noaua!! 210 alea

HAMABOSKARIA - 2005eko uztailaren 22an - X. urtea - Usurbil, 210. zenbakia

ZZubieta, jaigirubieta, jaigiroanoan

ww

w.n

oaua

.com

Gerra Zibileko azken gudariakGerra Zibileko azken gudariak

Manuel Goenaga Antonio Aranburu

3Noaua! - 2005eko uztailaren 22a

ATA R I KO H A I Z E A

Urte askotan zehar Txokoaldeko Erroizpe Elkartealeku berezia izan da auzokoentzat. Gaur egun ordea

elkartearen etorkizuna oraindik zein izango den jakin ezarren, bertan biltzen direnek garai bateko auzo giroa nolakoizan zen ez dute hain erraz ahaztuko, ikusi bestela 1950.urtean ateratako argazki hau. Hona hemen ezkerretik hasitaezagutu ditugun auzotarren izen-abizenak: EustakioKamino, Ignacio Aranzadi, Angel Aranburu, AntonioPagola, Jose Mari Iribar, Esteban Illarramendi, PabloGorriti, Angel Añorga, Agustin Illarramendi, NikolasZubeldia, Gregorio Labaka, Eustakio Aizpurua, JoxeIzagirre, Praxku Galparsoro, Joxe Iribar, Ixidro Maeztu,Migel Muguruza, Pedro Añorga, Joxe Mari Kamino, JoxeKamino, Fermin Roteta, Francisco Labaka, JexuxUrdanpilleta, Joxe Murua, Patxiku Agirre, Joxe AntonioLabaka, Nikolas Izeta, Joxe Mari Urdangarin, TxominIbarguren, Ramon Etxeberria- Bereiarza, Joxe Iturralde, JoxePortu, Pako Portu, Ignacio Labaka, Joakin Portu, AntonioUrdangarin, Dionisio Portu eta Kandido Mujika.

Zaloa Arnaiz Ibarguren

Egilea: Ezezaguna, 1950, Txokoalde

Jabetza: Erroizpe Elkartea

Euskal Herrira!

Euskal presoak

GipuzkoakoForu Aldundiak

diruz lagundutakoaldizkaria

Kultura sailak diruzlagundutako

aldizkaria

4. Orr.

12. Orr.

AurkibideaZUTABEAN, AINHOA AZPIROZ

19. Orr.BERTSO-PAPER LEHIAKETAKO IRABAZLEA

20. Orr.UDA OSOKO GOARDIAKO FARMAZIAK

AITOR EGILETA, ZELANDA BERRITIK

11. Orr.BASERRIEN LIBURUA, ON LINE

13. Orr.KZGUNEA, ABUZTUAN ITXITA

14. Orr.36KO GUDARIEN TESTIGANTZAK

18. Orr.EUSKAL TXOKOETAZ HITZ BI

Argitaratzailea: NOAUA! Kultur ElkarteaBordaberri 3 Eguzkitzaldea - 20.170 Usurbil (Gipuzkoa)

Tlf.: 943 36 03 21 / [email protected] www.noaua.com

Koordinatzailea: Imanol Ubeda, [email protected] Publizitatea: Maider Alustiza, [email protected]: Lontxo Zubiria, Oxkar Santamaria, MariaAngeles Arruti, Maria Jesus Urbieta, Jone Eizmendi, Ekiñe Olaizola,Iñaki Labaka, Amagoia Mujika, Xabier Arregi, Pako Agudo, AlfontsoVidal, Alazne Begiristain, Ana Urdangarin, Joseba Pellejero, AinaraUribe, Eider Jauregi, Mikel Bengoetxea, Agustin Esnaola, EnekoHarreguy, Salome Portu, Pello Aranburu, Joseba Zubeldia, ImanolGoenaga, Andoni Udabe, Eukene Kamino, Aloña Pulido, IsaakMuñoz, Olatz De Miguel, Iñaki Agirresarobe. Denborapasak:LUMA, O.E.Idazkaria: Alaitz Aizpurua, [email protected]: Aitziber Aranberri.Erredakzio Kontseilua: Imanol Ubeda, Zaloa Arnaiz, MaiderAlustiza, Agurtzane Solaberrieta, Joxe Luis Arrastoa, Alaitz Aizpurua.Informatika: Topaguneko informatika zerbitzua.Banaketa: Miren Azkonobieta, Txelo Vidal eta Kerman ErrekondoElektrikaria: Iñaki Salsamendi.Tirada: 2.600 aleLege-Gordailua: SS-668-96 - ISSN: 1136-6818Inprimategia: Antza.

NOAUA! hamaboskariak ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako esanen eta iritzien erantzunkizunik.

NOAUA! Kultur Elkarteko jendaurreko ordutegia:10.00-14.00 / 16.00-19.00 astegunetan

AZALA36ko gerra ezagutu zuten Manuel Goenagak eta Antonio Aranburuk.

Gertutik jarraitzen dugu Aitor Egiletarenzeharkaldia. Munduan barrena dabil iazkoabendutik. Ekainean Zelanda Berrian izanzen eta handik bidaia-kronika igorri digu.

Txirrikitutik

4 Noaua! - 2005eko uztailaren 22a

HE R O R R E K E S A N

Ainhoa Azpiroz

Normalean sasoi honetan lasaiago ibiltzen gara.Oporrek, eguraldi beroek, terrazetako giroak,festek… beste erritmo bat jartzen dute.

Parranda ederrak edo tertulia luzeak egiteko aitzakiarik ezda falta izaten.

Tertulietarako bera etortzea gustatzen zait. Bera gabehizketaldiek ez baitute kolorerik hartzen. Bera tarteandenean, berriz, giroa bero-bero jartzera iristen da. Gaurkopetilun etorri da. Zerbait badabilki buruan jira etabuelta.

Beste erronda bat eskatzera joan naiz eta mahaira itzulinaizenerako han ari ziren aurreko asteburuko Bilbokoauto lasterketari buruz, Renault-ek antolatutakoMunduko Serieak.

- Zarata izugarria duk. Osasunaren MundukoErakundearen irizpideen arabera, 120 dezibeliotik gorakosoinuek mina sortzen ditek. Kaltegarria duk osasunarentzat.

- Bai, kutsadura akustikoaz gero eta gehiago entzutenduk. Zenbait hiritan “zarataren mapak” ere egiten hasidituk.

- Gainera, motor hots horrekin ezin duk hitz egin ereegin. Urrutitik hasten haiz entzuten, eta gerturatu ahala,gero eta gehiago. Jakin nahiko nikek zenbat kilometrourrundu behar duten ezer ez entzuteko!

- Aldamenetik pasatzean, ezin hizketan segi! Isildu etaitxaron egin behar pasa arte. Hegazkinekin baino okerrago!

- Eta normalean, ez ditun banaka ibiltzen, taldean bai-zik. Denak batera burrundan!

- Hor dezibelioak neurtu eta kopuru jakin batetik pasa-tzen badituk, udalak ezin al dik ezer egin? Ez zekiat…Isunak, zirkulatzea debekatu, zeozer aldatu…

- Egia duk, inork ez ziek ezer esaten. Ez zagok inolakomugarik. Gau eta egun, atzera eta aurrera. Hor ibiltzendituk.

Gau eta egun, atzera eta aurrera… Pixka bat esajeratzenari direla iruditzen zait.

- Aizue, baina Bilboko Munduko Serieak auto lasterke-ta bi egunetan baino ez zen izan. Dagoeneko zarata horiez da entzuten. Ez al zarete esajeratzen ari?

Denak begira gelditu zaizkit, zertaz ari naizen galdezkabezala.

- Ez hadi joan hain urruti, zera, Bilboraino. Gu hemen-goaz ari gaitun, Usurbilgoaz…

Eta segidan esan duena ez diot entzun, moto bat pasabaita izugarrizko zarata ateraz. Begien bistatik berehalapasa da, dagoeneko ez dugu ikusten, honezkeroKaparotzeko errebueltan izango da. Baina, zaratak orain-dik belarriko zuloraino sartuta segitzen du.

IKA MIKA ATALEAN PARTE HARTU NAHI BADUZU, GOGOAN IZAN IDATZIAK GEHIENEZ 2.000 KARAKTERE IZANGO DITUELA.ALE BAKOITZEAN EZ DIRA BI IKA-MIKA BAINO GEHIAGO ARGITARATUKO. IKA-MIKA BAT BAINO GEHIAGO IRISTEN BADA,

NOAUA!k IDATZI HORIETAKO BAT HURRENGO ALE BATEAN ARGITARATZEKO ESKUBIDEA IZANGO DU.NOAUA!k ez du bere gain hartzen IKA MIKA atalean adierazitako esanen eta iritzien erantzunkizunik.

Hurrengo alea: irailak 9. Idatzia ekartzeko azken eguna: irailak 2.

Ainhoa Azpiroz - Aitor Landaluze - Jakoba Errekondo - Luis Aranalde - Nerea Zinkunegi - Idoia Torregarai

Zutabea

Motor hotsak

Bazkide egin zaitez!36 euro urte osorako

Izena:1.Abizena:2.Abizena:Helbidea:Herria:Telefonoa:E-posta: Kontu Korrontea:

ASKO DUGU ESATEKO NOAUA! hamaboskaria, Euskal

Txokoak, tren eta autobusen ordutegia,noaua.com, kultur ekitaldien sustapena,euskararen normalizazioa, urteko egutegia,beka deialdiak, NOAUA! Txiki, Fototeka,Plis, Plas, Txalo ta Jolas, “UsurbilgoBaserriak eta Baserritarrak”... Gure bazkide-ak harro egoteko moduan dira. Baina gehia-go eta hobeto lan egin daiteke.

Zure babesa funtsezkoa da kultur elkartehonen sustenguan.

Orrialdea bete eta NOAUA!ra ekarri edo telefonoz deitu: 943 360 321.


ZE R D I YO?

Udalak eskultura bat jartzea baztertu du

Udalak, Kale Nagusiko erroton-da berrian Alejandro Tapiareneskultura bat jartzeko propo-

samena baztertu du.

Gure Artera Bilgunea eta Askatasunataldeok bultzatuta, proposamena hainbatherriko talderen babesarekin aurkeztuarren, Udalak ez du izan ezta idatziz eran-tzuteko gutxieneko errespeturik ere.Egitasmoa ondoko taldeek babestu dute:Aginagako Kultur Kirol Elkartea; AitzagaElkartea; Akerra Gaztetxea; Andatza KKE;Aralar; Batasuna; Bota Punttuba;Buztinzulo Keramika Taldea; Elkarri-Usurbil; Erle Lagunak; Etumeta AEKEuskaltegiko irakasleak; Etxerat; LAB;Mahaspildegi Elkartea; Noaua! KulturElkartea; Odol EmaileenElkartea–Usurbilgo ordezkaritza; SagardoEgunaren Lagunak; Aitzaga, Benta,Bordatxo, Txiriboga, Txirristra etaZendoia tabernak; UHL; Usurbil biziriketa Zumarte Musika Eskola.

Kontua aspalditik dator, errotondaberria egiten hasi aurretik. Hainbestenahigabe eta sufrimendu eragiten duensakabanaketa salatzeko, eta presoen gizaeskubideak errespetatzeko eskakizuna erairaunkorrean aldarrikatzeko, herrian oroi-garri bat, artelan bat, jartzeko aukera otuzitzaigun. Hala, leku egoki bat hautatuondoren (errotonda berria), Alejandro

Tapiarekin jarri ginen harremanetan.Honek, ideia bereganatu eta hilabetebatzuen buruan, Xabier Leteren Izarrenhautsa poematik hartutako “Gu sortuginen enbor beretik, sortuko dira besteak,burruka hortan iraungo duten, zuhaitz-ardazka gazteak” leloarekin izendatutakoeskulturarekin liluratu gintuen. Egitasmoaburutzeko aurrekontuak bildu, finantzabi-deak aztertu eta proposamena idatzi ondo-ren, ezer baino lehen herriko gainontzekotaldeei helarazi genien beraien iritzia eza-gutzeko. Bi taldek bakarrik adierazi zigu-ten proposamena ez zutela babestuko, gai-nontzeko erantzun guztiak aldekoak izanziren.

Hala, 2004ko abenduaren 1ean, propo-samena Udaletxean aurkeztu genuen.Sarrerako idatzian, 2005. urteko aurre-kontuak egiterakoan proposamena kontu-tan izateko eskatzeaz gain, eskulturarenmaketa erakutsi eta egitasmoaz hitz egite-ko lehenbailehen bilera bat egiteko hitzor-dua eskatu genion Alkateari.

Alkateak, ia hilabetera, abenduaren30ean, hartu gintuen. Alejandrok maketaaurkeztu eta eskulturaren inguruko azalpe-nak eskaini ondoren, Alkateak beraienjarrera ezagutarazi zigun: gaur egun preso-en aldeko halako aldarrikapen ostentosoakplanteatzea, probokazioa da; areago, eskul-turari izenburu hori ematea (artistak berakaukeratutakoa) ETAren apologia egitea

da; beraz, egitasmoa babestu ezina da.Entzundakoak entzunda, zur eta lur, eran-tzuna idatziz helaraztea eskatu genion,besteak beste, proposamena babestu zutentaldeek ere Udalaren iritzia ezagutzekoeskubidea zutelako. Alkateak halaxe egite-ko hitza eman zigun.

Gaur oraindik ordea, Alkatearen eran-tzunik ez dugu jaso, eta dagoeneko seihilabete pasa dira. Bitartean Udalak 2005.urteko aurrekontuak onartu ditu.Aurreikusi bezala, bertan ez da eskultura-ren egitasmoa jaso. Horrexegatik, eran-tzun idatziaren zain egoteaz nazkatuta,gertatutako guztiaren berri ematea erabakidugu. Herriari eta babestu diguten taldeeihori behintzat zor diegulako.

Alkateak erakutsitako errespetu eta begi-rune eskasa salatzeaz gain, egitasmoa baz-tertzeko emandako arrazoiak zentzugabe-ak dira: noiztik da probokazioa, euskalpresoen Euskal Herriratzea eta presoengiza eskubideekiko errespetua eskatzea? zerda ostentosoa? noiztik da ETAren apologiaegitea, euskal presoen Euskal Herriratzeaeta presoen giza eskubideekiko errespetuaeskatzea? Gezurra badirudi ere, Alkatearenargudioak, euskal herritarrak espetxeratze-agatik hain ezaguna egin den Garzon epai-leak erabiltzen dituen berak dira.Zorionez, herriko talde asko, herritarrengehiengo zabala ez da iritzi berekoa.Eskerrak.

Gure Artera Bilgunea eta Askatasuna. Usurbil, 2005eko uda

“Alejandro Tapiaren proposamena, pinturan beti izan duen bere esti-lo propioaren jarraipena da. Bere koadroetan ikusi ohi ditugun paisaia,baso edota belazeekin ez dago etenik. Eskultura honek ere, naturare-kin lotura zuzena du.

Bertan, naturaren aniztasuna eta oreka islatzen ditu. Aniztasuna,zuhaitz enborren ordenarik gabeko dantzak adierazten digu. Noranahizabaldurik, okertuta, bihurrituta, korapiloz beteta daude enborrak.Formak desberdintzen ditu bata bestearengandik. Oreka berriz,zuhaitz enborrak elkarrekin txirikordatuz osatzen duen konposizioakadierazten du. Naturan gertatzen den legez, Alejandrok osatutakokonposizioan ere, bizi irauteko batak bestearen premia eta beharraduela nabarmen geratzen da. Eta halaxe gertatzen da Euskal Herritikurrun sakabanatuta dituzten euskal presoekin ere. Haiek gu behar gai-tuzten bezain beste, behar ditugu guk haiek.

Hasiera batean erabateko anabasa dirudiena, soseguz begiratuz gero,konposizio orekatua irudituko zaigu; inguruarekin armoniaz uztartu-ko den konposizio paregabea”.

Gure Artera Bilgunea eta Askatasuna


KA L E J I R A N

Kaixo auzotar guztioi: berriro ere, hemennatorkizue herri aldizkari honen zirriki-

tuak estaltzeko balioko duten hitz batzuekin,eta bide batez auzo hau bizi dela seinale emannahian, betelanian, alegia.

Lehengo jardunean, baserria eta bere inguruanuen protagonista, urtaroak aginduta ernetzebizian zegoen gremioa. Oraingoan ere, tartetxobat merezi duelakoan nago, aurrekoan udabe-rriak eta honek dakarren oparotasuna bazenhizpide, oraingoan uda, eta gero eta sarriagojasan beharra tokatzen zaigun lehortea da nagu-si. Dena ez dugu kontra hala ere. Egoera haudela eta, belarrak giro ederrean jasotzeko auke-ra izango dugu eta.

Betalde aurrekoan firma bilketa baten berri

ematen nizuen, erriberatako sarrerak eta paso-nibelak direla eta ez direla, ba esan kontu hone-kin udaletxera jo nuela eta nekazal teknikariariauzotarrek emandako kexaren berri eman nion,arazo honek duen garrantziaz eta arriskuaz arituginen biok.

Pasonibelen inguruan, bat egiten zuten bioniritziak, eta oso arriskutsuak zirela ados geun-den, baina konpetentzia nori dagokion ez zego-en batere argi teknikariaren ustez.

Erriberetako sarrerei dagokionean bion iri-tziak nahiko kontrajarriak ziren, eta jabetza zelaeta berak ez zeukan oso argi udaletxearen esku-mena ote zen. Hala ere, gaia aztertzekotan gera-tu zen. Ea firma bilketaren beharrik izaten ezdugun.

Erriberako sarrerak eta pasonibelak

Festetako ajea pasa ondoren, kaxkoanumeek hartzen dute protagonismoa. Alde

batetik, oporretan daude eta beraien presentziainoiz baino nabariagoa izaten da plaza ingu-ruan. Txikienak, berriz, Udajolasen ibiltzendira. Goizeko 9:00etan elkartzen dira frontoian.Batzutan, herriko edozein parketan ikustendituzu; bestetan, hondartzara ere joaten dira.Eguna joan eguna etorri, makina bat gauza egi-teko denbora dute. Uraren Eguna ere izanzuten, han ibili ziren globo gerran bata besteariura botaz. Horretaz gain, erakutsiko ote dieteurak duen garrantzia eta honen erabilpen ego-kia ere? Baietz espero dugu.

Argi dago, modu honetako zerbitzuek geroeta eskaera zabalagoa dutela. Gurasoak laneanaritzen dira eta aukera ezin hobea izaten da hau-rrak etxean izan baino jolasean ibiltzeko.Garaiak aurrera doazen moduan, herriek horre-lako zerbitzuak emateko aukera aztertu beharko

dute. Haurtzaindegia dugun moduan adin tartehonetarako ere opor garaiko zerbitzuak egokiakizango lirateke.

Bestalde, seguru dagoeneko konturatu zarete-la Kultur Etxe berrian armarri zoragarri bat jarridutela. Lehen ere, bertan zen eraikinean zegoenarmarria ote?

Uda jolasean

KKoollddooHHuueegguunn

Tx

ok

oal

de

Kal

eber

ri

IIññaakkiiAAggiirrrreessaarroobbee

7Noaua! - 2005eko uztailaren 22an

KA L E J I R A N

Kaixo guztioi oraingoan ere! Zer moduzdoakizue aurtengo uda? Duela aste bat

nahikoa eguraldi kaskarra egin zuen arren etorrida beroa berriz ere. Aurtengo uda zeharo beroaizango dela esan da behin eta berriro eta egiaesan nahiko bero egiten ari da. Baina zer nolakoberoa da hau? Bero hau oso arriskutsua da guz-tiontzat eta zer esanik ez hirugarren adinekoen-tzat. Telebistan behin eta berriro esaten ari dirakontuz ibiltzeko beroarekin, ez baita lelokeria.

Bero honek dakarren beste arazo bat aire ego-kituarena da. Aire egokitua ahal izanez gerodenok erabiltzen dugu, baina oso arriskutsuada, izan ere aire hau erabili ondoren kalera irteneta kontrastea ikaragarria da eta aldaketa horioso kaltegarria da osasunarentzat. Beraz, ondozaindu zaitezte denok.

Bestalde uda aurrera doan bezala festak ereaurrera doaz. Konturatu garenerako uztailarenerdialdean gaude eta jadanik San Joanak etaSantixabelak igaro dira. Hala ere, ezin kexatukogara, oraindik urtea bukatu arteraino,Zubietako, San Estebango eta Aginagako festakgelditzen zaizkigu usurbildarroi.

Bukatzeko herritar guztiei gogora arazi nahidizuet kalezarren beste festa bat ere ospatzendela abuztuaren erdialdera, “San Roke” hainzuzen ere. Oso giro polita izaten da auzoan etaberaz guztiok animatu nahi zaituztet jai honeta-ra.

Beno, mila esker NOAUA! irakurtzen duzuenguztioi ale honetan ere gure artean egon izana-gatik. Hurrengorarte.

San Roke ahaztu gabe

Dirudienez herrian denak berdin jarraitzendu; betiko kontuak. Mugimendua egon

dela ezin ukatu, ordea: lapurretak, heriotzak…Beste sute bat egon da Atxegaldera biderako lan-dareetan – ohitura bihurtzen ari da, antza.

Baina oraingoan ez noa Atxegaldez mintzatze-ra, jendearen portaeraz baizik. Jende guztiaz,gertatutakoa erraz ahazten dugun guztiotaz.Telebista eta egunkariek kontatutakoaren harianbizi garenotaz.

Agintariek gertaerak antolatzen dizkiguteberaiek izatea nahi duten garrantziaren arabera,eta onartu beharra dago oso erosoa dela. Bainahonen ondorio zuzena da Londresko atentatuenoihartzuna bi aste luzez edonon entzutea, mun-duko beste lekuetan gertatzen denaren berrijakin barik. Berrogeita hamar ingelesen heriotzaetengabe errepikatuz, egunkari guztietan titula-rrik handienak izan dituen albistea, dudarikgabe.

Bitartean Kuba, Haiti eta Jamaika “Dennis”izeneko urakanak utzitako zorigaitza pairatzen.

Filipinetan eta Txinan ere milaka ebakuazio izandira uholdeengatik. Baina bertako hildakoek ezdute baliorik guretzako.

Telebistan Londresko atentatuaz hamar minu-tuz hitz egin ondoren, segundo batzuetako tar-tea eskaini zieten lehengo astean Ertamerikakoeta Asiako gertaerei. Egunkarietan hamar orrial-deko eranskinak “terrorismo islamikoaz”, etaorri erdi bat beste albisteari.

Azken egunotan, ordea, urakana Floridara iri-tsi da eta Amerikako Estatu Batuen erdialderasartzen hasi da. Orain bai, orain garrantzia du.Haiti beste ekaitz baten arriskuan dago, baino ezezazue espero informazio handirik. Albiste uhol-dea Ingalaterra eta Amerikako Estatu Batuetatiketorriko baita, beti bezala.

Gure interesa etengabe kontrolatzen dutekomunikabideek, eta honek nahi eta nahi ezgure pentsaera baldintzatzen du. Orain esada-zue: bizitza batek beste batek baino gehiagobalio al du? Benetan merezi al du beste batekgure partez pentsatzeak?

Telebista eta egunkarien harira

AAllooññaaPPuulliiddoo

Ka

lez

ar

NNeerreeaa

KKoorrttaa

Atx

egal

de

8

Ezustean ahots magiko batek (zeinena ote?)entzumenak bahitu eta inguruan dugun

paradisuaz mintzo zitzaidan. Aspaldian, kumeaizan zen sasoian ezagutu zuen eta gizakiok ikusiezin dugun TOKIAZ (ezinbestean, irudimenarenirudikapenarekin ez bada) hitz egin zidan. Ahotsharek iragan hOrien irudi hOriak oroit zituen:

Bazen itsasora urbildu ahala gero eta zabalagoazen ibaia. Ibai hura, zergati ezjakinarengatik,kolorearen magiaz sorgindua zegoen. Bizidunaskoren bizitokia zenez, bertan ur geza, nahiz urgaziko izaki urtarrak, baita hegaz egin zezaketenaketa izaki lurtar ugari ere (ertzeetako erribera luzezabalean...) bizi ziren.

Ibaiaren ura edaten zutenek ala ur hOriaz bus-tintzen zirenei kolorea aldatzen zitzaien: hOriakbilakatzen ziren.

Ibaiaren biztanleak, hOriak oro, igerian edotaurazpian, putzuetan jolasten, bestela ibai ertzeanetzanda, arroka hOrien freskuran eta eguzkihOriaren edo zuhaitz hOrien babesean, modu

ezin hobean bizi ziren. Paraje hartan egun etagauak kolore hOrietan argitu eta iluntzen ziren.

Aparteko giro hOrian bizi ziren guztiak, guz-tientzat kolore ezezagunekoa zen izakia (herensu-gea ote?) agertu zen arte. Egoitza ibaiaren sorle-kuan kokatzeaz gain, bertan sumendia eraikitzenhasi zen, bailara hOria su-labaren arriskuanjarriaz...

Santueneko zubietatik begiztatzen diren bazterhauetan, Oria ibaian gordetzen (edo ezkutatzen)diren hOriez guztiez jabetzen?

Norbera bere barnean sortzen diren baztermiresgarriak ikusten saia daiteke.

Oporretan (eta urte guztian) irudimenaz aska-tzeak merezi du. Ihesbiderako ez ezik, pertsonarenaurkikuntza ahalbidetzen baitu.

Aitzitik, irudimenarekin jokatzeko moduan ezbagaude (lo-ametsen ordurako bestela!), erribera-ko leku atsegin batetik, paisaian kokatu eta ohar-kabean, zentzumenen mesedean barreiatu edodistraitu gaitezke.

hOria

Agur bero bat guztiei San Esteban alde hone-tatik!

Paraje hauetan gertatzen denaren berri emateaez da erraza suertatzen sarri… batik bat ezer gutxigertatzen delako noski… baina saiatzen ez gare-nik ezin esan genezake behintzat! Uda eta festagiroan sartuak gauden honetan, gure auzoan ereari gara gutxi batzuk auzoko festak antolatzen.Izan ere, hilabete baino gutxiago geratzen da etakonturatzerako San Estebanak gainean izangoditugu.

Aurten gainera, festak prestatzen lan gutxi ez etaobrero lanetan aritzea tokatu zaigu; izan ere, fes-tetan erabiltzen dugun lokalean obretan aritugara. Komisiokoek eta auzokoek, elkarlanean, lanpolita egin dugu, eta oraindik zer eginik gelditzenbada ere, festetan lasai ibiltzeko aukera izangodugu behintzat aurten. Lokala eta festetako aitza-kiarik ez da faltako gurean… Baina festako giroaeta anbientea jartzea guztien lana izango da.Beraz, hasi San Estebango festak prestatzen, urte-ro legez, festa hauek ahaztezinak izan daitezen!!

San Estebanak gainean

AAlleexx TTeelllloo

San

tuen

eaU

rda

iag

a

NNeerreeaaAAzziippuurruuaa

Noaua! - 2005eko uztailaren 22a

KA L E J I R A N

9Noaua! - 2005eko uztailaren 22an

KA L E J I R A N

Epa denoi! Uda iritsi zitzaigun eta honekinbatera baita beroa ere; Aurreko aste

horretan eguzkiak ederki goxatu ditu bazterraketa egunen batean gehiegitxo ere bai. Eguzkiagustora hartzen dugu baina baratzetan laneanjardun behar dutenek euri pixka bat ere esker-tzen dute noizean behin.

Uda guztietan bezala piperrak ere landatu dirainguruko baratzetan, eta hauek biltzen hemen-txe dabiltza kanpotik etorritako gizon-emaku-meak. Goizean etorri eta iluntzararte jardutendira piperrak bildu eta bildu edo lanak aurretikbukatu ezkero goizago etxe aldera joateko auke-ra izaten dute.

Aurreko asteburuan hondartzarako edo nora-naiko giro ederra egin zuen eta eguraldi ona

aprobetxatuz Intxaurreta aldean GuardiaZibilak kontrola jartzea pentsatu zuen, hantxeegon ziren arratsalde pasa.

Ondo pasa eta hurren arte!

Piperrak biltzeko garaia

Goizeko 8:05etan jendea Barazarrera inguratzen:48 zubietar aipatutako ordurako txintxo-txintxo

ostatuaren aurrean. Inork ez du ulertzen nola litekeendenok garaiz iritsi izana. Imanol bera ere hantxe dago.Patxiren kezka: zenbat kotxe tabernaren aurrean!

8:30ak dira. Abiatu gara Arcachonera Aizpurua auto-busean. Berehala umeen zarata: Pelikula-pelikula-peli-kula!!! … Hamaiketan Arcachoneko Aqualand-arenatarian. Denok korrika barrura, blai geratzeko prest.

13:00 Txirrista handia. 48 lagun oso ausartak, bainatxirrista honetatik behera hiru besterik ez.

13:30 Plastikoa lurrean jarri, 100 lagunentzako adinajanaria atera –puru eta guzti– eta denok jatera, plastikogainean dena agortu arte, txerriek beraiek ere ez luketehura hain garbi utziko.

18:00. Autobusa garaiz, zubietarrak berandu.Haurrak aurretik, besteak atzetik, badakizue betikoohiturak.

20:30 Zubieta. Etxean gaude, kronika bukatuta.

Zubietarrak blai

AAiinnhhooaaSSaallssaammeennddii

Ag

ina

ga

Zu

bie

ta

GGaarraazziiIIttuurrrraallddee


IK A -M I K A

Ika-mika

Ika-mika

Azken denboraldian jazarpenjarrerak ematen ari diraUsurbilgo Udaletxean, zenbait

langileren aurka, Alkate, zinegotzi etapartidu politiko batzuen partetik.Gainera jazarpen hori hedabide publikoe-tan egin izanak larriagotu egin du arazoa.

Eraso hauek jasaten ari diren langileeibere babes eta elkartasunik zintzoenaadierazi nahi izan die UsurbilgoUdaletxeko langileen Batzarrak, gaurkoegunez bertan bildutako langile guztienoniritziarekin.

Jazarpen eta eraso jarrera guztiekin

amaitzeko dei berezi bat egiten dieguUsurbilgo Udal agintariei: Utz gaitzatelabakean, lanean, inolako presiorik gabe.

Langileen Ordezkariak. Usurbilen,2005ko Ekainaren 30ean.

Udal langileoi jazarpenik ez

Udaleko arduradunok, NOAUAren207. zenbakian argitaratuduzuen publierreportajean

“Esaiozu Udalari” izeneko atalean herrita-rrak beren iritzia ematera gonbidatzen ditu-zuenez, esateko ditudan lauzpabost gauzatxoargitzeko zuzentzen naiz zuengana, aurretik,nola ez ba, herritarroi aukera paregabe hauzabaltzeagatik eskerrik beroenak emanez.Oraingoan gure etxeko leihotik eguneroikusten dudanaz bakarrik jardungo dut, etahurrengo atalean asko kezkatzen nautenkontu batzuez (…).

Egunero ikusten dut Puntapax errekaplastiko eta zaborrez betea. Baita berriki bidebazterreko belarra moztu eta motz-motz gel-ditu denean, bistan gelditu diren plastikopuska ugariak ere, beti bizirik dauden lorezuriak bailiran, zein apaingarri polita!Egunero, gau epel hauetan are gehiago, loge-lako leihoa irekita lo egin nahi izaten dugubaina ezin da kontrolik gabeko motoak (etaez dira gutxi) gure herri aurreratu honetanlibre dutelako belarrietako tapoirik gabe ibil-tzen diren herritarrak eta dagoeneko gorrakdirenak ezik, beste guztiak gogaitzea, ezdutelako zarataren muga arrazoizkoetatik

pasatzeko debekurik, eta baldin badute ber-din dio, inork ez baitie betearazten. Egunezere, horietako makina beldurgarri bat ondo-tik (eta ez hain ondotik) pasatzen bazaigubihotzak salto bat egiten digu eta belarriekmin. Honen aurkako neurri zorrotzikUdalak hartzen ez badu, nork hartu behardu? Eta orduan zertarako ordaintzen dieguarduradunei? Udako gauetan egunero, gertudugun pub-eko terrazako zaratak (norenardura da?) jasan beharra daukagu batzuetangau osoan. Zergatik herri honetan jendeakoihuka hitz egiten du ondokoarekin, zerga-tik egiten du pixa kalean, zergatik botatzenditu zigarrokinak lorategietara eta karkaxakespaloietara? (…).

Gure auzoan auto batzuk Puntapax kale-an inpunitate osoz gainditzen dituzte arra-zoizko abiadura muga guztiak, ez dugulakoabiadura moteltzekoak hemen ere jar ditza-ten zorterik izan. Espero dugu laster izateahemen horrelakoren bat, agian hurrengohauteskunde kanpainan… nork daki.Artzabal etxeetako frontoiko fokoek gauosoa pasatzen dute piztuta, argindarraaurrezteko modu zeharo eredugarria (…).Argiak itzalita aurreztuko litzatekeenarekin,

abiadura moteltzeko mundialak eros ditza-kezue, eta oraindik dirua soberan izangolitzateke herriko motero guztiei silenziadorebana oparitzeko (…). Egunero ikusten dutjendeak (eskerrak gutxi batzuk diren) bereetxetik zaborra ateratzean kale izkin bateanuzten duela, batzuk kontainerra urruti dute-lako, baina beste batzuk kontainerra 20metro eskasera edukita. Gero zakur etakatuak poltsak puskatu eta barrukoa barreia-tzeaz arduratzen dira. Horrelakorik hiruga-rren munduko herrialdeetan bakarrik gerta-tzen dela, honetan nirekin ados egongo zare-tela uste dut. (…). Eta bitxiena: gure auzoan“zabor organikoa” dioten kontainer berribatzuk daude. Adkisizio polita. Baina adi,galdera: horra zabor organikoa botatzenbada (halere, zertarako?, konpost baliogarriaegin ordez, hortik San Markosa eramatenbaituzue bertan alferrik galdu eta hangobizilagunei arazoak besterik ez sortzeko),nora bota behar dira ontziak, papera eta kris-tala ez den beste guztia? Eta, gainera, zerta-rako bota ontziak kontainer horira, gerohoriek ere San Markosen botatzen badira?Jarraituko du…

Muskilda Tellabide Amunarriz

Udalari gutun irekiaEkainaren 10eko NOAUA!!ko Udalaren publierreportajeari buruz (I)


ET X E KO BE R R I

Baserrien liburua, on line

Iazko gabonetako oparia izan zen.Gaur egun ere, estimazio handiaduen liburua da “Usurbilgo base-

rriak eta baserritarrak” izenekoa. Orain,urrats berri bat eman du NOAUA! KulturElkarteak. Plazagunea enpresaren bitartez,Internet sarean da Josu Tellabidek idatzi-tako liburua, honako helbidean:www.noaua.com/baserriak.

Sistema arin bati esker, liburua oso-oso-rik edota atalka irakurri daiteke.

Duela urte batzuk sinestezina zirudien.Gaur egun, Internet sareari esker, 800orrialdeko liburua ordenagailutik bertatikirakurri dezakegu. Bai. Egia da.Irakurtzeko, paperezko edizioa egokiagoada. Internetek, ordea, beste abantailabatzuk ditu: nahi adina bilaketa egin dai-tezke era erraz eta arin batean. Kontsultakegiteko tresna praktikoekin osatu baita hiz-pide dugun web atak berria:

www.noaua.com/baserriak.Kontsulten atalean, izena izan daiteke

baserri jakin bat aurkitzeko modua. Edotaabizenen atalean klikatuz. Aukeran, koka-lekuaren bidez, auzoz auzoko kontsultakegin daitezke.

Iradokizunak egiteko aukeraBehin kalean dela, zaila da liburuan argi-

taratutakoa zuzentzea. Argitalpen berri bategin arte, ezinezkoa. Interneten, ordea, ez.Berehala aldatu edo moldatu daitezke ida-tziak. Iradokizunak egiteko aukera ematendu web orrialdeak, “Iradokizun bat bidali”klikatuz. Iradokizun bat bidali nahi baduzuedota akatsen bat topatu eta jakinarazi nahibaduzu, pantailan azaltzen den formularioabete eta eman zure azalpena. Argazki batweb orrian gehitu nahiko bazenu, berdin.Baina argazkiaren kasuan, irudia helbidehonetara bidali: [email protected].

www.noaua.com/baserriak klikatzean, liburua kontsulta-

tzeko aukera guztiak azalduko zaizkigu begibistan.

Liburua, salgai oraindik

943 363370- 361439

Mugikorra: 649435475 649435476

Interneten zintzilikatzean, urratsberri bat eman du NOAUA!k.Baina esan dugu. Liburu bat ira-

kurtzeko, papera baino euskarri egokia-gorik ez dago.

Iazko abenduaren hasieran “Usurbil-go baserriak eta baserritarrak” liburuasalgai jarri eta, berehala, ale asko salduziren. Apurka-apurka bada ere, ondosaltzen ari da oraindik. Etxerako edooparitzeko, liburua estimazio handikoabaita.

NOAUA!ko egoitzan bertan erosidaiteke Josu Tellabidek idatziriko libu-rua. Baita honako saltokietan ere:

Lizardi liburudendan, Laurok liburu-dendan, Kioskoan, Txapartegi harate-gian (Aginaga), Eiza dendan, PeñaPagola Elkartean, Alkartasuna NekazalKooperatiban, Zumeta jatetxean,Barazar jatetxean, Alamandegi jatetxe-an, Santueneko Esnaola dendan etaUrbilgo Eroskin.

Bazkideontzat, merkeagoLiburuak 38 euroko prezioa du.

NOAUA!ko Kultur Elkarteko bazkide-ok, ordea, 25 eurotan eskuratu dezakegulehen liburua (bigarrena, 38 eurotan).Bazkide izateak dituen abantailak.


PO R R U S A L D A

Zelanda Berria, Aitor Egiletaren begietan

Kronika osoa eta irudi gehiago www.noaua.com orrialdean

Mordor-eko lurretanbarrena.

Milford Sound-eko fiordoak.

Zelanda Berriko Aucklandhiria, gauez.

“The Basque historyof the world”

“Auckland hirian liburu dendabatera sartu nintzen zenbait mapaerosi asmoz, eta hara nere sorpresa,Mark Kurlansky-ren “The Basque his-tory of the world” edo munduaren eus-kal historia liburua apalategi bateanondo nabarmendua ikusi nuenean.Azaleko ikurriñaren koloreek nire arre-ta bereganatu zuten. Beraz, ezin izannuen dendatik atera liburua esku arte-an izan gabe”.

Behin baino gehiagotan aipatudugunez, Aitor Egileta iazkoabenduan hasi zen munduari

itzulia ematen. Lana urtebeterako utzieta, ordutik, batetik bestera dabil usur-bildar gaztea. Brasilen hasi zuen zehar-kaldia. Paraguai eta Uruguai bisitatuondoren, Argentinarako bidea hartuzuen. Patagonia osoa egin eta handikEkuadorrera jo zuen. Galapago irlakbisitatu eta gero, Perun barrena murgil-du zen Aitor. Aurreko NOAUA!n aipa-tu genuen bezala, maiatzean Polinesianizan zen eta ekainaren hasieran ZelandaBerrian. Azken herrialde honetakobidaia-kronika osoa noaua.com helbi-dean aurkituko duzu, Aitor Egiletarieskainitako tartean hain zuzen. Denaden, kronika horren datu eta argazkibatzuk bildu ditugu orrialde honetan.

Aitorri atal berezi bat egin diogunoaua.com web orrialdean. Bertan jaso-tzen ditugu bere bidaia-kronikak etaargazkiak. Zelanda Berrikoa da igorridigun azkena. Bertan aipatzen duenez,“nahiz eta ingeles kutsua izan, askoz ereirekiagoak dira kiwiak (horrela deitzendiote beren buruari). Adiskidetsuak etaalaiak orokorrean”. Arreta handikoak gai-nera, kalean galderaren bat egin eta eraguztietako azalpenak emateko prest iza-ten dira Zelanda Berrikoak.

Aitor Egiletak dioenez, “lasai bizi dira.Bizitza lasaiera ohituta daude eta behinarratsaldeko 17:00etatik aurrera, dendakitxi eta kaleak hustu egiten dira. Pixka bat

aspergarria izan daiteke”.Zelanda Berrira joan nahi duenak

azalpen interesgarriak topatuko dituAitorren kronikan. Esate baterako,Zelanda Berrian Euskal Herrian daudenantzeko prezioak aurkituko ditugu: “zen-bait gauza garestiagoak, batez ere alkoho-la. Hoteleko gau bat bi pertsonentzat 50euro, ur botila supermerkatuan 0,60 euro,zerbeza tabernan (330 ml) 2,75 euro,afari normal bat 22 euro, albergean lo egi-tea 11 euro”, hala dio Aitorrek.

Klima, geografia, komunikazioa edotabertako paisaien deskribapenekin osa-tzen da Aitorren kronika (oso-osorik,www.noaua.com helbidean).

Zelanda Berriko Franz Josef glaziarrean ateratako irudia.


KO N T Z E J U TX I K I A

Lanbide Hastapeneko tailerre-tan matrikulatzeko garaia da.Ikastaro hauek 16-21 urte

bitarteko gazteei zuzenduta daude,Bereziki, ikasten ari ez direnei edotalangabezian dauden gazteei.

Lanbide ezberdinak ikasteko aukeradago. Aginagako tailerretan, sukaldaritza-gozogintza edota ile-apainketa-edergintzaikasi daiteke.

Lasarte-Oriako tailerretan, igeltseritza-teknika berriak edota zurgintza-egurra.

Eta Andoainen, automobilaren karroze-ria edota galdaragintza-soldatzea.

16-21 urteko gazteei zuzenduaIkastaroek bi urteko iraupena dute eta

lehentasuna Usurbilgo herritarrek izan-go dute. Bereziki, 16-21 urte bitartekogazteek, ikasten ari ez direnek edota lan-gabezian daudenek.

Izena emateko epea irailaren 15eanamaituko da, baina kontuan izan abuz-

tuan ezingo dela matrikulazioa egin. Informazio gehiago, udaletxean esku-

ratuko duzu edota telefono zenbakihonetara deituz: 943 37 19 51.

Lan-kontratu askoIkasteaz gain, ikasleek praktikak egi-

teko aukera izango dute. Lanbide batikasi eta lantegietan praktikak egitekoeskaintza zabala baita. Gainera, lanbidehauen inguruko eskaria handia denez,praktiken ondorioz lan-kontratu askosortzen dira.

Lanbide bat ikasteko aukera

aginagan dagoen Lanbide Eskola.

KzGunea, abuztuan itxita

Usurbilgo KzGunea itxita egongoda abuztuan: uztailaren 30etikabuztuaren 31 arte, biak barne.

Egun horietan, Donostiako hiruKzGune egongo dira zabalik: 1. Ernest Lluch Kultur Etxea: AnoetaPasealekua, 7 (943 46 57 18). 2. Okendo Kultur Etxea: NafarroaEtorbidea, 7 (943 29 74 49).3. Alderdi Ederreko Udal Liburutegia:Alderdi Eder Parkea, z/g (943 42 38 65).Hiru KzGune hauek astelehenetik larun-batera egongo dira irekita: goizez, 10:30-14:30; arratsez, 16:30-20:00. Hori bai, Donostiako Aste Nagusian goi-zez zabalduko dira bakarrik.

Usurbilgo eta inguruko gainontzekoKzGune guztiak itxita egongo dira uztai-laren 30etik abuztuaren 31 arte (Lasarte-Oria, Urnieta, Usurbil, Zarautz, Altza,Lugaritz...).

Merkatarientzat ikastaroakEusko Jaurlaritzak “MerkataritzarakoPlan Informatikoa” jarri du martxan.Plan honen eskutik, herriko merkatariek(autonomoek) hainbat ikastaro egitekoaukera izango dute. Ikastaro hauetanizena emateko doako telefono bateradeitu behar da: 900 500 900.

Araudi eta ordenantzaberriak, jendaurrean

Ekainaren 10ean egindako bilku-ran, Usurbilgo udalbatza plenoak

araudi bat eta udal ordenantza bat onar-tu zituen hasieraz. Araudia, udal intere-seko irabazi-asmorik gabeko elkarteakerregistratzeari buruzkoa da.

Udal ordenantzak, berriz, UsurbilgoUdalaren dirulaguntzak arautzeko xedeadu.

Erabakia jada GAOn argitaratua izanda eta erreklamazioak edo iradokizunakaurkezteko epea uztailaren 21ean amai-tzen zela esan genuen arren, epea uztai-laren 28an amaituko da.

Gai honi lotuta, Usurbilgo Udalakhitzarmena adostu du AEK udal euskal-tegiarekin zein Zumarte MusikaEskolarekin.

UHLk alegazioak egin dituUdalbatzak behin-behingoz onartuta-

ko diru-laguntzen ordenantzari eta udal-erregistroa osatzeko erabakiari buruzondoko alegazioak egin ditu UHLk.

UHLren iritziz, “elkarte eta taldeeiezartzen zaizkien betebehar ugarirekin,herri-dinamika eta ekimenak sustatuordez, oztopo bilakatzen den tresna deladeritzogu”.

Aldaketa hauek proposatu dituzte:1. Udal erregistroa osatzeko Eusko

Jaurlaritzakoan egoteko betebeharra eza-batzea. Nahikoa litzatekeela Udalakberak herriko talde eta elkarteen zerren-da ofizialki osatzea talde horiei doku-mentu minimoak eskatuz eta dokumen-tu horiek egiteko orduan udal-zerbi-tzuen laguntza eskainiz.

2. Diru-laguntzen banaketa erabaki-tzerakoan eta banatutakoaren kontrolaegiteko garaian, elkarte eta taldeen barneautonomia eta intimitatea errespetatzea.

Azkenik, UHLk uste du arautegiakonplexuegia dela eta zenbait atal eraxumeagoan jasotzeko aukera badagoela.

Kale Nagusia berritzekoasmoa aurrera doa

Kale Nagusia eta Eguzkitza auzoaberritzeko urrats berriak eman

dira. Obra gauzatzeko lehiaketaren bal-dintzak argitaratu berri dira. Milioi bate-ko aurrekontua izango du lan honek.

Uztailaren amaierarte jendaurrean izango daAritzetako autopista sei karriletara zabaltzeko proiektua

Udal liburutegia ere, itxitaUztailaren 29tik abuztuaren 29ra itxitaegongo da udal liburutegia.

Gipuzkoako Foru Aldundiak seikarriletara zabaldu nahi du A-8

autopista. Orio eta Aritzeta arteko ere-muari eragiten dio proiektu honek.Orion, gainera, lotune bat egin nahi du

Foru Aldundiak. Proiektu hau jendaurrean da, ikusgai,

uztaila bukaera arte, Foru AldundikoBide eta Azpiegituretarako Departa-menduan eta Usurbilgo Udaletxean.


ER R E P O R TA J E A

36ko Gerra Zibilaren azken lekukoak

1936ko Gerra Zibila uztailaren18an hasi zen. Historiak dioe-nez, ordea, Usurbila beranduxe-

ago iritsi ziren gerra hotsak, 1936koirailaren 17an. Iruretagoiena koronela-ren tropak Mendizorrotzetik barrenagure artera iritsi zirenean, hain zuzen.Frankistak sartu zirenean, herritarbatzuk espetxeratuak izan ziren.Besteak, desterratuak; eta ihes eginda-koak ere izan ziren. Gazte batzuk,ordea, Errepublikaren aldeko fronteanmurgildu ziren. Gaur egun, bi diraErrepublikaren alde borrokan aritu etagero bizirik dauden gudariak: ManuelGoenaga eta Antonio Aranburu.Manuel Goenagaren hitzekin etaAntonioren seme den ManuAranburuk ekarritako idatzi eta irudie-kin osatu dugu honako erreportajea.

NOAUA! Errepublikaren aldekoekinbat egin zenuen. Nola osatu zen zuentaldea?

Manuel Goenaga. Errepublikanoekkoartela jarri zuten Zarautzen. Harajoan ginen, bertan gaua egin eta hurren-go goizean Azpeitiara joateko bolunta-rioak behar zirela eta konpainia prepara-tu behar zela.

Kosme Yaguezek (Zubietakoa, EAJkokidea) zera esan zuen: bertan geratzeapentsatu diagu.

Bertan geratu? Esan nion. Ez omen dute ezer egiten, Kosmek.Usurbilen geratu behar genuen, ez

hemen bota nion. Ni aurrera joangonaiz libre dagoen artean.

Irurako batek galdetu zidan: zer eginbehar duzue?

Batzuk aurrera eta besteak etxera, ezomen dutela ezer egiten.

Eta Irurakoak esan zidan: Asteasun erehori esaten zuten, orain han zeudek seiedo zazpi, arto artean enterratuta.Usurbilen ere egingo ditek.

Bai egin ere (Kosme Yaguez Oriokomendate inguruan fusilatu zuten,1936ko urriaren 10ean).

N. Ze gudarostean ibili zinen?M. G. Ni Gipuzkoa batailoian ibili

nintzen. Komunistak ziren dirigenteakbaina Errepublikaren aldekoak.

N. Usurbildik abiatu eta Avilesen(Asturias) bukatu zenuen preso.Asturiasen asko erori ziren, ezta?

M. G. Bastante. Usurbilgoak ere. Bibadira hilak: Inaxio Arruti, Ibarrolakoa;eta Blas Ugarte, Egiluzekoa.

Atrakatu genuen, abiatu ginen goitikbehera autobusean eta (frankisten) fron-tetik tiki-taka balazoka gure autobusari.Artoan barrena korrika hasi ginen.Errioa zegoen, zubia pasa eta SanEsteban bezalako kasko bat ikusi etahura hartzera abiatu ginen. Batzuk “apuro pecho”, behetik gora. Besteak,parapetatzen. Munizioa eskatu eta eska-tu baina munizioarekin zihoazten biakerituak zeuden. Kamileroak ere, gehie-nak erituak eta kamilarik ez. Ugarte hauguk jeitsi genuen eritua behera. Uraeskatu eta eskatu ari zen. Gutako inorkkantinplorik ez. Erreka bazegoen alda-menean baina handik ura ekarri behar.Ura ekartzeko ezertxo ere ez genuen etamatxetearen funda garbitu eta horrelaekarri genion ura. Anbulantziak eramanzuen. Gero jakin genuen Avilesen hilzirela Blas Ugarte eta Inazio Arruti.

N. Nola erori zen zuen batailoia?M. G. Itsasoan. Altoa bota ziguten eta

akabo. Avilesen ihes egiteko barkua

hartu baina altamarrean preso hartu etaCudillerora eraman gintuzten. Gu beza-la errezibitutako prisionerorik Espainiaosoan ez da izango besterik. Musikabanda eta guzti. Barkutik atera, etamusika bandarekin departamendu bate-ra gaua egitera eraman gintuzten. Kalebuelta batean, emakume motz bat, gure-gana arrimatu zen eta “Biba Rusia!”oihukatu zigun.

N. Ze kargua zenuen batailoian?M. G. Ni sargentoa nintzen.

Metraileta eta pistola ibiltzen nituen.Laredo komandantearen bizkartzainanintzen. Gero fusilatu egin zuten. Huranora joan, ni beti hara joan behar izatennuen berarekin.

N. Komandantea gogorra al zen?M. G. Ez. “De tu a tu” beti berarekin.

Bilboko Firestone ondoan harrapatu zutenpreso. Eta fusilatu egin zuten. Gu bainolehen erori zen. Geroztik, Santander guz-tia eta Asturiasko parteak galdu genituenbeste komandante batekin.

N. Zu eta Antonio zarete bizirik dau-den azken bi gudariak.

M. G. Nik dakidala ez da bizirikdagoen beste gudaririk Usurbilen.

Duela ez hainbeste, Manu Aranburuk (Antonioren semeak)ateratako erretratuan ageri dira Manuel Goenaga (irudian, ezke-

rretara) eta Antonio Aranburu (irudian, eskubikoa).



Preso hartu eta “Batallón de Trabajadoresen”lan egitera behartu zuten Manuel Goenaga

Preso erortzean, errepublikazalebatzuk fusilatuak izan ziren.Beste batzuk, ordea, “Batallón

de Trabajadores” delakoan lan egiterabehartu zituzten. Galtzaileentzakozigorra zen. Manuel Goenaga, gerragaldu zuten asko bezalaxe, batailoihorietan lan egitera behartua izan zen.

Manuel Goenaga atxilotu zutenean,lehen egunak Santoñan egin zituen.“Han, oso gaizki ibiltzen ginen urarekin.Handik Mirandako “campo de concentra-ción”-era eraman gintuzten eta ez nintzenondo sentitzen. Lehenago, Santoñara,beste espedizio bat eraman zuten. Irundarbat hankutsik zegoen. Nik bi bota parenituen eta esan nion, tori, har itzazu botahauek. `Bai, eta nola ordainduko dizki-zut?´ galdetu zidan irundarrak. Egunenbatean horretarako aukera baduzu ondo,bestela lasai egon, erantzun nion”.

Faborea azkar jaso zuen gure protago-nistak. Zorionekoa Manuel Goenaga.Mirandara eraman zutenean, irundarhura mendikuaren laguntzaile jarriazuten. Eta irundarrak Manuel ezagutu.Fabore itzultzeko ordua zen. Hurrengoegunean, preso denek errekonozimen-dua zuten. Manuel medikuarengana joeta `zu al zara Manuel Goenaga? Txokohonetan geratu. Zuri hobeto begiratukodizut´.

Gerran pasatakoak pasa eta gero, etaSantoñan urarekin izandako arazoekin,Mirandan beste itxura bat zuenManuelek. Pentsa ze aldatua zegoen, aitabisitan joan zitzaionean ez zuela semeaezagutu.

“`Tienda de campañatan´ ginen. Aitabisitatzera etorri eta bi lagun geunden.Dendan sartu eta galdetu zuen: `bietatik

zein da nere semea?´ Ez nauk ezagutzenaita? Esan nion. Niregana hurbildu etanegarrari eman zion aitak”.

“Fiebres tifoideas” delako gaitza zuenManuelek. “Orduan konturatu nintzenhezurrak nola diren gorputzean.Hilabetez, kafesnea besterik ez nuen har-tzen. Hainbeste suerteko gizona izan naiz.Han ere, moja batek bihotzeko hartu nin-duen, kariño handiz tratatu ninduen.Kafesnearekin etortzen zen eta niri ema-ten zidan lehenik. Eta bueltan, berrizostera niri. Niri bi bider ematen zidan”.

Gero sendatu zenean, “Batallón deTrabajadoresera” eraman zuten,Guadalajarara.

Guadalajaratik Kataluniako Malgratherrira eraman zituzten. “Gure lana egu-rra sukalderako ekartzea zen. Goizeanhondartzara joaten ginen, arratsaldeanere berdin”.

“Batallón de Trabajadores” delakoandenbora batean aritu eta gero, aske utzieta Usurbila itzuli zen. BerehalaLuzuriaganean hasi zen lanean. Denabukatu zela uste zuen arren, lanean hasieta gutxira ofizinara deitu zutenManuel. Gerra amaitua zen bainaManuelentzat ordea ez: “Trabajadorebezala ez genuela denbora osoa konpletatueta Mirandara joateko agindua genuen”.Berriz ere Mirandan izan zen eta handikPalma de Mallorcara, porlanazko forti-nak egitera: “Ondo tratatu gintuzten. Janaondo ematen ziguten. Goizean dianagenuen, goizeko 7:30etan. Hura jo ordukopikua bazen bistara. Aurrena hori bildueta gero gosaldu. Gosaldu eta lanera abia-tzen ginen. Urarekin emateko partez, ardo-arekin ematen genuen botijoa. Lanean hasieta 11:45ean alto. Hondartzan bainuahartu eta bazkaltzera. Pinudietan siesta

egin eta 15:00etan berriz ere lanera.16:45ean, alto berriz ere” .

Komentua zuten aldamenean. Egunbatean hondartzara joan eta haiek ereigeri egitera joanak ziren. “Gu ikustean,korrika denak konbentura!”, adierazidigu parrez Manuelek.

Ondo zeuden baina oso bigilatuakzeuden. Uneoro, gainean zituzten eskol-tak euren fusilekin.

Palmatik Asturias aldera eramanzuten, bertako aireportu bat egitera.Lugo de Llanerakoa hain zuzen.

1942an, bigarrenez etxera itzuli zene-an, amaitu zen gerra Manuelentzat.

Manuel Goenaga, “batallon deTrabajadoresen” lanean. (Goian,

ezkerretik hasita, bigarrena da Manuel).

Minak nor jaso?

Franco jada indarrean zen.Boluntarioak eskatu zituzten

gerrako minak ateratzeko. Manuelek,artean “Batallón de Trabajadoresen”,ondo gogoan ditu egun horiek: “astu-riar sargento batek, falangista, “ezapuntatu inor” esaten zigun. Gerra egineta gero, orain ez duzue bizitza minabatekin galduko. Jarri duenak kendudezala. Maisua zen, asturiar sargentohura. Ez ginen inor apuntatu”.

Duela ez hainbeste, bestelakoazen kaleko giroa. ManuelGoenagak adierazi digunez,

“jendea kantari eta txistuka ibiltzen zenkalean. Orain ez du inork kantatzen, ezdu inork txisturik jotzen. Ez dut inorsentitzen”.

Manuelek dioenez, jeltzaleek edo nazio-nalistek hau kantatzen zuten: “GoraEuskadi, bizi bedi Jaungoikoa ta Lege Zarra,España Españarentzat, Euskadi guretzat”.“Eusko Gudariak gara” zen asko abestenzen beste kanta bat. Sozialistak eta komu-nistak, berriz, Internazionala abesten zute-la adierazi digu Manuel Goenagak.

Dantzan ere askotan aritzen ziren, iagehienetan esku soinuaren erritmoan.“Sueltoan, a lo agarrau...”, era askotakodantzak ditu gogoan Manuel Goenagak.Gure protagonista, ordea, ez zen dantzanaritzen. “Nik behin ere ez dut dantzan egin.Behin ere ez zitzaidan okurritu egin beharnuenik eta ez nuen ikasi. Nik semeei esatennien: `bi gauza ikasi behar dituzue. Batdantzan egin eta bestea igeri egiten ikasi´”,aitortu digu Manuelek.

Astelehenez ezkondu zenGerra Zibila 1939an amaitu zen.

Manuelentzat, aldiz, 1942an. “Batallón deTrabajadores” delakotik aske utzi zutene-

an. Orduan bukatu ziren gerrako kalami-dadeak Manuelentzat. Lanean hasi etahandik gutxira ezkondu zen: “13 de enerodel 45. Astelehenez ezkondu ginen.Larunbatetan eta igandetan “plato único”izaten zen. Ez zen bi platerik zerbitzerik.Astean zehar, libre. Baina larunbateanezkontzen baginen, “plato único” egin behargenuen. “Plato único” ez egiteagatik astelehe-nez ezkondu ginen”.

Gerra aurretik ezagutzen zuen bereemaztea izango zena. “Lehenagotik ezagu-tzen nuen baina bikote bezala gerra eta gerohasi ginen. Suerte izugarria izan nuen.Andre ona tokatzea. Oso ona izan dutandrea. Bizitzen laguntzeko elkarri”, adie-razi digu Manuelek. Kale Nagusian bizidira. Adinak barkatzen ez duen arren, sasoieta umore onean.


ERREPORTAJEA

“Lehen, kantari eta txistuka ibiltzen zen jendea”

Egiluzeko Blas Ugarte trikitila-ria Asturiasen hil zen, errepu-

blikaren aldeko frontean.

Gogorra izan zen gerra.Batzuk, borondatez, errepu-blikazaleen frontearekin bat

egin zuten. Beste batzuk, halabeharrez,Francoren alde egitera behartu zituz-ten. Manuel Goenaga eta beste anaiabat, errepublikarrekin aritu zirenborrokan. Baina beste bi anaia, ordea,armada frankistarekin borrokatzeraeraman zituzten.

NOAUA! Zergatik galdu zenutengerra?

Manuel Goenaga. Guk ez genuenmandorik. Materialik ere ez. Kanoiakbai, nahikoak genituen. Abioia bakarra,

ordea. Kaza txiki bat. Moska deitzen zio-tena. Frankistek, ordea, abioi asko zituz-ten. Nik arratsalde batean 72 abioi kon-tatu nituen Bizkaiko frontean nintzela.

Behin, hilko nintzela pentsatu nuen.Bakarrik ez ibiltzeko agindua genuen.Baina bakarrik nengoen mendian.Aldapa handia zegoen. Azken muturre-an nintzen eta abioi bat azaldu zen. Niikusi eta bonba askatu zuen, 200 kilo-koa gutxienez. “Hemen nire azkena”,pentsatu nuen. Nire ondotik sei batmetrora pasa zen bonba hori, haizesoinu batekin... 10 metro aurrerago,haritz bat bota zuen aidean, zainetatikaterata. Niri ez zitzaidan ezer gertatu.

N. Bizkaian ere borrokatu zenuen.Gernikakoa gogoan al duzu?

M. G. Noski. Ni Otxandianon nen-goen Gernika bonbardatu zutenean.Handik ikusi nituen abioi alemanakpasatzen. Haiek bonbardeatzen hastenzirenean aguantatu egin behar zen!

Gernikako bonbardaketan, Otxandianon zen Goenaga

Gerra ondoren,gorrotorik ez herrian

NOAUA! Gerra ondoren, gerrazhitz egiten al zen herrian?

Manuel Goenaga. Ez, pasatakokontuak ziren. Konbertsazioa toka-tzen bazen bai. Baina bi aldeetan ibi-litakoak juntatzen ginen. Hala ere,gerrarengatik ez zen gorrotorik. Nihona etorri nintzenean alkateak, ezdakit falangista edo zer izango zen,Luzuriagara bidali ninduen lan egi-tera. Nik Michelinen nahi nuenbaina ez zen nahikoa lanik orduaneta Luzuriagan hasi nintzen. Laneanhasi eta handik gutxira, ordea,“Batallón de Trabajadoresera” buel-tatu behar izan zuen berriz ere. Eznuela denbora guztia kunplitu etafalta zena osatzera joan behar nuela.Ez zegoen esaterik ezetz. Beste 23hilabete gehiago egin nituen trabaja-doresetan. Handik bueltan, 1942an,Michelinen hasi nintzen lanean. 40bat urte egingo nituen Michelinen.60 urterekin borondatezko jubila-zioa hartu nuen arte.

N. Oraindik sasoi onean izangozinen.

M. G. Bai, baina gure etxea dendazen. Andreak eramaten zuen denda,eta nik ikaztegia nuen beste mutilbatekin, Oxtapeko sarrera aurrean.



1931ko hauteskundeetan HerriFronteak irabazi eta horrela abiatu

zen Espainiako Bigarren Errepublika.Hego Euskal Herriko lau probintziekLizarrako Autonomi Estatutuaren proiek-tua onartu zuten; baina, EspainiakoGorteek ez zuten onartu. Errepublikanindarrean zegoen gobernu ezkertiarrarenkontra Francok altxamendu militarra hasizuen 1936ko uztailaren 18an. Aurretikeskuindarrek, Jose Antonio Primo deRiveraren eskutik, desestabilizazio kanpai-na egin zuten Espainian. Gerra zibilean,guztira, 600.000 hildako izan ziren.Francoren jarraitzaileek errepublikarrakgaraitu zituzten Italiako eta Alemaniakogobernuen laguntzaz. 1939ko urtarrilean

Francoren armadak Bartzelona hartu etaAlacanten zegoen Errepublikako gober-nuak Frantziara alde egin behar izan zuen.Martxoan Madril hartu ondoren, gerraamaitu eta Francoren diktadura hasi zen.

Errepublikatik diktadura luze batera Gerra ZibileanFusilatutakoak

Joxe Mari Furundarena BegiristainAginagako Eizakoa, 21 urte. Tolosan, 1936ko urriaren 3an.

Juan Bautista Aginaga OtegiGaztainagakoa. Meagasen fusilatuzuten, 1936ko urriaren 10ean.

Kosme YaguezZubietakoa. Orio inguruan fusilatuzuten, 1936ko urriaren 10ean.

Patxi AizpuruaUrdaiagako Zabalekoa. Orio inguruanfusilatua, 1936ko urriaren 10ean.

Joxe GalarmendiKaxkoenekoa. Zizurkilen, 1936ko azaro-aren 2an.

Errepublikaren aldekoFrontean hildakoak

-Inaxio Arruti, IbarrolakoaAsturiasen, 1936an

-Blax Ugarte, EgiluzekoaAsturiasen, 1936an

-Andres Martinez, Ilbidean (Bizkaia), 1937an

-Eusebio Illarramendi,Otxandianon, 1937an

-Baleriano Galarmendi, KaxkoenekoaOtxandianon, 1937an

-Erramun Galarmendi, KaxkoenekoaOtxandianon, 1937an

-Joxe Miguel Uranga, TxikierdikoaOtxandianon, 1937an

-Kaximiro Aginaga, IlunbekoaArtxandan, 1937an

Frankistak iristean, Usurbildik alde egin zuten herritarrak

Joxe Aburuza, TxulonekoaManuel Aburuza, UsaskukoaKaximiro Aginaga, IlunbekoaAnttonio Aranburu, “Antonio Pello”Juanito Aranburu, pilotaria bere lau alabekinJuanito Arriaga, MotzanekoaLuziano Arriaga, MotzanekoaInaxio Arruti, IbarrolakoaJuanito Arruti, IbarrolakoaFelipe Aierbe, mikeleteaJulian Belgoetxea, EloorkoaModesto Bereziartua, UrruzmendikoaEleuterio Errasti, Etxeberri ZaharrekoaJesus Errasti, ErraztikoaJuan Mari Errasti, ErraztikoaJulian Errasti, ErraztikoaBaleriano Galarmendi, KaxkonekoaErramun Galarmendi, KaxkonekoaJosepa Galarmendi, KaxkonekoaBixente Galdona, KaxtorrenekoaTxomin Garitazelaya, KatapazanekoaManuel Goenaga, Olarrikoa

Tiburtxio Goenaga, OlarrikoaTxomin Ibarguren, SaizarkoaAgustin Illarramendi, EzpaldiberrikoaEusebio Illarramendi, EzpaldiberrikoaLukax Illarramendi, XimonekoaInaxio Intxausti, XantuxenekoaLuis Iragorri, Urruzmendin apopiloJose Migel Irastorza, PotxonekoaJoxe Antonio Labaka, Santueneko morroiaRaimundo Lizarralde, IzoztegikoaJoxe Mari Martija, EzkerrenekoaAndres Martinez, “Guardagujasen” semeaPraxku Mujika, Zapatarinekoa bere familiarekinAntonio Rezola, Txikierdiko ZapatarikoaErramun Rezola, BabilonikoaXanti Rezola, BabilonikoaRoke Tolaretxipi, ZubietakoaBlax Ugarte, EgiluzekoaJuan Inazio Unanue, AgerreazpikoaJoxe Migel Uranga, TxikierdikoaMartin Uranga, TxikierdikoaAnttonio Zapirain, Lartzandietakoa

Francoren alde borrokatuzuten reketeek, Nafarroako

talde militar karlistak

Datu hauek “Herriak badaki, Usurbilgo memoria errepresiboa” liburutik hartuak (NOAUA!-Etxerat, 2002)


NOAUA! TXIKI

Euskal Txokoetako argazkiaduzue hauxe. Baina ez da argaz-ki soil bat. Ez da gure artxibo-

rako jaso dugun irudi bat gehiago.Euskal Txokoetako azken argazkia da.Ekaineko azken saioko erretratua.Aldaketarik ez bada, nekez errepikatukodena. Irudi honek, Euskal Txokoetazhausnartzeko bidea eman digu.

1996ko ekainean hasi zen dena. Garaihartan, udaletxean hainbat aholkubatzar zeuden, tartean, EuskararenAholku Batzarra. Izenak dioen bezala,euskararekin zerikusia zuten taldeek etaerakundeek hartzen zuten parte.Udarregi Ikastola, Santueneko HaurEskola eta Ageri Alde Ikastetxea (azkenbiak, jada ez daude martxan) ondoriohonetara iritsi ziren: badira euskarazhitz egiteko zailtasunak dituzten hau-rrak (bereziki, giro erdaldunean bizidiren gaztetxoak).

Diagnostiko horren ondotik iritsiziren helburuak: euskaraz jarduteko pre-mia dutenei aukerak eman behar zaiz-kie. Bide batez, haur eta gazteei aisialdi-garaian euskaraz bizi eta gozatzekoaukera eskaini beharko litzaieke.

1996tik hona, helburu horiek asetze-ko sustatu dira Euskal Txokoak.Ikastetxeek proposatu eta Udalak finan-tzatu duen zerbitzua.

Iazko urria arte, haur horien guraso-entzat zerbitzua doanekoa zen. Azkenikasturtean, ordea, gurasoak kuota batordaintzen hasi behar izan dute. Eta haumuga bat izan da guraso askorentzat.

Pentsa, iaz, 58tik 10era murriztu zenEuskal Txokoetako haur kopurua.Nahiz eta bakarra ez izan, diruan egondaiteke jeitsieraren faktoreetako bat.Baina ordaindu ezinik dauden gurasoendiruaz ari gara? Hala murriztu egin dendiru-partida publikoaz ari gara?

Kuantitatiboki neurtzen hasita, egiada orain arte Udalak egin duen ahalegi-na handia izan dela. Ados. Baina, aldiberean, haurraren premia asetu nahiduten gurasoei ahalegina handia egiteaeskatu zaie.

Honi lotuta, gauzak neurri ezberdine-kin neurtzen direla esan daiteke.Euskaltegian, esate baterako, gurasodiren ikasleak doan ikasteko aukera

dute. Euskara planak martxan daudenenpresetan erraztasunak eta laguntzakhandiak dira. Baita administrazioan ere(kasu askotan, musu-truk).

Kualitatiboki neurtu dezagun. Jaio-berrien kopurua igo egin da azken hiruurteotan. Baita gure artean bizitzera eto-rri diren bizilagun berrien kopurua ere.Iaz, 77 haur ziren Euskal Txokoenbeharra zutenak. Ez da boteprontoanemandako datua. Udarregi Ikastolakberak emandako datua da. Baina matri-kulatuak 10 izan ziren. Beraz, beste67ak, premia izanik, ez dira EuskalTxokoen zerbitzuaz baliatu. Beraz, han-kaz gora dira Euskal Txokoen helbu-ruak: 67 haur euskaraz hitz egiteko zail-tasunak dituzte eta ez zaie euskaraz jar-duteko aukerarik eskaini.

Ez gara 1996an bizi. Ordutik hona,gauzak aldatu egin dira. Akaso EuskalTxokoen formula birplanteatu eginbeharko litzateke. Zerbitzuaren berarenkudeaketa-sistema ere.

Denbora honetan guztian, haur mul-tzo jakin bati eskainitako zerbitzuabaino, haur denei irekitako zerbitzuaeskaini beharko litzatekeela esan izanda. Ludotekaz hitz egin da.

Ludotekak Euskal Txokoen beharraasetu eta beste helburu gehiago beteditzake: haur denentzat aterpe bat ziur-tatu (bereziki, neguan), aisialdian euska-raz aritzeko gunea eraiki... Eta beharrakdituztenei, zerbitzu orokor horren bai-

tan eskaintza jakin bat egin. Aukera honek, gainera, batzuk eta

besteak integratzeko egokia izan daite-ke.

Ludotekarena egitasmo baliogarri batizan daiteke. Baina epe laburrera behin-tzat, ez da ludotekarik edo antzekorikaurreikusi. Beraz, Euskal Txokoena dagaur egun dugun aukera bakarra.Euskalduntzea, euskararen normaliza-zioa, euskara planak eta horrelakoakhitz hutsak ez direla uste badugu behin-tzat.

Bestelako balizko egitasmoak hezur-mamitu bitartean, egunerokotasunariheldu behar zaio. Urria gainean da.2005/2006 ikasturtea laster hasiko da.Gauzak asko aldatzen ez badira behin-tzat, ez da ludoteka edo antzekorik izan-go (udal aurrekontuetan ez da jaso). Etagauzak asko aldatzen ez badira, ikastur-te hasieran ez da Euskal Txokorik izan-go. Premiak, ordea, ezin dira asetu gabeutzi; aurreragorako utzi. Azken bedera-tzi urteotako lana alperrikakoa izanbaino lehen, konponbide batean pentsa-tzeko unea izan daiteke. Mahai bateanbildu eta arrazoizko irtenbide bat lortze-ko garaia da.

“Inoiz ez da berandu” dio AitorBadiolaren kantu batek. Doinu horrekalaitu ditzala Euskal Txokoen premiaduten haurren belarriak.

Imanol Ubeda

Euskal Txokoetako azken argazkia ote?

Euskal Txokoetako azken eguneko irudia duzue hauxe.


MA J E R A KO KO N D A R R A K

1) Atun arrantzan daramatia arratsa osoabizkor poturatzea danire hurrengo pausoaorain arte egon arreneguraldi txit jasoazelatan dagon enbatakez du aurpegi gozoaberandu ikusi diotamarruaren lazoabat batean lehertu daizugarrizko erasoaeuri ta haize zakarrez astindurik itsasoainfernu bat bilakatuz lehen zen paradisoa

2) Hil edo bizikoa da aurrean dudan burrukaeta izuak akabatzen nagoela ezin ukaherio suharrak jotabihotza arnas-estukaekaitz zital alaenakparalizaturik naukaitsasoaren ahoantxaluparekin zabukalau metroko olatuenatzaparretan bihurkaura edonondik sartzen dahondoratzear txalupaintxaur oskol bat bezalakolpetik gaitu zurrupa

3) Ziplo hondoratu gaituitsas handiaren bortxakta segunduak ez dirabatere egiten motzakdantza makabro hontanai, zenbat trago mingotsakitolarriaren suaklaster kentzen ditu hotzakur-azalera etorritaarnasa hartze zorrotzakindarrak eskuratutatinko erakusteko hortzakbizitzaren hariarihelduta buru-bihotzakalferrik jarraitu dezanate-joka heriotzak

4) Ekaitzaren haserreakazkenean jo du mugagorriak ikusi ditutasto beltzaren moduragutxi falta izan zaiobidal nintzan infernurabaina baretzen joan danegua bihurtuz udaune horretan askatuzaidan barrengo esturasentimentuen eltzeannegar batean hustu dabegirada zuzendurikurdindutako zerurahorretxek ekarri baitititxaropena eskura

5) Txalupari atxikirikitsasoaren esklabogauak bere dihal beltzazabaldu du emarozeru izartsuari soanimatu naiz zeharoilargiari bertsoakerrezitatuz oparobaina ahuldadea lagunezin segitu luzarogorputza nekaturik-taburua nekatuagoetengabeko kulunkanlo hartu ez hartu nagohala gertatuko balitzorduantxe bai, akabo!

6) Itsasoaren sehaskanbatera eta besteranoraezean dabilenerromesaren antzerapentsamenduak doazkitbehin da berriro etxeraabisurik eman gabeetorri banaiz honeraaxolagabekeriakhorra nolako galeradamuaren aginkadeznire bihotza bete daamorrazioak ez ditirauliko egoeraaurreik behar nituen kontuak garbi atera

7) Trapu zahar bat dirudithainbeste ordu jitoanburua altxa ezinika ze trantzean nagoanur gaziz inguraturikegarriak iz itoanmingaina ezpartzu lehoraparra ezpain ondoanhotza hezurretarainosarturik dut luzaroanhipotermiaren harahozkaka erraien hondoangorputza gogorturikanobsesio bat kolkoan:nire bila etorriote dirade behingoan.

8) Jotake ariko dirabilaketan beharbadabaina argirik ez datorbandututako bistarajustu-justu entzunten dutitsasoaren marmarazeinak ezabatzen duenesperantzaren uharaetsipenaren zuloanilunago zait gabaazkenetan nagoelapentsatzeari ezin lagataupada hits lotsatiazbihotza joka aldabalarru bizian dagoenagoniaren balada

Xabier Aranburu, Santixabel Bertso-Paper Lehiaketako irabazlea

Goardiako farmaziak 2005eko udaUztailak 21, ostegunaAcha-Orbea, Hipodromo etor. 6 Lasarte

Uztailak 22, ostiralaUrbistondo, San Franzisko 1 Lasarte

Uztailak 23, larunbataOa Kontzeju Zaharra 11 UsurbilAcha-Orbea, Hipodromo etor. 6 Lasarte

Uztailak 24, igandeaAcha-Orbea, Hipodromo etor. 6 Lasarte

Uztailak 25, astelehenaAcha-Orbea, Hipodromo etor. 6 Lasarte

Uztailak 26, astearteaGil, Nagusia 24 Lasarte

Uztailak 27, asteazkenaUrbistondo, San Franzisko 1 Lasarte

Uztailak 28, ostegunaGil, Nagusia 24 Lasarte

Uztailak 29, ostiralaAcha-Orbea, Hipodromo etor. 6 Lasarte

Uztailak 30, larunbataIturralde, Bordaberri 1 UsurbilGil, Nagusia 24 Lasarte

Uztailak 31, igandeaGil, Nagusia 24 Lasarte

Abuztuak 1, astelehenaUrbistondo, San Franzisko 1 Lasarte

Abuztuak 2, astearteaGil, Nagusia 24 Lasarte

Abuztuak 3, asteazkenaAcha-Orbea, Hipodromo etor. 6 Lasarte

Abuztuak 4, ostegunaUrbistondo, San Franzisko 1 Lasarte

Abuztuak 5, ostiralaGil, Nagusia 24 Lasarte

Abuztuak 6, larunbataOa Kontzeju Zaharra 11 UsurbilUrbistondo, San Franzisko 1 Lasarte

Abuztuak 7, igandeaUrbistondo, San Franzisko 1 Lasarte

Abuztuak 8, astelehenaAcha-Orbea, Hipodromo etor. 6 Lasarte

Abuztuak 9, astearteaUrbistondo, San Franzisko 1 Lasarte

Abuztuak 10, asteazkenaGil, Nagusia 24 Lasarte

Abuztuak 11, ostegunaAcha-Orbea, Hipodromo etor. 6 Lasarte

Abuztuak 12, ostiralaUrbistondo, San Franzisko 1 Lasarte

Abuztuak 13, larunbataIturralde, Bordaberri 1 UsurbilGil, Nagusia 24 Lasarte

Abuztuak 14, igandeaGil, Nagusia 24 Lasarte

Abuztuak 15, astelehenaDe Miguel, Nagusia32 Lasarte

Abuztuak 16, astearteaOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Abuztuak 17, asteazkenaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Abuztuak 18, ostegunaOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Abuztuak 19, ostiralaDe Miguel, Nagusia32 Lasarte

Abuztuak 20, larunbataOa Kontzeju Zaharra 11 UsurbilDe Miguel, Nagusia32 Lasarte

Abuztuak 21, igandeaDe Miguel, Nagusia32 Lasarte

Abuztuak 22, astelehenaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Abuztuak 23, astearteaOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Abuztuak 24, asteazkenaDe Miguel, Nagusia32 Lasarte

Abuztuak 25, ostegunaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Abuztuak 26, ostiralaOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Abuztuak 27, larunbataIturralde, Bordaberri 1 UsurbilRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Abuztuak 28, igandeaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Abuztuak 29, astelehenaDe Miguel, Nagusia32 Lasarte

Abuztuak 30, astearteaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Abuztuak 31, asteazkenaOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Irailak 1, ostegunaDe Miguel, Nagusia32 Lasarte

Irailak 2, ostiralaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Irailak 3, larunbataOa Kontzeju Zaharra 11 UsurbilOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Irailak 4, igandeaOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Irailak 5, astelehenaOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Irailak 6, astearteaDe Miguel, Nagusia32 Lasarte

Irailak 7, asteazkenaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Irailak 8, ostegunaOrue, Jaizkibel 2 Lasarte

Irailak 9, ostiralaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Irailak 10, larunbataIturralde, Bordaberri 1 UsurbilRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

Irailak 11, igandeaRodriguez, Nagusia 42 atz Lasarte

GAUEKO GOARDIAKO FARMAZIAKUrte osoan, gaueko goardiako farmazia guztiakHernanin egingo dira. Maria Jose Chucla,Kardaberaz Kalea 48, Hernani (943 55 17 93).

2005eko egutegi osoa noaua.com helbidean

Udako autobus ordutegiaDonostia-Zarautz

08.0508.25**08.2509.0509.3009.2510.0510.2511.0511.2512.0512.25**12.2513.0513.3013.2514.0514.30**14.2515.0515.30

Usurbil

08.20

09.2009.20

10.20

11.20

12.2012.20

13.2013.20

14.2014.20

15.20

UrbilDonostia Zarautz

07.4008.0008.0008.4009.0009.0009.4010.0010.4011.0011.4012.0012.0012.4013.0013.0013.4014.0014.0014.4015.00

08.25

08.4509.25

09.4510.2510.4511.2511.4512.25

12.4513.25

13.45 #14.25

14.4515.25

15.2516.0516.2517.0517.2518.0518.3018.2519.0519.25**19.2520.0520.4020.2521.2521.2522.4522.2523.5500:2501.2502:2504.2505.2506.25

Usurbil

15.20

16.20

17.20

18.2018.20

19.2019.20

20.3520.2021.2021.2022.3522.2022.50

UrbilDonostia Zarautz

15.0015.4016.0016.4017.0017.4018.0018.0018.4019.0019.0019.4020.1520.0021.0021.0022.1522.0022.3000:0001.0002:0004.0005.0006.00

15.4516.2516.4517.2517.4518.25

18.4519.25

19.4520.2521.0020.45#21.4521.4523.0522.4523.1500:4501.4502:4504.4505.4506.45

# Larunbatetan, Orion autobus aldaketa Aiara

**AiarainoAsteburutan, jaietanLarunbat lanegunetan

Soilik larunbata gauez

Udako autobus ordutegiaZarautz-Donostia

Asteburutan, jaietan

Larunbat lanegunetan

Soilik larunbata gauez

07.10

08.15

09.1509.35

10.1510.35

11.15

12.15

13.1513.35

14.15

07.0507.0507.3508.0508.0508.3509.0509.0509.3010.0510.0510.3011.0511.0512.0512.0513.0513.0513.3014.0514.05

UrbilUsurbil

06.4506.4507.1507.4507.4508.1508.4508.45

09.4509.45

10.4510.4511.4511.4512.4512.45

13.4513.45

Zarautz

07.3007.3008.0008.3008.4009.0009.3009.4010.00*10.3010.4011.0011.3011.4012.3012.4013.3013.4013.55*14.3014.40

Donostia

14.35

15.1515.35

16.1516.35

17.15

18.15

19.1519.35

20.15

21.1521.4022.15

14.3015.0515.0515.3016.0516.0516.3017.0517.0518.0518.0519.0519.0519.3020.0520.0521.0521.0521.3522.0523.3500.3501.3502.3504.3505.35

UrbilUsurbil

14.4514.45

15.4515.45

16.4516.4517.4517.4518.4518.45

19.4519.4520.4520.4521.1521.4523.1500.1501.1502.1504.1505.15

Zarautz

15.0015.3015.4015.55*16.3016.4017.0017.3017.4018.3018.4019.3019.4020.0020.3020.4021.3021.4022.0022.4000.0001.0002.0003.0005.0006.00

Donostia

*Aiatik dator

06.03*06.33*07.03*07.3308.0308.3309.03-10.3311.0312.0312.33*13.0313.33*14.0314.33*15.0315.3316.0316.3317.0317.3318.0318.3319.0319.3320.03-21.0322.03

UsurbilDonostia Zarautz06.24*06.54*07.24*07.54*08.2408.54*09.2410.2411.24-12.2412.5413.2413.54*14.2414.54*15.2415.5416.2416.5417.2417.5418.2418.5419.2419.5420.2421.24-22.54

Usurbil06.08*06.38*07.08*07.38*08.0808.38*09.0810.0511.0811.22#12.0812.3813.0813.38*14.0814.38*15.0815.3816.0816.3817.0817.3818.0818.3819.0819.3820.0821.0822.07#22.38

Zarautz06.39*07.09*07.39*08.09*08.3909.09*09.3910.3911.3911.47#12.3913.0913.3914.09*14.3915.09*15.3916.0916.3917.0917.3918.0918.3919.0919.3920.0920.3921.3922.32#23.09

Donostia

05.47*06.17*06.47*07.1707.4708.1708.4709.52#10.1710.4711.4712.17*12.4713.17*13.4714.17*14.4715.1715.4716.1716.4717.1717.4718.1718.4719.1719.4720.21#20.4721.47

06.20*06.50*07.20*07.5008.2008.5009.2010.21#10.5011.2212.2012.50*13.2013.50*14.2014.50*15.2015.5016.2016.5017.2017.5018.2018.5019.2019.5020.2020.48#21.2022.20

Udako tren ordutegia

* Astegunetan bakarrik #Ez da Usurbilen geratzen


INFORMAZIO PRAKTIKOA


G A Z I , G O Z O, G E Z A

Oharrak

EETTXXEEBBIIZZIITTZZAA

-Usurbil edo inguruetan pisua errentan hartu-ko genuke. Tf: 645722874.

-Usurbilgo bikote gazte batek pisua alokatunahiko luke Usurbilen. 679 185 102.

SALEROSKETAK / GARAJEAK

- Vespa Iris 200 motorra salgai. SS-AL matri-kula. Salneurria 600 euro. 656 721 158.

- Garaje bat daukat alokairuan jartzeko KaleNagusian (Bizkarreko etxeetan) 240 euro-tan. 100m2takoa da eta kotxea erraz sar-tzen da. 943 458 284.

- Aparkalekuak salgai Bizkarra 1-8 etxe talde-an, Kale Nagusia 3 zenbakian. 607 905 859 (Imanol).

- Honda Dominator 650 cc motorra egoeraoso onean. 667 172 010 (Jon).

- Garaje itxi bat alokatzen da Kale Nagusian.Interesatuak: 943 361 235.

LANPOSTUAK

Lan-eskaerak- Udan umeak zaintzeko prest nago. 943 37 12

77 / 685 722 602 (Nerea).- Udan haurrak zaintzeko esperientziadun

neska euskaldun bat eskeintzen da. Egunosoko disponibilitatea. Interesatuak. 658759 335.

- Lan egiteko gogoa daukat. Kanpotarra naiz etaedozein lan egingo nuke: portalak garbitu,plantxa egin, kanguro lanak astebukaeratan,pertsona helduekin, fregaderako lanak... 677552 258 (Sharon).

- Kamarera euskaldun bat eskaintzen da astele-henetik ostiralera lan egiteko. Telefonoa: 667 694 469.

- Emakume bat eskaintzen da astelehenetikostiralera, pertsona helduak edo ezinduakzaintzeko. Horrelako lanetan aritua. 626641 155 Mariaje.

- Taberna batean egingo nuke lan edo antzekozerbaitetan. 652 757 495.

- Portalak eta eskailerak garbitzeko neska bateskaintzen da. Esperientzia horrelako lane-tan. Interesatuak deitu (690 784 113).

- Oporretako, ospakizunetako, edozein mota-tako bideoak montatzen dituen profesio-nala eskaintzen da. 943 555 835/ 617-242660.

Lan-eskaintzak-Arratsaldeta umeak zaintzeko eta etxeko lanak

egiteko pertsona bat behar dugu.Interesatuak deitu 943361991 telefonora.

- Pertsona bat behar dut goizetan etxeko lanakegiteko. 687406209

- Emakume euskaldun bat behar dugu irailetik

aurrera lanean hasteko. Goizeko 10:30tatik14:30tara etxeko lanak egin eta haurrakzaintzeko. Interesatuak 662145584 telefo-nora deitu.

- Kamarera behar da Antxeta jatetxean astelehe-netik ostiralera lan egiteko, eguerdiko12:30etik 16:00ak arte. 943 370 344.

- Harategian lan egiteko pertsona behar dugu,uztailean eta abuztuan. 943 37 20 34.

- Emakume heldu bat behar dugu etxeko-lanak egiteko. Eguerdiko lana izango litza-teke. Euskalduna izatea nahiko genuke.Interesatuak mesedez deitu telefono hone-tara: 943 300 518 (Mª Angeles).

- Orioko ileapaindegi batean estetizista batbehar da. Interesatuak deitu 943832729.

- Zarautzko taberna baterako sukaldaria etazerbitzaria behar dugu. Udarako bakarrik.Interesatuak: 661 97 26 70.

BESTELAKOAK / GALDUTAKOAK

- Trailerra saltzen da lanarekin. Interesatuakdeitu 649 85 01 31.

- Kalezar azpiko erreka ondoko bide berrianbetaurreko batzuk topatu ditut. Galdubadituzu, NOAUA!tik pasa.

- Itsasoan arrantzan egiteko kainabera behardut. Ahal bada teleskopikoa. Zurea erabil-tzen ez baduzu, doan edo merke antzeanemateko prest bazaude, gustura hartukonuke. Tel: 676374812.

- Haur baten jertse berde bat galdu duguZubiarrenea kaletik, San Ignazioko autobusgeltoki bitartean. Aurkitu duenak mesedezNOAUA!ko egoitzan utz dezala.

- Peugeot 306 Break salgai. 2000-HDI.Matrikula, BPF (2001 azaroa). Garajeanegon da beti. Prezioa: 9.000 euro.Telefonoa: 636 36 49 42.

- Baldintza onetan dagoen 49cc dituen motoHonda bat daukat salgai. Telefonoa: 943 3645 54.

- Ume baten urrezko pultsera bat galdu dugu.Ianire izena eta data bat dauzka grabaturik.Aurkitu duenak deitu: 667 502 218.

- Bideokamara bat saltzen dut, Canon XL1semiprofesionala, bateria eta tripodeabarne. Gutxi erabilia. 943 376 902 - 665749 615 gauez.

- Kanping-karroa salgai, aluminiozko panela-rekin. Karabana bihurtzen da. Telefonoa:943 55 18 32.

- Pago egur txikitua eta lehorra salgai. Etxeraeramaten da. Tf. 615 755 762.

Txerrimunik ordainetan

Zorionak Amagoia!Uztailaren 8an izan

zenuten zuen txikia etazorionak eman nahidizkizuegu NOAUA!tik.Muxu haundi bat etaondo izan.

JAIOTZAK

-- Imanol Barroso Eleta, uztailaren 5ean.

-- Maider Valin Salaberria, uztailaren 6an.

-- Nora Urbe Mugika, uztailaren 8an.

HILDAKOAK

-- Miguel Rekondo Aizpurua,uztailaren 11n.

Oharrak - Txerrimunik ordainetan

doaneko atalak dira

NOAUA! Kultur Elkartea - Borda Berri, 3

Eguzkitzaldea 20170 Usurbil [email protected]

Datorren alea irailaren 9an argitaratuko dugu. Zorion-agurrentartea irailaren 2an amaituko da.

Zorionak Sua eta Amets! Zorionak gure etxeko bi neskentzat,

Maider eta Jonen partetik eta muxu handihandi bana. Ondo pasa!!


IN G O A L D E U?

Saiakera hone-tan hartzak

jasan duen atzera-kadaren arrazoiakaztertzen dira,baita gizartean,abeltzain, ehiztarieta abarren artean hartzarekiko duten

jarrera ere. Era berean, eta kontserba-tu ahal izateko ezinbestekoa izanik,gisa honetako animaliek sor ditzake-ten eragozpenak eta horiei aurrea har-tzeko neurriak ezagutarazten dira.Urrutixeago iritsi nahiz, azkenik,etorkizunean altxor natural hau kon-tserbatzeko bidea proposatzen da.

Literaturaren txokoa

XXI. mendean ere, hartzak pirinioetan

Agenda

Egin kontu

Irailean hasiko da 2005/2006 yoga ikas-taroa. Arrate Zahar Egoitzako kideek

aditzera eman dutenez, abuztuaren 31namaituko da izena emateko epea.

Saioak astelehen eta asteazkenetan egin-go dira, 20:00etatik 21:30era. Aukeran,astean egun batez edo bi egunez matrikula-tzeko aukera dago. Informazio gehiagoArrate egoitzan (943 366 340).

Bai esan?• Udala............................................... 37 19 51• Udaltzaingoa ........................... 36 11 12• Obrak eta Zerbitzuak..... 37 01 48• Anbulategia............................... 36 20 13• Udarregi ikastola................. 36 12 16• Udarregi (Agerialde)........ 36 38 95• Oiardo kiroldegia............... 37 24 98• Zumarte ...................................... 37 15 94• Etumeta ...................................... 37 20 01• Taxi geltokia............................. 36 21 78• D.Y.A.............................................. 46 46 22• Ertzantza................................................... 112• Suhiltzaileak.......................................... 112• Larrialdiak.............................................. 112• Anbulantziak........................................ 112• Gure Pakea................................ 37 32 28• Gure Elkartea.......................... 37 17 51• Arrate Egoitza......................... 36 63 40• Eusko Tren ................................ 47 09 76• Noaua! aldizkaria................ 36 03 21• Bake epaitegia........................ 37 23 36• Oa farmazia.............................. 37 60 76• Iturralde farmazia............... 36 33 95• Zubietako Batzarra ........... 37 20 77• Argindarra (Iberduero) . 47 09 76

Zumartegi PoligonoaAitzezarra kalea, 120170 USURBIL Tlf: 943 36 10 79

Faxa: 943 36 62 92

garraioakZABOR BILKETA

TELF: 943 37 01 46

Zumarte Musika Eskolako kideakKatalunian izan berri dira,

Cantonigros herrian ospatzen denNazioarteko Musika Jaialdian.

Bi lehiaketetan aurkeztu zirenZumarte-Oreretako abesbatzako kideak.Folklore izeneko lehiaketan, haur zeinhelduen abesbatzak aritu ziren kantari,guztira 28 talde. Gure ordezkariek ezzuten saririk jaso baina haur abesbatzenartean puntu gehien lortu zituenaZumarte-Oreretako abesbatza izan zen.

Amerikako Estatu Batuen aurretikHaur Abesbatzen Lehiaketan iritsi zen

saria. Lituania izan zen nagusi etaZumartekoentzat hirugarren saria izanzen. Atzetik maila handiko taldeak gera-tu ziren, tartean, Amerikako EstatuBatuak.

Yoga ikastaroa Aginagan

noaua!! 210 alea

Documents