tabeiros terra, nº 12, decembro 2002

7/29/2019 Tabeiros terra, n 12, decembro 2002

1/24

!Vu II XornalUlturnl tia strada

UNTADE GALICIA ,cr T;-;

Ou turo de20t

A Asociacin deComerciantes e Fabricantesde Moblesda Estrada,Estradense de Honra 2002

A Asociacin de Comerciantes e Fabricantes de Moblesda Estrada, fo ron galardoados"Estradense de Honra 2002",distincin que vn concedendo a Asociacin Cultural "OErado" a aquelas persoas ouInstitucins que se distinguiron polo traballo feto a proldo que estradense. As, igual que o foron anterior-

mente Pepa Varela, CarmeConde ou Mario Blanco, ouOlimpio Arca Caldas o pasado a.no, a Asociacin de Comerciantes e Fabricantes deMobles da Estrada que veentraballando arreo polo nosodesenvolvemento consegu,ron este ano o preciado galardn do Erado. Noraboa paratodo o sector do moble!

abeirs Terrartigo de Franobre o Leader

e _ntra en fun-

REPORTA-XE sobre aFeira do Moble deGa l ic'ia _ quechegou a .saXVI Eqic.inneste ano, cunxito absoluto

CONSELLERIA DE EDUCACINDIRECCION XERAL DE POLTICA LINGSTICA


2/24

,

21 m:aberii m:erra, novembro ele 2002

Leader Montes, un-programa para odesenvolvemento integral da comarcaO eader + Montes un programa europeo no que participan e cofinancian tdalas administracins (a Unin Europea, a Administracin Central do Estado,a Administracin Autonmica, a Administracin Local) e tamn o capital privado.Tdalas aportacins supoen o global doLeader +, distribuido do seguinte xeito: o40 % aportado desde os Fondos Europeos,o 20 % polas administracins nacionais e o40 % restante polo capital privado.Contmplanse dous tipos de accins: asproductivas, qicfr, aquelas que xeran unha rendibilidade para o promotor (a travsda implantacin dun negocio novo ou amellora dun negocio preexistente semprerelacionadas mbalas das circunstanciasco desenvolvemento rural-, e as non productivas, que teen como obxectivo un beneficio ou interese xeral (sendeiros, reasrecreativas, edicin de material cultural eturstico de divulgacin, albergues pblicos, etc), asumidas estas por entidades,asociacins ou fundacins sen nimo de lucro.O perodo de .apertura para a presentacin de solicitudes depende da data na quea Comisin Europea dea o visto e prace Axencia Galega de Desenvolvemento Rural (A.G.A.D.E.R.) para que esta fixe as directrices forrnais definitivas canto s proxectos que se acollern Leader +.X a estamos no outono. Estes sontempos de recoller o que sementamos. E as, logo do ye -rn,nesta parte do ano adicado a Bernardo Rodrguez no noso Concello,dende o Tabeirs Terra volvemos scausas. Facmolo nun recendo docede moitas ilusins. Ilusins para seguirmos na tarefa de aportar cualitativamente contidos que posibiliten pr()postas para a mellara e mailo progresocultural do noso pobo estradense.Quermolo dende a intuicin e dendea memoria colectiva,na contemporaneidade, sen deixar de mirar haciaatrs, pero teimosamente soando caraadiante, pois que fermoso ler o futuro que xa se sementou onte, o quecultivamos hoxe, gracias s soos queapuran o porvir!Unha vez mis -no convencementoe no que se entende que as debe ser -convocamos a quen queiran participacin nestas pxinas. Pxinas que parans son un espacio moi necesario. Efacmolo nun ton plural, aberto, na ilusi n palas colaboracins; pois oque se sente, queda.Todos e todas poden - e deben - terespacios nos que interviren positiva- mente para animar as esperanzas (queson un deber), establecendo ideas ,motivando e creando lugares de pensamento, de dilogo, de soos nos quese gaa case q1;1e sempre, integrando oque se aporta, 'a travs de propostas e

PORF R , ~ N C I S C O ROZADOS'ROCHI'

Dende esa data, que podemos cifraraprximadamente no mes de outubro, teremos ata novembro do 2006 para poder presentar o Leader + Montes aqueles proxectos que conformarn o total do programa eque, por suposto, tern que emprazadosno territorio que compn o programa, di-

de 'prexectos con verdaqeiros traxec. t o ~ .

cir, nos munl.cipios di Estrada, Forcarei,Cerdedo, Cotobade, Campo Latneiro, ALaina ou Beariz.O procedemento para a presentacin easuncin dos proxectos o seguinte: aseso:rarnento previo polo equipo de xestin doLeader + Montes (composto por xerente,tcnico economista, arquitecto tcnico edous auxiliares aqministrativos) , presentacin de solicitude acompaada de memoriavalorada (anteproxecto se a accin contempla obra civil), informes tcnicos previosse se precisasen (por exemplo no caso deestablecementos de turismo rural, por parteda Direccin Xeral de Turismo), certificados de estar corrente nos pagos coa Se_uridade Social, Facenda e Hacienda estatal), acreditacin de uso dos bens obxectodo proxecto ou libre dispoibilidade por unperodo non inferior a cinco anos (no casode turismo rural seran quince), informe deviabilidade tcnico e econmico e unha serie de compromisos para respectar de cara comprobacin, inspeccin e posta a disposicin de datos s diferentes administracins.Durante os meses de outubro a decembro ter lugar unha serie de charlas divulgati\;as nos diferentes concellos para informar vecianza e s potenciispromotores de todo o que atinxe programa Leader + Montes, onde se podern resolver tdalas dbidas e incertezas que poidan xurdir.

Ve a1 po1s acc10ns que non anovarn, pois realmente cambiamos, candodescubrimos. Melloramos. E iso significa progreso. Progreso que non seproduce sempre con velocidades e sicon reflexins, con intercambio deideas, con contrastes e todo nas esperanzas ilusionadas, construndo a cadahora.Dispoamos logo as nasas capacidades nos baseamentos de quen os(estradenses e galegas) en convivencia. Esta, a convivencia, ser a mellarseguridade de vermos certo aquilo quedesexamos, que soamos. Ela ha serquen mellar nos oriente nas nasas iniciativas.Sabemos que o presente non onico futuro posible, que o futuro esixe moito e por iso se marabillosomirar as colores de calquera tempo, non podemos baixar as persianas cando queremos soar o que pode ser. Tamn certo que o futuro esixe mis do que se pensa e xa que logo,entenderemos, que o traballo na diversidade, nabondade e na xenerosidade das nasasobras, iso permite sempre a construccin de moitas causas.Vela pis unha carta de navegacin. Os proxectos non se poden deixar para ma. Se queremos aportar,intervir, ofrezamos o mellar de ns.Todos estaremos convencidos de quepa las boas, pasivamente, inoi pouconos vir dado .

RECICLAR . E DE SABIOS. Unprograma de divulgacin ecolxi-ca e de medio ambiente que puxoen marcha Radio Estrada coa colaboracin da Concellera de Me-dio Amb iente da Estrada e SOGAMA. Cada luns en Radio

Estrada a reciclaxe protagonis-ta.

REVISTA CULTURALDA ESTRADAEDITA:FUNDACIN CULTURALDA ESTRADAC/ Benito Vigo, 10436680 - A EstradaPontevedraTfno:986570165Fax:986570233-E-mail:[email protected]:Valentn GarcaCONSELLODEREDACCIN:X. Manuel Reboredo BaosDavid OteroDaniel FetnndezCarlos LoureiroOlimpio Arca CaldasXos Lueiro LemosXos Rodrguez Xos VilarioNicolau AlvarellosXos LunaFOTOGRAFA:BERNAB S.L.Marcos MguezPuriJavier Laln ValcrcelArquivoDEPSITO LEGAL:BG: 282/1997MAQUETACIN:FILMACINP.R.G.IMPRESIN:Tameiga SL


3/24

\!rabers \[erra, novembro de 2002 /3

ATorre de Guimarei, un ben pblico

Situada na parroquia de San Xian de Guimarei, a dous escasosquilmetros do Concello de A Estrada, a torre rguese sobre unouteiro, axudando a dar unba maior altura e verticalidade seucarcter defensivo, ForlJla parte do Patrimonio Histrico de Galicia e data do sculo XIV, mentres que o Pazo xa_de poca barroca foi cnstrudo a mediados do sculo XVII. Deste xeito, a Torre presntasenos dominante e flanos especialmente da pocaque a viu nacer: O Medievo.

l.- Informe Histrico Artstico:Centrndonos na Torre e facendo unhaprimeira, visual, observamos a sa plantacuadrangular, que se prolonga uns quince metros aproximadamente de formavertical, dominando todo o contorno.Os sillares labrados e escarbados estn dispostos con cuas de pedra.Nosparamentos murais presntase unha arcada peraltada que tera a funcin deporta de acceso. Disponse a un metro dealtura sobre o chan, polo que a entradarealizarfase a travs dunha escaleira,probablemente de madeira ou dun material efmero que non chegou a ns. Afbrica mural flanos tamn dunha sucesin de seteiras, coa funcin de visualizar o exterior dende o irityrior. Neste, intese qu e a estructur puido estardistribuda en pisos. As, catro sillaressobresaen nas catro esquinas cara i n t e ~rior, a unha mesma altura, e servira debase para as trabes configuradoras dopiso.Hipoteticamente, e seguindo construccins similares, as coma debuxosrealizados por Castelao


4/24

-. 4 /

O ARTIGO

Na lembranza daCantora da UllaXos Luna Sanmartn

O vindeiro 17 de marzo cmprese o centenario do pasamento de Avelina Valladares, a Cantora da Ulla, como gustabade chamala Manuel Garca Barros. De seguro, ben poucos po- .dan pensar que esa seoritahumilde, sensible e bondadosa-peitencente a unha das familias fidalgas .con mis avoengode Galicia-, ase converter, tamn, nunha rnuller cun espritolibertador e cunha forte dose derf

.RJ San Paio, 2136680 - A Estradatfno e fax: 986573216

mis avoengo de Galicia, unhadas familias fidalgas mis cultas da nosa terra que, descoecendo o noso esplendoroso pasado lrico medieval , foronquen de loitar a prol da reconstruccin d nosa cultura, danosa lingua, do noso pas.A travs das Memorias deFamilia, autobiografa inditade Marcial Valladares 823-1903), achegmonos sa familia. O Patrucio do casal, oavogado Jos Dionisio Valladares (1787-1864), foi colaborador de Fontn no Mapa deGalicia e do Diccionario histrico-estadstico de Pascual Ma-. doz, vez que cultivou a poeparticipa nun librio degozos novena da Virxe daGua xunto cos seus fillos Sergi() e Marcial.Dos irmns do lexicgrafopoderiamos destacar o labor domalogrado Sergio (1823-1855), que ten escrito algnsensaios e mesmo chega a colaborar co seu irmn. Marcial no solidario Albumde la Caridad. A sa irm Avelina (1825-1902), a Cantora daun a -como gustaba de chamala o egrexio Manuel GarcaBarros (que comeza a escribiren galego da man amiga deMarcial e Avelina)-, convrte-

se, coa sa obra potica en galego, hunha das mulleres quevai participar no rexurdir dasnosas letras. E, por riba de todos eles, o seor de Vilancosta:poeta, ensasta, lexicgrafo,a]Jtor da primeira novela escrita en galego ..Marcial Valladares foi undos prime ros re f cedo res dacultura galega.Por todo isto non de estraar que outro- estradense (de

web: http://www.ofitiendas.com

corazn) Antn Losada Diguez (sobrio neto poltico deMarcial) calificara aos Valladares como espritos libertadores. Os galegos de hoxe -escribiu o precursor do Seminariode Estudos Galegos no xomalEl Emigrado en 1925- non sedecatan de todo o valor do traballo daqueles homes, daquelas mulleres que anda sendoseores, escriban en galego,facendo_erguerse do chan coa

luz da arte a fala humildosa,sinxela e aldraxada, tan aldraxad a como entonces o eranGalicia e os galegos.Eran os tempos en que eramala crianza falar galego, enque os galegos tian vergonzade falar aos seores como falaban sa nai ou aos seus fillos .Tempos mquros xa pasados! Avelina Valladares foi un dosespritos libertadores, cmo oseu irmn Marcial.

Avenida Buenos Aires, 10036500 - Lalntfno:986783988


5/24

'm:nbers t!J:erra, novembro de 2002

versas actividadesdirixidas lecer dosestrade.n-ses. Desde' un ciclo de actividades na ra -na fotografa- ata outro de cine tamn na ra e con presencia en tres parroquias do rural estradense, a diver- sin estivo garantida

V CAIXANOVA-Outra das aportacins c u ! ~turais longo des eano que est a punto -derema.tar tivo un protagonismo especial foi a deCaixanova, que apoioudecididamente o teatro facendo chegar A Estrada acompaas de renome na- .cionaL con obras 'que; nons -foron referente para tdolos afeccionados, sennque ademais inclurtjn unha profesionalidade fra .de toda dbida.V ACTIVIDADE CO-RALDentro do panorama musical estradense hai quesalientar a importanciaque a msica das coraisest collendo na nosa comarca cada ano, Nestaocasin ternos que darlleun lugar de honra a CoralPolifnica Estradense quedurante a homenaxe as irms Valds e a Carlos Fernndez, fixeron unha gran

V' JAZZA msica tivo un protagonismo especial neste ano nas Q.istintas actividades que se realizaron na Estrada. Neste casofoi o Jazz quen congregou aun b nmero de a f e c c i o n a ~dos -redor -da interpretacinmusical mis xenuna.

demostracin de msica coral acompaados pola orquestra do Conservatoriode Msi ca Estrad e n se ,emulan do as sgrandesfo rma-cins corais.A Coral .Casablan-ca !amnactuou naEstrada

SARGADELOSDe novo a s_la fo i punto de encontro de diversasacti viqades socio-culturais

REDACCIONPoucas veces un local centro de tanta actividadecultural -como Sargadelos,-no seu enderezo da raCalvo Sotelo.Unha galera que seguesendo punto de referenciade diversas actividadessocio culturais sen perder' tamn a sa situacin c;o-mo opcin de mercar diversos agasallos con referencia directa na nosacultura.Al -tann este ano-presentaronse diversos li.bros. Valores eternos e devalor universal, difcilesde catalogar.Unha vez mis Sargadelos deixou constanciada sa teima no desenvolvemento da cultura e a sociedade galega promo ciando a nosa identidadecomo pobo.

15


6/24

6 /A ecentementeclausurada. .XVI Feira doMoble de Galicia vlveu a converti-lo on-cello da Estrada nunre f rente dentro dacomunidade autnoma galega. O certamede mobiliario misimportante do noroeste de Espafja superouo seu propio rcord deasistencia acadando99.000 visitantes, oque deixa a.s portasabertas a un esperanzador futuro por ribadoscen milliros de

persoas.Paralelamente propia actividade comercia l , o eventocontou con numerosas iniciati

vas culturas e sociais, que veen a corrobora-lo poder deconvocatoria do moble da Es ..:trada como aglutinador damaiora dos movementos e inquedanzas dos vecios e tamndos visitantes, que aprnveitan avisita certame para coece-lomundo que ofrece esta vila e osseus arredores.Os nove ir.tensos das quedurou a feira ab-rronse pasocoa inauguracin a cargo dopresidente da Xunta, ManuelFraga, que cualificou a cita como "punto de encontro" do sector do moble.Na apertura, o recinto dafundacin de autoridades, encabezadas polo alcalde da Estrada, Ramn Campos; o presidente da entidade organizadora,Miguel de la Calle; o conselleiro de Industria, Juan RodrguezYuste; numerosos cargos autonmicos e a prctica totalidadeda corporacin municipal. Asmesmo, a fera recibiu duranteos das posteriores a visita dosprincipais lderes das formacins polticas ruis relevantesdo pas.Por outra banda, o incremento no nmero de visitantese a importancia que lle outorgaron as relevantes presencias depersoeiros da comunidade dbense principalmente 'revolucin' que experimenta o moblegalego e que est a ser liderada, sen dbida, polos empresarios estradenses .As, a feira deixou de ser so reflexo da talla e das liastradicionais para convertersenun evento en expansin noque caben tdalas tendencias.Neste labor, resaltable o traballo do sector local, que presentou nos seus stands a rixidezdas pezas tpicas da zona etamn os deseos mis modernos , prcticos e funcionais ,marcados por lias mis lisas,pero sen perder un pice da calidade que sempre se abanderou dende o concello.Unha das claves desta puxanza basase na inclusin demateriais complementarios mobiliario, como o aceiro, apedra ou o aluminio, que serven para moderniza-los deseos e para acomoda-las pezas

EtZA.R1 s.1.

A FEIRA DO MOBLE DE GALICIA CONTOU CO RESPALDO INSTITUCIONAL NA SA INAUGURACINO ACONTECEMENTOS

Feira doMobledeGaliciaAXVI Feira do Moble de Galiciaanalizada -a travs da pluma deDaniel Fernndez, xornalista de Farode Vigo ..

UNHA FEIRA PENSADA PARA A PROMOCIN DO MOBLE GALEGO

' Q J : a b e r ~ metra, novembro.de 2002futuro do interiorismo, que sepresenta tan cheo de posibilidades coma_ do moble da Estra- da. .Un aspecto ruis a destacarda propia actividade expositivafoi a celebracin paralela doVIII Saln de Antigidades,que encheu.en moitas ocasinso pavilln municipal 'ManuelCoto Ferreiro'. -Incribles pezas dos catro ltimos s culo.s'atrouxeron samantes de xoias,

. Fundacin de Exposicins eCongresos coma outras entidades da vila organizaron no marco do recinto unha importantecantidade de actividades culturais, e en menor medida so ciais, que serviron para chamaatencin dos presentes enaspectos colaterais industriaruis representativa do conce-llo.

moedas, cadros, Especialmente suliable at e l f o n o ~ , entrega do VII premiocamaras fotogra- , . .

De entre to das, especialmente subliable ae n t r ~ ~ a do VIIprem10 xornalstico ManuelRe .imndezPortela , .qu enesta ocasinrecaeu no xove bilogo XerarQs> Neirapolo seu traballo Descubrir.O acto acolleunumeroso pblico, andaque a atencinestivo marca-

ficas ... As mes- xornalistico Manuel Rei-mo, a cita coas mndez Portela, que nescousas curiosas ta ocasin recaiu no xovedeixou unhaancdota dun in- . bilogo Xerardo Neira .calculable valor polo seu traballo 'Descu-cultural, xa que o brir'presidente dafundacin, Miguel de la Calle,atopou neste saln un exemplarde 'Contios daterra", do insigne escri_or estradense Manuel Garca Barros.O libro, que pertence primeira edicin, de 1931, est incorrupto, xa. que anda non tenrotas varias follas da parte central. Dende agora, anda que oseu, propietario un particular,pasar a formar parte do patrimonio da Estrada e da historiada Feira do Moble de Galicia.Coma ~ e m p r e , o certame tamn se converteu nun importante lugar de reunin para desenvolve-los proxectos daindustria. Dende agora, o futuro do sector brese co aposible creacin dun polgono indust r i a 1especializado domo b 1ena Estrada,un hai d e aq u ef o ico n cretad , anesesd j asp o rR o -d r -

partirvindeiro anose o ,concello e.os moblistasaceptan o reto. Aintencin a: de reorganiza-lo sector xuntando meirande parte da s sasempresas, o que permitira importantes aforros en servicios eofrecer unha me ll or e miscompacta imaxe de cara p- .blico e resto da industria galega.Intensa actividade cultural

A Feira do Moble de Galicianon s moble. Esta idea, presente dende a creacin do certame, cobrou este ano unhamaior vixencia, xa que tanto a

da pola presencia do expresidente da Xunta e mantedor do premio ,Xerardo Fernndez Albor, epola viva do escritor CamiloJos Cela e presidenta da fundacin que leva o seu nome,Marina Castao. Entre os presentes tamn se atopaban o alcalde da Estrada, Ramn Campos; o presidente da fundacin,Miguel de la Calle; e o concelleiro de Cultura, Jos ManuelReboredo, entre outros persoei-ros. Castao calificou. ti-tular do galardncomo "gran prcer da Estradae da sa comarca" eposteriormen t ere pro" duciu

oquees cribi u

Cela

mor tede Rei m n de zhai mis desete anos. Polasa banda, Fernndez Albor desta-cou mdico local como "un reputado humanista, ungran poltico, un home culto,traballador e gran galego", poloque considerou que "son ttulossuficientes para seguir honrando a sa memoria e continua-loseu labor cultural". Finalmente,De la Calle animou s xornalistas a participar, dende xa mesmo , na oitava edicin do premio.Ademais, a feira serviu como escenario para a presenta

cin do 1 Certame de XvenesSolistas Jos Valcrcel, uilha


7/24

Ul:abers U!:erra, novembro de 2002

A viva de D. Camilo Jos Cela, que leu un artigo do seu home, participou activamente na entrega do Premioiniciativa promovida por Calzados A Esquina con motivo doseu primeiro medio sculo devida e que permitir honra-lamemoria do fundador desta zapatera, que comparta o seutraballo cunha gran paixn polamsica. Este concurso, que secelebrar o 19 de outubro noTeatro Principl da Estrada,contar coas categora de ventomadeira e vento metal e pretende seguir difundindo o nome doconcello como centro referencial da vida cultural de Galicia._ Finalmente, o encontro comoble tamnpremiou o traballo de D o l o r e ~ Moares, unhaestradense que foi a gaadorado certame covocado polafundacn co fin de obte-lo cartel de presentacin desta Feirado.Moble de Galicia. Unha espectacular cadeira valeulle a .esta moza para representar Estrada por toda Galicia publicitando unha actividade de granpeso no concello. Xerardo Neira, o gaador do Premio Xornalstico Manuel Reimndez.

www.radioestrad.com..a outra forma de escoitar aradio

/7

./ .


8/24

8/

A topmonos hoxe no solpor festivo d da gran- .de deste maio noso. Nomaio popular no que a vellaanda qneima o tallo e ata o seucorenta, non quitaremos o saio.Atopmonos pois no nosomaio, no que celebra as nosasletras, as da Lingua das nosaspalabras orixinais, a galega,milagre ruis doce da obra primorosa espiritual de quen nosprecederon, tamn na Estradade cidadania cultural e cvicapara moita vida dende esta pri-kmavera tan .nosa e amorosaLingua Galega, a ta causa deGalicia, a dos textos, a da Literatura e Cultura, a da comunicacin, sempre presidida polosseus falantes amorosos, os quese definen en identidade de"ns" como posesin fermosa,como ligazn de orixes, enconvivencia, sen negar a ningun, na definicin de terra ede pobo, xa que logo de identidade.Lingua que queremos colocar como unha manda de florespara froitos nos nosos nimosde autenticidade.E as hoxe iniciativa de.ste __noso-Museo Estraaese, de nome significado, o de Don Manuel Reimndez Portela, napresencia memorial de FreiMartn Sarmiento, na convocatoria da medacin vocacionalde Olimpio Arca, coa sa proposta tan sobresainte chea deLingua de Cu)tura, tamn na literatura e na lectura, nas nosasletras galegas e coas estimablespresencias de vostedes, significamos nosa Lingua todos enamor, como coroa, como vozourada, de prestixio, para usala,para vivila, que as se cristalice,como resolucin afectiva, econsentida, de expresala sempre rn convivencia.

E ne a, na nasa Lingua,as letras,e as palabras,dos pensamentos,dos sentimentos,todas mxicas, todo mxico e popular,

David Otero, nun momento da sa intervencin no Da das Letras Ga-legas, nun acto organizado polo Museo do Pobo Estradense ManuelReimndez Portela

tamn na Estrada, dende estacasa humilde, chea de orgullo ede vala, a c u g u l a ~ a de referentes de memoria, de historia e defuturo, no compromiso fondodende quen somos, sen xogarmos a falsos profetas,sen tremendismos, nin autoflaxelacin_, aliados tia convi-

venda de dicirmos estradenses,galegos e galegas, sabedores deque os nosos horizontes van apoucos, a paso a paso, que aspresas ben se sabe que non valen moito, que os comproq.isos, tamnos argumentos, nonvan polas urxencias, proclamamos que queremos que a nosa

'W:!lbers W:errn, novem)Jr9 de 2002

Lingua Galega sexa vehiculadaa cada momento nas nosas vdas na orientacin apropiadadas nosas crenciasdas nosas conviccins,para que as se defina con plenitude con frescura de Cultura,na nosa i ~ e n t i d a d e de pobo diferente, pois ns somos do pobo do galego e por tal,manifestamos,que Galicia non pode ser soamente unha e.mocin ambigua ..sen galegos e isoobrganos a soala e a construla pedra a pedra e facelo dndolle sentido singular no plurale no democrtico, na nosa Lingua.Lingua activadora,a das mil.falas nos nosos pobose aldeas, vilas e cidades , demar a terra e de terra a mar,atlntica, continental, para que se manifest con amordende os nosos corazns, sempre,sen mentirase si coas dignidades da nosa feen ns e nela.Beri sabemos que hoxe non po-demos probar o traxe que faremos dentro de vinte anos,pero soalo ..si que podemos e si que debemos faceloPois ..nin a Galicia, nin nosa Lingua, lles basta soamente con tocalas cos dedos por cada dezsete de maio,ainda que sexa primorosamen-epara acarialas.Ningm1ha das das, nin Galicia, nin a nosa Lingua, podenconstitur os baseamentos paraun camiar de desherdados, entregados a falsas utilidades, senidentidade,nun vivir de dbidas prmanentes e de tebras.Si, de desherdados, entregadospor desorientados, sen intur aluz da sa terra,sen querer saber do calor. matria e afectiva da sa Lingua, oscales, crndose febles, por medo a desaparecer ou morrer, covardemente,sen fe,suicdanse como membros dunpobo antigo, secular,definido e con historia,

E as ns preguntmonosque se poder sentir cando unnon se ere nada, nin rembro denada?acaso a-obsesin por entregarse .grandeza dos demais, deixndonos do que somos,iso non garante case que s e m ~pre a desgrada? acaso ser galego ser un chisteque contar para divertir a utros?o til sempre bo?nacemos para fuxir?acaso na Lingua non est unhaboa parte, diremos que a mellor, do todo dun ppbo e o dasa vida?rematara a obra de Xudas coaspa morte?Est ben visto que da nosa his.toria, non podemos facer unha. de sepulturas.Sepulturas nas cales se estevolvendo po o corpo deste po. bo.Por iso hoxe,dende este espacio de Cultura,na celebraGin-das nosas LetrasGalegas,con esperanza,optimistas,nas moitas lucesetamn nas sombras, que as ternos,as que nos obrigan a presentaro noso sentimento de sufrimento por non ver ruis viva e reactivada, usada e normalizada, anosa Lingua no noso pobo,desexamos proclamar que debemos ir colectivamente enconvivenciana direccin atipada para devez restauralas.Si, irmos uns con outros, en nexo plural de compromiso singular de pobo diferente, sentndono s n s atentos, a poucadistancia,na nosa Lingua,nas sas palabras e nas nosasideas, sen confunsins,pois confundilas non nos leva aningunha parte.Mellor para tal, tamn,camiemos xuntos con actitudes criticas, edificantes, en traxectos con proxectos de dignidade, na virtude do dilogo,con honra de contidos

d o ,,_ ,, i.. 1avi . e r o ~ acnegase nunna proc ama con tradicins para a modernidade, para o futuro, que Galicia, e dinse ser de ningn poboou para peor, exclense,e cos deberes que lexitimen a"proclamacin dos dereitos, pois .cando non se traballa polo queimplica deber, logo, non se poden invocar dereitos

para usal sen disculpas,que nos garanta eficacia,_ que nos defina,instalada,na memoria colectiva,na que promove emocins.Emocins para voces indes-tructibles,que resisten as erosins,de tantos olvidos,de mazese de andacios,de indiferentes,de resignados.

E as, dende hoxe e oxa lpara sempre, a pasos seguros,irrenunciables,no andar dos nosos ideais, aqui

idtti-:Ju/71[ ' " ' ~ l e c t i v f ! J p-'nsnm-'ntfl ' ..U'uu . '1-V " - "' ,. " ' __ ... . ,. ...ff ., . . .. . . ,, v,.. ' .,.. n "" d L turuco e comun no , ta :as i e ras . e fanse doutro no que eren ter un lugar sol vivindo en sombras permanentes, sen referen

tes, partidos, desmemoriadospara sempre, sen lucidez,confundidos a cada paso.As Letras...as nosasE traballenos sen descanso, .naLingua, en convivencia, paravermos construr con autenticidade, .cos saberes populares de quen

DODDDDDDDDDDDDDDDD


9/24

m:abeir!> m:erra, novembrb de 2002

nos precederon ,para as elborar ruis saber depobo que entregarmos logoobrigadamente como herdo ourado e transmitilo fielmente,s que nos sucedan.Fagmolo como galegos e como galegas, na viveza dos pensamentos e na calor dos sentime n os, s claras , sendesvaros anacrnicos, necesariamente no compromiso dasnoss ideas, na vontade de vivfrmos xuntos, de convivir-mos, nin partindo, nin dispersando e si integrando e.comparando para participar de

~ e r t o na obr obrigada e faceras cousas ben, para endereitara nosa historia dende a nosamedida verdadeira en contidosde moralidade e de tica,consckntes,na memoria,construndo humanidade,sen irse dos problemas,pois Galicia constite a nosaruis grande posibilidade.Posibilidade que sabemos precisa de cambios de mentalidades nos proxectos de amor para as certezas oo noso futurocomo pobo.Galicia, - amigas e amigos -non lles un misterio, nin unrelato,nin un tempo imposiblee si unha v9cacin, unha consagracin,un amor que profesar para undestino comunal no que non selle di non outro e si se lle diPASA a quen queira,_que a casa es_ dispostae por estas, NO,PRINCIPAL,a nosa Lingua ter que significar unha seduccin.Unha seduccin polo don con.sagrado da nosa palabra herdada ou creada e. sempre pensa-da.

na convivencia,en definitiva,sabendo quen somos e ondeestamos, convencidos de talcousa e non vencidos, libres,teremos a mellar arma colectiva para o que facermos polonoso futuro para acceder universalidadee tamn para aportar obra esubstancia,sumand por dereito e por deber na construccin da esenciada humanidade.Humanidade que non est fradas nacionalidades, nin dos pobos, nin dos estados, nin dasaldeas, nin das linguas, nin dasculturas,Moi contrario, todo o antedito e ruis , o que lle d comprensin e significado, concepto,

Un pobo diferente, e todosos pobos diferentes,constiten dende si o aportepara o baseamento imprescJndible de exercer a convi-vencia.Os pobos diferentes concretan esa idea, a convivenciae fana valor obrigado dahumanidade.

e contido de convivencia para. a felicidade, para a xustiza emailapaz.Un pobo diferente - e ns, opobo galego, smolo- con historia, con Lingua de seu e Cultura,nunca pode ser unha ameaza,En Galicia, como galegose c=- - nin un-mal, - -mo galegas, a nosa Lin.2ua ha nin un andaco,constituir a mediacin la ex- nin unha maldicin.pres in marabillosa do nosovivir activo,o da nosa realizacin humana,o de darlle sentido s cousas,como esixencia de tamn sermos e dicimos unha parte cualitativa da universalidade,si ,descubrindo e descubrndonoscomo galegos e como galegas,donos da nosa Lingua, no seu

emprego e_na nosa Cultura,amigas e amigos, organizados

Un pobo diferente, e todos ospobos diferentes,constiten dende si o aportepara o baseamento imprescendible de exercer a convivencia.Os pobos diferentes concretanesa idea, a convivencia e fanavalor obrigado da hmanidade.A existencia de pobos diferentes non implica a necesidade

de tolerar, nin de outorgar, .licencias de caza con fervoresdiscriminatorios.Pois debemos saber -e referidoa calquera pobo, noso poboen especial, nosa Lingua enesencial- , que onde poamos os ollos, oamor pon o seu berce E ondepoamos as mans, a feixes,al nacern as rosas.E non queremos ser aquelesque se pregunten, como dixo apoeta Maria Mario:Seremos ns, os galegas e asgalegas, quen te4mos a Lingua como a tea fina que sacamos do tear para non podervestir? Non, iso non .. e tampouco nosgustara aplicar o que declara opoeta chairego Xos Maria Daz Castro:Un paso adiarte e outro atrs,Galicia.E a tea dos teus soos non semove.Non, ns, na nosa Lingua, enconvivencia expresndoa namarabilla do que sentimos, aqada hora, a cada pensamento,dende hoxe,saberemos ruis o que facercos nosos das.Os nosos nomes nunca mis seescribirn na nada,O noso amor xa estar menosferido.E os nosos sorrisos xa nonran de tristes,poisas rtosas palabras ,as da nosa Lingua,nas nsas Letras, as das nosas aldeas,as das nosas vilas e cidades,xa non sern figuras de postais.Elas, as palabras,as da nosa Lingua,metidas nos nosos corazns,postas en voz plural e c ~ m unal,con sabor a pobo,a nai.e a patria,con saber de pobo,no fervor da convivencia,no cantar de pobo,hoxe, dende hoxe,xa non renunian identiaade,xa non.mis ,nunca ruis, seran cmplices,nin refns,

/ 9

E os nasos sorrisos xa non sern de tristes,-pOlSas nasas palabras '

as da nasa Lingua,nas nasas Letras, as das nasas aldeas,as das nasas vilas e cidades,xa non sern figuras de postais

de quen as neguen,de quen nos neguen.Pois ser galego e galega nonpode ser unha ambigidade.Ser galego e galega ha consti-. tur progresismo e democracia,liberdade e convivencia,pluralidade de pensar e de vi-vir,_na expresin amorosa danosa Lingua, da non inventada,da creada na terra, por sculos,maior de idade, sen comparacins de se grande ou pequena,.pois son as persoas, os galegose as galegas quen a usan, quen a viven e a constren, quen atrasmiten con intensidade natural e expansiva. E termos pobo e Lingua propia, sermos as,galegos e galegas,non pode ofender a ningun,non sacadle o nome a nin-

Pas a nasa Linguagarantea nasa diferencia- e usndaa - en plen!tude,asi,sen dbida, tamn se garantea nasa eternidade.

gun para lle obrigar submisin, nin tampouco tomarllo lixeira para lle dicir feble .Po sAcaso unha lingua ou unhaCultura, un pobo, po,de poer aoutro en anacos?Pois non, moi contrario,xa que logo ..sermos galegos e galegas serexercer deberes de respecto polos recoecementos dos outros e as, por dereito,o alto valor recoecemos .E para que nos recoezan,dende o respecto polo que somos, no amor, traballando parailusionar, tamn ha contar a- nosa Lingua eas o compromiso de usala, deamala,pois as tamn nos amamos eamamos.Nela - dende a constelacin in-

finita de sentimentos que garden os nosos corazns - podemos e debemos miramos nassas palabras como espellosprimorosos do pensar e do crear colectivo,tamn saber escoitarnos nasmil falas con acentos de pobo,donoso poboe lernos desta maneira ruisabertos e menos condicionados,pois as races das palabras van corazn do que sentimos.Con ela, coa nosa Lingua, - naconstruccin en convivenciada nosa identidade - debemosexpresar o que aportamos obra da conciencia universal,pois a nosa Lingua garante anosa diferencia e usndoa enplenitude, asi, sen dbida,tamn se garante a nosa eternidade.Non hai mentira se dicimosque tristemente houbo temposque coas nosas palabras expresabamos tristeza e resistenciae con elas, silenciados,alimentabamos bgoas.Pero na esperanza, na nosa Lingua, co noso pobo,tamn fomos quen de proclamar a palabra AMOR e as desexamosruis pobo, o noso pobo e conquistamos mis Galicia.Sabamos que nos faltaba _algoe que nos tardaba en chegar,pero a esperanza e mailos soos acaribannos os corazns,ainda que camiabamos entremoitas runas.Os nosos verbos, moitos deles,estaban amputados e non sepodan conxugar en tempos depresente.Pero para moitos, o AMOR,foi algo inseparable das sasvidas e as,con AMOR E CON ESPERANZA, soando sempre,chegaron a hoxe,os novos das,os novos tempos,ilusionados deste presente, para sempre.E as...Nos ternos a obriga de desenvolver aqueles soos, si, nonoso amor e na nosa esperanza.


10/24

.

10 /

AS NOSAS LETRAS,AS NOSAS

Non permitiremos dar marcha atrs, volver atr's.Tampouco permitir que a tal pasado volva a nosa Lingua.Ela A.a non pode andar pola: banda da morte,pois a nosa vida vai nas sas palabrase ns debemos renacer para usalas e non para imaxinalas.A_s palabras da nosa Lingua posibiltannos creacin e con elas,vivase activas,sempre haber un despois,logo da noite.Elas colcannos na unidade dos sentimentos, na memoria, senolvidar;pois non seguiramos senao os mesmos,anda que a paisaxe non estea soamente no que pasou,o futuro que se nos pon


11/24

'


12/24

12 /

letras na defensa .do idioma galego. As mesmo, con mis horasde lecer pode dedicarse un poucomellor familia.No ano 1920 Bernardo perdera a vitalidade. A sa bioloxa amermando. Os mdicos aconsllanlle unha viaxe a Galicia; unapartarse de preocupacins, e faia segunda viaxe Terra. Querevolver a ver, unha vez mis, omausoleo que mandara facer para o descanso eterno, al sombra da igrexa de san Xiao fronte carballeira do Pouso. Volve facerlle a visita s frades de Herbn, chega - Corua e permanece moitas veladas coa extensafamilia que cos anos foron aumentando en nmero.Con todos eles chega ata a romera do San Ramn da Anllada,Cuntis, troula que lle d p paraun dos seus contos.Esta viaxe coincide co ingreso na Real Academia Galega dospoetas Ramn Cabanillas e Antonio Rey S9to, que se celebrabana vila de Mondariz. A comisinencargada do acto invitou a Bernardo Rodrguez a que fose elquen presidise o importanteevento, non obstante, non aceptou tal honra .

Con motivo desta viaxe ternos unha testemua dasa sinxeleza, da _a pro-

funda humildade no retrato quefai del un amigo e compaeiro.- Pero, deixemos que sexa


13/24

W::abefrs W::erra,'novembro de 2002

os que subliamos, cun pequenopargrafo:Manuel A. Bares. Literato-.._ "Este nuestro muerto, no se des

vi un m o m ~ n t o de su camino;no hubo nunca vacilaciones enl; apareciendo como un solitarioen este extravo universal. Por .eso su modesta tumba ser sealada siempre como un hito luminoso, puesto con otros, escogidos, en el camino de la redenciny el progreso humanos.Honrar su memoria es volverhonra por honra; es consagrar lasideas, los sentimientos, las gentes y las cosas que l consagr ensu vida, llena de emocin, debondad y de altruismo; es afirmar el credo de que fue l una delas ms bellas y vigorosas encarnaciones: es honrar a la Patria, ala Humanidad y a la Civilizacin, en uno de sus ms nobles ytpicos representantes".

Rodolfo Prada, ex-secretarioda Asociacin Protectora da Real Academia Gallega.

"Ha ba en su figura la pre sta11cia seorial del hidalgo de proy en su espritu la fina aristocracia del talento .. De ah que irradiase en tocfo instante la m scautivadora nobleza yque fuesa. su palabra caudal de sabias enseanzas . .!Por sobre todo ello, admir endon Bernardo la emotiva y fervorosa devocin con que su almacomulgaba en el altar sagrado denuestra dulce y encantadora Galicia, . Aqu, en la joven y promisora Argentina qe sus grandesafectos, tena nuestra patria unindomable paladn saba defenderla con las bien templadasarmas de la erudicin, de la caballerosidad y del frvido amor a laSanta Terra N.osa!".

O Boletin da Real AcademiaGallega, n.-163 , con data 1 dexullo .de 1924, entre outras moitas gabanzas dedicadas a persoade D. Bernardo Rodrguez Ribeira, escribe:

"En tre la colonia gallega eraD. Bernardo Rodrguez unnimemente respetado y querido por sumagnanimidad y sus entusiasmos , que lo hacan ser un protector decidido de todo cuanto pudiese contribuir al enaltecimientode su tierra, oiljeto constante desus carios, y que le mostrabansiempre dispuesto a cooperar atoda obra dignificadora de Gali cia y de los galleg9s.

Cultivador de nuestra lenguagallega, que l conoca como pocos , y aficionado a los estudiosfilolgicos, de ja escritos numerosos e interesantes artculos, cuentos, crnicas y poesas que leacreditan como un excelente l i t e.rato y que se lean con avidez porlos amantes de nuestro lxico,harto necesitados de escritoresque, como don Bernardo Rodrguez, lo enriquezcan y no loadulteren. -

Hace unos tres aos vino aGalicia a recorrer sus campos nativos y a recrearse en los paisajesamados que l no olvid nunca,de su potico rincn de san Julin de Vea. Y de su paso brevepor estas sus tierras, como de sumodestia y su cultura, quedaronaqu muchos amigos y admiradores suyos, que le recordamos conhonda cario y le lloramos hoycon sincera pena, porque hombres como don Bernardo , qu etanto se adentrenen los corazonesy tanto se adueen de los efectos,van quedando, por desgracia ,muy pocos.Porque conoeemos su obra li teraria, creemos firmemente quesi manos amigas se decidiesen areunirla, seleccionarla y pub licarla en un volumen, rendiranun reparador tributo de justicia a .su memoria, digna de .recordacin, y pres taran un seal adoservicio a las letras gallegas. Para ese pstumo homenaje, tra insignificante pero incond icional cooperacin no habra deser la ltima, siquiera no fuesems que para corresponder al honor que en vida nos dispens elIlu stre finado pidiendo nuestra

Axencia de A Estrada

opinin -pobre de nosotros!- sobre su obra literaria, qu($ ms queotras muchas merece la publici- dad.Descanse en paz nuestro venerable D. Bernardo, y mientrassu espritu penetra en las eternassombras de lo eternamente desconocido, enviemos nue stro ps ~ m e a su distinguida familia y alos dignos compaeros que c-onl laboraron tenazmente por elbien de Galicia y procuremos seguir sus huellas en el santo amora todo lo nuestro, porque ;is sabremos cumplir mejor nuestrosdeberes .- Eladio RodrguezGonzlez.N a revista da Universidadede Bos Aires , no volumecorrespondente mes de .marzo-julio de ano 1924 lemos:"Con la muerte de Don Bernardo Rodrguez, acaecida el 26de mayo prximo pasado, pierdela Universidad de Buenos Aires auno de sus verdaderos amigos.Don Bernardo fu, adems de unfuncionario, una vida entera dedicada con amor hasta identificarse con nuestra centenaria institucin. E n 1916 se jubil elseor Rodrguez, pero su figurasegua siendo familiar en la viejacasa de la calle Viamonte, dondesu gentileza en el trato, su graciaen el decir y su labor severa yamable a la vez, que hacan de lun hombre de excepcin, le captaron el afecto y el respeto de cuantos le rodearon. En los momentos ms diflles y desagradables como en los de tranquilidad,una- fina sonrisa vagaba en sus

labios, la sonrisa de los hombresntegros y cultos que saben sobreponerse al dolor y a la adversidad. Jams en los 35 aos de suactuacin como contador de launiversidad, se le vi perder la linea del hombre de self-control.

.. ................. ..... ... .........E ste cabal lero, estimablepor tantas razones, segund a los rectores Avellaneda, Basavilbaso y Uballes, alcul, segn manifestacin propia,hubiera deseado acompaar hastael fin de su cuarto y ltimo rectorado, si la enfermedad que mstarde le iba a quitar la vida no selo hubiera impedido.

Tambin fue don BernardoRodrguez literato, Sus cuentosgallegos son dignos de mencinpor su vigoroso color local, entreellos 'Tormenta en coche', queha sido reproducido en varios peridicos gallegos .:. Prob tam bin sus fuerzas en el gnero po.tico. Es autor de _un hermsosoneto, horido y fuerte, titulado'M i sino' . La Real AcademiaGallega Je nombr miembro correspondiente y presidente de larama argentina.- Uno de sus trabajos sobre elidioma gallego le vali una medalla de oro.Curs estudios superiores enla Universidad Pontificia de Santi ago de Compostela, y a losveinte aos de edad vino a la Argentina a la cual dedic sus fuerzas y sus entusiasmo juveniles ,'pero sin perder su ardiente amora su tierra de origen. Los extranjeros como l son quienes tanto

/ 13

han contribuido al progreso deestas . tierras arn:eri canas y a lascua les se refieren las palabras generosas y sabias de nuestra constitucin.Su vida ha sido fecunda y benfica, dejando tra s si un ejemplo de funcionario probo e inteligente cuya colaboracin ha sidoun factor eficaz de la altura a queha Jtegado.M oita s foron as distincins e cargos honorficos concedidos por distintas institucin s a BernardoRodrguez:

Unha escolma das mesmaspoderla se-la seguinte:A Academia Juventud Catlica de Santiago de Compostela ,acorda en 1886 nomalo 'Sociode Mrito'O Orfen Centro Gallego deBos Aires designao 'Tesorero'A Liga Gallega na Crua conffrelle o ttulo de 'Socio Corresponsal'O Centro Gallego de Bos Aires concdelle o ttulo de 'Socio Honorario'La Real Academia Gallegade A Corua nom ao MiembroCorrespondiente el 15 de sep tiembre de 1905.

La Asociacin Iniciadora yProtectora de la Real AcademiaGallega en La Habana fainomembro da comisin para establecer unha Delegacin da mesma en Bos Aires con data 3 deenero de 1906.O Centro Gallego de Bos Aires con data outubro de 1911 distingueo como Membro do Conse ll o de Apelacin, no 1913elixeo Vicepresidente.A Comisin Protectora da Bi. blioteca Amrica da Universidade de Santiago de Composte la,nomao Tesoreiro

No ano 1919 a A sociacinProtectora da Rea l Academ iaGallega, en Bo s Aires, elxe oPresidente. Presidente da Rea l Academia Gallega, don Ma-. l)uel Murgua , delega endon Bernardo Rodrguez, a presidencia da sesin que se celebraen Mondariz o 31 -de agosto de1920 para recibir s acadmicosD. Antonio Rey Soto e D. Ramn Cabanillas. Presidencia quenon foi aceptada por don Bernar- do.BERNARDO

POLEMISTA

POMPAS FUNEBRESTANATORIO

Figueroa de Arriba -Telfs. 57 37 43 - 57.24 06 - (57 28 43 - Servicio Permanente) - Fax 57 22 50 - A ESTRADA

' ..


14/24

14 /

Polos anos finais de sculoXIX, a ortografa do galego presentaba tantas variantes como escritores. O uso de ap_strofos,guins e contraccins estabannunha anarqua t.otal. Xorde poisunha forte polmia entre autoresgalegos en Amrica e Bernardo,bo fillogo; interven na contro.versia baixo o pseudnimo de Ignarus. Para un meirande anonimato env a as sas teoras spaxinas do xornal El Eco de Galicia, de Castro Lpez, en BosAires, como remitidas desdeMontevideo. Entre os ilustresprofesores que interveen na polmica atpase o profesor de universidade de Bos Aires, tamngalego, natural da cidade de Tuie ex-seminarista do seminariodaquela cidade, Martn DazSpuch co_n quen sostn unha razonada rivalidade ortogrfica.Malia escribir un artigo titulado Siga o conto, no que Bernardoexplica que dende a Corua llepidiran que intervira na polmica, peticin que non accede,porque a el tanto lle d; que sigao o nto, o mesmo Bernardoadptase s novas normas ortogrficas. Unha mostra do ditopodemo s comprobalo no s se guinte pargrafos:

Conto El Emigrado, escritono ano 1898:' 'Ve-lo ah vay levando portoda alquipaje un saco cheod-esperanzas ! deixa acasoa terra com-outros noventa e no-ve por cento, pra nunca mais volvel-a ver!:

Adis pais, hirmns e amigo s qeridos, hastr-a volta seDios quer!.Nostro Seor e maila Virxe do Carme vayan n-a tacompaa, fillio da y alma."

Con to Quen quer bailar?,escrito no ano 191 O: ,Fa y hoxe ' xustamente unha

corre chea e outra medeada demos, sombra dos castieirosdeste mesmo souto de san Bartolomeu, xuntronse por pauto do .deo dous camanduleiros a quenlles atizaba o Jume que lles ardaentre o peito e a espalda unha,serpe de tan boas entencens como a de marras."u ESCRB;O CON .SEUDONIMO

En el album de la seoritaBeatriz.S'algueiro'Vuela por las eternas regio

nes de lo desconocido t almapura como esencia angelical,buscando en el hermoso campode las ilusiones la flor predilectaen la que ha de plegar sus alas deoro y diamante. Si al ibar el nc tar que te ofrezca en su cliz deambrosa encuentras alguna aspereza, suavizala con la dulzurade tu corazn.El Eco de Galicia, 1897. Ge-rardo Zudorriben

Para rematar transcribo undo s seus ltim.os contos, quemis ben semella unha vivencia,datado no 1921, ano no que fixoa deJadeira viaxe a Galicia.

A ROMARIA DE SANRAMNNunha de esas mans mornas dos derradeiros das de agosto estaba eu durmindo coma unbendito e soando con todol-os

encantios qu e Dios criara nomundo pra recreamento do meucorazn, cando sinto chamar porta. Quixrame estar mirandonese intre porque penso de minque me estara surrindo como fanos nenos cando os anxelios !lesven facer cxegas na punta donaris coa punta das suas alias.Espretey amuado, con moita pena atopbame tamb.n e tan agusto xunto s que me facan so- 1nar..

-Ah lle acaba de chegar o neto da siora Andresa co a besta,que o ben buscar pr festa do SanRamn.-Veigate Dios!. Qu sellesperder s vellos hoxe na Anllada . Eu s festas vou anqe sea aganchapernas, pero co calmizoque fay millor me quedara nacasa.-Como queira. Vostede manda.

-Xa te vexo meu Xesusio,que ests pidindo santo que cheaxude a salir co atua, porque ts .ti mis ganas de subir a Bragadaque a b e ~ t a de volver pr sua corte. Al, naquelas silveiras ha ysempre morouzas de xilbarbeirasou mosquitos pra sacadle o prodo a calquera .

Funme erguendo, vestinmenunha esalacin e salimos cara Loureiro. Nun santiamn pux -

m:abeirS' m:erra novembro de 2002

monos na casa da Reina, ondenos esperaban tedos cos brazosabertos pra agasallarme , pr aagradecerme acins sen vala,pra pagarme deudas que xa cobrara d-abondo.Estaban todos listos aviadospr festa: Pepa cunha cesta acu- guiada de comida; a sa filia,moy empiriquetada, con un acor- .den debaixo do brazo; e unhasvicias qu e levaban tamn assuas lambetadas.Como xa iba sendo hora, fmonos indo todos menos a donada casa, que quedou pra acomodar o gando, anque de tan malagana que, buleu ben e, botndoseas carreiras, anda chegou tempo pra xantar e pra facerlle soltaras landras a algn dos carballosque tiamos .a beira.Antes de chegar ermida sentimos que a misa estaba correndo. Apurmonos un pouco hastrachegar a ringleira de devotos quese fora formando diante da portagrande e al estouvemos hastraque se acabou a misaOs mozos que nos acompaaban foron os encargados de buscar un sitio con sombra pra tender os manteses e poder xantar a gusto. Pero casque nos deixansin acomodo, porque os baduantes enrediranse en porlles as miocas s ancelos e porparar assedelas pra ir mis tarde pesca.Cando os santios que saliranna percesin, Santa Mara da Cabeza, San Ramn e San Cidro-,entraron na ermida, apareceronos rapaces, que nos vian a buscar.Nun campio cuberto demusgo, debaixo duns carballo sde folla mecha, sentmonos enroda despostos a non deixar dacesta nin as vergas. Vaiche boa!calquera poda co aquela fartura;tortillas con chourizos da casa,pernil, bacalao con patacas, torrexas, queixo, rosquillas do santo, vio do Ribeiro, e de sobormesa unhas punteadas e unsvalses son de un acordin queRamito tocaba que daba xenio, eque f e x ~ o abanear a un dos carballos vellos que nos acompaaba. Non haba tallos. Eu, en mangas de camisa como os demis;senteime coas pernas cruzadas efun pondo os pratos antr-as canelas, preto da galla, pra facer a trasega con pouco .traballo. Comemos, bebemos e argallamos demoito brio.Non haba un nisco de sombra sin xente, vellas agradecidas,mozas deudoras e en cam io deempearse mis, rapazas queiban a conocer santio por si

chegaban a percisalo.Al estaba Manoela, de Pieiro, con duas filias. A mis novalevralla o raposo


15/24

m:nheirg m:errn, novembro de 2002

menaxeentraablea Fernn-de z daPonte, tialugar nesteano no quea teima porrecuperar amemoriahistricados nosos tivo unha especial actividade. Nesta homenaxe, como na maiorfados actos, a participacin de persoeiros culturais foi manifestamente importante.

V GARCA BARROSDesde Xoan Carlos Garrido -na foto- a C,arlos Loureiro, este ano os traballossobre Manuel Garca Barros volveron mai'or actualidade. Precisamenteno mes de Nadal vai celebrarse a entrega do Premio de Novela ManuelGarca Barros, onde sepresentar o ltimo librorecopilatorio da sa obra'Carta da Habana' , edita-.. do por Edicins .Fervenzae coordinado polo mestreCarlos Loureiro.

V CLUBE DE PRENSATABEIRS-MONTESDEZA

entorno.

V 'JOS VALCRCEL'A msica tivo unha cita a mediados de outubro co primeirocertame de Xoves Solistas' Jos Valcrcel' patrocinadopo r Calzados A Esquina, e cunha notable participacinde solistas de vento-madeira evento-metal. Un xito que debe repetir:se.

/ 15

Teatro PrincipalO departamento de Cultura pon en marcha a programacjnpara o terceiro tripiestre do ano

REDACCIONCoa presidencia do Alcalde estradense RamnCampos, o concelleiro deCultura, Xos Manuel Reboredo presentaba as actuacins previstas para oltimo trimestre do anono Principal.Teafro, msic.a, e exposicins pictricas, compo-. en un abano de posibilidades que os estradensespoden coecer a travsdun dptic-0 editado a talfin.Salientar que a maioradestas actividades son decarcter gratuto, e que incluso desde o departa-mento de cultura se promocionaba a posibilidadede que os centros deensino, e incluso as parroquias do rural estradense,puidesen contar con actuacins 'in situ'.


16/24

16 '/

Capela de San Bartolomeu, San Xiao de Vea.O MANUEL RODRGUEZ CALVIO

Patrimonio Cult alstradenseTodos os estradenses ternos o privilexio derar nun concello cunhaspeculiares caractersticas xeogrficas que o.dotan dun climatemperado e gran diversidadepaisaxstica, de contrastes entreos vales do N., dominados poloro Ulla, e s zonas altas do S. eE. Gozamos dun entorno natural, cada vez mis deteriorado,pero que anda conserva en relativo bo estado algunha carballeira, regato ou outeiro que

permanece alleo paso implacable do progreso.Disfrutamos dunha situacin certamente privilexiadapor atopamos no centro da Galicia occidental, atlntica ou litoral, na zona mis poboada daComunidade Autnoma, .e preto de cidades como Santiago, ACorua, Pontevedra e Vigo, algo tan estima.do neste nosomundo dos avances, a tecnoloxa e o continuo desenrolo, malchamado algunhas veces sosti-

bl e, utilizado con frec uenciacomo desculpa para arremetercontra a natureza ou o Patrimonio Cultural. no eido patrimonial no,que A Estrada se pode considerar afortunada, por contar cunextenso _patrimonio arqueolxico, arquitectnico, (Civil ou relixioso), ou etnogrfico.No caso do patrimonio etnogrfico _ontamos con numerosas tradicins e costumes como o caso do entroido do Ulla;

'Orabeirs 'Orerra, novembr-o de 2002

moi arraigado nas parroquiasda ribeira


17/24

'QraberS' m::erra, novembro de 2002

---- - - - ~ - - - . . . : . . - _Castm


18/24

18 /

O CULTURABrais eahistoria do Ro LberLUS FAJUNDES LORENZO

D ca o filsofo chamado O Enigmtico:veces no mesmo ro". "Ningen pode baarse dasEsta fr:ase, tantas veces interpretada polos hermeneticos do milenario saber fi-losfico, via a dicir que a realidade mudante na sa esencia. E omundo e a vida ''flen"coma se fosen as distintas augas dun ro eterno,que sempre ten 9 mesmo_ cauce pero diferentes augas a pasar.O rapaz que leu por primeira xealos con non estudar, nin ler vez este dito de Herclito de un s libro ata conseguir o anfeso, viva nunha aldea galega siado xogo cp cal pensaba disa carn do "Ro Lber" e nome- frutar tdolos das.base Brais. O por que de cha- A noite na que a cruxa demarse o ro coma libro en latn, Minerva ber raba mais ca nincontrallci o seu av, entre os gunha outra, o mocio, moi enestalos da lea nova, no Jume fadado cos pas, baixou polada lareira. escaleira tia casa de campo,-Ese ro non coma os de- vestido de chndal azul e cunhamais - dicalle. Hai moitos s- v isei ra para pasar desapercibiculos existiu nesta mesma pa- do.rroquia, un home moi sabio con Cando a camiando polafama de santo. Un da foise ca- estrada atopouse coa vella Camiar e levaba na...man o libro cheira. Esta muller viva soa aono cal. escreba toda a sa sabe- lado do ro, e dela dcian quedora, para deixrllela s que Jora unha m.eiga moi poderosacontinuasen as sas investiga- e con tantos anos coma pedrascins filosficas; pero o home brancas haba no mesmo.tropezou e a sa florecente obra Dixolle a Cacheira:caeu entre as herbas, con tan -Qu fas de noite pecha pormala sorte que por mis que a es es camios?buscou non conseguiu atopala. -Fai boa noite e quero darmeEntn imploroulle a Deus, e es- un bao-dxolle o rapaz algote compadecido prometeulle contrariado.que a sa sabedora ficara para -Pois vas darte o bao da tasempre agachada para os que vida!.Ou que non coeces as eren no esperbel, e ofrecida historia destas verdosas au s que eren na maxia do ines- gas?. Bah! Os mozas xa nonperado. Do sitio onde caera o respetades nada, nin credeslibro, agromou un manantial de ren!. Pero, polo menos teredesauga , unha presia e finalmen- medo, ou tampouco?. Dxollete o "Lber". a vella cabreada.Tia Brais arredor duns do- -Que historia esa da que dece anos, cando se enterou desta hera te r medo?. Preguritou historia. Era un neno mudo, de Erais intrigado.pelo castao e brazos longos. O - Quen se baa s doce _da noipelo herdrao do seu pai Anto- te nestas augas, pode sentir.nio e a pel fina da nai Luca,- que vive nopasado, o ro trocaque eran labregos e levaban coma se fos en as pxinas momoitos anos vivindo na parro- vidas polo vento e fai mudar aquia do Fondexo. quen nada nel. A persoa vai ao

Aos seus doce anos era un pasado , as augas mudan derapaz que aborreca a escola e cor, as beiras, a paisaxe visnon lle gustaba ler os libros que lumbrada polo luar. .. todo seos mestres lle mandaban. Non transforma e volta ao tempo noentenda que tia de distraccin que exista un castro. O nada lectura de pxinas e pxinas dor, pode setir qu a cadanas que un non tia nada que brazada que da o tempo e o esfacer. O que lle gustaba era ir paza varan e mvese por entrexunto ro, despois da escola, pallozas dos nosos antepasae coa forza dos seus delgados dos, entre as corredoiras e osbrazos tirar pedras ata facer que fachos acesos.brincasen na superficie das au- -.- O raparigo despediuse delagas, polo menos tres ou catro e marchou pensando que o quechimpos. Disfrutaba da beleza . contara a muller eran tolemias,desas verdes paisaxes polos causadas pola idade. Foi camique discorra o "Lber", coma ando por un carreirio entre asse dunha arteria con sangue silveiras, mentres o luar calaverde se tratase. E isto axud- sobre as herbas facendo brillarbao a esquecerse da sa outra as florias amarelas dos toxos.gran paixn: os vdeo-xog os. Cando chegou, espiuse desBrais estaba moi enfadado por- pacio, cun certo medo. A augaque seus pais non lle queran estaba moma e foise metendomercar o ltimo que sara ao ata que se molfou por complemercado e ata decidira chanta- to. Comezou a nadar cara in-

terior e entn foi envolto porunhas lucias que lle foron rodeando o seu corpo mido ataconvertilo nun resplandor humano.O 'Lber' foi mudando a cordas sas augas, e o mozo atopouse nadando beira dunhaspallozas que tian luces acesasdiante e bordeaba o que semellaba ser unha illa no medio,e .. un poboado celta!.Nadou sixilosamente entreas plantas, ata que chegou xunto a unha rbore na que se puido amarrar e pronto puxo o pna terra.Latexballe o corazn conforza, pois saba que non estabano presente, senn nunha cultura castrexa e tia medo de queo capturasen. Empezou a carniar por entre as casas, habaxente con vestidos de peles pero non parecan decatarse dapresenza do rapaz. Nunha palloza, varios homes con barba,esmagaban o millo contra unhapedra en forma de roda. Misadiante, arredor dun Jume, unhas mulleres cociaban unspeixes sobre o que semellabaunha rudimentaria grella. Oanse g'argalladas e as xeiltes semellaban estar ledas. Sen dbida fora aquel un bo _da nas sasexistencias, dun ano ou sculoque Brais non poda averiguar.De speto ou no seu interior, a voz da vella Cacheirque lle dica:-...Ei, Rapaz! Fuxe de a, hasde voltar axia, pois quen descobre o segredo do castro, corre o risco de ficar para sempre atrapado nel.Tirouse auga e nadou senparar, doanlle os brazos, doanlle as pernas, pero o medoempuxbao para nadar conmis forza, ata que chegou extenuado terra .Tirouse cansona herba e cando mirou cara interior, non haba nin illa ninpoboados ..Pensou se todo fora unhaalucinacin, causada por nadarmoi de prsa.A outra posibilidade era quea vella tivera razn e o 'Lber'transformase o tempo e o espazo. Era un gran libro dinmicoe mudante, ao igual que ler ereler unha obra literaria en diferentes momentos da vida, amsanos ideas e profundidades

W::abers W::erra, novembro de 2002

distintas, e o noso maxn "mergllase" noutros lugares e noutras historias. O vello filsofotia razn non s falar da realidade, senn tamn dos libros:"Ningun pode imaxinar dasveces o mesmo libro" .Segundo quen sexa o lector,cada relectura aporta.novos dados, novas sensacns, novosmatices, coma entre os remansos das augas, as pxinas mvense diferentes, sempre distintas, ata o infinito.Notou que el tamn cambiara, non fsicamente, senn quese senta moito mis seguro desi mesmo. Senta que co poderdo maxn cada intre nunca seraigual c anterior e se se achegaba s obras estas aportaranlle experiencias novas segundofosen os seus desexos, inclinacins ou gustos. Os grandesclsicos eran considerados eternos porque se amoldaban aolector e an mudando a medidaque o suxeito o faca. Todo isto.aprendfao dese libro eternoque se convertera nun lquido.Cando chegou casa, ospas anuncironlle unha sorpresa:-Filio decidimos mercarche avideoconsola que tanto queras ..

Brais agradecullelo, perodecatouse que xa non a desexaba-Ese xogo est ben e xa sei queo quera mis que ningunha outra cousa, pero sei que a disfrutara un da, dous, qizais tres edespois acabarase o pracer quesenta ao manexala. .Sen embargo, na escolamandronme ler unha .novelaque disque est moi ben, andaque antes pensaba que era un"rollo" porque me obrigaban alela. Agora coido que estabaequivocado, cada lugar e cadapersonaxe estarn imaxinadospor min, vivirei experienciasdistintas, disfrutarai se me gusta e poderei aprender algo an.,_da que me desagrade.Ademais sempre haber miles de libros do meu gusto esperando a que me mergulle neles, -e a mia leitura ser igual e vez sempre distinta doutros,porque o meu maxn diferente. Os pais miraron un cara outro e entendrono, tamn elesempezaran a ama-la lectura nunvern de calor no que se foranbaar a un misterioso lugar queos levou a onde cada un delesdesexaba ir.


19/24

m:abetrs m:erra, novembro de 2002

Sabucedo, onde anatureza . festa...A Rapa de Sabucedo volveu a congregar a miles de

persoas para vivir a festa do cabalo e a natureza ..Na primeira-fin de semana dexullo a parroquia de Sabucedomedra como poucs na Galiciainterior. Miles de persoas bus-can acougo arredor das tendasde campaa -agora tamn doalbergue que abreu as portasxunto co picadeiro- para vivirunha situacin nica: A Rapadas Bestas.Subida monte, logo daMisa do Santo, a primeira horada ma, a loita dos homes -aloitadores- contra os cabalossen que ningn, tean dano algn (ben, os homes, s vecessufren algunha mancadura).Sabucedo, esa fin de semana, como pode apreciarse nasfotos a festa mis antiga danatureza. Cabalos, aire limpo,amizade .. festa.

Calvo Sotelo, 836680 - A Estrada

A apertura doalbergue e opicadeir_ncor-pora unha nova

dimensin aunhafestainternacional

/ 19

Forza, espectculo, natureza .. unha festa nica en Galicia: A Rapa

Tfno: 986 57 52 46


20/24

20 /

O escritor estradense Pepe Carballude foi o gaador do Premio Barco de Vapor co-libro 'De como o Santo dos Croquesse fai peregrino'. Un recoecerriento mis para un escritor guesabP. manexaras letras con maestra e atopa na literatura u

punto de inflexin para o retrato imaxinario e a pincelada mestra. A presentacin do libro ter luga( na Estrad.a o 30 de' outubro no Principal

W::abeirs W::erra, novembro de 2002

o -CULTURAReflexin sobre

'0 diario de aniel'Esto u acapara falarvos desta morea de follas que teo nas mias mans s que ]lechamamos libro, escrito por Femando sen saber por que e como as escribiu.Non vos asustedes, isto non o que parece, s estou intentando dar unha .idea decomo comeza o Diario de Daniel, dunha forma impactante e que a mis dun comamira deixaira abraidado, unha forma moi especial de enganchar e alimentar asganas de ler o Diario, e para dar unha idea do' que quero dicir lerei uns cantos pa-rgrafos co permiso de Fe mando ,Non vos invita a llo?O rematar de le r este libro eanalizalo como foi o meu deber, deime conta que pode ser odiario normal e corrente de calquera rapaz de nove anos por- -que fala moi ben e de maneiramoi clara enlazando temas quesen dbida nos atopamos na vida coti como pode ser a mortecoas grandes reflexins de Daniel pola experiencia do falecemento dun amigo, do racismocando lle chega escola unconipaeiro xitano, dos comentarios tan profundos e sinceiroSque faca el sobre os malvadosque poden ser os adultos e-apreocupacin de non entende-

los, da inocencia dos nenos coas sas trasnadas, da violencia,pero do que mis se preocupaba o noso protagonista era doamor "Que ben explica aquFemando os sentimentos de estar namrado".Para resumir o libro podafacelo como todo o mundo, enprosa pero .u como sn moicomplicada decidinme a faceloen verso, e a vai.

Eu son o Daniel un rapaz sen misescribo un diariopor que ser?Teo unha vidanormal meu pesar

ser verd? s meus nove aniasnor miscomezo a navegarQuen me entender?nas mias refleixnssobre a vida, a marteo amorQuemis dteo o meu diarioe xa est.E para remataraqueste agasallopra lle dar, meuamigo Femandoe que siga escrbindomoitsimo mis.

Cecilia Touc.eda Rey

Oano das MimosasO novo libro do amigo XosLuna Samnartn vn sendo unha dura e decidida denuncia. contra o racismo, ou o que omesmo, unha reflexin sobre aimbecilidade humana. Porqueunha persoa intelixenie non racista. E hai que ser moi parvo para coidar que algun mellor que outro algun s porunha mera cuestin de melanina. To.dos nacemos igual, espidos, berrando e da mesma maneira, daquela, non ten sensoser racistas. Probablemente, oracismo algunha clase de enfermidade que se cura lendo.Por exemplo, libros como esteque hoxe presentarnos aqu,"O ano das mimosas" de XosLuna Sanmartn.Pero no libro hai moito misque unha denuncia do racismoe, como dixen, da imbecilidadehumana. O llbro (como xa nosten acostumados Xos Lunanoutros textos seus), tamo oexercicio intelixente dun autorque acta como Mago das Palabras, por dicilo roubando oalcume de Aarh, o neno proagonista desta obra. E isto sera o que mis desexara destacar aqu: a idoneidade duntexto eficaz que, ademais decontarnos xustamente a historia que nos quere contar, sabefacelo desde a tennira e a delicadeza que sempre son preci-

porFrancisco Castrosas cando un av, como ocaso, quen lle refire a historiaaun"neto cheo de pregu_tas ecuriosidadesEn "O ano das Mimosas",os lstregos son avisos dunhanatureza inmensa que sabecastigar s h0mes cando' nonacertan a ser persoas; pero haitamn referencias amor dedous nenos - oamor verdadeiro tlos nenos- que saben verdesde a pureza o que os oliosdos adultos nunca chegan aver. E hai cores, moitas cores.Hai un intre no que Xos Lunanos di que o protagonista ten a"mirada perdida en azul ebranco". Fermosa frase paragalanar unha historia gris etriste, anda que con final feliz,pero triste, a pesares de todo.Unha historia que toma comopretexto -unha lenda, a do sinoda camp ("o axuxere daigrexa'', como di o autor), para, como dica, reflexionar sbre a absurda e chea de prexuzos condicin humana.En definitiva, "O ano dasMimosas" llnha historiauniveisar que , come todas asgrandes obras con vocacin deuni'versalidade, sabe arrincardesde mis concreto, neste caso, desde ese Liripio que o autor cbece tan ben e que nssabemos que, no fondo, a Terra enteira. A historia de. into- .

lerancia que se nos conta aqu, a mesma dos ,xudos e os palestinos, a dos serbios e o.s ero- -atas, a d_Bin Laden e o restodo mundo... . IUn texto que, se de min dep e n d ~ r a , obrigara a ler a todosos alumnos e alumnasde Galicia, por _ver de lembralles qtie.iso da igualdade. Por exemplo.


21/24

'O!abers 'Ql:erra,.noveibrode 2002C.ndo saia este nmero de Tabeirs Terra estar a punto de celebrarse unha nova edicin enCaracas da Festa do Salmn e a Richa-da. Desde a pluma de Too Vare la, face. mos unha viaxe no tempo para co_cerdatos e situacins da primeira celebrada,todo un xito de participacin e gastronmico na capital-de Venezuela. Afinaisde outubro est previsto que se repita aexperiencia gastronmica

A-osALM." Nv; '"' . < ! : : ,....... .. _,., . , . . i . "." i A RICB.A. AO pasado 28 de outubro de Morgado" e tinto "Reboreda",2.000, o Gran Saln da Irman- caf bautizado e whisky de do-- dade Galega de Venezuela, ubi- ce anos "Johny Walker".cad o en Caracas, acolleu a O Hostal Res taurante "La"Primeira Festa do Salmn e da Bombilla".estivo representadoRichada", organizada polo en terras venezolanas pola saCentro Benfico e Social "Fi- xerente, Pili Porto quen, finalllos e Amigos de A Estrada" e mente non puido contar co traque estivo patrocinada pola ballo da sa cocieira, NievesDireccin Xeral de Turismo da Feros Sangiao que, por motivosXunta de Galicia. acontece- .. familiares, tivo que cancela-lamento asistiron redor de tres- sa viaxe e pol0 tanto a sacentas cincuenta persoas, con- agardada presencia


22/24

22 /

TRIDUO DAS LETRASGALEGAS NO MUSEOCon motivo do DA DAS LE TRAS GALEGAS o Museo do PoboEstradense, Manel Reimndez Portela, ofreceu, durante os das 17, 18 e19 de maio, tres das de exaltacindas nosas letras cun apretado programa de actos que estiveron moi concu

rridos por un pblico que participouactivamente nos mesmos.As 19 h o r ~ s do da 17 tivo lugar ainauguracin polo alcalde estradenseRamn Campos e o concelleiro deCultura, Jos Manuel Reboredo. Tdolos libreiros da vila presentaron oseu 'stand' de libros galegos co correspondente desconto e nunha vitrinaestaban expostos 36 exemplares deescritores do Concello en lingua verncula.Co saln principal do museo ateigadode mestres, alumnos e persoeiros dasletras, o xerente do rresmo, OlimpioArca Caldas, na presentacin do acto,xustificou a eleccin deste local porque al estaban tamn moitas testemuas dos devanceiros estradenses. Deseguido, o escritor e mestre, DavidOtero pronunciou unha .fermosa con-ferencia encol do presente e futuro dalingua galega.

\!raberg \!!:erra, novembro de 2002

O ascenso a nacional xa un feito . . noraboa!!

Ascenso histrico do Callobre CFPO R CARLOS LOUREIRO RODRIGUEZ (EX-SECRETARIODO CALLOBRE CF)

O da 27 de Abril do 2002-constitese nunha data que deberase rorlada para o ftbol estradense xaque o Callobre C.F. acadou un ascenso histrico mxima categora galega de ftbol xuvenil. Desta categora s teen a honra dedisfrutar 16 equipos galegos e aParroquia de Callobre e A Estrada teen a honra de se mergullarentre eles.Pensemos claramente que aempresa de seguir a ser moi difcil xa que o dficit de xogadoresxuvens na Estrada e bisbarra patente dado o nivel que aqu senecesita, pero non por poucos, senn que pola cantidade de equipos que nun dimetro duns 40kms. estn en liga galega e en liganacional, categoras onde xa senecesita un nivel deportivo e estru.ctural salientbel. Debemos dicir que neste dimetro nos atopamos co n 11 equipos en ditascategoras (6 en nacinal:S.D.Compostela, Colexiata, Conxo,Flavia, Arousa e Callobre C.F. e 5en galega: Compostela-E, ConxoB, Atl. Ftima, Flavia-B e Laln)o que supn 11 equipos de 32 enGalicia, sen esqecermos que nooutrogrupo de galega tamn milita o Caldas . . . moi posible queen poucas zonas de Galicia se deatal densidade de equipos, se exceptuamos Vigo e A Corua.Con este ascenso o CallobreC.F. engade un novo degrau aoseu currculo deportivo, currculoengrandecido tempada tras tempada xa que foi o nico equipo dazona que militou en Primeira rexional (sen contarmos por suposto co C.D. Estradense, equipo representativo do pobo); militou 9.tempadas en liga galega de xuvens; foi o nico equipo de A Estrada que militou.en liga galegade cadetes (das tempadas) asicoma en liga galega.de infants(unhatempada), par-a agora converterse no nico que militou atao de agora en liga nacional.Con todo, debemos dicir quealgo que debera ser un orgulloparaA Estrada, .s veces eremosque se converte nqnha env:exa innecesaria e non esquezamos que a

Un equipo sempre un equipo . ianda remando na terra .. !

envexa moi mala consetleira eque algo que debera contar cunapoio total de A Estrada non o tal, e non me estou a referir desdelogo a niv ef nstitucional apoio doque o Callobre C.F. non se podequexar; e todo isto pode conducir:a que 6 da de ma algun sepoida lamentar que os xovesde A Estrada non poidan disfrutarde xogar en semellante categra.Non que estea a ver isto con pe

~ m i s m o senn qu e coa ollada dunha persoa que loitou durante

case vinte anos polo ftbol estradense e que moi coecedora darealidade futbolstica de A Estrada.E asj paso a me facer unha reflexin que cadaqun poder contestar coa sa libre maneira depensar: Merece o ftbol estradense semellanfo esforzo?Ten o ftbol de A Estrada visin de futuro? Miramos cara aofuturo ou s vemos o presente ecaemos en egocentrismos prexudiciais?


23/24

\!rnbeirs \!rerrn, novembro de 2002 .

OEnredo-Acibrocruza fronteiras

/ 23

Mariu Sanmartn, emblema durante moitas temporadas do equipoA gora, case catro anosdespois conveniente. render un apartado especial a un conxunto que, o pasado 19 de maio de 2.000, consegua en Vigo o maior xitopolideportivo local, acadando ocampionato de liga da PrimeiraNacional 'B ' e, polo tanto, oascenso directo, por primeiravez para o deporte estradense, aunha categora nacional, concretamente Primeira Nacional'N .Desta maneira, o cadro presidido po r Jos Sesar Villar,_agora denominado Enredo-Carburantes Acibro/A Estrada Ftbol Sala, sera a primeira entidade deportiva do concelloestradense en atravesar as fron- .teiras galegas para disputar unha-competicin oficial.Gijn, Avils, Len, Zamora, Benavente, Bembibre ou LaBaeza foron os principaispuntos encadrados nas comunidades autnomas do Principadode Asturias e de Castela-Lens que viaxaron os pupilos dunhome ben querido pola afee-

cin estradense, o hispano arxentino, Rodrigo Feijoo, ademais de Lugo, A Pobra de SanXulin, Porrio, Pontevedra,Vigo, As Pontes de Garca Rodrguez, A Corua ou Cabezade Manzaneda.' 'A experiencia para mnnon eta nova, posto que euxa coeca esta categora_trala mia etapa no Autos Lobelle de Santiago de Compostela, pero para os xogadores de AEstrada foi algo motivante'', subliou Rodrigo Feijoo para estexornal. "Principalmente, buscamos dous obxectivos prioritarios: A evolucin e a formacindo equipo no seu primeiro ano un novo reto competitivo quese acadou 4 de maio fronte Orly de Vigo, logrando a permanencia matemtica na categora a


24/24

24/ .O CULTURA

o 1O adroado da Fundacin San Martio .do pola Asocia-/ . d. _ 19 d b. ,. cin da Rapa dase exzu no omzngo e outu ro os Bestas de Sabu-

gaadores destes prestixiosos premios cedo -polo seuh . . exemplar emprenun a xuntanza mantzda no albergue de Sa- go da lingua ga-b c ~ d o . Na categora de Tabeirs-Terra de lega, como,socie-. fi - _ dade nos ultzmosMontes os premiados oron Calzados A Es- anos baixo a direc-quina e a Asociacin da Rapa das Bestas de c ~ n d,e Cesar Gar-b cza, ven exercendo unSa ucedo. - tabor de potenciacin e. Na categora de 'Galicia Enteira' o padroa- defensa da lingua e cultu-d . . ,. . ra galegas- e Calzadoso acordou premiar a Anton Santamarzna e, Esquina -verdadiro em-no apartado de 'Toda u_nha vida' o premiado blema do comercio e s t ~ a -fi TT. [ ,. A E ,. XI I d' ,. d dense, nos anos antenoOl .,a entzn rzas. Sta e a e lCWn estes res seu 50 aniversariopremios que sern entregados o sbado 14 de (que cumplen este ano),. emprenderon un procesodecembro 11:a Estrada. de renovacin que tivo agaleguizacin de toda a sa actividade.._'comercialREDACCION como parte mis desta-Os premios San Martio con- cada-. , 'cdense a persoeiros ou enti- O premio a7 normalidades destacados co fin de sig- . zacin no mbito galenificar o seu esfor io realizado go foi outorgado a AnpoIa promocin da lingua en tn Santamarina,tres modalidades distintas: Director do I_nstituto daPremios difusin da lingua Lingua Galega (ILG),na comarca de Tabeirs Terra Membro da Real Acade Montes; Premio normali- demia Galega; Catezacin no mbito galego, e _drtico de Lingua naPremio de "Toda unha vida" Universidade de Santiagono fomento do idiGma. polo seu labor de estudio e

'([aberi> '([erra novembro de 2002

Na primeira modalidade opremio este ano foi compart- D: Isaac Da Pardo e D. Avelino Posa Antelo xa recibiron o Premio San Martio_

tabeiros terra, nº 12, decembro 2002

Documents