Fernando Arana Página 1

Zelulen forma, oso bariatua da. Orokorrean, zelula ez espezializatuak, forma esferikoa

dute, baina askoz barietate gehiago daude. Adibidez, zilindrikoak, kubikoak,

ramifikatuak, estrellatuak, fusiformeak… Guzti hauek, mikroskopioaren bidez

antzematen ditugu. Hauen formaren arabera, funtzio batzuk betetzen dituzte,

adibidez, zelula begetalak, poliedrikoak dira eta zelula muskularrak, fusiformeak.

Forma ez aldagarria duten zelulak ere badaude, adibidez, protozooak, algak… eta

beste batzuk, leukozitoen bezala, formaz aldatzen direnak.

Hemen ditugu, formaren arabera sailkatuak, hiru adibide:

Info gehiago:http://www.medic.ula.ve/histologia/anexos/celulavirtual/formacelular.htm

Ze

lula

zil

ind

riko

ak

•Zelula altuak dira,

diametro

ezberdinekin. Begibistaz,

diametro

longitudinal handiagoa dutela,

transbersalarekin

komparatuta ikusi dezakegu.

•Nukleo obalatua,

zelularen poloan ikusi oi da.

Ze

lula

ku

bik

oa

k

•Kubo poligonal

forma hartu egiten

du.

•Aurpegi batzuk

ditu, profil karratuarekin eta

longitude

•Gohiko aldetik profil poligonala

dauka

•Nukleo generalki esferikoa da.

Ze

lula

esf

eri

koa

k •Esferaren forma

daukate eta

diametroak

erregularrak dira.

•Nukleoa, generalki

ere esferikoa da.

•Nuklearen tamaina,

aldagarria da eta

zelula osoa

okupatzera heldu

daiteke.

Fernando Arana Página 2

Birusak ez dira zelulak, azido nukleikotik (ADN) limitatuak dauden fragmentuak dira eta kapside izeneko kapsula batean gordeta daude. Hauek, ezin dituzte egin haien proteina propioak eta arrazoi honegatik, zelula prokarioto edo eukariotoak inbaditu edo parasitatu egin behar dituzte bizirauteko.

***Birusak, ez dira ez zelula eukariotorik ez prokariotorik zelulak ez dira eta! Birusek, zelulak parasitatzen dituzte!

***Birusak eta bakteriak ez dira berdina!

Zelula prokariotoak, nukleorik ez duten zelulak dira. Haien informazio genetikoa, zitoplasman banatuta dago. Bi zelula prokarioto nagusi daude, bakteriak eta zianofizeak.

Kapzide

batetan

gordeta.

Fernando Arana Página 3

Kromosomen betebeharra, informazio genetikoa

zelula berri batera (Zelula baten banaketa bat

gertatzen denean) transmititzea da.

Mintza, egitura laminar bat da. Mintza,

zelula biltzen du eta kampoko edukia

bereizten du.

Fernando Arana Página 4

Animali zein landare zelulek, zelula bat baino gehiagoz osatuta daude eta oinarrizko funtzioak betetzen dituzte, nutrizioa, erreprodukzioa…

Hauen barruan, unitate anatomiko bat dago, izaki bizidun guztien gorputzaren barruan daudenak (unitate fisiologikoak, genetikoak eta anatomikoak). Bai, animalia zelulak zein landare zelulak, oinarrizko funtzio batzuk betetzen dituzte, hala nola, nutrizioa, arnasketa… izaki bizidunen bezala.

• Gehienak forma poliedrikoa daukate.

• Kloroplastoak dauzkate, klorofila

daukatenak eta landareen berde kolorea

ematean arduratzen direnak.

• Plastoek, fotosinteziaren ondorioz, energia

kimikoa sortzen dute, organismoek

aprobetzatu egiten dutenak.

Landare

zelula

• Gehienak esfera forma daukate.

• Oinarrizko funtzioak betetzen ditu, landare

zelularen berdin.Animalia

zelula