TEMA IX

A PREHISTORIA

A PREHISTORIA É o período de tempo transcorrido dende a aparición do primeiro homínido ata a invención da escritura.

A EVOLUCIÓN HUMANA

É o proceso de transformación da especie humana

dende os seus ancestros ata o estado actual.

PROVÉN O HOME DO MONO???

NON!!!

O proceso de hominizaciónOs cambios que converteron os primates en seres humanos foron lentos e complexos.

Posición vertical e marcha bípede.

Desenvolvemento do cerebro.

Liberación das mans.

Aparición da linguaxe.

09

PROCESO DE HOMINIZACIÓN

AUSTRALOPITHECUS

•Todos os restos atopados están en África. (Lucy)

•Andaban ergueitos.

•Vivían en grupos pequenos.

•Utilizaban paus e pedras para axudarse nos seus labores.

(3.500.000/ 2.500.000)

Talla: 1,20 m.Peso: 40 kg.

HOMO HABILIS

Talla: 1,50 cm.Peso: 50 kg. • Atopáronse restos en África.

•Fabricaron as primeiras ferramentas de pedra.

•Podían falar.

•Cazaban e recolectaban.

(2.300.000/ 1.800.000)

HOMO ERECTUS

Talla: 1,60 m.Peso: 60 kg.

•Emigraron de África a Europa e Asia. (Home de Pekín)

•Coñecían o lume.

•Perfeccionou os utensilios.

•Vivían en covas.

(1.900.000/ 400.000)

HOMO NEANDERTHALENSIS

•Viviron en África, Europa e Asia.

•Fabricaban útiles especializados (raspadores para sacar a graxa da pel dos animais que cazaban, perforadores para facer buratos e poder coselas...).

•Enterraban aos mortos.

Talla: 1,65 m.Peso: 80 kg.

(1.900.000/ 400.000)

HOMO SAPIENS-SAPIENS

Talla: 1,70m.Peso: 70kg.

•Fabricaban útiles de óso e de corno.

•Utilizan armas novas como o arco e as frechas, a lanza, o arpón... provistas de punta de pedra (moi ben traballada) ou de óso.

•Fixeron as primeiras obras de arte.

•Inventaron os primeiros adornos.

(40.000 anos de antigüidade)

•Apareceu en África pero estendeuse por todo o mundo. (Chegaron a América dende Siberia).

HOME DE ATAPUERCA

Atopáronse os seus restos en Atapuerca (Burgos) en 1994.

Son restos de hai 1,2 millóns de anos.

A este homínido chamáronlle ANTECESSOR.

Medía aproximadamente 1,70 m.

Pénsase que corresponde á primeira especie de Europa.

Alimentábase de carne crúa.

Descoñecía o uso do lume.

Era recolector e carroñeiro.

Posiblemente practicaba o canibalismo.

A evolución humana09

5. Homo sapiens sapiens

CRONOLOXÍA DO SER HUMANO

PREHISTORIA

PALEOLÍTICO NEOLÍTICO

IDADE DOS METAIS

IDADE DE PEDRA

PALEOLÍTICO

Facían instrumentos rudimentarios.

Coñecían o lume.

Vivían en pequenos grupos.

Cazaban animais, pescaban e

recolectaban froitos.

Usaban peles.

Tiñan crenzas relixiosas.

Eran nómades.

As sociedades de cazadores-colleiteiros

A aparición dos primeiros seres humanos marca o inicio do primeiro período prehistórico: o Paleolítico.

Durante este período, os seres humanos eran depredadores, vivían daquilo que lles ofrecía a natureza: caza, pesca, recolección.

Estes grupos humanos eran nómades: trasladábanse frecuentemente buscando comida, refuxio ou fuxindo dos perigos.

09

A utilización do lumeO Homo erectus debeu descubrir o lume, de forma casual, hai máis de 1 500 000 anos.

Máis adiante, os neandertais aprenderon a acender o lume mediante diferentes técnicas.

O dominio do lume foi un elemento moi importante para o progreso humano: permitiulle quentarse, iluminar e, sobre todo, cociñar e facer dixeribles os alimentos.

O Homo erectus debeu descubrir o lume, de forma casual, hai máis de 1 500 000 anos.

Máis adiante, os neandertais aprenderon a acender o lume mediante diferentes técnicas.

O dominio do lume foi un elemento moi importante para o progreso humano: permitiulle quentarse, iluminar e, sobre todo, cociñar e facer dixeribles os alimentos.

09

A fabricación de instrumentos

A fabricación de instrumentos é un dos signos que diferencia a especie humana do resto de animais.

Ao principio, utilizaban simples pedras talladas para conseguir un gume cortante.

Máis tarde utilizaron sílex, co que fabricaron bifaces.

E co paso do tempo, empregáronse novos materiais coma o óso ou a hasta, cos que facían anzois, arpóns, agullas, propulsores...

09

ARTE PALEOLÍTICA

Venus de Willendorf. (Austria)

Bisonte de Altamira.(Cantabria)

Facían pinturas rupestres, estatuíñas e gravados.

Gravado de LascauxTouro de asta

Pintura rupestre de Lascaux.(Francia)

PINTURAS RUPESTRESZONA LEVANTINAZONA FRANCO-CANTÁBRICA

LASCAUX (Francia).

ALTAMIRA (Cantabria) COGULl (Lleida)

VALLTORTA (Castellón)

•Son polícromas.

•Predominan os animais.

•Son de gran tamaño.

•Son realistas.

•Utilizan as cores vermella, negra e branca pero non as mesturan.

•Representan animais e figuras humanas.

•Non son realistas (esquemáticas).

•Forman esceas de gran dinamismo.

Escena de pintura rupestre09

O NeolíticoHai uns 10 000 anos, nunha zona de Oriente Próximo (coñecida como Crecente Fértil), principiou a produción de alimentos.

Esta nova etapa da historia da humanidade coñécese co nome de Neolítico.

A constante observación dos fenómenos da natureza e dos animais foi a orixe da agricultura e da gandaría.

Os novos labores agrícolas fixeron necesaria a fabricación de útiles especializados: a aixada, a fouce, o muíño de man…

A necesidade de almacenar, transportar e cocer os alimentos propiciou o desenvolvemento da cerámica.

Tamén descubriron como elaborar tecidos.

O uso de pedras semipreciosas puídas para elaborar xoias implicou o desenvolvemento da minería.

09

NEOLÍTICO

Cultivaban a terra e domesticaban animais(eran gandeiros e agricultores). Tecían.

Inventaron a roda, o arado…

Facían cerámica. Vivían en poboados. Aparece a propiedade

privada. Eran sedentarios.

A orixe da agricultura e a súa difusión09

3. Expansión por Europa a partir do VII milenio a.C.

A aldea neolítica de Çatal Hüyük09

MONUMENTOS MEGALÍTICOS

DOLMEN

CROMLECH

MÁMOAMENHIR

PETROGLIFOS

CAMPOLAMEIRO

PEDRA DAS CABRAS(Ribeira)

Son gravados ao aire libre sobre as rochas de granito.

Teñen formas variadas: espirais, círculos concéntricos, animais, persoas...

OURO

IDADE DOS METAIS

COBRE

BRONCE

(COBRE + ESTAÑO)

FERRO

IDADE DOS METAIS

Aprenderon a utilizar a forxa, a fundición e a metalurxia.

Espada de cobre. Enxoval funerario. Espada de bronce e de ferro.

Cada persoa especializouse nun oficio.

Xa hai ricos e pobres.

Aumentou o comercio e a navegación.

Elaboración do bronce09

Créase a escritura

COMEZA A HISTORIA

e

ACTIVIDADES1.-Ordena cronoloxicamente as etapas da evolución humana.

Separa os inventos propios da Prehistoria.

cemento – roda – cristal – barcos de vela – arado – papel – fornos

tecidos - canóns - culler - vestidos de lá – lume – cerámica – xoias

Lanzas – libros – coitelos – castelos – fouces – muíños - espadas

Cal é a diferencia entre a prehistoria e a historia? ............................................................................................................................................

......................... ......................... ......................... .........................

......................... ......................... ......................... .........................

......................... ......................... ......................... .........................

Agrupa as actividades correspondentes a cada etapa.

PALEOLÍTICO NEOLÍTICO

Eran nómadesEran sedentarios

Facían tecidosCultivaban a terra

Facían cerámica

Domesticaban animais

Vivían en poboados

Eran depredadores

Non había propiedade privada

Vestíanse con peles

Vivían en covas ou abrigos

-

IDADE DE PEDRA: PALEOLÍTICO

IDADE DOS METAIS

VIVENDA

ECONOMÍA

ORGANIZACIÓN SOCIAL

UTENSILIOS

RELIXIÓN

COMERCIO

TRANSPORTES

DURACIÓN DE VIDA

ARTE

Completa este cadro indicando as diferenzas

Pon nome a estes monumentos megalíticos

Indica a zona destas pinturas rupestres e sinala tres diferenzas entre elas.

•.......

•......

•........

•...

•...

•...

•...

•...

•...

•...

•...

•...

Pon nome e di varias características de cada un.

Relaciona cada palabra coa súa definición:

•Venus

•Torque

•Cromlech

•Nómade

•Sedentario

•Metalurxia

•Rupestre

•Neolítico

•Petroglifo

•Paleolítico

•Túmulo de terra que recubre un dolmen …………………….

•Arte de traballar os metais. …………………….

•Anda dun lugar a outro. …………………….

•Colar de ouro. …………………….

•Pedra antiga …………………….

•Gravados na pedra …………………….

•Figura feminina con rasgos moi acentuados …………………

•Pedra nova, pulida. …………………….

•Vive nun sitio fixo …………………….

•Arte de pintar en covas …………………….

Compara a túa vida coa dun/ha neno/a da prehistoria

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

.....

PARA SABER MÁIS•http://www.youtube.com/results?search_type=&search_query=PREHISTORIA&aq=f (Varios vídeos)

•es.geocities.com/astridana2004/p35a/pwpoint.ppt –

•http://www.rmm.cl/recursos.php?seccion=Recursos&id_portal=1561 (ARTE NA PREHISTORIA)

•http://web.educastur.princast.es/proyectos/jimena/pj_isabelan/doc/Enlac Soc.htm (ENLACES SOCIAIS)

www.artoartian.org www.bioquimica-sil2.blogspot.comwww.cpgsfuen.educa.aragon.es www.chopo.pntic.mec.eswww.diazespino.orgwwwdkimages.comwww.educa.madrid.orgwww.educastur,princast.eswww.features.cgsociety.orgwww.irabia.orgwww.kalipedia.com

wwwlopedevega.eswww.myspace.comwww.portalciencia.netwww.recursos.cnice.mec.eswww.sepiensa.orgwww.terra.eswww.terraantiqvae.blogia.comwww.unahistoriacontada.tumblr.comwww.usuarios.lycos-eswww.wikipedia.org

BIBLIOGRAFÍA WEB

BIBLIOGRAFÍAFisterra. Ciencias sociais, xeografía e historia. Educación Secundaria1, M.García, G. Gatell, Ed.Vicens Vives

Xeografía e Historia. Galicia 1º curso, VVAA, Ed. Santillana Obradoiro

Ciencias sociais, xeografía e historia .Secundaria.1, VVAA, SM

Xeografía e Historia. Ciencias sociais 1, VVAA, Anaya

Xeografía e Historia 1 ESO, Antón Rozas e Eduardo M. Seco, Xerais

1º Ciencias sociais, Xeografía e Historia, Secundaria Galicia,VVAA, Edelvives

1º ESO Sociais, VVAA, A NOSA TERRA AS-PG

FIN

Power Point realizado por Pilar Pereiro Saavedra. Adaptado por Santi Pazos para os seus alumnos de 1º de ESO curso escolar 2009-2010