Aktore legorretarra, ‘Bi eta bat ‘ telesailarengrabaketan, atzean Elena Irureta eta NikoLizeaga dituela. ASIER ZALDUA

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Garikoitz Arrieta 3 Iritzia 4-5Jone Beitialarrangoitia 6-7Ander Gabirondo 10 GaraziAizpeolea 11 Ibilbidea 13Asteburuko proposamenak 14Argazki zaharra 15

GOIBERRI

19. zenbakia. 2012ko ekainaren 15a

Jose Ramon SoroizAktorea

«Audientzia ona etagarai bateko izpirituarieustea lortu dugu» 8-9

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Urbialde plaza 7, behea. 20200.Urretxu: Barrenkale 13. 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 647 319 775 – oprieto@bidera.euBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Altzaga, Arama, Itsasondo, Urretxu,Olaberria eta Zumarragako Udalak

«Lehengusuokbaserrian sagardoaegiteko ohituraberreskuratu dugu»

GarikoitzArrietaPilotaria

Asier Zaldua OlaberriaGarikoitz Arrietak (Olaberria,1975) palan jokatzen du, etaGipuzkoako eta Euskal Herri-ko hainbat txapelketa irabaziditu.Zaletasun bat.Kirola egiteaz gain, bertsolari-tza. Bertsolarien artean, AmetsArzallus eta Sustrai Colina ditut

gustuko.Oporretarako leku bat.Egiptora joan nahi dut.Liburu bat.Ez dut denbora asko hartzen li-buruak irakurtzeko. Egunkaria,ordea, irakurtzen dut.Musika talde bat.Hertzainak.Abesti bat.Latzen taldearen Laztana.

Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.Bat baino gehiago oroitzen dut.Amets bat.Arlo pertsonalean aita izateaeta, bestelakoan, Euskal He-rriak izan nahi duena erabaki-tzeko eskubidea izatea.Janari bat.Amak larunbatetan oilaskoare-kin eta txorizoarekin egitenduen arroza.Edari bat.Sagardoa. Lehengusuok base-rrian sagardoa egiteko ohituraberreskuratu dugu.Jaso duzun oparirik bereziena.Azkenekoa: duela gutxi nire ur-tebetetze eguna izan zen etaneskalagunak talasoterapiabatera eraman ninduen.Gorroto duzuna.Gezurra eta faltsukeria.Goierriko txoko bat.Irumugata punta.Herriko alkate bazina.Euskara bultzatuko nuke, etaherriko gazteen beharretaraegokitutako etxebizitzak egin-go nituzke.

«Larunbatetanamak oilasko etatxorizoarekinegiten duen arrozaatsegin dut»ARGAZKILARIA

04 GOIBERRIIRITZIA

Dionisio Amundarain Itzultzaiea

Herriko festakjoan dira

Herriko festak joan dira,ez fu ez hotz,eguraldi txarra joan ohi den bezala,agian ez dira festa izan.

Herriko festak joan dira,ez poz ez hits,negua joan ohi den bezala,agian ez dira bizi izan.

Herriko festak joan dira,ez gatz ez piper,gaupasa joan ohi den bezala,agian ez dira giza garapen izan.

Herriko festak joan dira,ez zur ez harri,haizekeria joan ohi den bezala,agian ez dira zimentarri izan.

Herriko festak joan dira,ez geza ez gazi,ur-ardoa joan ohi den bezala,agian ez dira kitzikari izan.

Herriko festak joan dira,ez amets ez oroitzapen,lo galdua joan ohi den bezala,agian ez dira artaburu baizik izan.

Herriko festak joan dira,ez lan ez jan,eguzki-galdak indargetu ohi duen soro-ongarria bezala.Agian ez dira hausnartzeko izan.

Herriko festak joan dira,ez maite ez hastio,garun-garbitzeak egin ohi duen bezala,agian ez dira herritar izan.

Herriko festak joan dira,ez zoro ez azti.Haize nahasiak egin ohi duen bezala,agian ez dira buru-galgatze baizik izan.

Herriko festak joan dira,ez egun ez gau,zimitorioa izan ohi den bezala,agian ez dira ilargi pitzatu baizik izan.

Herriko festak joan dira,bai desirak bai irrikakbetea utzirik bihotza:agian beste batean bizigarri ahalko dira izan.

«Herrikofestak joandira, ez lanez jan,eguzkigaldakindargetuohi duensoroongarriabezala.Agian ez dirahausnar -tzeko izan»

GOIBERRI 05IRITZIA

Aizu Unai, ez dakidala zeri buruz idatzi! Zein gai nahi duzu?Krisia? Euskal Herriaren egoera? Atez atekoa? AHTa? Urolaren zu-zendaritza aldaketa? Berdin zait, berdin zaizu, moldatu beharkoduzu (edo ez), oraingoan niri tokatzen baitzait puntua jartzea. Bai-na ez dizut behintzat, ez krisiaz, ez gure herriaren egoeraz, ez atezatekoaz, ez AHTaz, ez Urolaren zuzendaritza aldaketaz hitz egingo.Baina bueno, pentsatzen jarrita, igual edukiko genuke kontu ho-

riei buruz esateko zerbait. Aportatuko genuke gurea, aizu, zaila ezda eta. Badakizu zergatik? Euskal komunikabideetan gai horiei bu-ruz idazten diren analisi eta iritzi ia guztiek, guztiek ez esatearren,gauza bera esaten dutela iruditzen zaidalako. Horregatik. Orduan,

uste dut gu ere gai izan gaitezkeela. Tira, Urolaz hitz egiterako or-duan eminentzia batzuk gara, baina beste foro batzuk erabili di-tzakegu horretaz aritzeko. Ez, ez, beste kontuez ari naiz, Unai.Horiei tiraka, ez dakit zergatik esaten dudan ondokoa: «Euskal

komunikabideetan gai horiei buruz (…) gauza bera esaten dutela

iruditzen zaidalako». Tristea da nik hori esatea, idatzitakoak ezbaititut osorik irakurtzen. Laurdena ere ez. Lehen lerroei errepara-tu, testuan hitz klabe batzuk bilatu, eta badakit zein den igorleakhelarazi nahi duen mezua edo kexua. Esan nahi dizudana da au-sardia falta zaigula gauzak normal kontatzeko. Hitz klaberik gabe.Ea ikasten dugun beldur eta lotsa horiek kentzen. Edo igual kontuada ez daukagula zer kontaturik, nik gaur bezala.

Kristo Igor, hauxe enbajada! Orain hasi naiz ulertzen MartxoanBertsoan nire poltsatik objektua atera eta etxean sobran dudan le-hen gauzari bertsoa bota behar dionak zer sentitzen duen. Zerga-tik begiratzen nauen horren gaizki. New Yorken urtebete emanduen kazetariari, langabezian dagoen soldatzaileak eman behareuskal komunikabideen diagnosia. Baina, hortxe dago agian eran-tzuna. Sarri, kazetariek edo eruditoek intelektualentzako edo ja-kintsuentzako testuz betetzen dutela egunkaria. Agian, jende nor-malaren egunerokotasunari buruz ariko bazinate... Bi gauza aipatunahi ditut lerro hauen bidez, eta biak kritikak dira.Lehena Zumarragako Kortaberri jatetxearen ondoan dagoen

aparkalekuari buruzkoa da, badaramatza eta bizpahiru urte era-bat abandonatuta. Sartu orduko zulo handi batetik pasa behar da,eta 4x4 bat baduzu tira, baina bestela... Horrenbeste ari da handi-tzen non laster baten bat sartu eta gruak atera beharko duela ibil-gailua. Zuloa pasata, eskuinera, zabor ontzi bat dago, beti betetaegongo dena; izan ere, inguruan zabor pilo bat edukitzen du lurrean

botata. Aurrerago joanda, obratako burdinazko hesi pilo bat dagobi aparkaleku okupatzen dituztenak. Ezin ahal zituzten beste inongorde hor utzi beharrean? Bueltan etorrita, berriz, aparkalekutik ir-teteko ere komeriak daude, ubide handi bat dela eta dena txiki-txi-ki eginda baitago. Bigarrena, berriz, azkenaldian Urretxu-Zumarragan egon diren

lapurreta kopuru igoera ikusgarria da. Garajeetan sartzen dira, au-toko kristalak puskatu eta irratiak lapurtzen dituzte (niri orain delahilabete bezala). Lapur hauek lasai lasai dabiltza, gainera.

bateta

bat

Asteko irudia

Igor Susaeta

Unai Kerejeta

Josu Maroto

ErakusketaZumarragako Zelai Ariztikultur etxean jarri dudanerakusketakjosumaroto.blogspot.comizena . Nire lanekin osatutakoerakusketa honetan, besteakbeste, GoiBerri astekarirakoegin ditudan lanak aurkituahal izango dituzue, bainaoraingoan, enmarkatuta etaparetan zintzilikatuta.

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Gurasoek ausardiazintuizioari kasu egiteabaliatzen du masajeak»

Jone BeitialarrangoitiaPsikologoa eta haur masaje irakaslea

Miriam Luki LegazpiJone Beitialarrangoitiak (Le-gazpi, 1978) psikologia ikaske-tak egin zituen eta, egun, tera-peuta da Legazpin. Haurrei ma-sajeak emateko teknikak ikasiditu, eta zabaldu ere bai Goie-rrin zehar. Zazpi urte dira jada,Ordiziako euskara zerbitzuarenbitartez, urtebete ez dutenseme-alaben gurasoei hitzik ez

duen hizkuntza transmititzenerakusten diela. Legazpin hasi-tako lanari jarraipena eman dioOrdizian.

Masaje teknikatik harantago,egunerokoaren zurrunbilotikurrundu, eta haurrak ukitzeanbihotzetik ari diren eskuei bideaegitea proposatzen du.Haur masajeak, jaioberrientza-ko musika ikastaroak, umeen-

tzako biodantza eta horrelako-ak modan al daude? Ez al da be-tidanik egin dena gogora ekar-tzea?Hau ez da moda bat. Ukitzekoeta miazteko gogoa gure sene-an dago. Aurreiritziekin ahaztu,eta jarduera honek gurasoek,ausardiaz, intuizioari kasu egi-tea baliatzen du, eta aurrekoekutzitako jakituria berreskura-

tzea. Egun, horrelakoak modanjarri direla iruditzen zaigu, artifi-zialak direla, baina beti egondira hor. Indian jatorria duen Shantalamasajean oinarritutako teknikaerabiltzen duzu. Zer da Shanta-la?Indiako emakume baten izenada. Frederick Leboyer ginekolo-go frantsesak bidaia bat egin

MIRIAM LUKI

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

zuen Indiara. Calcuttako kalee-tan zebilela, emakume bat jaio-berri bati masajeak ematenikusi zuen. Leboyer txunditutageratu zen, eta argazkiak egite-ko baimena eskatu zion Shan-tala izeneko emakumeari. Huraere harritu zen, bere aurrekoeiikusitako gauzarik ohikoenaegiten ari baitzen: haurrari ma-sajea ematen. Ekialdetik men-debaldera ekarri zuen Leboye-rrek haur masaje teknika hori,eta Shantala izena jarri zion.Hori guztia, XX. mendearen er-dialdean gertatu zen. Gero, Vi-mala Schneider suediarrakyoga eta erreflexologia tekni-kak gehitu zizkion.Gurasoei dagokienez, zeintzukdira haurrei masajeak ematea-ren onurak?Gurasoek itxaropen asko izatendute. Esate baterako, haurra ur-duria bada lasaituko denarenesperoan etortzen dira ikasta-rora. Baina, helburua ez da hori,urduritasunari zein lasaitasu-nari tokia egitea baizik. Haurraribiak erakusteko aukera eman-go diogu, kalifikatu gabe,proiekziorik egin gabe. Izan ere,askotan proiektatzen dugugure umeengan. Galtzak ziki-

nak baditu, besteek esango du-tenaz kezkatzen gara maiz. Ka-lean negar egiten badu, beste-en iritziak arduratzen gaitu.Masajeen bidez, umeei begira-tzen diegu, eta ispilu bateanbezala gure irudia jasotzendugu.Modu berdinean ematen al dutemasajea amek eta aitek?Ikastaroetan parte hartzen du-ten gehiengoa amak dira, bainaaitak ere etortzen dira, eta osoaberasgarria da. Haurrek uki-tzeko modu ezberdinak senti-tuko dituzte. Aitek lurrera ekar-tzen gaituzte, eta amek biho-tzera eramaten gaituzte.Bestalde, errespetuzko ukitze-ak jasotzen baditugu, aurrera-go ukimen ona eta txarra be-reizten jakingo du. Gutakogehienok ukimena ez daukagukodifikatuta.Masaje saio baten nondik nora-

haurrei dena eman nahi diegu,baina lanetik bueltan ere, denaemateko aukera izango dugu.Nolanahi ere, askotan seme-alabekin gauden denboran ere,gelditu ere ez gara egiten. Ma-sajeen tarteak, une batez geldi-tzeko aukera ematen digu,umeari arreta osoa eskaintzekoparada. Bikotearekin gauzabera gertatzen dela esangonuke. Ikastaroarekin, sortzen al diragurasoen artean loturak?Bakoitzak bere prozesua egitenbadu ere, bizipenak komuneanjartzeko aukera dute, eta horida jarduera honen helburua etaemaitza. Benetan polita da, ba-koitzak lehenengo eta ondorenelkarrekin, egiten duten bideaikustea. Pena da gurasoek eta,batik bat, amek elkartzeko es-paziorik ez izatea. Nolakoa da, orduan, ikastarohauetan parte hartzen dutenamen arteko begirada?Hasieran, adibidez, nabarmenkezkatzen dira haurrak negarbatean badaude. Nik lasaituegiten ditut, eta haurrei negar,orro edo oihu egiteko aukera

koak azalduko zenituzke?Meditaziorako tarte bat har-tzen dugu hasteko. Amei eskegigabeko arropak ahaztu ditza-ten eskatzen diet, eta haurrekinegotea, besterik gabe. Bikoteaez badago ere, bere irudia ekar-tzeko eskatzen diet, osotasunalortze aldera. Masajeekin hasi-ta, ez da gauza bera masajeakoinetan ematea edo bularreanematea. Bularrean ematen di-renak emozionalagoak dira, etahaurraren aldetik deskargamoduko bat egon daiteke.Amak ez du deskarga hori itoko,hartu eta jaso baizik. Ba al dakite 0 eta 1 urte bitarte-ko haurrek bere gorputzarenmuga non dagoen?Jaioberriek emozioak ez dituz-te sentitzen beren gorputz ba-rruan egongo balira bezala.Masajea trantsizioa da. Usteizan dugu, umea bakantzendela zilbor-hestea mozten dio-tenean. Haurrarentzat, ordea,loturak irauten du. Bi gorputzeta arima bat, edo bi arima etagorputz bat osatzen dute amaketa jaioberriak. Masajeak be-reizketa egiten laguntzen du,banaketa hori errazten du.Haurrak bere gorputzaren mu-garen kontzientzia hartzen du,eta azalaren bitartez bestearengorputzarekin harremanetanjartzen da. Horregatik, masaje-ak hasi aurretik, ukitzeko bai-mena eskatzeko errituala egi-ten dugu.Haur masajea beste zerbaiterairisteko bidea al da?Bai, badira ikastaroan lo har-tzen duten haurrak, edotaamaren bularretik ateratzen ezdirenak. Ez diete masajerikematen, baina elkarrekin ego-nez gozatzen dute. Bakoitzarenbizipenetatik abiatuta, anitzakdira azaleratzen diren emozio-ak. Adibidez?Aurki lanera itzuliko diren amenerruduntasuna, esate batera-ko. Lanean hasten direneanseme-alabei behar beste ezdietela emango iruditzen zaie,eta errudun sentitzen dira. Gure

emango diegula esaten diet.Bitxia da amok nola begiratzendiogun elkarri. Min ematen di-guten bizipenak ezkutatzen di-tugu, edota, beste muturrean,zaila denaz baino ez dugu hitzegiten. Amen artean nolabaite-ko lehia ere badago, bestearen-gan proiekzioak egiten ditugu-lako: «Nola egingo ote du amahorrek, aldi berean, etxea txu-kun edukitzeko, polit egotekoeta umea zaintzeko?». Bat-ba-tean, ikastaroan elkarren ondo-an gaudenean, amak izandaere, hezur-haragizkoak garelakonturatzen gara; finean, ba-koitzak ahal duena baino ezduela egiten.Loturarik ba al du honek guz-tiak ama eta aita perfektuakizateko xedearekin?Norbaitek esan zuen haur batjaiotzen denean, ume errealbat eta ama erreal bat sortzendirela, eta, bide batez, ume ide-al bat eta ama ideal bat hiltzendirela. Amatasunak soka luzeadakar. Haurrek ez dute superama baten beharrik, nahikoadute ama on batekin. Masajeenbitartez, gurasoak bere burua-rekin eta haurrarekin lotzekoaukera dauka.Masajeekin hasi zinenean ez zi-nen ama. Orain bai, aldatu al dazerbait?Bai. Hasieran buruko galbaheapasatzen nion denari. Ama izaneta gero, amatasunak itzaleiere bidea zabaltzen diela kon-turatu naiz. Duda andana, bel-dur ugari eta besteak epaitzekojoera handia agertzen dira.Haurrek egia esaten dute. Gurebegirada miopea den bitarte-an, umeen begirada argi-argiada.Haurrengandik zer ikasi bada-goela esan nahi al duzu?Txikiak direnean ere, prest ego-nez gero, nahi gabe ere, baduguzer entzun eta zer ikusi. Amata-sunak eta aitatasunak ematenduen botere horretatik harata-go, gure seme-alaben aurreanahul, hauskor eta ez perfektoagertzeko umiltasun asko be-har da.

«Errespetuzkoukitzeak jasotaaurrerago jakingodugu txarrak etaonak bereizten»

«Bi gorputz etaarima bat edo biarima eta gorputzbat dira ama eta jaioberria»

«Haurrek egiaesaten dute. Gurebegirada miopeada, eta beraienaargia da»

08 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Joxelontxo izenapatentatu izan banu,aberastuta nengoke»

Jose Ramon SoroizAktorea

ASIER ZALDUA

GOIBERRI 09ELKARRIZKETA

Asier Zaldua DonostiaJose Ramon Soroiz (Legorreta,1951) euskaldun askoren akto-re kuttuna da. Euskal HerrikoTom Hanks. Izan ere, euskaraz-ko antzezlan eta telesail ga-rrantzitsuenetan parte hartudu. Guztien buru, Ama begirazazueta Bi eta bat. ETB telesailhonen bigarren zatia emititzeneta grabatzen ari da eta, noski,Joxelontxo bertan da.Nola gogoratzen duzu duela 20urteko Bi eta bat?Oso gustu goxoarekin geldituginen. Euskarazko fikziozko le-hen telesaila izan zen. Lehen seikapituluak makillajerik gabegrabatu genituela gogoratzendut. Primarioa izan zen. Probaegin nahi zuten eta funtziona-tzen zuela ikusi zutenean, besteera batean hasi ginen lanean.Nolatan erabaki da bigarren za-tia grabatzea?Duela urte pare bat Elena-eta[Elena Irureta] berriro Bi eta bategitea ez zela asko kostatukoesaten hasi ziren: lehengo ma-teriala dago erreferentzia beza-la, publizitate handirik ez da be-har... Azkenean, Eneko Olasa-gastik eta Karlos Zabalakegitasmoa ETBn aurkeztu zu-

ten eta baiezkoa jaso zuten.Zuen ideia izan zen, beraz, Bieta bat berreskuratzea.Elenaren iloba batek bigarrenzatia grabatzea ondo legokeelaesan zion, eta elkartzen gine-nean Joxelontxo 20 urte ondo-ren nolakoa izango ote zen gal-detzen genion geure buruari.20 urte ez dira alferrik pasa-tzen...Orduko aurpegia edo egungoaikusi... Dena den, bi emakume-ak sorgin hutsak dira gaur egunere. Etxean sartu ditut eta orainezin atera...Lehen kapituluak emititu dituztejada. Ikusleen harrerarekin gus-tura al zaude?Bai. Dezenteko audientzia lortudugu, eta baita garai bateko iz-piritua mantentzea ere. Ilusiohandiz lan egiten ari gara, pozikgaude, barre egiten dugu... Horiguztia seinale ona da.

Zu, ordea, euskaldun askorenaktore kuttuna zara.Osatutako ibilbidearekin gus-tura nago, baina bide latza izanda. Hasierako urteetan denetikegin nuen. Furgoneta zahar batnuen, eta harekin mudantzakegiten nituen. Ondoren zorteaizan dut eta lanak bata bestea-ren atzetik kateatu ditut.Noiz hasi zen kate hori?Euskal Telebista sortu zenean.Bai horixe!, Bi eta bat, Goenka-le, Jaun ta jabe eta Ertzainakbata bestearen atzetik egin ni-tuen. Antzerkian, berriz, Amabegira zazu eta El florido pensillanek sekulako arrakasta izanzuten. Martin telesaila bukatuzenetik gauzak zail jarri dira, etaantzerkian garai batean bainoaskoz ere emanaldi gutxiagoditugu. Gazte askok aktore izan

Zer dio jendeak?Jendeak erritmoa duela, etaerraz ikusten dela esan dit. Ezdut lehengoa nahiago zutelaentzun.Telesail honi maitasun bereziaal diozu?Joxelontxo izena patentatu izanbanu, dagoeneko aberastutanengoke. Jendeari izen horreketa pertsonaia inozente hutsaizateak grazia handia egiten dio.Jaun ta jabe egin nuenean «Jo-xelontxo lehendakaria» izannintzen, ondoren «Joxelontxoertzaina»... Joxelontxo izenekotxaranga bat dago, Joxelontxoizeneko pailazoa... Dagoenekoizena ahaztuta nuen, bainaumeak Joxelontxo deitzen hasizaizkit berriro, eta bueltan da!Jose Ramon Soroizek eta Joxe-lontxok ba al dute antzik?Noski. Gidoiak ez dira nireak,baina pertsonaia nik egiten dut.Inozoa izango banintz, beremodukoa izango nintzateke.Nondik atera zenuten izen hori?Hasieran Joxe Felipe izan beharzen, baina nire anaiak Joxelon-txo du izena eta Eneko Olasa-gastiri grazia egiten zion. Per-tsonaiari anaiaren izena jartzeaproposatu zidan eta anaiari bai-mena eskatu nion. Askotanesan dit oraindik ez duela ezerkobratu, baina hala jarraitukodu.Beste zertan zabiltza?Bizkaitar batzuekin Alabatxotesturik gabeko antzezlana egindut, eta Xixongo haurrentzakoantzerki lehiaketa irabazi dugu.Oso pozik gaude, Bartzelonarajoan behar dugu, eta hango zir-kuituan sartzea oso zaila da.Aktore kuttunik ba al duzu?Ez naiz mitozalea. Hau lanbidebat da, beste edozein bezala:antzerkia egiten hasi nintzen,ondoren antzerki eskolak emannituen, gero aktore profesionalmoduan hasi nintzen... 30 baturte dira dagoeneko honetatikbizi naizela eta lanean, dudanonena ematen dut. Antzerkiraeta zinera joaten naiz, baina ezdut egun osoa besteen lanakikusten ematen.

nahi du, baina lanbide oso zailada. Asko gaude. Gainera, per-tsonaia on batek ezagun egitenlaguntzen du, baina lan txar bategin edo denbora batean desa-gertuz gero, akabo. Lan gogorrada. Burua bere tokian izan be-har da antsietateari amore ezemateko. Guk zortea izan ge-nuen, Euskal Telebista jaio ze-nean aktore euskaldunak gutxibaikinen.Zinean gutxi lan egin duzu.Maite pelikulak arrakasta han-dia izan zuen, baina egia da gu-txitan deitzen didatela. Ez dakitzergatik. Pena ematen dit, bai-na ez dut neure burua estutzen.Ez naiz kexu, pribilegiatua sen-titzen bainaiz.Euskal Herritik kanpo ere gutxilan egin duzu.Hori nik aukeratu dut. Askotaneskaini didate hautaketa froge-tara joatea, baina ez dut nahi.Policías telesailean lan eginnuen eta gaizki pasatu nuen.Izan ere, han ez nintzen inor.Hemen berbera gertatuko zaiekanpotik datozenei. Gainera,neure burua gaztelaniaz entzu-tea ez zait gustatzen. Euskal-dun azentua dudala iruditzenzait. Neure konplexua da, inork

ez baitit sekula halakorik esan.Gainera, hautaketetan urdurijartzen naiz, elkarrizketetan erebai.Donostian bizi zara baina Lego-rretara sarritan joaten al zara?Nahi baino gutxiago. Anaia handaukat, eta Dar-Dar taldekoZinkunegi anaiekin harremanestua dut. Primerako pertso-nak dira eta sekulako lana egi-ten dute.Xabier Agirre aktore eta ekoiz-lea ere bertakoa da. Zer du Le-gorretak?Patxi Ezkiaga idazlearen gura-soek antzerki taldea sortu zu-ten eta horrek zaletasuna piztuzuen. Herritar askok parte har-tzen zuten, sagardotegiko JuanInaziok-eta. Ni mutikoa nin-tzen, eta haien antzezlanakikustera joaten nintzen. Hainherri zokoa izateko, artista askodaude Legorretan: Ezkiaga

«Duela 20 urte,lehen seikapituluakmakillajerik gabegrabatu genituen»

«Dezentekoaudientzia lortudugu eta baita garaibateko izpirituamantentzea ere»

«Nire anaiakJoxelontxo duizena eta EnekoOlasagastiri graziaegiten zion»

«Zortea izangenuen, ETB jaiozenean aktoreeuskaldunak gutxibaikinen»

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Ondo kantatzenjakitea ez da dirudienbezain erraza»

J. Zarandona ZumarragaAnder Gabirondok (Zumarra-ga, 1985) beti izan du gustukokantatzea. Familian eta lagunarteko bazkari zein afarietanabesten du, batez ere. Urretxu-Zumarragako bertso eskolanere urteak eman zituen, etaorain hiruzpalau urtetik honaGoiargi abesbatzako kide da. Nolatan hasi zinen Goiargire-kin abesten?Beti gustatu izan zait kanta-

tzea, euskal kantak bereziki.Herrian egiten diren kantu afa-rietan, lagunartean, etab. kan-tatzen dut. Baina belarriz eznaiz inoiz batere fina izan, etaahotsa landu gabe nuela kon-turatu nintzen. Abesteko tekni-ka hobetu nahi nuen eta horre-la hasi nintzen Goiargin.Nola gogoratzen dituzu abesba-tzarekin egin zenituen lehenen-go entseguak?Guztiz galduta ibili nintzen ha-sieran. Musika ikasketarik ezdaukat, eta hasieran kostatuegin zitzaidan gainontzekoenerritmora moldatzea. Ondo

kantatzen jakitea ez da askotandiruen bezain erraza.Zenbatetan entseatzen duzue?Astean bitan, astelehenetaneta asteazkenetan 21:30etik23:00etara. Ordutegia ez daonena, baina 40 bat kide garaeta gehienak elkartzeko ego-kiena da.Zenbat emanaldi eskaintzen di-tuzue urtean?Batzuk bai. Zumarragako jaie-tan, Urretxuko Udazkeneko

Musika Zikloan, Santa Zeziliaeta Santa Ageda egunetan etaGabonetan. Niri festetako etaGabonetako emanaldiak gus-tatzen zaizkit.Kantatzeko zein leku aukeratu-ko zenuke?Mertzedarietako eliza oso lekuona da abesteko, eta baita en-tzuteko ere. Antioko baselizaere asko gustatzen zait, soinualdetik biak oso ezberdinak di-ren arren. Kantatzeaz gain, zerbait gehia-go ikasi duzu Goiargin?50 urtetik gora dituzte kidegehienek, eta guztiek taldeare-kiko duten konpromisoak txun-ditzen nau. Ni naiz mutiletangazteena.Gazteak animatuko zenituzke?Dudarik gabe. Aparteko giroadugu, eta, gainera, mutil aho-tsak falta zaizkigu. Nahi duenguztiak ateak zabalik ditu.

Ander Gabirondo zumarragarra orainhiruzpalau urtetik Goiargi abesbatzakokide da; mutilen artean gazteena da.

«Nire abestekoteknika hobetunahi nuen, etahelburu horrekinhasi nintzen»

JOSUNE ZARANDONA

GOIBERRI 11MUNDUTARRAK GOIERRIN GOIERRITARRAK MUNDUAN

Babeslea

GOIBERRI 11MUNDUTARRAK GOIERRIN GOIERRITARRAK MUNDUAN

Eskeine Legorburu SeguraHamar hilabete dira Garazi Aiz-peolea (Segura, 1989) Dubli-nera joan zela. Heziketa fisiko-ko ikasketak amaitu, eta etxetikirtetzeko zuen gogoa Irlandaraau pair gisa joanda ase du. Ber-tako familia batekin bizi da, etaostatuaren truke etxea garbi-tzen eta umeak zaintzen ari-tzen da. Hilabetearekin baterabukatuko zaio, oraingoz, Irlan-dako abentura. Ia bueltatzeko ordua iritsi zai-zu. Gogoz edo penaz itzulikozara?Egia esan oso gustura nago Du-blinen; lagunak eta familia fal-tan botatzen ditut, baina he-

laguntzen, eta hiri gris bat ema-ten du, baina bertakoek kolorezbetzen dute. Au pair gisa aritzeaz gain, inge-lesa ere ikasten duzu. Zertan daezberdina Irlandako irakaskun-tza eta Euskal Herrikoa?Irlandan eskola pribatuetanirakasgai guztiak, bat izan ezik,gaelikoz izaten dituzte; eskolapublikoetan, berriz, alderantziz.Irlandan, lehen hizkuntza gaeli-koa da, baina herritarren%10ak bakarrik erabiltzen duegunerokoan. Euskal Herrian,ordea, eskola publikoetan eus-karaz ikasteko aukera dago. Zein iritzi dute dublindarrekEuskal Herriaz?Gure kulturarekiko eta bizimo-duarekiko interes handia dute.Askotan hitz egiten dut hemen-go jendearekin Euskal Herrikoegoeraz, eta galdera asko iza-ten dituzte. Segurako, Goierrikoeta inguruetako argazkiak as-kotan erakusten dizkiet etxeko-ei, eta beti gogotsu aritzen dirabegira. Zer gustatu zaizu gehien Du-blindik?Giroa eta jendea. Bertako musi-ka entzun daiteke kalean etatabernetan, eta giro bikaina

egoten da. Gazte eta heldu, el-karrekin aritzen dira dantzan,lotsarik gabe, oihuka. Jendeaoso atsegina da gainera, betilaguntzeko prest egoten dira.Nik esango nuke goierritarrokbadugula dublindarren antza. Zer eramango zenuke Goierri-tik Dublinera, eta zer ekarrikozenuke Dublindik Goierrira?Goierritik Dublinera janariaekarriko nuke. Izatez, hemenere badute janari goxoa, bainaez dute prestatzen. IrlandatikGoierrira, berriz, Guinnes gara-gardoa eta jai giroa eramangonituzke.

Garazi AizpeoleaDublinen bizi den segurarra

«Nik esango nuke goierritarrokbadugula dublindarren antza»

Aizpeolea segurarra Guinnes garagardo lantegiaren kanpoaldean. GARAZI AIZPEOLEA

mengo bizitza ere asko gusta-tzen zait. Segurara gusturaitzuliko naiz, badakidalako irai-lean berriz hemen izango nai-zela. Zergatik erabaki zenuen Dubli-nera joatea?Kanpora joan nahi nuela arginuen, eta politika kontuengatikIrlandak asko erakartzen nin-duen, eta jendea oso atseginazela esan zidatenez, Dublin au-keratu nuen. Nolakoa da Dublin?Hiri txiki bat bezalakoa, edo he-rri handi baten antzekoa. Hauda, herri bat bezain lasaia da,baina hiri batek duen festa giro-arekin. Eguraldiak ez du askorik

«IrlandatikGoierrira Guinnesgaragardoa eta jaigiroa eramangonituzke»

12 GOIBERRIGARAI BATEAN

Urretxuko Santa BarbaraAsier Zaldua UrretxuIrimo mendiaren magalean da-goen Santa Barbara inguruaurretxuar askoren txoko kuttu-na da. Hilaren 24an, urtero be-zala, San Joan eguneko erro-meria egingo dute bertan.Baseliza Erdi Aroan eraiki

zuten, baina ez da geratzenhasierako haren arrastorik.Egungo eraikina askotan berri-tutu dute, azkenekoz, 2009an.Argazki hau joan zen mende-

aren erdialdean aterata dago.Izan ere, irudian 1945ean eginzuten errepidea ageri da.1952an egin zituzten eskaile-rak, berriz, ez daude oraindik.Ur-Gain elkarteko bazkideek

eskailera horiek egiteko lane-tan parte hartu zuten, eta ho-rren truke udalak bertan ma-haia egiteko baimena emanzien. Joxe Mari Aranburuk, Da-vid Artzelusek, Joxe Mari Iparra-girrek, Eli Apaolazak, Joxe MariOrtizek, Juanito Mari Egureneketa Joxe Mari Urtzelaik, besteakbeste, parte hartu zuten lane-tan. Azken hau da sortzaileenartean bazkide jarraitzen duenbakarra.

Santa Barbarako baseliza, joanzen mendeko erdialdean. GOIBERRI

GOIBERRI 13IBILBIDEA

Ordiziako gainetanOianguren parkeko itzulia egiteaherrigunetik ihes egin eta ikusmiraederrekin gozatzeko aukera polita da.

Iñaki Gurrutxaga OrdiziaOrdiziako kaskoa bera izan zite-

keen abiapuntua, baina ibilbi-dea Altamira estadioan hasieta bukatzea da hartutako era-bakia. Altamira auzorantz es-kuin aldetik hartu, eta orainpare bat urte berritutako pase-alekutik zeharkatuko dugu au-zoa. Bidea bukatzean eskaile-

ratxo batzuk igo, eta Mallutz in-dustrialdearen kontra doan bi-

deari segiko diogu. Laburra eta erosoa da bidea-

ren zati hori, ordiziar askorenohiko ibiltokia. Goiekiren azkenbulegoa pasatzearekin bat, be-rrogeita hamar bat metro ingu-ruko aldapa pikoa dago, etabehin hura igota, bideak es-

kaintzen dituen bi aukeretakobati heldu behar zaio: ezkerre-an sumatzen den bidezidorrahartu, edota aurrera segi suhil-tzaileen parkera iristeko.

Atsedenleku paregabeaBidezidorretik gora egingo

dugu oraingoan igoera. Garoakbazterrak zertxobait estaltzenbaditu ere, segituan antze-mango dugu parkearen gertu-tasuna. Behin gora igotakoan,Oianguren-Handi baserriarekinegingo dugu topo parez pare.Garai batean aterpe eta jantoki

izandako baserri zahar hori utziantzean dago aspaldian –ba-rrutik batez ere–, eta gaurkoegunean golf proiekturako al-txatutako eraikin batean ema-ten diete jan-edan zerbitzua bi-sitariei. Bistak ederrak dira;alde batean Aralar eta besteanAizkorri. Eta bertan, dozenakamahai eta hainbat jolasleku.

Taberna ondoko bideari au-rrera jarraituz, Oianguren-Txikibaserrirantz doan PR-GI-002bideari helduko diogu Etxabu-

ruko soroa atzean utzita. Base-rri horixe da ibilbideko gunerikgaraiena, 291 metro. Lazkao-mendi aldera jo daiteke berta-tik, baina porlanezko bidearisegiko diogu bidegurutzerainoheltzeko. Bidean behera ailega-tuko gara atzera Altamirara.

Bi ibiltari Oianguren parketik Oianguren-Txiki baserrira doan bidean. IÑAKI GURRUTXAGA

Oianguko itzuliaLuzera: 2,5 kilometro Denbora: Ordu bat. Altitud max: 291 metro.Desnibela: 150 metro.Zailtasuna: Erraza

IrteeraHelmuga

Oiangu

HegialdefestakLegazpinGaur hasi eta igandera arte,Hegialdeko festak ospatukodituzte. Bihar, 11:30ean hasita,alkandora zuria, tiranteak etamarradun galtzerdiak jantzita,egun guztiko festa izango dute.Gaurtik igandera, hilaren15etik 17ra, Hegialde auzoan.

Aldaize aldizkariaren 50. zenbakia ospatuzAldaize herri aldizkariaren 50. zenbakia ospatuko dute bihar Idia-zabalen. Iluntzean, 20:00ak aldera, taloak eta sardinak jateko au-kera egongo da eskola inguruan. Gaueko 21:00etan, berriz, Zelaa-ko kiroldegian, dohainik, 100 herritarrek hainbat ikuskizun taulara-tuko dituzte: bertsoak, dantza, musika, antzerkia... Ezustekorenbat ere izango dela aurreratu dute Aldaizeko aldizkariko ordezka-riek.Bihar, hilak 16, Idiazabalgo Zelaa kiroldegian. 21:00etan.

ALDAIZE

Urretxu Goierriko dantzaritxikien topagunebihurtuko da igandeanIgandean, XXXIII. Dantzari Txiki Eguna ospatuko dute Urretxun.Aurtzaka (Beasain), Altsasuko dantzariak (Altsasu), Ereintza(Orereta), Gure Txeru (Getaria), Korosti (Legazpi), Larraiza (Liza-rra), Irrintzi (Zumarraga) eta Lurra (Urretxu) dantza taldetakodantzariak elkartuko dira 12:00etan Pagoeta plazan. Etzi, hilak 17, Urretxun, 12:00etan hasita.

GOTO

ZNA

RA

NBURU

JAIB

ATZO

RDEA

IÑA

KIG

URR

UTX

AGA

14 GOIBERRIASTEBURUARI BEGIRA

EkainkulturalaOrmaizteginBihar, Ekain kulturalaren ba-rruan, bertso txotx afaria anto-latu dute Ormaiztegin. GorkaMaiz eta Endika Igartzabal ga-biriarrak arituko dira bertsotan.Igandean Igartza arku tiraketataldekoek erakustaldia egingodute, 11:00etan, Zubipe kirolde-gian.Bihar, ekainak 16, Muxika pla-zako karpan, 21:00etan.

A. Apalategi OrmaiztegiOrmaiztegi kirol mailan ezagu-na izan bada, neurri handi bate-an txirrindularitzari eta eskuba-

loiari esker izan da. Futbol zale-ak egon badaude ere, aspal-diko urteetan ez da futbol tal-derik izan herrian. Horrek ez duesan nahi, ordea, beti horrelaizan denik.Duela 85 urte (1927an) ate-

ratako argazki honetan, garai

hartako Ormaiztegiko futboltaldeko jokalariak ageri dira.Goiko ilaran, Matias Txistu ber-gararra, Inazio Intxausti, Luis

Murua, Modesto Kanpos, Ma-tias Apaolaza, Eugenio Ugarte-mendia, Bernardo Gurrutxaga,Floro Irizar eta Joakin Berasate-gi daude. Lurrean eserita, be-rriz, Eugenio Murua, soinujolea,German Kanpos eta FranciscoYurrita.

Ormaiztegiko futbol taldeko kideak, soinujolearekin batera, 1927. urtean ateratako argazkian, atzean zubia dutela. GUREGIPUZKOA.NET

Ormaiztegikfutbol taldeazuenekoa

GOIBERRI 15ARGAZKI ZAHARRA