enerojanuary janvier janeiro

É o primeiro mes do ano no calendario gregoriano e ten 31 días.

O nome ven do latín ianuarius, polo deus Jano (en latín Janus), representado con dúas caras, o deus das portas (entrada e saída) ou do comezo e o final.

A pedra de xaneiro é o granate e a flor o caravel.

Son frecuentes as xeadas e neva nas zonas altas

A maioría das árbores seguen sen follas

Florecen os eucaliptos, as camelias, as mimosas, as amieiras, as avelairas, os nabos, os chuchameles...

mimosa

avelaira

camelia

flor de eucalipto

os liques reprodúcense

Fentos, brións e fungos

-Os raposos buscan parella-Desovan as sardiñas e os muxes-Empezan a formar parellas algunhas aves (parrulos, corvos, merlos, pardales...)-O Bao segue cheo de aves invernantes

Os gatos andan ás “xaneiras”

cávanse e fertilízanse as terras

TEMPERATURA MÁXIMA-MEDIA (ºC)

TEMPERATURA MÍNIMA-MEDIA (ºC)

TEMPERATURA MEDIA (ºC)

HUMIDADEMEDIA (%)

VELOCIDADE DO VENTO(km/h)

CHUVIATOTAL (l)

DÍA CHUVIAMÁXIMA

(l/m2)

DIASCHUVIA

13 8,1 10,66 85 3,95 371,3 48,2 (6) 30

O TEMPO

La Voz de Galicia5-1-2014

6 de xaneiro de 2014

Vaga de Frío en Norteamérica

Cataratas do Niágara

Ponte Tappen Zee (New York)

ALGÚNS DATOS DO TEMPO EN GALICIA:-Temperatura máis baixa:-0,9 ºC, en Baltar (Ourense)-Lugar onde máis choveu: Fornelos de Montes (Pontevedra): 701 litros. O día 6 recolléronse 95,6 l/m2.-Racha de vento máis forte: 132 km/h en Amiudal (Ourense).-Nalgún puntos (Mesía e Sabón –A Coruña) choveu os 31 días do mes.

-A onda máis alta rexistrouse en Cabo Silleiro o día 6, con 20 m de altura máxima.

-Xaneiro xeado e abril mollado enchen o faiado-Cando as rans cantan no xaneiro, sinal de fame en todo o eido-Seco xaneiro, abundancia no graneiro

-O vinteún de xaneiro ten unha hora por enteiro.

Os días medraron 53 minutos

-Xaneiro xeadeiro, febreiro ventisqueiro, marzo pardo, abril mollado e maio claro, valen máis que os bois e o carro.

-A xeada de xaneiro mata a vaca e mais o leiro.

nabicol

-En xaneiro a berza é carneiro-Xaneiro alleiro-Se queres ter bo alleiro plántao no xaneiro-Se chove en San Antón de xaneiro pipas ao fumeiro, se non, pipas ao canteiro

-No mes de xaneiro sube ao outeiro, se ves verdear ponte a chorar, se ves estercar ponte a cantar.

-Quen labra no xaneiro labra para o ano enteiro.

-En xaneiro, lume na lareira e porco no fumeiro.

Días sinalados:1 de xaneiro: Ano Novo

1 de xaneiro de 1801: descubrimento do primeiro asteroide (Ceres), polo astrónomo italiano Giuseppe Piazzi no seu observatorio de Palermo. Actualmente está considerado un planeta enano

2 de xaneiro de 1839:

Louis Daguerre tira a primeira fotografía da Lúa.

4 de xaneiro de 1643: nace Isaac Newton, físico e matemático inglés.

6 de xaneiro: día dos Reis Magos

7 de xaneiro de 1610: Galileo Galilei observa, por vez primeira na historia, algún dos satélites do planeta Xúpiter

7 de xaneiro de 1943: morre Nikola Tesla, físico, matemático, enxeñeiro eléctrico e inventor estadounidense de orixe austriaca.

7 de xaneiro de 1714: Hrnry Mill rexistra a patente da primeira máquina de escribir

Keystone 1 (1899)

8 de xaneiro de 1642:

morre Galileo Galilei, matemático e físico italiano.

9 de xaneiro de 1848: morre Carolina Herschel, astrónoma inglesa de orixen alemán.

9 de xaneiro de 1988: científicos do Instituto Whitehead de Boston conseguen illar o TDF (xen responsable do sexo humano), localizado no cromosoma Y, que está presente só nos homes.

10 de xaneiro de 1778:

morre Varl von Linné, botánico sueco.

11 de xaneiro de 2008:morre Edmund Hillary, alpinista neozalandés, primeiro home en pisar a cima do Everest, xunto so sherpa Tenzing Norgay.

14 de xaneiro de 1742: morre Edmund Halley, astrónomo británico

14 de xaneiro de 1994: presentadas as primeiras imáxes trala misión espacial do telescopio espacial Hubble.

15 de xaneiro de 1362: primeiro día da tormenta no Mar do Norte (segunda inundación do Día de San Marcelo, que en tres días arrasa cos Países Baixos. Inglaterra e norte de Alemania, causando entre 40 000 e 100 000 mortes.

15 de xaneiro de 2001: Wikipedia inicia a súa andadura on line.

16 de xaneiro de 1909: a expedición de Ernest Shackleton atopa o Polo Sur Magnético

17 de xaneiro de 1912: o explorador inglés Robert Falcon Scott chega ao Polo Sur, un mes despois de facelo o noruego Roald Amundsen.

18 de xaneiro de 1878: morre Antoine César Becquerel, físico francés.

19 de xaneiro de 1736:nace James Watt, inventor británico.

máquina de vapor

20 de xaneiro de 1775 nace André Marie Ampère, físico e matemático francés.

20 de xaneiro de 1906extráese na Premier Mine, preto de Pretoria (Sudáfrica), o diamante "Cullinan", cun peso de 620 g antes de ser cortado.

17 de xaneiro de 2009: bátese o récord da onda máis grande rexistrada en España (26 m de altura, 22 millas das costas de Santander), durante o temporal do ciclón extratropical Klaus.

17 de xaneiro de 1958Científicos británicos e estadounidenses anuncian que lograron unha fusión nuclear controlada.

25 de xaneiro de 1627: nace Robert Boyle, físico e químico angloirlandés.

26 de xaneiro de 1823: morre Edward Jenner, médico británico que desenvolveu a vacina contra a virola.

28 de xaneiro de 1986:

en EE. UU., o transbordador espacial Challenger explota pouco despois do seu despegue. Morren os sete astronautas.

30 de

xaneiroDía da Paz

Para tentar construír un mundo mellor, máis xusto e humano; e unha sociedade democrática, libre, xusta,

responsable e pacífica.

O obxectivo da celebración do Día da Paz e fomentar a educación na

tolerancia, a solidaridade, a concordia, o respecto aos

dereitos humanos, a non violencia e a paz.

O día da Paz celébrase na data do aniversario da morte do lider espiritual da India e símbolo da non violencia, Mahatma Gandhi.

Mohandas Karamchand Gandhi naceu en Porbandar (India) en 1869 e morreu en Nova Delhi o 30 de xaneiro de 1948,Graduouse en dereito en Inglaterra. Vivíu en África do Sur onde loitou contra a discriminación.Volveu á India onde organizou a resistencia non violenta. Estivo encarcelado en moitas ocasións.En 1937 era o líder dun movemento independentista con capacidade para movilizar a millóns de indios.

30 de xaneiro de 1886:nace Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, escritor, debuxante e político galego.

ÚLTIMO DOMINGO de xaneiro: Día Mundial da Lepra

31 de xaneiro de 1922: primeiro voo do autoxiro de Juan de la Cierva no aeródromo de Getafe. Consegue elevarse 25 m durante tres minutos.

31 de xaneiro de 2014:Comeza o ano 4712 no calendario chinés.Corresponde ao ano do cabalo.

FOTOS: Alumnado 1º ESO C, Adela LeiroXANEIRO 2014