Naturaribegirunea Aralarren babestubeharreko baliabideugari dago 6-7

Aralarko goiko larreak eta Txindokiko lepoko artzain txabolak. IÑAKI GURRUTXAGA

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Andoni Albisua 3 Iritzia 4-5Elkarrizketa: Oscar Garcia 8-9Andoni Gomez 10Gerard McCrea Clarke 11Altzaga 1915 12 Asteburuko proposamenak 13

GOIBERRI

12. zenbakia. 2012ko apirilaren 27a

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Artaldean ibiltzea gizartearentzat eta norbanakoarentzat da txarra»

Andoni AlbisuaHistorian lizentziatua

Asier Zaldua Ezkio-ItsasoAndoni Albisua (Zumarraga,1962) Ezkio-Itsason bizi da due-la 20 urtetik. Herriko auzo ia guz-tiak ezagutu ditu: lehenengoAlegin bizi zen, ondoren SantaLutzin eta egun Ezkion. Itsasobakarrik falta zaio bizileku gisaezagutzeko. II. Errepublika hasizenetik gerra bukatu arteko in-formazioa biltzen ari da Yartuelkartearentzat.Zaletasun bat.Irakurtzea, bidaiatzea, eta ar-gazkilaritza, adibidez.Oporretarako leku bat.Garai batean Hego Amerikara

joaten ginen, baina umeekinezin gara horren urrutira joan.Karabana bat dugu eta PazkoAstean Erroman izan ginen.Liburu bat.Irakurri dudan azkena RobertoBolañoren 2666da.Musika estilo bat.Jazza eta musika beltza.Abesti bat.Lou Reeden Coney Island Baby.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.Semeak jaio ziren egunak.Amets bat.Semeak mundu hobe bateanbizitzea.Edari bat.

Urteko ardoa. Tokian tokikoaedaten dut.Janari bat.Porru-patatak.Jaso duzun oparirik bereziena.Familia.Gorroto duzuna.Artaldean ibiltzeko ohitura.Norbanakoarentzat zein gizar-tearentzat txarra dela uste dut.Goierriko txoko bat.Ezkioko Santa Marina zelaia.Herriko alkate bazina.Gainontzeko guztiek bezala,Itsaso eta Ezkio lotuko dituenerrepidea egiten saiatuko nin-tzateke.

«Alkate banintz,Ezkiotik Itsasoraerrepidea egitensaiatukonintzateke»

ASIER ZALDUA

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Urbialde plaza 7, behea. 20200.Urretxu: Barrenkale 13. 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea: goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goierritarra@hitza.infootamotz@otamotz.comPublizitatea: 647 319 775 – oprieto@bidera.euBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Altzaga, Arama, Itsasondo, Urretxueta Zumarragako Udalak

04 GOIBERRIIRITZIA

Andoni Salamero Alberdi Irakaslea

Herrigintzan

«Ederralitzateketaldebakoitzak,profildesberdinaduen taldebatekin lanegitekoborondateaerakutsikobalu»

eti pentsatuizan dut gureeskualdekoherriotan ba-lio handiko

pertsonak eta taldeak daudela,lehenagoko ekintzak gauzadaitezen lanean ari den jendea,eta bide berriak urratzen dabil-tzan arrastoko gizakiak. Ekin-tzaileok ezinbesteko hezibide-an eta jardunbidean aritzen di-relako, haiei esker, poliki-polikiehotzen da, zorionez, eskual-deko herri bakoitzean eragileensare zabala.

Sareotan lanean ari direneragileen jarduna garrantzitsuaden jakiteko, beti pentsatu izandut, aldiro, taldeok duten dina-mika eta funtzionamenduaezagutzeko ondo etorriko li-tzaiokeela jendeari taldeon la-naz interesatzea; izan ere, sarri,herritarrok beti lanean ikusiizan ditugun taldeok hor dauz-kagunez, erraza egiten zaigu,besterik gabe, kritikatzea. Ale-gia, gaingiroki ahotan ibiltzea,arrazoirik gabe, besteek egindutena hutsa balitz bezala har-tuz, eta ezertan azaletik min-tzatu baino, esanak bi aldizpentsatu beharko genituzkeelairuditzen zait, eta ondoren, hitzegin. Egia da, herria guztiokosatzen dugula, baina herri batez da kritika kaskarren bidezeraikitzen, joera hau gero etanabarmenagoa badugu ere.Herria kritika eraikitzailea egi-nez suspertzen da, hau da, batez gatozenen iritziak edo ikus-kerak idatziz eta gure plantea-menduak zein ideia berriak orri-ratuta aurkeztuz eta plazara-

tuz, horrela, kritika egiteaz gain,egin denaren jarduna inon jaso-ta aurkitzeko eta hobetzekoaukera dago.

Zenbait taldetan aritu izannaizenean, badago arreta deitudidan ezer: talde askok eta as-kok urteko jardunean beren ka-buz aritzeko ohitura hartzendute, haien antzerakoa ez denbestelako taldeekin elkartzekoeta lan egiteko interesa ez era-kutsiz. Hori, nire uste apalean,oso tristea eta kaltegarria da,izan ere, bestelako taldeekin el-kartuz, elkarbizitzan, ideienplanteamenduen antolamen-duan eta moldaketa lanetanizan daitezken arazoak elkarre-kin gainditzen ikasteko bideakurra daitezke. Erronka gisa,ederra litzateke talde bakoi-tzak, bere egitarauaren ba-rruan, profil desberdina duentalde batekin lan egiteko bo-rondatea erakutsiko balu.

Inoiz taldeetan lanean ari-tzea egokitu izan zaionari, errazgertatuko zitzaion bere lanbi-deko zenbait gaitasun ez men-peratzean, inoren beharrik iza-tea; adibide bat jartzearren, he-rri hauetan hainbat ekitalditanaurkezleak falta izatea, gidoiakidazten dituen jendea ez topa-tzea... Hauek adibidetxoak bai-no ez dira, baina iruditzen zaitgabezia horiei aurre egitekosare bat eratzea beharrezkoazaigula. Inoiz bururatu zaigugeure gidetan profil horiek be-tetzen dituzten pertsonen izen-abizenak idaztea? Ez ote luketetaldeek errazago izango galde-tzen ibili baino, pertsona horienberri izatea?

Aipatutako arazo honi lotu-ta, eskoletan, txiki-txikitatik,hezitzaileek, gurasoek, irakas-leek eta bestelako profesiona-lek, haurren dohainak ikuskatu,behatu behar lituzkete, dohai-noen edo talentuen jarraipenaegin, horrela, guztion laguntzariesker, haur horrek zein gaitasundituen jakitea errazagoa izangolitzaiguke eta, etorkizunean,gaitasun horien ikuskatzea egi-nez, ez bakarrik lan munduan,baizik eta herrigintzan bere do-hainak talde jakinetan erabil-tzen jakingo dituen gazteaizango genuke; alegia, bere gai-tasunen inguruko ikuskatzeaeginez, landuak eta garatuakdituen sortzailea. Ezinbestekoardura daukagu hau bideratze-ko, bestela, betiko topiko inozo-etan erortzeko joera daukagu:«Gazteek ez dakite ezer egi-ten», «mozkortzen eta denbo-ra pasatzen baino ez dakite»,«zaharrak karka batzuk bainoez dira»... honela, irainaren etahitz txarren zurrunbiloan nor-bera murgiltzeko arriskuan sar-tuz.

Herritar eta adiskide, bakar-lanetan edo taldean aritzen za-ren hori, eginbide erabakigarrieta ezinbestekoa duzu gizartehonetan, eraikitzen jarraitu, bategin beste taldeekin eta proiek-tu berrietan murgildu, hau egi-nez herrigintza sentiberagoa,gertuagoa eta sortzaileagoaegiten jakingo dugu. Ez utzibiharko, zure beharrean gara,ekin orain honetan zure gaita-sunak erakusten herriko taldedesberdinetan.

Izan zorte on!

B

GOIBERRI 05IRITZIA

Gaur bai, gaur bota behar diagu hik eta nik Sanprointziotakosuziria, txupinazoa!Bihar diagu Sanprointzio eta ohitura onarijarraituz, bezperan hasiko diagu festa. Gora Sanprointzio!Iñaxio, estu eta larri ibili nauk, zahartzen ari naizela garbi zagok,

baina erabat amonduta ote nagok? 28an diagu herriko festak os-patzeko aitzakia dugun santuaren eguna eta parranda bezperanhasi izan diagu urteetan. Inoiz, askotan esango nikek, gertatu izanduk, 28a, adibidez, asteartearekin egokitzea, bezpera astelehenaeta... hurbiltasunagatik, aurreko asteburuan ja festa usainean ibil-tzea. Guztiz ulergarria. Baina aurtengoa? Zer duk aurtengoa? Jaiegun nagusia larunbata izanik, bezperan, ostiralez festa hasi eta

maiatzaren bata bitarte, astearte arte, bost egun ez al dituk nahi-koa festa eder eta dotoreak antolatu eta ondo baino hobeto pasa-tzeko? Lazkaon, herri kaxkoko festak, maiatzaren 1ean bukatzendituk beti eta ondoren, hurrengo asteburuan, Lazkaomendikoak

izaten dituk, hainbat herritan egiten dituzten repetizioak, LazkaonLazkaomendin egiten dituk. Lazkaomendi ere Lazkao baituk!, halasentitzen gutxitxo saiatzen bagara...Aurten, hiru asteburutan izango diagu festa, apirilaren 20an hasi

eta maiatzaren 6an bukatuz. Krisi-garaia dugula? Lazkaon festakez dik krisirik! Kontuak kontu, gaur bai: zzzzzzzz, pun! Gora Sanprointzio!

Ixooo, Joxepa! Zezen-larruko agintariek entzuten badinatehemen ditun, guraizeak hartuta, beste murrizketa bat aginduz.Eta bai, egia esan, aurtengo jaiak luze egin behar zaizkigula senti-tzen dinat neuk ere. Ez zekinat hainbeste egunekin ez ote dugunmozkortuta amaituko. Eta badakin, edanari bezala, festa eguneiere norberak hartu behar neurria.Halere, gogoa murrizketen auzi horretan jarri nahi dinat. Gozoak

jarri ditun bada, arrazoi osoz gainera!, irakaskuntza munduko era-gileak eta botikak ordaintzen hasi beharko duten pentsiodunakMadrilen iragarritako neurriekin. Bata bestearen atzetik murrizketakate betean ari ditun inongo lotsarik gabe. Pentsa, matxinadarakodeika hasi direla ere irakurri dinat nonbaiten. Ez zekinat zenbatekopisua duen argudio horrek, baina hobe din kontuz ibili Moncloakoapopilo berri horrek. Murrizketa guzti-guztiak gure pareko langatik behera daude-

nentzat ari ditun iragartzen. Hortik gora daudenentzat, berriz, am-nistia fiskala. Hau da, gehien daukatenak ordaindu gabe libratu

eta gainerakook ordaintzea; horixe bera, krisia gainditzeko propo-satzen ari zaigun errezeta, berriro ere. Murrizketak ikusita gogoetapare hauxe sortzen zaidan: bat, egunez egun arrazoiak ematen arizaizkigun Zezen-larruko lurraldetik askatzeko. Aska gaitezen bada,goazeman behingoz! Eta bi, egoera honen aurrean ez zeukanaguezer berririk asmatzen ibili beharrik: elkartu eta auzolana dun bi-dea. Eta adibidea Nazioen Mundua. Horratx herritarren mugimen-du honen azken emaitza interesgarria: Gazta zati bat filma!

bateta

bat

Asteko irudia

Joxepa Madariaga

Inazio Usarralde

Josu Maroto

Gernika1937-2012Atzo bete ziren 75 urteGernikaren bonbardaketagertatu zenetik. Picassorenkoadroa izan da gertakarihura gure gogoetan hainmodu berezian mantentzekoarrazoietako bat, eta gureraekartzea bururatu zait hainezaguna eta aldi bereanezezaguna den koadroa.

06 GOIBERRIASTEKO GAIA

Aralarren baliabide ugariak babestekoNatura 2000 Sarea beharrezkotzat jodu Iñaki Aizpuru ingurumen adituak.

Aimar Maiz Aralar Ordiziako Artzain Egunaren etaAralarko larreen irekiera eguna-ren tartean, mendiari begira ja-rri dira artzain eta ganaduzaleasko dagoeneko. Haiek dira goilarreak gehien erabiltzen dituz-tenak, eta neurri handi bateaningurua iraunarazten dutenak.Baina baliabide askoz gehiagoditu Aralar parke naturalak, etababesteko nahiz zaintzekoarreta askorik ez dute jasotzen,aditu batzuen iritzian. Mendia, orokorrean, eta kon-

tserbazio helburu zehatzei be-gira, behar bezala mantentze-ko administrazioaren partetik

«utzikeria» dagoela ohartarazidu Iñaki Aizpuru ingurumenteknikari itsasondoarrak.Duela hamalau urte egin zu-

ten Enirio-Aralar Mankomuni-tatean ekintza-egitasmoa, eta2012-2016 eperako beste oina-rri batzuk berritu ditu Aizpuruk.«Enirio Aralar lurralde zabala-go baten zati bezala ulertu be-har dugu, Europa hegoaldekoigarobide nagusian, Pirinioeneta Kantauri mendizerren arte-an lotura ekologikoa bermatze-ko gune garrantzitsua», dio egi-

tamuak. Natura eta kulturaaberastasunak zaintzeak be-har luke helburu behinena Aiz-

pururen ustez; «erabilera eko-nomikoak lagungarri gertatzendiren heinean sustatu behardira». Mendia bere osotasunean

babesteko ezinbestekotzat jodute Europako Batzordeak gi-datutako Natura 2000 Sarea-ren irizpideak betetzea, legeizaera dutenez beteharrak dire-lako. «Aralar bezalako baliokolekuak edukita, nola zaindupentsatu beharko dugu».

Mendiarengan presioak Ganadu hazkuntzarena da his-torikoki Aralarren dagon aktibi-tate bat, eta mantentzea «me-sedegarria» da, biodibertsita-terako edo ekosistemarako.Baina ganadu kopuruak kezka-

tzen du ingurumen teknikaria;«puntua bilatu behar da, gu-txiegi edo gehiegi ez dena, ba-liabidea mugatua delako». Belardiak ikertzen ari da

EHUko ikertzaile talde bat joandeneko hamar urtean. Arala-rren 50 metro bueltako lau itxi-tura dituzte. Belar ekoizpenaurtez urte neurtzen dute, alda-gaiak kontuan hartuta. Zer ko-meni den zehaztu nahi duteteknikoki, zenbat ganadu erabillitekeen jakiteko. Larrea osa-tzen duten 70 landare espeziebaino gehiago bereizi dituzte. Mendiaren erabilera gehie-

gizkoagatik baliabideek ema-ten dutena eta eskariaren arte-an «gainpasatzeko» arriskuaikusten du Aizpuruk. Gaur egun41 artzain txabola daude, ba-koitzak larre-lekua izendatutadu. 18.000 ardik bazkatzendute, udan. Horiei mila behor

Natura,begirune eske

zkeneko hamabost urtean bezala, aurten ere maiatzaren le-henean egingo dute Larraitzen (Abaltzisketa, Gipuzkoa)

Aralarko larreak irekitzeko festa. 1998an hasi ziren ekitaldia ospa-tzen, mendiko larreei negualdian «atsedena» eman beharra eta ga-nadu erabileraren denborari muga jartzea itxuratzeko.

Goizeko hamarretan zabalduko dituzte artisauek salpostuak.11:00etan mendiko behorren eta zaldien Gipuzkoako III. Lehiaketaizango da, eta 11:30ean hegazti harraparien erakustaldia egingo duBelatz Haundi elkarteak. Larreak irekitzeko irudikapena 12:00etangauzatuko dute, suziria bota, langa zabaldu eta ganaduari jare egin-da. Zaldibiako Roman Elosegiren terreña idi pareak eta Imanol Pao-lla hernaniarraren zaldiak harri-tira apustua egingo dute. Idiek1.100 kiloko harria erabiliko dute, zaldiak 1.000 kilokoa. BertsotanMikel Mendizabal eta Bixente Gorostidi ariko dira, eta arratsaldekoerromeria (17:00etan) Triki Beltz taldeak girotuko du.

A

Maiatzaren lehenean irekiko dituzteAralarko larreak, Larraitzeko festan

GOIBERRI 07ASTEKO GAIA

eta behi inguru gaineratu beharzaizkie. «Belardien ikerketare-kin saiatu nahi dugu mendiakzer ganadu kopuru har dezake-en geroz eta zehatzago jakiten.Ganaduarekin eta horren ma-nejuarekin jokatu behar da».

Kudeaketa mankomunitate-ak egin behar duela gaineratudu. Mendiaren baliabideen etabertako erabileraren arteanoreka doitzeak, nola eta zermoztu erabakitzeak, tira-birabatzuk eragin izan ditu, interesdesberdinak daudelako.

«Ez dira gauza errazak berez.Jendeak hasieran esaten zuenAralar librea zela eta manko-munitateko denek zutela esku-bidea. 40.000 bizilagun izangogara hor, eta bakoitzak ardi batjarrita ere jada ez dira kabitzen.Administratu egin behar da.Bestetik, hor egon behar dutenlangileak ahalik baldintza one-nenetan egon daitezela».

Europako habitaten zuzen-tarauak betetzen hastea gal-degin dute adituek, Natura2000 araudia txertatzea.«Atzerapen handia daramaguEuropako beste herrialdeekin.Mendia zaintzea gure mesede-rako da, gainera. Ura, adibidez,edo eskosistema zerbitzuakbeste hainbat dira. Etorkizunaribegiratu behar zaio, jokoan horidagoelako. Norabidea epe lu-zera jarri behar da, eta hara jo,ez unean unekoa lehenetsita».

Ezkerrean, Aralarko gailurrak,elurtuta. Goian, behiak larrerabidean, Mankomunitateak 600urte bete zituenean, 2009an.A.APALATEGI / I.GURRUTXAGA

«Mendiarenbaliabideakgainpasatzekoarriskua ikustendugu»

«Zer ganadukopuru hardezakeen geroz etazehatzago jakinnahi dugu» Iñaki Aizpuru Ingurumen teknikaria

08 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Aldaketa erabatekoada, auzolanaren garairaitzultzea bezalakoa»

Oscar Garcia K2K Emocionando taldeko kidea

Iñaki Gurrutxaga BeasainKoldo Saratxagak sortutakoK2K Emocionando aholkulari-tza-enpresako kide da OscarGarcia (Ordizia, 1971). Duelabost urtetik hona, lan harremanberrien estiloa ezartzen dihar-du hainbat enpresatan. «Orga-nizazio esaten diegu guk, etalangileei, pertsonak», zehaztudu. Zumarragako TTT Goiko dalantoki horietako bat. GBE-NER Gizarte Berria Eraikitzen

elkartearen bazkide eta sor-tzaile ere bada. Aipatzen dituenideia asko Cuando la propiedadno quiere ceder el poder (Jabe-ek boterea utzi nahi ez dutene-an) liburuan bildu ditu. Aurkikaleratuko da euskaraz.Zein da zuen lan eremurik ohi-koena?Edozein motatako organizazio-ekin kolaboratzen dugu, ezdaukate zertan enpresak iza-nik. Hobe esanda, guk organi-

zazio deitzen diegu, eta ez en-presak. Eta ez gara soilik koo-peratibei buruz ari; une hone-tan, lanean ari garen tokietatik%30 soilik baitira kooperati-bak. Gaur egun, Oñatiko Udale-an ere ari gara, eta Urtxintxa as-tialdi taldearekin ere aritu gara,besteak beste. Lan harremanetarako estilo be-rri bat jorratzen duzue, pertso-nen balioak gailentzen diren es-tilo bat.

Eta ez dauka zertan hierarkikoaizan beharrik. Enpresen egiturahierarkikoa armadatik dator,1912-13 urte ingurutik. Horixeda, Elizarekin batera, gizarteanapenas aldatu ez den egiturabakarra. Denak berdin-berdinsegitzen du: nagusiak aginduegiten du, eta pertsonak agin-dutakoa betetzen du.Eta zuek zer diozue?Antolatzeko beste modu batdagoela; sen onarekin jokatzea,

GOIBERRI 09ELKARRIZKETA

gizartean egiten dugun bezala-xe. Gizartearen funtzionatzekomodua askatasunean, eran-tzukizunean, konpromisoaneta eskuzabaltasunean oinarri-tua dago. Guk esaten dugu per-tsonetan oinarritutako organi-zazioak kudeatzen ditugula.

Guretzat, garrantzitsuena, per-tsona da. Hortik aurrera, haztenhasten gara.Pertsona bai, baina zer adieraeman behar zaio?Gu ezberdintzen gaituena daoso koherenteak garela. Gukesaten badugu pertsonak dire-la garrantzitsuena, pertsonakdira garrantzitsuena. Hori egiada, errealitatea, ez da modabat. Gu lanean ari garen tokie-tan ez dute inor kaleratzen.Gauzak ondo joan ez arren, de-nok elkar laguntzen diogu au-rrera egiteko. Egiazko zerbaitda, erradikala ere bai, bainamamiari heltzen diona.Nola egiten duzue lehen harre-mana?Guk ez dugu komertzial lanikegiten. Hitzaldien bidez eta la-nean ari garen enpresetan egi-ten duten ahoz ahokoaren bi-dez ezagutu izan gaitu jendeak.

gituan alda daiteke, aldatzenkostatzen dena lan egiteko kul-tura da.Lan harremanen eredu nagusiapuskatzen du horrek.Aldaketa erabatekoa da, auzo-lanaren garaira itzultzea beza-lakoa. Horixe da, azken batean,lortzen saiatzen ari garena. Ka-pitalismoaren, indibidualismo-aren eta gero eta gehiago ira-baztearen aroa bizi izan dugu,eta hortik ez gara inora iritsiko.Begira non gauden. Zerbait ez-berdina egitea da asmoa.Erakunde publikoetarako erebalio du, ikusten denez.Gauza bera da. Udaletan ema-ten dugun mezua da herritarreiarreta ona eman behar zaiela,eta ea denen artean hoberaegin daitekeen, harremanakizanez eta egoerak partekatuz. Pertsonen askatasunean, eran-tzukizunean eta sormenean oi-narritutako antolaketa estiloberri bat proposatzen duzue.Zer esan nahi duzue baieztapenhorrekin?Orain zorraz eta krisiaz hitz egi-ten da soilik, baina orain delagutxira arte berrikuntzaz hitzegiten zen. Berrikuntzaz aritze-an, bazirudien, oso bizkorrak zi-

TTT Goikoren kasuan, jabeekdeitu ziguten. Orain gutxira arte buru-belarriaritu zara bertan. Arazo dezen-terekin zebilen enpresa bat zen.Arazo asko. Hilabete eta erdikogreba bat eginda zeuden langi-leak, harremanak zailak ziren…Jabeek ikusi zuten bide horre-tatik ezin zutela segi, eta deituegin ziguten. Lan egiteko modutradizionala erabiltzen zuten;hau da, lan gutxi dago, eta be-raz, zer egin ikusi beharko dugu.Gu sartu gara, eta denon arteanaurrera egiten saiatzen ari gara.Nik uste du arrakastatsua delaGoikon egin duguna.Eta prozedura zein izaten da?Lehen gauza jabeekin hitz egi-tea da. Gure printzipioak azal-tzen dizkiegu: pertsonengan si-nesten dugula, eskuzabaltasu-nean, partekatzean… Printzipiohoriek ezarri ahal izateko orga-nizazio bat sortzea da hurrengourratsa. Organizazio hori aldadaiteke, beti ere gauzak hobetoegiteko bada. Aldatzen ez dire-nak printzipioak dira.Mezu hori barneraraztea kostaegingo da, halabeharrez.Badakigu kosta egiten zaiolajendeari hori ulertzea. Gizarte

honetan erremintekin lan egi-tera ohituta gaude, baina ezideia, printzipio eta balioekin,hori oso etereoa baita. Guk esa-ten diegu ondo pentsatzeko,eta lan egiteko estilo hori ezarriduten lekuetara joateko. Eta erantzuna baiezkoa bada?Kontratua sinatzeko moduangeundeke, baina ez dugu egi-ten. Esaten duguna da pertso-nen txanda dela, langileena,eta mezu bera ematen diegu.Alde guztiak jabetzen direneanzertaz ari garen, batzar bat dei-tzen dugu, bozkatu egitendugu, eta baiezko kopuruarenarabera erabakitzen dugu sar-tuko garen ala ez. Akordioa hirualdetakoa: jabeak, pertsonaketa gu. Hori bai, akordioa edo-nork puska dezake. Denok adosbaldin bagaude, printzipio ho-riek ezartzen saiatzen gara, pix-kanaka. Organizazioa bera se-

ren pertsona batzuk buruarieragin eta eragin ari zirela, etagainontzekoek haien esanabesterik ez zutela aditzen. Gukesaten duguna da pertsonaguztiak direla sortzaileak. Eginbeharra dagoena da testuingu-ru egoki bat sortu pertsona ba-koitzak bere bihotz-barruak jarditzan aurrera egin ahal izate-ko. Eta askatasunari eta eran-tzukizunari dagokionez, ezin di-tugu ulertu bi kontzeptu horiekbereizita, dena batera doa.Eta gardentasuna ere bai.Gardentasuna ezinbestekoada. Edozein organizaziotan sar-tu baino lehen gauza bera esa-ten diegu beti jabeei: nik dudaninformazio guztia eduki behardutela pertsona guztiek, ezgehiago eta ez gutxiago. Zuk esana da pertsonen inplika-zio emozionalak %40 igotzenduela produktibitatea.Eredu tradizionala zaharkituadago, arkaikoa da, eta ereduhori hausten hastearekin bate-ra hobetzen hasiko gara. Zurieskari bat iristen bazaizu osti-ralean, eta bezeroak esatenbadu astelehenerako beharduela, zuk zer egin behar duzu,lanik ez egin? Edota bezeroa

galdu behar al da nahiz eta be-zeroa izan berandu ibili dena?Jendea ulertzen hasten deneanzein den bere lanaren garran-tzia aldatu egiten da, erabat.Horrek ez du esan nahi errazadenik, utopikoa ez denik. Borro-ka eta eztabaida sortuko da.Komunikazio asko eskatzenduen prozesu bat da hau. Orain krisiari eta zorrari buruzsoilik hitz egin dela aipatuduzu. Zein da zure irakurketa?Jendeak uste du hau krisi eko-nomiko bat dela, baina ez dahala; hau balio krisi bat da.Gauden bezala gaude dauzka-gun balioengatik. Hori aldatzenez badugu, ez goaz inora. Luze-ra begirako zerbait da, eta gi-zartean aldaketa erradikal batgertatu beharko da honi bueltaemateko. Nik uste dut gaudenabaino okerrago pasatu behardugula aldatzen hasteko.

«Enpresen egiturada, Elizarekinbatera, gizarteanapenas aldatu denegitura bakarra»

«Organizazio batsegituan aldadaiteke. Lanerakokultura da aldatzenkostatzen dena»

«Nik uste dutgaudena bainookerrago pasatubehar dugulaaldatzen hasteko»

GOTZON ARANBURU

«Askoklotsa ematendielako ezdute berensinesmenaaitortzen»

«Orain dela 50urte beste beharbatzuk zeuden,elizak modernizatubeharra dauka»

Josune Zarandona IdiazabalAndoni Gomezek (Idiazabal,1993)akolito lanak egiten dituIdiazabalgo elizan, orain bosturtetik hona. Ezohiko ofizioaduela onartzen du, baina elizamunduak haurra zela, erakarrizuela dio. Esperientzia horrekpertsona bezala hobetzekoateak ireki dizkiola uste du.Nolatan hasi zinen akolito edomeza laguntzaile lanean?Betidanik gustatu izan zait me-zatara joatea. Lau urte nituelajada, elizako argiek, doinueketa irudiek liluratu egiten nin-dutela gogoratzen dut. Nire au-rretik beste akolito bat egon

zen Idiazabalen. Hark utzi zue-nean nik lan hura hartu nahinuela garbi nuen, baina oso lo-tsatia naiz eta kosta egin zitzai-dan pausoa ematea. Zerk animatu zintuen azkeneanpauso hura ematera?Garai hartan, hamahiru urte ni-tuela, aitona gaixo zegoenetxean. Herriko apaiza sarrietortzen zen hura bisitatzera,eta horrek apaizarekin nuenharremana estutzeko bidea ire-ki zidan. Egun batean, indarrakbatu eta nire asmoen berrieman nion. Ordutik, bost urteigaro dira.Zeintzuk dira akolito bateneginbeharrak?Lehen, gauza gehiago egiten zi-ren, baina orain ere ez zait lanikfalta. Apaizari laguntzen diotorokorrean, mezatan poltsapasatzen dut, kandelak piztu,musika jartzea eta kentzea ere

nire ardura da, hiletetan hilku-txa sartzeko eta ateratzekoateak irekitzea, eta baita tarte-ka, apaizaren hanka sartzeakkonpontzea ere. Orain, haurrentaldea antolatzeaz ere ardura-tzen naiz.Nola ikusten duzu gaur eliza?Elizak ez du jakin gizartearenmartxa berdinean aurrera egi-ten. Orain 50 urte beharrakbeste batzuk ziren eta elizarajende asko joaten zen. Gauregun elizak modernizatzekobeharra dauka. Gainera, eskan-dalu batzuen aurrean, haurreiegindako abusuena adibidez,itsuarena egin du zenbaitetan.Ez du ongi erantzuten jakin, etahorrek ere ez dio mesederikegin. Gizartetik urrunduz doa.Gazteak zergatik ez dira elizarajoaten?Moda kontutik baduela zerbaituste dut. Gaur egun ohikoenagazteak elizatik urruntzea da,

eta batek hori egiten badu, bes-teek atzetik jarraitzen diote.Akolito hasi nintzenean kritikaasko jaso nituen nire inguruan.Ohikotik ateratzen dena ezulertzeko joera daukagu.Sinistuna al zara?Bai, nahiz eta elizak esatenduen guztiarekin bat ez nato-rren. Nire ustez, askok kontra-koa esaten duten arren, sinis-ten ez duenik ez dago. Guztiokdaukagu zerbaitetan edo nor-baitengan sinisteko beharra.Askok lotsa ematen dielako ezdute hori aitortzen.Zein da mezatik gustukoen du-zun unea?Ez nuke bakarra aukeratuko.Mezen artean Gabonetakoakizaten dira politenak. Hiletak,adibidez, ez dira gustagarriakizaten, baina horrelako egoerenaurrean egoteak asko irakatsidit bizitzaz eta heriotzaz.

Andoni Gomezidizabaldarrakezohiko ofizioadu. Akolitoa edomeza laguntzaileada bere herrian.Mezak lau urtezituenetik liluratuduela azaldu du.

MIKEL ALBISU

10 GOIBERRIGAZTEAK

GOIBERRI 11MUNDUTARRAK GOIERRIN GOIERRITARRAK MUNDUAN

Josune Zarandona UrretxuGerard McCrea Clarke 1964anjaio zen Derry Cityn, Irlandan.Urretxuko Santa Anastasiajaiak dira Goierrirekin lotutakobere lehen oroitzapenak, ber-tara bizitzera etorri aurretik bi-sitan izan baitzen bitan. Ondo-ren, 1998an, Urretxura bizitzeraetortzeko erabakia hartu zuen,alaba nagusia jaio zenean. Or-dutik, 14 urte pasa dira, etaUrretxun bere lekua aurkituduela aitortzen du.Nolatan etorri zinen Goierrira?Maitasunak ekarri ninduenhona. Londresen ezagutu nuennire alaben ama izango zena.Han bizi ginen alaba zaharrenajaio zenean, baina Londres be-zalako hiri bat alaba bat hezte-

tzea ezinbestekoa baita nire-tzat.Baina oztopoak gainditu egitendira, ala?Bai, bai. Batzokian lanean nen-bilela ezagutu nuen nire gauregungo koadrila. Ingelesez hitzbatzuk egitera etorri ziren, etahortik sortu zen gure arteko ha-rremana. Hizkuntzak beraz, batu ere egi-ten du, ezta?Bai. Hori da gainera nire gaur

egungo ogibidea, ingeles ira-kaslea naiz. Daddy Txo izenekoakademia ireki nuen orain urte-bete. Eskola ezberdina da, in-gelesa hitz eginez irakasteabaita nire helburua. Gusturanago, badirudi, momentuzbehintzat, arrakasta duela. Zure lekua aurkitu duzu?Nire lekua baino gehiago, nahidudan bezala bizitzeko moduaeman dit Urretxuk. Dena den,bizitza berri bat hasteko or-duan, onena, esperantzarikgabe hastea da.Ostalaritzan eta irakasle bezalaegin duzu lan, baina ETBn erearitu zinen.Bai. Jon Plazaolarekin eta Juan-lu Eskuderorekin bakarrizketakegiten nituen garai hartan. Te-lebistako norbaitek hori jakineta deitu egin zidan. Hala hasinintzen Carlos Soberarekin Lagran evasionsaioan lanean.Zer botatzen duzu faltan Irlan-datik?Gaizki dago esatea, baina ezergutxi. Urte asko dira bertatikjoan nintzela. Eguraldi txarraeta egonkorra, agian. Familiaere bai, noski. 11 anaia-arrebagara, eta gehienek Irlandan ja-rraitzen duten arren, batzuk Va-lentzian eta Italian ere bizi dira.Zer eramango zenuke hara he-mendik?Zuritoa. Irlandan dagoen alko-holismoarekin amaitzeko ba-liagarria litzateke (barreak).Orain serio. Hemengo jendea-ren tolerantzia eramango nuke,harrigarria da.Iritsi orduko kon-turatu nintzen hortaz.

Gerard McCrea ClarkeIngeles irakaslea

«Bizitzaz aldatzea erabakitzen denean,onena esperantzarik gabe hastea da»

Ostalaritzan, telebistan eta ingeleseko irakasle gisa egin du lan McCreak. JOSUNE ZARANDONA

ko ez dela lekurik egokiena era-baki genuen. Genituen aukerenartean Urretxura etortzea era-baki genuen. Nolakoa izan zen lehenengo in-presioa?Londrestik iritsitakoan, hegaz-kinetik jaitsi eta ordubetera Zu-marragako Batzokian nengoenlanean. Hura izan zen hemenizan nuen lehen lana. Euskalkultura bete-betean ezagutze-ko aukera izan nuen. Hasierahasieratik gustatu zitzaidan.Zer duzu gogoan hasierako unehaietatik?Iritsi nintzenean ez nuen ez gaz-telaniaz ez euskaraz hitz egiten.Hori jendearekin harremanakizateko oztopo handia izan zenhasieran. Besteekin komunika-

Babeslea

«Nire lekua bainogehiago, nahi dudan bezalabizitzeko moduaeman dit Urretxuk»

12 GOIBERRILEHEN ETA ORAIN

A. Apalategi AltzagaMende betek aldaketa handie-tarako tartea ematen du, baitaherrien egituran ere. Altzagakoherriguneak, zerikusi gutxi du1915. urtean Indalecio Ojangu-ren argazkilariak hartutako iru-di honekin. Ezkerrean ageri denbaserria, Urruti Bera izenekoa,

1935. urte inguruan erre zen.

Berreraiki egin zuten ordea, etagaur egun, bere aurrealdeandago Olagi sagardotegia. Er-dian ageri den baserria UrrutiGaraikoa da, eta eskuinean da-goena, udaletxea. 1922. urteanerantsi zioten egun Artea elkar-tea hartzen duen eraikina.

Urruti Bera eta Urruti Garaikoa baserriak, ondoan udaletxea dutela, 1915eko argazkian. INDALECIO OJANGUREN / GIPUZKOAKO ARTXIBO OROKORRA

Altzaga (1915)

14 GOIBERRIASTEBURUARI BEGIRA

Amerika erdialdekoEmakumeakerakusketanMundubat gobernuz kanpoko erakundeak antolatuta, Amerika Er-dialdeko Emakumeak: halakoxeak gara, halaxe borrokatzen garaargazki erakusketa ikus daiteke egunotan Zumalakarregi Museo-an. Guatemalako, Salvadorreko, Hondurasko eta Nikaraguakoemakumeek beren eskubideen alde egiten duten lana biltzen dabertan. 30 minutuko dokumentala ere ikus daiteke.

Maiatzaren 2ra arte, Ormaiztegiko Zumalakarregi Museoan.

ZingiZangorenKantu jiraBerria egunkaria egiten ari denBerrialagunakanpainarekin bategingo du gaur Zingi Zango el-karteak, Kantu Jira antolatuta.Udaletxe atzeko plazan abiatu-ko dira kantariak, Bentazaha-rreko Mutiko Alaiak taldeare-kin. Gaur, hilak 27, 19:30ean. Legazpiko plazan.

IrrintzidantzataldearenikuskizunaZumarraga-Urretxuko Irrintzidantza taldeak ikuskizuna es-kainiko du, bihar. Sarrera dohai-nik da, baina txartela hartu be-harko da (pertsonako 4 sarre-ra) Zelai Ariztiko leihatilan. Bihar, hilak 28, 18:30ean, Zumarragako Zelai Ariztin. M

IRIA

MLU

KI

MU

ND

UB

AT

ZIN

GIZ

AN

GO