TITAU PREST12. zenbakia2009ko ekaina

Sukalde erraza eta goxoa

100% LANDARE JANAREN DOANEKO

ZAPOREZTAKETALIBERA ERAKUNDEAK ANTOLATUA

Dani(vegania) eta Virginia (creativegan)sukaldarien kargu.

IGANDEA

22 14:30 -tan AsociaciónVegetariana

C/ Bergara 1548007 Bilbo

URAKCabreiroa............4Tynant.................5

ARDOAVaron de chireld..6

OLIOANuñez de prado..7

OGIAZerealdun ogitxoak...8

Moldeko ogia...........9

KREMAKVichyssoise.........10Zerba krema........11

LEHENENGO PLATERAAzenario entsalada.........12

BIGARREN PLATERAPatata eta hirugiarra bexamelarekin......13

POSTREATxokolatezko palmeratxoak.........14

Krema katalana tarta ....15

Titau Prest

3

CABREIROA URA

Ur hau ehun metroko sakonera-tik jaiotzen den iturburu batendu bere jatorria, Verin

(Ourenseko probintzia, Galizia) aldeankokatua. Hamasei graduko batez beste-ko tenperaturako azaleramenduarekin,bere ezaugarririk identifikagarrienaikusminez, silizean (SiO2) oso aberatsaizatearena da. Silizea oso onuragarriada hainbat gaixotasunerako, bereziki,hezueri eta artritisarentzat. Funtsezkoelikagarria da gorputzarentzat, osasunt-su mantentzeko, eta egoera normaleangorpuzkerak ez du era egokian berega-natzen. Ezaugarri hori ez dute ur askokbetetzen eta harez gutxiago preziohorretan.

Ur honek, gure artean 100 urte bainogehiago daramatza eta hori José GarcíaBarbón-i eskertu behar diogu. Gizonhau (1831-1909) izan zen Cabreiroa bai-nuetxeko egiazko bultzatzailea, bestegauza askoren artean, 1904 urtean bereinstalazioak inauguratu zituena (iturbu-rua ustiatzen hasi baino bi urte lehena-go). Gaur egun hotel-bainuetxea ezdago zabalik (1961 urtean itxi zen)baina oraindik sar gaitezke lorategieta-ra eta iturburua ikusteko aukera dugu.Bere urak oso arrakastatsuak diraGalizia osoan zein nazio guztian,Amerika hegoaldeko eremu txiki bat-zuk barne eta Hijos de Rivera deitzenden talde garagardogileari dagokio.

0,99 € balio duen ur hau, bi bertsiotan aurki dezakegu: gasarekin etagasik gabe.

Titau Prest

4

TYNANT URA

Ur ingeles honen ospearenhasiera Londreseko hotelikonenetariko batean ekartzen

hasi zirenean izan zen, laurogeikohamarkada bukaeran. Urteak pasaahala, jatetxe eta taberna hoberenakkonkistatzen ditu eta gaur egun lekutxobat dauka ur ospetsuenen “klub”-ean. Hirurogeita hamargarren hamarkadan,1976.urtean, deskubritzen duten itur-buruan du jatorria ur mineral honek,lurrazpiko urdun batetik jaioa,Cambrian mendietan, Bethanian,Galeseko bihotzean. Gailentzekoa da, bere diseinua (RosseLovegrovek diseinatua) oso hausleaizan zela garai hartan, erabiltzenzituen beiraren tratamendu eta koloreaaskoz egokiagoak zirelako uraren boti-

latzerako beste askorena baino.Dirudienez Bristolen 1800 urteanbeirate tradizioa zegoen, eta ur honenitxura omenaldia baino ez da, eta posi-bleena litzateke, edari honen jarraitza-ile askoren arrazoi bakarra irudia iza-tea. Nabarmendu beharra dago inspi-razio bikaina izan zela Jaime Lacasa-rentzako, Solan de Cabrasen sortza-ilearentzako, hau ere beirazko botilaurdina da eta.Kalitatea ukaezina da. Dosi altua daukakaltzio naturalean, adin guztietarakobikaina, bereziki ume eta helduentza-ko. Mineralizazio oso ahula izanik, ezdu inongo zaporerik, eta horieskertzekoa da, gaur egun oso zailadelako klororik edo zapore arrarorikgabeko ur mineral bat aurkitzea.

Titau Prest

5

NUÑEZ DE PRADONuñez de Prado olio ekologiko kor-dobesa, munduko onenetarikoenartean dago eta edozein janaririematen dio bere ukitua. 4,79€ balioditu botila bakoitzak gutxi gorabehera.

Kordoba (Baena) probintziako olioekologiko honen kooperatiba,Nuñez de Prado, mediterranear

itsasbazterreko zaharrenetarikoa da,oraindik mantentzen baititu osorik olio-errota eta 1795. urtetik hain ezagunakdiren tina upeltegiak. Horrez gain, taldehonek erabat eskuz egindako olioaeskaintzen du (eskuz jasoa, erauzketa,hotzean iragazia) eta aparteko kali-tatearekin gainera. Olio hau lau finkatanbanaturiko zazpiehun hektareetan jasotzenda (Gastaceite, Taquinas, Santotoribio eta

Frías), guztira mila bat olibondo daude-larik oliba mokoduna, pikuala eta hoji-blankaz.

Zazpigarren famili generazioak daramanegozioa eta euren produktua mundukogourmet denda onenetan dago salgai(Balducci’s, Dean & Deluca, Christine &Rob’s, Fortnum & Mason…). Gainera, hain-bat sari irabazi ditu bai maila nazionalean(Explosiva de Jaen, El Pais 1989…) baitaatzerrian ere, non kritika ezinhobeak izandituen (The Financial Times, París Match,Daily Telegraph, The New York Times,Le Figaro eta beste asko)

Bere izatasunei dagokienez, esan daitekebere zaporea oso leuna dela baina baduelasamin pixkat. Fruitu lehorren litsa dauka,baita tomate berdearen ñabardura arin bat.

Titau prest 6

BARON DE CHIREL

Riojako jatorri izendapena, 1996koerreserba.

Denok ezagutzen ditugu, prentsaedo telebista bidez, marques deriscalen oinordekoek daukaten

ardangela liluragarria Arabako Elciegoherrian. Dena bildu da esparru berdinbatean, tradizioa, kalitatea, sukaldea,erlaxazioa eta arkitektura. Zirraragarriada.Upeltegi hau gure geografia osoko dendaespezializatuetan berezko distira duten

altxorrez blai dago. Baina jatorri-izendape-na duten ardoen artean, azkenengo 10urteetatik nabarmentzen dena, Baron deChirel da, itzalean mantentzen duten arte-lan enologiko bat bisitatzaileak FrankO.Gehry-ren chateau-rekin entretenitzendituzten bitartean.Ardo hau egundokoa da. Beluna, trinkoaeta zurrutada luzearekin, hau da, nahiz etadenbora bat igaro, hozkada artean, iraunendu bere zapore eta lodiera. Frutaren zaporeasko dauka, eta horrekin esan nahi dena,zera da, oso urrintsua dela.

Titau prest 7

ZEREALDUN OGITXOAKMolletes bezala ezagutzen dira. Ogi mota hau, 1775.urtean saortu zengutxi gora behera eta oso ohiko da Andaluzian. Molletes-ak, gutxi txi-gorturiko masaz egindako ogitxoak dira. Beraien jatorria, Anteguera(Malaga) dela esaten da, baina aurretik esan bezala, oso ohikoakdiraAndaluzia osoan. Ogi hau, tostada moduan jaten da, bainabeti osogutxi txigorturik. Ogi aromatikoa izateaz gain, txuria da.

Hasteko, txikigailubatetik pasako ditu-gu intxaur eta pinoiak. Masa hau zer-bait hezea geratuko balitz, irin apur

batekin nahastuko dugueta osagai guztiaknahastuko ditugun ontzira botako dugu.Behin guztiaondo nahastua dugula, aurretik-garbia izan behar dugunsukaldeko mahaiarengainean, egin berri dugun nahasketa, irinzabal-duaren gainean botako dugu eta ondoren,masa horren erdialdean, aurretikaltxagarriadesegin dugunura botako dugu piskanaka pis-kanaka, honela hamar bat minutuz, eskuekinmasahori nahastuz. Ondorenmasa itsaskorra-badlin badago, irin gehiago bota dezakezue.Orain beraz, listo dugu masa laban sartzeko,baina aurretik zeinbait gauza egin behar dira:hasteko masa bolatxoeta banandueta laberako

papelez estalita dauzkagun bandejetanbiorduzhauspetu daitezen utziko ditugu.Behinbi ordu hauek igaro direnean, ogi formaematenhasi zaitezkete eta laban baten laguntzaz, ogihoien goikaldeetan ebakitxo batzuk egingoditugu barrutik errazago egin dadin. Orain bai,labera sartzeko prest daude ogitxoak, bainalehenagolabea prestatu behar dugu, horretara-ko, labea 200gradutara 40 bat minutuz berot-zen jarriko dugu. Denbora hau pasadenean,labearen graduak 180era jetsi, urezbetriko ontzi bat sartu eta honekin batera, ogit-xoen bandeja ere sartuko dugu labeaneta ber-tan edukiko dugu 20 minutuz.. Jarri dituguberaz ogitxoak egiten eta esandako denboraigarotzean, prest izango ditugu ogitxoak.On egin!

OSAGAIAK-700gr irin integrala-50gr extra irina-25gr legamin fresko-60gr gari germen-40gr pinoi-60gr intxaur-20gr liho-2 goilarakada gatz-400gr ur epel

Titau Prest

8

MOLDEKO OGIA

Ez da supermerkatuetan erosten dugun moldeko ogia bezain biguna. Ogi hau, zertxobaitbirringarriagoa da (erreztasun handiz txikitzen da) eta errazago usteltzen da.

Honako osagai hauek jarriko dituguontzi batean: 200cl ur epel, 200gr irineta 15 gr altxagarri

fresko. Ez dugu gatzik botakoeta bi orduz utziko dugu itzali-tako labean film paperaz estalitaeta argia jarrita hauspeatudadin.Behin denbora hau pasa denean,beste ontzi batean, 300gr irinbotako dugu. Ondoren, gurinaurtuko dugu dugu beste ontzi batean (sutan)eta piskanaka.piskanaka irinarekin nahastukodugu.Jarraian, nahasketa honi, goilarakada bat eztigehituko diogu eta hau ondo nahasteko, 12grgatz eta 100cl ur epelen laguntzaz balia gaitez-ke. Oraingoan bai, aurretik egin dugun masaeta azken hau batuko ditugu eta 10minutuz

eskuekin nahasten jardungo gara. Behinnahasketa hau egin dugunean, irinez ingura-tutako ontzira botako dugu, film paperaz esta-

li eta berriro ere itzalitako labeanordu betez hauspeatzen utzikodugu.Behin hauspeatu denean, masahau metalezko molde bateansartu(itsatsita gera ez dadin mol-dearen inguruan gurina igurtzi-ko dugu) eta labean sartukodugu goiko eta beheko plaka

pizturik eta oraingoan ere labearen behekoaldean urez bteriko ontzi bat jarriko dugu.55minutuz utziko dugu masa egin dadin 180gradutara. Behin denbora hau pasa denean,labetik atera 30 minutuz hozten utzi eta boltsabatean sartuko dugu ogia usteldu ez dadin.

Ea ba gustatzen zaizuen!

OSAGAIAK-200gr ur epel-200gr irin-15gr altxagarri fresko-goilarakada bat ezti-85gr gurin-12gr gatz

Titau Prest

9

VICHISSOISE CANTALOUPEMELOIAREKIN

Mundu osoan arrakasta duen errezetahonen jatorria eztabaidatzen ari daazkenaldiko bolada honetan.Historialari batzuek diote errezetaoriginala frantsesa izan daitekeela,baina berrikuntzak amerikarrek ezarrizizkiotela. Baina fidagarriena idatziekdiotena da, eta horiek esaten duteasmatzailea Nueva Yorkeko Ritz

hoteleko sukaldari buruzagia izanzela, Louis Diat. Gaurkoan gure tokeajarriko diogu osagai original bat erabi-liz.

Lehendabizi porruak garbitu eta luze-tara moztuko ditugu, gero brunoiseerara. Patatekin berdina egiten dugu,

eta bi osagaiak lapiko batean sueztitzen ditugugurinarekin su oso bigunean. 10 minutu igaro-takoan, lapikora botako ditugu esnea, esne-gaina eta oilasko salda, eta gatz-piperztatuegingo dugu. Dena nahastuta daukagularik,sua pixkat jaitsiko dugu eta eltze estalianutziko dugu egosten 20-30 minutu. Ondorenedukiera irabiagailu baten laguntzaz eragingodugu, eta badaezpada txano fin batetikpasatuko dugu irabiatu ostean. Aurkezpena argazkian bezala izango litzateke.

Osagaiak:- Canaloupe meloia - 6 porru (berdeena kenduta)- 2 patata handi- 3 koilarakada gurin- Etxean egindako oilasko salda- Piperbeltza- Brick bat esnegain likido- Esnea- Olioa eta gatza

Titau prest 10

ZERBA ETA SAGAR KREMALEUNA

Zerba osasunarentzat oso ona da,sendagai naturala dela diote etagainera oso eskurakorra da.

Lehendabizi zerbak ur askorekin gar-bituko ditugu txorrota azpian etabitartean lapiko bat jarriko dugu

berotzen, gatzarekin, egosten hasi dadin.Bertan barazki guztiak jarriko ditugu ordulaurdenerako. Hau egiten den heinean,zartagin batean sagarra sueztinduko dugugurina eta gatzarekin (olioak baino zaporegoxoagoa ematen baitio).

Guztia prest daukagularik irabiagailuarenedontzian jarriko dugu dena gatz pixkatxobatekin eta piperminarekin. Kremari koloreberdeagoa eman nahi badiogu,beste zerbahosto bat ipiniko dugu nahastean.

Birrinduta dagoela, kazola baten berotu etagero plater sakon batean aurkezten dugupikatoste laguntzakoi batzuekin eta perrexi-larekin.

Osagaiak:- Zerba eskutada bat- Bi ortu-buru- Patata ertain 1- Gurin pixkatxo bat- Porru 1- Azenario 1- Sagar 1- Barazki salda- Gatza- Olioa- Piperbeltza- Perrexila

Titau prest 11

AZENARIODUN ENTSALADA ARABEAEntsalada mota hau, egora berezi baterako ideiatutako plater bat da, non hotza geratuko ezden plater bat zerbitzatzea zaila den, hala nola, bileretan, urtebetetzeetan…Izan ere. plater hauepela bezain hotza jateko oso egokia da. Nik gainera, hotza jatea gome-datuko nizueke.Egun eguzkitsu baterako ezin hobea da plater hau.

Lehenik eta behin, azenario lodixkak aukeratu eta behinaukeraketa egin dugunean, zuritu egingo ditugu. Behinondo zuritu ditugunean, 3 minutuz egosten jarriko ditu-

gu eltze-azkar batean. Ala ere, hiru minutu apur bat gehiegi izandaiteke(suaren indarraren arabera…), beraz eginak dauden edoez jakiteko, txotxa batekin zulatuz jakin dezakegu.Egosi direnean, xukatzaile batera atera, ur hotz txorrotada batezpasa eta xerratu egingo ditugu xerra lodietan.Jarraian, xerra horiek entsaladera zabal batean jarri, gainetikpipermina bota eta honekin batera txikitutako kominoa eta zati-tutako datilak botako ditugu.Hau egin dugunean, perrexila hartu, ontzi txiki batean jarri etatxikitu egingo dugu jarraian entsaladerara gehitzeko. Ondoren,baratxuria ere ontzi batean txikitu, jerez ozpin txorrotada batbota eta ondo nahastu ondoren, hau ere entsaladerara.Elkartu ditugu beraz osagai guztiak.Amaitzeko, osagai horien gainetik, oliba olio txorrotada bat etalimoi

tanta batzuk botako ditugu eta 5 bat minutuzhauspeatzen utzi.

Entsalada, zerbitzatu baina minutu bat lehe-nago nahastuko dugu eta beti kontu handiz azenarioak hautsi ezdaitezen.

Gustatu zaizu?

OSAGAIAK-Azenarioak-Pipermin beltza-Komino txikitua-Datilak-Perrexila-Baratxuria-Jerez ozpina-Oliba olioa-Limoia-Gatza

12

Titau Prest

PATATA ETA HIRUGIARRA BEXAMELAREKIN

Lehenengo, bexamela egingo dugun eltzea, tozino zatiarekinigurtziko dugu desegin arte. Desegin denean, gurina botakodugu eltze horretara eta baita goilarakada bat irin ere. Jarraian

400cl esne, pipermin pixka bat, intxaur hauts apur bat gehituko dugueta loditzen den arte (bakoitzak nahi duen lodiera emanaz) nahastenjardungo gara.Behin bexamela bukatu dugunea, patata tortila egiteko moztendugun bezala moztuko dugu eta honekin batera tipula ere zati txiki-tan moztu eta porruaren zati berdeekin batera, sartagi batean sumantsoaz egiten jarriko ditugu eta bitartean, baratxuariaren eta perre-xilaren nahasketa egitenjoango gara. Txiki txiki egin-go ditugu.Sartagikoa egin denean,hirugiar zatitxoak gehitukoditugu eta patatak frijitzenhasiko gara.Behin dena egin denean,osagai guztiak nahastukoditugu ontzi batean, jarraian

bexamela botako dugu gainetik eta grill-ean sartuko dugu goikaldeapiska bat tostatu dadin. Amaitzeko, gazta raiatua botako dugu gaine-tik eta beste 2 minutuz labean sartuko dugu gazta desegin dadin.Listo dugu beraz.

Zer deritzozu?

Plater honek, lasainaren sekulako antza dauka, bai itxuran eta baita zaporez ere. Plater bakarra jateko modukoa da,izan ere asko betetzen du .Beroa jatea gomedatzen da, izan ere, labetik atera bezain laister egoten da gazta deseginda eta bexamela beroa, berazudarako egun eguzkitsuetan jatea ez da ohikoa. nahizt eta inongo arazorik ez legokeen honelako kasu batean jan nahiizanez gero.

OSAGAIAK6 patata ertain-80-100gr hirugiarra takitoetan-Tozino fresko zati bat-Tipulin erdi bat-porruaren zati berde batzuk-Intxaurra hautsan-Goilarakada bat gurin-AOVE-Gazta raiatua-Esnea-Bi perrexil txustar-Baratxuri txiki bat-Pipermin beltza-Gatza-Goilarakada bat irina

13

Titau Prest

TXOKOLATEZKO PALMERATXOAK

Jendeak denbora igarotzen doan einean ahazten duen postre bat da,batez ere adineanaurrera goazen einean.Egia da, umeei zuzenduriko opila dela, baina ez al da zure gustokoa?Bestela esan, nork ez du noizbat esne baso hotz batean bustitako palmeratxorik jan?

Hasiera emateko, ojaldre pasta freskoa berak daka-rren paperarekin zabal-zabal jarriko dugu mahaia-ren gainean eta pasta horren gainean, azukrea

zabalduko dugu (beldurrik gabe). Azukrea zabaldu dugune-an kontu handiz pasta erditik tolestuko dugu, itxi egingobagenu bezala eta berriro ere lortu dugun pastaren “aurpegi”berrian azukrea zabaldu eta berriro ere pasta tolestuko dugu.Azkeneko aldiz azukrea bota eta berriz ere doblatuko dugurulo luze baten antzeko forma hartuaz.Hau egin ostean, pastak secaren papera erretiratu eta pixka-naka-pixkanaka 3 zentimetrotako zatiak mozten hasiko garakontu handiz laban batetaz baliatuz. Zati guztiak moztutako-an, guztiak laberako paperaren gainean jarriko ditugu elka-rren artean espazio nabari bat utziaz eta labera sartu bainolehenago, pasta mozteko erabili dugun labanaz zertobaitzapalduko ditugu. Prest daude labean sartzeko.Labera sartuko ditugu beraz hamabost bat minutuz eta

180ºtara gutxi gorabehera.

Egiten ari diren bitartean, arrautzaren gorrin-goa otzi batera bota eta desegin egingo dugu. Hamabost minutuak pasa direnean, palme-rak labetik atera eta bakoitzaren Alberdi bat, arrautzaz igurt-ziko dugu sukalderako brotas baten laguntzaz eta berriro erelabean sartuko ditugu zortzi minutuz arrautza egin dadin.Bitartean, txokolatea presta dezakegu. Horretarako, eltzebatean, txokolatea zatitan, bi goilarakada gurin bi goilaraka-da azukre eta esne apur bat jarriko dugu eta desagiten utzietengabe nahastuz.Txokolatea egina dagoenean eta palmerak labetik atera ditu-gunean, palmerak Alberdi batez txokolatean igurtzi eta hoz-tutzen utziko ditugu.

Gustokoaizango

zaizuelakoan

OSAGAIAK-Ojaldre pasta freskoa(belbake)-Postreetarako txokolatetableta-Azukre txuria-Bi goilarakada gurin-Arrautza baten gorrin-goa-Esnea

14

Titau Prest

KREMA KATALANA TARTA NARANJA ERARA

Katalana kremak, jendea erakartzeko dohai berezi bat daukala esaten da, izan ere, jende askoren gustokoa da.

Tartak izango duen gaileta basearekin hasiko gara. Base hau,oso ohikoa da baina azken finean gehein gustatzen dena da.

Hasteko beraz, 200gr gaileta txikitu behar dira. Behin txikiturik dauz-kagunean, berotasun maila kontrolatu batean gurina desegingodugueta behin desegitea lortu dugunean, txikitutako gailetekinnahastuko dugu masa pastatsu bat lortu arte nahastuko dugu. Behin

lortu dugunean, tartera batera botako dugu, ber-tan ondo zabaldu eta frigorifikoan sartuko duguhoztu dadin eta hozten den bitartean, esneaberotzen hasiko gara limoi azala, laranja azala etakanela txotxarekin batera. Baina kontuz! esneakezin du irakin eta horretarako, mantxo mantxoeta modu konstantean egurrezko goilara batenlaguntzan nahastuko dugu. Berotzen de bitarte-an, arrautzekin jarraitu dezakegu, beraz arraut-zak hartu eta horien gorringoak ontzi batean etatxuringoak beste batean jarriko ditugu. Azukretxuria gehituko dugu jarraian eta ondo ondonahastuko dugu 5 minutuz eta jarraian, pixkana-ka-pixkanaka irina eta esnegaia gehitzen joango

gara (egokia litzateke bi pertsonen artean egitea, honela batek irinabotatzen duen bitartean, besteak nahastu dezake). Orain, azken nahasketa hau, esnearekin nahastuko dugu eltze handibatean, guztia ondo ondo nahastu, limoi, laranja azalak eta kanelatxotxa atera eta guzti hori nahasten jarraitu behar dugu su baxu bate-an.Oraindik bi osagai geratzen zaizkigu; laranja eta gelatina Laranja hartu, zukua atera eta kolatu ostean, baso batera atera etagelatina sobrea botako dugu. Ondo nahastu eta osagai guztiak dauz-kagun eltzera gehitu dugu. Ez zaigu asko falta amaitzeko.Konprobatu inolako pikorrik geratu ez dela eta esnea irakitear dago-enea, sua itzali eta gailetaren tarterara botako dugu. Jarraian azukrebeltza zabalduko dugu gainetik eta grillen 5 minutu sartuaz txigortuegingo dugu.Amaitu dugu. Orain frigorifi-koan sartuko dugu 2-3 orduzeta behim denbora hau pasadenean egongo da jangarri.

Zer deriotzozu?

OSAGAIAK-Laranja zaporeaduten digestibegailetak-Gurina-Esnea-Limoi azala-Laranja azala-Kanela txotxa-Arrautzak-Azukre txuria-Irina-Laranjak-Gelatina sobrebat-Azukre beltza

15

Titau Prest

SSUUKKAALLDDAARRIITTZZAA IIKKAASSTTAARROOAA

** HHaassiibbeerrrriieennttzzaakkoo eerrrreezzeettaa eerrrraazz eettaa pprraakkttiikkooaakk,, ooiinnaa--rrrriizzkkoo tteekknniikkaakk..

** UUmmeeeennttzzaakkoo eerrrreezzeettaa ddiibbeerrttiiggaarrrriiaakk

** GGoozzooggiinnttzzaann eessppeezziiaalliizzaazziiooaa

** EErrrreezzeettaa mmaakkrroobbiioottiikkooaakk eeggiitteekkoo iikkaassttaarrooaakk

eettaa bbeessttee aasskkoo........ AANNIIMMAA ZZAAIITTEEZZ!!!!!!

Arrasate kalea, 9Donostia - San Sebastian

Gipuzkoa