25 urtehiztunaksortzenGoiztiri AEKeuskaltegiak aurtendu urteurrena 4-5

Nekane Munduate eta Karmele Santoyo Goiztiri AEK euskaltegiko arduradunak Beasaingo egoitzan. ARKAITZ APALATEGI

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Agustin Mujika ‘Takolo’ 3Iritzia 4-5 Maria Jesus Zubeldia6-7 Irrati libreak 10 MohamedCouera 11 Argazki zaharra 12Ibilbidea 13 Asteburukoproposamenak 14-15

7. zenbakia. 2012ko martxoaren 16a

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Alkate banintz, Biloren Disneylandmoduko parke bat jarriko nuke»

Agustin Mujika ‘Takolo’Pailazoa eta mozorro saltzailea

Asier Zaldua ZaldibiaAgustin Mujika Takolo (Lasar-te-Oria, 1960) Zaldibian bizi da.Pirritx eta Porrotxekin egin zenezaguna eta egun Kuki eta Kox-mo zaldibiarrekin aritzen da.Gainera, Jaiak mozorro-den-dan lan egiten du.Gustuko mozorroa.Pailazoarena.Sekula jantziko ez zenukeena.Denetik jantzi dut.Tolosa ala Rio de Janeiro?Rio de Janeiro gustura ezagutu-ko nuke! Las Vegaseko inaute-ria ere ona omen da, eta Londo-nekoa oso berezia da.

Pailazo kuttuna.Fofo.Zaletasun bat.Bizikletan ibiltzea, afarietan lagunekin gitarra jotzea...Oporretarako leku bat.Capdepera, Mallorcan.Liburu bat.Txomin Agirreren Garoa.Musika talde bat.Gure garaian toki guztietanEganek jotzen zuen.Abesti bat.Xabier Leteren Seaska kanta.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.Zaldibiara etorri nintzenekoa.Amets bat.

Denok askatasuna sentitzea.Janari bat.Kokotxak.Edari bat.Ardo beltz ona.Jaso duzun oparirik bereziena.Takolo nintzela aita batek etabere alabak txistu bat oparituzidaten. Txistu hura nire alabakjotzen du.Gorroto duzuna.Harrokeria.Goierriko txoko bat.Zaldibiako edozein zubi.Herriko alkate bazina.Biloren Disneyland modukoparke bat jarriko nuke.

«Aita-alababatzuek txistu batoparitu zidaten etatxistu hori nirealabak jotzen du»

ASIER ZALDUA

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Urbialde plaza 7, behea. 20200.Urretxu: Barrenkale 13. 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea: goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goierritarra@hitza.infootamotz@otamotz.comPublizitatea: 647 319 775 – oprieto@bidera.euBezero harreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Altzaga, Arama, Itsasondo, Urretxueta Zumarragako Udalak

04 GOIBERRIIRITZIA

Joseba ImazKazetaria

Juana ez zenhain eroa

«Jatetxeaktenplubihurtudituenherrialdean,elikagaiakgero etagutxiagoezagutu etaprestatzenditugu»

erenegun ha-rakinak esan-dakoak emandit zer pen-tsatua: larun-

bat goizetan ez omen du erosleaskorik izaten. Ez da izango je-nero txarra saltzen duelako.Zaporetsuak izan ohi dira harendendan erositako xolomo,saiheski, xerra eta antzekoak.Guztiak jaki eder eta, neurrianibiliz gero, osasuntsuak. Ez dahori kontua, beraz. Beste arra-zoi batek samintzen du auzokoharakina. «Garai batean, igan-deko bazkaritarako erosketahandiak egiten zituen jendeak.Joan dira halako ohiturak! Geroeta denbora gutxiago ematendugu sukaldean», esan zidan.Dendari baten ohiko kexa irudi-tuta ere, harategiko exenpluakbadauka gogoetarako mami-rik. Hala erakutsi zidan, oilaskobularrak biltzen ari zen bitarte-an, erantsi zuenak: «Sukaldekokultura galtzen ari gara».Ez al da Euskal Herria mun-

duko gastronomiaren eredu?Ez al ginen kazuela eta zartagi-nen arteko errege eta maisu?Harakinak ezetz dio. Jatetxeabangoardista nahiz tradizio-nalak tenplu bihurtu dituen he-rrialdean, elikagaiak gero etagutxiago ezagutu eta presta-tzen ditugula. Etxeko suek ezdutela behar adina lan egiten,alegia. Txuleta erraldoiak die-taren parte bilakatu direla, bai-

na ez ditugula gisatu zaporetsubaten sekretuak ezagutzen.Txantxetan hartzeko beka-

tua litzateke, gaiak gure elika-durarekin eta, ondorioz, osasu-narekin, zerikusirik ez balu.Argiñanok perrexila nola,

edozein gisako ekitaldietarapunta-puntako sukaldari batgonbidatzea ia ezinbestekobihurtu da gurean. Protokoloa-ren obligazio. Ez ditut honekinsukaldariak kritikatu nahi, zo-rretan gaudelako beraiekin, ziurasko. Egia baita Euskal Herriamunduan kokatzeko ekarpenitzela egin dutela. Arbasoen-gandik jasotako jakinduria etabertako produktuen kalitateagoraipatu izan dute beti, gaine-ra. Baina esango nuke saltsaberde zoragarria prestatu du-gula, bakailoa uretan beratzenjartzea ahaztuta. Hau da, jate-txeetako sukaldaritza bultza-tzeaz arduratu garela, egunero-ko elikagaia ematen diguna, oi-n a r r i z ko a - e gu n e r o ko a ,zaintzeaz ahaztuta.Artikulu honek ez du sukal-

daritza tradizionalaren defen-tsa bat izan nahi. Ez da hori ha-rakinak diona. Eguneroko pla-teren jakinduria, gurasoen-gandik –amengandik, berezi-ki– seme-alabengana pasaizan den hori, aldarrikatzen duberak. Mendeetan zehar herria-ren memorian idatzitako erre-zeta liburu horietan egon daite-keelako, besteak beste, elika-

dura osasuntsu baterako oina-rria. Beti ere kontuan izandagure elikadura beharrak ez dire-la orain dela bi mende zituzte-nen pareko.Gaiak badu beste alderdi

bat. Krisi global honek zera de-mostratu du: ezinbestekoadela gure inguruan erein eta ha-zitako elikagaiak kontsumi-tzea. Horregatik, ingurugiroa-gatik egin ez duguna, agian be-har larriagatik egingo duguetorkizunean. Petrolioak es-kasten jarraituko duen etorki-zun hurbil batean, agian ulertu-ko dugulako hobe dugula ber-tako ekoizle eta baserritarreierostea, Txiletik sagarrak edoKaliforniatik intxaurrak ekar-tzea baino. Eta produktu horiekjan nahi baditugu, komeni zaigukonpota eder bat edo intxaursaltsa bat prestatzen jakitea.Banoa, supermerkatuan

erositako pizza bat labean zaindaukat eta. Arrazoia baituzu,irakurle; denok daukagu zer ika-sia eta zer egina arlo honetan.Afaltzen hasi aurretik, baina,Ordiziako Azokaz gogoratunaiz. Orain dela 500 urte, Gaz-telako Juana la Loca erreginakmerkatua antolatzeko baime-na eman zien ordiziarrei. Histo-riak erakutsi digu erokeriak jotabizi izan zela emakume hura.Merkatuaren kasuan, baina,zentzudun azaldu zen. Juana ezzen hain «loca», nonbait. Eztagure harakina ere!

H

GOIBERRI 05IRITZIA

Hitz hauek idazteko «gonbitea» jaso nuenean, eguerdia zen,bulego batean sartuta nengoen, eta leihotik, kanpoko eguraldi zo-ragarriaren argitasuna sartzen zen. Burura etorri zitzaidan orduangaztelaniazko esaera hau: «En marzo el sol pega con el mazo», etaeuskaraz parekiderik ote zegoen hasi nintzen pentsatzen. Esaerazaharren mundua ez da niretzat, egia esan, oso ezaguna. Euskalte-giko irakasle izan nintzen garaian nire ikasleei erakusteko derrigorikasi behar izan nituen haietako batzuk besterik ez ditut gogoan:«A ze parea, karakola eta barea!», «Zozoak belari ipurbeltz»...

Baina ez, nik «En marzo el sol pega con el mazo» hura nahi nueneuskaraz, eta halako batean, Eusko Jaurlaritzak kaleratu berriduen itzultzaile magiko eta fantastikoa etorri zitzaidan burura. Etahorrela, www.itzultzailea.euskadi.net helbidean sartu nintzen,itzuli nahi nuen testua idatzi, eta honako emaitza jaso nuen: «mar-txoko eguzkiak mazoari ondo ematen dio». Ez ba, hori ere ez zen banik nahi nuena, eta gehiago ikertu eta gero, hona hemen lortu nue-na: «Eguxkixe ta eurixe, martiko egueldixe», «Martxoa, ardi zarra-

ren mazoa”, «Martxoko eguzkia txarren txarrena», «Nahi badaosagarri, kasu martxoko iguzkiari», «Osasuna maite dabenak lo-tsa euki bear martiko eguzkiari» (Gotzon Garatek osatutako bildu-matik hartuak). Ba nahi duzuena aukeratu lagunok, eta egiozuekasu esaerari udaberria laster heltzear den honetan (elurra ere ira-garrita dago ordea! Hau da eromena!).

Beharko dugu bai udaberria, krisi eta egonezaren negu hone-tan. Nik zure hitzak irakurtzerako, lau ormetan sartuta nengoen niere, baina kanpoan baino giro epelagoa zegoen. Zuk esan duzu,Tere, eromena. Baina ez bakarrik eguraldiari begira, orokorrean gi-roari dagokionez. Hortaz niri beste esaera zahar bat datorkit buru-ra. Gure bizitza gidatzen duten «indarrek» egiten dituzten aldre-beskeriak ikusita «donde no hay mata, no hay patata» datorkit. Eaba hori nola itzultzen den: «Tokian mulurik ez dagoen patatarik ezdago» dio itzultzaile ofizial horrek. Arraroa benetan. Egon naiz tar-te baten honen baliokidea bilatzen, han edo hemen, euskara jato-rrean, baina ez dut topatu. Gainera, ni ere ez naiz oso esaera zaharzalea.

Dena den, ezin etsita, Merkel eta Sarkozyri mezu elektroniko batbidaltzea bururatu zait, frantsesez eta alemanez horrelakorik ba

ote dagoen galdetzeko. Merkelek haserre erantzun dit, «nola ezduzuela patatarik? Zertan izan zarete orain arte, lanak aurretik

egin behar dira?». Nikolasek, ordea, hori ekiditeko, patata gabeziaalegia, neurri sakonak hartu beharko direla esan dit. Patata tortillapintxoen ekoizpena murriztu egin beharko ditugu datozen hilabe-

teotan Europan onargarriak diren neurrietara iristeko, patatak ezdizkigute eta nolabait utziko.

bateta

bat

Asteko irudiaOrdiziakoazoka

Igande honetan beteko dira500 urte Ordizia erre, eta ber-tan astero azoka egiteko bai-mena jaso zenetik.

1927. urtean eraikitako pla-zaren estalkia erretratatuzegingo dugu txoko honetatikgure omenaldi txikia.

SaretikZaldibia sarean Zaldibiako herri informazioguztia batu eta herritarrenzerbitzura jartzeko helburuzsortu da zaldibia.org web-gunea. Zaldibiako Udalaksortu du auzolanaren ideianoinarrituz. Mugimenduen-tzat, herri ekimenentzat, tal-deentzat eta elkarteentzatprestaturiko tresna izatekohelburuz sortu dute. Albis-teez gain, agenda, argazkigaleriak eta bideoak ere es-kaintzen ditu, azken hauekzaldibiaTB (ZTB) izenpeanhttp://www.zaldibia.org

Tere Madinabeitia

Idoia Luzuriaga

JOSU MAROTO

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Tolosako hilerrira aitzurbatekin joan beharbagara, joango gara»

Maria Jesus ZubeldiaSOS Haur Lapurtuak elkarteko kidea

GOTZON ARANBURU

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

Asier Zaldua OrdiziaMaria Jesus Zubeldiak (Ordizia,1947) haurra izan zuen 1971n,Tolosako (Gipuzkoa) La Asun-cion ospitalean, baina hilda jaiozela esan zioten. Ordutik, penahorrekin bizi izan da. Komunika-bideetan haur lapurtuez hitzegiten hasi zirenean, haurdu-naldian eta erditzean jazotakogertaera arraroak burura etorrizitzaizkion, eta zalantza piztuzitzaion. Ordutik, egiaren biladabil, eta ez du etsiko lortu arte.Nolakoa izan zen haurdunaldia?Ezkondu eta berehala haurdungelditu nintzen. Garai hartansenarrari bakarrik erakusten ge-nion erakutsi beharrekoa eta gi-nekologoarengana beldurrezakabatzen joaten ginen. Tolo-sako La Asuncion klinikara joannintzen, Benito Izagirrerengana.Benito Izagirre ez, Benito Mus-solini zen hura. «¡Quítese todala ropa!» esan zidan sartu etaberehala. «¡Con esas tetas tancaídas! ¡Tan gorda como estás!¿Tú qué te crees? ¿Que vas atener un crío con esas grasasque tienes?». 60 bat kilo pisa-tzen nituen eta baditut hori era-kusten duten argazkiak. Zer gertatu zen umea izatekojoan zinenean?Joaten nintzen bakoitzeanumea ezingo nuela izan esatenzidan. Haurdun gelditu eta be-deratzi hilabete eta hamar egu-nera urak bota nituen. Tolosarajoan eta Mari Carmen Ibañezemaginak artatu ninduen. Uraoso iluna zela eta haurrak segu-ru aski lauzpabost egun hildazeramatzala esan zidan. Nik or-dura arte barruan nabaritu nue-la, eta etxean botatako ura ar-gia zela esan nion. Zer gertatu zen ondoren?Berehala erditzeko gelara era-man ninduten. Erditzea minikgabekoa izango zela esaten zi-guten, eta 150.000 pezeta or-daintzen genuen. Maskara jarrizidaten eta mina kentzeko zelaesan. Esnatu nintzen bakoitze-an jarri zidaten maskara. Guztizesnatu nintzenerako umea jaio-ta zegoen eta nik oraindik ez

guztiak hilobi berera eramatenzituztela. Hilobi hori non zego-en galdetu nion eta ez kezka-tzeko erantzun zidan. Nolakoak izan ziren ondorengohilabeteak?Bajan egon nintzen, lur jota.Haurra galdu izana nire erruazela uste nuen. Handik hilabe-tera Izagirrek berriro haurdungeldi nintekeela esan zidan. Le-hena jaio eta urtebete baino gu-txiagora bigarrena jaio zen. Le-henbailehen eduki nahi genuenumea, mina arintzeko.Nolakoa izan zen bigarrenhaurdunaldia?Guztiz ezberdina: Izagirrek osoadeitsu hartu ninduen. Oso lodinengoen eta zesarea egin zida-ten. Esnatu nintzenean umeaondoan nuen. Ebakuntza delaeta, hurrengo bost urteetanhaurdun ez gelditzeko pilulakhartu behar nituela esan zidan.Baita ondoren haurdun geldi-tzea zaila izango zela ere. Eske-rrak handik urte batzuetara gi-nekologoz aldatu nuen, etahark pilulak ondo nola hartuazaldu zidan. Hartzeari utzi etaberehala haurdun gelditu nin-tzen!Nolakoak izan dira urte hauek?Sekula ez dut ume hura ahaztu,noski. Egunkaria hartu eta Asu-cion ospitalean umeak lapurtuzirela uste dela irakurri nuene-an, jota gelditu nintzen. Ahalden guztia egin dut: ADN proba,elkartean izena eman, epaitegi-ra joan eta paperak lortu... Epai-tegian gure semea hil egin zeladion papera dago, baina atzeal-dea hutsik dago: epaileak betebeharrekoa ez dago beteta etaez du jartzen haurra non dago-en. Elkartekoek horrek lapurtuegin zidatela erakusten duelaesan zidaten. Elkarte gainerakoek zer diote?Tolosakook bilera batean elkar-tu ginen eta emakume batekIzagirrek umea malformazioa-rekin jaio zela esan ziola aipatuzuen. Bilera hartan geundenlauri gauza bera esan zigun!Jota gelditu nintzen eta trata-menduan nago.

nuen ikusi. Anestesistak era-man egin zutela esan zidan, etahandik ordu eta erdira ginekolo-goa eta emagina etorri ziren.Hilda jaio zela esan zidaten, bu-ruan malformazioa zuela etahobe zela ez ikustea. Lur jotagelditu ginen eta ez genuen iku-si nahi izan. Baina nire anaiaikustera joan zen. More kolorekomutiko bat erakutsi zioten. Me-dikuak negar ez egiteko esan zi-gun, gazteak ginela eta bereha-la beste bat izango genuela.Bizi al da medikua?Ez, eta biziko balitz, gurpil-aul-kian egonda ere, errekara bota-ko nuke. Despota hutsa zen.Umearen gorpurik eskatu al ze-nuen?Izagirreri umea Ordiziara era-man nahi nuela esan nion, nireaitaren ondoan jarri nahi nuelaloreak eramateko. Ezetz esanzidan, hala hiltzen ziren haur

Justizia egingo al da?Hemen inon baino hobeto gau-de, baina La Asuncion klinikakez du inongo erraztasunikematen. Seguru aski, Ertzain-tza joan beharko da miaketaegitera. Tolosan gauza batdugu ona: hilerrian ez dela be-rrikuntzarik egin. Jaurlaritzakkosta egingo dela, baina buka-eraraino helduko dela esan du.Aitzur batekin joan behar bada,joango gara.Zer esango zenieke lapurtuakizan zirela uste dutenei?Batzuk elkartera joan dira, la-purtutakoak direla badakitelabaina euren amatzakoa hil arteez dutela ezer egin nahi esanez.Nik probak egiteko eskatu nahidiet, egin ditzatela, mesedez;baina normala da batzuek eginnahi ez izatea: izan ere, eureta-ko batzuen gurasoak pertsonaonak dira. Baina beste batzukaberastu egin ziren. Izagirrekgoizetik gauera, sekulako klini-ka egin zuen. Zure haurra ezagutuko duzulauste al duzu?Batzuk agertu dira, eta bestebatzuk ez. Ez dut uste ume huraezagutuko dudanik, eta ezagu-tzen badut ez dut bere gurasoeieman dien maitasuna emateaespero. Gauza bakarra esannahi diot: ni naiz zure ama. Ezzaitut abandonatu, umea ken-du zidaten. Zure aita hil eginzen, baina hala nahi baduzu Or-diziako Bidegain etxean babesaizango duzu. Zure laguna izangonaiz eta zer, edo zer behar ba-duzu, beti ondoan izango nau-zu. Eta bakarrik bazaude, he-men duzu zure etxea nirekinegoteko. Poliki-poliki elkar eza-gutu eta berehala elkar maita-tuko dugu.Azalduko balitz?Zuk hori esan bezain pronto ho-tzikara sentitu dut. Izugarriaizango litzateke. Bizi daitekeenpozik handiena. Besarkatu ahalizatea, ez nuela utzi esatea, zen-bat sufritu dugun kontatzea... Azer nolako besarkada emangoniokeen! Zoriontsua izan dengaldetuko nioke.

«Garai hartanginekologoarenganabeldurrezakabatzen joatenginen»

«Joaten nintzenbakoitzean lodianengoela eta umeaezingo nuela izanesaten zidan»

«Erditzean,esnatzen nintzenbakoitzeanmaskara jartzenzidaten»

«Besarkatu ahalizatea, ez nuelautzi esatea...izugarria izangolitzateke»

08 GOIBERRIASTEKO GAIA

Goiztiri AEK euskaltegia martxan jarri zutela 25 urte betetzen dira aurten, etaurte hauetan guztietan kultur ekintzak eta metodo komunikatiboa izan dituzteoinarri euskara irakasteko. Helburua beti, hiztunak sortzea izan da.

Eskeine Legorburu GoierriBeasainen, Lazkaon eta Ordi-zian eman zituen lehen pauso-ak Goizitiri AEK euskaltegiak,eta liburuetatik, azterketetatiketa tituluetatik kanpoko irakas-kuntza izan dute oinarri gauregunera arte. 25 urte igaro diraGoierri euskalduntzeko bideahasi zutenetik, eta egoera etagarai berrietara egokitzen joanbehar izan dute ordutik. Beti,kultur ekintzak eta metodo ko-munikatiboak izan dituzte oi-narri euskara irakasteko. Horiekdira Goiztiriren berezko ezau-garriak.

Hiztunak sortzea izan dutelanbide eta helburu 1987tik,eta, horretarako, epe motzekoerronkak izan dituzte oinarri:«Gaur gelan ikasitakoa, gaurbertan kalean aplikatzea dahelburua, ez seigarren urratse-ra iritsi arte itxaron behar iza-tea». Karmele Santoyo ia ha-sieratik da Goiztiriko irakasle,eta haren hitzetan, helburuakmarkatzerakoan, «komunika-zioa da beti oinarria».

Komunikazio bide horretan,«etxetik kalerako bidea egite-ko», kultur ekintzak erabili di-tuzte hasieratik. Nekane Mun-

duateren arabera, «ikasleakoso eroso daude euskaltegian,haien euskara jarduna egin de-zaketelako; baina hemendikateratakoan nolabaiteko sozia-lizazioa egiteko aitzakia dirakultur ekintzak».

Kontraesana oinarrianBeste edozertarako bezala, or-dea, testuak eta ikus-entzu-nezkoak ezinbestekoak diraeuskara ikasteko. Baita Goizti-rin ere. «Ikasleek gramatikaikasten dute, baina irakasleenazalpenak ez dira gramatika-lak, komunikatiboak baizik, eta

komunikazio horretara iristekobeharrezko erreminten ondo-rioa da gramatika». Hau da,nor-nori-nork aditz formabehin eta berriz errepikatu be-harrik gabe, testuetan eta ikus-entzunezkoetan ikasleei sor-tzen zaizkien beharrei erantzu-tea da Goiztiriren lan teknika.

Eta hala izan da beti, ikaslekopuruak behera egin eta ikas-leen perfilak aldatu egin badiraere. «Lehen, euskalduna naizeta euskara ikasi nahi dut ideia-rekin etortzen ziren ikasleak»,azaldu du Santoyok, eta, orain,hori mantentzen dela dio, «bai-

Hiztunak sortzeko

GOIBERRI 09ASTEKO GAIA

na titulu bat behar dutelako».Kontraesana ikusten dute horGoiztiriko ordezkariek: «Jende-ak titulua ateratzen du lanpos-tu batera aurkeztu ahal izateko.Lanpostua lortzen du, baina

gero ez du euskara erabiltzen.Horregatik, erabilera bultzatubehar da». Gaur egun, ordea,«tamalez, ez da euskararik be-har». Euskaltegia ireki zutenean,

militantziak bultzatuta euska-ra gehiago ikasten zela adierazidu Munduatek. «Ikastola sortuzenean giro hartan ibiltzen zi-ren gurasoak euskara mundu-tik kanpo sentitzen ziren, 80.hamarkadan inguru dena ele-biduna zelako. Gaur egun per-tsona guzti horiek 40-50 urteinguru izango dituzte, eta adinhorretatik behera dauden guz-tiek jada jaso dute euskaraikastetxeetan, eta orain ez dutebehar». Jakiteak, baina, ez duerabilera ziurtatzen. Etorkinei zuzendutako «ongi

etorri moduko ikastaroak» ereeskaintzen ditu Goiztirik. «Bai-na 60 ordurekin ez da asko lor-

tzen». Beharrik ez dagoen mo-mentutik ez dela ikasten ereesan dute Goiztirikoek, eta«bertakoek ez badute ikastenatzerritarrei ezin zaie euskaraikastea eskatu», azaldu du

Santoyok: «Batzuk sentsibili-zatuta etortzen dira, eta bada-kite hemen bi hizkuntza ditugu-la. Baina etorri bezain prontoasko konturatu egiten dira eus-kara ikasi gabe ere bizi daiteke-ela, eta ez dute ikasten».

Teknologien menpeAurrera begira ere lan egitekofilosfia berdina izango da eus-kaltegian. Baina dagoenekoohikoa den moduan, filosofiahori lan molde berrietara egoki-tu beharko dute: «Teknologiaberriak lekua hartzen ari dira,eta egunerokotasunean sareakindar handia du. Horregatik,auto-ikaskuntza bidezko ikas-leak ere gero eta gehiago dira».Halakoek, proiektuari «fresko-tasuna» ematen diotela dioMunduatek. Helburu komunikatiboak lor-

tzerakoan ere bide zabala es-

kaintzen du sareak, eta aurre-rantzean teknologi berriak hel-buru horiek lantzeko erabilikodituzte.

Ikasturtea helmugaUrteurrenaren harira, logoa etaabestia ere sortu ditu Goiztirik.25 bolatxok osatzen dute iru-dia, gorantz doan gezi bat osa-tuz, urte bakoitzean jarritakomugarri bat igaro dutela adie-raziz. Abestian Iñaki Apalategibertsolariak ikasleen sentsa-zioak jaso ditu, Lehen egunekolotsak izenburupean ikasleenlarruan jarriz. Urteurrena, ordea, ikasturtea

amaitu arte ospatuko dute.Gaur bertan, Segurako Botika-xarren, Erregea eta bufoia ikus-kizuna egongo da, eta hilaren23an Beasaingo Igartza jaure-gian Napoka Hiriak kontzertuaegingo du. Maiatzean izangodira hurrengo ekintzak: hitz tai-lerra Beasainen eta bakarrizke-ta saioa Legorretan. Urteurrenaikasturtea amaitzean amaitu-ko da, Ordizian egiten ari direnegoitza berriaren irekierarekin.

Ezkerrean Goiztiriko hainbatikasle Beasaingo egoitzan.Eskuinean ikasleak irteerabatean. E.L-GOIBERRI

«Orain titulu batbehar dutelakoetortzen diraikasleak euskaraikastera»Karmele SantoyoGoiztiriko irakaslea

«Euskaltegitikkanpo, nolabaitekosozializazioaegiteko aitzakiadira ekintzak»Nekane MunduateGoiztiriko irakaslea

10 GOIBERRIGAZTEAK

UhinakgazteenbozgorailubihurtutaAlex Areizaga GoierriGoierrin bi irrati libre daude:Idiazabalgo Zirika irratia etaUrretxuko eta ZumarragakoKKinzona.Zirika irratia 1989an sortu zu-

ten Idiazabalen. Herri Eskolakirrati bat jartzeko asmoa zuen,eta udaleko kultura batzordeakbegi onez ikusi zuen ideia. Herri-ra zabaldu zuten asmoa, eta Zi-rikak bere bidea hasi zuen. Es-kolako umeak saio bat egitenhasi ziren, eta larunbatetan he-rritar talde batek ekin zion irrati-gintzari. Eskolak proiektua utzi

ondoren ere, larunbatetakosaioak jarraitu zuen. Lau urtekoetenaldi baten ondoren,2009an gazte talde batek be-rriro heldu zion proiektuari. KKinzona irratiak, otsailean

hiru urte bete ditu FMz emiti-tzen hasi zenetik. Lehenago, biurtez, internetez emititu zuen,taberna baten sototik. Gerora,udalaren laguntzaz, egoitzapropioa eskuratu zuen Urretxu-ko Barrenkalen, eta frekuentziamodulatura jauzi egiteko balia-tu zuten aldaketa.

Zirikak saio bakarra eskain-tzen du egun, zapatu goizetan.KKinzonak, bertan egindako seisaio eskaintzen ditu eta Arrosasareko saioekin osatzen duprogramazioa. Sare hau, Eus-kal Herriko 20 irratik osatzendute, oraingoz. Irrati txikien ba-liabide urritasunari elkarlana-rekin erantzuten dio; saioak etabaliabideak trukatzen dituzte. Ez dira bi hauek Goierrik izan

dituen irrati libre bakarrak. Idia-zabalen MKL (Mekaguenla)irratia ere egon zen orain delahamarkada bat. Lau laguneksortu zuten, eta herriko gazteenedota eskolako haurren kola-borazioak izaten zituen. Zuze-neko saio bat egiten zuten, egu-nero errepikatzen zutena.Zirika eta KKinzona zer diren

jakiteko, hala ere, irratiak en-tzutea da onena: lehena 98.9frekuentzian, eta bigarrena98.0an.

KKinzona irratiko argazkia etaZirikaren hasierako urteetakoa.

ANDER KEREJETA / GOIBERRI

GOIBERRI 11MUNDUTARRAK GOIERRIN GOIERRITARRAK MUNDUAN

MarokoHerritarrak: marokoar.Biztanleak: 32,7 milioi.Hiriburua: Rabat.Hizkuntzak: arabiera(ofiziala), amazigera edoberberera.

Legazpiarren lagunmarokoarraMohamed Couera Chauengoa da eta,2004tik, Alazne Olabidelegazpiarraren dendan lan egiten du.

Asier Zaldua LegazpiMohamed Couera marokoa-rrak 41 urte ditu eta Chaouen-goa da. Kontabilitatea ikasizuen, baina mendian lan egiteaerabaki zuen. 1985ean topoegin zuen lehenengoz euskal-dun batekin eta, ordutik, he-mengo jende asko ezagutu du.Tartean, hainbat legeazpiar.2004an Alazne Olabidek Le-gazpiko Kale Nagusiko beredendan lan egitea eskaini zioneta ordutik Euskal Herrian bizida. Euskaraz primeran hitz egi-ten du.Couerak ez zuen Marokotik

irteteko asmorik, Olabidereneskaintza jaso zuen arte.«Alazne arreba modukoa daniretzat. Aspalditik ezagutzendut eta lan kontratua eskaini zi-

dan. Zorte handia izan nuen.Oparia izan zen. Hemen osogustura bizi naiz. HasieranAlazneren etxean bizi nintzeneta egun nirea dut. Ez dut biko-terik, eta askatasuna bera bai-no askeagoa naiz».

Hemengo arropa gustukoAskea eta euskalduna. «Den-dan eta kalean ikasi dut. Eus-kaldunen artean bizi naiz etaberaien hizkuntza hitz egin be-har dut. Euskara ikastea ez dazaila, borondate kontua da. As-palditik ditut lagun euskaldu-nak eta Marokon ere beraiekineuskaraz hitz egiten nuen, apurbat, sikira».Legazpin lagun gehiago egin

ditu, noski. «Hemen etxean be-zala sentitzen naiz, banekien

oso gustura egongo nintzela.Gehien atsegin dudana mendi-ra joatea da: Haizelekura, Ko-rostira... Hondartzak ere osogustukoak ditut: Zarauzkoa,Getariakoa... Eta janariari bu-ruz, zer esan? Hemengoa mun-duko onena da. Sagardotegirajoatea izugarri atsegin dut».Eguraldia, ordea, ez du horrengustuko. Hotz handia egitenduela dio, eta eta Marokoarrokberora ohituta daudela.Oso argi du Marokora zer era-

mango lukeen: Euskal Herrianegindako arropa. Handik, be-rriz, bere amak egiten dituenpastak eta oliba-olioa ekartzenditu. «Lehen ia hilero joatennintzen eta egun hiru hilean

behin, gutxi gorabehera. Erreti-ratzen naizenean Marokoraitzultzeko asmoa dut. Izan ere,hemen oso gustura nagoenarren, hura da nire lurra».

Chaouen

Rabat

Mohamed Couera, AlazneOlabideren Kale Nagusikodendan, bezero batzuekin.ASIER ZALDUA

Babeslea

12 GOIBERRIARGAZKI ZAHARRA

Asier Zaldua LegazpiLegazpiko Andraitz saskibaloitaldeak 25 urte bete zituen iaz.Urte hauetan guztietan taldetik

pasatakoek urteurrena ospatuzuten eta, gainera, Santikutzjaietako pregoia irakurtzekoohorea izan zuten.Goiko argazkia lehen denbo-

raldian atera zen. Bertan, 2.Mailan jokatzen zuen seniormailako taldea ageri da.

Zutik, ezkerretik eskuinera:Patxi Carballo (delegatua), Je-sus Mari Oroz, Jose Luis Balen-tziaga, Jose Mari Ibarguren, Ro-

berto Oria, Mikel Erostarbe etaFrancisco Javier Iraeta (entre-natzailea).Makurtuta, ezkerretik eskui-

nera: Oscar Treceño, Iñaki Ur-tzelai, Ricardo Zubia, XabierAizpeolea eta Juan Carlos Gar-cia.

Andraitz saskibaloi taldeko mutilak 1986an. ANDRAITZ

Legazpikosaskibaloijokalariak

GOIBERRI 13IBILBIDEA

Kizkitza, bakeleku Ezkio-Itsasoko gainak patxada dario,itsas ukitu misteriotsuarekin; pagadizaharrek babestutako toki kutuna da.

Aimar Maiz Ezkio-Itsaso Idatzi gabeko kondairen eta is-torioen sehaska da Kizkitza(676 m). Historia zaharrarengordailu, mandabide mugitua-

ren eta festaleku jendetsuenparajea. Itsaso herriaren gaine-an, Urola eta Goierri bailarenartean kulunkan dago gain-txoa, pago lerdenen erdianmisterioa gorde nahian bezala. Bide bat baino gehiago dau-

de Kizkitzara iristeko. Laburre-na eta erosoena, Mandubiko

Benta jatetxearen ondotik(539m) abiatzen dena, GR-34.Itsasotik gora bada joaterik,baita Antioko baselizatik (Zu-marraga) mendi-gainen zehar

ere, Izazpi, Atxurtza, Beotegieta Arrobiagan barrena. Historiaurrearen lekukotza

topatuko dugu berehala, Man-dubizelain: harrespila. KristoAurreko II. milurteko hilerria da.Orduko biztanleen imitatzaileizan nahiz edo, ehiztari moder-noen ehiza-lekua da ingurua

udazkenean, Kontuz, uso pos-tuak ohartarazpen —eta kartu-txo zorro— eta guzti. Bitxitasun bat ere ikusiko

dugu Mandubi Zar baserriarenatzean: pilotalekua. Ernio alde-tik datorren Done Jakue bideanegingo ditugu lehen pausoak.

Pagadien bila Baso-pista garbi eta sendoari

jarraituz Elorri aterpera iritsikogara, mendizaleen babeserako1988an eraikia. Mandubizelai-ko harrespilatik basoz ere jarrailiteke. Bidegurutzean txabolaertzetik segiko dugu, Atxurtza-rantz, Ormaiztegira (5,8 km)eta Itsasora (1,6 km) doanmandabide zaharra utzita.

Aldapa pikoan behetik gorazuzenean igo daiteke, errefe-rentziatzat telefonia-antenahartuta. Pistaz, bi aukera dau-de: ezkerretik, eseka gora joa-tea; edo aurrerakotik Kizkitza-ren beste aldeko leporaino. Ahalegin samurraren ondo-

ren, bakeleku eta babeslekuapartak egingo dio harrera ibil-tariari. Kizkitzako Andre Maria-ren baselizan txalupa gaineandagoen amabirjinaren irudia(XVII. mendekoa) leihotik beha

liteke, eta atzean 1962an Tari-fatik ekarritako itsasargia. Jatorrizko baseliza 1622an

eraiki zen. Antza denez, Kizki-tzako pagoak kostaldeko on-tzioletan erabiltzen zituzten,itsasontziak egiteko. 1959koabenduaren 28an erre zen, etahiru urtera berreraiki zuten.

«Kostaldean lainoa badago baita Kizkitzan ere, nahiz Beasain garbi egon», dio esaerak. GOTZON ARANBURU

Mandubia-KizkitzaLuzera: 1,5 kilometro Denbora: 30 min Altuera max: 676 metroDesnibela: 137 metro Zailtasuna: Erraza

Irteera

Helmuga

Mandubizelai

14 GOIBERRIASTEBURUARI BEGIRA

Bertso afariaLazkaoTxikigogoanMartxoaren 23an, Lazkaomen-diko Lartxai elkartean, Agin Re-zolarekin eta Jesus Mari Irazu-rekin bertso afaria egingo duteLazkao Txiki bertsolaria gogo-ratuz.Martxoak 23, 20:30ean, Lar-txai elkartean. 22€

Ordiziakoazokaren 500.urteurren festaEgitarau berezia antolatu du Ordiziako Udalak, asteazkenerokoazokaren 500. urteurrena ospatzeko. Goizeko 10,30etan hasita,ekintza ezberdinak izango dira. 12:15ean adibidez, Plaza Nagusianazokako ekoizleei omenaldia eskainiko diote. Eguerdian, herri baz-karia egingo dute Beti Alai pilotalekuan. Santa Ana abesbatzak,Laguntasuna errondailak eta bertsolariek giroa alaituko dute.Etzi, hilak 18, 10:30etik aurrera. Ordizian.

Arriarango I. mendilasterketa jokatuko daBeasaingo Bealak taldeak eta Arriarango Intxaurpe elkarteak, 15,3 kilometroko I. Mendi lasterketa antolatu dute bihar arratsal-derako. Goizeko 11etan, berriz, euskal selekzioko korrikalariekin ter-tuliatxoa eta entrenamendua egiteko aukera izango dute haurrek.Bihar, hilak 17, 16:30ean. Arriaranen.

FOTO

ETX

E

MIK

ELA

LBIS

U

IÑA

KIG

URR

UTX

AG

A

GOIBERRI 15ASTEBURUARI BEGIRA

Txerri festaantolatu duteLegorretanUsario zaharrak gogoratzeko helburuarekin, Aldaieta Elkarteak,Txerri festa antolatu du. Arratsaldeko 5,30etan hasiko da festa:txerria hil eta odolkiak egin arteko prozesua erakutsiko diete herri-tarrei. Bihar, hilak 17, 17:30ean, Legorretako plazan.

ESTI

TXU

IMA

Z

Erregea eta bufoia bertsoikuskizuna AEKren 25.urterrena ospatzekoGoierriko Goiztiri AEK euskaltegia 25. urteurrena ospatzen ari da.Hurrengo ekitaldia, Seguran egingo dute, Iparra-Hegoa ekimena-ren barruan: Erregea eta bufoia bertso ikuskizuna. Erregea (AitorSarriegi) eta bufoia (Ander Lipus) nor baino nor ariko dira. Gai jar-tzailea, Josu Goikoetxea izango da.Gaur, hilak 16, Segurako Botikaxaharrean.

GO

IBER

RI