Styczeñ/Luty 2003

TÜV RheinlandBerlin Brandenburg

Systemy zarz¹dzania jako�ci¹ w bankach

TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.

Audyt czy audit - jêzykoznawcy a norma

a

TUVdotCOM

BIULETYN JAKO�CI

TÜV Rheinland/ ZETOM Polska Sp. z o.o.

Zarz¹d:

Janusz Grabka-Prezes Zarz¹duMarek Mucha-Wiceprezes Zarz¹du

Siedziba:

02-146 WARSZAWAul. 17 Stycznia 56tel. 022/ 846 79 99tel. 022/ 846 51 63fax 022/ 868 37 42

41-800 ZABRZEul. M. Sk³odowskiej-Curie 34

tel. 032/ 271 64 89tel. 032/ 271 06 23fax 032/ 271 64 88

60-003 POZNAÑul. Wo³czyñska 37tel. 061/ 867 81 87

tel./ fax 061/ 867 80 11 w. 337

20-079 LUBLINul. Chmielna 2

tel. 081/ 532 86 68tel. 081/ 532 86 87

tel.kom. 0 607 057 028

10-702 OLSZTYNul. Warszawska 98tel. 089/ 524 05 01tel. 089/ 524 05 03

tel. kom. 0 693 410 037

42-200 CZÊSTOCHOWA ul. Kuceliñska 22tel. 034/ 323 50 54

W zwi¹zku z mo¿liwo�ci¹zamieszczenia adresów interne-towych Pañstwa firm na naszejstronie internetowej, gor¹coprosimy zainteresowanych o kon-takt (telefoniczny lub mailowy) wtej sprawie z nastêpuj¹c¹ osob¹:

Marek ÆwiokTel. 32/ 271 06 23 mcwiok@pl.tuv.com

Prze�lemy Pañstwu stosowny for-mularz o�wiadczenia, w którymwyrazicie Pañstwo zgodê naumieszczenie adresu interne-towego na naszej stronie interne-towej.

SPIS TRE�CI:

1. Kilka s³ów od Redakcji2. TUVdotCOM3. TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.4. Audyt czy audit - jêzykoznawcy a norma5. Systemy zarz¹dzania jako�ci¹ w bankach6. Skrót wydarzeñ z kraju7. Znak TÜV GS, a oznaczenie CE8. Szkolenia, konferencje, seminaria9. Ró¿no�ci

Zespó³ redakcyjny:41-800 Zabrzeul. M. Sk³odowskiej-Curie 34tel. 271 06 23e-mail mcwiok@pl.tuv.com

Zespó³ redakcyjny zastrzega sobie prawo do skracania objê-to�ci artyku³ów nadsy³anych przez Pañstwa.

W styczniu 2003 roku dotar³ doPañstwa pierwszy numer Biuletynu

Jako�ci. Mam nadziejê, ¿e wszyscyPañstwo zapoznali�cie siê z jegozawarto�ci¹.

Biuletyn zosta³ rozes³any do wszyst-kich Pe³nomocników ds. Jako�ci unaszych Klientów oraz do Auditorówzewnêtrznych. Mamy nadziejê, ¿e by³oto dobre posuniêcie ze wzglêdu napróbê wywo³ania dyskusji na tematyzwi¹zane z jako�ci¹.

Ca³y czas czekamy na Pañstwa opinie,co do samej zawarto�ci Biuletynu orazkierunków jego rozwoju. Naszymcelem jest poruszanie tematównajbardziej interesuj¹cych dlaPañstwa oraz rozwój wydawanegoprzez nas Biuletynu. Bêdziemy siêstaraæ, aby na ³amach Biuletynupojawia³y siê wypowiedzi osób, którebêd¹ chcia³y komentowaæ wydarzeniaw �wiecie jako�ci.

Bardzo gor¹co zachêcamy Pañstwado reklamowania swoich firm na³amach Biuletynu Jako�ci.Zachêcamy równie¿ do czynnegoudzia³u w dyskusjach oraz do

prowokowania takich dyskusji na³amach Biuletynu.

W bie¿¹cym numerze przedstawiamyPañstwu kilka ciekawych tematów.Zgodnie z tym co pisali�my ju¿wcze�niej, prezentujemy kolejn¹spó³kê Grupy TÜV w Polsce � TÜVAkademia Polska Sp. z o.o. Po raz pier-wszy w tym numerze zamieszczamyartyku³ po�wiêcony tematyce jako�ci,do którego jeden z naszych auditorówdo³¹czy³ swój komentarz, a g³os w dyskusji zabra³ równie¿ konsultant.Staramy siê Pañstwa przekonaæ dointeresuj¹cego i cennego �ród³a infor-macji jakim jest platformaTUVdotCOM.

Do Pañstwa indywidualnej oceny, zewzglêdu na odbiór marketingowy,pozostawiamy informacje na tematznaku TÜV GS w stosunku dooznaczenia CE. Warto siê zastanowiænad dzia³aniami, które dodatkowopotwierdz¹ jako�æ i bezpieczeñstwoWaszych wyrobów, a przez to pozwol¹na uzyskanie przewagi konkuren-cyjnej.

Zespó³ redakcyjny

Szanowni Pañstwo,

Opracowanie graficze i sk³ad:

Agencja interaktywnakragmedia.com

2

234569101112

BIULETYN JAKO�CI

TUVdotCOM

Znak TUVdotCOM to udokumentowany, obiektywny dowód dostar-czony przez �trzeci¹ stronê� co do cech i wykonania produktów, sys-temów i us³ug. Us³uga TUVdotCOM oferuje natychmiastow¹ identy-fikacjê certyfikatów wydanych przez jedn¹ z najwiêkszych testuj¹cychi certyfikuj¹cych organizacji na �wiecie � Grupê TÜV Rheinland /BerlinBrandenburg. TÜV Rheinland jest ca³kowicie niezale¿na od jakichkolwiek organiza-cji producentów. Jej misj¹ jest oferowaæ w wielu dziedzinachniezale¿ne ekspertyzy techniczne, które bêd¹ zapewnia³y, ¿e technolo-gia s³u¿y interesowi cz³owieka i �rodowisku. W³a�nie przezTUVdotCOM i inne us³ugi oferujemy udokumentowany, niezale¿nydowód �trzeciej strony� co do bezpieczeñstwa i jako�ci. Sprawdzamyprodukty nie tylko na etapie prototypów, ale równie¿ w trakcie pro-dukcji, aby siê upewniæ, ¿e standardy s¹ utrzymywane. Nasi praco-wnicy odwiedzaj¹ producentów i fabryki na ca³ym �wiecie. Nie makraju którego nie obejmowaliby�my swym dzia³aniem.

Potwierdzeniem sprawdzonej przez nas jako�ci i bezpieczeñstwa jestjednolita na ca³ym �wiecie Pieczêæ TÜV Berlin. Na Pieczêci tej znajdu-je siê numer identyfikacyjny ID, który daje szybki dostêp do platformyTUVdotCOM. Platforma ta umo¿liwia dostêp do raportów z kontrolioraz certyfikatów wyrobów Klienta. Pozwala równie¿ uzyskaæ infor-macje o zakresie us³ug oraz przeprowadzonych kontrolach u Klienta.Widaæ wiêc, i¿ jest to bardzo dobre narzêdzie informacyjne jak i mar-ketingowe.

TUVdotCOM to wielofunkcyjny serwis internetowyi równocze�nie platforma wymiany informacji. Po³¹czenie z interne-tow¹ baz¹ danych za po�rednictwem indywidualnego numeru identy-fikacyjnego umieszczonego bezpo�rednio na pieczêci TÜV Berlinpozwala na dotarcie do zasadniczych cech ofert i us³ug. Pieczêæ TÜVBerlin jest potwierdzeniem nadawanym przez nas, TÜV Rheinland/Berlin-Brandenburg - przez niezale¿n¹ i uznan¹ �trzeci¹ stronê�.

Krótki opis dzia³ania i przeznaczenia platformy TUVdotCOM ma nacelu zachêcenie Pañstwa do odwiedzania adresu: www.pl.tuv.comgdzie znajdziecie Pañstwo dostêp do platformy.Pocz¹wszy od nastêpnego numeru bêdziemy podawaæ numery iden-tyfikacyjne ID naszych Klientów, które pos³u¿¹ Pañstwu dosprawdzenia i uzyskania interesuj¹cych Was informacji odno�nie produktów i samych producentów.

TU

VdotC

OM

3

TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.

Spó³ka rozpoczê³a dzia³alno�æ w marcu 2002 roku, czyli jestnajm³odszym �dzieckiem� Grupy TÜV w Polsce. Powsta³a z przeniesienia do spó³ki prawa handlowegofunkcjonuj¹cego w ramach TÜV Rheinland/ ZETOM PolskaSp. z o.o. Dzia³u Szkoleñ. Nowopowsta³a spó³ka korzysta z do�wiadczeñ Dzia³u Szkoleñ, bazy Klientów, zaplecza operacyjnego, sprzêtu oraz pracowników, którzy zostalizatrudnieni w TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.

Aktualnie w firmie funkcjonuj¹ trzy Sekcje:- Sekcja Szkoleñ z zakresu systemów zarz¹dzania jako�ci¹

QMS � AKADEMIA ZARZ¥DZANIA JAKO�CI¥,- Sekcja Szkoleñ z Badañ Nieniszcz¹cych,- Sekcja Szkoleñ Miêkkich - AKADEMIA UMIEJÊTNO�CI

PSYCHOLOGICZNYCH B2B,

I. Sekcja Szkoleñ QMS

Oferuje szkolenia w zakresie: - Wdro¿enia systemu zarz¹dzania jako�ci¹- Doskonalenia systemu zarz¹dzania jako�ci¹- Dostosowania istniej¹cego systemu zarz¹dzania jako-

�ci¹ do wymagañ nowej normy EN ISO 9001:2000,którego termin up³ywa z koñcem 2003 roku

- Zapewnienia ich pracownikom w³a�ciwych kwalifikacji niezbêdnych do wykonywania codziennych obowi¹zków

- Przystosowania kwalifikacji pracowników do wymagañ unijnych rynków pracy.

Nasza oferta zawiera szkolenia i przygotowana jest nie tylkoz my�l¹ o specjalistach odpowiedzialnych za przygotowanie,wdro¿enie i dostosowanie systemu zarz¹dzania jako�ci¹ dowymagañ normy EN ISO 9001:2000, ale równie¿ dla spe-cjalistów zainteresowanych szkoleniami z zakresu EN ISO14001, OHSAS 18001, HACCP, ISO/TS 16949 oraz zinte-growanych systemów zarz¹dzania.

Kierownikiem Dzia³u Szkoleñ z zakresu QMS i SzkoleñOtwartych jest Pani Anna Królicka.e-mail: akrolicka@pl.tuv.com

II. Sekcja Szkoleñ z Badañ Nieniszcz¹cych

Szkolenia w zakresie badañ nieniszcz¹cych organizowaneprzez TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. obejmuj¹ obecnieswoim zakresem wymagania normy EN473 w nastêpuj¹cychmetodach badañ:

- Badania wizualne VT (1+2)- Badania penetracyjne PT (1+2)- Badania magnetyczno-proszkowe MT (1+2)- Badania ultrad�wiêkowe (UT2) - Badania radiograficzne w zakresie oceny radiogramów

po³¹czeñ spawanych (RT2FAS).

Uczestnictwo w tych szkoleniach umo¿liwia:- uporz¹dkowanie posiadanych i przyswojenie nowych

wiadomo�ci z zakresu przemys³owych badañnieniszcz¹cych realizowanych w ró¿nych sektorach,w tym w obszarze obowi¹zywania Dyrektywy

Urz¹dzeñ Ci�nieniowych 97/23/EC /w skrócie: PED(ang.) lub DGR (niem.)/

- skonfrontowanie posiadanej wiedzy i umiejêtno�ci praktycznych oraz wymianê do�wiadczeñ z wyk³adowca-mi m.in. z SLV Halle i IS Gliwice oraz innymi uczestnika-mi szkoleñ

- potwierdzenie posiadanych kwalifikacji i uzyskanie dokumentów honorowanych zarówno w Polsce jak i we wszystkich krajach Unii Europejskiej - poprzez zdanie egzaminów przed egzaminatorem niezale¿nej i renomowanej jednostki certyfikuj¹cej TÜV CERT.

Kandydaci na kursy VT (1+2), PT (1+2), MT (1+2) nie musz¹posiadaæ ¿adnych uprawnieñ, chocia¿ wskazane jest po-siadanie do�wiadczeñ praktycznych z badania okre�lon¹metod¹. Punktem wyj�cia dla kandydatów na kursy UT2oraz RT2FAS jest posiadanie krajowych uprawnieñ, co naj-mniej stopnia 1 (wskazany stopieñ 2) uzyskanych w jednymze znanych krajowych o�rodków (SIMP, InstytutSpawalnictwa w Gliwicach , O�rodek Doskonalenia Kadr MPw Chorzowie itp.).

Wychodz¹c naprzeciw sygnalizowanym przez Pañstwapotrzebom pragniemy rozszerzyæ nasz¹ ofertêw zakresie badañ nieniszcz¹cych poprzez zorganizowanienastêpuj¹cych szkoleñ:- badania radiograficzne RT2 dla osób z certyfikatem

RT2FAS (EN 473 + DGR 97/23/EC)- badania ultrad�wiêkowe UT1 z egzaminem

kwalifikacyjnym 1 stopnia (EN 473 + DGR 97/23/EC)- badania radiograficzne RT2 z egzaminem kwalifikacyjnym

2 stopnia (EN 473+DGR 97/23/EC)

Kierownikiem Sekcji Szkoleñ z Badañ Nieniszcz¹cych jestPan Artur Donath. e-mail: adonath@pl.tuv.com

III. Sekcja Szkoleñ Miêkkich

Program Szkoleñ Miêkkich � Business to Business - reali-zowany w ramach TÜV Akademia obejmuje cykl szkoleñwarsztatowych dostêpnych dla wszystkich osób zaintere-sowanych danym tematem. Szkolenia prowadzone s¹ nowoczesnymi metodami psychoaktywnymi tzn. � zak³adaj¹ one czynny udzia³ ucze-stników poprzez wykonywanie æwiczeñ, pracê seminaryjn¹ w podgrupach, case study i metody aktywizuj¹ce � gry,proste testy, zabawy. Dziêki odwo³ywaniu siê do osobistychdo�wiadczeñ i wiedzy uczestników, nowy materia³ jest le-piej zapamiêtywany, a nowe umiejêtno�ci skuteczniejprzyswajane. Zajêcia prowadz¹ psycholodzy-trenerzy i zapraszani eksperci.

Obecnie prowadzony jest nabór na nastêpuj¹ce szkolenia:- Autoprezentacja i Wyst¹pienia Publiczne,- Techniki Windykacji Nale¿no�ci,- Efektywny Sekretariat i Pion Zarz¹dzania,- Efektywna Komunikacja w praktyce,- Negocjacje w Biznesie.

Organizujemy równie¿ specjalistyczne psychologiczne

BIULETYN JAKO�CI

Charakterystyka dzia³alno�ci Grupy TÜV

W bie¿¹cym numerze chcemy zaprezentowaæ Pañstwu TÜV Akademia Polska Sp. z o.o. jako jedn¹ z trzech spó³ek kon-cernu dzia³aj¹c¹ w naszym kraju.

4

TÜ

V R

hein

land

/Ber

lin B

rand

enbu

rg

BIULETYN JAKO�CI

szkolenia treningowe, zamkniête � opracowywane dlakonkretnej firmy i odpowiadaj¹ce na konkretne potrzeby.Zakres tematyczny realizowanych projektów � komunikacjaw zespole i biznesie, asertywno�æ, zarz¹dzanie zespo³em,techniki windykacji, negocjacje, zarz¹dzanie stresem, inte-gracja zespo³ów, skuteczny sekretariat, outplacement itp.Zainteresowanych prosimy o kontakt z Panem AndrzejemTrutkowskim (e-mail: atrutkowski@pl.tuv.com)

A dlaczego warto z nami wspó³pracowaæ? Poniewa¿:

- Zadowolenie KLIENTA jest dla nas najwa¿niejsze- Zawsze staramy siê pomóc naszym KLIENTOM równie¿

i w innych obszarach dziêki szerokim kontaktom ze specjalistami z ró¿nych dziedzin zarówno w kraju, jak i zagranic¹

- Gwarantujemy Pañstwu najwy¿szy poziom kszta³ceniaanga¿uj¹c profesjonalnych i do�wiadczonych trenerów

- Zaufa³o nam ju¿ ponad 300 firm decyduj¹c siê naszkolenie pracowników u nas

- 85% klientów wystawi³o nam ocenê bardzo dobr¹i wci¹¿ korzysta z naszych us³ug

- Szkolimy zgodnie ze standardami obowi¹zuj¹cymi w Unii Europejskiej

- Certyfikaty, które otrzymuj¹ uczestnicy maj¹ uznanie europejskie i s¹ rejestrowane w centralnej bazie TÜV Akademie Rheinland GmbH.

W nastêpnym numerze zaprezentujemy TÜV ConsultingPolska Sp. z o.o.

Jest zaskakuj¹ce, ¿e nawet najnowsze s³owniki jêzyka pol-skiego czy wyrazów obcych nie odnotowuj¹ jeszcze wyrazuaudyt b¹d� audit. Spotykamy w nich natomiast s³owoauditing, oznaczaj¹ce �system rewizji gospodarczej i doradztwa ekonomicznego, realizowany przez wyspecjali-zowanych ekspertów na podstawie przepisów krajowych i miêdzynarodowych�. Nowy s³ownik ortograficzny PWNpod red. Prof. Edwarda Polañskiego te¿ milczy o audycie/audicie, ale rzeczownik audytor i przymiotnikaudytorski.Ten pierwszy istnieje w jêzyku polskim od stuleci(zapo¿yczyli�my go z ³aciny). Dawniej oznacza³ �rzecznikprzy s¹dzie wojskowym lub sêdziego wojskowego�, a tak¿e�sêdziego w s¹downictwie ko�cielnym�. Audytorem jestponadto �s³uchacz, czyli student oraz uczeñ przes³uchuj¹cykolegów z zadanych lekcji�. Dzi� audytor to g³ównie �kto�,kto, przeprowadza w firmie audyt�, czyli dos³ownie �rewi-zje ksi¹g�, inaczej �rewident ksiêgowy�. Pozostawienieauditingu w wersji oryginalnej t³umaczy siê k³opotamiartykulacyjnymi zbitki g³osowej �-dyti� (bardzo trudno towymówiæ). Po spolszczeniu musia³by wiêc wyj�æ audytyng(proszê porównaæ � meeting sta³ siê mityngiem, a nie:mitingiem). Obcojêzyczne po³¹czenie fonetyczne �di�zawsze przybiera w polszczy�nie formê �dy�. Mówimy i piszemy: dyrekor (ang. director), akredytacja (fr. accredita-tion), audytorium (³ac. auditorium), audycja (³ac. auditio�s³uchanie�), audytywny (fr. auditif), czyli inaczej s³uchowy,przyswajany, przyjmowany za pomoc¹ s³uchu. Niech wiêc istnieje sobie auditing, ale nale¿y siê upieraæprzy audycie.

Podobno konsultanci nadzoruj¹cy proces zdobywania certy-fikatu ISO wymagaj¹, by w dokumentacji stosowaæ zapisypochodz¹ce z normy wydanej przez PKN (w opisie normyPN-EN ISO 9001 uparcie trzymaj¹ siê postaci audit, auditor). Trzeba z tym walczyæ! Instytucje lub organy pañ-stwowe nie mog¹ wymuszaæ stosowania niepoprawnejpisowni. Za audytem i audytorem zdecydowanieopowiadaj¹ siê wszyscy jêzykoznawcy.

KOMENTARZ

W jêzyku polskim na ró¿nych szczeblach instytucjonalnychspotykamy ten termin pisany w jednej jak i drugiej formiejêzykowej. Te obydwie formy jêzykowe mo¿na spotkaæzarówno w oficjalnych publikatorach PKN, jak te¿ w wypowiedziach osób zajmuj¹cych siê profesjonalnie �systemami zarz¹dzania jako�ci¹�. W trakcie wyg³aszanej przez moj¹ osobê prelekcji, na jednym z sympozjów, zosta³em publicznie upomniany przezosobê zajmuj¹c¹ wysokie stanowisko w Organizacji POLSKIE FORUM ISO, ¿e nie nale¿y mówiæ �audyt� lecz�audit�. Fakt ten �wiadczy o tym, ¿e nie ma w jêzyku pol-skim jednoznacznych rozstrzygniêæ odno�nie pisowni tegowyrazu, a jej praktyczne stosowanie zale¿y od decyzji sto-suj¹cego.Wyra¿enie to pochodzi z jêzyka ³aciñskiego gdzie w orygi-nale ma nastêpuj¹ce znaczenia:

AUDIO,-IRE,-IVI,-ITUM, 1.s³uchaæ, s³yszeæ, dowiadywaæ siê,2.przys³uchiwaæ siê,3.wys³uchaæ, zgodziæ siê, przyznaæ,4.byæ pos³usznym, i�æ za kim�,5.daæ siê s³yszeæ, mieæ znaczenie, zyskaæ rozg³os,

AUDITOR,-IS, 1 .s³uchacz, uczeñ,2. sêdzia �ledczy, urzêdnik zajêty dochodzeniem sprawy,przes³uchaniem �wiadków,

AUDITORIUM 1. zespó³ s³uchaczy,2. sala wyk³adowa, szko³a,3. przes³uchanie,

AUDITUS 1. s³uch, zmys³ s³uchu, zdolno�æ s³yszenia,2. wie�æ, pog³oska, wiadomo�æ.

W �wietle powy¿szego pragnê raz jeszcze podkre�liæ, ¿e nagruncie jêzyka polskiego sprawa ta nie wydaje siê byæ jedno-znacznie rozstrzygniêt¹. Jêzyk polski zna inne wyrazyzapo¿yczone z ³aciny a pisane i wymawiane prawie tak, jakw oryginale np. INTELLECTUALIS, INTELLIGO, po polskumówimy INTELEKTUALNY, INTELIGENT. W jêzyku niemieckim s³owo �Audit�, zapo¿yczone z ³aciny,nale¿y wymawiaæ jako �Audyt�, st¹d mo¿e pochodz¹ nale-cia³o�ci do jêzyka polskiego. Ostateczn¹ sprawê rozstrzy-gniêæ w tym zakresie pozostawiam specjalistom-jêzykozna-wcom.

Marek Mucha.Wiceprezes Zarz¹duTÜV-Rheinland/ZETOM Polska Sp. z o.o.Dyrektor Jednostki Certyfikuj¹cej TÜV-Rheinland InterCert

Audyt czy audit

5

Audyt czy audit - jêzykoznawcy a norma

BIULETYN JAKO�CI

Brak jest oficjalnych statystykpodaj¹cych dok³adn¹ liczbê banków na�wiecie legitymuj¹cych siê certyfikatamijako�ci. Pierwotnie, wprowadzanie sys-temów jako�ci opartych na normachISO serii 9000, których pierwsza wersjazosta³a wydana w roku 1987, dotyczy³og³ównie przemys³u i sfery produk-cyjnej. Kolejne modyfikacje tych normszczególnie ukierunkowanie na pro-cesy w normie ISO 9001:2000 pomagawprowadzaæ ideê jako�ci w sferê us³ug,a wiêc i do bankowo�ci. W Polsce sza-cuje siê, ¿e oko³o 3000 organizacji po-siada certyfikat jako�ci, w tym piêæbanków.

Pierwszym bankiem, który otrzyma³potwierdzenie zgodno�ci z norm¹ ISO9000:94 swojego systemu zarz¹dzaniajako�ci¹ na �polecenie przelewu reali-zowane drog¹ elektroniczn¹ BRESOK�by³ BRE Bank SA. W dniu 10 lutego1998 r. Zarz¹d Banku podj¹³ decyzjê o rozpoczêciu prac maj¹cych na celu

uzyskanie certyfikatu ISO 9001 dlap³atno�ci bezgotówkowych, natomiastw lutym 1999 roku odby³ siê, zakoñ-czony wynikiem pozytywnym, auditcertyfikuj¹cy.

W roku 2002 po przeprowadzonymaudicie wznawiaj¹cym, BRE Bank SA,by³ równie¿ pierwszym bankiem, któryotrzyma³ certyfikat zarz¹dzania jako�ci¹na zgodno�æ z now¹ norm¹ ISO9001:2000 w zakresie �polecenie

przelewu realizowane drog¹ elektro-niczn¹ BRESOK i interBRESOK�.

Pozosta³ymi bankami, które uzyska³ycertyfikat jako�ci s¹ obecnie:

1. Nordea Bank Polska S.A. (d. BankKomunalny z Gdyni - norma ISO9000:1994 w zakresie udzielaniakredytów konsumpcyjnych),

2. Krajowa Spó³dzielcza KasaOszczêdno�c iowo-Kredy towa(norma ISO 9001:94 - ca³adzia³alno�æ)

3. I oddzia³ Bank Gospodarki ¯ywno-�ciowej S.A. w Warszawie (normaISO 9002:94 - ca³a dzia³alno�æ)

4. Kredyt Bank S.A., który otrzyma³certyfikat na zgodno�æ z norm¹ ISO9001:2000 dla us³ugi private banking.

Równie¿ inne banki, szczególnie te z pierwszej dwudziestki najwiêkszychpolskich banków, przygotowuj¹ siê do

nowego podej�cia ukierunkowanegona podnoszenie jako�ci oferowanychus³ug poprzez szkolenia swojej kadryoraz wprowadzanie ogólnych zasadukierunkowanych na jako�æ obs³ugiklienta. A jak sytuacja ta prezentuje siêna �wiecie?

Normy ISO o serii 9000 w bankach na �wieciePodjêta próba oceny systemów jako�ciw bankach na �wiecie, zosta³a opra-

cowana m.in. na podstawie trzech listotrzymanych od firm certyfikuj¹cych:TÜV Rheinland (TÜV Cert), Lloyd�sRegister Quality Assurance Ltd (LRQA),KEMA Registered Poland (KEMA).Ponadto, informacje zebrane zosta³y zestron internetowych: British StandardInstitute (BSI), Det Norske Veritas(DNV), SGS ICS, Deutsche Gesellschaftzur Zertifizierung von Managementsys-tem) (DQS), SQS Switzerland (SQS).Z zebranych informacji wynika, i¿dopiero w roku 1991 banki zaczê³yubiegaæ siê o certyfikacjê swoich sys-temów jako�ci na zgodno�æ z norm¹ISO 9001 lub 9002, czyli 4 lata powydaniu pierwszej wersji norm ISOserii 9000. Certyfikaty przyznane �wiad-cz¹ o problemach jakie stwarza³oprze³o¿enie pocz¹tkowo typowo pro-dukcyjnych norm na sektor us³ug finan-sowych. Wydanie normy ISO 9004-2:1991 przyspieszy³o znacznieproces wprowadzania systemów jako-�ci do sektora us³ug finansowych a w szczególno�ci do banków.Nowe normy ISO 9000:2000zawieraj¹ce mniej �biurokratycznychwymagañ� pozwol¹ z pewno�ci¹ na³atwiejsze ich zrozumienie i szybsz¹implementacjê do instytucji finan-sowych.a. Rozk³ad geograficznyRó¿norodnie przedstawia siê równie¿lokalizacja banków, które otrzyma³ycertyfikat jako�ci na zgodno�æ z norma-mi ISO serii 9000. Praktycznie nawszystkich kontynentach znana jestidea systemów jako�ci wprowadzana wbankach. Widoczne jest jednak skupie-nie banków posiadaj¹cych certyfikat naStarym Kontynencie, gdzie niekwe-stionowanym liderem w�ród pañstweuropejskich jest Wielka Brytania.Banki maj¹ce siedzibê lub oddzia³ wtym kraju uzyska³y ponad 1/3 (70) zogólnej liczby certyfikatów (201), wpozosta³ych krajach, takich jak:Niemcy, Szwajcaria, Holandia, Francja,W³ochy, Austria jest po kilka bankówposiadaj¹cych scertyfikowane obszaryswojej dzia³alno�ci na zgodno�æ z miêdzynarodowymi normami.Krajami, w których banki w ostatnichlatach zaczê³y bardzo dynamiczniewprowadzaæ zarz¹dzanie jako�ci¹ w oparciu o normy ISO serii 9000, s¹kraje Dalekiego Wschodu. Przewodziim Hong - Kong (12) i Singapur (7). Nainnych kontynentach liderami s¹:

Budowa systemów zarz¹dzania jako�ci¹ w oparciu o normy ISO serii 9000 w bankach w Polsce i na �wiecie.

Rysunek - Liczba certyfikatów przyznana instytucjom finansowym; Opracowaniew³asne na podstawie list otrzymanych od TÜV Rheinland (TÜV Cert), Lloyd�sRegister Quality Assurance Ltd (LRQA)., KEMA Registered Poland (KEMA) orazze stron internetowych : bsi.org.uk, www.dnvcert.com, www.sgsgroup.com,www.dqscert.com, www.sqs.ch.

QM

S

6

BIULETYN JAKO�CI

Brazylia (15) w Ameryce Po³udniowej,Arabia Saudyjska (3) i Indie (4) w Azji.

b. Obszary dzia³alno�ci poddawanecertyfikacji

Zgromadzone informacje wskazuj¹, i¿znane na �wiecie banki posiadaj¹ pokilka scertyfikowanych obszarówdzia³alno�ci. Banki w odró¿nieniu odprzedsiêbiorstw produkcyjnych, nieuzyskuj¹ certyfikatu na swój systemzarz¹dzania jako�ci¹ dla ca³ego obszaruswojej dzia³alno�ci, a jedynie naokre�lone procesy np. na poszczególneoperacje bankowe. Wynika to g³ównieze skomplikowania procesów wy-stêpuj¹cych w tych instytucjach finan-sowych oraz potrzeby wprowadzaniacoraz to nowych produktów i zwi¹zanych z tym procesów w celuzaspokojenia stale rosn¹cych wymagañklientów. Po wprowadzeniu systemuzarz¹dzania jako�ci¹ dla jednego lubkilku �ci�le powi¹zanych ze sob¹ pro-cesów, banki zwykle staraj¹ siê roz-szerzaæ go w³¹czaj¹c do niego kolejneprocesy, a¿ do momentu objêcia syste-mem zarz¹dzania jako�ci¹ ca³ej insty-tucji. Dlatego te¿ du¿e banki, posiadaj¹po kilka certyfikatów na ró¿ne obszarydzia³alno�ci, niektóre natomiast maj¹scertyfikowan¹ ca³¹ sferê swojejdzia³alno�ci.Z zebranych danych wynika, ¿e zwyklepierwsz¹ w kolejno�ci operacj¹bankow¹, w³¹czan¹ do systemuzarz¹dzania jako�ci¹, jest obs³uga kartp³atniczych. 16 banków zdecydowa³osiê na tak¹ drogê. Innych czterna�ciebanków (7% ogó³u przyznanych certy-fikatów) posiada natomiast certyfikat naobs³ugê rachunków, a 10 instytucji (5%ogó³u przyznanych certyfikatów)spo�ród 201 badanych na rozliczeniapieniê¿ne. Obszar dzia³alno�ci kredytowej by³przedmiotem certyfikacji w 12 bankach(6 % ogó³u przyznanych certyfikatów). Nastêpn¹ w kolejno�ci, jest szeroko

pojêta dziedzina bankowo�ci elektro-nicznej; podobnie jak to ma miejsce w pierwszym w Polsce scerty-fikowanym na zgodno�æ z norm¹ ISO9001 BRE Banku SA; wraz ze zwi¹zan¹z ni¹ obs³ug¹ techniczn¹ by³a przed-miotem certyfikacji w siedmiu bankach(3,5 % badanych banków).

Podsumowanie

W oparciu o zebrany materia³ mo¿nastwierdziæ równie¿, ¿e:1. Najwiêcej banków, które wprowa-

dzi³y w swoich organizacjach syste-my zarz¹dzania jako�ci¹, znajdujesiê w Wielkiej Brytanii, w tym tacygiganci jak: HSBC, Barclays Bank,Girobank, Lloyds Bank, MidlandBank, National Westminster Bank,Royal Bank of Scotland;

2. Filie amerykañskich banków w Europie (Citibank, ChaseManhattan, Ford Bank) maj¹wdro¿one systemy zarz¹dzaniajako�ci¹;

3. Idea certyfikowania systemów jako-�ci trafi³a równie¿ do USA, gdzieinstytucj¹, która podda³a siê proce-durze certyfikacyjnej BSI w 1996roku by³ HSBC Asset ManagementAmericas Inc. Bank ten otrzyma³certyfikat ISO 9002:94 dla dostar-czania us³ug w zakresie wsparciaadministrowania, zarz¹dzanie akcja-mi i gotówk¹; lokalna kontroladanych i wspólne zarz¹dzanie fun-duszami. Nastêpnym by³ Bank ofAmerica, który uzyska³ certyfikat nazgodno�æ z norm¹ ISO 9002 odfirmy DNV;

4. Na li�cie banków z systemami jako-�ci pojawiaj¹ siê banki z krajówDalekiego Wschodu: Bank ofRajasthan, Punjab National, Punjab& Sindh z Indii, Capital SecuritiesCorp. z Korei, Standard CharteredBank z Hongkongu i Singapuru,Union Bank z Hongkongu:

5. Praktycznie nie ma takiej sfery dzia-³alno�ci bankowej, która nie by³abyjeszcze scertyfikowana w jednymlub wiêcej z wymienionychbanków, np. us³ugi w zakresiebankowo�ci elektronicznej zosta-³y ujête w systemy zarz¹dzaniajako�ci¹ w Barclays Bank, ChaseManhattan, Lloyds Bank, wydawa-nie i obs³uga kart magnetycznychw Alliance and Leicester Bank zWielkiej Brytanii, BarclayscardCompany, dzia³alno�æ kredytowaw Bank of Cyprus, obs³uga handluzagranicznego w Bank ofScotland, HSBC Trade Service,dzia³alno�æ hipoteczna w Bristoland West, ING Bank, ca³okszta³tdzia³alno�ci zwi¹zanej z obs³ug¹klientów korporacyjnychw Barclays Bank Plc, Lloyds BankPlc, klientów detalicznych w AIKBank, First Trust Bank;

6. Wiêkszo�æ banków zagranicznych posiadaj¹cych udzia³y w polskimsektorze bankowym (Commerz-bank, Deutsche Bank, Citibank, INGBank, Fiat Bank, Ford Bank,Westdeutsche Landesbank) posiadascertyfikowane systemy zarz¹dzaniajako�ci¹; zaczyna to owocowaæwdra¿aniem systemów jako�ci opar-tych o normy ISO serii 9000 dobanków, w których s¹ udzia³owca-mi.

W chwili obecnej idea zarz¹dzaniajako�ci¹ zatacza coraz to szersze krêgiw dziedzinie us³ug finansowych,zarówno w sektorze bankowym jakrównie¿ np. ubezpieczeniowym, fun-duszy emerytalnych. Bod�cem wspo-magaj¹cym jest wprowadzenie nowychnorm ISO serii 9000:2000 ukierun-kowanych na podej�cie procesowe, owiele bli¿sze sektorowi us³ug, ani¿elipodej�cie produktowe charakterysty-czne dla norm ISO 9000:1994. Dziêkinim banki maj¹, podobnie jak wszy-stkie inne organizacje nastawione najako�æ, solidne podstawy dowprowadzania w swoich strukturachzasad zarz¹dzania przez jako�æ.

Robert Daniluk BRE Bank SADepartament Organizacji � Wydzia³ Jako�ciul. Senatorska 1800-950 Warszawa

Rysunek - Certyfikaty przyznane dla banków w podziale na pañstwa; Opracowa-nie w³asne na podstawie list otrzymanych od TÜV Rheinland (TÜV Cert), Lloyd�sRegister Quality Assurance Ltd (LRQA)., KEMA Registered Poland (KEMA) oraz zestron internetowych: bsi.org.uk, www.dnvcert.com, www.sgsgroup.com,www.dqscert.com, www.sqs.ch.

QM

S

7

BIULETYN JAKO�CI

W dobie skandali finansowych w wielkich korporacjachi w czasach stagnacji gospodarczej wa¿ne s¹ dzia³ania, którew istotny sposób wp³ywaj¹ na wzrost zaufania do organiza-cji oferuj¹cej swoje us³ugi. Jest to szczególnie istotne w przy-padku banków, którym zarówno powierzamy naszepieni¹dze jak i finansujemy z ich �rodków nasze inwestycje.Jednym z takich dzia³añ jest wprowadzenie w bankuSystemu Zarz¹dzania Jako�ci¹.

Nie do koñca mo¿na zgodziæ siê z autorem artyku³u, ¿erodzina norm ISO 9000 z roku 1994 by³a ukierunkowanag³ównie na przemys³ i strefê produkcyjn¹. SystemyZarz¹dzania Jako�ci¹ oparte na tych normach jak pokazuj¹ró¿ne przyk³ady, w tym równie¿ w za³¹czonym artykule,zosta³y z powodzeniem wdro¿one w najró¿niejszych organi-zacjach.

Nasza dzia³alno�æ podlega permanentnemu doskonaleniu i dotyczy to miêdzy innymi stosowanych norm.Doskonalenie to doprowadzi³o do wydania nowej rodzinynorm ISO 9000:2000. Normy te bêd¹c ukierunkowane napodej�cie procesowe dostarczaj¹ wiele korzy�ci,polegaj¹cych miêdzy innymi na:

- wdra¿aniu strategii kierownictwa,- lokalizacji dzia³añ i powi¹zañ o znaczeniu krytycznym,- zniesieniu �cianek dzia³owych wystêpuj¹cych miêdzy

poszczególnymi obszarami dzia³añ.

Zniesienie tych tzw. �cianek dzia³owych jest szczególnieistotne w bankach, gdzie doprowadzi to zarówno doskrócenia czasu realizacji zlecenia klienta, jak równie¿doprowadzi do umieszczenia klienta w centrum zaintere-sowania.Zmiany norm jako�ciowych na wersjê z roku 2000, zawie-raj¹ce wg autora artyku³u mniej �biurokratycznych wyma-gañ�, dotycz¹ generalnie wszystkich firm � zarówno pro-dukcyjnych jak i us³ugowych.

Grzegorz GrabkaZ-ca Dyrektora Dzia³u QMS TÜV Rheinland/ ZETOM Polska Sp. z o.o.Auditor wiod¹cy TÜV Cert

Robert Daniluk � zwi¹zany od pocz¹tku swojej karieryzawodowej z BRE Bankiem, gdzie jest wspó³odpowiedzialny zawprowadzenie i rozwój systemu zarz¹dzania jako�ci¹ w oparciu o normê ISO 9001:2000.

Z wykszta³cenia ekonomista, finalizuje obecnie pisanie pracy do-ktorskiej nt. wp³ywu koncepcji zarz¹dzania jako�ci¹ naskuteczno�æ zarz¹dzania w instytucjach finansowych.

Audytor certyfikuj¹cy - trenuj¹cy firmy TÜV Cert, maj¹cy na swymkoncie kilka audytów zewnêtrznych.

Konsultant i wyk³adowca w szko³ach biznesu. Opracowa³ iprzeprowadzi³ kilkadziesi¹t szkoleñ w instytucjach finansowych zzakresu Total Quality Management, ISO 9000, Six Sigma i innychtechnik zarz¹dzania organizacj¹. Autor kilkunastu publikacjinaukowych z zakresu zarz¹dzania jako�ci¹.

KOMENTARZ

Po przeczytaniu interesuj¹cego artyku³u autorstwa PanaRoberta Daniluka, pragnê krótko podzieliæ siê z Pañstwemprzemy�leniami na temat budowy systemów zarz¹dzaniajako�ci¹ w sektorze finansowym.Tak siê sk³ada, ¿e od 2000 roku pracuj¹c w TÜV ConsultingPolska mam mo¿liwo�æ doradzaæ niektórym bankom czyfirmom brokerskim jak sprawnie zbudowaæ lub udoskonaliæsystem zarz¹dzania jako�ci¹. Rzeczywi�cie, jak s³usznie zauwa¿a Pan Robert Daniluk,nowelizacja normy ISO 9001 z grudnia 2000 roku umo¿liwi³aszersze zainteresowanie podmiotów �wiadcz¹cych us³ugifinansowe (banków, funduszy powierniczych, firm ubez-pieczeniowych, funduszy emerytalnych) przebudow¹w³asnych organizacji pod k¹tem uwzglêdnienia w ichfunkcjonowaniu wymagañ dotycz¹cych systemów jako�ci.Mo¿na z ca³¹ pewno�ci¹ stwierdziæ, ¿e wymagania normyISO 9001 wychodz¹ naprzeciw obecnym zasadomstosowanym w zarz¹dzaniu sektorem finansowym.Uwzglêdniaj¹c w nowym wydaniu normy 8 zasad zarz¹dza-nia jako�ci¹ (w których pobrzmiewaj¹ prawa Deminga czyIshikawy) dano sygna³ podmiotom gospodarczym, ¿e jako�æus³ugi jest nierozerwalnie zwi¹zana z jako�ci¹ zarz¹dzania. Banki dzia³aj¹ wg specyficznych zasad wynikaj¹cych z tego,¿e s¹ instytucjami zaufania publicznego. Wszelkie procesyorganizacyjne w tych instytucjach s¹ opisane szczegó³owymiprocedurami co do trybu i zasad postêpowania.Tak wiêc, prowadz¹c prace nad budow¹ systemu zarz¹dza-nia jako�ci¹ musz¹ dokonaæ rzetelnej analizy i wskazaæ tes³abe punkty organizacji, które nale¿y udoskonaliæ. To

w³a�nie wtedy audity wewnêtrzne jako�ci staj¹ siê nieoce-nion¹ pomoc¹ przy ocenie i pó�niejszej weryfikacji pro-cesów, choæ wydawaæ by siê mog³o, ¿e inne istniej¹ce od latw banku mechanizmy nadzoru i kontroli powinny wy-kluczyæ �uzdrawiaj¹c¹ moc� auditów.Ale w wielu przypadkach wystarczy jedynie udowodniæ, ¿ew praktyce funkcjonuj¹ skuteczne rozwi¹zania, czêstobardziej rygorystyczne ni¿ wymagania normy. Tak jest pra-wie zawsze w przypadku zarz¹dzania zasobami ludzkimi,infrastruktur¹ czy w zakresie legislacji wewnêtrznej i zakupów.Banki my�l¹c o wprowadzeniu systemu zarz¹dzania jako�ci¹najczê�ciej pocz¹tkowo ograniczaj¹ siê do wybrania obszaru,w którym pok³adaj¹ wielkie nadzieje marketingowe a pó�niejszy certyfikat ISO 9001 ma byæ istotnym dowodemprzewagi konkurencyjnej. Ale w krótkim czasie po pierwszej certyfikacji, widz¹ckorzystne efekty wynikaj¹ce z systemu dla ca³ej organizacjipodejmuj¹ decyzjê o rozszerzeniu obszaru certyfikowanegoo inne us³ugi. To najlepszy kontr argument dla tych, którzys¹dz¹, ¿e w bankach panuje dzi� tylko �moda czy snobizmna ISO�. Przecie¿ ta moda kosztuje, a banki jak ma³o ktoumiej¹ liczyæ pieni¹dze.

Robert GostkowskiDyrektor Biura Regionalnego TÜV Consulting Polska -Unternehmensgruppe TÜV Rheinland Sp. z o. o. w Lublinie

System zarz¹dzania jako�ci¹ wg ISO 9001 : 2000w sektorze finansowym � g³os w dyskusji

QM

S

8

BIULETYN JAKO�CI

Skrót wydarzeñ z kraju

W dniach od 20 do 22 pa�dziernika 2002 roku odby³o siêkolejne spotkanie szkoleniowe dla pracowników TÜVRheinland/ ZETOM Polska. Spotkanie to podzielone by³o nadwie czê�ci. Pierwsza to szkolenie dla auditorów i konsultan-tów w pierwszym dniu spotkania. Ich szkolenie podzieloneby³o na dwie czê�ci. W pierwszej, tematyk¹ szkolenia by³a:�Procesowa orientacja w zarz¹dzaniu przedsiêbiorstwem� �problematykê przedstawi³ Pan Josef Lazar. Druga czê�æ towymiana do�wiadczeñ auditorów i konsultantów poprowa-dzona przez Pana Marka Muchê � Dyrektora JednostkiCertyfikuj¹cej TÜV Rheinland InterCert.

Wieczorem, pierwszego dnia na spotkanie przyjechalipozostali pracownicy firmy i rozpoczê³a siê druga czê�æspotkania.

Ju¿ wszyscy razem, wieczorne spotkanie rozpoczêli�my odspaceru po okolicy. Po krótkim odpoczynku spotkali�my siêprzed hotelem na ognisku. Jedli�my i pili�my same przepyszne rzeczy zapijaj¹c góralskim grzañcem. Jak ju¿

sobie pojedli�my, to Pan Prezes zaprosi³ nas do �barku�, w którym nasz specjalista ds. zarz¹dzania potencja³emludzkim przygotowa³ nam �Bal w kolorze Blue�. W trakciebalu wybierali�my najciekawszy strój w kolorze �Blue�,dru¿ynowo odgadywali�my tytu³y filmów, a ju¿ na konieczespo³owo wykonywali�my utwory w zabawie �Karaoke�.Powiem szczerze � ja tam by³em i tego s³ucha³em, ale ... mi³osiê rozczarowa³em, ¿e taki potencja³ muzyczny w nasdrzemie. Nazajutrz, po udanej zabawie nasz �specjalista odpotencja³u� znowu przygotowa³ kilka ciekawostek. Jedna z nich to zabawa symulacyjna w podgrupach - �WioskaKakoo�. Druga za�, to gra terenowa - �Wyspa Skarbów�. Graterenowa w górach, po �aktywnym� wieczorze w barku,wyczerpa³a niektórych do cna. Oczywi�cie nikt nie narzeka³,tylko szuka³ skarbów jakie nam przygotowa³ nasz PanPrezes.Po wyczerpuj¹cym drugim dniu spotkania, po obiedzie rozjechali�my siê do domów, aby odpocz¹æ po szkoleniu. A jak siê bawili�my � przepraszam szkolili�my � widaæ naza³¹czonych zdjêciach.

Spotkanie pracowników firm Grupy TÜV Rheinland/ ZETOM Polska Wis³a, 21-22 Pa�dziernik 2002 r.

wspania³y tort "firmowy"

za³oga w komplecie

w nastêpnym numerze:

1. ISO w Urzêdzie Wojewódzkim

2. TÜV Consulting Polska Sp. z o.o.

3. Karnawa³owa Gala TÜV � 2003

4. Zmiany w QS 9000 i ISO/TS 16949

Wydarzenia

9

BIULETYN JAKO�CI

Autor: Roberto Falco, Dyrektor Sprzeda¿y (USA)

Jakie s¹ ró¿nice pomiêdzy produktami oznaczonymi tylkoznakiem CE a tymi które dodatkowo oznaczone s¹ znakiemTÜV GS? Jakie s¹ korzy�ci dla producentów i konsumentów?Artyku³ ten prezentuje krótki opis obu znaków i rzeczowyopis podstawowych ró¿nic.

Znak TÜV GS

Znak TÜV GS ma swoje korzenie w niemieckim prawie bezpieczeñstwasprzêtu, ale literowe t³umaczenie �GS�nie oznacza German Safety � niemieckie bezpieczeñstwo, aleGeprüfte Sicherheit - sprawdzony podwzglêdem bezpieczeñstwa. Generalnieocenia siê, bada i certyfikuje aspekty

bezpieczeñstwa elektrycznego produktu w powi¹zaniu z nadawaniem oznaczenia. Znak TÜV GS jest najczê�ciejnadawanym dobrowolnym znakiem certyfikacyjnym i jest oddawna rozpoznawanym w Niemczech symbolem bez-pieczeñstwa produktów. W minionej dekadzie, cz³onkowieUnii Europejskiej zostali przyzwyczajeni do tego znakuumieszczanego na produktach.

Znak TÜV GS oznacza, ¿e:- reprezentatywna próbka danego produktu zosta³a

oceniona, przebadana i zatwierdzona pod wzglêdembezpieczeñstwa,

- proces produkcyjny jest wizytowany raz w roku,- stosuj¹c go jako znak dobrowolny, uzyskujesz

marketingow¹ przewagê nad konkurencj¹.

Znak CE

W przeciwieñstwie do znaku TÜV GS,oznaczenie CE jest w³asn¹ deklaracj¹ produ-centa � producent deklaruje zgodno�æ z odpowiednimi dyrektywami UniiEuropejskiej. Dla wiêkszo�ci produktówsprzedawanych w Unii Europejskiej, oznacze-nie CE i Deklaracja Zgodno�ci s¹obowi¹zkowe.

Z wyj¹tkiem niektórych tylko produktów o wysokim ryzyku,wiêkszo�æ produktów posiada deklaracjê samego producen-ta o zgodno�ci z podstawowymi wymaganiami. OznaczenieCE otwiera produktom dostêp do rynku Unii Europejskiej, anie jest znakiem jako�ci czy znakiem certyfikacyjnym, nie jestnawet narzêdziem marketingowym. Oznaczenie CE jest�znakiem�, który jest tylko deklaracj¹ w³asnej odpowiedzial-no�ci dostawcy. Umo¿liwia umieszczanie produktów narynku europejskim, zezwala na swobodny ruch produktówi pozwala na wycofywanie produktów niezgodnych � i nic

wiêcej.Oznaczenie CE nie powinno byæ mylone z innymi znakamidopuszczaj¹cymi lub certyfikatami jakie s¹ wydawane przezAkredytowane Jednostki Certyfikacyjne Unii Europejskiej.

W Przewodniku Unii Europejskiej ds. Wdra¿ania DyrektywZgodno�ci Wspólnoty zamieszczono nastêpuj¹ce stwierdze-nie:

�Producenci s¹ odpowiedzialni za zapewnienie, ¿e produktyumieszczane przez nich na rynku spe³niaj¹ wszystkieodpowiednie wymagania. Je�li regulacje nie wymagaj¹obowi¹zkowych certyfikacji, producenci czêsto poszukuj¹dobrowolnych certyfikacji, aby upewniæ siê, ¿e ich produktyspe³niaj¹ wymagania narzucone prawem.�

G³ówne cele oznaczenia CE:- wskazuje zgodno�æ produktu z podstawowymi

wymaganiami dyrektyw,- pozwala umieszczaæ produkty na rynku,- pozwala klientom i odpowiednim w³adzom

wycofywaæ niezgodne produkty.- zapewnia wolny przep³yw towarów.

Oznaczenie CE nie jest:- oznaczeniem, certyfikatem lub dopuszczeniem

wydanym przez �trzeci¹ stronê�,- narzêdziem marketingowym czy promocyjnym,- znakiem jako�ci.

TÜV GS = Dowód

W poni¿szej tabeli widaæ wyra�nie, ¿e s¹ kluczowe korzy�cidobrowolnego posiadania znaku TÜV GS w odniesieniu dowymogów uregulowañ.

Dostêp do TUVdotCOM

Znak TÜV GS pozwala równie¿ klientom i u¿ytkownikom naprzegl¹danie ewidencji zgodno�ci przez internet. Us³ugaTUVdotCOM pozwala na natychmiastow¹ identyfikacjêspecyfikacji produktu, broszur oraz raportów z badañ (has³oochronne dla bezpieczeñstwa). Wiêcej informacji na stronie:

www.tuvdotcom.com

Artyku³ udostêpniony i przet³umaczony za zgod¹ redakcjiWorld News- International Journal of Safety & Standards,Trends & Information � January/February 2002

Znak TÜV GS, a oznaczenie CEJakie s¹ ró¿nice i korzy�ci dla producentów?

Znak TÜV GS a oznaczenie CE

Znak TÜV GS Oznaczenie CE

Dobrowolny Wymagany

Pojawia siê tylko na zatwierdzonych produktach

Pojawia siê na wszystkich produktach

Test i certyfikacja przez niezale¿n¹ �trze-ci¹ stronê� zanim produkt zostanie

wprowadzony na rynek

Zak³ada siê badanie, ale nie ma jegopotwierdzenia przez niezale¿n¹ �trzeci¹

stronê�

Ci¹g³y nadzór produktu i jego produkcjiprzez �trzeci¹ stronê� w trakcie

obowi¹zywania licencji

Nie ma zastosowania oraz wymogu nadzoru produktu oraz produkcji

Warto�ciowa przewaga konkurencyjnapokazuj¹ca powi¹zania z dobrze znanymi

europejskimi instytucjami badawczymi

Brak jakiejkolwiek przewagi konkuren-cyjnej, po prostu deklaracja zgodno�ci

samego producenta

Symbol bezpieczeñstwa i zgodno�ci produktu

Symbol handlowy z domniemaniemzgodno�ci

Pe³ny dostêp do internetowej bazyTUVdotCOM

Ograniczony dostêp do internetowejbazy TUVdotCOM

Zna

ki

10

Ta rubryka s³u¿y nam do prezen-towania Pañstwu oferty szkoleñ pro-ponowanych przez TÜV AkademiaPolska Sp. z o.o.

W ka¿dym numerze prezentujemyPañstwu szkolenia planowane nanajbli¿sze kilka miesiêcy. Kursy szkole-niowe z zakresu badañ nieniszcz¹cychodbywaj¹ siê we wspó³pracy zInstytutem Spawalnictwa w Gliwicachoraz SLV Halle.

Szczegó³ów odno�nie programówszkoleñ udzielaj¹ pracownicy:

Anna Królicka - Kierownik Dzia³uSzkoleñ

Artur Donath - Kierownik SekcjiSzkoleñ ds. Badañ Nieniszcz¹cych

TÜV Akademia Polska Sp. z o.o.ul. M. Sk³odowskiej - Curie 3441-800 Zabrzetel/fax.: (32) 271 64 87

BIULETYN JAKO�CI

Nazwa szkolenia Termin Tematyka

Ekspert Systemu HACCP19-21.03.200324-26.03.2003

Szkolenie jest adresowane do osób które chc¹ pog³êbiæ swoj¹ wiedzê na tematwdra¿ania i certyfikowania systemu HACCP w zak³adach produkcyjnych.Szkolenie to obejmuje modu³ Auditor Wewnêtrzny Systemu HACCP i jestrozszerzony o dodatkowe zajêcia warsztatowe

Autoprezentacja i wyst¹pieniapubliczne

03-05.03.2003 Prezentacja i kreowanie w³asnego wizerunku - wygl¹d zewnêtrzny, ruch,mowa cia³a, mimika, tembr, tempo g³osu, nastawienie poznawcze. Zajêciaprowadzone przez Dyrektora Teatru Stu w Krakowie - Krzysztofa Jasiñskiego

Auditor wewnêtrzny ISO14001

05-07.03.2003 1. Struktura i wymagania systemu zarz¹dzania �rodowiskowego wg ISO 140012. Planowanie i przygotowanie auditów3. Prowadzenie auditów.

Badanie satysfakcji Klienta 10-12.03.2003 Badanie satysfakcji Klienta w �wietle nowej normy PN EN ISO 9001:2000

Pe³nomocnik PN EN ISO9001:2000

31.03-08.04.2003 1.Podstawy zarz¹dzania Jako�ci¹,2.Wymagania normy ISO 9001:2000,3.Dokumentacja systemu zarz¹dzania jako�ci¹,4.Auditowanie,5.Komunikacja w firmie.

Dostosowanie SZJ do wyma-gañ Nowej Normy PN EN ISO

9001:2000

03-05.03.200302-04.04.200311-13.06.2003

Dostosowanie systemu zarz¹dzania jako�ci¹ do wymagañ nowej normy PN ENISO 9001:2000

Auditor Wewnêtrzny wg ISOTS 16949

09-11.04.2003 1. Wymagania normy ISO/TS 169492. Wymagania normy ISO/TS 16949 i ISO 100113. Podstawy auditowania4. Planowanie auditów5. Wzorcowy przebieg auditu6. Dokumentowanie auditu, mo¿liwe dzia³ania poauditowe

Auditor Wewnêtrzny SystemuZarz¹dzania Bezpieczeñstwem

Pracy wg OHSAS 18001

12-14.05.2003 1. Cele Systemów Zarz¹dzania Bezpieczeñstwem i Higien¹ Pracy2. Struktura OHSAS 18001 i rozumienie zawartych tam definicji3. Przegl¹d specyfikacji (wymagañ) OHSAS 18001 z punktu widzenia

auditora wewnêtrznego4. Planowanie i przygotowanie auditu5. Prowadzenie auditu i sporz¹dzanie zapisów6. Sprawozdania z auditu i przedstawianie niezgodno�ci, dzia³ania poauditowe7. Omówienie obszarów, w których auditorzy napotykaj¹ na trudno�ci

Dokumentacja systemuHACCP

06-09.05.2003 Sporz¹dzanie i nadzór nad dokumentacj¹ systemu HACCP

Auditor Wiod¹cy SZJ wg PNEN ISO 9001:2000

20-23.05.2003 Modu³ auditor wewnêtrzny rozszerzony o modu³ dotycz¹cy organizacji pracyw grupie

Dobra praktyka produkcyjnaGMP, dobra praktyka higie-niczna GHP oraz dobra pra-

ktyka laboratoryjna GLP

22-23.05.2003 - Przedstawienie historii GMP i GHP,- Podstawowe pojêcia dotycz¹ce bezpieczeñstwa ¿ywno�ci,- Przedstawienie i omówienie zasad GMP,- Przedstawienie i omówienie zasad GHP,- Omówienie wymagañ Codex Allimentarius w zakresie GMP i GHP,- Omówienie wymagañ prawnych w Polsce w zakresie GMP i GHP,- Dokumentowanie zak³adowych kodeksów GMP i GHP,- Przedstawienie i omówienie powi¹zañ miêdzy systemami zapewnienia

jako�ci w przemy�le spo¿ywczym.

Pe³nomocnik i Auditor TÜV�SZ wg ISO 14001

26-30.05.2003 1. Wymagania zawarte w PN EN ISO 14000 i EMAS2. Badanie �rodowiskowe 3. Polityka �rodowiskowa4. Dokumentacja systemu zarz¹dzania �rodowiskowego 5. Deklaracja �rodowiskowa6. Wstêpny raport �rodowiskowy7. Ekspertyzy, wspó³czynniki �rodowiskowe8. Lista pytañ auditowych9. Procedura certyfikacji i walidacji10. Plan auditu, raport z auditu

Szkolenia - Konferencje - Seminaria

Szkolenia z badañ nieniszcz¹cych

Nazwa szkolenia Termin Tematyka

PT (1+2) 17-21.03.2003 Badania penetracyjne

UT 2 24.03-04.04.2003 Badania ultrad�wiêkowe

VT (1+2) 07-11.04.2003 Badania wizualne

RT 2 FAS 05-09.05.2003 Oceny zdjêæ radiograficznych - po³¹czeñ spawanych

Szkolenia

11

Kulinaria

Sa³atka rosyjska

Sk³adniki na 4 porcje:

500 g ma³ych ziemniaków200 g marchwi150 g zielonej fasolki szparagowej1 ma³y str¹k czerwonej paprykisól150 g groszku �wie¿ego lub mro¿onego3 ³y¿ki kaparów i zalewa z kaparów150 g majonezu�wie¿o zmielony pieprz3 ³y¿ki octu z bia³ego wina2 jajka ugotowane na twardo

Przygotowanie:

Obraæ ziemniaki i marchew i pokroiæ je wkostkê wielko�ci oko³o 1,5 cm. Fasolkêumyæ, usun¹æ ³ody¿ki i w³ókniste nitki, a nastêpnie pokroiæ na kawa³ki 1,5 cm.Str¹k papryki umyæ, przekroiæ na po³owê,wykroiæ ³ody¿kê i powyjmowaæ pestki(mo¿na te¿ obraæ paprykê cienko ze skór-ki). Paprykê pokroiæ w kwadraty 1,5 cm.

W garnku zagotowaæ du¿o wody, lekkoposoliæ i gotowaæ w niej fasolkê 10 minut.Po 5 minutach dodaæ ziemniaki i marchew,po nastêpnych 2 minutach paprykê i groszek i gotowaæ wszystko razem.Warzywa prze³o¿yæ na sitko, studziæ podzimn¹ wod¹, ods¹czyæ, prze³o¿yæ dosalaterki i zostawiæ do wystygniêcia.

Kapary odcedziæ (zostawiaj¹c zalewê) i dodaæ do warzyw.Do majonezu dodaæ sól, pieprz, ocet, 2-3³y¿ki zalewy z kaparów, wymieszaæ i dodaædo sa³atki.

SMACZNEGO

Humor

Wnuczek zabra³ babciê na przeja¿d¿kêmotocyklem. Co jaki� czas sygnalizuje rêk¹ zamiar skrêtu.- Trzymaj jak siê nale¿y tê kierownicê

zdenerwowa³a siê wreszcie babcia.- Jak zacznie padaæ, to ci powiem!

Dwóch wariatów wybra³o siê do teatru. Jeden, przegl¹daj¹c program, zauwa¿a:- Wiesz, drugi akt tej sztuki rozgrywa siê po

piêciu latach...- Ale bilety zachowuj¹ wa¿no�æ? - pyta dla

pewno�ci drugi.

Przechodnia zaczepia trzech oprychówuzbrojonych w no¿e. ¯¹daj¹ pieniêdzy.Napadniêty, nie trac¹c g³owy, mówi: - Lepiej uwa¿ajcie, znam judo, karate,

kung fu...- Gdy napastnicy zniknêli w ciemno�ciach,

dodaje: - ...i jeszcze parê innych japoñskich s³ów.

Jedzie mê¿czyzna autobusem. Za nim stan¹³ inny mê¿czyzna i szepcze mudo ucha:- Ti, ti, rogaczu...Po powrocie do domu wyja�nia incydent z¿on¹.- To na pewno jaki� g³upi ¿art, nie zwracaj

na to uwagi - odpowiada ¿ona. Nastêpnego dnia w autobusie mê¿czyznas³yszy znajomy szept:- Rogacz, rogacz, i w dodatku skar¿ypyta!

Szpital psychiatryczny. Do gabinetu lekarskiego wbiega pielêgniar-ka:- Panie doktorze, ten symulant z pokoju 123

w³a�nie zmar³!- Noo, teraz to ju¿ przesadzi³!!!

Mê¿czyzna biegn¹c do autobusu powtarzasobie pod nosem:- Panie Bo¿e, spraw, ¿ebym zd¹¿y³, spraw,

¿ebym zd¹¿y³...Nagle potyka siê i wywraca. Podnosi siê szybko i patrz¹c w niebo mówi:- No, no, tylko mnie nie popychaj...

Poniewa¿ baba umar³a i nie mog³a przyj�ædo lekarza, lekarz przyszed³ do niej nacmentarz.Nagle s³yszy cichy g³os z pod ziemi.- Panie doktorze niech mi pan da co� na

robaki!

Ja� poszed³ pierwszy raz do szko³y. Gdywróci³, mama pyta:- Jak ci siê podoba³o, synku?- By³o fajnie, ale cygani¹.- Co ty mówisz? - dziwi siê mama.- A Tak! Bo na drzwiach jest napisane I

klasa, a siedzimy na twardych krzes³ach.

Podró¿ePocz¹wszy od tego numeru uruchomili�myma³y k¹cik, w którym prezentowaæbêdziemy Pañstwu miejsca w kraju i zagranic¹, które warto zobaczyæ. Cykl tenrozpoczniemy od prezentacji zamków wPolsce, stanowi¹cych element naszej hi-storii. Jako pierwszy zaprezentujemyPañstwu zamek w Ogrodzieñcu, jeden zeSzlaku �Orlich Gniazd�. Projekt Szlaku �Orlich Gniazd� og³oszono w1948 roku. Wyznaczenie szlaku nast¹pi³o wdwa lata pó�niej dziêki funduszomMinisterstwa Komunikacji. Nastêpnie prze-bieg szlaku by³ wielokrotnie zmieniany ikorygowany. Obecnie trasa szlaku przebie-ga z KRAKOWA do CZÊSTOCHOWY, a jegod³ugo�æ wynosi 166 km. Szlak ten stanowisamodzieln¹ ca³o�æ i jest g³ówn¹ osi¹turystyczn¹ Jury.

ZAMEK �OGRODZIENIEC�

Zosta³ wzniesiony przez Seweryna Boneraw latach 1530-60 na miejscu dawnegozamku W³odków, jako okaza³a siedzibarodowa o charakterze mieszkalno-obro-nnym, czê�ciowo wzorowana na Wawelu.Siedzibê stanowi³ zamek górny i ni¿ejpo³o¿one przedzamcze. Otoczony by³murem ³¹cz¹cym siê ze ska³ami. W obrêbiemurów mie�ci³y siê zabudowaniamieszkalne dla s³u¿by oraz pomieszczeniagospodarcze. Zamek mia³ trzy wie¿e,

z których dwie pe³ni³y funkcje klatekschodowych, ³¹cz¹cych poszczególnekondygnacje. W trzeciej mie�ci³a siê kaplicazamkowa. Wewnêtrzny dziedziniec by³ obu-dowany arkadowymi kru¿gankami. W 1562 r. zamek wraz z dobrami ogrodzie-nieckimi, jako posag córki S. Bonera, otrzy-ma³ Jan Firlej. W 1587 r. zamek zosta³zdobyty przez wojska arcyksiêciaMaksymiliana. W 1655 r. zamek zosta³ czê-�ciowo zdewastowany i spalony. W 1669 r.nowym w³a�cicielem zamku zosta³kasztelan krakowski Stanis³aw Warszycki.Ok. 1695 r. zamek zosta³ odbudowany i jako wiano przeszed³ na w³asno�æMêciñskich. Podczas najazdu szwedzkiegow XVIII w. zamek ponownie zasta³ pod-palony. W 1784 r. Mêciñscy sprzedaliOgrodzieniec. Zamek zosta³ ostatecznieopuszczony na pocz¹tku XIX w. W czasie I wojny �wiatowej zosta³ znacznie znisz-czony.

Piszcie Pañstwo do Redakcji, co wartozobaczyæ w Polsce i nie tylko. Nadsy³ajciezdjêcia, a my to wszystko opiszemy, tak abyinni te¿ mogli zobaczyæ te miejsca.