latín resúmen general 1º bachiller

17
qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg hjklzxcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbn mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopas dfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklz xcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnm Resumen de morfología y sintaxis latinas 1º Bachillerato

Upload: isabel-ilzarbe-lopez

Post on 22-Jun-2015

3.669 views

Category:

Technology


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Latín resúmen general 1º Bachiller

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnm

Resumen de morfología y sintaxis latinas

1º Bachillerato

Page 2: Latín resúmen general 1º Bachiller

2

ÍNDICE

Conjugación Verbos Latín ............................................................................................................................................... 3

Verbo sum ........................................................................................................................................................................ 5

Declinaciones ....................................................................................................................................................................... 6

Pronombres .......................................................................................................................................................................... 8

Funciones de los casos .................................................................................................................................................. 10

Análisis sintáctico y traducción de las oraciones simples. ............................................................................. 11

Complementos circunstanciales (principales) ................................................................................................... 12

Complemento predicativo ........................................................................................................................................... 13

Oraciones copulativas ................................................................................................................................................... 13

Oraciones compuestas .................................................................................................................................................. 14

Page 3: Latín resúmen general 1º Bachiller

3

CONJUGACIÓN VERBOS LATÍN

Modo indicativo, voz activa

Presente Imperfecto Futuro imperfecto -o -bam -bo/-am -s -bas -bis/-es -t -bat -bit/-et

-mus -bamus -bimus/-emus -tis -batis Bitis/-etis -nt -bant -bunt/-ent

Pret. Perfecto Pret. Pluscuanperfecto -i -eram

-isti -eras -it -erat

-imus -eramus -istis -eratis

-erunt/-ere -erant

MODO SUBJUNTIVO, VOZ ACTIVA

Presente Imperfecto Pret. Perfecto -em/-am (infinitivo)+ -m -erim -es/-as “ +-s -eris -et/-at “+ - t -erit

-emus/-amus “+ -mus -erimus -etis/-atis “+ -tis -eritis -ent/-ant “+ -nt -erint

Pret. Pluscuanperfecto -Issem -isses -isset

-issemus -issetis -issent

MODO IMPERATIVO, VOZ ACTIVA

Amo Vide rege Audi amate Videte regite audite

Page 4: Latín resúmen general 1º Bachiller

4

VOZ PASIVA

Desinencias -r/-or

-ris/-re -tur

-mur -mini -ntur

Tiempos con tema presente, añadir desinencias

Tiempos tema Perfecto= Participio de perfecto (se extrae del supino)+sum

Pret. Perfecto indicativo Pret. Plusuanperfecto indicativo

(participio, sg) sum (participio, sg) eram “ es “ eras “ est “ erat

(participio, pl.)sumus (participio, pl) eramus “ estis “ eratis “ sunt “ erant

Pret. Perfecto subjuntivo Pret. Pluscuanperfecto subjuntivo

(participio, sg) sim (participio, sg) essem “ sis “ esses “ sit “ esset

(participio, pl) simus (participio, pl) essemus “ sitis “ essetis “ sint “ essent

Page 5: Latín resúmen general 1º Bachiller

5

VERBO SUM

Presente indicativo Imperfecto indicativo Futuro imperfecto indicativo

Sum Eram Ero Es Eras Eris Est Erat Erit

Sumus Eramus Erimus Estis Eratis Eritis sunt erant erunt

Pret. Perfecto Indicatvo Pret. Pluscuanperfecto indicativo

Fui Fueram Fuisti Fueras Fuit Fuerat

Fuimus Fueramus Fuistis Fueratis

fuerunt/fuere fuerant

Presente subjuntivo Imperfecto subjuntivo

Pret. Perfecto subjuntivo

Pret. Pluscuanperfecto

subjuntivo Sim Essem Fuerim Fuissem Sis Esses Fueris Fuisses Sit Esset Fuerit Fuisset

Simus Essemus Fuerimus Fuissemus Sitis Essetis Fueritis Fuissetis sint essent fuerint fuessent

Page 6: Latín resúmen general 1º Bachiller

6

DECLINACIONES

1ª Declinación Singular Plural Nom -a -ae Voc -a -ae Ac -am -as

Gen -ae -arum Dat -ae -is Abl -a -is

2ª Declinación Singular Plural Nom -us/-er -i Voc -e/-er -i Ac -um -os

Gen -i -orum Dat -o -is Abl -o -is

2ª Declinación (neutros) Singular Plural Nom -um -a Voc -um -a Ac -um -a

Gen -i -orum Dat -o -is Abl -o -is

3ª Declinación Singular Plural Nom Variable -es Voc Variable(= nom) -es Ac -em -es

Gen -is -um/-ium Dat -i -ibus Abl -e -ibus

3ª Declinación (neutros) Singular Plural Nom Variable -a/-ia Voc Variable (=nom) -a/-ia

Page 7: Latín resúmen general 1º Bachiller

7

Ac Variable (= nom) -a/-ia Gen -is -um/-ium Dat -i -ibus Abl -e -ibus

4ª Declinación Singular Plural Nom -us -us Voc -us -us Ac -um -us

Gen -us -uum Dat -ui -ibus Abl -u -ibus

5ª Declinación Singular Plural Nom -es -es Voc -es -es Ac -em -es

Gen -ei -erum Dat -ei -ebus Abl -e -ebus

Page 8: Latín resúmen general 1º Bachiller

8

PRONOMBRES

Relativo (qui, quae, quod) Singular Plural

Masculino Femenino Neutro Masculino Femenino Neutro Nom qui Quae Quod qui quae Quae

Ac qem Quam Quod quos quas Quae Gen cuius Cuius Cuius quorum quarum Quorum Dat cui Cui Cui quibus Quibus quibus Abl quo qua quo quibus Quibus quibus

Demostrativo (hic, haec, hoc: este, esta, esto) Singular Plural

Masculino Femenino Neutro Masculino Femenino Neutro Nom Hic haec hoc hi hae Haec

Ac Hunc hanc hoc hos has haec Gen huius Huius Huius horum harum horum Dat huic Huic huic his his his Abl hoc hac hoc his his his

Demostrativo (iste, ista, istud: Ese, esa, eso) Singular Plural

Masculino Femenino Neutro Masculino Femenino Neutro Nom Iste ista istud Isti istae Ista

Ac istem istam Istud istos istas Istas Gen istius Istius Istius Istorum istarum Istorum Dat Isti Isti Isti istis istis Istis Abl isto ista isto istis istis istis

Demostrativo (ille, illa, illud: aquel, aquella, aquello) Singular Plural

Masculino Femenino Neutro Masculino Femenino Neutro Nom ille illa illud illi illae illa

Ac illum illam Illud illos illas illa Gen illius illius Illius illorum illarum illorum Dat illi illi Illi illis illis illis Abl illo illa Illo illis illis illis

Demopstrativo enfático (Ipse, ipsa, ipsum: él mismo, ella misma, ello mismo) Singular Plural

Masculino Femenino Neutro Masculino Femenino Neutro Nom ipse ipsa Ipsum ipsi Ipsae ipsa

Ac Ipsum ipsam Ipsum ipsos ipsas Ipsa Gen ipsius ipsius Ipsius ipsorum ipsarum ipsorum

Page 9: Latín resúmen general 1º Bachiller

9

Dat ipsi ipsi Ipsi ipsis ipsis ipsis Abl ipso ipsa Ipso ipsis Ipsis Ipsis

Demostrativo enfático (idem, eadem, idem: el mismo, la misma, lo mismo) Singular Plural

Masculino Femenino Neutro Masculino Femenino Neutro Nom idem eadem idem Eidem/iidem/idem eaedem eadem

Ac eundem eandem idem Eodem easdem eadem Gen eiusdem eiusdem Eiusdem eorundem earundem eorundem Dat eidem Eidem Eidem Eisdem/iisdem/idem

Eisdem/iisdem/idem Abl eodem eodem eodem

Demostrativo anafórico (is, ea, id: este, ese, aquel) Singular Plural

Masculino Femenino Neutro Masculino Femenino Neutro Nom is ea Id Ei/ii/i eae ea

Ac eum eam id eos eas ea Gen eius eius eius eorum earum eorum Dat ei ei ei Eis/iis/is

Eis/iis/is Abl eo ea eo

Personal Singular Plural Reflexivo.

Singular y plural 1ª Persona 2ª Persona 1ª Parsona 2ª Parsona Nom Ego Tu Nos Vos -- Voc -- Tu -- Vos -- Ac Me Te Nos Vos Se

Gen Mei Tui Nostri/nostrum Vestri/vestrum Sui Dat Mihi Tibi Nobis Vobis Sibi Abl Me te nobis vobis se

Page 10: Latín resúmen general 1º Bachiller

10

FUNCIONES DE LOS CASOS

Cada uno de los casos de las declinaciones latinas cumple una función determinada dentro de la oración.

Caso Función sintáctica Nominativo Sujeto, atributo Vocativo Función vocativa, función sintáctica de lamada Acusativo Complemento directo, complemento cisrcunstancial (con preposiciones) Genitivo Complemento del nombre, complemento circunstancial (con

preposiciones) Dativo Complemento indirecto Ablativo Complemento circunstancial

En algunas ocasiones, puede aparecer el caso locativo, que cumple la función de complemento circunstancial de lugar, pero que en el latín clásico es prácticamente inexistente.

Preposiciones de acusativo:

ad; hacia - in; a, hacia

ante; antes de, delante de - inter; entre

contra; contra, en frente de - intra; dentro

extra; fuera de - per; por, a través de

post; después de, detrás de

Page 11: Latín resúmen general 1º Bachiller

11

ANÁLISIS SINTÁCTICO Y TRADUCCIÓN DE LAS ORACIONES SIMPLES.

Para analizar una oración, primero debemos reconocer el verbo que ejerce de núcleo de la misma.

Nautae strenui ad terram navigabant.

Después, debemos buscar el sujeto de la oración, que estará en caso nominativo, concordando en número y persona con el verbo.

Nautae strenui ad terram navigabant.

A continuación buscaremos y reconoceremos los diferentes complementos que completan la oración. Para ello, prestaremos especial atención a los casos en los que las encontramos.

Nautae strenui ad terram navigabant

Una vez analizada, y giéndonos por el propio análisis que acabamos de realizar, podemos traducir la oración. En ocasiones, podemos cambiar el orden de las palabras en la oración o utilizar sinónimos, siempre que respetemos el significado de la misma.

Nautae strenui ad terram navigabant. = Los valientes marineros navegaban hacia tierra.

3ª pl. imp. ind, voz activa

3ª pl. impfto. ind, voz activa

nom. pl. SUJETO

3ª pl. impfto. ind, voz activa

nom. pl. SUJETO prep+ ac,. seg. c.c. Lugar a donde

Page 12: Latín resúmen general 1º Bachiller

12

COMPLEMENTOS CIRCUNSTANCIALES (PRINCIPALES)

Lugar desde donde

Se expresa en ablativo con las preposiciones a, ab, e, ex, de (de, desde…).

Los nombres de ciudades o de islas pequeñas (lugar menor) ni los sustantivos domus y rus.

Lugar en donde

Se expresa en ablativo con la preposición in.

No llevan preposición los nombres de lugar menor. Si el sustantivo nombre de lugar menor va por la primera o segunda declinación, aparece en caso locativo (-ae para la primera, -i para la segunda).

Lugar hacia donde

Se expresa en acusativo con las preposiciones in o ad.

No llevan preposición los nombres de lugar menor si los sustantivos domus y rus.

Lugar por donde

Se expresa con acusativo acompañado por la preposición per, o con ablativo sin preposición (especialmente con los sustantivos porta, via, terra).

tiempo cuando

Se expresa con ablativo sin preposición.

Tiempo duración

Se expresa con el acusativo de duración.

Compañía

Se expresa con ablativo acompañado por la preposición cum.

Instrumento

Se expresa con ablativo sin preposición.

Page 13: Latín resúmen general 1º Bachiller

13

COMPLEMENTO PREDICATIVO

El complemento predicativo es aquel que complementa tanto al verbo como al sujeto o al complemento directo.

Milites romani in hostes saevi incurrebant. (Nominativo predicativo)

Novam urbem Romam vocat. (Acusativo predicativo)

Se expresa en el mismo caso que el sustantivo al que se refiere, en nominativo, y concuerda con éste en género y número.

Aprece exclusivamente en las oraciones con verbos no copulativos, y puede resultar similar o parecido al atributo.

ORACIONES COPULATIVAS

Son aquellas oraciones cuyo núcleo es un verbo copulativo.

Historia magistra vitae est.

Cuentan con un atributo, que se expresa en caso nominativo.

Historia magistra vitae est.

Concordancia atributo-sujeto: Si el atributo es un adjetivo, concuerda con el sujeto en caso, género y número.

Si el atributo es un sustantivo, concuerda en caso con el sujeto.

Si hay varios sujetos:

Del mismo género, el atributo se expresa en nominativo plural del mismo género de los sujetos.

De género diferente, el atributo prefiere, como en catellano, género masculino.

Nombres de cosas con género diferente, el atributo irá en caso nominativo plurar de género neutro.

nom. Sg. SUJETO

nom. Sg. ATRIBUTO

Gn. sg. C.N.

3ª SG. PRES. IND. V. ACT.

Page 14: Latín resúmen general 1º Bachiller

14

ORACIONES COMPUESTAS

Oraciones coordinadas Tipo Conjunciones coordinantes Ejemplo

Copulativas: relación simple de adición.

- et, atque, ac, -que; y - neque, nec; y no, ni - non solum.. sed etiam, non tantum… sed etiam, -que…- ve (encríticos); no sólo… sino también

Dividimus murus et moenia pandimus urbis. VIRGILIO

Disyuntivas: relación alternativa y excluyente.

Aut, vel, sive, seu, -ve; o Aut amat aut odit mulier; non est tertium. PUBLIO SIRO

Adversativas: una de ellas expresa una idea que contradice a la otra

At, sed; pero Autem, sin embargo

Non accepimus brevem vitam, sed facimus. SÉNECA

Explicativas: introducen una aclaración.

Nam, namque, enim, etenim; pues, en efecto

Ignoro quid agas, nihil enim scribis.

Ilativas o Conclusivas: expresan el efecto o conclusión de una afirmación o razonamiento.

Ergo, igitur, itaque; por lo tanto, así pues, por consiguiente

Cogito ergo sum. DESCARTES

Oraciones subordinadas adjetivas/ de relativo Función Pronombre relativo Ejemplo

Cumplen la función de un adjetivo, refiriéndose a un sustantivo o pronombre de la oración principal (antecedente).

Introduce la o. subordinada adjetiva; coincide con su antecedente en género y número, por no en caso.

Relativo QUI, QUAE, QUOD (declinable) Singular Plural

Masc Fem Neut Masc Fem Neut

Nom qui Quae Quod qui quae Quae

Ac qem Quam Quod quos quas Quae

Gen cuius Cuius Cuius quorum quarum quorum

Dat cui Cui Cui quibus Quibus quibus

Abl quo qua quo quibus Quibus quibus

Romulus centum ex senioribus legit quos senatores nominavit propter senectutem. EUTROPIO

Oraciones subordinadas adverbiales Tipo Conjunciones

subordinantes Ejemplo Características

Causales: motivo por el que acontece lo indicado en la oración principal.

Quod, quia, quoniam; porque, ya que, puesto que…

Ego primam partem tollo, quia nominor leo. FEDRO

Verbo en modo indicativo

Page 15: Latín resúmen general 1º Bachiller

15

Temporales: establecen relación temporal entre la oración principal y la subordinada.

- Cum, ubi, ut; cuando - antequam, priusquam; antes que - postquam; después de - Dum, donec, quoad; mientras que, hasta que

Homines dum docent, discunt. SÉNECA

Verbo en modo indicativo o subjuntivo.

Temporales (cum histórico).

- Cum; varias traducciones: * Gerundio simple (vb. en imperfecto subjuntivo) * Gerundio compuesto (vb en plusc. de subjuntivo) * al+infinitivo *cum traducido por como y verbo en el mismo tiempo

Caesar cum Pompeii castris appropinquasset, aciem eius instructam animadvertit. CÉSAR (Habiéndose acercado César…) (Al haberse acercado César…) (Como se hubiese acercado César…)

Verbo en pretérito imperfecto o pluscuanperfecto de subjuntivo.

Finales: finalidad o intención

Ut, para que, para; ne, ut non, para que no, para no

Persuasit populo ut classis centum navium aedificaretur. CORNELIO NEPOTE

Verbo en modo subjuntivo.

Concesivas: expresan una dificulta para lo dicho en la oración principal, pero que no impide que se cumpla

Quamquam, etsi, etiamsi, quamvis; aunque, por más que

Catilina etsi cum singulis multa saepe egerat, tamem orationem huiuscemodi habuit. SALUSTIO

Verbo en modo indicativo o subjuntivo

Condicionales: expresa condición para que se cumpla lo indicado en la oración principal.

Si, si, en caso de; ni, nisi, si no; si non, si no, a no ser que

Naturam si sequimor ducem, numquam errabimus. CICERÓN

Verbo en modo indicativo o subjuntivo. En oración principal puede aparecer modo imperativo, indicativo o subjuntivo.

Consecutivas: espresan una acción que se produce como consecuencia de lo expresado en oración principal.

Ut, que; ut non, que no: adjetivos y adverbios en correlación: * tantus… ut (tan grande… que) * talis… ut (tal… que) * ita… ut (de tal manera… que) * adeo… ut (hasta tal punto… que)

Vis tempestatis ita obscurabat, ut vix proximum agnoscere posset. CÉSAR

Verbo en modo subjuntivo; a veces se traduce po indicativo.

Comparativas: la oración subordinada sirve como término de comparación de la oración principal.

Ut, sicut, tamquam; como, así como *en oración principal a veces aparecen adverbios en correlación (ita, sic, tantum, u…)

Urbem Romam, sicut ego accepi, condidere atque habuere initio Troiani. SALUSTIO

Verbo en modo indicativo.

Page 16: Latín resúmen general 1º Bachiller

16

Oraciones completivas/sustantivas (con conjunciones) Función Conjunciones

subordinantes Características

Completan a un sustantivo o pronombre. Función de complemento del nombre.

- ut (que), ne (que no); con subjuntivo de verbo impersonales o de voluntad - quod (que): con indicativo o subjuntivo

Petis ut tui fatris filiae prospiciam maritu. PLINIO

Page 17: Latín resúmen general 1º Bachiller

17