OBRADOIRO DE COCINtildeA SOLAR

PARTE III CONSTRUCCIOacuteN DUNFORNO SOLAR TIPO CAIXA

(KERR-COLE)

Autor Javier Diz BugariacutenAula de Enerxiacuteas RenovablesDepartamento de ElectroacutenicaIES Escolas Proval (Nigraacuten)

A COCINtildeA SOLAR UNHA NECESIDADE

Hai moitos lugares do terceiro mundo onde se poderiacutea usar a enerxiacutea solar para cocintildear pero non dispontildeen da tecnoloxiacutea necesaria para facelo Moitas persoas tentildeen que camintildear durante horas para conseguir lentildea para facela comida tarefa que moitas veces tentildeen que facer os nenos e lles impide ir aacute escola Tampouco tentildeen electricidade nin outro tipo de combustible porque non hai medios de transporte ou non tentildeen cartos para pagalo A cocintildea tradicional tameacuten provoca outros problemas como incendios nas casas lesioacutens oculares polo fume e sobre todo a deforestacioacuten do contorno

En troques no primeiro mundo siacute temos a tecnoloxiacutea necesaria para aproveitar a enerxiacutea solar pero non o facemos porque moitos paiacuteses non tentildeen suficiente sol e sobre todo porque temos acceso a outro tipo de combustibles a prezos asequibles (de momento)

A instalacioacuten de cocintildeas solares en paiacuteses do terceiro mundo eacute unha forma de cooperacioacuten faacutecil e relativamente barata pero que contribuacutee decisivamente a mellorar a vida da xente e en moitos casos eacute un factor de supervivencia

A cocintildea solar non eacute un luxo nin un capricho ecoloxista senoacuten un importante sistema de aforro enerxeacutetico e proteccioacuten do medio ambiente e a sauacutede (tameacuten pode usarse para a pasteurizacioacuten de auga e esterilizacioacuten de materiais meacutedicos)

Alguacutens datos concretos

ndash 2000 milloacutens de persoas dependen da obtencioacuten diaria de lentildea para cocintildear e cada vez teacutentildeeno maacuteis difiacutecil Eacute a chamada ldquocrise da lentildeardquo

ndash O 50 da madeira que se utiliza no mundo eacute para combustible o que contribuacutee aacute contaminacioacuten atmosfeacuterica e oacute quentamento do planeta

ndash Hai territorios que estaacuten praacutecticamente deforestados por esta causa incluso paiacuteses enteiros como Haitiacute que estaacute deforestado nun 98

ndash O 80 das enfermidades no terceiro mundo transmiacutetense pola auga contaminada que poderiacutea potabilizarse mediante pasteurizacioacuten Maacuteis de 50000 persoas morren diariamente no mundo por esta causa

A COCINtildeA SOLAR UNHA NECESIDADE

Hai moitos lugares do terceiro mundo onde se poderiacutea usar a enerxiacutea solar para cocintildear pero non dispontildeen da tecnoloxiacutea necesaria para facelo Moitas persoas tentildeen que camintildear durante horas para conseguir lentildea para facela comida tarefa que moitas veces tentildeen que facer os nenos e lles impide ir aacute escola Tampouco tentildeen electricidade nin outro tipo de combustible porque non hai medios de transporte ou non tentildeen cartos para pagalo A cocintildea tradicional tameacuten provoca outros problemas como incendios nas casas lesioacutens oculares polo fume e sobre todo a deforestacioacuten do contorno

En troques no primeiro mundo siacute temos a tecnoloxiacutea necesaria para aproveitar a enerxiacutea solar pero non o facemos porque moitos paiacuteses non tentildeen suficiente sol e sobre todo porque temos acceso a outro tipo de combustibles a prezos asequibles (de momento)

A instalacioacuten de cocintildeas solares en paiacuteses do terceiro mundo eacute unha forma de cooperacioacuten faacutecil e relativamente barata pero que contribuacutee decisivamente a mellorar a vida da xente e en moitos casos eacute un factor de supervivencia

A cocintildea solar non eacute un luxo nin un capricho ecoloxista senoacuten un importante sistema de aforro enerxeacutetico e proteccioacuten do medio ambiente e a sauacutede (tameacuten pode usarse para a pasteurizacioacuten de auga e esterilizacioacuten de materiais meacutedicos)

Alguacutens datos concretos

ndash 2000 milloacutens de persoas dependen da obtencioacuten diaria de lentildea para cocintildear e cada vez teacutentildeeno maacuteis difiacutecil Eacute a chamada ldquocrise da lentildeardquo

ndash O 50 da madeira que se utiliza no mundo eacute para combustible o que contribuacutee aacute contaminacioacuten atmosfeacuterica e oacute quentamento do planeta

ndash Hai territorios que estaacuten praacutecticamente deforestados por esta causa incluso paiacuteses enteiros como Haitiacute que estaacute deforestado nun 98

ndash O 80 das enfermidades no terceiro mundo transmiacutetense pola auga contaminada que poderiacutea potabilizarse mediante pasteurizacioacuten Maacuteis de 50000 persoas morren diariamente no mundo por esta causa

A COCINtildeA SOLAR APROXIMACIOacuteN TECNOLOacuteXICA

Desde o punto de vista teacutecnoloacutexico unha cocintildea solar eacute un captador solar teacutermico especiacuteficamente desentildeado para quentar elementos soacutelidos como os alimentos (inda que tameacuten pode usarse para liacutequidos almacenados en recipientes)

O paraacutemetro determinante de cocintildeado dos alimentos eacute a temperatura polo que o desentildeo dunha cocintildea solar busca incrementar rapidamente a temperatura dos alimentos e mantela o tempo necesario para o seu correcto procesado

Hai duacuteas formas de acadar o aumento de temperatura nunha cocintildea solar captar o maacuteximo posible de radiacioacuten solar por concentracioacuten ou crear un recinto pechado e illado no que se produza a retencioacuten ou acumulacioacuten de calor (ldquotrampa de calorrdquo)

PRINCIPIOS DE FUNCIONAMENTO

a) PRINCIPIO DE CONCENTRACIOacuteN conducir o maacuteximo posible de radiacioacuten luminosa cara oacute recipiente e os alimentosndash uso de reflectores para aumentar a superficie de captacioacuten (planos paraacutebolas)ndash superficies transparentes de cristal ou plaacutestico para deixar pasar a radiacioacuten (iacutendice de

transmisioacuten)ndash reflectantes en superficies internas para reconducir a radiacioacuten (forno)ndash superficies negras para captar a radiacioacuten

b) PRINCIPIO DE ACUMULACIOacuteN impedir a saiacuteda da calor acumulada nos alimentos ndash fuga sen contacto (radiacioacuten infravermella) a superficie quente dos alimentos xera

radiacioacuten infravermella ten que estar rodeada de superficies que reflexen esa radiacioacuten (espello vidro plaacutestico)

ndash fuga por contacto (conduccioacuten) a superficie quente ten que estar separada dos elementos exteriores e rodeada de aire ou illantes sen tocar paredes e sobre elementos illantes (madeira cartoacuten)

ndash fuga por circulacioacuten de aire (conveccioacuten) a superficie quente dos alimentos transmite calor oacute aire eacuteste moacutevese e transmite a calor aacutes paredes exteriores (principalmente a superior) Eviacutetase con paredes illantes e doble laacutemina transparente de vidro ou plaacutestico

ndash NOTA en cocintildea solar a superficie maacuteis quente eacute a superior (oacute contrario que na cocintildea tradicional)

CRITERIOS DE DESENtildeO

Se no desentildeo se prioriza o efecto de acumulacioacuten = cocintildea tipo caixa ou forno solar

ndash Este tipo de cocintildea funciona mellor en clima friacuteondash O illamento fai que este tipo de cocintildeas tentildean un desentildeo maacuteis complicadondash Resultan maacuteis voluminosas e pesadas que as de panel

Se no desentildeo se prioriza o efecto de concentracioacuten = cocintildea solar de tipo panel ndash Poden ser de paneis planos ou curvos (cocintildea paraboacutelica)ndash Funcionan ben con altos niveis de radiacioacuten e temperaturas mediasndash Son lixeiras e transportables e facilmente pregables

Todos os modelos de cocintildeas solares existentes son unha mistura dos dous efectos

CAPACIDADE TEacuteRMICA DUNHA COCINtildeA SOLAR

Os principais factores que influacuteen na temperatura interior dunha cocintildea solar son

a) nivel de radiacioacuten solarb) capacidade de retencioacuten de calor da cocintildea (illamento)c) temperatura exterior (perdas por radiacioacuten)d) circulacioacuten de aire (ventilacioacuten)e) contacto con outros elementos (perdas por conduccioacuten)

No seguinte diagrama pode verse o efecto destes factores na temperatura da cocintildea

INSOLACIOacuteN ELEVADA+ PERDAS MOI ALTAS = BAIXA TEMPERATURA

ordmC

INSOLACIOacuteN MOI ELEVADA + ALTAS PERDAS = ALTA TEMPERATURA

ordmC

INSOLACIOacuteN REDUCIDA + BAIXAS PERDAS = ALTA TEMPERATURA

ordmC

INSOLACIOacuteN REDUCIDA + ALTAS PERDAS = BAIXA TEMPERATURA

sen illamento

sen illamento

con illamento

sen illamento

ordmC

TIPOS DE ILLAMENTO E EFECTO SOBRE A PERDA DE CALOR

Segundo o tipo de cocintildea solar o illamento estaraacute pensado para evitar preferentemente as perdas de conduccioacuten ou radiacioacuten

ndash nas cocintildeas de tipo caixa (forno) o illamento principal eacute un recheo de baixa conductividade teacutermica (caacutemara de aire combinada con papel cartoacuten cortiza) que evita as perdas por conduccioacuten

ndash Nas cocintildeas abertas de tipo panel non se pode empregar un illamento opaco xa que impediriacutea a captacioacuten de radiacioacuten solar polo que o illamento principal eacute un material transparente que reflexe a radiacioacuten infravermella cara oacute interior (efecto invernadoiro) Para que funcione correctamente esta capa non pode estar en contacto directo con interior o que se consegue formando unha capa de aire oacute redor

PERDAS POR RADIACIOacuteN

illamento transparente (efecto invernadoiro)

PERDAS POR CONDUCCIOacuteN

illamento feito con material mal conductor

ordmCradiacioacuten visible

radiacioacuten visible

radiacioacuteninfravermella

radiacioacuteninfravermella

COCINtildeA SOLAR POR RETENCIOacuteN

Esta eacute unha teacutecnica que se combina coa cocintildea solar pero tameacuten se pode aproveitar na cocintildea tradicionalNa cocintildea tradicional estamos acostumados a facer a asociacioacuten de conceptos

iquest CALOR TEMPERATURA

Esta identificacioacuten eacute erroacutenea inda que en moitos casos parece explicar o que sucede na praacutectica xa que cando aportamos calor a un material a suacutea temperatura aumentaO erro estaacute en que a temperatura depende realmente do equilibrio enerxeacutetico entre o calor aportado e as perdas hacia o exterior A asociacioacuten correcta eacute

TEMPERATURA CALOR APORTADO ndash CALOR PERDIDO

O que significa que en teoriacutea se anulamos as perdas a temperatura seguiriacutea subindo ata chegar a ser infinita Inda que este eacute un concepto fisicamente moi evidente poucas veces se ten en conta nunha actividade praacutectica como a cocintildea Se o facemos xorde unha idea revolucionaria

PARA COCINtildeAR NON Eacute PRECISO APORTAR CALOR CONSTANTEMENTE

ndash Noutras palabras para manter alta a temperatura da comida non eacute imprescindible aportar calor gastando combustible senoacuten que eacute maacuteis eficiente impedir que a comida perda o calor que xa acumula

ndash Unha vez acadada a temperatura necesaria poacutedese manter mediante illamento cun aporte miacutenimo de calor

ndash Poacutedese facer illando con cestas caixas panos envoltosndash O mesmo meacutetodo tameacuten vale para manter a comida quente durante horas ndash En Europa e Ameacuterica se utilizaba hai tempo a chamada olla brujandash Actualmente comezan a aparecer diversos sistemas de ldquococintildea eficienterdquo que

empregan este concepto como o chamado ldquohotpanrdquo ou ldquopota eficienterdquo que combina unha ola tradicional cun illamento exterior

Sistemas de retencioacuten de calor para cocintildear

CAPACIDADE TEacuteRMICA DUNHA COCINtildeA SOLAR

Os principais factores que influacuteen na temperatura interior dunha cocintildea solar son

a) nivel de radiacioacuten solarb) capacidade de retencioacuten de calor da cocintildea (illamento)c) temperatura exterior (perdas por radiacioacuten)d) circulacioacuten de aire (ventilacioacuten)e) contacto con outros elementos (perdas por conduccioacuten)

No seguinte diagrama pode verse o efecto destes factores na temperatura da cocintildea

INSOLACIOacuteN ELEVADA+ PERDAS MOI ALTAS = BAIXA TEMPERATURA

ordmC

INSOLACIOacuteN MOI ELEVADA + ALTAS PERDAS = ALTA TEMPERATURA

ordmC

INSOLACIOacuteN REDUCIDA + BAIXAS PERDAS = ALTA TEMPERATURA

ordmC

INSOLACIOacuteN REDUCIDA + ALTAS PERDAS = BAIXA TEMPERATURA

sen illamento

sen illamento

con illamento

sen illamento

ordmC

TIPOS DE ILLAMENTO E EFECTO SOBRE A PERDA DE CALOR

Segundo o tipo de cocintildea solar o illamento estaraacute pensado para evitar preferentemente as perdas de conduccioacuten ou radiacioacuten

ndash nas cocintildeas de tipo caixa (forno) o illamento principal eacute un recheo de baixa conductividade teacutermica (caacutemara de aire combinada con papel cartoacuten cortiza) que evita as perdas por conduccioacuten

ndash Nas cocintildeas abertas de tipo panel non se pode empregar un illamento opaco xa que impediriacutea a captacioacuten de radiacioacuten solar polo que o illamento principal eacute un material transparente que reflexe a radiacioacuten infravermella cara oacute interior (efecto invernadoiro) Para que funcione correctamente esta capa non pode estar en contacto directo con interior o que se consegue formando unha capa de aire oacute redor

PERDAS POR RADIACIOacuteN

illamento transparente (efecto invernadoiro)

PERDAS POR CONDUCCIOacuteN

illamento feito con material mal conductor

ordmCradiacioacuten visible

radiacioacuten visible

radiacioacuteninfravermella

radiacioacuteninfravermella

COCINtildeA SOLAR POR RETENCIOacuteN

Esta eacute unha teacutecnica que se combina coa cocintildea solar pero tameacuten se pode aproveitar na cocintildea tradicionalNa cocintildea tradicional estamos acostumados a facer a asociacioacuten de conceptos

iquest CALOR TEMPERATURA

Esta identificacioacuten eacute erroacutenea inda que en moitos casos parece explicar o que sucede na praacutectica xa que cando aportamos calor a un material a suacutea temperatura aumentaO erro estaacute en que a temperatura depende realmente do equilibrio enerxeacutetico entre o calor aportado e as perdas hacia o exterior A asociacioacuten correcta eacute

TEMPERATURA CALOR APORTADO ndash CALOR PERDIDO

O que significa que en teoriacutea se anulamos as perdas a temperatura seguiriacutea subindo ata chegar a ser infinita Inda que este eacute un concepto fisicamente moi evidente poucas veces se ten en conta nunha actividade praacutectica como a cocintildea Se o facemos xorde unha idea revolucionaria

PARA COCINtildeAR NON Eacute PRECISO APORTAR CALOR CONSTANTEMENTE

ndash Noutras palabras para manter alta a temperatura da comida non eacute imprescindible aportar calor gastando combustible senoacuten que eacute maacuteis eficiente impedir que a comida perda o calor que xa acumula

ndash Unha vez acadada a temperatura necesaria poacutedese manter mediante illamento cun aporte miacutenimo de calor

ndash Poacutedese facer illando con cestas caixas panos envoltosndash O mesmo meacutetodo tameacuten vale para manter a comida quente durante horas ndash En Europa e Ameacuterica se utilizaba hai tempo a chamada olla brujandash Actualmente comezan a aparecer diversos sistemas de ldquococintildea eficienterdquo que

empregan este concepto como o chamado ldquohotpanrdquo ou ldquopota eficienterdquo que combina unha ola tradicional cun illamento exterior

Sistemas de retencioacuten de calor para cocintildear

TIPOS DE ILLAMENTO E EFECTO SOBRE A PERDA DE CALOR

Segundo o tipo de cocintildea solar o illamento estaraacute pensado para evitar preferentemente as perdas de conduccioacuten ou radiacioacuten

ndash nas cocintildeas de tipo caixa (forno) o illamento principal eacute un recheo de baixa conductividade teacutermica (caacutemara de aire combinada con papel cartoacuten cortiza) que evita as perdas por conduccioacuten

ndash Nas cocintildeas abertas de tipo panel non se pode empregar un illamento opaco xa que impediriacutea a captacioacuten de radiacioacuten solar polo que o illamento principal eacute un material transparente que reflexe a radiacioacuten infravermella cara oacute interior (efecto invernadoiro) Para que funcione correctamente esta capa non pode estar en contacto directo con interior o que se consegue formando unha capa de aire oacute redor

PERDAS POR RADIACIOacuteN

illamento transparente (efecto invernadoiro)

PERDAS POR CONDUCCIOacuteN

illamento feito con material mal conductor

ordmCradiacioacuten visible

radiacioacuten visible

radiacioacuteninfravermella

radiacioacuteninfravermella

COCINtildeA SOLAR POR RETENCIOacuteN

Esta eacute unha teacutecnica que se combina coa cocintildea solar pero tameacuten se pode aproveitar na cocintildea tradicionalNa cocintildea tradicional estamos acostumados a facer a asociacioacuten de conceptos

iquest CALOR TEMPERATURA

Esta identificacioacuten eacute erroacutenea inda que en moitos casos parece explicar o que sucede na praacutectica xa que cando aportamos calor a un material a suacutea temperatura aumentaO erro estaacute en que a temperatura depende realmente do equilibrio enerxeacutetico entre o calor aportado e as perdas hacia o exterior A asociacioacuten correcta eacute

TEMPERATURA CALOR APORTADO ndash CALOR PERDIDO

O que significa que en teoriacutea se anulamos as perdas a temperatura seguiriacutea subindo ata chegar a ser infinita Inda que este eacute un concepto fisicamente moi evidente poucas veces se ten en conta nunha actividade praacutectica como a cocintildea Se o facemos xorde unha idea revolucionaria

PARA COCINtildeAR NON Eacute PRECISO APORTAR CALOR CONSTANTEMENTE

ndash Noutras palabras para manter alta a temperatura da comida non eacute imprescindible aportar calor gastando combustible senoacuten que eacute maacuteis eficiente impedir que a comida perda o calor que xa acumula

ndash Unha vez acadada a temperatura necesaria poacutedese manter mediante illamento cun aporte miacutenimo de calor

ndash Poacutedese facer illando con cestas caixas panos envoltosndash O mesmo meacutetodo tameacuten vale para manter a comida quente durante horas ndash En Europa e Ameacuterica se utilizaba hai tempo a chamada olla brujandash Actualmente comezan a aparecer diversos sistemas de ldquococintildea eficienterdquo que

empregan este concepto como o chamado ldquohotpanrdquo ou ldquopota eficienterdquo que combina unha ola tradicional cun illamento exterior

Sistemas de retencioacuten de calor para cocintildear

COCINtildeA SOLAR POR RETENCIOacuteN

Esta eacute unha teacutecnica que se combina coa cocintildea solar pero tameacuten se pode aproveitar na cocintildea tradicionalNa cocintildea tradicional estamos acostumados a facer a asociacioacuten de conceptos

iquest CALOR TEMPERATURA

Esta identificacioacuten eacute erroacutenea inda que en moitos casos parece explicar o que sucede na praacutectica xa que cando aportamos calor a un material a suacutea temperatura aumentaO erro estaacute en que a temperatura depende realmente do equilibrio enerxeacutetico entre o calor aportado e as perdas hacia o exterior A asociacioacuten correcta eacute

TEMPERATURA CALOR APORTADO ndash CALOR PERDIDO

O que significa que en teoriacutea se anulamos as perdas a temperatura seguiriacutea subindo ata chegar a ser infinita Inda que este eacute un concepto fisicamente moi evidente poucas veces se ten en conta nunha actividade praacutectica como a cocintildea Se o facemos xorde unha idea revolucionaria

PARA COCINtildeAR NON Eacute PRECISO APORTAR CALOR CONSTANTEMENTE

ndash Noutras palabras para manter alta a temperatura da comida non eacute imprescindible aportar calor gastando combustible senoacuten que eacute maacuteis eficiente impedir que a comida perda o calor que xa acumula

ndash Unha vez acadada a temperatura necesaria poacutedese manter mediante illamento cun aporte miacutenimo de calor

ndash Poacutedese facer illando con cestas caixas panos envoltosndash O mesmo meacutetodo tameacuten vale para manter a comida quente durante horas ndash En Europa e Ameacuterica se utilizaba hai tempo a chamada olla brujandash Actualmente comezan a aparecer diversos sistemas de ldquococintildea eficienterdquo que

empregan este concepto como o chamado ldquohotpanrdquo ou ldquopota eficienterdquo que combina unha ola tradicional cun illamento exterior

Sistemas de retencioacuten de calor para cocintildear

COCINtildeAS SOLARES NA PRAacuteCTICA

Hai moitiacutesimos desentildeos de cocintildeas solares adaptados a diversas situacioacutens e requisitos Existe un importante esforzo internacional de innovacioacuten en torno a este tema no que estaacuten comprometidas diversas organizacioacutens cientiacuteficos profesores e voluntarios de diversos campos Unha das organizacioacutens maacuteis importantes eacute Solar Cookers International (SCI) con sede en California EEUU No seu arquivo pode consultarse unha interesante ldquoexposicioacuten virtualrdquo con informacioacuten planos de montaxe e consellos de utilizacioacuten httpsolarcookingorgplansdefaulthtm

Por toda Iberoameacuterica a ldquoRed Iberoamericana de Cocinas Solaresrdquo (RECOSOL) e o seu coordenador o profesor Pedro Serrano (Universidade Teacutecnica Federico Santamariacutea de Chile) desenvolven actividades de difusioacuten sobre a cocintildea solar

En Espantildea a Fundacioacute Terra (wwwterraorg) fomenta a cocintildea solar a traveacutes das suacuteas actividades coa venda de diverso material e convocando congresos internacionais como os ldquoEncuentros solaresrdquo celebrados nos uacuteltimos anos en Granada

En Portugal o profesor Celestino Ruivo da Universidade do Algarve desenvolve un intenso labor de divulgacioacuten impartindo numerosas conferencias e obradoiros incluso a nivel internacional

Exposicioacuten de cocintildeas solares nas Termas da Azenha (Figueira da Foz Portugal)

Detalle de diversos modelos de cocintildeas de construccioacuten sinxela

COCINtildeAS SOLARES NA PRAacuteCTICA

1) Cocintildeas tipo caixa ou ldquoforno solarrdquo

Este tipo de cocintildea eacute contildeecida con diversos nomes como cocintildea tipo caixa cocintildea de acumulacioacuten forno solar ou cocintildea solar miacutenima Eacute un dos tipos maacuteis simples Estaacute formada por unha caixa de material illante aberta pola parte superior por donde se introduce o recipiente coa comida O interior estaacute recuberto dunha superficie reflectante para dirixir a radiacioacuten hacia o recipiente A abertura superior peacutechase cunha laacutemina transparente de vidro ou plaacutestico que reflicte os raios infravermellos hacia o interior impedindo a saiacuteda de calor e creando o efecto invernadoiro As perdas de calor polos outros lados reduacutecense mediante unha capa illante interna feita cunha caacutemara de aire combinada con anacos de papel cartoacuten cortizas vexetais etc Non se poden empregar illantes que se descompontildean a altas temperaturas como as escumas plaacutesticas de poliestireno poliuretano etc Para aumentar a cantidade de radiacioacuten captada poden colocarse espellos ou superficies reflectantes no exterior combinando deste xeito o efecto de acumulacioacuten co de concentracioacutenEste tipo de cocintildea poacutedese facer con materiais moi simples e econoacutemicos como caixas de cartoacuten e papel aluminioNa paacutexina web de Solar Cookers hai un manual con instruccioacutens detalladas para a construccioacuten deste tipo de cocintildeas

httpessolarcookingwikiacomwikiCocina_Solar_MiacutenimahttpsolarcookingwikiacomwikiMinimum_Solar_Box_Cooker

Nesta paacutexina pode atoparse tameacuten unha versioacuten simplificada (ldquotapa faacutecilrdquo) e outras variantes de cocintildeas tipo caixa No libro ldquoSolar Cookers How to make use and enjoyrdquo hai un capiacutetulo adicado aacute construccioacuten deste tipo de cocintildeas

httpsolarcookingwikiacomwikiImageCooKit_plans_detailedpdfhttpsolainaesdrupalfilescocinas_solares_como_construirlas_y_utilizarlaspdf

Forno solar dos alumnos do IES Carlos Casares (Vigo) no ldquoEncuentro Solar 2007rdquo

COCINtildeAS SOLARES NA PRAacuteCTICA

2) Cocintildeas de concentracioacuten tipo panel

Este tipo de cocintildeas estaacuten formadas por un conxunto de paneis planos colocados en diferentes aacutengulos para reflexar a luz do sol todos hacia o mesmo punto O principio eacute o mesmo que o dos concentradores paraboacutelicos pero a suacutea construccioacuten eacute moito maacuteis simple Normalmente fanse a partir dunha uacutenica peza de cartoacuten ou plaacutestico recortada ou pregada da forma axeitada Dentro deste tipo de cocintildeas podemos atopar numerosos desentildeos entre os que destacaremos o CooKit o Funnel e o Fun-Panel Na paacutexina web de Solar Cookers (httpsolarcookingorgplansdefaulthtm) poacutedense atopar moitas variantes de cocintildeas tipo panel e non eacute difiacutecil crear novos modelos para casos concretos ou en funcioacuten dos materiais dispontildeibles

21) A cocintildea CooKit

A cocintildea CooKit merece unha mencioacuten especial pola suacutea simplicidade e baixo custo e por ser a primeira producida e distribuiacuteda a grande escala para situacioacutens de cataacutestrofe humanitaria Eacute un desentildeo do Profesor Roger Bernard (Francia) e Baacuterbara Kerr e outros membros de Solar Cookers International (EEUU) Desde 1994 leacutevanse distribuidas varias decenas de miles fundamentalmente en campos de refuxiados e zonas rurais de Aacutefrica Na paacutexina seguinte aparece o plano de construccioacuten da cocintildea CooKit e a continuacioacuten figuran enlaces aacutes paacutexinas que detallan o proceso

Exemplo de cocintildea CooKit con reflectores ampliados (C Ruivo)

ndash descricioacuten e montaxe (en ingleacutes) httpsolarcookingwikiacomwikiCooKit

ndash descricioacuten e montaxe (en castelaacuten) httpsolarcookingorgespanolcookit-spanhtm

ndash manual (en ingleacutes) ldquoSolar Cookers How to make use and enjoy (10th edition)rdquo httpsolarcookingwikiacomwikiImageCooKit_plans_detailedpdfhttpimages3wikianocookienetsolarcookingimages557CooKit_plans_detailedpdfhttpsolainaesdrupalfilessolar_cookers_how_to_make_use_enjoypdf

ndash traduccioacuten oacute castelaacuten (versioacuten preliminar)httpsolainaesdrupalfilescocinas_solares_como_construirlas_y_utilizarlaspdf

COCINtildeAS SOLARES NA PRAacuteCTICA

Planos de construccioacuten da cocintildea CooKit

COCINtildeAS SOLARES NA PRAacuteCTICA

22) As cocintildeas Funnel e Fun-Panel

A cocintildea tipo funnel foi creada polo Profesor Steven E Jones (da Brigham Young University EEUU) Estaacute formada por un cono ou funil de material reflectante que dirixe os raios de sol hacia o punto maacuteis estreito onde se coloca o recipiente cos alimentos Eacute de construccioacuten moi simple pero ten o problema de que soacute se poden empregar recipientes estreitos ou moi pequenos No seguinte enlace poacutedense atopar maacuteis datos e planos de construccioacuten

httpsolarcookingwikiacomwikiFunnel_cookerhttpsolarcookingorgespanolfunnel-spanhtm

A cocintildea fun-panel soluciona os inconvintes da anterior permitindo utilizar recipientes de tamantildeo normal eacute maacuteis estable e de construccioacuten moi sinxela Eacute un desentildeo De Teong Tan (enxentildeeiro malaio) Este desentildeo fusiona os conceptos de cocintildea tipo panel (como a CooKit) e a cocintildea tipo funnel de aiacute o nome ldquofun-panelrdquo Poacutedese facer de diferentes materiais como cartoacuten ou plaacutesticos e adaptarse a diferentes zonas climaacuteticas e eacutepocas do ano Ten a vantaxe de que non necesita unha peza uacutenica de cartoacuten ou plaacutestico senoacuten duacuteas maacuteis pequenas (e faacuteciles de conseguir) Na paacutexina seguinte aparecen os planos de construccioacuten da cocintildea fun-panel e a continuacioacuten figuran enlaces a paacutexinas con detalles de montaxe O Profesor Celestino Ruivo da Universidade do Algarve (Portugal) ten un desentildeo modificado da cocintildea fun-panel adaptado a climas maacuteis friacuteos e huacutemidos como o galego ou do norte de Portugal Este desentildeo incrementa as dimensioacutens da cocintildea mellora os materiais e simplifica a construccioacuten

ndash descricioacuten e montaxe (en castelaacuten) httpessolarcookingwikiacomwikiFun-Panel

ndash descricioacuten e montaxe (en ingleacutes) httpsolarcookingwikiacomwikiFun-Panel

ndash planos (en ingleacutes) httpwwwfreewebscomsunnycookerfunpanelcookerplanhtm

ndash planos (corel draw) httpwebzoomfreewebscomsunnycookerFun-Panel Planscdr

COCINtildeAS SOLARES NA PRAacuteCTICA

22) As cocintildeas Funnel e Fun-Panel

A cocintildea tipo funnel foi creada polo Profesor Steven E Jones (da Brigham Young University EEUU) Estaacute formada por un cono ou funil de material reflectante que dirixe os raios de sol hacia o punto maacuteis estreito onde se coloca o recipiente cos alimentos Eacute de construccioacuten moi simple pero ten o problema de que soacute se poden empregar recipientes estreitos ou moi pequenos No seguinte enlace poacutedense atopar maacuteis datos e planos de construccioacuten

httpsolarcookingwikiacomwikiFunnel_cookerhttpsolarcookingorgespanolfunnel-spanhtm

A cocintildea fun-panel soluciona os inconvintes da anterior permitindo utilizar recipientes de tamantildeo normal eacute maacuteis estable e de construccioacuten moi sinxela Eacute un desentildeo De Teong Tan (enxentildeeiro malaio) Este desentildeo fusiona os conceptos de cocintildea tipo panel (como a CooKit) e a cocintildea tipo funnel de aiacute o nome ldquofun-panelrdquo Poacutedese facer de diferentes materiais como cartoacuten ou plaacutesticos e adaptarse a diferentes zonas climaacuteticas e eacutepocas do ano Ten a vantaxe de que non necesita unha peza uacutenica de cartoacuten ou plaacutestico senoacuten duacuteas maacuteis pequenas (e faacuteciles de conseguir) Na paacutexina seguinte aparecen os planos de construccioacuten da cocintildea fun-panel e a continuacioacuten figuran enlaces a paacutexinas con detalles de montaxe O Profesor Celestino Ruivo da Universidade do Algarve (Portugal) ten un desentildeo modificado da cocintildea fun-panel adaptado a climas maacuteis friacuteos e huacutemidos como o galego ou do norte de Portugal Este desentildeo incrementa as dimensioacutens da cocintildea mellora os materiais e simplifica a construccioacuten

ndash descricioacuten e montaxe (en castelaacuten) httpessolarcookingwikiacomwikiFun-Panel

ndash descricioacuten e montaxe (en ingleacutes) httpsolarcookingwikiacomwikiFun-Panel

ndash planos (en ingleacutes) httpwwwfreewebscomsunnycookerfunpanelcookerplanhtm

ndash planos (corel draw) httpwebzoomfreewebscomsunnycookerFun-Panel Planscdr

COCINtildeAS SOLARES NA PRAacuteCTICA

3) Cocintildeas de concentrador curvo (paraboacutelicas ou seudoparaacutebolas)

ndash Maacuteis eficientes e potentes que as outrasndash Poden acadar temperaturas moi altasndash Son maacuteis complicadas de desentildear e construirndash Moi sensibles aacute posicioacuten e oacute ventondash Se non se usan con cuidado poden producir graves queimaduras e lesioacutens oculares

A cocintildea paraboacutelica de uso maacuteis frecuente en Europa eacute a desentildeada polo Dr Dieter Seifert (Alemantildea) que estaacute formada por un abano de laacuteminas de aluminio unidas mediante parafusos e montadas nun marco xiratorio A cocintildea desmontada ocupa moi pouco espacio (non esquezamos que un dos obxectivos eacute envialas a paiacuteses en desenvolvemento) e moacutentase en poucas horas no punto de utilizacioacuten Eacute unha paraacutebola de foco proacuteximo o que supoacuten menos risco para o usuario e segue funcionando se non estaacute perfectamente apuntada oacute sol En Espantildea se produce e vende a cocintildea paraboacutelica AlSol baseada no desentildeo anterior Outras cocintildeas paraboacutelicas fanse con pratos continuos de fibra de vidro ou metaacutelicos tameacuten as hai de cartoacuten ou plaacutestico feitas a base de pequenos paneis planos (seudoparaacutebola cocintildea solar de Parvati)

Laacuteminas de aluminio no inicio da montaxe

Pezas da cocintildea paraboacutelica na caixa

Cocintildea xa montada (vista posterior) Cocintildea en funcionamento (vista frontal)

OS FORNOS SOLARES NA PRAacuteCTICA

En 1767 o franco-suiacutezo Horace de Saussure cocintildeou froitas ao sol nunha caixa con tapa de vidro construiacuteda con dobre caixa de pintildeeiro triple folla de vidro e illamento de la Na deacutecada de 1970 a deforestacioacuten e a crise do petroacuteleo reavivaron o interese mundial Os gobernos de India e China desenvolveron e promoveron cocintildeas de tipo caixa e de concentradores curvos Pero a historia moderna da cocintildea solar con fornos tipo caixa comenza nos anos 70 do pasado seacuteculo co desentildeo de Barbara Kerr e Sherry Cole duacuteas das fundadoras da organizacioacuten Solar Cookers International O seu desentildeo feito de cartoacuten ondulado e papel aluminio eacute un modelo de simplicidade e eficiencia e desde entoacuten xurdiron numerosas variantes O uso dos fornos solares non se limita aacute preparacioacuten de comida senoacuten que eacute a base para numerosas aplicacioacutens industriais e enerxeacuteticas En Odeillo nos Pirineos franceses funciona desde hai varias deacutecadas un forno (que realmente eacute un concentrador) destinado aacute metalurxia e na Plataforma Solar de Almeriacutea hai tameacuten un equipo parecido

Barbara Kerr e Sherry Cole Forno solar metaluacuterxico na co seu desentildeo de forno solar Plataforma Solar de Almeriacutea

O principio de acumulacioacuten teacutermica presente nos fornos solares pode observarse en numerosos casos reais como nos vehiacuteculos nas casas e na atmoacutesfera (os gases de efecto invernadoiro provocan tameacuten acumulacioacuten de calor no noso planeta)

En todos os casos hai unha ventaacute transparente e un recinto pechado que acumula o calor Nun forno solar se busca aproveitar ese efecto para acumular a maacutexima enerxiacutea posible e elevar a temperatura dos obxectos

Nas seguintes paacutexinas se detalla o proceso de construcioacuten do forno solar Kerr-Cole extraiacutedo do libro ldquoSolar Cookers how to make use and enjoyrdquo de Solar Cookers International

Tameacuten se explican varias modificacioacutens nos materiais e procesos que poden aplicarse para mellorar o resultado dos fornos

CONSTRUCIOacuteN DUNHA COCINtildeA SOLAR TIPO CAIXA (FORNO)

NOTA extracto do libro ldquoSolar Cookers how to make use and enjoyrdquo de Solar Cookers International

A cocintildea tipo caixa (forno) tarda en construiacuterse un ou dous diacuteas precisando unha noite para o secado total do pegamento Nela poden prepararse aacute vez duacuteas ou tres comidas Se se colocan pedras ou ladrillos xunto aacutes cazolas a cocintildea manteraacute a calor durante un par de horas maacuteis unha vez que o sol se pontildea sempre que a tapa estea ben pechada

Materiais necesarios

bull Duacuteas caixas grandes de cartoacuten ondulado pouco profundas e que encaixen da forma seguinte

Unha CAIXA INTERIOR de polo menos 45x55 centiacutemetros (18x22 polgadas) preferiblemente un pouco maacuteis alta que os recipientes que se vaian a utilizar

Unha CAIXA EXTERIOR un pouco maior que a interior de forma que queden polo menos 3-5 centiacutemetros (1-2 polgadas) entre as duacuteas caixas en todos os lados unha vez encaixadas Proporcioacutens ideais unha medida de altura duacuteas medidas de fondo tres medidas de ancho As cocintildeas demasiado altas crean sombras sobre o recipiente e incremeacutentanse as perdas de calor a traveacutes das paredes laterais

bull Prancha de cartoacuten ondulado para a tapa debe ser polo menos 15 centiacutemetros (6 polgadas) maacuteis longa e ancha que a caixa exterior

bull Xanela de vidro de polo menos 50x60 centiacutemetros (20x24 polgadas) algo maacuteis longa e ancha que a caixa interior

bull Prancha de metal delgado e negro cunhas dimensioacutens iguais ou algo menores que o fondo da caixa interior

bull Papel aluminio 03x20 metros (1x60 peacutes) para cortar as tiras necesarias

bull Fibras vexetais secas ou aproximadamente 50 follas de xornal cortadas en tiras e estrulladas

bull Pegamento (non toacutexico de base auga)

bull Adhesivo de silicona

bull Arame riacutexido groso ou un pau con corda de 07 metros (2 peacutes) cada un

bull Pincel ou brocha (valen os de escuma)

bull Coitela ou instrumento de corte similar

bull Laacutepis boliacutegrafo ou outro tipo de marcador

bull Regra grande ou outra peza longa de bordo recto

Construcioacuten paso a paso

1 Recortar o oco da xanela na caixa exterior

Colocar a caixa exterior boca abaixo Centrar sobre ela a caixa interior e marcar unha lintildea ao redor

Recortar pola lintildea marcada para crear unha xanela ou abertura do mesmo tamantildeo que a caixa interior Ao redor da xanela ten que quedar un pequeno marco de 5-7 centiacutemetros (2-3 polgadas)

2 Preparacioacuten da tapa marcar as lintildeas de pregado e recortar a abertura superior solapa do reflector

Centrar a caixa exterior sobre a peza de cartoacuten da tapa e marcar o contorno (son as lintildeas de pregado) Prolongar estas lintildeas ateacute os bordos da peza

Centrar a caixa interior dentro das lintildeas de pregado anteriores e marcar tameacuten o contorno desta caixa

Recortar soacute tres lados da lintildea interior (os dous lados curtos e un longo) Pregar cara arriba polo lado que non se cortou a solapa resultante seraacute o reflector e a abertura creada seraacute a xanela da cocintildea (do mesmo tamantildeo que a caixa interior)

3 Axustar a altura das caixas (se eacute necesario)

Colocar unha cazola das que se vaian a utilizar para cocintildear xunto a ambas as caixas A caixa interior debe ser un pouco maacuteis alta que as cazolas a caixa exterior ten que ser algo maacuteis alta que a interior

Se as caixas son demasiado altas

NA CAIXA INTERIOR marcar 3 centiacutemetros (1 polgada) por encima da cazola e trazar unha lintildea de dobrado ao redor de toda a caixa Repasar as lintildeas de pregado cun bordo romo (como un mango de culler)

NA CAIXA EXTERIOR marcar 5 centiacutemetros (2 polgadas) por encima da cazola e trazar unha lintildea de dobrado ao redor de toda a caixa Repasar as lintildeas de pregado cun bordo romo (como un mango de culler)

Recortar as esquinas das caixas ateacute a altura das lintildeas de pregado

Dobrar os laterais cara ao exterior seguindo os pregues efectuados

4 Recortar as solapas da caixa interior

Unha vez axustada a altura da caixa interior (ou se a altura xa era a adecuada) recortar as solapas superiores para que queden ao redor de 5-7 centiacutemetros (2-3 polgadas) ou do mesmo ancho que o marco superior da caixa exterior (Consultar o paso 1 paacutexina 19)

5 Ensamblado das caixas

Colocar a caixa exterior boca arriba de forma que a xanela recortada quede cara abaixo Aplicar pegamento na cara interior do marco da xanela (por dentro da caixa)

Colocar a caixa interior boca abaixo e deslizala por dentro da caixa exterior ateacute a zona encolada Presionar as solapas para unir as duacuteas caixas formaacutendose unha caixa de dobre parede aberta polo fondo (que estaacute cara arriba)

6 Illamento e selado

Con coidado de non despegar as caixas pegar laacuteminas de aluminio nas duacuteas paredes e o fondo da caixa interior recubrindo toda a superficie entre as duacuteas caixas Esta capa de aluminio serve para mellorar o illamento da cocintildea

Encher todo o espazo entre as duacuteas caixas con anacos de xornal estrullados fibras vexetais ou outro illante

Engadir varias tiras de cartoacuten e maacuteis anacos de xornal sobre o fondo da caixa interior (que estaraacute aiacutenda cara arriba)

Finalmente pechar e pegar as solapas da caixa exterior para selar o fondo da cocintildea

7 Recubrir de aluminio o interior da caixa e a tapa

Colocar a caixa cara arriba

Diluiacuter o pegamento con auga en proporcioacuten 11 e usando unha brocha aplicar unha capa delgada sobre a cara mate do papel aluminio

Aplicar as laacuteminas de papel aluminio sobre o interior e o marco da cocintildea presionando firme e suavemente ata que se adhiran Non importa se se forma algunha engurra Deixar secar o pegamento

Repetindo o mesmo meacutetodo pegar papel aluminio no lado interno da prancha de cartoacuten que serviraacute de tapa (soacute na solapa central)

8 Cortar dobrar e pegar as esquinas da tapa

Coa tapa cara arriba facer cortes nas esquinas ateacute as lintildeas de pregado (os cortes quedaraacuten paralelos aos lados longos da tapa) Repasar estas lintildeas usando un bordo (como un mango de culler) e dobrar polas lintildeas de pregado contra un bordo recto

Pegar as solapas das esquinas para formar a tapa e manter en posicioacuten con pinzas ou mordazas ata que seque o pegamento Poden facerse pinzas improvisadas recortando pequenos anacos de cartoacuten e faceacutendolles ranuras do ancho do propio cartoacuten

9 Inserir a xanela

Aplicar adhesivo de silicona polo lado interior do marco da tapa (ao redor do reflector de papel aluminio) a continuacioacuten presionar o vidro con coidado pero firmemente para que a silicona forme unha xunta ben selada

Deixar secar todo o conxunto ateacute o diacutea seguinte

10 Soporte axustable para o reflector

Facer pequenos buracos nunha esquina do reflector e no lateral da tapa como se ve na figura Pasar anacos de corda polos buracos

Facer varias marcas nunha vara de madeira e atar a vara en ambos os extremos coas cordas anteriores para manter elevado o reflector e permitir o axuste do aacutengulo de elevacioacuten

~ ou ben ~

Dobrar un anaco de arame en ambos os extremos e pegar tiras de cartoacuten ondulado na tapa e o reflector como se ve na figura O arame encaacuteixase nas diferentes ondulacioacutens das tiras de cartoacuten para axustar o aacutengulo de elevacioacuten

11 Colocar a bandexa metaacutelica e ldquorecocerldquo a cocintildea

Colocar a bandexa metaacutelica no interior da cocintildea (serviraacute de captador solar e soporte para os recipientes) Axustar a tapa co reflector elevado e expor ao sol durante varias horas para eliminar a humidade e restos de vapores de pintura ou pegamento

OUTROS MATERIAIS E MELLORAS

ndash A xanela de vidro eacute fraacutexil e pode resultar perigosa se o forno leva un golpe No canto do vidro poden empregarse outros materiais como

a) bolsas de forno de polieacutester ou nylon que resistan as temperaturas maacuteis elevadas que poidan producirse no forno Preferiblemente se usaraacuten duacuteas bolsas separadas por un marco de cartoacuten de alomenos 5 mm de groso de xeito que quede unha caacutemara de aire entre as bolsas que sirva de illante

b) plaacutesticos riacutexidos como o policarbonato compacto ou celular O celular ten a vantaxe de que leva caacutemaras de aire que melloran o illamento e o material ten menor grosor e peso

ndash o reflector pode facerse con plaacutesticos reflectantes (como o polipropileno metalizado) no canto do papel aluminio

ndash para mellorar a estanqueidade e illamento da unioacuten entre a tapa e a caixa pode pontildeerse alguacuten material flexible que faga de xunta como caucho ou similar Se eacute posible usar o mesmo tipo de xunta que levan os fornos convencionais

ndash Poden usarse tiras de goma ou corda para manter fortemente unida a tapa aacute caixa de xeito que non haxa escapes de aire e perdas de calor

fondo do forno reforzado cunha tira de cartoacuten

bolsas de polieacutester empregadas para a xanela na figura da dereitaaparece a bolsa despregada para aumentar a superficie

bolsa despregada e pezas xanela doble pegada polapara o marco de cartoacuten parte interior da tapa

tapa completa coa ventaacute doble forno con xanela de policarbonato celularde bolsas de polieacutester e reflector de polipropileno metalizado

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

CONSTRUCIOacuteN DUNHA COCINtildeA SOLAR TIPO CAIXA (FORNO)

NOTA extracto do libro ldquoSolar Cookers how to make use and enjoyrdquo de Solar Cookers International

A cocintildea tipo caixa (forno) tarda en construiacuterse un ou dous diacuteas precisando unha noite para o secado total do pegamento Nela poden prepararse aacute vez duacuteas ou tres comidas Se se colocan pedras ou ladrillos xunto aacutes cazolas a cocintildea manteraacute a calor durante un par de horas maacuteis unha vez que o sol se pontildea sempre que a tapa estea ben pechada

Materiais necesarios

bull Duacuteas caixas grandes de cartoacuten ondulado pouco profundas e que encaixen da forma seguinte

Unha CAIXA INTERIOR de polo menos 45x55 centiacutemetros (18x22 polgadas) preferiblemente un pouco maacuteis alta que os recipientes que se vaian a utilizar

Unha CAIXA EXTERIOR un pouco maior que a interior de forma que queden polo menos 3-5 centiacutemetros (1-2 polgadas) entre as duacuteas caixas en todos os lados unha vez encaixadas Proporcioacutens ideais unha medida de altura duacuteas medidas de fondo tres medidas de ancho As cocintildeas demasiado altas crean sombras sobre o recipiente e incremeacutentanse as perdas de calor a traveacutes das paredes laterais

bull Prancha de cartoacuten ondulado para a tapa debe ser polo menos 15 centiacutemetros (6 polgadas) maacuteis longa e ancha que a caixa exterior

bull Xanela de vidro de polo menos 50x60 centiacutemetros (20x24 polgadas) algo maacuteis longa e ancha que a caixa interior

bull Prancha de metal delgado e negro cunhas dimensioacutens iguais ou algo menores que o fondo da caixa interior

bull Papel aluminio 03x20 metros (1x60 peacutes) para cortar as tiras necesarias

bull Fibras vexetais secas ou aproximadamente 50 follas de xornal cortadas en tiras e estrulladas

bull Pegamento (non toacutexico de base auga)

bull Adhesivo de silicona

bull Arame riacutexido groso ou un pau con corda de 07 metros (2 peacutes) cada un

bull Pincel ou brocha (valen os de escuma)

bull Coitela ou instrumento de corte similar

bull Laacutepis boliacutegrafo ou outro tipo de marcador

bull Regra grande ou outra peza longa de bordo recto

Construcioacuten paso a paso

1 Recortar o oco da xanela na caixa exterior

Colocar a caixa exterior boca abaixo Centrar sobre ela a caixa interior e marcar unha lintildea ao redor

Recortar pola lintildea marcada para crear unha xanela ou abertura do mesmo tamantildeo que a caixa interior Ao redor da xanela ten que quedar un pequeno marco de 5-7 centiacutemetros (2-3 polgadas)

2 Preparacioacuten da tapa marcar as lintildeas de pregado e recortar a abertura superior solapa do reflector

Centrar a caixa exterior sobre a peza de cartoacuten da tapa e marcar o contorno (son as lintildeas de pregado) Prolongar estas lintildeas ateacute os bordos da peza

Centrar a caixa interior dentro das lintildeas de pregado anteriores e marcar tameacuten o contorno desta caixa

Recortar soacute tres lados da lintildea interior (os dous lados curtos e un longo) Pregar cara arriba polo lado que non se cortou a solapa resultante seraacute o reflector e a abertura creada seraacute a xanela da cocintildea (do mesmo tamantildeo que a caixa interior)

3 Axustar a altura das caixas (se eacute necesario)

Colocar unha cazola das que se vaian a utilizar para cocintildear xunto a ambas as caixas A caixa interior debe ser un pouco maacuteis alta que as cazolas a caixa exterior ten que ser algo maacuteis alta que a interior

Se as caixas son demasiado altas

NA CAIXA INTERIOR marcar 3 centiacutemetros (1 polgada) por encima da cazola e trazar unha lintildea de dobrado ao redor de toda a caixa Repasar as lintildeas de pregado cun bordo romo (como un mango de culler)

NA CAIXA EXTERIOR marcar 5 centiacutemetros (2 polgadas) por encima da cazola e trazar unha lintildea de dobrado ao redor de toda a caixa Repasar as lintildeas de pregado cun bordo romo (como un mango de culler)

Recortar as esquinas das caixas ateacute a altura das lintildeas de pregado

Dobrar os laterais cara ao exterior seguindo os pregues efectuados

4 Recortar as solapas da caixa interior

Unha vez axustada a altura da caixa interior (ou se a altura xa era a adecuada) recortar as solapas superiores para que queden ao redor de 5-7 centiacutemetros (2-3 polgadas) ou do mesmo ancho que o marco superior da caixa exterior (Consultar o paso 1 paacutexina 19)

5 Ensamblado das caixas

Colocar a caixa exterior boca arriba de forma que a xanela recortada quede cara abaixo Aplicar pegamento na cara interior do marco da xanela (por dentro da caixa)

Colocar a caixa interior boca abaixo e deslizala por dentro da caixa exterior ateacute a zona encolada Presionar as solapas para unir as duacuteas caixas formaacutendose unha caixa de dobre parede aberta polo fondo (que estaacute cara arriba)

6 Illamento e selado

Con coidado de non despegar as caixas pegar laacuteminas de aluminio nas duacuteas paredes e o fondo da caixa interior recubrindo toda a superficie entre as duacuteas caixas Esta capa de aluminio serve para mellorar o illamento da cocintildea

Encher todo o espazo entre as duacuteas caixas con anacos de xornal estrullados fibras vexetais ou outro illante

Engadir varias tiras de cartoacuten e maacuteis anacos de xornal sobre o fondo da caixa interior (que estaraacute aiacutenda cara arriba)

Finalmente pechar e pegar as solapas da caixa exterior para selar o fondo da cocintildea

7 Recubrir de aluminio o interior da caixa e a tapa

Colocar a caixa cara arriba

Diluiacuter o pegamento con auga en proporcioacuten 11 e usando unha brocha aplicar unha capa delgada sobre a cara mate do papel aluminio

Aplicar as laacuteminas de papel aluminio sobre o interior e o marco da cocintildea presionando firme e suavemente ata que se adhiran Non importa se se forma algunha engurra Deixar secar o pegamento

Repetindo o mesmo meacutetodo pegar papel aluminio no lado interno da prancha de cartoacuten que serviraacute de tapa (soacute na solapa central)

8 Cortar dobrar e pegar as esquinas da tapa

Coa tapa cara arriba facer cortes nas esquinas ateacute as lintildeas de pregado (os cortes quedaraacuten paralelos aos lados longos da tapa) Repasar estas lintildeas usando un bordo (como un mango de culler) e dobrar polas lintildeas de pregado contra un bordo recto

Pegar as solapas das esquinas para formar a tapa e manter en posicioacuten con pinzas ou mordazas ata que seque o pegamento Poden facerse pinzas improvisadas recortando pequenos anacos de cartoacuten e faceacutendolles ranuras do ancho do propio cartoacuten

9 Inserir a xanela

Aplicar adhesivo de silicona polo lado interior do marco da tapa (ao redor do reflector de papel aluminio) a continuacioacuten presionar o vidro con coidado pero firmemente para que a silicona forme unha xunta ben selada

Deixar secar todo o conxunto ateacute o diacutea seguinte

10 Soporte axustable para o reflector

Facer pequenos buracos nunha esquina do reflector e no lateral da tapa como se ve na figura Pasar anacos de corda polos buracos

Facer varias marcas nunha vara de madeira e atar a vara en ambos os extremos coas cordas anteriores para manter elevado o reflector e permitir o axuste do aacutengulo de elevacioacuten

~ ou ben ~

Dobrar un anaco de arame en ambos os extremos e pegar tiras de cartoacuten ondulado na tapa e o reflector como se ve na figura O arame encaacuteixase nas diferentes ondulacioacutens das tiras de cartoacuten para axustar o aacutengulo de elevacioacuten

11 Colocar a bandexa metaacutelica e ldquorecocerldquo a cocintildea

Colocar a bandexa metaacutelica no interior da cocintildea (serviraacute de captador solar e soporte para os recipientes) Axustar a tapa co reflector elevado e expor ao sol durante varias horas para eliminar a humidade e restos de vapores de pintura ou pegamento

OUTROS MATERIAIS E MELLORAS

ndash A xanela de vidro eacute fraacutexil e pode resultar perigosa se o forno leva un golpe No canto do vidro poden empregarse outros materiais como

a) bolsas de forno de polieacutester ou nylon que resistan as temperaturas maacuteis elevadas que poidan producirse no forno Preferiblemente se usaraacuten duacuteas bolsas separadas por un marco de cartoacuten de alomenos 5 mm de groso de xeito que quede unha caacutemara de aire entre as bolsas que sirva de illante

b) plaacutesticos riacutexidos como o policarbonato compacto ou celular O celular ten a vantaxe de que leva caacutemaras de aire que melloran o illamento e o material ten menor grosor e peso

ndash o reflector pode facerse con plaacutesticos reflectantes (como o polipropileno metalizado) no canto do papel aluminio

ndash para mellorar a estanqueidade e illamento da unioacuten entre a tapa e a caixa pode pontildeerse alguacuten material flexible que faga de xunta como caucho ou similar Se eacute posible usar o mesmo tipo de xunta que levan os fornos convencionais

ndash Poden usarse tiras de goma ou corda para manter fortemente unida a tapa aacute caixa de xeito que non haxa escapes de aire e perdas de calor

fondo do forno reforzado cunha tira de cartoacuten

bolsas de polieacutester empregadas para a xanela na figura da dereitaaparece a bolsa despregada para aumentar a superficie

bolsa despregada e pezas xanela doble pegada polapara o marco de cartoacuten parte interior da tapa

tapa completa coa ventaacute doble forno con xanela de policarbonato celularde bolsas de polieacutester e reflector de polipropileno metalizado

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

Construcioacuten paso a paso

1 Recortar o oco da xanela na caixa exterior

Colocar a caixa exterior boca abaixo Centrar sobre ela a caixa interior e marcar unha lintildea ao redor

Recortar pola lintildea marcada para crear unha xanela ou abertura do mesmo tamantildeo que a caixa interior Ao redor da xanela ten que quedar un pequeno marco de 5-7 centiacutemetros (2-3 polgadas)

2 Preparacioacuten da tapa marcar as lintildeas de pregado e recortar a abertura superior solapa do reflector

Centrar a caixa exterior sobre a peza de cartoacuten da tapa e marcar o contorno (son as lintildeas de pregado) Prolongar estas lintildeas ateacute os bordos da peza

Centrar a caixa interior dentro das lintildeas de pregado anteriores e marcar tameacuten o contorno desta caixa

Recortar soacute tres lados da lintildea interior (os dous lados curtos e un longo) Pregar cara arriba polo lado que non se cortou a solapa resultante seraacute o reflector e a abertura creada seraacute a xanela da cocintildea (do mesmo tamantildeo que a caixa interior)

3 Axustar a altura das caixas (se eacute necesario)

Colocar unha cazola das que se vaian a utilizar para cocintildear xunto a ambas as caixas A caixa interior debe ser un pouco maacuteis alta que as cazolas a caixa exterior ten que ser algo maacuteis alta que a interior

Se as caixas son demasiado altas

NA CAIXA INTERIOR marcar 3 centiacutemetros (1 polgada) por encima da cazola e trazar unha lintildea de dobrado ao redor de toda a caixa Repasar as lintildeas de pregado cun bordo romo (como un mango de culler)

NA CAIXA EXTERIOR marcar 5 centiacutemetros (2 polgadas) por encima da cazola e trazar unha lintildea de dobrado ao redor de toda a caixa Repasar as lintildeas de pregado cun bordo romo (como un mango de culler)

Recortar as esquinas das caixas ateacute a altura das lintildeas de pregado

Dobrar os laterais cara ao exterior seguindo os pregues efectuados

4 Recortar as solapas da caixa interior

Unha vez axustada a altura da caixa interior (ou se a altura xa era a adecuada) recortar as solapas superiores para que queden ao redor de 5-7 centiacutemetros (2-3 polgadas) ou do mesmo ancho que o marco superior da caixa exterior (Consultar o paso 1 paacutexina 19)

5 Ensamblado das caixas

Colocar a caixa exterior boca arriba de forma que a xanela recortada quede cara abaixo Aplicar pegamento na cara interior do marco da xanela (por dentro da caixa)

Colocar a caixa interior boca abaixo e deslizala por dentro da caixa exterior ateacute a zona encolada Presionar as solapas para unir as duacuteas caixas formaacutendose unha caixa de dobre parede aberta polo fondo (que estaacute cara arriba)

6 Illamento e selado

Con coidado de non despegar as caixas pegar laacuteminas de aluminio nas duacuteas paredes e o fondo da caixa interior recubrindo toda a superficie entre as duacuteas caixas Esta capa de aluminio serve para mellorar o illamento da cocintildea

Encher todo o espazo entre as duacuteas caixas con anacos de xornal estrullados fibras vexetais ou outro illante

Engadir varias tiras de cartoacuten e maacuteis anacos de xornal sobre o fondo da caixa interior (que estaraacute aiacutenda cara arriba)

Finalmente pechar e pegar as solapas da caixa exterior para selar o fondo da cocintildea

7 Recubrir de aluminio o interior da caixa e a tapa

Colocar a caixa cara arriba

Diluiacuter o pegamento con auga en proporcioacuten 11 e usando unha brocha aplicar unha capa delgada sobre a cara mate do papel aluminio

Aplicar as laacuteminas de papel aluminio sobre o interior e o marco da cocintildea presionando firme e suavemente ata que se adhiran Non importa se se forma algunha engurra Deixar secar o pegamento

Repetindo o mesmo meacutetodo pegar papel aluminio no lado interno da prancha de cartoacuten que serviraacute de tapa (soacute na solapa central)

8 Cortar dobrar e pegar as esquinas da tapa

Coa tapa cara arriba facer cortes nas esquinas ateacute as lintildeas de pregado (os cortes quedaraacuten paralelos aos lados longos da tapa) Repasar estas lintildeas usando un bordo (como un mango de culler) e dobrar polas lintildeas de pregado contra un bordo recto

Pegar as solapas das esquinas para formar a tapa e manter en posicioacuten con pinzas ou mordazas ata que seque o pegamento Poden facerse pinzas improvisadas recortando pequenos anacos de cartoacuten e faceacutendolles ranuras do ancho do propio cartoacuten

9 Inserir a xanela

Aplicar adhesivo de silicona polo lado interior do marco da tapa (ao redor do reflector de papel aluminio) a continuacioacuten presionar o vidro con coidado pero firmemente para que a silicona forme unha xunta ben selada

Deixar secar todo o conxunto ateacute o diacutea seguinte

10 Soporte axustable para o reflector

Facer pequenos buracos nunha esquina do reflector e no lateral da tapa como se ve na figura Pasar anacos de corda polos buracos

Facer varias marcas nunha vara de madeira e atar a vara en ambos os extremos coas cordas anteriores para manter elevado o reflector e permitir o axuste do aacutengulo de elevacioacuten

~ ou ben ~

Dobrar un anaco de arame en ambos os extremos e pegar tiras de cartoacuten ondulado na tapa e o reflector como se ve na figura O arame encaacuteixase nas diferentes ondulacioacutens das tiras de cartoacuten para axustar o aacutengulo de elevacioacuten

11 Colocar a bandexa metaacutelica e ldquorecocerldquo a cocintildea

Colocar a bandexa metaacutelica no interior da cocintildea (serviraacute de captador solar e soporte para os recipientes) Axustar a tapa co reflector elevado e expor ao sol durante varias horas para eliminar a humidade e restos de vapores de pintura ou pegamento

OUTROS MATERIAIS E MELLORAS

ndash A xanela de vidro eacute fraacutexil e pode resultar perigosa se o forno leva un golpe No canto do vidro poden empregarse outros materiais como

a) bolsas de forno de polieacutester ou nylon que resistan as temperaturas maacuteis elevadas que poidan producirse no forno Preferiblemente se usaraacuten duacuteas bolsas separadas por un marco de cartoacuten de alomenos 5 mm de groso de xeito que quede unha caacutemara de aire entre as bolsas que sirva de illante

b) plaacutesticos riacutexidos como o policarbonato compacto ou celular O celular ten a vantaxe de que leva caacutemaras de aire que melloran o illamento e o material ten menor grosor e peso

ndash o reflector pode facerse con plaacutesticos reflectantes (como o polipropileno metalizado) no canto do papel aluminio

ndash para mellorar a estanqueidade e illamento da unioacuten entre a tapa e a caixa pode pontildeerse alguacuten material flexible que faga de xunta como caucho ou similar Se eacute posible usar o mesmo tipo de xunta que levan os fornos convencionais

ndash Poden usarse tiras de goma ou corda para manter fortemente unida a tapa aacute caixa de xeito que non haxa escapes de aire e perdas de calor

fondo do forno reforzado cunha tira de cartoacuten

bolsas de polieacutester empregadas para a xanela na figura da dereitaaparece a bolsa despregada para aumentar a superficie

bolsa despregada e pezas xanela doble pegada polapara o marco de cartoacuten parte interior da tapa

tapa completa coa ventaacute doble forno con xanela de policarbonato celularde bolsas de polieacutester e reflector de polipropileno metalizado

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

3 Axustar a altura das caixas (se eacute necesario)

Colocar unha cazola das que se vaian a utilizar para cocintildear xunto a ambas as caixas A caixa interior debe ser un pouco maacuteis alta que as cazolas a caixa exterior ten que ser algo maacuteis alta que a interior

Se as caixas son demasiado altas

NA CAIXA INTERIOR marcar 3 centiacutemetros (1 polgada) por encima da cazola e trazar unha lintildea de dobrado ao redor de toda a caixa Repasar as lintildeas de pregado cun bordo romo (como un mango de culler)

NA CAIXA EXTERIOR marcar 5 centiacutemetros (2 polgadas) por encima da cazola e trazar unha lintildea de dobrado ao redor de toda a caixa Repasar as lintildeas de pregado cun bordo romo (como un mango de culler)

Recortar as esquinas das caixas ateacute a altura das lintildeas de pregado

Dobrar os laterais cara ao exterior seguindo os pregues efectuados

4 Recortar as solapas da caixa interior

Unha vez axustada a altura da caixa interior (ou se a altura xa era a adecuada) recortar as solapas superiores para que queden ao redor de 5-7 centiacutemetros (2-3 polgadas) ou do mesmo ancho que o marco superior da caixa exterior (Consultar o paso 1 paacutexina 19)

5 Ensamblado das caixas

Colocar a caixa exterior boca arriba de forma que a xanela recortada quede cara abaixo Aplicar pegamento na cara interior do marco da xanela (por dentro da caixa)

Colocar a caixa interior boca abaixo e deslizala por dentro da caixa exterior ateacute a zona encolada Presionar as solapas para unir as duacuteas caixas formaacutendose unha caixa de dobre parede aberta polo fondo (que estaacute cara arriba)

6 Illamento e selado

Con coidado de non despegar as caixas pegar laacuteminas de aluminio nas duacuteas paredes e o fondo da caixa interior recubrindo toda a superficie entre as duacuteas caixas Esta capa de aluminio serve para mellorar o illamento da cocintildea

Encher todo o espazo entre as duacuteas caixas con anacos de xornal estrullados fibras vexetais ou outro illante

Engadir varias tiras de cartoacuten e maacuteis anacos de xornal sobre o fondo da caixa interior (que estaraacute aiacutenda cara arriba)

Finalmente pechar e pegar as solapas da caixa exterior para selar o fondo da cocintildea

7 Recubrir de aluminio o interior da caixa e a tapa

Colocar a caixa cara arriba

Diluiacuter o pegamento con auga en proporcioacuten 11 e usando unha brocha aplicar unha capa delgada sobre a cara mate do papel aluminio

Aplicar as laacuteminas de papel aluminio sobre o interior e o marco da cocintildea presionando firme e suavemente ata que se adhiran Non importa se se forma algunha engurra Deixar secar o pegamento

Repetindo o mesmo meacutetodo pegar papel aluminio no lado interno da prancha de cartoacuten que serviraacute de tapa (soacute na solapa central)

8 Cortar dobrar e pegar as esquinas da tapa

Coa tapa cara arriba facer cortes nas esquinas ateacute as lintildeas de pregado (os cortes quedaraacuten paralelos aos lados longos da tapa) Repasar estas lintildeas usando un bordo (como un mango de culler) e dobrar polas lintildeas de pregado contra un bordo recto

Pegar as solapas das esquinas para formar a tapa e manter en posicioacuten con pinzas ou mordazas ata que seque o pegamento Poden facerse pinzas improvisadas recortando pequenos anacos de cartoacuten e faceacutendolles ranuras do ancho do propio cartoacuten

9 Inserir a xanela

Aplicar adhesivo de silicona polo lado interior do marco da tapa (ao redor do reflector de papel aluminio) a continuacioacuten presionar o vidro con coidado pero firmemente para que a silicona forme unha xunta ben selada

Deixar secar todo o conxunto ateacute o diacutea seguinte

10 Soporte axustable para o reflector

Facer pequenos buracos nunha esquina do reflector e no lateral da tapa como se ve na figura Pasar anacos de corda polos buracos

Facer varias marcas nunha vara de madeira e atar a vara en ambos os extremos coas cordas anteriores para manter elevado o reflector e permitir o axuste do aacutengulo de elevacioacuten

~ ou ben ~

Dobrar un anaco de arame en ambos os extremos e pegar tiras de cartoacuten ondulado na tapa e o reflector como se ve na figura O arame encaacuteixase nas diferentes ondulacioacutens das tiras de cartoacuten para axustar o aacutengulo de elevacioacuten

11 Colocar a bandexa metaacutelica e ldquorecocerldquo a cocintildea

Colocar a bandexa metaacutelica no interior da cocintildea (serviraacute de captador solar e soporte para os recipientes) Axustar a tapa co reflector elevado e expor ao sol durante varias horas para eliminar a humidade e restos de vapores de pintura ou pegamento

OUTROS MATERIAIS E MELLORAS

ndash A xanela de vidro eacute fraacutexil e pode resultar perigosa se o forno leva un golpe No canto do vidro poden empregarse outros materiais como

a) bolsas de forno de polieacutester ou nylon que resistan as temperaturas maacuteis elevadas que poidan producirse no forno Preferiblemente se usaraacuten duacuteas bolsas separadas por un marco de cartoacuten de alomenos 5 mm de groso de xeito que quede unha caacutemara de aire entre as bolsas que sirva de illante

b) plaacutesticos riacutexidos como o policarbonato compacto ou celular O celular ten a vantaxe de que leva caacutemaras de aire que melloran o illamento e o material ten menor grosor e peso

ndash o reflector pode facerse con plaacutesticos reflectantes (como o polipropileno metalizado) no canto do papel aluminio

ndash para mellorar a estanqueidade e illamento da unioacuten entre a tapa e a caixa pode pontildeerse alguacuten material flexible que faga de xunta como caucho ou similar Se eacute posible usar o mesmo tipo de xunta que levan os fornos convencionais

ndash Poden usarse tiras de goma ou corda para manter fortemente unida a tapa aacute caixa de xeito que non haxa escapes de aire e perdas de calor

fondo do forno reforzado cunha tira de cartoacuten

bolsas de polieacutester empregadas para a xanela na figura da dereitaaparece a bolsa despregada para aumentar a superficie

bolsa despregada e pezas xanela doble pegada polapara o marco de cartoacuten parte interior da tapa

tapa completa coa ventaacute doble forno con xanela de policarbonato celularde bolsas de polieacutester e reflector de polipropileno metalizado

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

6 Illamento e selado

Con coidado de non despegar as caixas pegar laacuteminas de aluminio nas duacuteas paredes e o fondo da caixa interior recubrindo toda a superficie entre as duacuteas caixas Esta capa de aluminio serve para mellorar o illamento da cocintildea

Encher todo o espazo entre as duacuteas caixas con anacos de xornal estrullados fibras vexetais ou outro illante

Engadir varias tiras de cartoacuten e maacuteis anacos de xornal sobre o fondo da caixa interior (que estaraacute aiacutenda cara arriba)

Finalmente pechar e pegar as solapas da caixa exterior para selar o fondo da cocintildea

7 Recubrir de aluminio o interior da caixa e a tapa

Colocar a caixa cara arriba

Diluiacuter o pegamento con auga en proporcioacuten 11 e usando unha brocha aplicar unha capa delgada sobre a cara mate do papel aluminio

Aplicar as laacuteminas de papel aluminio sobre o interior e o marco da cocintildea presionando firme e suavemente ata que se adhiran Non importa se se forma algunha engurra Deixar secar o pegamento

Repetindo o mesmo meacutetodo pegar papel aluminio no lado interno da prancha de cartoacuten que serviraacute de tapa (soacute na solapa central)

8 Cortar dobrar e pegar as esquinas da tapa

Coa tapa cara arriba facer cortes nas esquinas ateacute as lintildeas de pregado (os cortes quedaraacuten paralelos aos lados longos da tapa) Repasar estas lintildeas usando un bordo (como un mango de culler) e dobrar polas lintildeas de pregado contra un bordo recto

Pegar as solapas das esquinas para formar a tapa e manter en posicioacuten con pinzas ou mordazas ata que seque o pegamento Poden facerse pinzas improvisadas recortando pequenos anacos de cartoacuten e faceacutendolles ranuras do ancho do propio cartoacuten

9 Inserir a xanela

Aplicar adhesivo de silicona polo lado interior do marco da tapa (ao redor do reflector de papel aluminio) a continuacioacuten presionar o vidro con coidado pero firmemente para que a silicona forme unha xunta ben selada

Deixar secar todo o conxunto ateacute o diacutea seguinte

10 Soporte axustable para o reflector

Facer pequenos buracos nunha esquina do reflector e no lateral da tapa como se ve na figura Pasar anacos de corda polos buracos

Facer varias marcas nunha vara de madeira e atar a vara en ambos os extremos coas cordas anteriores para manter elevado o reflector e permitir o axuste do aacutengulo de elevacioacuten

~ ou ben ~

Dobrar un anaco de arame en ambos os extremos e pegar tiras de cartoacuten ondulado na tapa e o reflector como se ve na figura O arame encaacuteixase nas diferentes ondulacioacutens das tiras de cartoacuten para axustar o aacutengulo de elevacioacuten

11 Colocar a bandexa metaacutelica e ldquorecocerldquo a cocintildea

Colocar a bandexa metaacutelica no interior da cocintildea (serviraacute de captador solar e soporte para os recipientes) Axustar a tapa co reflector elevado e expor ao sol durante varias horas para eliminar a humidade e restos de vapores de pintura ou pegamento

OUTROS MATERIAIS E MELLORAS

ndash A xanela de vidro eacute fraacutexil e pode resultar perigosa se o forno leva un golpe No canto do vidro poden empregarse outros materiais como

a) bolsas de forno de polieacutester ou nylon que resistan as temperaturas maacuteis elevadas que poidan producirse no forno Preferiblemente se usaraacuten duacuteas bolsas separadas por un marco de cartoacuten de alomenos 5 mm de groso de xeito que quede unha caacutemara de aire entre as bolsas que sirva de illante

b) plaacutesticos riacutexidos como o policarbonato compacto ou celular O celular ten a vantaxe de que leva caacutemaras de aire que melloran o illamento e o material ten menor grosor e peso

ndash o reflector pode facerse con plaacutesticos reflectantes (como o polipropileno metalizado) no canto do papel aluminio

ndash para mellorar a estanqueidade e illamento da unioacuten entre a tapa e a caixa pode pontildeerse alguacuten material flexible que faga de xunta como caucho ou similar Se eacute posible usar o mesmo tipo de xunta que levan os fornos convencionais

ndash Poden usarse tiras de goma ou corda para manter fortemente unida a tapa aacute caixa de xeito que non haxa escapes de aire e perdas de calor

fondo do forno reforzado cunha tira de cartoacuten

bolsas de polieacutester empregadas para a xanela na figura da dereitaaparece a bolsa despregada para aumentar a superficie

bolsa despregada e pezas xanela doble pegada polapara o marco de cartoacuten parte interior da tapa

tapa completa coa ventaacute doble forno con xanela de policarbonato celularde bolsas de polieacutester e reflector de polipropileno metalizado

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

9 Inserir a xanela

Aplicar adhesivo de silicona polo lado interior do marco da tapa (ao redor do reflector de papel aluminio) a continuacioacuten presionar o vidro con coidado pero firmemente para que a silicona forme unha xunta ben selada

Deixar secar todo o conxunto ateacute o diacutea seguinte

10 Soporte axustable para o reflector

Facer pequenos buracos nunha esquina do reflector e no lateral da tapa como se ve na figura Pasar anacos de corda polos buracos

Facer varias marcas nunha vara de madeira e atar a vara en ambos os extremos coas cordas anteriores para manter elevado o reflector e permitir o axuste do aacutengulo de elevacioacuten

~ ou ben ~

Dobrar un anaco de arame en ambos os extremos e pegar tiras de cartoacuten ondulado na tapa e o reflector como se ve na figura O arame encaacuteixase nas diferentes ondulacioacutens das tiras de cartoacuten para axustar o aacutengulo de elevacioacuten

11 Colocar a bandexa metaacutelica e ldquorecocerldquo a cocintildea

Colocar a bandexa metaacutelica no interior da cocintildea (serviraacute de captador solar e soporte para os recipientes) Axustar a tapa co reflector elevado e expor ao sol durante varias horas para eliminar a humidade e restos de vapores de pintura ou pegamento

OUTROS MATERIAIS E MELLORAS

ndash A xanela de vidro eacute fraacutexil e pode resultar perigosa se o forno leva un golpe No canto do vidro poden empregarse outros materiais como

a) bolsas de forno de polieacutester ou nylon que resistan as temperaturas maacuteis elevadas que poidan producirse no forno Preferiblemente se usaraacuten duacuteas bolsas separadas por un marco de cartoacuten de alomenos 5 mm de groso de xeito que quede unha caacutemara de aire entre as bolsas que sirva de illante

b) plaacutesticos riacutexidos como o policarbonato compacto ou celular O celular ten a vantaxe de que leva caacutemaras de aire que melloran o illamento e o material ten menor grosor e peso

ndash o reflector pode facerse con plaacutesticos reflectantes (como o polipropileno metalizado) no canto do papel aluminio

ndash para mellorar a estanqueidade e illamento da unioacuten entre a tapa e a caixa pode pontildeerse alguacuten material flexible que faga de xunta como caucho ou similar Se eacute posible usar o mesmo tipo de xunta que levan os fornos convencionais

ndash Poden usarse tiras de goma ou corda para manter fortemente unida a tapa aacute caixa de xeito que non haxa escapes de aire e perdas de calor

fondo do forno reforzado cunha tira de cartoacuten

bolsas de polieacutester empregadas para a xanela na figura da dereitaaparece a bolsa despregada para aumentar a superficie

bolsa despregada e pezas xanela doble pegada polapara o marco de cartoacuten parte interior da tapa

tapa completa coa ventaacute doble forno con xanela de policarbonato celularde bolsas de polieacutester e reflector de polipropileno metalizado

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

OUTROS MATERIAIS E MELLORAS

ndash A xanela de vidro eacute fraacutexil e pode resultar perigosa se o forno leva un golpe No canto do vidro poden empregarse outros materiais como

a) bolsas de forno de polieacutester ou nylon que resistan as temperaturas maacuteis elevadas que poidan producirse no forno Preferiblemente se usaraacuten duacuteas bolsas separadas por un marco de cartoacuten de alomenos 5 mm de groso de xeito que quede unha caacutemara de aire entre as bolsas que sirva de illante

b) plaacutesticos riacutexidos como o policarbonato compacto ou celular O celular ten a vantaxe de que leva caacutemaras de aire que melloran o illamento e o material ten menor grosor e peso

ndash o reflector pode facerse con plaacutesticos reflectantes (como o polipropileno metalizado) no canto do papel aluminio

ndash para mellorar a estanqueidade e illamento da unioacuten entre a tapa e a caixa pode pontildeerse alguacuten material flexible que faga de xunta como caucho ou similar Se eacute posible usar o mesmo tipo de xunta que levan os fornos convencionais

ndash Poden usarse tiras de goma ou corda para manter fortemente unida a tapa aacute caixa de xeito que non haxa escapes de aire e perdas de calor

fondo do forno reforzado cunha tira de cartoacuten

bolsas de polieacutester empregadas para a xanela na figura da dereitaaparece a bolsa despregada para aumentar a superficie

bolsa despregada e pezas xanela doble pegada polapara o marco de cartoacuten parte interior da tapa

tapa completa coa ventaacute doble forno con xanela de policarbonato celularde bolsas de polieacutester e reflector de polipropileno metalizado

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

bolsa despregada e pezas xanela doble pegada polapara o marco de cartoacuten parte interior da tapa

tapa completa coa ventaacute doble forno con xanela de policarbonato celularde bolsas de polieacutester e reflector de polipropileno metalizado

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

A cocintildea solar e os productos de comercio xusto daacutense a man nesta proposta ldquodoblemente sostiblerdquo porque usa enerxiacutea renovable reduce a contaminacioacuten ambiental fomenta a agricultura ecoloacutexica e reduce a desigualdade social

O COMERCIO XUSTO eacute un concepto novo de relacioacuten comercial no que se establece un prezo miacutenimo para os productos a partir dos custos e necesidades dos productores Desta forma as persoas sempre tentildeen garantidos uns ingresos e poden saiacuter da pobreza manterse co seu traballo e ter un futuro para eles e os seus fillos Oacutes consumidores saacuteelles maacuteis caro nun principio pero a longo prazo saimos gantildeando todos

O comercio xusto reduce a desigualdade entre o primeiro e o terceiro mundo frena o deterioro do medio ambiente facilita o acceso aacute sauacutede educacioacuten e auga potable de todo o mundo evita a explotacioacuten infantil e os movementos migratorios indiscriminados En resumen axuda a acadar un mundo maacuteis feliz para todos

A actividade consiste nunha presentacioacuten sobre a cocintildea solar e o comercio xusto a elaboracioacuten polos alumnos de diversos traballos sobre estes temas ou elaborar unha unidade didaacutectica especiacutefica Pode utilizarse a seguinte unidade creada por Montserrat Rodriacuteguez Paz que estaacute disponible no enlace

httpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf

A continuacioacuten poacutedese ldquopasar aacute praacutecticardquo preparando chocolate ou cafeacute na cocintildea solar utilizando productos procedentes de comercio xusto

Os productos de comercio xusto poden obterse en tendas de comercio xusto (hai en moitas cidades) nalgunhas grandes superficies (ALCAMPO CARREFOUR) ou por internet (httpwwwintermonoxfamorg)

Cafeacute e chocolate dous exemplos de productos procedentes de comercio xusto

ACTIVIDADES COCINtildeA SOLAR E COMERCIO XUSTO

PREPARACIOacuteN DE CHOCOLATE SOLAR

Os elementos fundamentais son auga ou leite cacao soluble (imprescindible que sexa procedente de comercio xusto) unha cocintildea solar e por suposto un diacutea despexado Non esquezas usar vasos culleres e panos reciclablesQuentar a auga ou leite na cocintildea solar e servir nos vasos engadindo a cantidade de cacao que prefira cada un A disfrutar da enerxiacutea solar

Cafeacute e chocolate solares na Semana das Ciencias 2008 no IES Escolas Proval

CAFEacute SOLAR

Neste caso ponse na pota auga con cafeacute (ten que ser procedente de comercio xusto claro) e deixar que chegue a ferver Servir nos vasos colando o liacutequido Se se quere con leite poacutedese pontildeer a quentar na cocintildea oacute lado do cafeacute

Chocolatada solar no IES Tomintildeo no Diacutea Solar Europeo 2008

ACTIVIDADES MAGOSTO SOLAR

O comercio xusto tameacuten pode darse preto de noacutes Moitos productores de castantildea xa non a recollen porque o prezo que lles dan por ela non paga a pena O mesmo pasa con outros productos locais como a pataca ou o leite O magosto solar eacute unha forma de concienciarnos deste problema que contribuacutee a despoboar as zonas rurais e afastarnos da natureza

As castantildeas deste magosto tentildeen que obterse mediante comercio xusto mercaacutendoas oacutes productores ou recolleacutendoas directamente (se eacute posible) para valorar o esforzo que fan as persoas que se adican a este traballoOutros elementos necesarios son a cocintildea solar e un diacutea de San Martintildeo despexado

Se non hai sol ese diacutea sempre podemos recurrir oacute magosto tradicional que tameacuten emprega enerxiacutea renovable (en forma de biomasa)

Imaxes dun magosto solar celebrado no IES Escolas Proval (Nigraacuten)

OUTRAS ACTIVIDADES

A cocintildea solar eacute un campo aberto no que se pode experimentar con novas propostas ata onde nos leve a imaxinacioacuten Velaquiacute algunhas ideas

ndash Preparacioacuten de pastas pizza spaghetti lasantildea

ndash Preparacioacuten de bebidas cafeacute teacute chocolate infusioacutens

ndash Preparacioacuten de postres biscoitos flanes arroz con leite

ndash Especialidades tradicionais magosto solar filloas

ndash Preparacioacuten de marmelo e outras conservas

REFERENCIAS

ndash Paacutexina web sobre cocintildea solar de Enxentildeeiros sen Fronteiras (Euskadi)httpcocinasolarisfes

ndash Fundacioacute Terrapaacutexina web wwwterraorgldquoen busca del solrdquo (programa pedagoacutegico para la cocina solar paraboacutelica)

httpwwwterraorgdataen_busca_del_solpdf

ndash Organizacioacuten Solar Cookers International (SCI)paacutexina web httpsolarcookersorgSolar Cooking Archive httpsolarcookingorgSolar Cooking Wiki httpsolarcookingwikiacom

ndash Galeriacutea de cocintildeas solares httpsolarcookingorgplansdefaulthtm(en castelaacuten) httpessolarcookingwikiacomwikiEl_Wiki_de_las_Cocinas_Solares

ndash manual (en ingleacutes) ldquoSolar Cookers How to make use and enjoy (10th edition)rdquo httpsolarcookingwikiacomwikiImageCooKit_plans_detailedpdfhttpimages3wikianocookienetsolarcookingimages557CooKit_plans_detailedpdfhttpsolainaesdrupalfilessolar_cookers_how_to_make_use_enjoypdf

ndash traduccioacuten oacute castelaacuten (versioacuten preliminar)httpsolainaesdrupalfilescocinas_solares_como_construirlas_y_utilizarlaspdf

ndash funcionamento das cocintildeas solares (en castelaacuten)httpessolarcookingwikiacomwikiEntendiendo_intuitivamente_el_funcionamiento_de_la_cocina_solar

ndash Cocintildea por retencioacutenhttpsolarcookingwikiacomwikiHeat-retention_cookinghttpessolarcookingwikiacomwikiCoccioacuten_por_retencioacuten

ACTIVIDADES MAGOSTO SOLAR

O comercio xusto tameacuten pode darse preto de noacutes Moitos productores de castantildea xa non a recollen porque o prezo que lles dan por ela non paga a pena O mesmo pasa con outros productos locais como a pataca ou o leite O magosto solar eacute unha forma de concienciarnos deste problema que contribuacutee a despoboar as zonas rurais e afastarnos da natureza

As castantildeas deste magosto tentildeen que obterse mediante comercio xusto mercaacutendoas oacutes productores ou recolleacutendoas directamente (se eacute posible) para valorar o esforzo que fan as persoas que se adican a este traballoOutros elementos necesarios son a cocintildea solar e un diacutea de San Martintildeo despexado

Se non hai sol ese diacutea sempre podemos recurrir oacute magosto tradicional que tameacuten emprega enerxiacutea renovable (en forma de biomasa)

Imaxes dun magosto solar celebrado no IES Escolas Proval (Nigraacuten)

OUTRAS ACTIVIDADES

A cocintildea solar eacute un campo aberto no que se pode experimentar con novas propostas ata onde nos leve a imaxinacioacuten Velaquiacute algunhas ideas

ndash Preparacioacuten de pastas pizza spaghetti lasantildea

ndash Preparacioacuten de bebidas cafeacute teacute chocolate infusioacutens

ndash Preparacioacuten de postres biscoitos flanes arroz con leite

ndash Especialidades tradicionais magosto solar filloas

ndash Preparacioacuten de marmelo e outras conservas

REFERENCIAS

ndash Paacutexina web sobre cocintildea solar de Enxentildeeiros sen Fronteiras (Euskadi)httpcocinasolarisfes

ndash Fundacioacute Terrapaacutexina web wwwterraorgldquoen busca del solrdquo (programa pedagoacutegico para la cocina solar paraboacutelica)

httpwwwterraorgdataen_busca_del_solpdf

ndash Organizacioacuten Solar Cookers International (SCI)paacutexina web httpsolarcookersorgSolar Cooking Archive httpsolarcookingorgSolar Cooking Wiki httpsolarcookingwikiacom

ndash Galeriacutea de cocintildeas solares httpsolarcookingorgplansdefaulthtm(en castelaacuten) httpessolarcookingwikiacomwikiEl_Wiki_de_las_Cocinas_Solares

ndash manual (en ingleacutes) ldquoSolar Cookers How to make use and enjoy (10th edition)rdquo httpsolarcookingwikiacomwikiImageCooKit_plans_detailedpdfhttpimages3wikianocookienetsolarcookingimages557CooKit_plans_detailedpdfhttpsolainaesdrupalfilessolar_cookers_how_to_make_use_enjoypdf

ndash traduccioacuten oacute castelaacuten (versioacuten preliminar)httpsolainaesdrupalfilescocinas_solares_como_construirlas_y_utilizarlaspdf

ndash funcionamento das cocintildeas solares (en castelaacuten)httpessolarcookingwikiacomwikiEntendiendo_intuitivamente_el_funcionamiento_de_la_cocina_solar

ndash Cocintildea por retencioacutenhttpsolarcookingwikiacomwikiHeat-retention_cookinghttpessolarcookingwikiacomwikiCoccioacuten_por_retencioacuten

OUTRAS ACTIVIDADES

A cocintildea solar eacute un campo aberto no que se pode experimentar con novas propostas ata onde nos leve a imaxinacioacuten Velaquiacute algunhas ideas

ndash Preparacioacuten de pastas pizza spaghetti lasantildea

ndash Preparacioacuten de bebidas cafeacute teacute chocolate infusioacutens

ndash Preparacioacuten de postres biscoitos flanes arroz con leite

ndash Especialidades tradicionais magosto solar filloas

ndash Preparacioacuten de marmelo e outras conservas

REFERENCIAS

ndash Paacutexina web sobre cocintildea solar de Enxentildeeiros sen Fronteiras (Euskadi)httpcocinasolarisfes

ndash Fundacioacute Terrapaacutexina web wwwterraorgldquoen busca del solrdquo (programa pedagoacutegico para la cocina solar paraboacutelica)

httpwwwterraorgdataen_busca_del_solpdf

ndash Organizacioacuten Solar Cookers International (SCI)paacutexina web httpsolarcookersorgSolar Cooking Archive httpsolarcookingorgSolar Cooking Wiki httpsolarcookingwikiacom

ndash Galeriacutea de cocintildeas solares httpsolarcookingorgplansdefaulthtm(en castelaacuten) httpessolarcookingwikiacomwikiEl_Wiki_de_las_Cocinas_Solares

ndash manual (en ingleacutes) ldquoSolar Cookers How to make use and enjoy (10th edition)rdquo httpsolarcookingwikiacomwikiImageCooKit_plans_detailedpdfhttpimages3wikianocookienetsolarcookingimages557CooKit_plans_detailedpdfhttpsolainaesdrupalfilessolar_cookers_how_to_make_use_enjoypdf

ndash traduccioacuten oacute castelaacuten (versioacuten preliminar)httpsolainaesdrupalfilescocinas_solares_como_construirlas_y_utilizarlaspdf

ndash funcionamento das cocintildeas solares (en castelaacuten)httpessolarcookingwikiacomwikiEntendiendo_intuitivamente_el_funcionamiento_de_la_cocina_solar

ndash Cocintildea por retencioacutenhttpsolarcookingwikiacomwikiHeat-retention_cookinghttpessolarcookingwikiacomwikiCoccioacuten_por_retencioacuten

ndash Cocintildea solar tipo caixahttpessolarcookingwikiacomwikiCocina_Solar _Miacutenima httpsolarcookingwikiacomwikiMinimum_Solar_Box_Cooker

ndash Cocintildea CooKitdescricioacuten e montaxe (en ingleacutes) httpsolarcookingwikiacomwikiCooKitdescricioacuten e montaxe (en castelaacuten) httpsolarcookingorgespanolcookit-spanhtm

ndash Cocintildea FunnelhttpsolarcookingwikiacomwikiFunnel_cookerhttpsolarcookingorgespanolfunnel-spanhtm

ndash Cocintildea Fun-Panelen ingleacutes httpsolarcookingwikiacomwikiFun-Panelen castelaacuten httpessolarcookingwikiacomwikiFun-Panelplanos (en ingleacutes) httpwwwfreewebscomsunnycookerfunpanelcookerplanhtmplanos (corel draw) httpwebzoomfreewebscomsunnycookerFun-Panel Planscdr

REFERENCIAS

ndash Paacutexina web da ONG Intermoacuten sobre comercio xustowwwintermonoxfamorg

ndash Paacutexina da Aula de Enerxiacuteas Renovables do IES Escolas Proval (Nigraacuten)httpcentroseduxuntaesiesescolasprovalenerxias

ndash Paacutexina persoal do autor sobre enerxiacuteas renovables e cultura tradicional galegahttpsolainaes

ndash Unidade Didaacutectica sobre enerxiacuteas renovables e comercio xustohttpsolainaesdrupalfilesud_cocina_solar_montsepdf