pasodegato 35, revista mexicana de teatro

3
I SSN 1665-4986 9 771665 498006 REVIST A MEXICANA DE TEATRO 35 35

Upload: paso-de-gato

Post on 10-Mar-2016

220 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

Numero dedicado al Teatro Catalan

TRANSCRIPT

I SSN 1 6 6 5 - 4 9 8 6

9 7 7 1 6 6 5 4 9 8 0 0 6

REVISTA MEXICANA DE TEATRO

CINE

REVISTA MEXICANA DE CINE

EDICIONES Y PRODUCCIONES ESCÉNICAS 35 35

REvista mExicana dE tEatRo

ÍndicE

REVISTA MEXICANA DE TEATRO

OCTUBRE / NOVIEMBRE / DICIEMBRE 2008

5

8

11

1�

13

13

16

18

19

20

��

�6

28

70

69

68

61

58

54

53

50

47

44

36

34

7�

78

80

82

84

86

87

88

EstREno dE PaPELEN DEFENSA

DE LOS MOSQUITOS ALBINOSMERCÈ SARRIAS

aBREBocaLa tRaGEdiao EL LEnGUaJEdE La LiBERtadJosep palau i Fabre

PERFiLRosEnda montERosno LE Pidas mUcHoa Los diosEs...entrevista de iván olivares

a rosenda Monteros

La casUaLidaddE Los EncUEntRosÓscar narváez

RosEnda montERos:PREsEncia Y voZsergio Fernández

sEmBRadoRa dE vERsosJosé luis ibáñez

sin EstEREotiPosdE EstRELLa o divaTRAYECTORIAredacciÓn pdeg

HomEnaJEadiÓs a vÍctoR HUGo RascÓn Bandaluis de tavira

SAUDADEPoR RascÓn Bandarocío galicia

IN PERPETUUM vÍctoR HUGoFernando Muñoz castillo

EL ÚLtimo montaÑÉsFernando de ita

REPoRtaJE EsPEciaLaRcHiPiÉLaGodE EsPEJismosenrique MiJares

aÑos tEatRoFausto raMírez

FEstivaL QUE FLoREcEmÁs aLLÁ dE Las PREvisionEsentrevista de luis santillán

a bruno bert

EFEmÉRidEEL 68 En EL tEatRomExicanoFelipe galván

dossiERtEatRo cataLÁn:EvoLUciÓn Y PREsEntECOORDINACIÓN:carMe tierz y ricard salvat

PanoRama GEnERaL(1939-2008)ricard salvat

EL diREctoR dE EscEnaEn cataLUnYaJordi coca

Los dRamatURGosdEL siGLo xxicarMe tierz

EL tEatRo PÚBLicoEn BaRcELonaJoan Maria gual

EL tEatRo PÚBLicoEn BaRcELona, siGLo xxicarMe tierz y ricard salvat

FEstivaLEs tEatRaLEs:aYER Y HoYMaria-Josep ragué-arias

voLUntad Y PasiÓnManuel Molins

La contEmPoRanEidadcoREoGRÁFicaEn cataLUnYaester vendrell

REPÚBLica dEL tEatRoJALISCOtEatRo ExPERimEntaLdE JaLiscoadán delgado santillán

aBRiLLantandonaRicEs RoJasHuMberto arMas

MICHOACÁNtEatRo, idEntidadY Éticaroberto briceño Figueras

NUEVO LEÓNmnt VS. FEstivaLdE tEatRo nUEvo LEÓnenrique gorostieta

ZACATECASLa EscEnadE La PasiÓnrosa isela baltazar i.

CAMPECHEEL tEatRoEn EL sUREstEJesús JiMénez

EscEna intERnacionaLEL mÁGico siEtEJorge Folgueira

EL tEatRo aRGELino actUaLentrevista de Javier salas

a sliMane benaïssa

EscEna JovEntEatRo URGEntEJosé alberto gallardo

IN MEMORIAMEL HiLito dE La RisaMaría elena aura

EL JUGLaRJosé raMÓn enríquez

caRta a JoRGE RamosZEPEdabenJaMín bernal

Ha PaRtidoUn GRan amiGoaleJandro laborie elías

mEmoluisa Huertas

PasiÓn PoR EL tEatRoedgardo aguilar

LiBRos

mÁscaRa vs. caBELLERa

sUGEREncias FELinas36 FEstivaL intERnacionaLcERvantino, 2008redacciÓn pdeg

3176

En portada:Joan Negrié y Lluís Villanueva

en Tirant lo Blanc. Dramaturgia:Calixto Bieito y Marc Rosich.

Dir.: Calixto Bieito.Teatre Romea, 2008.

© David Ruano.

Recuadro de dossier:Joan Negrié en Tirant lo Blanc.

Dir.: Calixto Bieito.Teatre Romea, 2008.

© David Ruano.

89

90

9�94

AÑO 7nÚmERo 35

OCTUBRE-DICIEMBRE, 2008

91

95

3

EditoRiaL

REVISTA MEXICANA DE TEATRO

OCTUBRE / NOVIEMBRE / DICIEMBRE 2008

DIRECTOR: JAIME CHABAUDSUBDIRECTOR: JOSÉ SEFAMI

EDITORA: LETICIA GARCÍA

CONSEJO EDITORIAL:ÉDGAR CHÍAS

LUZ EMILIA AGUILAR ZINSERANTONIO CRESTANI

FERNANDO DE ITAFLAVIO GONZÁLEZ MELLO

MAURICIO JIMÉNEZALEGRÍA MARTÍNEZ

RODOLFO OBREGÓNRUBÉN ORTIZHILDA SARAY

ENRIQUE SINGER

DISEÑO GRÁfICO Y PRODUCCIÓN EDITORIAL: JOSÉ BERNECHEA itURRiaGa

ASISTENCIA DE DISEÑO GRÁfICO: GaLdi GonZÁLEZPUBLICIDAD Y ASISTENCIA EDITORIAL: HUGO WIRTH

JEFE DE DISTRIBUCIÓN Y DIFUSIÓN: OYUQUI MALDONADO

DISTRIBUCIÓN Y MENSAJERÍA: SERGIO SÁNCHEZASISTENCIA GENERAL: MARÍA DE LA PAZ ZAMORA

FOTÓGRAFOS:JOSÉ JORGE CARREÓN

CHRISTA COWRIEENRIQUE GOROSTIETA

ANDREA LÓPEZFERNANDO MOGUEL

COORDINADORES DE SecCIONES FIJAS EN LOS ESTADOSJALISCO: FAUSTO RAMÍREZ

MICHOACÁN: FERnando oRtiZNUEVO LEÓN: HERnando GaRZa

ZACATECAS: vÍctoR HUGo RODRÍGUEZ BÉcQUER

IMPRESIÓN: oFFsEt santiaGoDISTRIBUCIÓN: PASODEGATO

PASODEGATO, REVISTA MExICANA DE TEATRO

Revista trimestral núm. 35, OCTUBRE, NOVIEMBRE, DICIEMBRE 2008

Editor responsable: Jaime chabaud. no. de certificado de reserva al título: 04-2002-053117203600-102. no. de certificado de licitud de título: 12629. no. de certificado de contenido: 10201. issn: 16654986Prohibida su reproducción total o parcial.

domicilio de PASODEGATO la publicación: Eleuterio méndez #11, colonia churubusco-coyoacán, c. p. 04120, méxico, d. F. teléfonos: (0155) 5601 6147, 5688 9232, 5688 8756, 5601 3699, 5601 3876.correos electrónicos:[email protected], [email protected], [email protected], [email protected], [email protected], [email protected], [email protected], [email protected]

imprenta: oFFsEt santiaGo, s. a. de c. v., Río san Joaquín #436, col. ampliación Granada, c. p. 11520, méxico, d. F. teléfono: 01 (55) 9126 9040 [email protected]

Esta revista pertenece al Espacio Editorial de la comunidad iberoamericana de teatro (EECIT) y se publica gracias al apoyo de las siguientes instituciones: CNCA, INBA y Universidad de Guadalajara, así como de los gobiernos de michoacán, nuevo León, Jalisco y Zacatecas.

EL CONTENIDO DE LOS ARTÍCULOS ES RESPONSABILIDAD DE LOS AUTORES.

en pocos meses, el gremio teatral mexicano ha perdido a varios personajes muy queridos y significativos desde sus respectivas fronteras. En nuestro

número anterior dábamos cuenta de la partida de un eslabón fundamental en la historia de nuestro teatro de la segunda mitad del siglo xx: Emilio Carba-llido. Al poquísimo tiempo se le unió el extraordinario actor Guillermo Gil, luego Héctor del Puerto, Jorge Ramos Zepeda, y los escritores Alejandro Aura y Víctor Hugo Rascón Banda. Luis de Tavira escribe en estas páginas: “No sabría decir si hay un comienzo para el duelo, pero sí sé que su fin se acoge a la palabra. Víctor Hugo Rascón Banda nos lo enseñó durante los años de su agonía, cuando aún pudo asirse a la vida por gracia de la escritura y fue capaz de transformar en drama la escena misma de su propia muerte.” Sin duda con este dramaturgo, desaparece un luchador social y defensor de la cultura que no ganó todas las batallas. Dejó pendientes muchas cosas. Una de las más graves: recuperar la exención de impuestos para los derechos de autor. Larga se ha vuelto la lista de las gentes de teatro muertos en breve lapso. Remontar Salón Calavera de Aura, por ejemplo, podría ser también un pendiente del gremio. Descansen en paz.

Este año el festival Internacional Cervantino estará dedicado al estado de Campeche y como “país invitado” tiene a Cataluña. La importancia de que esta autonomía del estado español sea el “país invitado” es obvia por las ra-zones culturales e históricas que la caracterizan. También es para nosotros importante dedicar el Dossier de este número a Cataluña por todo lo que ha significado para la vida cultural de México el paso de grandes intelectua-les y dramaturgos por nuestro territorio durante el franquismo. Con el apoyo del Institut Ramon Llull, la Associació d´Investigació i Experimentació Teatral (AIET), bajo la coordinación de Carme Tierz y Ricard Salvat, ha preparado este repaso histórico de las tendencias del teatro catalán de, prácticamente, un siglo. Sin duda su revisión —como toda de esta índole— generará polémicas y habrá grandes ausencias, pero el panorama está planteado para que el lector mexicano y latinoamericano comience una aproximación del teatro catalán del siglo xx.

Este año se llevará a cabo la XXIX Muestra Nacional de Teatro en Ciudad Juárez. En este número hemos querido hacer un panorama del teatro de la región para ponderar el contexto donde se ha de desarrollar esta fiesta anual.

Por último, un pendiente que se nos queda en el tintero es el tema del 68 mexicano: ¿cómo modificó el movimiento estudiantil y la masacre de Tlate-lolco al teatro, a sus creadores, a la visión del mundo de una generación? La colaboración de felipe Galván es un recordatorio de ese pendiente que nos agarró con las manos en la imprenta.

JAIME CHABAUD

cataLUÑa, 68 Y dUELo