Patxi LazkanoUrretxuko lurperatzailea

«Santu Guztienegunean itxurakeriahandia izaten da» 8-9

Patxi Lazkano Urretxuko hilerrian.ASIER ZALDUA

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Pili Sukia 3 Iritzia 4-5 EuskalHerrian Euskaraz 8-9 Zukgua 10Ainhoa Aierbe 11 Itsasondo 191512 Irimoren puntak 13Asteburuko proposamenak 14

GOIBERRI

33. zenbakia. 2012ko urriaren 26a

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Balsak eta halakoak gogoko ditut,dantza egitea asko gustatzen baitzait»

Pili SukiaZaldibiako harakina

Asier Zaldua ZaldibiaPili Sukiak (Zaldibia, 1962) lauurte daramatza bere izenaduen harategian lanean. Lehe-nago, jostun eta etxeak garbi-tzen aritu zen. Egunotan lanasko du, mondeju eta odolkigaraia baita. Gainera, hilaren28an Ardiki Eguna ospatukodute Zaldibian. Bere lana gus-tuko du, eta mondeju eta odol-kiekin hainbat sari irabazi ditu.Zaletasun bat.Bidaiatzea asko gustatzen zait,baina ez dut aukerarik. Izan ere,lanbide honetan denbora libreoso gutxi dugu. Lehen dirurik ez

nuelako eta orain denborarik ezdudalako...Oporretarako leku bat.Edozein. Oporretan, beti ondo.Aurten Kantabrian izan naiz.Liburu bat.Ez dut asko irakurtzen.Musika talde bat.Balsak eta halakoak ditut go-goko. Dantza egitea asko gus-tatzen zait.Abesti bat.Beatles taldearenak.Amets bat.Orain arte bezala jarraitzea.Janari bat.Guztiak.

Edari bat.Ardoa eta garagardoa. Konpai-nia onean nagoenean, gin-toni-ca ere bai.Jaso duzun oparirik bereziena.Lore batzuk.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.Ez dut egun bereziki gogoanga-rririk.Gorroto duzuna.Gorrotoa ez, baina amorrazioagauza askok eragiten didate.Goierriko txoko bat.Mendia atsegin dut. Gehiene-tan Arkaka aldera jotzen dut.Herriko alkate bazina...Ene...

«Bidaiatzea gogokodut, baina lehendirurik ez nuelakoeta orain denborarikez dudalako...»

ASIER ZALDUA

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Barrenkale 13. 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 647 319 775 – azudaire@bidera.euBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Altzaga, Arama, Itsasondo, Urretxueta Zumarragako Udalak

04 GOIBERRIIRITZIA

Joseba Imaz Kazetaria

Ertzainak astoaatxilotuzutenekoa

«Egunotantentsiougari pilatuda eta, eaistoriotxohonek unebatez badaere gaihandiakalde baterauzten lagundezakeen»

ukeratutakot i t u l a r r a r ierreparatuta,baten batekpentsa deza-

ke bertso paper berriren bate-kin gatozela. Tamalez, ordea, ezgara hemen errima eta neurrikontuetan hasiko. Kontatzeranoanak horretarako haina kate-goria badu, baina bertsoak jar-tzeko beharrezko abileziarik ezdu testua sinatzen duen honek.Batek daki hala ere. Igual Goi-Berri aldizkarian bertan, alda-meneko orrian, ideiak trukatuohi dituzten bertsolarietakorenbati gaia jartzeko balioko du ar-tikulu honek. Orain dela bi asteinguru gure etxean ikusitakoakematen baitu, eman ere, koplabatzuetarako argumentua.

Astoa zen, bai. Astarra, hobeesanda, eta lau hankakoa gai-nera. Ez bikoa. Kazetariok gau-zak modu xelebre samarreankontatzen omen ditugu, eta ba-tzuetan errealitatea puztu an-tzean deskribatzeko ohituradugu. Hori leporatzen digutebehintzat sarri askotan. Bainaoraingo honetan gertatutakoabere horretan kontatzera noa.Izan ere, pentsamendu serioeta gogoeta sakon franko en-tzun ditugu aurreko asteetan,hauteskunde kanpaina tarteko.Egunotan tentsio ugari pilatuda eta, ea ba, istoriotxo honekune batez bada ere gai handiakalde batera uzten lagun deza-keen.

Gurasoen etxera joana nin-tzen igande hartan. Amonari

hainbeste gustatzen zaizkionfamilia bazkari horietako bate-ra, hain justu. Otordu aurrekolanetan, mahaia jartzen eta en-tsalada prestatzen lagundunien etxekoei. Azeituna batzukpareko plateretik lapurtu etaatarira ateratzea okurritu zitzai-dan arte. Orduan ikusitako ar-gazkia ez dut berehalako bate-an ahaztuko.

Etxaurreko belardian zer iku-siko, eta ertzaina bat, borra bel-tza eskuetan zuela, asto sinpa-tiko bat zaintzen. Astoa patxa-da ederrean zegoen, muturrabelar berde eta heze artean sar-tuta. Gozo-gozo, larrean. Er-tzain gaztearen aldartea, berriz,ez zen hain maitekorra. «Ihesegin du bere terrenotik eta erre-pidera irten da. Arriskurik sor ezdezan, hona ekarri dugu», azal-du zuen poliziak.

Imajina dezakezue egoerahori parean tokatu zitzaigunonirribarrea. Ertzainari ez zion –patruilako kidea ere han gertuzuen, astoaren jabea telefonozlokalizatu nahian– egoerakgrazia handirik egiten ,eta ko-petilun ageri zen. Txantxetara-ko gogo gutxi, badakizue, emer-gentzia egoeretan.

Atmosferan nabari zen larri-tasunaz jabeturik, ertzainei gal-dera bat egitea okurritu zitzai-dan. Giroa lasaitzeko, esan nahidut. Ea astoak kasorik egitenzien. «Ez pentsa, nahiko tema-tia da», erantzun zidan gizase-me altu hark. «Amonak igualjakingo du dominatzen eta la-gunduko dizue», bota nion

urrena. Ordainetan jasotakobegirada ez zen oso abegikorraizan eta, isilik geratzea hobezela pentsatu nuen. Astoarekinbatera atxilotuko ninduten bel-dur!

Ertzainen deiari erantzun etalaster zen astoaren arduradunagertakariaren eszenan. Karguhartu zioten segurtasun inda-rrek, animaliari bere esparrutikihes egiten nola utzi ote zion,arriskutsuak direla horrelakoegoerak, eta abar. Gure bizila-gunak ezetz, asto hura zintzoadela eta ez duela arazorik ema-ten, itxitura ongi dagoela eta,behin ihes egin zuelako, ezinziola ezer leporatu. Ez berari etaezta astoari ere.

Egia esateko, gure bizilagu-nak ederki zaintzen ditu astoak.Behar adina jan ematen die etatxukun mantentzen ditu bereninguruak. Auzoan ere jendeakasko maite ditu animalia ho-riek, batez ere familian haur txi-kiak dituztenek. Makina bat jen-de hurbiltzen da itxiturara, ger-tutik ikusteko asmoz.

Baina astoa… astoa kuanto!Kontua da, azkenerako, astar

bihurria eta jabea kargurik –etafidantzarik gabe– libre geratuzirela. Gure bazkariari dagokio-nez, imajinatuko duzuen beza-la, nahiko kontu izan genuen,astoen oraingo eta aspaldikobalentriak gora eta behera. In-guruan istorio asko dituen ani-malia baita astoa, tematia iza-nagatik ere, baserritarrek askomaitatua.

Bazkariaren amaieran, pos-tre garairako, gozo zaporekopentsamendu eder bat etorri zi-tzaidan burura, astoaren esze-na ikusi ondoren. Hainbeste ur-tetan gertakari tamalgarri asko,gehiegi, ikusi izan ditugu gureherrian. Biolentziaren inguruaneztabaidatu izan dugu askotan.Orain, berriz, baketzearen bide-an gauden honetan, horrelakogauza txikiei eta egunerokoeibeste modu batean begiratzendie batek. Zein ederra den er-tzainak astoak atxilotzen ikus-tea.

A

GOIBERRI 05IRITZIA

Azkarate, nola da Igor Elortzak Metaforen gerratea kantuankantatzen duena? «Zer da adibidez gehiengoaren nahia ta bo-rondatea?»...

Bukatu da hauteskunde kanpaina. Politikariek (errealitatea iku-sita, beharbada egokiagoa zatekeen alderdi politikoetako ordez-kariek esatea) kanpainan zehar behin eta berriz aipatu duten he-rriak adierazi du bere nahia. Ez dakigu hamarretik lauk zer nahiduen, baina hamarretik seik egin duten hautua ikusita, abertzale-tasunaren garaipena eta horrek ekar dezakeen salbazioa edo apo-kalipsiaren inguruko iruzkinak ziento bat aldiz entzun, ikusi, irakurrieta aipatuko genituen ziurrenik lerro hauek argitaratzerako.

Jeltzaleekiko alde handirik gabe, baina EH Bildu izan da alderdi-rik bozkatuena Goierrin. Zuena ez beste herri guztietan, alderdiabertzaleak izan dira nagusi. Ikusi dugu alderdiko koordinatzailekargua utzi duen goierritarrik ere, baina badakizu sei goierritar arikodirela Eusko Legebiltzarrean datorren legealdian? Eta badakizu

Letra polita zuen Gu ta Gutarren kanta hark, "objektibitankea"eta abar... Hauteskundeei buruz hitz egiteko hautua egin duzu, Ne-rea; pentsatzekoa zen, bai, Gasteizko legebiltzarraren banaketaberria eta hartu duen kolorea guztion ahotan dauden honetan.Gustura asko erantzungo niokeen, hala ere, Unai Kerejeta handiari,orain zenbait aste txoko honetan muturreko kirol jardueraren gai-nean egin zuen hitz aspertua eta gero. Iritsiko dek hire txanda. Gor-de hadi ezkutuan bitartean, Kerebechkam arratoi alena!

Gatozen politika kontuetara. Ez nekien Legazpin goi-mailakopolitikarien horrelako harrobia zenutenik, baina ikusten da ez zau-detela geldirik, ez. Beti izan zarete gauza bat esan eta beste bategiten iaioak, ezta Nerea? Politika horixe da, azken finean, kar-kar...

Behin ilegalizazioen sasoi iluna atzean utzirik, legebiltzarrakgehiengo abertzalea izango zuela zioten aurrez inkesta guztiek,baita lehen postua porrokatua izango zela ere, inkesta horietakogehienen esanetan. Lehenengo aurreikuspena bete da, baina bi-

garrena, ez hainbeste. Horren harira, ikusi besterik ez dago Argia al-dizkariak Twitter bidez martxan jarri zuen #hautesporra lehiaketa,zeinetan parte-hartzaileek parlamentuaren osaketa berria asma-tu behar zuten. Ez dakit asmatzailerik izan den ere... Izan ere, politi-kan eta futbolean, epaileak txistua jo arte ez da amaitzen partida,eta badakigu ez dagoela arerio txikirik, eta aukerak barkatzen di-tuenak amaieran ordaindu egiten du, eta...

bateta

bat

Asteko irudia

Nerea Elustondo

Gorka Azkarate

Josu Maroto

PodiumaHau da urriaren 21eko EuskoLegebiltzarrekohauteskundeek utzitakomarrazkia.

bost horietatik hiru legazpiarrak direla? Beharbada, legazpiarrokez gara zuek pintatzen gaituzuen bezain hilak…

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Jende ezagunalurperatu beharra osogogorra da»

Patxi LazkanoUrretxuko Udaleko lurperatzailea

Asier Zaldua UrretxuDatorren ostegunean SantuGuztien eguna izango da, etahilerriak sekula baino txukuna-go egongo dira, jendez gainez-ka. Lurperatzaileak arduratzendira hildako senitartekoen etalagunen hilobiak garbi manten-tzeaz. Inork egin nahi ez duenlana egiten dute, baina gizarte-ak sekula ez die euren ekarpenanahikoa eskertu: askotan baz-tertuak izan dira eta egun,

oraindik, ez da naturaltasunezhitz egiten euren lanbideaz. Pa-txi Lazkano (Usurbil, 1963)Urretxuko lurperatzailea da.Nolatan hasi zinen lurperatzai-le lanean?Duela 12 urte Urretxura etorrinintzen orduko brigada-buruaordezkatzera, eta baldintzeta-ko bat hilerriko lanez ardura-tzea zen. Ez zen nire gustukolana, baina... Hasieran gaizkipasatu nuen, amesgaiztoakizan nituen: ametsetan, hilku-txak galtzen nituen. Psikologi-koki lan gogorra da. Gainera,hilkutxa senitartekoen eta la-gunen aurrean sartu behar dahilobian, ondo egin nahi duzu...Hori gutxi balitz, On Santiago-rekin hilerriko ekitaldia oso lu-zea izaten zen.Ezagunak lurperatu beharraere ez da gozoa izango.Ni kanpokoa naiz, baina dagoe-

tzea nahi duena, adibidez. Gukzerrenda bat jarraitzen dugu,ordea, eta bakoitza dagokiontokian sartu behar izaten dugu. Zuena lan gogorra da, baina pa-sadizoetarako aproposa ere bai.Jose Ramon EtxanizPitxi zenaklan samurra zela esaten zuen,baina hilerrira etortzen zen ba-koitzean izaera aldatzen zi-tzaion. Harrotu egiten zen, bai-na beldur zelako izaten zen.Bestalde, norbaitek Iparragirre-

neko herriko jende gehienaezagutzen dut, eta jende eza-guna lurperatu beharra oso go-gorra da. Batez ere, hildakoagaztea denean, eta umea bada,zer esanik ez. Gainera, gorpuek urte zehatz

batzuk ematen dituzte hilerrianeta ondoren atera egin beharizaten dira. Baina askotan ezdira usteltzen: batzuk momifi-katuta ateratzen ditugu, bestebatzuk likidoa botatzen dute...

Ni lan honetan hasi nintzenean,hilerrian zulo bat egin, gorpuakbertara bota eta gasolinarekinsu ematen genien; baina ez zenbatere ekologikoa. Egun, Zu-marragako errauste-laberaeramaten ditugu.Une oro hildakoen familiekinegotea ere egokitzen zaizue.Lurperatzaileak psikologo do-hainak behar ditu. Sinestuneibizitzaren ondoren beste zeredo zer egongo dela esatendiet: sinesten ez dutenei denokhalaxe bukatuko dugula...Hainbat erlijiotako jendea to-katu zait: Jehovaren lekukoak,judutarrak... Gehienek asko su-fritzen dute, eta hemen ezin dabarre batean ibili. Jendearekin ondo konpon-

tzen naiz, baina noizean behineskakizun bereziak egiten diz-kidate: bere senitartekoarenhilkutxa toki zehatz batean sar-

ren mausoleoan arrautzak utzizituela gogoratzen dut. Bestebehin, zulo bat aurkitu nuen. Zi-zare bila zebilen arrantzalerenbat ote zen?Lan egiteko modua asko aldatual da hasi zinenetik gaur egune-ra?Zenbait gauza aldatu ditut. Ga-rai batean hilobia hurrengoegunean ixten zen, baina nikegunean bertan ixten dut. Ilun-petan eta eguraldi txarrarekin

ibiltzea ez da batere gozoa, bai-na nahiago dut lehenbailehenbukatu. Dena den, panteoietangauez ibiltzea arriskutsua da.Urretxuko panteoiak zaharrakdira eta ez da erraza hilkutxaksartzea. Argiak jartzen dituguhobeto ikusteko. Bestalde, ga-rai batean gu geu joaten ginenhilerriko atea irekitzera eta ixte-ra, eta orain programatutadago.Ez al da inor barruan gelditunoizbait?Atea itxi aurretik txirrina jotzendugu eta, gainera, barrutik ireki-tzeko aukera dago. Dena den,jendeari ordutegia errespeta-tzeko esaten diot. Argia joatenbada, ezin da atea ireki eta sal-to egin beharra dago!Urretxuko hilerria lan egitekoerosoa al da?Zaharra dela kontuan izanezgero, nahiko ondo dago. Geroz

«Hasieran gaizkipasatu nuen:ametsetanhilkutxak galtzennituen»

«Jendeak errautsakmendian botatzekoohitura du, baina ezzait gauza bateretxukuna iruditzen»

«Lurperatzaile askozurruteroak ziren;ez dut esaterik krisipsikologikorikizango ez dudanik»

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

eta jende gehiagok gorpuaerretzea erabakitzen du, bainauda honetan sekula baino hilo-biratze gehiago izan dugu. Ko-lunbarioa jarri genuen, errau-tsentzako, baina jende gutxikeskatzen du. Jendeak errautsakmendian botatzeko ohitura du,baina ez zait batere txukunairuditzen. Bestalde, panteoiadutenek ez dute senitartekoengorpua erretzeko ohiturarik.Zer edo zer aldatuko al zenuke?Hileten ordua aurreratukonuke. Izan ere, gauez lan egiteatokatzen zaigu eta hori arrisku-tsua da. Asteko zazpi egunetanlan egiten dut.Jende asko etortzen al da hile-rrira?Hona etortzen denak plaka batbesterik ez du ikusten. Batzukaskotan etortzen dira, eta bes-teak Santu Guztien eguneanbakarrik. Egun horretan itxura-keria handia izaten da. Bat edobeste, bati loreak kendu etabesteari jartzen ere harrapatudut.Lehen baino gehiago pentsa-tzen al duzu heriotzan?Bai, eta beldur gutxiago diot.Lehen, hilerrira gauez etorri be-harra nuela esan izan balidate...

Oraingoz ondo moldatzen naiznire lanean. Bestalde, ez naizfededuna, baina izpiritualtasu-na dut. Ez dut uste dena hemenbukatzen denik. Bestela, zerta-rako ari gara horrenbeste gorpusartu eta atera?Lurperatzaileek ospe txarradute gizartearen begietara.Asko zurruteroak ziren, bainanik ere ez dut esaterik krisi psi-kologikorik izango ez dudanik.Herriko autobus batek istripuaizan eta jende asko hilko balitz?Gasteizen lurperatzaileek urtejakin batzuetan lan egiten du-tela, eta ondoren ordezkatuegiten dituztela entzun dut,neke psikologikoa dela eta.Ingurukoek zure lanbideari bu-ruz galdetzen al dizute?Batzuek bai, baina beste ba-tzuentzat tabu da. Hori da oke-rrena. Heriotzaz beste edozeingaiez bezala hitz egin daiteke.ASIER ZALDUA

08 GOIBERRIASTEKO GAIA

Euskararen egoerak kezkatuta eta Euskal Herri euskalduna lortzekohelburuarekin, Euskal Herrian Euskaraz taldea berrindartzen saiatzen ari diraGoierrin. Euskararen legeaz mahai ingurua antolatu dute azaroaren 6rako.

Asier Zaldua BeasainDuela 33 urte sortu zen EuskalHerrian Euskaraz taldea, Eus-kal Herri euskalduna lortzekohelburuarekin. Euskararikgabe, Euskal Herririk ez leloaezaguna egin zen 80ko hamar-kadan. Urte guztiotan, taldeakgorabeherak izan baditu ere,Goierrin berriz ere indarra har-tzen ari da EHE. Beasainen piz-tu zen berriz ere EHEren sua. Beasaingo hiru gaztek, tarte-

an zen Mikel Urdangarin, iazkoAzpeitiko Kilometroak jaianizan zuen Euskal Herrian Eus-karaz taldearen berri. Euskara-

ren aldeko kontzientzia osobarneratuta du beasaindarrak,eta Beasainen EHE taldea sor-tzea erabaki zuen beste bi la-gunekin batera. Beasainen hasitako bidea

frutuak ematen hasi da dagoe-neko, Goierriko Euskal HerrianEuskaraz taldea sortu baitute.Beasinen hiru lagun hasi zireneta, dagoeneko, Goierri behe-ko 20 bat ari dira euskararenaldeko lanean.«Beasaindikzabaldu eta Goierri beheantalde sendo samarra sortzekoaukera ikusi genuen. Ahaliketa herri gehienetan gutxienez

ordezkari bat edo bi izatensaiatu gara. Herri nagusi guz-tietan ditugu ordezkariak, Le-gorretan izan ezik», argitu duUrdangarinek.

Euskararen LegeaEHEren aurtengo helburu na-gusia EAEko Euskararen Lege-arekin lotua dago. EuskararenLegeak 30 urte bete ditu eta,EHEko kideen ustez, euskarakbultzada berria behar du, hiz-kuntza gutxitu orok behar bai-tu lege bidezko babesa.Ildo horretatik, Euskararen

Legeari buruzko mahai-ingurua

Goierrin euskaraz

20 bat gazteelkartu diraGoierriko EuskalHerrian Euskaraztaldean

Eskualdean erebadaudelakezkatzekoarrazoiak uste duteEHEko kideek

GOIBERRI 09ASTEKO GAIA

antolatu du EHEk azaroaren6rako, Beasaingo Igartza jaure-gian. PSE-EE, EAJ eta EH Bildualderdietako lagunek parte har-tuko dute, Urdangarinekin ba-tera.

Beste ekimen batzuk ere an-tolatzekoak dira, jendeak Eus-kararen Lege hori aldatu eginbehar dela uler dezan. Izen ere,EHEren ustez, «euskararennormalizazioa zeregin politikoeta soziala da, eta politikoekurrats bat eman behar dute:euskarari lehentasuna emanbehar diote. Jakin beharrekohizkuntza bihurtu behar da».Euskararen erabilerak goraegiteko, ezagutza areagotzeabeharrezkoa dela uste duEHEk: «Txillardegik eta Isasikagerian utzi zuten moduan,erabilerak gora egiteko ezin-bestekoa da ezagutzak goraegitea. Ez dago beste irtenbi-derik».Adibide bezala, beste hizkun-

tza batzuen arrakasta aipatzendu EHEk. «Gero eta jendegehiago da ingelesa edo alema-na ikastea erabakitzen duena.

Zergatik gertatzen da hori? Lanegiteko beharrezkoak direlako.Euskara ere beharrezko izan be-har da Euskal Herrian lan egite-ko».Eusko Jaurlaritzak ez ezik,

udalek ere badutela euskara-ren alde zer egin diote.«Gehienetan euskarak ez dubere batzorde propioa, kultu-rarekin batera lantzen da. Bai-na, hizkuntzak bizi duen egoe-ra dela eta, bere batzorde pro-pioa behar du. Horiezinbestekoa da hizkuntzarennormalizazioa lortzeko».Bestalde, datorren urteko

Korrika erabilera bultzatzekobaliatu nahi dute. «Jendearenkontraesanak agerian utzinahi ditugu akuilu lana egite-ko», azaldu du.

Egoera kezkagarriaEuskararen ezagutza datuakgoranzko bidean badira ere,egoera «kezkagarria» dela ustedu EHEk. «Azken inkesta sozio-linguistikoaren datuak irakurri-ta, euskararen egoera agerianutzi dute eta, honenbestez,

euskarari benetako lehentasu-na aitortu eta hizkuntza politi-ka ausartak gauzatzeko garaiada. Ezagutu beharrekoa hiz-kuntza eta funtzio guztietarakohizkuntza izendatu behar daeuskara».Unescok, herrialdearen he-

renak hitz egin ezean, hizkuntzaarriskuan dagoela dio. Euskara-ren kasuan, populazioaren%13-14ak bakarrik erabiltzendu. Gainera, azken hamarka-dan erabilerak ez du gora egin.Aurrera ez egitea, atzera egiteada».

Goierriko egoeraGoierri inguru euskalduna da,baina euskararen egoera ez daEHEk nahi bezain ona. «Parkebatera joan eta makina batumek, zoritxarrez, gaztelerazegiten du», jarri du adibidetzat.Hizkuntza paisaian ere asko

dago hobetzeko. «Hizkuntzapaisaia ez dator bat Goierrikoerrealitatearekin: eskualdeauste baino askoz ere erdaldu-nagoa da. Arrotza zaigu».Bestalde, osasun etxean eta

administrazioaren gainontze-ko egoitzetan sarritan gaztele-ra erabili beharra dagoela sa-latu du.Gazteleraz mintzatzeko du-

ten lagun taldeetako euskal-tzaleentzat aholku bat du be-asaindarrak. «Bizpahiruk kua-drilla bat hizkuntza bat edobestea erabiltzera eraman de-zakete. Kuadrilla bakoitzeangutxi batzuk kontzientziatuzgero, kuadrilla hori euskaldun-tzea lortu dezakegu». Bea-saingo gazteen artean denetikdagoela dio, «alde handiadago kuadrilla batetik beste-ra». Euskaldunok erdarara jo-tzeko dugun joera ez du atse-gin. «Gazteleraz hitz egitekoohitura duen norbaitekin el-kartu bezain pronto, erdararajotzen dugu. Euskaraz egitensaiatu behar gara, baita ez da-kitenekin ere. Euskaraz bizi-tzearen aldeko hautua eginbehar dugu eta horri eutsi be-har diogu».

Goierriko Euskal HerrianEuskaraz taldeko kideetakobatzuk eta duela urte batzukIdiazabalen egindako ezabaketa.ASIER ZALDUA/GAZTESAREA.NET

rdangarinek euskara-ri bultzadatxoa ema-

teko gogoa duen jendea Eus-kal Herrian Euskaraz taldeanongi etorria dela aipatu du.«Lan polita da eta, euskarakbizi duen egoeran, guztiz be-harrezkoa da herritarrek partehartzea». Elkarteak blog batdu bere burua ezagutzeraemateko: goierrineuskarazbi-zi.wordpress.com.Bertan,euskararen inguruko berriakematen dituzte eta herritarreisalaketak aurkezteko aukeraeskaintzen diete. «Blog politada eta bisita guztiak eskertze-koak dira», amaitu du bea-saindarrak.

Euskal HerrianEuskarazelkarteko ateak,zabalik

U

10 GOIBERRIGAZTEAK

Gazte erakundeberria sortzekoZukgua martxan Ane Arrieta Euskal Herri osoan herriz herriabiatu den gazte prozesua daZukgua. Prozesu honen bitar-tez gazte antolakunde bat sor-tzea da asmoa, independen-tziaren aldeko eta ikuspegi ez-kertiarreko gaztez osatukodena.

Gazte antolakunde batenbeharra dagoela ikusi zen udanzehar aurrera eramandakohausnarketa eta harreman di-namiketan. Orain, zer nolakoantolakundea nahi duten ze-haztu behar dute denen artean.Hortik izena bera ere. Norbana-

kotik kolektibora: zuk-etik gu-ra. «Gazte guztien ekarpenabeharrezko baita benetakogazte antolakunde anitz eta za-bal bat osatzeko, guztion zapo-rea eta guztion grina», dioteantolatzaileek.

Mugimendu horren barruan,Goierrin ere hasi dira antola-kunde berria nolakoa izateagustatuko litzatekeen aztertze-ko bilerak egiten. DagoenekoGoierriko herri gehienetan egindituzte lehen bilerak, eta anto-latzaileek «oso balorazio ona»egin dute. Ordizian, esaterako,urriaren 12an egin zuten aurkez-

penera 40-50 lagun joan ziren,eta igandean egin zuten bileran30 lagun inguru bildu ziren. Os-tiralean festa giroan egin zutenaurkezpena, fruta mokadutxoeta guzti; eta igandekoan egun-go krisialdi egoeraz, gazteez etabizi eredu ezberdinez jardun zu-ten.

Lehen bilera horiekin gazte-en artean eztabaida sortzea dahelburua. Nolako erakundeasortu pentsatzeko eta behin bi-lerak egindakoan, herri ezberdi-netako kideak bilduko dira ja-sotako ekarpenak elkartruka-tzeko.

Zarautzen egin zen Zukguaren aurkezpenean hainbat gazte goierritar izan ziren. ZUKGUA

easaingo gaztetxeaketa Jazpana!fest

jaialdiak ekintza ugari anto-latu dituzte asteburuan

Urriak 25, osteguna.Igartzajauregian, 19:00etan, hitzal-dia: Nahita edo nahigabe.Dena dago ondo, Usoa Fulla-ondoren eskutik.Urriak 26, ostirala.16:00etan, argazki rallyarenhasiera eta skate txapelketaGernika pasealekuko fron-toian. Bernedoeneko karpan,22:00etan hasita, kontzer-tuak: Erroma,Lisabö, Mutür-beltz, No More Lies eta DjBusbu.

BJazpana festa

Urriak 27, larunbata. 16:00 -etan saskibaloi txapelketa Ez-kiaga auzoko frontoian. Kar-pan, kontzertuak 19:00etatikaurrera: Cuarto de Hora,Sumi-sion City Blues, Bigott, Ali-ment, Belako, Obits, Wilhelmand the dancing animals, Este-reotypo eta Deckart DJ.

GOIBERRI 11GOIERRITARRAK MUNDUAN MUNDUTARRAK GOIERRIN

Ainhoa AierbeEuskara irakasle beasaindarra Moskun

«Maite edo gorrotatudaitekeen hiria da Mosku, baina,ez du inorepel uzten»

Ane Arrieta BeasainAinhoa Aierbe (Beasain, 1988)Errusiako hiriburuan, Moskun,bizi da gaur egun. Aurrez ere bihilabetez egon zen Errusian,baina oraingoan denboraldi lu-zexeagorako joan da errusiarreieuskaraz irakastera.Nolakoa da Mosku?Harrigarria. Kontraste handiakditu, bai gizarteari dagokionez,baitai hiriaren itxurari dagokie-nez ere. Hiri handi batek dituenalde onak eta txarrak ditu, nos-ki. Jende mota ugari topa deza-kezu, nahi duzun giroan mugituzaitezke, baina, askotan neka-garria ere izan daiteke. Harre-manak ez dira horren estuak,bizi erritmoak ez dauka Goierrin

dugunarekin zerikusirik… Maiteedo gorrotatu daitekeen hiriadela iruditzen zait, baina, ez duinor epel uzten.Zer egiten duzu Errusian?Euskara irakasten dut MoskukoLomonosov unibertsitatean.2011an Etxepare Euskal Institi-tuak deialdi publikoa egin zuenatzerriko hainbat unibertsitate-tan euskara irakasteko irakaslebila. Nik Errusiara etorri nahinuenez, nire proiektu pedagoki-koa prestatu eta proba egiteapentsatu nuen. Institutuak be-rak hiru hautagai aukeratu zi-tuen eta ondoren, unibertsita-teak ni aukeratu ninduen. Etahorretan nabil orain!Zenbat denborarako joan zara?Hiru urtarako kontratua dut,baina iaz etorri nintzen lehenaldiz, beraz bi urte baino ezzaizkit geratzen.Erraza egiten al zaie ikasleei

euskaraz ikastea? Eta, zer delaeta hasten da errusiar bat eus-karaz ikasten?Ikasle asko filologia edo lin-guistika ikasketetatik datoz,beraz, erraz ulertzen dituztehizkuntzari dagozkion ezauga-rriak. Gainera, errusieraz gainbigarren hizkuntza bat ikastendute normalean, beraz, bestehizkuntza sistema batzuk ereezagutzen dituzte. Dena den,badira Euskal Herrian egon on-doren euskara ikastea erabakiduten ikasleak edo, besterikgabe, hizkuntza bitxi eta des-berdin bat ikasteko asmoz ize-na ematen dutenak. Unibertsi-tatetik kanpo, euskara ikastekoarrazoi nagusiena lana izan ohida, Euskal Herriko enpresarenbatekin harremana dutelakoedo beraientzat lan egiten du-telako. Zer antzekotasun eta desber-dintasun ikusi duzu Errusiakoeta Goierriko jendearen artean?Errusiarrak, ezagutzen dituzununean, nahiko hotzak direla iru-ditzen zait eta euskaldunok,

neurri batean, antzekoak gare-la uste dut. Errusiar bat adiski-detzat baduzu, benetako lagu-na izango da, baina, lehen kon-taktuan nahiko itxiak izan ohidira. Hori da behintzat nik biziizan dudana. Desberdintasu-nen artean, bi gizarteek dutenbizimodua nabarmendukonuke. Moskun, denak dabiltzaalde batetik bestera, metroangora eta behera, beti orduarenmenpe. Nik uste, Euskal He-rrian bizimodu lasaiagoa dara-magula, estres gutxiago, aisial-di gehiago…Hotza ez da halanolakoa izaten.Oso gogorra al da negua Mos-kun?Okerrena iluntasuna da. Arropa

egokia jantziz gero, hotza ja-sangarria dela iruditzen zait.Baina, iluntasunarena beste

kontu bat da. Goierriko zer somatzen duzufaltan?Lagun arteko giroa,Euskal He-rriko jaiak eta gertutasuna.Ordu erdi libre izan, lagun batideitu eta berarekin gelditzekoaukera hori ikaragarri ematendut faltan. Hemen distantziakizugarriak dira, beraz, ez duzuhorrelakorik egiteko aukerarik.Zer ekarriko zenuke Goierrira?Moskuk, edozein hiri handik be-zala, eskaintzen dituen auke-rak, dela aisialdirako, dela lane-rako… Eta jendeak atzerriko hiz-kuntzak ikasteko duen grina.

Babeslea

Ainhoa, Moskuko San Basilio katedralaren aurrean. A. AIERBE

12 GOIBERRILEHEN ETA ORAIN

A. Apalategi ItsasondoItsasondo, errepideari eta tren-bideari lotutako herria da; halaizan da behintzat azken ehunurteetan. Horrek ez du esannahi, ordea, azken mendean al-daketarik izan ez duenik.

Meategien ustiapenak, in-dustrializazioak eta garraiobi-

de berrien sorrerak eragin di-

tuzte aldaketarik handienak.1915. urteko argazki hau ikusibesterik ez dago, herriak izan-dako aldaketez ohartzeko. N-1errepide berria, errepide zaha-rraren ondoko lantegiak, fron-toia eta makina bat etxe berriegin dituzte ehun urtean.

Itsasondoko herriguneak aldaketa handiak izan ditu ehun urtean; argazkia, 1915. urtekoa da. INDALECIO OJANGUREN/GURE GIPUZKOA

Itsasondo (1915)

Itsasondoko herrigunearen egungo argazkia. A. APALATEGI

GOIBERRI 13IBILALDIA

Irimoren puntakUrretxu eta Zumarraga zaintzen dituIrimok; gurutzetik abiatuta, zazpitontorrek osatzen dute mendilerroa.

Miriam Luki UrretxuUrretxuko Santa Barbara base-lizatik abiatuz, Irimo eta berezazpi puntetarako igoerari

ekingo diogu, aterpetxearenatzealdean hasten den pista ja-rraituz. Aurkituko dugun lehe-nengo mugarriak, Arkaitzalde-koak, bi bide emango dizkiguaukeran: Irimo edo Nebera. Ha-sieran pinu artean, eta lasteralertze artean, Irimorako bide-

an gora egingo dugu. Lizartxoe-tako etxola eskuinean utzita,Iturrandiko hegiko mugarrirahelduko gara.

Igoera egiteko bi aukeraematen dizkigu bideak: luzeaedo motza. Motza hautatukodugu eskuinera eginda, eta aur-ki Lizarriturri izango dugu aurre-an. Ederrak dira iturria zaintzenduten lizarrak, ezin goxoagoada bere ura, eta apartekoa to-

kian dagoen bakea. Segidan, bietxola artean igarotzen den zi-dorra jarraituko dugu. Aldapagogorragoa egiten da hemen-dik eta gurutzera. Izan ere, Iri-mok duen zailtasun bakarradesnibela da.

Irimoko gurutzetik Urretxueta Zumarraga herriak gure az-pian ditugu; albo batera dugu

Legazpi. Samiño, Izazpi, Txin-doki, Aizkorri… Guztiak bildukodira gure begietara.

Oraindik, hala ere, ez gara Iri-moko tontorrera iritsi. Gurutze-tik, puntarik-punta mendilerro-an barneratuko gara. Arbeleta-tik Irimora eramango gaitu

zidorrak, alertze eta pago arte-an. Irimotik, aurrera egingodugu mendilerroan Trintxule-kurantz. Egun argietan, bideanmugarik ez dago begientzat:Aratz-Aizkorri-Aloña mendika-tea ezkerraldean; Gorbea, Uda-laitz, Anboto, Mugarra, Oiz,Urko, Karakate, Hirukurutzeta…parez-pare; itsasoa, Izarraitz,Samiño… eskuinaldean; Izazpi,Ernio, Txindoki… atzealdean.

Tontor artean, badira zenbaittxoko infinitura zabaldu baino,

pagoen itzaletan barrura bil-tzen direnak. Mugarrisakon dahorietako bat.

Azkeneko gailurtxoa da Me-aka. Jaisteko, merezi du Meaka-ko atseden-lekura iritsi, etahandik Santa Barbara doanpista hartzeak.

Irimoko gurutzea atzean utzita, puntarik-punta joateko aukera ematen du bideak. MIRIAM LUKI

IrimoLuzera: 4,7 kilometro Denbora: 40 min. Altitud max: 896 metro.Desnibela: 531 metro.Zailtasuna: Ertaina

Irteera Helmuga

Irimo

Ardiki Egunaospatuko duteZaldibianUrriko azkeneko asteburuan Ardiki Eguna izaten dute Zaldibian etabihar, hilak 27, hasiko da festa. Arratsaldeko 16:00etan euskal ar-tzain txakurren erakustaldia egingo dute. Igandean, mondeju eta

gazta lehiaketak, artisautza eta ganadu erakusketak, eta herri baz-karia egingo dituzte.Etzi, hilak 28, 10:30etatik 21:30etara, Zaldibian.

Zeraingokulturastearenazkentxanpa Kultur astearen azkeneko festaeguna izango dute bihar, hilak27, Zerainen, goizeko 11:00etanhasita: herriko haurrentzat ma-rrazki rallya eta jolasak, herribazkaria, Arrabots taldearekindantzaldia eta iluntzean, pata-ta-tortilla lehiaketa izango dira.Bihar, hilak 27, egun osoan.

Goierriko txistularienalardea bihar BeasainenGoierriko txistulariak bihar elkartuko dira Beasainen XXX. Txistu-lari Alardean. Arratsaldeko 19:00etan, (eguraldia lagun bada) ka-lejira egingo dute Loinaz San Martin plazatik Gernikako pasealeku-ra. Ondoren, 19:30ean, Gernika pasealekuko pilotalekuan, alardeaegingo dute. Ekitaldiaren amaieran, Jose Agustin Olanori, Beasain-go Udal bandako zuzendari ohiari, Euskal Herriko Txistulari Elkar-teak zilarrezko domina emango dio.Bihar, hilak 27, 19:30ean, Beasaingo Gernika pasealekuan.

PerretxikuakprotagonistaasteburuanUrretxunLekaio Kultur Elkarteak, XXII. Mikologi Asteburua antolatu du aste-bururako. Bihar goizean perretxikuak biltzera joango dira mendira.Arratsaldean, 16:00etatik aurrera, sailkatu egingo dituzte Lizeoan.Etzi, erakusketa egingo dute 11:00etatik aurrera, Areizaga plazan.Etzi, hilak 28, 11:00etatik aurrera, Urretxuko Areizaga plazan.

AIM

ARMAIZ

ENEK

OZA

BALLOS

JUAN

MARI

IZTU

ETA

ALE

XARE

IZAGA

14 GOIBERRIASTEBURURA BEGIRA

15 GOIBERRIGIDA

AholkuaKomunitatekozordunak

Auzoki aholkularitzaOrdizia

o r i t x a r r e zpur i-pur iandagoen gaiada zordune-na. Krisi eko-

nomikoak zordunen arazoakareagotu egin ditu alor guztie-tan, eta baita jabekideen ko-munitateetan ere. Ez da kon-ponbide erraza duen arazoa.Gehienetan oso luze joaten da,eta batzuetan ez dira emaitzaonak lortzen. Baina legeak ba-ditu zordunak estutzeko hain-bat mekanismo. Komunitateakzein jokabide jarraitu beharduen erabaki baino lehen, zor-dunaren jarrera eta egoera zeinden aztertzea gomendagarriada.

Alde batetik behin-behinekozordunak daude: hau da, betiondo ordaindu dutenak eta or-daintzeko nahia dutenak, bainaune horretan duten egoeraekonomikoagatik ezinezkoadutenak. Horrelako kasuetanzorra kitatzeko erraztasunakematen dira batzuetan, beran-duago ordaintzeko aukeraemanez edo epeka dirua itzul-tzeko plan bat eratuz. Hori bai,onartutakoa aktan ondo ze-haztu eta jaso behar da, gaizki

ulerturik egon ez dadin. Bestealde batetik, epe luzeko zordu-nak daude. Kasu honetan pro-zedura judiziala jarri behar iza-ten da martxan, eta hala ere,diru guztia berreskuratzekobermerik ez da izaten.

Modu batekoa ala bestekoa,zordunari erreklamazio judizialbat egiteko batzar bat egin be-har da. Batzar horretako deial-diaren gai zerrendan puntu horisartu eta ondoren aktan datuguztiak garbi jaso behar dira: ja-bekidearen izena, bere jabetzazein den, zenbateko zorra duen,zein kontzeptuengatik eta zeinjokabide jarraitu behar duenkomunitateak. Presidenteariprozedurak egiteko ahalmenaematen zaiola ere jarri beharda. Erreklamazio judizial batmartxan jartzeko erabakiaonartzeko nahikoa da gehiengosinplearekin. Aipatzekoa dabatzarraren egunean zorrak di-tuzten jabekideek ezin izango

Zdutela bozketetan botorikeman, beti ere deialdian zehaz-tuta dagoen bitartean. Proze-dura martxan jartzeko erabakiahartuz gero, zordunari jakinara-zi eta ordainketa egiteko epebat eman behar zaio. Burofaxbidez egin dezakegu, jakinaraz-pena egin diogula epailearenaurrean frogatu ahal izateko.

Puntu honetan arazoak sor-tzen dira batzuetan. Posible daetxebizitza baten jabea ziur norden ez jakitea edo bere helbi-dea ez ezagutzea… Lehenengokasuan, Jabetzaren Erregistro-ra joan eta ondasun batekonota sinple bat eskatu dezake-gu. Modu horretara jabea norden jakingo dugu eta baita ja-betza horrek dituen kargak ere.

Jabeak helbiderik eman ezbadu eta non dagoen ez bada-kigu, jakinarazpena atarian ja-rriko dugu eta hiru egunez man-tenduko dugu bertan. Neurrihonekin nahikoa izango da.

Behin jakinarazpena egin etaemandako epean zorra kita-tzen ez bada, erreklamazio ju-diziala egiteko aukera egongoda. Puntu honetan abokatu ba-ten laguntza eskatzea gomen-datzen dugu. Berak azaldukodizkizue eman beharreko pau-soak eta kasu bakoitzean diruaberreskuratzeko dauden auke-rak. Kontutan hartu behar daerreklamazio judiziala egitekokomunitateak aurreratu behar-ko duela gastu horretarako di-rua. Hori bai, dena ongi buka-tuez gero, amaieran berresku-ratu egingo da.

Erreserba-fondoaBukatzeko, guztiontzat desa-tseginak diren egoera hauetaraez iristeko, bi aholku emangogenituzke. Lehenik eta behin,komunitatean edozein obraegin behar denean, lanak hasibaino lehen dirua jasotzea go-mendatzen dugu. Horrela, zor-dunak badaude, aurretik jakin-go dugu, eta obra egin ala ezerabaki ahal izango dugu. Izanere faktura iristen denean or-daintzeko diru nahikorik ez ba-dago, komunitate osoarenaizango da ardura. Bigarrengo

aholkua, ohiko kuotaren barne-an erreserba-fondoa egitekokopuru garrantzitsu bat sartzeada. Modu honetara jabekiderenbatek kuotak ordaintzeari utzizgero, gutxienez oinarrizko gas-tuei aurre egiteko diru nahikoaegongo da.