladan paraje horietan, sekula usteko genuena baina handiagoa.Inork ez daki zertan amaituko den kontua, baina ahots askorenarabera, atzera bueltarik ez duen bidaia hasi omen du Kataluniak.Politika kontuetan zuhurtzia da beti ezinbestekoa, baina auskalo,nork daki! Agian utopia errealitate bilaka daiteke. Gurean, bien bi-tartean, Jainkoaren aurrean apalik, euskal lurrean zutunik... edohorrelako zerbait, ezta? Zuk jakingo duzu hobeto, ea, azal iezadazunola den...

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Gozogintza artisauaneurrian hartuta besteedozer bezain ona da»

Jose Mari UnanueGozogilea

GOTZON ARANBURU

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

Josune Zarandona OrdiziaUnanue gozotegiak ez du aur-kezpenik behar Goierrin.1934an ateak ireki zituenetikgaur arte gozogintzan errefe-rentzia baita eskualdean. JoseMari Unanue (Ordizia, 1967) daegun familia enpresaren kude-aketaz arduratzen dena. Beraizan da aitonak hasitako bidea-ri eta aitak eta osabak onduta-ko enpresari jarraipena emandiona.Haurra zenekoak ditu Jose

Mari Unanuek gozotegiarekinlotutako lehenengo oroitzape-nak. «Asteburutan beti etor-tzen ginen, hasieran denborapasa moduan, eta urteekin la-guntzera», dio. Ordiziako Jakin-tza ikastolan egin zituen oina-rrizko ikasketak. Gaztetatik gar-bi izan zuen gozotegian lanegingo zuela, eta horregatikhasi zituen enpresa ikasketakDonostian. «Ez nuen karrerabukatu, enpresa eramateko oi-narrizko ezagutzak jaso nitue-nean utzi nuen». Aitona Antoniok sortu zuenUnanue gozotegia 1934an.Bai. Aitona umezurtz geratuzen eta oso gazte zela hasi be-har izan zuen lanean. Diotenez,

garai hartan ez zuen mekanikaedo gozogintza aukeratzeabeste erremediorik izan. Eta bi-garrenaren alde egin zuen.Aprendiz bezala aritu zen Ordi-zian eta Beasainen 12 edo 14 ur-terekin. Gero, ofizioan sakon-tzeko Donostiara joan zen.Zergatik Donostia?20. hamarkada zen; DonostiaLa belle epoque delakoa bizi-tzen ari zen. Europako nobleziagehienak bertan igarotzen zi-tuen oporraldiak, eta beraiekinekartzen zituzten euren sukal-dariak eta gozogileak. Onene-takoak ziren, eta maila handiazegoen garai hartan Donostian.Aitonak haietako askorekinikasteko aukera izan zuen or-duan. Ofizioa ondo ikasita zuela itzulizen berriz Ordiziara.Bai, 1934an ireki zuten aitonaketa amonak lehenengo gozote-

toa. Orduan, amak eta izebakere bertan egiten zuten lan. Ho-nek inbertsio handiak egiteaekarri zuen, hobekuntzak be-harrezkoak baitziren. Garai har-tan sartu ziren familiaz kanpo-ko lehenengo langileak enpre-san. Lekukoa hartzen azkena izanzara. Nola izan zen?Niretzako eta nire anaientzakoguztiz naturala izan da gozote-giarekin izan dugun harremana.Umetatik egon gara bertan sar-tuta. Lan errazenak ikasten hasinintzen. Aitaren eta osabarenezagutza ez ezik, beste hamabilangileren esperientziatik ikas-teko aukera izan nuen. Denbo-rarekin ardura gehiago hartzenhasi nintzen eta argi izan nuenhemen jarraituko nuela lanean.Horregatik aukeratu nuen en-

gia. Gaur egun Martinez jate-txea dagoen ondoko eraikineanzegoen kokatuta. Amona, or-duan ohikoa zen bezala, den-dan egoten zen, eta aitonak ba-rruko lanak egiten zituen. Nolakoak izan ziren hasierahaiek?Garai txarrak bizitzea tokatu zi-tzaien. 36ko gerrak negozioaireki berritan harrapatu zituen.Baina lana gogotik eginda ego-erari buelta ematea lortu zuten.Garai hartako egiteko moduekere, ez zuten gaur egunekoekinzerikusirik izango, ezta?Inolaz ere ez. Teknologia askoaurreratu da, eta lanerako az-piegiturak ere askoz hobeakdira orain. Hozkailuak eta labe-ak asko hobetu dira eta gauregun nahi dugun hori egitekoaukera gehiago dugu. Kalitate-an irabazi dugu. Dena den, al-daketak pixkanaka-pixkanakagertatzen dira hemen. Adibideren bat ba al duzu gogo-an?Aitonak adibidez, orgarekin ba-natzen zituen gozoak eta guk,berriz, hozteko makinadun fur-gonetak erabiltzen ditugu ho-rretarako. Garai hartan lehen-gaiak lurrean egindako zulo ba-

tean gordetzen zituzten,fresqueran. Gaur egungo hoz-kailuen oinordekoak izan ziren.Arrautzak bertan pilatzen zi-tuzten, esate baterako, eta on-doren karez estaltzen zituztenfresko mantentzeko. Aitonarendendan, gainera, ez ziren gozo-ak bakarrik egiten. Elizetan era-biltzen ziren kandelak ere ber-tan egiten zituzten, izan ere, ar-gizaria lortzeko zailtasun askozegoen orduan. Enpresan lehenengo belaunaldialdaketa aitarena eta osabare-na izan zen. Aitak eta osabak ere umetatiklagundu izan dute gozotegian,oinarrizko ikasketak amaitu etabertan lanean hasi ziren arte.Beraiekin etorri zen negozioa-ren zabalkundea. Biek garbi zu-ten aurrera egiteko Ordiziatikharago hazi beharra zutela, etahala gertatu zen Goierrira sal-

presa ikasketak egitea, gozoakegiteaz gainera, negozioa nolakudeatu jakin beharra dagoela-ko. Asko aldatu al dira garaiak?Bai. Niri aldaketa sozialari etaekonomikoari aurre egitea to-katu zait. Produktu berriak sor-tu behar izan ditugu, egungo gi-zartera egokitzeko. Talde han-dia gara zorionez eta lan guztihonen atzean jende asko dago. Gozoak kontsumitzeko moduakzertan aldatu dira batez ere?Garai batean, zegoena jatenzen, eta hein handi batean go-sea kentzeko. Postreak astuna-goak ziren, bizimodua ere go-gorragoa baitzen. Gaur egunproduktu gehiago ditugu esku-ra eta aukera ere zabalagoa da.Jaterako orduan joera kantita-tean jaistea izan da, eta jatenduguna ere arinagoa da. Azukreeta koipe gutxiago erabiltzendugu orain. Pastelak elkartea sortu duzueorain gutxi Gipuzkoako zenbaitgozogilek. Nolatan?Negozio txikiak gara gehienak,eta askotan ez dakigu zenbaitarazori nola aurre egin. Elkartu-ta errazagoa da zenbait gauzaegitea. Bestalde, artisau eran

egindako gozogintzak EuskalHerrian gastronomiak duen ga-rrantzi bera izan beharko lukee-la uste dugu. Gure lana balioanjartzea da elkarte bezala lortunahi dugun lehenengo erronka. Baztertuta sentitu al zaretezentzu horretan?Bai, sentsazio hori badaukaguegia esan. Alderatuta sentitugara, ez zaigu behar bestekogarrantzia eman zentzu horre-tan. Gozoak ez duela zertantxarra izan behar erakutsi nahidugu. Gozogintza artisaua,neurrian hartuta, beste edozerbezain ona da.Etxera etorrita Unanue gozote-gia erreferentzia bat da Goie-rrin.Aitonak, aitak eta osabak egin-dako lanaren emaitza da, az-ken batean. Kalitatezko pro-duktuak eta zerbitzua zaintzeaizan da sekretua.

«Aitonak ez zituengozoak bakarrikegiten, elizarakokandelak ere egitenzituen dendan»

«Aitak eta osabakzabaldu zutennegozia OrdizitikGoierri osorakosaltoa eginez»

«Jaterako orduan,joera kantitateanjaistea izan da;jaten duguna erearinagoa da»

«Gozogintzakgastronomiak duengarrantzia beraizan beharkolukeela uste dugu»

08 GOIBERRIASTEKO GAIA

Josune Goenaga aktore zumarragarragarai bateko komedianteen eskolakoada: ibiltaria. Egun, Alemanian da.

Asier Zaldua ZumarragaJosune Goenaga zumarraga-rrak, Euskal Herrian jaiotakobeste gazte askok bezala, Ale-manian lan egiten du. Baina ezdu krisiak eraman bertara, ak-tore lana bizitzeko modu bere-ziak baizik. Goenaga garai ba-teko komedianteen modukoada: ibiltaria. Dagoeneko Fran-tzian, Suitzan, Alemanian etaMarokon lan egin du eta aurkiTanzaniara joango da.

Antzerkia betidanik du gus-tuko eta 14 urterekin Urretxukoeta Zumarragako Karmakrosantzerki taldean izena emanzuen. Batxilergoa bukatu be-zain pronto Madrilera joan zenArte Dramatikoa ikastera. «Au-kera ezberdinak aztertu nituen,baina azkenean bihotzak agin-

tzen zidana egitea erabakinuen». Hiru urte eman zituenEspainiako hiriburuan.

Antzerkian lan egiteko bi-daiatzea eta jende ezberdinaezagutzea beharrezkoa delauste duenez, Sevillara joan zenikastaroak egitera. Gainera, an-tzerki mota ezberdinak proba-tu nahi zituen berarentzat ego-kiena zein zen jakiteko eta garaihartan Andaluzian ikastaro«oso onak» eskaintzen zituzte-la dio.

Sevillan clown mundua eza-gutu zuen, Gabriel Chamé ar-gentinarraren eskutik, eta askogustatu zitzaion. Bide hori jo-rratzea erabaki zuen. Clown-a«bere zoritxarrez barre egitenduen helduentzako pailazoa»dela azaldu du.

Titiriterobatenkontuak

Josune Goenaga –erdian– Manuel Schunter eta Florian Vuille Circus Montiko lankideekin. REMO EISNER

GOIBERRI 09ASTEKO GAIA

Ondoren, Madrilera itzuli zen.Beste bi urte egin zituen bertan.Clown talde bat sortu zuenbeste aktore batzuekin batera,eta Sevillan ikasitako guztiapraktikan jarri zuen. «Areto txi-kietan lan egiten genuen. Ber-tan ikusleei begietara begira-tzeko eta euren erreakzioa ja-sotzeko aukera genuen.Batzuei gogorra iruditzen zaie,baina, nire ustez, hori da bene-tako antzerkia».

Payasos Sin FronterasOrdutik, Zumarragako aktorehonek Goenkaletelesailean lanegin du, helduentzako eta hau-rrentzako ikastaroak eskainiditu, Parisen bi urteko ikastaroaegin du, Payasos Sin Frontera-sekin Marokon izan zen...

Egun, Alemanian bizi da. DasLetzte Kleinod konpainiarekinlan egiten du, baina CircusMontirekin ere aritu da. Sui-tzan, hain zuzen ere. Urretxuneta Zumarragan ere lan egitendu: martxoan bufoi ikastaroaeskaini zuen eta uztailean, be-rriz, Udaleku Musikaletan partehartu zuen.

Urte amaiera honetan, Afri-kari buruzko haurrentzako ikus-kizuna eskaintzen ari da DasLetzte Kleinod taldearekin.Tren batean bizi dira eta ikuski-zuna bera bagoi batean eskain-tzen dute. Datorren urteanikuskizun hori Tanzanian es-kaintzeko asmoa dute.

Lehenago, otsailean, CircusMontirekin lan egingo du berri-ro. Lehenengo Alemania hego-aldean eta gero Kenian.

Zirkuan familia sortuGoenaga Europa erdialdeanfinkatu da, berari gustatzenzaion antzerki motak (clown,varieté, kabaret, antzerki fisi-koa...) hemen baino askoz erearrakasta handiagoa baitu han.Bere mutil-laguna ere aktoreada eta biak egitasmo bereanparte hartzen saiatzen dira.

«Biotako batek lana lortu duentokira joaten gara eta, askotan,besteari ere egitasmo bereanlana ematen diote», azaldu du.Gainera, euren ikuskizun pro-pioa prestatzen ari dira eta zir-ku ezberdinekin eskaintzekoasmoa dute.

Aktore ibiltariak dira, beraz.Lanbide horretan aritzeko askoikasi beharko zuela uste zuela-ko hasi zen toki batetik besterajoaten, eta gustua hartu dio.«Antzerkia ez dela eskolanikasten konturatu nintzen, ikus-leen aurrean lan eginez ikastenda gehien. Kalean antzeztenikastaroetara joaten bainogehiago ikasten da».

Beste aktore batzuk castin-getara joaten dira, baina berariez zaizkio batere gustatzen.«Madrilen casting batzuk eginnituen, baina denbora galtzeairuditzen zait. Niri bidaiatzea

gustatzen zait. Europan zeharlan egitea beti izan dut bu-

ruan», azaldu du.Bere ametsa, zirkuarekin bi-

daiatzea eta familia bat sor-tzea da. Zorionez, bere mutil-laguna ere aktore ibiltaria da.«Zirkuan bizi diren familiakezagutu ditugu eta inbidia sen-titu dugu. Hori nahi dugu», ai-patu du.

Euskaraz, gazteleraz, fran-tsesez, ingelesez eta italierazhitz egiteko gai izatea lagunga-rri izango zaio, noski. Alemana-rekin ez da horren ondo molda-tzen, oraindik.

Bidaiatzea gustuko du, bainaEuskal Herria bihotzean dara-ma. «Gurasoak, bertako musi-ka eta giroa... falta ditut. Joanzen astean bertan herriminasentitu nuen eta Internetensartu nintzen. Bidaiatzea beha-rrezkoa dut, baina baita Zuma-rraga beti hor egongo dela jaki-tea ere».

Goenagak eta berelankideek Afrikariburuzko ikuskizunaeskainiko duteTanzanian

Bidaiatzeabeharrezkoa du,baina baita noizeanbehin Zumarragaraitzultzea ere

Josune Goenaga, kabaretikuskizun baterako jantzita.GOIBERRI

osune Goenaga zu-marragarrak clown

generoa oso gustuko du. HauCharlie Rivel pailazo katalu-niarrak sortu zuen. Hasieranzirkuko ikuskizun batetikbestera zeuden atseden unee-tan ateratzen zen, baina arra-kasta izan zuen eta protago-nismo handiagoa lortu zuen.Goenagak Rivel miresten du.«Bera ezagutzeko aukera ezizatea pena da. Bere bizitzariburuzko liburua irakurri nue-nean, negar egin nuen. Unelatzak bizi dituen pertsonabatek besteen barrea eraginahal izatea sekulakoa da. Ho-rixe da, hain zuzen ere,clown-ek egiten dutena: ba-rrea sortzen dute, drama era-kutsiz».

Charlie Rivelhandiarenjarraitzailesutsua

J

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Liburuekin erabattxundituta zeuden, lehenaldiz ikusi zituztelako»

Ane Arrieta UrretxuLeire Larrañagak (Urretxu,1988) duela hiru urte sortuzuen Etagukzergatikez?proiektua.Zer da ‘Etagukzergatikez?’ ?Diriamba herriko haur batzueieskolara joateko aukera ema-teko, lagun talde txiki bateksortutako proiektua da.

Nortzuk osatzen duzue taldea?Zarauzko Axier Arriagak, Oñati-ko Maddi Urkiak eta Ane Picok,eta lauok.Noiz joan zineten lehen aldiz?Kurtsoa han otsailean hastendute eta gu urtarrilean joan gi-nen. Lehenengo hilabetean es-kolarik ez bazegoen ere, Faro,luz y esperanza izeneko talde

‘Etagukzergatikez?’ proiektuko lau kideak, –Leire Larrañaga, eskuinetik bigarrena da– Diriambako eskolan, haurrekin. ETAGUKZERGATIKEZ?

‘Etagukzergatikez?’ ekimeneko kideada Leire Larrañaga. Hiru ikaskiderekinHaur Hezkuntzako praktikak egiteraNikaraguara joan zenean hasi zen dena

bat bazen, eta arratsaldeetanherriko umerik pobre eta fami-liarik desegituratuenetakohaurrak biltzen ziren bertan.Horrez gain, gure kasa udalekumoduko bat sortu genuen la-guntza gehien behar zutenekin.Eta ongi hartu al zintuzten?Tira, hasieran mesfidati xamaragertu zen auzoko jendea, bai-na, eskola kristaua da, eta hanlan egitera gindoazela jakin zu-tenean askoz ere hobeto hartugintuzten.Gauzak aldatu egin ziren ikas-turtea hasi zenean, ezta?Bai. Eskola pribatua zen etaudalekuetan gurekin egondako

umeetako asko eskolatik kan-po gelditu zela ikusi genuen es-kolak hasi ziren lehen eguneaneta horrek sekulako inpoten-tzia sortu zigun lauroi. Horrenaurrean zerbait egin behar ge-nuela sentitu genuen.Hor hasi zen proiektua?Bai. Berehala gure etxekoei etalagunei han zegoen egoeraazaldu eta laguntza ekonomi-koa eskatu genien eskolarajoan ezin zitezkeen haur haieilaguntzeko. Eta zer erantzun jaso zenuten?Berehala jaso genuen hemen-go laguntza. 30 ikasle gehiagoeskolaratzeko aukera lortu ge-

GOIBERRI 11GAZTEAK

Laguntza premia handia dago,beraz Nikaraguan.Bai. Ertamerikako herrialderikpobreena da Nikaragua, eta gujoan ginen zonaldea oso-osopobrea eta marjinala da. Dro-gek sekulako indarra dute, istiluasko egoten dira... Polizia azal-du ere ez zen egiten han ingu-ruan. Hori bai, sekulako sines-mena dute. Guk sinesten ez ge-nuela esan genienean ezinzuten ulertu nola geunden bizi-rik! Zer garrantzia du hango haurbat eskolaratzeak?Sekulakoa. Hango haurrei han-ditan zer izan nahi duten galde-tu eta droga saltzaile izan nahi

duela diote askok, edo lapurrabeste batzuk. Penagarria da.Azkenean horiek ikusten dutelortzen dutela diru gehien eta...Joan ginenean liburuak eramangenizkien eta liburuekin txundi-tuta zeuden, lehen aldiz ikustenzituztelako.Haur horiek eskolaratzeko aha-legina eskertu dizuete?Bai, ikaragarri! Guri esker askoikasten ari zirela esaten zigutenaskok, baina, eurengandik ereasko ikasi dugu guk. Ikustekoada zein gustura joaten diren es-kolara. Azkenean, egunerokomiseriatik ihes egiteko uneaizaten da eskolakoa.Eta proiektuarekin jarraitu du-zue azken hiru urteetan.Bai. Ingurukoen laguntzaz etaegin ditugun ekintza askori es-ker, hiru urtetan diru laguntzabidaltzea lortu dugu. Laguntzaeman duten guztiei eskertunahiko nieke, euren laguntzarikgabe ez baikenuke ezer lortuko.

Nolabait ziurtatzen al duzue bi-daltzen duzuen dirua behar be-zala erabiltzen dutela?Bai. Han egon ginen hiruilabe-tean gurekin egon zen emaku-meari helarazten diogu diruaeta berak asistentzia fitxak, ar-gazkiak eta abar bidaltzen diz-kigu. Gainera, Axier aurten ber-tara joan da eta dena ongi doa-la ikusi du. Sobratzen zen diruapurrarekin eskolan zenbaitkonponketa ere egin dituzte.Egiten duzuena sarean ikuste-ko aukerik ba al da?Bai: etagukzergatikez.word-press.com blogean edo Face-booken Etagukzergatikez Di-riamba orrian ikus daiteke. Es-koletan ere hasi gara egitendugunaren berri ematen.Zer egin behar da ekonomikokiNikaraguara laguntza bidal-tzen jarraitzeko?Euskadiko Kutxako zenbaki ho-netan sartu daiteke laguntza:3035 017059170 0247 0.

nuen. Gehiago ziren eskolatikkanpo gelditzen zirenak, beraz,aukeraketa bat egin beharraizan genuen. Kanpoan geldi-tzen zen haur bakoitzaren ego-era aztertu genuen. Gehienakgurasoek eskolaratzeko dirurikez zutelako ez ziren joaten, bai-na, beste batzuk gurasoek la-nerako erabiltzen zituzten hau-rrak, eta beste arrazoi batzukere bazeuden... Irizpide ba-tzuen arabera aukeratu geni-tuen.Baldintzaren bat jarri zenieteneskolaratzen ziren haurren fa-miliei?Bai. Kurtsoa ordainduko genie-la esan genien, baina, familiekere konpromiso batzuk hartubehar izan zituzten: haurrekegunero eskolara joan beharzuten, janaritarako kordoba bateraman behar zuten –huskeriabat da kordoba baten balioa–,azterketak eurek ordaindu be-harko zituzten, eta abar.

«Haurrei handitanzer izan nahi dutengaldetu eta drogasaltzaile izan nahiduela dio askok»

Babeslea

GOIBERRI 13GOIERRITARRAK MUNDUAN MUNDUTARRAK GOIERRIN

Asier Zaldua ZumarragaAsier Eguren Corrales (Zuma-rraga, 1991) Ingurumen zien-tziak ikasten ari da Txilen, Eras-mus programarekin. Urtarrile-an itzuliko da jaioterrira.Zergatik erabaki zenuen Eras-mus joatea?Beste lurralde eta kultura ba-tzuk ezagutu eta horietaz ikas-teko aukera izateko hartu nuenerabaki hau. Zergatik Txilera?Oso argi nuen Hego Amerikakoherrialde batera etorriko nin-tzela. Zergatik Txile? Bere di-bertsitateagatik eta paisaiaaberatsengatik. Gainera, berta-ko herri indigenak eta ikasle

Nik espero baino antz handia-goa du. Bestalde, ikasle mugi-menduak indar handia du etaherritarren zati handi bat eure-kin bat dator. Izan ere, hezkun-tza pribatua da ia bere osota-sunean, eta askok ikasi ahalizateko bankuari dirua eskatubehar diote.Zerk harritu zaitu gehien?Kalean txakur asko daudela.Ondoan jartzen zaizkizu eta ba-besa ematen dizute: norbaite-kin gurutzatzen zarenean harizaunka egiten diote. Zer gustatu zaizu gutxien?Hemen, berdintasun eza Eus-kal Herrian baino handiagoada: bai maila sozialen arteaneta bai gizonezkoen eta ema-kumezkoen artean.Valparaison bizi zara, nolakoada hiri hori?Hiri berezia da, itsasotik mendi-ra luzatzen baita. Hori dela eta,behatoki asko daude. Paretaaskotan marrazkiak edota erre-bindikazio mezuak daude. Ai-pagarria da ere, hiri hau kulturaaldetik oso aberatsa dela: hi-tzaldiak, kale ikuskizunak, kon-tzertuak, margolariak... Gaine-ra, Valparaisoko zenbait auzoGizateriaren Ondare izendatu

dituzte.Nolakoak dira txiletarrak?Festazaleak eta jatun onakdira, gu bezala. Gainera, hemenabizen euskaldun asko daudeeta kaleen izen asko ere euskal-dunak dira. Desberdintasuneidagokienez, gu baino irekiago-ak dira, baina baita mesfidatia-goak ere. Bestalde, guk bainokirol gutxiago egiten dute.Zer egiten duzu denbora libre-an?Denbora librea Valparaiso eza-gutzeko eta bertan antolatzendiren ekitaldietara joateko era-biltzen dut. Asteburuetan bi-daiatu egiten dut.

Asier Eguren CorralesIkasketak Txilen egiten ari den zumarragarra

«Txiletarrak irekiak dira eta hemengobizimoduak hangoaren antza du»

Asier Eguren Corrales zumarragarra Txileko Pisco Elqui parajean. ASIER ZALDUA

mugimendu indartsua ezagutunahi nituen.Zer moduz moldatu zara ber-tan?Oraingoz oso gustura nago,nahiz eta batzuetan esaten du-tena ulertzea kostatzen zaidan.Ez dituzte «s» eta «z» bereiz-ten, hitz propio asko dituzte,guk ere erabiltzen ditugun hitzaskori beste esanahi bat emandiete... Baina irekiak dira, etahemengo bizitzak hangoarenantza du, nahiz eta askoz la-saiago bizi diren.Espero zenuena aurkitu alduzu?Bai, baina unibertsitatea Eus-kal Herrikoaren antzekoa da.

«Ikaslemugimenduak indarhandia du etaherritar askoeurekin bat dator»

14 GOIBERRIGARAI BATEAN

Euskadiplaza,1914anZumarragako Euskadi plaza ekitaldigarrantzitsu askoren bilgune izan da ia 100 urteko bidean.

Asier Zaldua ZumarragaZumarragako Euskadi plazaederra da benetan. Antonio Pra-da Zumarragako agirizainakemandako datuen arabera,Euskadi plaza 1866an egin zen.Ordura arte, udaletxea Nafarroaplazan zegoen.Berria egiteko erabili zen lur-

saila Alberdi familiarena zen,udalak erosi zuen arte. Udale-txe berriaren ondoan bi etxeegin zituzten Alberditarrek:Itarte eta egun batzokia dena.Atzeko lorategia ere eurena

izan zen. Jose Antonio Alberdikekarri zuen Amerikatik bertakosekuoia zuhaitz bikaina. Izanere, Alberditarrak indianoakizan ziren.Egun, Zumarragako plaza ka-

rratua da eta bere lau aldeetanarkupedun etxeak ditu, bainahasieran ez zen halakoa. Izanere, ezkerreko eta eskuineko al-deak udaletxea baino hamar

bat urte beranduago eraiki ziren.

Udaletxe pareko eraikina, berriz,XX. mende erdialdekoa da. Rufi-no Berjerandik egin zuen.Erdian, Filipinar Uharteak ko-

lonizatu zituen Lopez de Legaz-piren estatua dago, 1897.urte-koa. Aniceto Marinas segovia-rrak egin zuen eta lan honekinMadrilen lehiaketa bat irabazizuen.Euskadi plaza gertakari ga-

rrantzitsu askoren lekuko izanda. 1899an, adibidez, EuskalJaiak egin ziren. Errepublika ga-raian, berriz, autonomiaren al-deko ekitaldia izan zen bertan.Ekitaldi horretan Telesforo Mon-zon abertzaleak eta IndalecioPrieto sozialistak parte hartu zu-ten, besteak beste.Egun ere toki garrantzitsua da

Zumarragako plaza: larunbate-ro azoka egiten da, uztailaren2an eta abuztuaren 15ean ezpa-ta dantza egiten da...

Zumarragako Euskadi plaza, duela 98 urte. INDALECIO OJANGUREN, GUREGIPUZKOA.NET

PUBLIERREPORTAJEA

Fotoetxen zure argazkiekin txokoak hornitzeko, bukaera ezberdinen artean aukera egin dezakezu. Zuk ateratako argazkiarekin edo Fotoetxeko profesionalek ateratako argazkiekin edozein txoko berezi bihurtuko duzu. Enkarguz ere argazkiak ateratzeko aukera eskaintzen dizu Fotoetxek.

FotoetxeNafarroa Etorbidea, 25 Tel.: 943 88 46 05 fotoetxe@fotoetxe.com BEASAIN

Oparitu argazkia

Neurri desberdinetako argazkiak. 5 material eta euskarri desber-din dauzkazu: Photo-Panel, Photo-Lienzo, Photo-Cuadro, Lumi-Panel, Photo-Wall...Zatoz konpromisorik gabe.

16 GOIBERRIPUBLIZITATEA

Irteera - Helmuga

Kateko atsedenlekua

GOIBERRI 17IDIAZABAL

Idiazabalgo itzuliaIdiazabal eta bere ingurunea ikusi etaezagutzeko aukera ederra ematen duia lau kilometroko ibilbideak.

Loinaz Agirre IdiazabalSan Migel elizaren ondotikabiatuko dugu ibilbidea. Auke-ra ona da ibilbidea hasi aurretikSan Migel eliza bisitatzeko. Izanere, Gipuzkoako ate sarreraerromaniko-gotiko ederrene-takoa duen eliza da; XII-XIII.mendeetan eraikia da.

Ibilbidea hasteko, errepidea

gurutzatu eta, Maugigoena,Akutain, Urrutikoetxe, Ota-mendi, eta Otamendi berri goi-koa baserrien bidea hartukodugu. Tunel borobildutik, 200metrora, N-1 autobidea azpitikpasatu ondoren, aldapa biziaigo beharko dugu. Arnasari

buelta emateko geldialdia egi-teko leku polita da Akutain gai-na. Idiazabal herriaren eta ingu-ruaren bista ederrak (Txindoki,Usurbe, Atxurbi...) ikus daitezkebertatik, autobideko ibilgailuensoinuak lagunduta.

Akutain baserriak eskuineanutzi, eta baserri bideei jarraituz,aurrez aurre, Aizkorri mendika-tea ikusiko dugu; zelaiak, hurraketa Zerain ere bai. Aldapa be-hera hastean kontrasteak ikus-ten hasiko gara: Goardigain in-dustrialdeko pabiloiak. Aldapa

behera jarraituko dugu, Segu-rara eta Zegamara doan errepi-dera iritsi arte. Eskuinetara, bi-degorria hartuta, Katearaino iri-tsiko gara, garai batekoerromeria lekuraino. Atsede-naldirako leku aproposa da, da-goeneko 2,5 kilometro egindaegongo baikara. Bertan gaine-ra, mahaiak, aulkiak eta iturriberritua daude.

Urtsuaran errekaIbilbidearen azken txanpa Ur-

tsuaran errekak lagundutaegingo dugu. Eskuinera bide za-harra hartu eta herrigunera iri-tsiko gara. Idiazabal gaztarenhiriburua dela aprobetxatuz,gaztaren museoa edo eta gaz-tandegia ikusiz amaitu daitekeIdiazabalgo itzulia.

Idiazabalen ikuspegi ederra ikus daiteke Akutaindik, San Migel eliza aurre-aurrean dela. LOINAZ AGIRRE

IdiazabalLuzera: 3,8 kilometro Denbora: 1 h, 40 min. Altitud max: 250 metro.Desnibela: 20 metro.Zailtasuna: Erraza

Txistu kontzertua bihar ZumarraganAntxiñako Ama Txistulari Taldeak Txistu kontzertu berezia antola-tu du biharko. Txistua, musika eta dantza uztartuko ditu kontzer-tuak. Herriko txistulariez gain, Euskal Herritik etorriko hainbat txis-tulari, musikariak, metal boskotea, abesbatza, abeslariak, txala-partariak eta dantzariak ere ariko dira Zumarragako Belokipilotalekuko oholtza gainean.Bihar, hilak 22, 19:30ean, Zumarragako Beloki pilotalekuan.

I. Arte eta EskulangintzaA ZumarraganHerriko eta eskualdeko arte eta eskulangintzaren azoka antolatu

dute Zumarragan igandean. Euskadi Plazan izango du kokaguneaazokak, goizeko 11:00etatik 14:00etara.Etzi, hilak 23, 11:00-14:00, Zumarragako Euskadi Plazan.

GOTZ

ON

ARANBURU

Imanol Lazkanoriomenaldia OrdizianGoierriko Bertso Eskolak omenaldia egingo dio datorren ostiraleanOrdizian Imanol Lazkano bertsolariari. Xabier Amuriza, SebastianLizaso, Andoni Egaña, Maialen Lujanbio eta Amets Arzallus arikodira bertsotan Inazio Usarralderen eta Irati Arrietaren esanetara.Jon Lopategik, Patxi Etxeberriak, Txomin Garmendiak eta Jon Az-pillagak ere parte hartuko dute Lazkanoren omenaldian. Sarrerakaurrez eros daitezke 8 euroan (egunean bertan, 10 euro).Abenduak 29, 18:00etan, Ordiziako Majori kirolegian. 8-10€

GOTO

ZNARANBURU

Pirritx, Porrotx etaMarimots ikastolen aldeOhiturari jarraituz, Beasaingo, Ordiziako eta Lazkaoko ikastolekUrruñako (Lapurdi) ikastolaren aldeko elkartasun jaialdia antola-tu dute. Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoek ikuskizun berriaaurkeztuko dute: Sentitu, pentsatu, ekin.Abenduak 30, 16:00etan eta 18:30ean, Ordiziako Majorin. 7€

IÑAKIG

URR

UTX

AGA

ALE

XARE

IZAGA

18 GOIBERRIASTEBURUARI BEGIRA

GOIBERRI 15gAbOnETAkO EROskETAk PUbLIzITATEA

Opariak Goierrin bertan

9€

%30

Unanue Deskontua

Oskarbi Deskontua

Unanue ume jantziakNafarroa etorbidea,4 BeasainTel.: 943 887 194

ItoitzKale Nagusia, 19 BeasainTel.: 943 027 520

Gabonetakoopari aukera

zabala

OPARI TXARTELA50€tik gorako

erosketetan

�

Promozio baliagarria abenduaren 7tik urtarrilaren 5era.Beste promozioekin ezin da metatu.Txartel bat erosketa bakoitzeko.

�

�

deskontuaarropetan

39,50€

Mirentxu Maletinak

Hidalgo Eskaintza zabala

Mirenetxu liburudendaNafarroa etorbidea,7 BeasainTel.: 943 880 455Kale Nagusia, 1 BeasainTel.: 943 881 457

Hidalgo bitxitegiaLegazpi kalea, 3 OrdiziaTel.: 943 88 04 06

EtorriGabonetakoeskaintzazabalaezagutzera

Gabianoordenagailu zorroa

Gabiano maletina54,80€

Itoitz Opariak