tema 15. procesos petroxenéticos internos i.vulcanismo

TEMA 15. AMBENTES PETROXENÉTICOS INTERNOS. Magmatismo e Metamorfismo

PROFESOR XACOBO DE TORO

Email:[email protected] de Toro. 2008

1. O AMBENTE MAGMÁTICO

¿ÓNDE?

• Nas zonas do interior da Terra onde as rochas están fundidas formando o magma.

– A tª é de 700-1100 ºC– A tª é de 700-1100 ºC

– A P é moi elevada

¿Qué é a LAVA?

• É o material magmático emitido á superficie terrestre en estado fluído e que perdeu parte dos gases.

Xacobo de Toro. 2008

COMPOSICIÓN:elementos geoquímicos máis os compoñentes minoritarios ( vapor de agua y dióxido de carbono).

A proporción variará determinando a visosidade

ELEMENTOS MÁS IMPORTANTES SEGÚN PORCENTAJE EN PESO

47

28

8,1 5,0 3,6 2,8 2,6 2,1

0

10

20

30

40

50

(%)

OXÍG

ENOSILI

CIOALU

MIN

IOHIE

RROCALC

IOSODIO

POTASIO

MAG

NESIO

SEGÚN PORCENTAJE EN PESO


Coladas de lava.

– Depende da viscosidade:

• [SIO2]:

– %[SIO2] alto: Lavas ácidas. Moi viscosas. Coladas curtas.

» Explosións bruscas con piroclastos. Ex: Monte Santa Helena. Helena.

– %[SIO2] intermedio: Comezan como as arriba mencionadas. Rematan comas as abaixo mencionadas

– %[SIO2] baixo: Lavas básicas. Moi fluidas. Coladas longas. Ex: lavas hawaianas.

» Erupcións tranquilas. Lavas almofada. Ex: nas Dorsais

Deseñado por:Xacobo de Toro. 2007

Link Vídeo Youtube: http://es.youtube.com/watch?v=PbG-8URKnm8&feature=related


Riscos:Gases:– “Motor das erupcións” para ascenso dos outros

materiais.

– Tamén CL e H

– Peligrosidade:

• Cando non son liberados

“Efecto botella champán”

CO2N2

– Danos:

• Abrasión vías respiratorias

• Asfixia

H2O

SO2

SH

Deseñado por:Xacobo de Toro. 2007

Link video youtube: http://es.youtube.com/watch?v=hRZBq_jOqE4


3.1. TIPOS DE MAGMA

¿CÓMO SE FORMAN?• ASCENSIÓN:

– De materiales plásticos en fusión desde• manto superior e profundo• Codia inferior .• Codia inferior .

• ANATEXIA:– Fusión de rocas na codia, debido a condicións

extremas de presión e temperatura.

• Magmas 1º• Magmas 2º: diferenciación dun novo magma a

partir dun anterior 1º


Ou plutónicasXenolito ou enclave


Evolución dos magmas• Evolución magmática: a partir dun magma

pódense formar outros de composición diferente– Isto ocorre por diferentes mecanismos:

• Diferenciación magmática:– O magma ascende e van cristalizando os minerais de maior

punto de fusión, polo tanto vaise empobrecendo o magma napunto de fusión, polo tanto vaise empobrecendo o magma nacomposición química deses minerais

– O magma quedará rico en aqueles elementos químicos que non formaron parte dos cristais formando un magma de composición química diferente.

– Coexisten fracción sólida e líquida residual, se prodúcesee unhaseparación por calqueira motivo (ex por decentación dos cirstais). Se formarán rochas diferentes

• Asimilación magmática ou contaminación:– Asimilación total ou parcial de rochas que atopa no seu ascenso.

– Xenolitos (ver diapo anterior)Xacobo de Toro. 2008

CARACTERÍSTICAS DAS ROCHAS MAGMÁTICAS

• Composición mineralóxica:– Os minerias poden ser abondosos

– Só empregamos uns poucos para a súa clasificación: os maioritarios ou esenciais:

• Seixo• Seixo

• Feldespato

• Feldespatoides

• Olivina

• Auxita ou piroxeno

• Hornblenda (Anfíbol)

• Biotita

– Os outron minerais son os minoritarios ou accesorios:• Apatito, circón… Xacobo de Toro. 2008

3.5. TEXTURA DE LAS ROCAS MAGMÁTICAS

• Textura granular:– Cristalización lenta.

– Formado por cristales homogeneos y de mismo tamaño.

– GRANITO.

• Textura vítrea:– Enfriamiento rapidísimo del

magma.

– Incompatible con la formacion de cristales.

– OBSIDIANA– GRANITO.

• Textura porfídica:– Rocas originadas por fases de

enfriamiento lento y rápido.

– Coexisten cristales de gran tamaño ( fenocristales ) con cristales de tamaño menor.

– OBSIDIANA

• Textura fluidal:– Cristales ordenados como

siguiendo la corriente de un río.

• Textura espumosa:– Textura muy porosa.

– Son gases que quedaron atrapados al solidificar el magma.

– PIEDRA PÓMEZ o PUMITA


ESPUMOSA


PORFÍDICA


GRANULAR


VÍTREA


FLUIDAL


TIPOS de rochas magmáticas

• As rochas clasifícanse dependendo do lugar ondeconsolidan:

• Plutónicas:– Formadas a grandes profundidades en condición de alta presión e

alta temperatura– Enfriamento

• Lento• Lento• Sen perda de gases

– Ex: Gabro, diorita, sienita e granito.• Subvolcánicas (ou filonianas):

– Formadas a profundidades intermedias – Enfriamiento más rápido que nas plutónicas por as dimensións

limitadas dos filóns nas que se inxecta– Eexmpros: pórfiros.

• Volcánicas (o extrusivas):– Formadas por consolidación rápida do magma a nivel superficial ou

subsuperficial, – Baixo condicións atmosféricas o cuasi-atmosféricas.– Exemplos: basalto,andesita, riolitaXacobo de Toro. 2008

Principais rochas plutónicas e volcánicas

• Grupo Granito-Riolita:– Os Granitos son as rochas plutónicas máis frecuentes.

• Textura grauda• Formados por:

– Seixo– Feldespato potásico– Plaxioclasa sódica– Plaxioclasa sódica– Micas– Hornblenda (Anfíbol)

• Soe formar batolitos

– A Riolita:• Composición semellante• Textura porfírica• Pode presentar forma vesicular: a pedra pómez• Se solidifica moi rápidamente forma un vidro: obsidiana


Grupo Diorita-Andesita

• Diorita:– Rocha plutónica– Textura graúda– Formada por :

• Plaxioclasa cálco-sódica• Minerais ferromagnesianos: Anfíbol

• Andesita:• Andesita:– Equivalente volcánico– Textutura porfírica e as veces fluidal– Formada por:

• Fenocristais:– de plaxioclasa– Biotita– Anfíboles– Piroxenos

• Matriz microcristalina


Grupo do Gabro-Basalto• O Gabro:

– Rocha plutónica– Cor moi escuro– Textura graúda– Formada por:

• Plaxioclasas• Piroxenos• Olivino• Olivino• Anfíbol

• Basalto:– É a rocha volcánica máis abondosa na codia– Textura porfírica con moitos poros:

• Matriz microcristalina ou vítrea• Formado por:

– Plaxioclasas– Piroxenos– Olivino


• O basalto soe aparecer en:– Coadas de lava– Disxuncións columnares– Lavas almofadadas nas erupcións submarinas

Calzada dos Xigantes(Irlada do Norte)

Coadas de lavaXacobo de Toro. 2008

Rochas ultrabásicas

• Formadas polos minerais co punto de fusión máis elevado.– Olivino– Piroxeno– Plaxioclasas cálcica

Peridotita dunita

– Plaxioclasas cálcica

• Ex: Peridotita:– Fórmase a gran profundidade

(formada nun 90% de olivino)

Peridotita serpentinizadaXacobo de Toro. 2008

Principais Rochas Subvolcánicas• Pegmatitas:

– Semellantes as plutónicas pero de cristaismoito maiores (de cm a m).

– Formados por:• Seixo• Feldespato• Mica moscovita

• Aplitas:– Rochas con cristais de pequeño tamano (mm)

Fórmanse en etapas tardías da consolidación – Rochas con cristais de pequeño tamano (mm)– Fórmanse en etapas tardías da consolidación

magmática, cando magmas residuais formados principalmente por auga e gases que se introducen nas gretas que arrodean ó plutón

• Pórfiro– Textura porírica– Se ten composición semellante ó granito

falamos de pórfiro graníticos.– Se a composición é máis básica e cor crara son

lamprófiros


5.Depósitos de rochas magmáticas• As rochas plutónicas cando

consolidan non interior da codia poden formar:

– Plutóns: rochas plutónicas de considerable tamano.

• Masivas:Batolitos (>100km2, forma cupuloide)

• Tabulares: tamano máis • Tabulares: tamano máis pequeño (poucos cm- centos de m). Propio das rochas filonianas ou subvolcánicas. Aparecen asociadas cos plutóns.

– Sills: concordantes ( paralelos ós planos de estratificación)

– Diques ou filóns: discordantes (atravesan a rocha encaixante)


Diques ou filónsSill

Batolito


6.Partes dun cono volcánicoCráter (caldera si > 1Km)

Coladas de lava

Columna eruptiva

Fumarola

Cheminea

CONO VOLCÁNICO

Cámara magmática

Deseñado por:Xacobo de Toro. 2007Xacobo de Toro. 2008

Erupción fisural


7. Tipos de magmas en relación ca

Tectónica de Placas.


Magmatismo en zonas de dorsal


Magmas basáltico procedentes da fusión de peridotitas ( as rochas cosntituíntes do manto)

Se enfría en profundidade forma gabros

Se enfría en superficie forma basaltos toleíticos


Puntos quentes= “Hot Spots”

Pluma Pluma convectiva ou penacho

Actividade volcánica é intensa e bastante continua


Magmatismo nas zonas de subdución

A placa subducida oceánica aporta moita auga diminuindo o punto de fusión.

Os magmas serán

andesíticos e dioríticosandesíticos e dioríticos

As rochas que enfrian no interior serán as dioritas

As que enfrían no exterior son as andesitas


Tamén se forman magmas

graníticos por diferenciación

dos dioríticos.

Se éstes solidifican no interior darán granitos, se forman lavas darán granitos, se forman lavas que enfrían no exterior orixinan riolita


8. Depósitos minerais asociados a rochas magmáticas

• Depósito mineral: concentración dun mineral concreto en cantidad abundante.– Hai moitos minerais de interese económico formando

parte minoritaria das rochas magmáticas. • Nas rochas ígneas e mineralizacións asociadas se atopan depósitos

producidos por aglomeración de certos minerais provintes do producidos por aglomeración de certos minerais provintes do magma durante os procesos de cristalización. Nos depósitos ígneos é común atopar concentracións de metais como ouro, platino, uranio, cobre, selenio, cromo, vanadio, e moitos otros de intererese económico. Existen depósitos ígneos importantes lhamados complexos ígneos onde se atopan estratos zonificados de distintos metais importantes como o cromo y o vanadio.

– Para a explotación dun depósito débese ter en conta:• Prezo do mineral• Accesibilidade do mesmo• Profundidade do depósito


Bellmunt (Tarragona) 10/98 GGGMina de Galena.

Fotografías: Francisco Piña, Gonzalo GarcíaXacobo de Toro. 2008

Orixe dos depósitos minerais

• Depósito ortomagmático:– Os cristais formados no magma caen ó fondo da cámara

magmática ó ser máis densos. Ex: platino, Cr, Co ou Ni.

• Depósitos filonianos: parte da masa magmáticapenetra a través das fisuras, fracturas e consolida como filón.

A Tª de 600-800ºC fórmanse rochas como a pegmatita. A Tª de 600-800ºC fórmanse rochas como a pegmatita. Tamén minerais de importancia eonómica como a wolframita

• Depósitos hidrotermáis: igual que os depósitos filonianos pero a Tª menor. – Outros minerais do grupo dos sulfuros: pirita, calcopirita,

esfalerita e galena– 100-300ºC: ouro e prata– <100ºC fontes hidotermais


Depósito ortomagmático


• Depósitos vulcanosedimentarios: sedimentación das emisións volcánicas: cinzasvolcánicas con grandes cantidades de B, Hg, fe, Cu e restos de m.org e a arxilas.

– Ex. Os depóstios de cinabrio (sulfuro de mercurio) de Almadén

– Ex. Riotinto: Huelva. Depósitos de pirita (Sulfuro – Ex. Riotinto: Huelva. Depósitos de pirita (Sulfuro de ferro)


Minas de Riotinto


tema 15. procesos petroxenéticos internos i.vulcanismo

Documents