escolma de poemas de manuel maría

MANUEL MARÍA

ENDLG

IES FÉLIX MURIEL-RIANXO

MANUEL MARÍA

ESCOLMA DE POEMAS MANUEL MARÍA

LETRAS GALEGAS 2016 ENDL, IES FÉLIX MURIEL-RIANXO

AUTOPOÉTICA

Cando servidor tiña vinte e poucos anos dicía que non sabía o que é a Poesía.Tamén afirmaba que a misión do poeta e da Poesía é agrandar o mundo, tódolos mundos. Cando tiña cincuenta e cinco anos intentou explicar o que é un poema. E saíronlle estes versos:

Un poema é un ser vivo que anda, respira, soña, chora, salouca, ama, berra, centila e escurece, cala, aborrece a mentira, sente odio e ternura, desángrase, fala de intimidade a intimidade coas cousas e coa xente, suxere mundos e imposibles, suda, cansa, sofre sede e fame, adoece, agoniza. E nunca morre.

Agora, despois de tantos anos e de tantas voltas que deu a vida e a Poesía, un segue na mesma: sen saber. A única certeza que ten e á que se atén, repetida infinidade de veces, é a seguinte: un de si mesmo sabe que escribe versos. O que non sabe é se será ou non será poeta.

Os lonxes do solpor serían, sen ti, tristes e escuros.

Manuel María, 1993



MARIÑEIRO NO MUÍÑO

Mariñeiro de luares

só sinto o teu influxo,

ai amor, a sotavento.

¡Ás veces vou muiñando

o teu querer nun muíño

que me move a barlovento! Muiñeiro de brétemas. Pontevedra, 1950

CANCIÓN Á MIÑA ABULIA ACENTUADA

Inquirín a miña inocencia no cabalo

sen brida do meu verso.

Neste verán apático rachei flores

coa miña carraxe de verdade verbeneira.

Miña nai confesoume que eu tiña

unha alma moi moderna.

As miñas verbas tiveron agullas

secretas para aquel xoven profesor

que me suspendeu literatura.

Agacheime de min mesmo algunha vez

e respirei ávidos ventos nacidos

máis aló da cursi primavera.

Escribireille lindas cartas

á miña simpática monada:

pomba de verbas sen sentido.

De aquí para diante seguirei facendo

versos, cumprirei 50 anos

e morrerei unha noite de inverno

sen silencio de estrelas nin de flores. Morrendo a cada intre. Lugo, 1952

MANUEL MARÍA AOS 45 ANOS

Algún día cecais chegue a ser

-Deus non mo permita-

un morto profesor de Historia,

de Literatura ou de Filosofía

e terei que poñer ceros

a rapazas xeitosas, con coxas



de non vencidas plumas

e seos de ritmos sensitivos.

Os meus amigos, ao ollarme pasar,

cecais me paren, pra dicirme:

"Manuel María: ti es unha momia

que vives a cen légoas desta vida..."

E eu marcharei insensibelmente

paseando a ridícula

caricatura de min mesmo,

escribirei poemas ben medidos,

estarei ás 9 en punto no instituto

e diranme os meus alumnos

ao atoparme no paseo vespertino:

"Boas tardes teña vostede, don Manueliño..."

Morrendo a cada intre. Lugo, 1952

O MISTERIO DA NOITE

Non debedes ferir

ese misterio branco

que levan os paxaros

nos seus pequenos beizos.

¿Non ollades aletexar

un misterioso medo

nas súas pálpebras longas, longas

lonxanas como o vento?

Non molestedes aos

pequenos paxaros: son

follas tenras, nacidas

unha longa noite de silencio.

Da penumbra

branqueada de vermello

caeron os seus chíos,

lentos, feitos de medo.

Advento. Bos Aires, 1954



TERRA CHÁ

A Terra Cha somentes é:

un povo aquí, outro acolá,

mil arbres, monte raso,

un ceo chumbo e tráxico

no que andan as aves a voar.

O resto é soedá.

Terra Cha. Lugo, 1954

(Son de poetas)

O CARRO

Non canta na Chá ninguén.

Por eso o meu carro canta.

Canta o seu eixo tan ben

que a señardade me espanta.

Non hai canto tan fermoso:

fino como un asubío.

Anque é, ás vegadas, saudoso,

faise, no ar, rechouchío.

O meu carro é cerna dura:

sábese carballo e freixo.

¡Que fermosa a súa feitura!

¡Que lixeireza a do eixo!

As cousas vanse aledando

por onde o meu carro pasa.

¡Carrétame herba pró gando!

¡Traime a colleita pra casa!

Terra Cha. Lugo, 1954 (Casa Museo Manuel Maria. Audio)

http://sondepoetas.blogspot.com.es/2011/06/tenrura-manuel-maria.html

http://www.casamuseomanuelmaria.gal/recursos/audios/musica.htm



CARNÉ DE IDENTIDADE

Eu son Manuel María.

Nacín no 29, o 6 de Outono,

en Outeiro de Rei da Terra Chá.

Son dunha caste rexa de labregos

fieles á súa terra e ao seu Deus.

Agora son un namorado.

Eu son Manuel María.

Cantor da Terra Chá que algunhos din.

Cantor da terra chá que leva un

clavada nas entrañas, penso eu.

Eu son Manuel María,

labrego con algo de poeta.

Por eso gardo as albas

no fondo dos meus ollos

e ando de vagar o meu camiño,

e pídolles ás cousas a súa tenrura

e aos homes pídolles verdade.

Non teño máis tarefa:

son unha humilde folla que salaia

na noite escura movida polo vento.

Eu son Manuel María,

eu son tan só, lonxano e feble. Documentos personaes. Lugo, 1958

SUCESOS

Aconteceu unha desgracia irreparábel.

Vén no xornal de hoxe, cuarta páxina:

"Apareceu un pombo suicidado.

Aforcouse onte pola noite

na ponla florida dun cereixal.

Ignóranse os motivos, porque o morto

non tivo sequer a xentileza

de escribir unha carta desculpándose".

Recibíronse moitas mostras de pesar

e hoxe ao seu enterro asistirá,

vestida de loito rigoroso,

a Sociedade Protectora de Animais. Documentos personaes. Lugo, 1958



GUÍA COMERCIAL

Dende agora os poetas non precisan

andar ollando a lúa para inspirarse,

abóndalles con ler

os nosos ANUNCIOS POR PALABRAS:

"Véndense angurias, estrelas, albas, lúas e solpores. Véndense diccionarios da rima

tenros como nata. Temos almas de flores

e chíos de paxaros. Todo moi barato. Damos 30 prazos. Remesamos os pedidos a reembolso, en gran velocidade e porte pago."

Documentos personaes. Lugo, 1958

BANDO

Prohíbese, por orde da Alcaldía,

que medren porque si

as rosas do xardín municipal.

Dende agora as pombas teñen

que pedir licenza para voar.

Prohíbeselle á lúa

andar ceiba de noite polo ceo.

A lúa é unha tola que anda espida

dando mal exemplo ás nenas castas

e aos fillos de familia.

Pagarán trabucos os poetas.

Prohíbese soñar de 10 a 11.

Prohíbese tamén derramar bágoas.

Pódese chorar tan só cando hai sequía

pra que non fiquen baldeiros os pantanos.

Un só se pode emocionar

os Xoves e os Domingos

cando toca

a Banda do Concello no quiosco.

Están fóra da lei

as estrelas, a Primavera,

as flores e os paxaros.

Dáse este bando en tal e cal



para que se cumpra

de orde do alcalde.

Asinado, carimbado e rubricado.

Documentos personaes. Lugo, 1958 (Casa Museo Manuel Maria. Audio)

¿Cando faltará na miña alma

a inquietude...?

Salmo 12,2

¡Teño medo!

¡De todo canto

ollo

case nada

comprendo...!

¡E tremo...!

¡Tremo,

Señor,

como a folliña

movida polo vento!

Libro de pregos. Lugo, 1962

VERBAS A UN IRMAU

Escoita, irmau, as miñas verbas:

son sinxelas e impuras

como as verbas feridas

co coitelo dos beizos, cada día.

Vouche decir tan só que teño

a miña mau tendida,

aberta, núa e viva como o mar.

Que teño, irmau, maduro o corazón

pra gardar nel as verbas túas.

Que a vida é moi fermosa

aínda que hai homes




que teñen os beizos emporcados

con verbas de falsía,

i o corazón podre polo odio,

i as maus pingando sangue,

i agachados, no fondo dos seus petos,

en vixía,

coitelos e pistolas asesinas.

¿Que importa, irmau, que morra o día

si a súa morte

abre en nós a espranza do mencer?

Non temas.

Aínda o paxaro ten canciós

i as estrelas se alcenden cada noite. Mar Maior. Vigo, 1963

(Son de poetas)

VERBAS A MIÑA NAI

Dígoche agora, nai, estas razós

porque quero voltarche

aquelas verbas doces como o mel

que aprendín nos teus beizos

cando neno.

¡Non teño, nai, a túa tenrura!

Eu, que ando empeñado

en ser poeta,

non teño verbas

doces,

sinxelas,

claras,

amorosas,

como as verbas

con que ti me arrolaches,

miña nai.

Cecais sexa tolemia

este tentar apreixar verbas amantes

para che facer con elas un cantar.

Cecais

a vida pobre que vivín

http://sondepoetas.blogspot.com.es/2007/11/verbas-un-irmau.html



me secou a fonte da tenrura

e por iso estas verbas

son secas como seixos.

Xa ves:

non teño verbas

pero teño un salouco que me enche todo o peito. Mar Maior. Vigo, 1963

POEMA DA INFANCIA PERDIDA

A infancia é a miña patria

verdadeira.

O meu paraíso perdido.

Lembro a pureza dos meus soños.

O pasmo que me causaban

as estrelas.

As paisaxes que quedaron

nos meus ollos.

Os contos do avó.

A doce voz de miña nai.

As verbas de meu pai.

Os xogos compartidos

cos irmaos.

E tantas cousas fondas

que forman parte inseparábel

de min mesmo.

Aquela pureza xa non é

e teño soedade

daquel neno sinxelo

que antes fun.

¡Deixádeme ser triste

ou senón

voltádeme outra vez

a miña infancia!

Mar Maior. Vigo, 1963



LABREGO

Toda a miña xente

de labregos foi,

xunguidos á terra

con xugo de boi.

Meu pai é labrego,

tamén meus avós:

¡pasáronse a vida

tripando terrós...!

Meu pai é labrego,

labrego naceu,

¡e labra nos eidos

traballando a treu!

Meu pai é labrego,

labrego naceu.

¡Meu pai é labrego,

sen terra de seu!

Meu pai é labrego,

labreguiño eu son.

¡Pasarei a vida

xunguido ao terrón! Os soños na gaiola. Lugo, 1968

(Casa Museo Manuel Maria. Audio)

O ARADIÑO

Labrado da miña mau

Fixen coa miña navalla

Un aradiño de pau.

Un aradiño de pau.

Leva timón e chavella

E unha rella furadora

Feita cunha lata vella.

Feita cunha lata vella.

Ten orelleira, rabela

Tan luída e rematada

Que namora mirar pra ela.

Que namora mirar pra ela.




O meu arado e tan feito

Que pode incluso esfender

Labradíos a barbeito

Labradíos a barbeito.

Teño xa que darlle éstreno

Ó meu arado arador,

Ó meu arado pequeno

Ó meu arado pequeno.

E non sei ónde hei de ir

Buscar os bois que preciso,

Buscar os bois pra xunguir,

Buscar os bois pra xunguir.

Labrado da miña mau

Fixen coa miña navalla

Un aradiño de pau.

Un aradiño de pau.

Un aradiño de pau. Os soños na gaiola. Lugo, 1968


Eu son de Outeiro de

Rei,

viliña da Terra Chá,

onde aprendín a viver

e a soñar con libertá.

Teño dous grandes amigos

de trato noble e sinxelo:

o caudaloso Pai Miño

e o regato de Cepelo.

Vivín en Lugo algúns anos,

conseguín ser bachiller

e gastei a adolescencia

en troulear e escreber.

En Lugo atopei, pra

sempre,

o meu amor, que é Saleta:

¡comigo a vida non puido




ser máis xentil e

perfecta!

Casamos. Quixo o destino

-ou cecais a nosa sorte-

que levemos moitos anos

con residencia en

Monforte.

Nós sempre fomos galegos

sinxelos e verdadeiros,

soñadores, trotamundos,

editores e libreiros...

Profesión... ¡procurador!

Ando a exercer como tal

pro sempre usei dese oficio

dun xeito limpo e cabal.

Hai quen dí que son autor

prolífico e incontinente.

¡Ben o sinto! ¡E teño mágoa

de non ser máis competente!

Pra que os leades na casa

e os disfrutedes na escola

escribín con moito amor,

os meus Soños na gaiola.

E aquí sigo: ledo, ufano,

satisfeito de estar vivo.

Mentras o tempo me gasta:

¡paseo, leo e escribo...! Os soños na gaiola. Lugo, 1968

GALICIA

Galicia docemente

Está ollando ó mar:

¡ten vales e montañas

E terras pra labrar!

Ten portos, mariñeiros

Cidades e labregos



¡cargados de traballos

Cargados de trafegos!

Galicia é unha nai

Velliña, soñadora:

¡na voz da gaita rise,

Na voz da gaita chora!

Galicia é o que vemos:

A terra o mar, o vento...

¡pro hai outra galicia

Que vai no sentimento!

Galicia somos nós:

A xente e mais a fala.

¡si buscas a galicia

En ti tes que atopala!

Galicia somos nós:

A xente e mais a fala.

¡si buscas a galicia

En ti tes que atopala!

Os soños na gaiola. Lugo, 1968 (Casa Museo Manuel Maria. Audio)

MANUAL PARA DEPRENDER PARA SEÑORITO

Aínda que un non sexa moi bonito

non é difícil chegar a señorito.

Primeiro hai que odiar o comunismo,

e pensar somentes en un mismo,

non facerlle moito caso aos pais,

tratar con certo desprecio aos demais.

Hai que ter en conta o que convén,

adequirir modales finos,

codearse só con "xente ben",

aproveitados, cucos e cretinos,

ser socio de todos os casinos,

mercar sempre autos deportivos

e traxes e corbatas elegantes,

coñecer toda clás de aperitivos,

saberse comportar nos restaurantes,




distinguir os wiskis ao cheiralos,

entender de bridge e de canasta,

de golf, de tenis e cabalos,

non alternar con xente doutra casta.

Tamén é convenente ter querida,

xantar e cear sempre a deshoras,

abusar o que se poida da bebida

e ser moi galante coas señoras.

Non falar galego endexamais

(é idioma do pobo, moi vulgar),

vivir do que súan os demais,

¡e denantes morrer que traballar!

Versos para cantar en feiras e romaxes (1969)


Non creas o que din os xornais,

nin o que berran

as estaciós da radio,

nin os números xeados

que traen as estadísticas.

Non te fíes tampouco

no que se le nas guías

feitas para uso de turistas.

Non enchas o teu corazón

-tan canso e tan velliño-

coas canciós de moda.

Non lle dés creto ningún

á propaganda.

Non ergas na túa intimidade

-no lugar que algún día

ocuparon os deuses-

a imaxe dun ídolo

que pode ser un futbolista,

unha estrela de cine,

un charlatán,

cecais un falso amigo.

Recóllete en ti, ¡ouh

pobo meu!, medita,

chora longamente

os teus pecados.

E así que esteña purificado

polas bágoas:

olla a realidade

na qu vives




e abre, para sempre,

os teus ollos puros cara a luz. Versos para un país de minifundios. Bos Aires, 1969

CANCIÓN PRA CANTAR TODOS OS DÍAS

HAI que defender o idioma como sexa:

con rabia, con furor, a metrallazos.

Hai que defender a fala en loita rexa

con tanques, avións e a puñetazos.

Hai que ser duros, peleóns, intransixentes

cos que teñen vocación de señoritos,

cos porcos desertores repelentes,

cos cabras, cos castróns e cos cabritos.

Temos que pelexar cos renegados,

cos que intentan borrar a nosa fala.

Temos que loitar cos desleigados

que desexan matala e enterrala.

Seríamos, sen fala, unhos ninguén,

unhas cantas galiñas desplumadas.

Os nosos inimigos saben ben

que as palabras vencen ás espadas.

O idioma somos nós, povo comun,

vencello que nos xungue e ten en pé,

herencia secular de cada un,

fogar no que arde acesa a nosa fe.

Cancións do lusco ao fusco. Monforte, 1970


CANCIÓN PRA CANDO SE ESCOITA FALAR CASTRAPO

Ollade esa antroidada: son galegos,

xente do pobo, sinxela e moi normal.

Olládeos, como un fato de borregos,

falando o seu castrapo "tipical".

Esprésanse nunha estrana xerigonza,

van falando un idioma que non hai.




E sinten fondo reparo, gran vergonza,

en falar, como é debido, a fala nai.

Ollade ós moi paletos e cretinos

ladrando o seu castrapo por aí,

intentando ser lidos, cultos, finos

imitando ós "castizos" de Madrí.

Eles, probes, non poden ser culpados

polo seu idioma, tristeiro i anormal.

A culpa é de quen di: "Sede educados,

que falar galego está moi mal..."


(Son de poetas)

HISTORIA DE

GALICIA

A nosa Historia

cabe

en poucas páxinas:

o sangue vertido

no Medulio,

as revoltas

irmandiñas,

Pardo de Cela,

a voz dos

Precursores

ardendo

en luminosa

profecía:

Faraldo,

Brañas,

Rosalía,

Curros,

Pondal,

os Mártires de

Carral,

Vilar Ponte,

Cabanillas,

Aleixandre Bóveda,

Castelao de Rianxo,

a ringleira sen fin

http://sondepoetas.blogspot.com.es/2009/02/cancion-pra-cando-se-escoita-falar.html



dos emigrados...

Ao lembrar

a nosa Historia

verdadeira

todo o noso ser

se pon en pé,

a nosa conciencia

esperta alporecida,

ferve o noso sangue,

latexa máis forte

o noso corazón,

sentimos a forza

das raigañas

que nos xuguen

á terra

e ao seu sino;

escoitamos como

a voz do vento

nos relata

os feitos memorábeis,

esquecidos adrede

nos manuais ao uso.

As árbores,

os camiños,

os penedos,

os ríos,

os cruceiros,

gardan a lembranza

daquelo que nunca

poderemos esquecer

porque é o que

nos fai sentir pobo

e nos empuxa

cara un futuro que temos que facer.

Aldraxe contra xistra (1973)





ACUSO Á CLASE MEDIA

Acuso á clase media —grandes e pequenos burgueses—

porque eles foron e son os que traizoan

o espírito sinxelo, enxebre e antergo de Galicia.

Pertenzo ao pobo e falo no seu nome.

Falo en nome dos mariñeiros, dos labregos,

dos ferreiros, dos criados de servir,

dos zoqueiros, dos muiñeiros e arrieiros;

dos humildes carpinteiros de ribeira,

dos alugados que ian a Castela;

dos caseiros que non teñen terra de seu;

dos que se ven obrigados a emigrar;

dos pobres de espírito e dos pobres de pedir;

do coitado xornaleiro que de sol a sol

ainda anda virando a terra co arado romano.

Falo en nome de todos aqueles que,

anque teñen razón, non llela dan.

Acuso á clase media de egoísmo,

de non ser solidaria co seu pobo,

de brutalidade e de ignorancia,

de lle bicar os pés aos poderosos,

de traficar coa fame e coa miseria,

de vivir na súa terra despreciándoa,

intentando borrar o seu ser idioma,

asasinando o seu ser diferenciado.

Acuso á clase media de servil,

de axionallarse diante dos que mandan,

traicionando aos seus, á xente súa,

ao pobo indefenso e aldraxado.

Acuso á clase media de imitar

as modas que impoñen en Madrid

e de pechar cobardemente os ollos

ás realidades que teñen diante si.

Clase media, grandes e pequenos burgueses,

comerciantes enriquecidos co estraperlo,

viñateiros, aceiteiros, contratistas,

abogados sen lei e sen conciencia,

propietarios de casas e de contas correntes,

burócratas que adulades ao amo



e que esquecedes ao pobo do que vides;

xentes que comerciades coa emigración,

coa fame, coa inxustiza e coa miseria;

ladróns que procurades títulos nobiliarios,

asasinos que mercades indulxencias e autos

derradeiro modelo que vos leven ao ceo,

¡no nome do pobo, eu vos acuso!

Remol. Bos Aires, 1970

(Audio na propia voz do poeta)

POEMA DO ALLEADO

Son un bilingüista

moi apaixonado,

un colonialista

ben colonizado.

Teño lingua nai,

e unha lingua pai

e unha lingua filla

que marabilla.

... ... ... ... ... ...

Son un alleado

fino e progresista

ben domesticado.

¡Son un castrapista

como está mandado! Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)


INVOCACIÓN A CASTELAO

Home cabal,

conciencia comunal,

forte penedo

contra a noite e o medo,

trono

que nos tirou o sono

facéndonos acordar

e camiñar,

fe poderosa

que estea á patria nosa,

limpa aurora,

http://www.casamuseomanuelmaria.gal/upload/audios/fon_1/12/acuso_a_clase_media.mp3;jsessionid=44D0F856AF8CA04A26CFAE4B130AB43F




vida fecunda e creadora,

voz que berra

a verdade da Terra,

guieiro,

compañeiro

preciso como o pan,

tremor humán,

facho puro

alumando o escuro.

Castelao:

pai e irmao.

Verba de luz inxel:

¡Daniel! Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

IDIOMA MEU

Idioma meu, homilde, nidio, popular,

labriego, suburbial e mariñeiro

que fas avergoñar

ó burgués, ó señorito i o tendeiro:

levas sangue do povo

e raigañas escuras

que anuncian un día novo

sin mágoas nin tristuras.

Idioma proscrito,

asoballado,

soterrado,

refugado,

negado

como a probeza i o delito,

fala do emigrante e do maldito:

soio resoas nos lares

das xentes populares.

¡Ti tés que rexurdir puro,

poderoso, enteiro

pra erguer noso futuro

de povo ausoluto e verdadeiro!

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)





Teoría ético-poética ou poema

para non cheirar unha flor

poema popular

para espallar

polo ar

poema popular

para cantar

e chorar

REFRÁN:

un poema non é un pan

e moito menos un can

poema con rima

de feitura prima

do pé deica a cima

poema chorima

sen ningún enigma

que mesmo dá grima

MOR-ALEXA:

hai unha estrela que mexa

poema medido

con tino, sentido

e moi fino ouvido

poema luído,

moído

remata en oulido

ASI-OMA:

¡mala centella te coma! poema paixón

con indignación

contra a emigración

poema con NON,

faltón,

protestón

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976).

POEMA HOMENAXE A XOSÉ RAMÓN REBOIRAS

Xosé Ramón Reboiras Noia,

amigo, camarada, estrela

vermella-azul-branca no mencer

prometedor da nosa patria,

heroe en tempo de traizón,

corrupción/covardía,

martelo

proletario,

remo

con saibo e sal e iodo;

fouce labrega/vingadora;

espiral que vén dendes do

fondo do tempo para abrirse

en claridade e futuro.

Ti eres

a pedra=mestra para

re-edificar a nosa casa.



Puideron segarche a vida,

¡ouh, Moncho, meu irmao!,

a – se – si – nar – te.

O que eles non puideron,

nin poderán endexamais,

é arrincar / esmagar a

semente que deixache

esparexida no corazón

do pobo,

na vixiante

conciencia colectiva

e que

xa está a agromar en

patria-ceibe / socialista.

Este é, ¡ouh camarada,

amigo e irmao

i

nes

quen

cí

bel!

A túa vin-gan-za,

a nosa

vinganza i-ne-xo-rá-bel. Poemas para construír unha patria. Galiza, 1977

A FALA

O idioma é a chave

coa que abrimos o mundo:

o salouco máis feble,

o pesar máis profundo.

O idioma é a vida,

o coitelo da dor,

o murmurio do vento,

a palabra de amor.

O idioma é o tempo,

é a voz dos avós

e ese breve ronsel

que deixaremos nós.

O idioma é un herdo,



patrimonio do pobo,

maxicamente vello,

eternamente novo.

O idioma é a patria,

a esencia máis nosa,

a creación común

meirande e poderosa.

O idioma é a forza

que nos xungue e sostén.

¡Se perdemos a fala

non seremos ninguén!

O idioma é o amor,

o latexo, a verdade,

a fonte da que agroma

a máis forte irmandade.

Renunciar ao idioma

é ser mudo e morrer.

¡Precisamos a lingua

se queremos vencer!

As rúas do vento ceibe. A Coruña, 1979

(Son de poetas)

OS MÁRTIRES DE 1846

Foi polo mes de Abril,

no século dezanove.

¡Un berro forte, baril

a toda a patria conmove!

Solís en Lugo berrou

un berro de rebeldía.

¡Galiza enteira acordou!

¡O pobo enteiro se erguía!

Pois a patria desta feita

cumpriría as súas angueiras.

¡Pro logo veu a desfeita!

¡Perdeuse todo en Cacheiras!

Solís e os seus oficiais

foron no intre xulgados.

http://sondepoetas.blogspot.com.es/2010/03/fala-manuel-maria.html



¡Aqueles homes leais

remataron fusilados...!

En Carral está a cova

dos Herois da Liberdade

¡sempre fecunda e nova

que un día será verdade...! As rúas do vento ceibe. A Coruña, 1979

A BANDEIRA

A bandeira de Galiza

é dun branco inmaculado

con unha banda de azul

que a atravesa lado a lado.

E no medio do azul

-cores do ceo e do mar-

a estrela de cinco puntas

como un facho a relumbrar

Esa estreliña vermella

de sangue roxa e caudal

é signo liberador

do asoballo nacional.

A bandeira de Galiza

sen a estreliña vermella

parece que algo lle falta:

¡un soño morto semella!

Vermello, branco e azul

berran na nosa bandeira

¡a nosa esperanza de hoxe

e a da Galicia vindeira! As rúas do vento ceibe. A Coruña, 1979

Son un forasteiro na cidade en que vivo,

na propia tribo natal,

incluso na patria do corazón,

na que escollín e me escolleu,

na que máis amo.

¿Qué fado tráxico, qué estraña

maldición ou odio mostruoso



fan de min un raro forasteiro

na miña propia, irrenunciábel patria?

Eu, que son nube, vento, río,

árbore, penedo, mar, tremor,

fala e terra desta miña terra,

non poderei ser nunca un forasteiro:

aínda que o queirades. E eu o queira. A luz resucitada. A Coruña, 1984

Un sigue sereno, teimudo e confiado

agardando o sinal, a luz que poña

a camiñar de vez a xente nosa

e faga desta tribo tenebrosa

un pobo enteiro verdadeiro.

Por un non sentiu, nin sinte

premuras, urxencias, agonías:

sabe que a existencia dun home

é sempre corta

e que a vida dun pobo vai ao lonxe.

A luz resucitada. A Coruña, 1984

TENRURA

Pouco importa que a ave da esperanza

ou a chispa amarela do desexo

crucen por nós como un salouco

para converterse en néboa

ou sombra esvaída na lembranza.

O que de verdade importa,

amada e irrenunciábel compañeira,

é a chama delicada da tenrura

coa que alcendemos o lume

no que queimamos a monótona

tristeza dos días e onde arde,

serea e mansamente, a árbore

fidel e rumorosa da nosa propia vida.

Preguntas e preguntas e preguntas,

decote a preguntar. Ninguén responde.


(Son de poetas)

http://sondepoetas.blogspot.com.es/2011/06/tenrura-manuel-maria.html



A ROSALÍA

Santiago de Compostela, alma do mundo:

non podo ollarte enteira

no teu silencio claro e amoroso de campana

que chora sobre o corazón do mundo

e sobor do teu propio corazón cuberto de aves [...]

[...] Santiago de Compostela, alma de ti o do teu pobo:

¿que fantasma te habita eternamente?

¿Que luz cha dá a claridade?

¿Que arcanxo vive a garda as túas fronteiras?

[...] Aí estás Compostela, sempre miña,

téndote a ti mesma, aluado corazón,

na túa alma, no teu sangue e na túa carne.

[...] Compostela, alma dun pobo que chora, sorrí

e que te ama.

Santiago de Compostela, noiva da morte,

nas túas rúas de pedra,

nos teus ceos de pedra,

no teu ser de pedra e lume,

no teu ollar de boi feito escultura,

no teu deus lonxano, fondamente perdido

aboiando no teu soño de séculos.

Compostela da morte, da choiva e dos pregos

sempre a buscar a Rosalía que cante as túas campanas,

a túa alma e os teus anxos inquedos.

Compostela, dime dos teus beizos:

¿por que

me fas sentir como unha morte a túa saudade...?

Poemas a Compostela. Santiago, 1993

AGORA QUE GASTEI OS MEUS OUTONOS

Agora, que gastei os meus outonos

e ben entrado xa no propio inverno,

acredito no fugaz e no eterno

e só me asusta o raio, non os tronos.

Un, dende fai moitos anos, comprendeu



que todo é asegún e relativo

e ninguén é tan bo nen tan cativo,

nen podemos prescindir do propio eu.

Gardo dentro de min toda a fragancia

dos amados rincós da miña infancia

e os recendos que tiña a vella casa.

Foi chama o meu amor. Agora é brasa.

Saleta sempre. Perdón pola arrogancia:

"A luz é poderosa. A tebra, escasa."

Sonetos á Casa de Hortas. A Coruña, 1997

(Son de poetas)

Eu, que ía pra maorazgo ou vinculeiro,

da grande e vella casa de labranza,

perdín -cousas da vida- tal herdanza,

que o destino marcoume outro roteiro.

E convertinme case en extranxeiro,

nun excluído da fe e da esperanza,

do que moito se esforza e non alcanza

a condición auténtica de herdeiro.

Usei o tempo, teimudo e ilusionado,

na procura do lugar máis axeitado

para vivir a vida verdadeira...

E todo inútil. Non din enraizado.

Gracias a ti, Saleta, compañeira,

non ando polo mundo desnortado. Sonetos á Casa de Hortas. A Coruña, 1997

A infancia é a patria verdadeira,

o país puro

no que os soños se cumpren.

Para un neno os homes son

seres estraños

e a morte non existe.

Existen grandes ríos misteriosos,

o medo que chega de súpeto coa morte,

a tenrura da nai

e cecais Brancaneves e os Reis Magos.

http://sondepoetas.blogspot.com.es/2010/04/agora-que-gastei-os-meus-outonos-manuel.html



Cando un é neno

o soño máis sutil pode cumprirse.

Despois da infancia todo é escuro

e un xa non comprende a marabilla

sinxela e natural que hai no milagre.

Camiños de luz e sombra (2000)

Un muiñeiro perdido na cidade

é algo exactamente semellante

a un xílgaro sulagado

nos piagos máis fondos do océano.

Un muiñeiro

-eu, poño por caso,

xa que son polo intre

a persoa que teño máis lonxana-

é algo pintoresco nunha rúa.

A cidade non nos pertence:

é o látego,

a domesticación,

os funcionarios,

a antinatureza,

o veleño que usan contra nós

para exterminarnos

como lobos, ratos ou escaravellos.

As rúas non son regatos,

os bares non son fontes,

os prostíbulos non son turreiros,

os rañaceos non son carballos,

a polución non é a brétema.

As cidades non son nosas:

roubáronnolas hai séculos

e deixáronnos

suburbios e arrabaldos.

Pero nós, nós mesmos sen ninguén,

reconquistarémolas

e faremos circular por elas

con toda a fachenda e liberdade

unha brisa mariñeira

e un vento potente,

inocente, mozo e montañés.

Brétemas de muiñeiro (2000)



Os meus inimigos

cando falan de min

poñen xofre nas súas verbas,

tan íntimas,

tan sinxelas,

tan saídas dese anaco de carne

que leva por nome corazón.

E eu case son feliz

coas súas intrigas,

coa súa dozura,

coa súa morte que non ma dan a min

por covardía.

O seu sorriso amargo

esvara pola miña carne como un peixe,

e as súas frases amarelas finxen rosas

cando me chaman amorosamente

"meu querido amigo".

Eu e mais eles

imos andando distraídos pola vida,

imos ao mesmo café,

ao mesmo cinema,

e agachamos as mesmas mentiras

debaixo dos mesmos estúpidos sorrisos:

e ás veces até me convidan a fumar

cerimoniosamente.

Os meus inimigos cando me acoitelen

aínda me han de seguir chamando

"meu querido amigo".

Elexías á miña vida pequeniña. Vilalba, 2004



OBRA POÉTICA DE MANUEL MARÍA

Muiñeiro de brétemas. Pontevedra, 1950

Morrendo a cada intre. Lugo, 1952

Advento. Bos Aires, 1954

Terra Cha. Lugo, 1954

Documentos personaes. Lugo, 1958

Libro de pregos. Lugo, 1962

Mar Maior. Vigo, 1963

Os soños na gaiola. Lugo, 1968

Versos para cantar en feiras e romaxes (1969)

Versos para un país de minifundios. Bos Aires, 1969


Remol. Bos Aires, 1970

Aldraxe contra xistra (1973)

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)

Poemas para construír unha patria. Galiza, 1977

As rúas do vento ceibe. A Coruña, 1979


Poemas a Compostela. Santiago, 1993

Sonetos á Casa de Hortas. A Coruña, 1997

Brétemas de muiñeiro (2000)

Elexías á miña vida pequeniña. Vilalba, 2004

FONTES

Casa Museo Manuel María

365 días para Manuel María / Arredor de Manuel María

PosesíaGalega. Org (Autopoéticas)

1 | Autopoéticas 2 | Manuel María (1993). “autopoética”. Boletín Galego de Literatura:

9,151-157.

http://www.casamuseomanuelmaria.gal/obras/listarPorXenero.htm?xenero=POESIA

http://365diasparamanuelm.blogspot.com.es/

http://arredordemanuelmaria.blogspot.com.es/p/34ep.html

http://www.poesiagalega.org/

http://www.poesiagalega.org/uploads/media/DOSSIER_AUTOPOETICAS.pdf



Galiza somos nós: a xente e máis a fala. Se buscas a Galiza, en ti tés que atopala!

escolma de poemas de manuel maría

Documents