Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ

ĠĢ sağlığı ve güvenliği ,

çalıĢanların sağlık ve güvenliğini sağlamak

için yapılan sistemli ve bilimsel çalıĢmalardır.

ĠSG

Tehlike ve riskleri önleme

Üretimin sürekliliği Verim ArtıĢı

3

AMAÇ

ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği

ÖNCELĠKLĠ HEDEF;

ĠĢ Kazalarını

ve

Meslek Hastalıklarını

Önlemek

4

5

ĠĢ Kazalarının ve Meslek Hastalıklarının Önlenmesi

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ

TEMEL HAK KAÇINILMAZ

GEREKLĠLĠK

SOSYAL YÖNDEN Hukuki ve Ahlaki

Boyutuyla

EKONOMĠK YÖNDEN ĠĢ Kazalarının Maliyeti

Üretimin devamlılığı-Verim

Tehlikeler Riskler

Ġnsan Faktörü

ĠĢ Kazaları

ve

Meslek

Hastalıkları

6

Tehlike:

ĠĢyerinde var olan ya da dıĢarıdan gelebilecek, çalıĢanı

veya iĢyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme

Risk:

Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da baĢka

zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,

Önleme:

ĠĢyerinde yürütülen iĢlerin bütün safhalarında iĢ sağlığı ve

güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak

için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,

7 7

8

Önleme

Politikasının

Geliştirilmesi

İş Sağlığı ve

Güvenliği

Kültürünün

Oluşturulması

Risk

Yönetimi

İŞ SAĞLIĞI

VE

GÜVENLİĞİ

8

ĠSG KÜLTÜRÜ

(Prof. Dr. Serpil AYTAÇ’ın Ġġ KAZALARINI ÖNLEMEDE GÜVENLĠK

KÜLTÜRÜNÜN ÖNEMĠ isimli makalesinden alıntı yapılmıĢtır.)

Kültür içe sindirilmiĢ ve yaĢam biçimi haline getirilmiĢ bilgidir.

Güvenlik kültürü terimi ilk olarak 1986 Çernobil’de yaĢanan nükleer

kazadan sonra 1987 yılında OECD Nükleer Ajansı tarafından

hazırlanan bir raporda kullanılmıĢtır

IAEA 1991 yılında bu kavramı “ kurumun sağlık ve güvenlik

programlarının yeterliliğine, tarzına ve uygulamadaki ısrarına karar

veren birey ve grupların değer, tutum, yetkinlik ve davranıĢ

örüntülerinin bir ürünüdür” diye tanımlamıĢtır

9

10

HSE (1993) güvenlik kültürünü, bir organizasyonun sağlık ve güvenlik

yeterliliği ve tarzı ile birey ve grup değerlerinin, tutumların, algıların,

yetkinliklerin ve bağlılığı belirleyen davranıĢ örüntülerinin bir ürünü

olarak tanımlamaktadır.

Güvenlik kültürü örgütlerde güvenliğin sağlanmasında önemli bir

araçtır.

Güvenlik kültürünün amacı, çalıĢanların iĢyerlerindeki risklerin

farkında olduğu, sürekli olarak bu tehlikelere karĢı dikkatli olduğu ve

güvenli olmayan davranıĢlardan sakındığı bir çalıĢma ortamı

yaratmaktır.

Ġngiliz Endüstri Konfederasyonu güvenlik kültürünü, risk, kaza ve

hastalıklar hakkında bir organizasyonun bütün üyeleri tarafından

paylaĢılan inançlar ve fikirler olarak tanımlamaktadır.

11

Güvenlik kültürünün sektörel bazdaki farklılıkları göz ardı edilirse ortak

özellikleri

Güvenlik kültürü,

1. Grup veya daha üst seviyelerde, örgütün bütün üyeleri ve gruplarının

hepsi tarafından paylaĢılan değerleri ifade eden bir kavramdır.

2-Bir örgütteki formel güvenlik sorunlarıyla da ilgilidir.

3-Bir organizasyondaki her seviyedeki herkesin katılımı üzerinde

durmaktadır.

4-Örgüt üyelerinin iĢteki davranıĢını etkiler.

5-Ödül sistemleri ve güvenlik performansı arasındaki iliĢkiyi de yansıtır

6-Bir organizasyonda kazalardan ve hatalardan öğrenme ve geliĢmeyle

ilgili gönüllülüğü yansıtır.

7-Güvenlik kültürü, değiĢime karĢı oldukça dayanıklı, sabit ve dirençlidir

12

Güvenlik kültürünün unsurları

• Tutum ve davranıĢlardaki değiĢim: ĠĢyerinde güvenli davranıĢlar

geliĢtirmek için,sözlü talimatlar, eğitim ve uyarı iĢaretleri gibi araç ve

aktiviteler kullanılabilir.

• Yönetimin Taahhüdü: Yönetim pozitif güvenlik kültürünün

sağlanmasında anahtar bir rol oynamaktadır. Burada yönetime düĢen;

güvenlik için kaynak ve zaman tahsisi, risk sorumluluğuna katılım,

güvenlikle ilgili danıĢma kurulu toplantılarına katılım ve çeĢitli

tamamlayıcı tedbirler gibi sorumluluklardır.

• ÇalıĢanın ilgisi: Güvenlikle ilgili uygulamalara çalıĢanların

sahiplenmesi, ilgi göstermesi ve bu konuda sorumluluk almasıdır.

Bunun sağlanması için , çalıĢanların eğitimi, makine izolasyonu, iĢ

rotasyonları, iĢyerinde aĢırı gürültü durumunda bunu bildirme, ses

bariyerleri ve kulaklık takma gibi koruyucu aletleri kullanmasının

sağlanmasına yönelik uygulamalar yapılabilir.inceleme, güvenlik ve

çevre yönetim sistemleri gibi uygulamaları içerir.

13

• Promosyon stratejileri: ÇalıĢanlar arasında güvenlik farkındalığı

yaratmak için bazı promosyon stratejileri uygulanabilir.

-Güvenlik misyonu, sloganlar, logolar

-ÇeĢitli materyal yayını (kütüphane, istatistikler, bültenler)

-Medya araçları (posterler, e-mail, internet, sergiler)

• Eğitim ve seminerler: Güvenlikle ilgili kısa bilgilendirici konuĢmalar,

grup toplantıları,personel sağlığı, hijyen, iĢ stresi, güvenliğe karĢı

sorumluluklar (kural ve talimatlara uyma,tehlike tespiti, risk

değerlendirmesi, kaza incelemeleri ve iĢ güvenliği analizi)

konularında çalıĢanların eğitilmesi bu kapsamda değerlendirilebilir.

• Özel kampanyalar: Sağlık ve güvenlik haftası, acil sorumluluk, kaza

raporlama ve inceleme, güvenlik ve çevre yönetim sistemleri gibi

uygulamaları içerir.

14

Tehlikeleri

Belirlemek

Riskleri

Belirlemek

Riskleri

Derecelendirmek

Önlemleri

Belirlemek ve

Uygulamak

İzlemek

Risk Yönetimi

14

Tarihsel GeliĢim

Heredot (çalıĢanların verimli olabilmesi için yüksek enerjili

besinler)

Hipokrat (kurĢunun zararlı etkileri)

Platon (Eflatun) (sanatkarların çalıĢma koĢulları)

Dioscorides (zehirlerin kökenine göre gruplandırılması)

Nicander (kurĢun koliği ve kurĢun anemisi)

Plini (tehlikeli tozlara karĢı torba kullanımı)

Juvenal ( demircilerin göz yakınmaları ve göz hastalıkları-

sürekli olarak ayakta çalıĢanlarda varislerin oluĢabileceği) 15

Urlich Ellenbrong (1473 yılında kuyumcularla ilgili bazı

hastalıklar)

Paracelsus (1493–1541) "De Morbis Metallicis"i

yazmıĢtır. Madencilerde pnömokonyoz vb. hastalık

belirtilerini tanımlamıĢ, zehirlerin kimyasal yapıları, doz

ve organizma arasındaki iliĢkiyi saptamak için

araĢtırmalar yapmıĢtır.

Georgius Agricola (1494 - 1555) “De Re Metallica” isimli

kitabında mineraloji ve maden izabesinde çalıĢanların

sorunlarını incelemiĢ, tozu önlemek için maden

ocaklarının havalandırılması gereğini belirtmiĢtir. 16

Tarihsel GeliĢim

Berdardino Ramazzini (1633-1714)

ĠĢ hekimliğinin kurucusu sayılmaktadır.

ĠĢ sağlığı ve güvenliği ile ilgili sayısız çalıĢmalar yapmıĢ,

çok önemli bilimsel görüĢ ve öneriler getirmiĢtir,

"De Morbis Artificum Diatriba" isimli kitabında iĢ

kazalarını önlemek için iĢyerlerinde koruyucu güvenlik

önlemlerinin alınmasını önermiĢtir.

17

Tarihsel GeliĢim

18

Tarihsel GeliĢim

1802 - Ġlk yasa - Ġngiltere

"Çırakların Sağlığı ve Morali“ adlı yasa

(ÇalıĢma süresi 12 saat – iĢyerlerinin havalandırılması)

1833 - "Fabrikalar Yasası"

(fabrikaların denetimi için müfettiĢ atanması zorunluluğu –

9 yaĢın altındaki çocukların iĢe alınması ve 18 yaĢından

küçüklerin ise 12 saatten fazla çalıĢtırılmaları

yasaklanmıĢtır.)

19

Tarihsel GeliĢim

1842 yılında yapılan baĢka bir yasal düzenleme ile de

kadınların ve 10 yaĢından küçük çocukların maden

ocaklarında çalıĢtırılmaları yasaklanmıĢtır.

1844 yılında ise iĢ yerlerindeki hekimlerin sorumlulukları

geniĢletilerek sağlık açısından tehlikeli yerlerde çalıĢanların

sağlık kontrolleri da bu hekimlerin görevleri arasına

alınmıĢtır.

1847 yılında çıkarılan "On Saat Yasası" ile çalıĢma saatleri

sınırlandırılmıĢtır.

20

Tarihsel Gelişim

“Lonca“ kuralları ve gelenekler

“Mecelle”

1865 Dilaver PaĢa Nizamnamesi

Madeni Hümayun Nazırı Dilaver PaĢa

tarafından hazırlanmıĢ, PadiĢah tarafından

onaylanmamıĢtır.

ĠĢ sağlığı ve güvenliği ile ilgili ilk

düzenleme olması açısından önemlidir.

21

Tarihsel GeliĢim

(Osmanlı Ġmparatorluğu)

1869 Maadin Nizamnamesi

Genellikle iĢ güvenliğini ilgilendiren önemli hükümler getirmiĢtir.

ĠĢverenler tarafından uygulanmamıĢtır.

Nizamnamede iĢverenin iĢ güvenliği önlemlerini alması, kaza

sonrası tazminat ödemesi , havzada hekim görevlendirmesi ve

eczane açması gerektiğine dair hükümler bulunmaktadır.

22

Tarihsel GeliĢim

(Osmanlı Ġmparatorluğu)

1921 yılında Zonguldak ve Ereğli Havzası Fahmiyesinde

Mevcut Kömür Tozlarının Amale Menafii Umumiyesine

Füruhtuna dair 114 sayılı Yasa çıkarılmıĢtır.

1921 yılında 151 sayılı Ereğli Havzai Fahmiyesi Maden

Amelesinin Hukukuna Müteallik Yasa çıkarılmıĢtır.

23

Tarihsel GeliĢim (7)

(TBMM Hükümeti)

1924 Hafta Tatili Kanunu

1926 Borçlar Kanunu

1930 Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve Belediyeler Kanunu

1934 Ġktisat Vekaleti bünyesinde ĠĢ ve ĠĢçiler Bürosu

1936ĠĢ Kanunu /3008 sayılı (ilk kez iĢçi sağlığı ve iĢ güvenliği

konusunda ayrıntılı ve sistemli bir düzenleme)

1937yılında ĠĢ Ġdaresi ve ĠĢ MüfettiĢliği

1945 ÇalıĢma Bakanlığı

1950 Uluslararası ÇalıĢma SözleĢmesi (81 sayılı )

1963 ĠĢ Güvenliği MüfettiĢliği (174 sayılı Kanun)

24

Tarihsel GeliĢim

(Cumhuriyet Dönemi)

25

1967 ĠĢ Kanunu (931 sayılı)

1969 ĠSGÜM

1971 ĠĢ Kanunu (1475 sayılı)

1979 ĠĢ TeftiĢ Kurulu

2003 ĠĢ Kanunu (4857)

2012 ĠĢ sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Tarihsel GeliĢim

Devlet

Mevzuat, teĢkilat,

denetim yaptırım

ÇalıĢan

Alınan Önlemlere Uyma

ĠĢveren

Önlem Alma

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠNDE

TARAFLAR-GÖREVLER-YÜKÜMLÜLÜKLER

26

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ MEVZUATI

ANAYASA,

ULUSLARARASI SÖZLEġMELER

YASALAR,

TÜZÜKLER,

YÖNETMELĠKLER,

TEBLĠĞLER

STANDARTLAR

27

DEVLETĠN Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠNE ĠLĠġKĠN

YÜKÜMLÜLÜĞÜ ANAYASADAN KAYNAKLANMAKTADIR

ANAYASADA Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠNE ĠLĠġKĠN

KONULAR AġAĞIDAKĠ MADDELERDE HÜKME BAĞLANMIġTIR;

MADDE 2: SOSYAL HUKUK DEVLETĠ,

MADDE 5: KĠġĠNĠN TEMEL HAK VE HÜRRĠYETLERĠ,

MADDE 17: YAġAMA, MADDĠ VE MANEVĠ VARLIĞI KORUMA VE

GELĠġTĠRME HAKKI,

MADDE 50: YAġ, CĠNSĠYET VE GÜCE GÖRE ÖZEL KORUNMA

MADDE 56: SAĞLIKLI VE DENGELĠ BĠR ÇEVREDE YAġAMA HAKKI,

MADDE 60: SOSYAL GÜVENLĠK

28

TEġKĠLATLANMA,

TEFTĠġ-DENETĠM VE

YAPTIRIMLARA ĠLĠġKĠN

DÜZENLEMELER

29

ĠġVERENĠN/Ġġ SAHĠBĠNĠN GÖZETME

BORCUNA ĠLĠġKĠN DÜZENLEMELER

ĠSG ÖNLEMLERĠ

ĠSG ORGANĠZASYONLARI

Kadın ve Çocukların Korunması

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ MEVZUATI

ĠġĠN DÜZENLENMESĠ

ĠĢ Süreleri

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ ĠLE ĠLGĠLĠ MEVZUAT

ĠĢ sağlığı ve güvenliği konusunda Bakanlıklar ile Kurum ve KuruluĢların

görevleri ve yetkileri, teftiĢ - denetim esas ve usulleri ile yaptırım

uygulama esas ve usulleri Kanun, Tüzük ve Yönetmeliklerle

düzenlenmiĢtir.

ĠĢverenler ve iĢ sahipleri ile iĢçi ve çalıĢanların iĢ sağlığı ve güvenliği ile

görev ve yükümlülükleri ;ayrıntılı olarak çok sayıda kanun, tüzük ,

yönetmelik , tebliğ ve standartlarla düzenlenmiĢtir.

ĠĢ sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuat içinde Borçlar Kanunu , ĠĢ ve ĠĢ

Sağlığı ve güvenliği Kanunu ile Türk Ceza Kanunu alınacak önlemler ve

yaptırımlar bakımından önemli düzenlemelerdir.

30 30

1) Ġlgili Bakanlıklar ile Kurum ve KuruluĢların TeĢkilat ve Görevleri

Hakkında Kanunlar

2) 3146 sayılı ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının TeĢkilat ve

Görevleri Hakkında Kanun

3) 6331 sayılı ĠĢ sağlığı ve Güvenliği Kanunu

4) 4857 sayılı ĠĢ Kanunu

5) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

6) 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu

7) 3572 sayılı ĠĢyeri Açma ve ÇalıĢma Ruhsatlarına Dair Kanun

Hükmünde Kararnamenin DeğiĢtirilerek Kabulüne Dair Kanun

8) 2872 sayılı Çevre Kanunu

9) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu

10) 6098 sayılı Borçlar Kanunu 31

TEŞKİLAT, DENETİM VE YAPTIRIMLA

İLGİLİ DÜZENLEMELER

11) 81 Sayılı Uluslararası ILO SözleĢmesi

12) 5216 sayılı BüyükĢehir Belediyesi Kanunu

13) 5393 sayılı Belediye Kanunu

14) 3213 Sayılı Maden Kanunu

15) 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu

16) 854 Sayılı Deniz ĠĢ Kanunu

17) 2690 Sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu

18) 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu

19) 3071 Sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun

20) 5521 Sayılı ĠĢ Mahkemeleri Kanunu

32

TEŞKİLAT, DENETİM VE YAPTIRIMLA

İLGİLİ DÜZENLEMELER

21) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu

22) 6269 sayılı Kimyagerlik ve Kimya Mühendisliği Hakkında Kanun

23) 7201 sayılı Tebligat Kanunu

24) 4703 sayılı Ürünlere ĠliĢkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve

Uygulanmasına Dair Kanun

25) 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu

26) 3153 sayılı Radiyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer

Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun

27) ĠĢ TeftiĢ Tüzüğü ve Yönetmeliği

28) ĠĢyerlerinde ĠĢin Durdurulmasına Dair Yönetmelik

33

TEġKĠLAT, DENETĠM VE YAPTIRIMLA

ĠLGĠLĠ DÜZENLEMELER

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ ĠLE ĠLGĠLĠ TEġKĠLATLANMA

ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Sosyal Güvenlik Kurumu

Sağlık Bakanlığı,

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Çevre ve ġehircilik Bakanlığı

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı-TSE

ĠçiĢleri Bakanlığı - Belediyeler

Milli Savunma Bakanlığı

Milli Eğitim Bakanlığı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

UlaĢtırma, Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu

34

Bölge Laboratuar

ġeflikleri

Ġstanbul, Ġzmir, Adana,

Kayseri, Kocaeli, Bursa

Ġġ TEFTĠġ GRUP

BAġKANLIKLARI

Ankara,Ġstanbul,

Ġzmir, Adana,

Bursa,

Denetim

Ġġ TEFTĠġ

KURULU

BAġKANLIĞI

ÇALIġMA VE SOSYAL GÜVENLĠK

BAKANLIĞI

35

Ana Hizmet Birimi

Ġġ SAĞLIĞI VE

GÜVENLĠĞĠ GENEL

MÜDÜRLÜĞÜ

Ölçüm, analiz, inceleme,

araĢtırma

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ

MERKEZĠ (ĠSGÜM)

Eğitim

ÇALIġMA VE

SOSYAL GÜVENLĠK

EĞĠTĠM VE

ARAġTIRMA

MERKEZĠ

YAPTIRIMLAR

ĠDARĠ - CEZAĠ - HUKUKĠ

ĠDARĠ YAPTIRIMLAR

6331 sayılı ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (ĠĢin Durdurulması)

CEZAĠ YAPTIRIMLAR

6331 sayılı ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (Ġdari Para Cezaları)

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (Hapis)

HUKUKĠ YAPTIRIMLAR

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (Tazminatlar )

36

YAPTIRIMLAR

ĠDARĠ - CEZAĠ - HUKUKĠ

37

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ KANUNU

ĠĢin Durdurulması

Ġdari Para Cezaları

TÜRK CEZA KANUNU

(Hapis)

TÜRK BORÇLAR KANUNU (Tazminatlar )

SOSYAL SĠGORTALAR VE GENEL SAĞLIK

SĠGORTASI KANUNU

ĠĢ Kazası ve

Meslek Hastalığı

TEġKĠLATLANMA,

TEFTĠġ-DENETĠM VE

YAPTIRIMLARA ĠLĠġKĠN

DÜZENLEMELER

38

ĠġVERENĠN/Ġġ SAHĠBĠNĠN GÖZETME

BORCUNA ĠLĠġKĠN DÜZENLEMELER

ĠSG ÖNLEMLERĠ

ĠSG ORGANĠZASYONLARI

Kadın ve Çocukların Korunması

Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ MEVZUATI

ĠġĠN DÜZENLENMESĠ

ĠĢ Süreleri

ĠġVERENĠN/Ġġ SAHĠBĠNĠN GÖZETME BORCUNA ĠLĠġKĠN

DÜZENLEMELER

ĠĢ sağlığı ve güvenliği önlemlerini alma yükümlülüğü, gözetme borcundan kaynaklanmaktadır.

39

KAMU HUKUKU

KURALI

NĠTELĠĞĠ

TAġIYAN

HÜKÜMLERDEN

Ġġ KANUNU

Ġġ SAĞLIĞI VE

GÜVENLĠĞĠ

KANUNU

Ġġ AKDĠNĠN

ĠÇERĠĞĠNDEN

BORÇLAR

KANUNU

GÖZETME BORCU

BORÇLAR KANUNU (Madde 417)

ĠĢçinin kiĢiliğinin korunması

1. Genel olarak

ĠĢveren, hizmet iliĢkisinde iĢçinin kiĢiliğini korumak ve saygı göstermek

ve iĢyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle

iĢçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere

uğramıĢ olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri

almakla yükümlüdür.

ĠĢveren, iĢyerinde iĢ sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her

türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; iĢçiler de

iĢ sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla

yükümlüdür.

ĠĢverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleĢmeye aykırı

davranıĢı nedeniyle iĢçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi

veya kiĢilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleĢmeye

aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir.

40

6331 Sayılı Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ KANUNU

ĠĢverenin genel yükümlülüğü ( MADDE 4 )

(1)ĠĢveren, çalıĢanların iĢle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla

yükümlü olup bu çerçevede;

a)Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü

tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve

gereçlerin

sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değiĢen Ģartlara uygun

hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileĢtirilmesi için çalıĢmalar

yapar.

b) ĠĢyerinde alınan iĢ sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup

uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

.

41

ç) ÇalıĢana görev verirken, çalıĢanın sağlık ve güvenlik yönünden iĢe

uygunluğunu göz önüne alır.

d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dıĢındaki çalıĢanların hayati ve özel

tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.

(2) ĠĢyeri dıĢındaki uzman kiĢi ve kuruluĢlardan hizmet alınması,

iĢverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

(3) ÇalıĢanların iĢ sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri,

iĢverenin sorumluluklarını etkilemez.

(4) ĠĢveren, iĢ sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalıĢanlara

yansıtamaz.

42

Risklerden korunma ilkeleri MADDE 5

(1) ĠĢverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aĢağıdaki ilkeler

göz önünde bulundurulur:

a) Risklerden kaçınmak.

b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.

c) Risklerle kaynağında mücadele etmek.

ç) ĠĢin kiĢilere uygun hale getirilmesi için iĢyerlerinin tasarımı ile iĢ

ekipmanı, çalıĢma Ģekli ve üretim metotlarının seçiminde özen

göstermek, özellikle tekdüze çalıĢma ve üretim temposunun sağlık ve

güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.

43

d) Teknik geliĢmelere uyum sağlamak.

e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiĢtirmek.

f) Teknoloji, iĢ organizasyonu, çalıĢma Ģartları, sosyal iliĢkiler ve çalıĢma

ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme

politikası geliĢtirmek.

g) Toplu korunma tedbirlerine, kiĢisel korunma tedbirlerine göre öncelik

vermek.

ğ) ÇalıĢanlara uygun talimatlar vermek.

44