nor da olentzero

4

Click here to load reader

Upload: derieskola

Post on 28-Jan-2018

8 views

Category:

Education


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Nor da olentzero
Page 2: Nor da olentzero

NOR DA OLENTZERO?

Herrialde gehienetan gabon pertsonaia mitiko bat dago, Santa

Klaus, Papa Noel, San Nicolas, Caga Tió Katalunian, Befana Sorgina

Italian, euskaldunok ere badugu gurea: Olentzero, Olentzaro,

Onentzaro.

XVI. mendean Olentzero izenaren lehenengo aipamena agertzen

da. Onentzaro “onen garai” moduan gabonak ospatzen ziren. Erlijio

katolikoa baino arinago neguko solstizioa zen ospakizun

garrantzitsuena, eliza katolikoak Gabonak izenez bataiatutakoa.

Beraz, Olentzero ospakizun horren aztarna bat da. Ez da

pertsonaia, ospakizun horretatik hartutako izena baizik.

Mende askotan, nekazal giroan ospatzeko ohitura arruntena eskea

izaten zen. Gazteak etxez etxe (dantzatuz, kantatuz..) joaten

ziren askaria egiteko janaria eskatuz. Horrela egiten zuten

Olentzeroetan ( Gabonetan ) gazteek, batzuetan panpina batekin,

edo gazte bat ikazkin jatun eta edale batez mozorratuta joaten

ziren. Pertsonaiarentzat egiten zuten eskea eta horrek zenbat eta

gehiago jan eta edan orduan gehiago bilduko baitzuten.

Olentzeroren irudia era desberdinetan ikusi izan da eta erro

sakonak ditu mitologian. Garai batean pertsonaia gaiztoa izan da.

Herri batzuetan uste zuten tximiniatik sartzen zela eta gaiztoen

burua mozten zuela. Beste batzuetan 365 begi zituela, edo begi

gorridun gizona zela.

Olentzero artzaina da zenbait tokitan, nekazaria edo ikazkina

beste batzuetan, baina batez ere Gabon garaian opariak ekartzen

dituena.

Page 3: Nor da olentzero

¿QUIÉN ES OLENTZERO?

En la mayoría de los pueblos existe un personaje mítico relacionado

con la Navidad, Santa Klaus, Papa Noel, San Nicolás, el Caga Tió en

Cataluña, la bruja Befana en Italia, los los vascos también tenemos

uno: Olentzero, Onentzaro, Olentzaro

Es en el siglo XVI cuando aparece la primera referencia al nombre

de Olentzero. Las navidades. Las Navidades se celebraban como

Onentzaro “el tiempo de los buenos” Antes de la aparición de la

religión católica la celebración más importante era la del solsticio

de invierno. El catolicismo la bautizo con el nombre de Navidad.

Por lo tanto, el Olentzero es un resto de esa fiesta. No es un

personaje, sino un nombre cogido de dicha celebración.

Durante siglos, las celebraciones del ámbito rural se han realizado

pidiendo. Los jóvenes solían ir casa por casa pidiendo comida para

la merienda. Así se hacía en el Olentzero, la Navidad, llevaban un

muñeco o uno se disfrazaba de personaje bebedor y comilón. Para

dicha figura se pedía, por lo que, cuanto más comiera y bebiera

más se recogía.

La figura del Olentzero ha sido vista de muchas formas y tiene

unas raíces muy profundas en la mitología. Durante una época era

considerado un personaje malo- En unos pueblos creían que

entraba por la chimenea y cortaba la cabeza de los niños malos. En

otros que tenía 365 ojos, o que era un hombre que tenía los ojos

rojos.

El Olentzero en algunos sitios es representado como un campesino,

en otros es un pastor o un carbonero. Ho yen día se ha convertido

en el personaje que trae regalos por Navidad.

Irakaslegoak opa dizue :

Page 4: Nor da olentzero

OLENTZERO

OLENTZERO JOAN ZAIGU MENDIRA LANERA

INTENZIOARINEK IKATZ EGITERA.

ADITU DUENIAN JESUS JAIO DELA,

LASTERKA ETORRI DA BERRI EMATERA!

HORRA! HORRA! GURE OLENTZERO!

PIPA HORTZETAN DUELA ESERITA DAGO,

KAPOAIAK ERE BADITU ARRAULTZATXUEKIN,

BIHAR MERENDATZEKO BOTILA ARDOAKIN.