el abandono universitario. el caso de la universitat de ...‘ach.pdf · el abandono universitario....

70
El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat de Barcelona 2016 XVII Encuentros SIOU Universidades Españolas 2016. La Información y Orientación Universitaria: Más Allá de la Admisión

Upload: hoangdung

Post on 30-Sep-2018

232 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El abandono universitario. El

caso de la Universitat de

Barcelona.

Jordi Suriñach

Laboratorio AQR-Lab. Universitat de Barcelona

2016

XVII Encuentros SIOU Universidades Españolas 2016.

La Información y Orientación Universitaria: Más Allá de

la Admisión

Page 2: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Introducción

Motivación del estudio

El Vicerrectorado de Política Académica preocupado por conocer determinantes

de las tasas de abandono que presentan las enseñanzas de la UB, ha realizado

los siguientes estudios:

•Análisis de los determinantes del abandono de las titulaciones, desde la

perspectiva MACRO

•Análisis de los determinantes del abandono de las titulaciones, desde la

perspectiva MICRO

• Análisis MICRO diferenciando entre estudiantes de 1r año y de resto de

cursos

•Encuesta a estudiantes sobre expectativas y opinión de los grados

•Análisis de los grados de Geografía y Geología

•Análisis del perfil de estudiantes de primer curso que abandonan

Page 3: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Introducción

A los efectos del estudio se entiende que un estudiante ha abandonado sus

estudios cuando, sin haber finalizado el título (sin haber superado la totalidad de

los créditos del título), está dos cursos académicos consecutivos sin

matricularse de ningún crédito

osmatriculadsestudiantetotal

estudioslosabandonanquesestudianteabandonodetasa

Variable objecto de Análisis

TASA DE ABANDONO

Page 4: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Información considerada-ANÁLISIS MACRO

ETAPA 1: Análisis MACRO Información considerada

Todos los títulos de primer y segundo ciclo ofrecidos por la UB: 34

Cursos académicos: 2000-01, 2001-02 y 2002-03

Ensenyaments Ensenyaments

ADE Filologia Hispànica

Belles Arts Filologia Italiana

Biologia Filologia Portuguesa

Ciències Ambientals Filologia Romànica

Dret Filosofia

Economia Física

Enginyeria Química Geografia

Farmàcia Geologia

Filologia Alemanya Història

Filologia Anglesa Història de l’Art

Filologia Àrab Matemàtiques

Filologia Catalana Medicina

Filologia Clàssica Odontologia

Filologia Eslava Pedagogia

Filologia Francesa Psicologia

Filologia Gallega Química

Filologia Hebrea Sociologia

Page 5: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Variables consideradas-ANÁLISIS MACRO

Variables consideradas en el estudio

La variable endógena objeto de estudio es la tasa de abandono promedio de

los cursos académicos 2000-2001, 2001-2002 y 2002-2003 diferenciando entre

estudiantes de nuevo acceso y estudiantes que llevan cursando sus estudios

dos o más cursos académicos

Las variables explicativas potenciales consideradas en el análisis pretenden

recoger diferentes aspectos relativos a los estudiantes que se han agrupado

en cuatro categorías:

académica, familiar, socioeconómica y geográfica

Además, también se han considerado dos aspectos de tipo cualitativo:

1. El grado de experimentalidad del título

2. El "tamaño" del título (entendido desde el punto de vista del número de

estudiantes que lo cursan)

Page 6: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis descriptivo-ANÁLISIS MACRO

La tasa de abandono media de los estudiantes de nuevo acceso a la UB de

los cursos académicos 2000-01, 2001-02 y 2002-03 es del 20,74% con una

desviación estándar del 0,08955

Análisis descriptivo de la tasa de abandono

Si se consideran los estudiantes que llevan cursando estudios dos o más

cursos académicos, la tasa de abandono media es considerablemente

inferior: el 10,50% con una desviación estándar del 0,07222

Page 7: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis descriptivo-ANÁLISIS MACRO

Tasas de abandono de los títulos de la UB por los estudiantes de nuevo

acceso y los estudiantes que no son de nuevo acceso

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

AD

E

BE

LL

ES

AR

TS

BIO

LO

GIA

CIÈ

NC

IES

AM

BIE

NT

AL

S

DR

ET

EC

ON

OM

IA

EN

GIN

YE

RIA

QU

ÍMIC

A

FA

RM

ÀC

IA

FIL

O A

LE

MA

NY

A

FIL

O A

NG

LE

SA

FIL

O À

RA

B

FIL

O C

AT

AL

AN

A

FIL

O C

SS

ICA

FIL

O E

SL

AV

A

FIL

O F

RA

NC

ES

A

FIL

O H

EB

RE

A

FIL

O H

ISP

ÀN

ICA

FIL

O I

TA

LIA

NA

FIL

O P

OR

TU

GU

ES

A

FIL

O R

OM

ÀN

ICA

FIL

OS

OF

IA

FÍS

ICA

GE

OG

RA

FIA

GE

OL

OG

IA

HIS

RIA

HIS

RIA

DE

L'A

RT

MA

TE

TIQ

UE

S

ME

DIC

INA

OD

ON

TO

LO

GIA

PE

DA

GO

GIA

PS

ICO

LO

GIA

QU

ÍMIC

A

SO

CIO

LO

GIA

NOUS NO_NOUS Mitjana NOUS Mitjana NO NOUS

Page 8: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis descriptivo-ANÁLISIS MACRO

Enseñanzas ordenadas en función de su tasa de abandono NO NOUS

Ensenyament Taxa abandonament

Medicina 1,3%

Farmàcia 2,4%

Odontologia 4,1%

Biologia 4,9%

Psicologia 5,0%

Ciències Ambientals 5,0%

Enginyeria Química 5,0%

Economia 6,2%

Pedagogia 6,4%

ADE 6,6%

Sociologia 7,0%

Química 7,2%

Belles Arts 7,6%

Geologia 7,8%

Dret 7,8%

Filologia Anglesa 8,3%

Geografia 8,5%

Filologia Eslava 8,5%

Història de l'Art 9,3%

Història 9,8%

Matemàtiques 10,2%

Filologia Hispànica 10,6%

Física 10,9%

Filologia Catalana 11,7%

Filologia Hebrea 12,9%

Filosofia 13,5%

Filologia Alemanya 13,7%

Filologia Àrab 14,4%

Filologia Romànica 15,1%

Filologia Clàssica 15,7%

Filologia Francesa 18,2%

Filologia Italiana 18,4%

Filologia Portuguesa 21,8%

NOUS

Ensenyament Taxa abandonament

Medicina 4,7%

Odontologia 5,6%

Ciències Ambientals 6,4%

Farmàcia 6,8%

Enginyeria Química 9,8%

Biologia 10,1%

Pedagogia 12,7%

Belles Arts 12,9%

Economia 13,4%

ADE 13,5%

Psicologia 15,9%

Filologia Eslava 16,2%

Química 19,6%

Filologia Hispànica 19,6%

Filologia Portuguesa 20,0%

Física 21,5%

Sociologia 22,0%

Filologia Anglesa 22,3%

Dret 23,0%

Filologia Hebrea 24,4%

Filologia Romànica 24,8%

Història de l'Art 26,2%

Història 26,7%

Filologia Catalana 27,0%

Filosofia 27,7%

Filologia Alemanya 28,5%

Geografia 29,0%

Geologia 29,5%

Matemàtiques 29,6%

Filologia Clàssica 32,1%

Filologia Italiana 32,1%

Filologia Àrab 33,7%

Filologia Francesa 37,0%

Page 9: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis descriptivo-ANÁLISIS MACRO

Variable NOUS NO NOUS Variable NOUS NO NOUS

Pdones PEMEP 0,392

Phomes PEMBE 0,490

PE18 -0,731 PEMS -0,367

PE19 -0,359 PEMEM

PE20 0,458 -0,725 PEMES -0,343

PE21 -0,559 PEMA

PE22 0,400 -0,505 PSC

PE23 PLE 0,359

PE24 0,623 0,540 PLF

PE25 0,659 0,728 PLA

PE26_30 0,502 0,691 PNT

PE31_40 0,525 PHTSSA -0,372

PE41_50 0,471 PHTSTE

PE51_m 0,645 PHTSM10 0,554

Pespanyols -0,542 -0,352 PHTS1020 -0,353

Pestrangers 0,542 0,352 PHTS2030

PBCNC 0,489 0,751 PHTSM30

PCU Nota_PAAU -0,682 -0,571

PP1C -0,617 Nota_FP

PP2C Nota_Dipl_Llic

PRC -0,476 Nota_25_anys

PFC -0,374 -0,351 PVPPAU -0,349 -0,678

PEPSE 0,354 PVPDLA 0,389 0,692

PEPEP 0,625 PVPFP2

PEPBE -0,484 PVPMG25

PEBS PP1

PEPEM 0,415 PP23

PEPES -0,346 -0,442 PPA

PEPA PCM -0,338

PEMSE 0,749 PCS -0,569

Correlaciones entre la tasa de abandono y las variables explicativas potenciales

consideradas en el estudio

Page 10: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Anàlisis descriptivo-ANÁLISIS MACRO

Perfil del estudiante tipo ("promedio") de nuevo acceso

Mujer (63,13%), de dieciocho años (39,87%), de

nacionalidad española (95,99%), vive en Barcelona ciudad

(42,77%), estudios del padre primarios (25,02%) o

superiores (23,44%), estudios de la madre primarios

(30,67%) o bachillerato elemental (18,13%), que no trabaja

ninguna hora a la semana (42,18%), que accede vía PAU

(opción 0, 1 o 7) (90,10%) con una calificación de PAU de

6,57, que cursa la enseñanza que seleccionó en primera

preferencia (89,71%), que se matricula del 95,07% de los

créditos del primer curso y que supera el 63,09% de los

créditos de los que se matricula

Page 11: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis descriptivo-ANÁLISIS MACRO

Perfil del estudiante tipo ( "promedio") que lleva dos o más

cursos académicos cursando estudios en la UB

Mujer (64,69%), de 21-23 años (56,98%), de nacionalidad

española (98,04%), vive en Barcelona ciudad (46,61%),

estudios del padre primarios (29,96%) o superiores

(20,80%), estudios de la madre primarios (34,30%) o

bachillerato elemental (22,74%), que no trabaja ningún hora

a la semana o lo hace de manera esporádica pero siempre

menos de 10 horas (69,16%), que accedió vía PAU (opción

0, 1 o 7) (93,76%) con una calificación de PAU de 6,43, que

cursa la enseñanza que seleccionó en primera preferencia

(83,58%) y que se matricula del 88,34% de los créditos que

le corresponde de acuerdo con el itinerario curricular de la

enseñanza

Page 12: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis causal-ANÁLISIS MACRO

Análisis causal para los estudiantes de nuevo

acceso

1. Análisis del efecto del grado de experimentalidad sobre la tasa de

abandono

iiiii uGEGEGEabandonotasa 432 4321

j

Estadístic t

Constant 0,26080 15,11 (***)

GE2 -0,09151 -2,53 (**)

GE3 -0,08491 -2,15 (**) Variables

GE4 -0,13785 -4,31 (***)

Coeficient de determinació 42,7%

Estadístic F 7,21 (***)

Coeficients estadísticament significatius: (*) al 10%, (**) al 5% i (***) a l’1%

Page 13: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis causal-ANÁLISIS MACRO

2. Análisis del efecto del tamaño de la enseñanza sobre la tasa de abandono

iiii uGRANPETITabandonotasa 321

Tamaño de las enseñanzas definida a partir de número de estudiantes de nuevo acceso: enseñanza grande

(más de 300 estudiantes), media (entre 100 y 300 estudiantes) y pequeña (menos de 100 estudiantes)

j

Estadístic t

Constant 0,20766 8,80 (***)

PETIT 0,03581 1,05 Variables

GRAN -0,05480 -1,43

Coeficient de determinació 15,4%

Estadístic F 2,72 (*)

Coeficients estadísticament significatius: (*) al 10%, (**) al 5% i (***) a l’1%

Page 14: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis causal-ANÁLISIS MACRO

Como resultado de este procedimiento seguido, se ha encontrado que el mejor

modelo para explicar la tasa de abandono es:

ii7i6

i5i4i3i3i21i

u20PEPEPES

PespanyolsPCS4GE3GE2GEntabandonametaxa

j

Estadístic t

Constant 1,3245 8,47 (***)

GE2 -0,07121 -4,08 (***)

GE3 -0,02836 -1,52

GE4 -0,07832 -4,96 (***)

PCS -0,38190 -7,47 (***)

Pespanyols -0,84200 -5,55 (***)

PEPES -0,30529 -4,09 (***)

Variables

PE20 0,40970 2,54 (**)

Coeficient de determinació 90,7%

Estadístic F 34,84 (***)

Coeficients estadísticament significatius: (*) al 10%, (**) al 5% i (***) a l’1%

Page 15: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Anàlisi causal-ANÁLISIS MACRO

Coeficientes beta asociados a las variables explicativas del modelo

Variable coeficient beta

PCS -0,475082747

Pespanyols -0,386849872

PEPES -0,268982479

PE20 0,186206477

Page 16: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis causal-ANÁLISIS MACRO

Análisis causal por los estudiantes que han cursado dos o más cursos

académicos

j

Estadístic t

Constant 0,00322 0,12

GE2 -0,03627 -3,65 (***)

GE3 0,01386 1,03

GE4 -0,03171 -2,70 (**)

PEPEP 0,23973 3,01 (***)

PEMSE 1,61860 11,31 (***)

PEPSE -2,03710 -8,91 (***)

PE25 0,55410 2,58 (**)

Variables

PE19 -0,11368 -2,56 (**)

Coeficient de determinació 95,2%

Estadístic F 61,67 (***)

Page 17: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis causal-ANÁLISIS MACRO

Coeficientes beta asociados a las variables explicativas del modelo

Variable coeficient beta

PEPEP 0,217755303

PEMSE 0,674155192

PEPSE -0,54241807

PE25 0,220120867

PE19 -0,20588956

Page 18: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis cluster-ANÁLISIS MACRO

Dendograma para los estudiantes de nuevo acceso

191620143133262325211312171015111892829843230322472722561

0,00

33,33

66,67

100,00

Observations

Similarity

DendrogramComplete Linkage; Squared Euclidean Distance

Page 19: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis cluster-ANÁLISIS MACRO

Dendrograma por el caso de los estudiantes que llevan cursando sus estudios dos

o más cursos académicos en la UB

41716201915113130293227242622211312181092823332571428334561

0,00

33,33

66,67

100,00

Observations

Similarity

DendrogramComplete Linkage; Squared Euclidean Distance

Page 20: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Conclusiones / recomendaciones-ANÁLISIS MACRO

1. La tasa de abandono por los estudiantes de nuevo acceso es sensiblemente

superior a la tasa de abandono por los estudiantes que llevan cursando sus

estudios dos o más cursos académicos

Habría, pues, reducir la tasa de abandono de los estudiantes de nuevo

acceso. Para ello, sería necesario garantizar que los estudiantes de nuevo

acceso iniciaran los estudios que realmente quieren hacer, que cursen la

enseñanza por el que tienen mayor vocación y no condicionar su elección por

modas y otras influencias (series televisivas, etc.).

Por ello, una posible acción a llevar a cabo podría ser dar más información de

las enseñanzas de la UB a los estudiantes de secundaria y esta información

se debería facilitar el inicio del primer curso del bachillerato (antes de que el

estudiante diseñe su itinerario curricular). Estas informaciones deberían incluir

no sólo los objetivos y los contenidos de la enseñanza sino también las

competencias y las habilidades que los estudiantes alcanzarán, las salidas

profesionales y académicas que da la enseñanza, los requisitos y

recomendaciones para cursar la enseñanza (actitud y aptitudes que debe tener

el estudiante, opción de bachillerato más adecuada para la enseñanza,

asignaturas optativas de modalidad cursar que son más adecuadas para la

enseñanza, etc.)

Page 21: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Conclusiones / recomendaciones-ANÁLISIS MACRO

2. Una segunda estrategia para reducir el abandono, sería hacer un mayor

seguimiento del primer año académico de los estudiantes que llegan a la UB.

Probablemente, mayor tutorización y seguimiento de sus estudios ayudaría a

reducir las tasas de abandono. Un estudio "micro" más específico para este

colectivo, separando por titulaciones, parece del todo necesario

3. Para todos los estudiantes, a los de nuevo acceso pero en especial para los

estudiantes que llevan dos o más cursos académicos en la UB, habría que

averiguar las causas que llevan a unas tasas de abandono tan elevadas en

las enseñanzas de Filología. Tienen que ver con la motivación de los

estudiantes? Tienen que ver con factores académicos (bajo rendimiento, etc.)?

Tienen que ver con las salidas profesionales para las que capacitan?

Page 22: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Conclusiones / recomendaciones-ANÁLISIS MACRO

4. En el caso de los estudiantes de nuevo acceso se observa una correlación

negativa entre la tasa de abandono y el PCS respecto a los créditos

matriculados. Mientras que en el caso de los estudiantes que llevan más de

un año cursando estudios la correlación negativa se encuentra con el PCM

respecto al total de créditos de la enseñanza. Por tanto:

• estudiantes de nuevo acceso: abandonan los que no logran superar un

número elevado de créditos respecto a los créditos de que se matriculen. Es

decir, aquellos estudiantes que no han alcanzado un rendimiento suficiente.

Medida: diseñar estrategias docentes para mejorar el rendimiento

académico de los estudiantes de primer año.

• estudiantes con uno o más cursos académicos en la UB: no es

relevante los créditos superados respecto a los que se han matriculado sino

que la cuestión relevante es de cuántos créditos se han matriculado del total

de créditos ofrecidos. Es, pues, una cuestión más relacionada con "lo que

queda por terminar" (créditos que restan para matricularse y, por tanto, para

superar) y no tanto con el rendimiento alcanzado en los años cursados.

Medida: diseñar estrategias de fidelización de los estudiantes, de motivación

y de seguimiento.

Page 23: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Conclusiones / recomendaciones-ANÁLISIS MACRO

En este sentido, la evaluación continua, el aprendizaje mediante la realización de

diferentes actividades académicas y los planes de acción tutorial pueden ser una

buena herramienta.

Page 24: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Objetivo:

Estudio de las características individuales

que determinan las tasas de abandono

en la Universidad de Barcelona

2008

ETAPA 2: Análisis MICRO

Page 25: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Introducción-Análisis MICRO

• BBDD

42.937 estudiantes

33 variables

• Cursos: 2000-01, 2001-02, 2002-03

• Titulaciones: Administración y Dirección de Empresas,

Ingeniería Química, Farmacia, Física, las Filologías Alemania,

Inglesa, Catalana, Clásica e Hispánica, Geología, Historia,

Matemáticas y Pedagogía

Page 26: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Introducción- Estrategia-Análisis MICRO

1. Selección titulaciones: Nivel vocacional, Nivel abandono, Áreas

conocimiento, Tamaño titulación

2. Definición variable endógena

3. Selección técnica: Logit

4. Análisis descriptivo

5. Especificación modelo para el conjunto titulaciones

5. Especificación para cada titulación

6. Análisis de resultados

7. Detección población de riesgo

Page 27: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Tabla 1.2. Variables incluidas en la base de datos

Clasificación Variable Descripción

académico id Identificador de l’alumne

abandona L’alumne no finalitza estudis i no s’ha matriculat els dos cursos següents al curs de l’estudi

notapreins Nota d’accés per preinscripció

nivell Nivell d’estudis (tret a partir de la vía d'accés GIGA de l'estudiant a l'ensenyament)

curs Curs de l’estudi

enseny Codi GIGA de l’ensenyament en que està matriculat

alnipr Nivell professional de l’alumne

beca Beca de la que gaudeix l’alumne

nota Nota ponderada fins el curs de l'estudi

acaba L’alumne finalitza els estudis el curs de l’estudi o durant els dos cursos següents

crsup Crèdits superats fins el curs de l’estudi inclòs

anysens Anys que l’alumne fa que va iniciar l’estudi

crmat Crèdits matriculats el curs de l’estudi

crconsum Total de crèdits que l’alumne a matriculat, considerant totes les convocatòries

ordre Ordre de preferència

familiar paestu Nivell d’estudis del pare

maestu Nivell d’estudis de la mare

famnomb L’alumne és família nombrosa

germans N. de germans

socioeconómica sexe Sexe

edat Edat

alsila Situació laboral de l’alumne

hotreb Hores de treball a la setmana

escivi Estat civil de l’alumne

fonfin Font de finançament

tiresi Tipus de residència de l’alumne

titoac Titulació d’accés

sistema tiacce Tipus d’accés

víapreins Vía d’accés per preinscripció

persuniv Classe de matrícula com a personal de les Universitats Públiques

altajuts Classe de matrícula amb altres ajuts

geográfica copob Codi població de residència (Codis INE de les poblacions)

corona Corona a la qual pertany la població de residència

Page 28: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Tabla 2.1. Titulaciones incluidas en el estudio

Titulación Numero de

estudiantes

Tasa de

abandono

ADE 8,022 7.79%

E_QUIMICA 1,071 5.65%

FARMACIA 5,469 3.08%

FISICA 2,552 12.82%

F_ALEMANYA 504 16.19%

F_ANGLESA 1,778 11.83%

F_CATALANA 1,313 14.18%

F_CLASSICA 502 19.28%

F_HISPANICA 1,729 12.66%

GEOLOGIA 1,102 13.03%

HISTORIA 4,484 12.90%

MATEMATIQUES 1,500 13.68%

PEDAGOGIA 2,872 7.76%

Page 29: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Anàlisi Descriptiva

0.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

TOTALADE

E_QUIM

ICA

FARMACIA

FISIC

A

F_ALEMANYA

F_ANGLESA

F_CATALANA

F_CLASSICA

F_HISPANIC

A

GEOLOGIA

HISTORIA

MATEM

ATIQUES

PEDAGOGIA

Nota d’accés per preinscripció

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

1.60

1.80

TOTALADE

E_QUIM

ICA

FARMACIA

FISIC

A

F_ALEMANYA

F_ANGLESA

F_CATALANA

F_CLASSICA

F_HISPANIC

A

GEOLOGIA

HISTORIA

MATEM

ATIQUES

PEDAGOGIA

Nota ponderada fins el curs de l'estudi

0.00

50.00

100.00

150.00

200.00

250.00

TOTALADE

E_QUIM

ICA

FARMACIA

FISIC

A

F_ALEMANYA

F_ANGLESA

F_CATALANA

F_CLASSICA

F_HISPANIC

A

GEOLOGIA

HISTORIA

MATEM

ATIQUES

PEDAGOGIA

Crèdits superats fins el curs de l’estudi inclòs

0.00

20.00

40.00

60.00

80.00

100.00

120.00

TOTALADE

E_QUIM

ICA

FARMACIA

FISIC

A

F_ALEMANYA

F_ANGLESA

F_CATALANA

F_CLASSICA

F_HISPANIC

A

GEOLOGIA

HISTORIA

MATEM

ATIQUES

PEDAGOGIA

Crèdits matriculats el curs de l’estudi

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00

TOTALADE

E_QUIM

ICA

FARMACIA

FISIC

A

F_ALEMANYA

F_ANGLESA

F_CATALANA

F_CLASSICA

F_HISPANIC

A

GEOLOGIA

HISTORIA

MATEM

ATIQUES

PEDAGOGIA

Anys que l’alumne fa que va iniciar l’estudi

Page 30: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis Descriptivo-Análisis MICRO

Tabla 3.1. Perfil del alumno promedio en las trece titulaciones analizadas

Característica Valor

Nota d’accés per preinscripció 6.46

Nota ponderada fins el curs de l'estudi 1.44

Crèdits superats fins el curs de l’estudi inclòs 170.96

Anys que l’alumne fa que va iniciar l’estudi 4.13

Crèdits matriculats el curs de l’estudi 68.15

Sexe Dona

Font de finançament Pares

Tipus de residència de l’alumne Domicili patern

Edat 19-22

Nivell d’estudis de la mare Primaris

Ordre de preferència Primera opció

L’alumne és família nombrosa no

Hores de treball a la setmana Sense treball

Tipus d’accés Preinscripció

Vía d’accés per preinscripció PAAU

Corona a la qual pertany la població de residència Barcelona Ciutat

Page 31: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis Descriptivo

Tabla 3.2. Tabla de frecuencias del alumno promedio

TOTAL

Variable Freq. %

abandona

No 38,790 90.34

Sí 4,147 9.66

sexe

D 25,913 60.35

H 17,024 39.65

edat

<18 3,737 8.70

19-22 21,103 49.15

23-26 11,559 26.92

27-30 3,372 7.85

>30 3,166 7.37

curs

2000-2001 14,958 34.84

2001-2002 14,252 33.19

2002-2003 13,727 31.97

fonfin

Pares 27,924 72.05

Propi 9,093 23.46

Altres 1740 4.49

tiresi

Domicili patern 29,792 75.30

Domicili propi 3,521 8.90

Domicili d'altres familiars 838 2.12

Col·legi major / Residència 1,255 3.17

Hotel, pensió o casa particular 131 0.33

Pis d'estudiants 3,418 8.64

Altres 612 1.55

maestu

Sense 2,063 5.28

Primaris 13,304 34.08

Batxillerat elemental 9,003 23.06

Batxillerat superior 5,469 14.01

Estudis mitjans 4,269 10.93

Estudis superiors 4,696 12.03

Altres 238 0.61

continúa en la página siguiente

Page 32: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis Descriptivo

Tabla 3.2.. Continuación

TOTAL

Variable Freq. %

ordre

Primera opción 30,982 83.01

Segunda opción 2,862 7.67

Tercera opción o más 3,480 9.32

famnomb

No 38,372 89.37

Sí 4,565 10.63

hotreb

Sense 8,216 36.67

esporàdic 2,619 11.69

Menys de 10 hores 2,953 13.18

De 10 a 20 hores 2,077 9.27

De 20 a 30 hores 2,023 9.03

Més de 30 hores 4,515 20.15

tiacce

Preinscripció 30,095 70.09

Més grans de 25 anys 761 1.77

Trasllat 963 2.24

Districte compartit 16 0.04

Altres 35 0.08

Accés directe convalidació 208 0.48

Adaptació pla vell a pla nou 10,859 25.29

víapreins

PAAU 30,911 82.82

estrangers amb PAAU 65 0.17

diplomats, llicenciats o assimilats 1,026 2.75

FP2 o MP3 o AAiOA o CFGS 158 0.42

PAAU amb estudis iniciats 5,085 13.62

FP2 o MP3 o AAiOA o CFGS amb estudis 8 0.02

majors de 25 anys 71 0.19

corona

Barcelona Ciutat 19,017 49.93

Continu Urbà 5,958 15.64

Primera Corona 4,238 11.13

Segona Corona 7,017 18.42

Resta Província 1,859 4.88

Page 33: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis Descriptivo

Tabla 3.3. Tabla de frecuencias del alumno promedio que abandona los estudios

Abandona

Variable NO SI

sexe

D 61.03% 53.99%

H 38.97% 46.01%

fonfin

Pares 73.46% 57.36%

Propi 22.06% 38.03%

Altres 4.48% 4.61%

tiresi

Domicili patern 75.83% 69.81%

Domicili propi 8.32% 14.85%

Domicili d'altres familiars 2.04% 2.90%

Col·legi major / Residència 3.34% 1.40%

Hotel, pensió o casa particular 0.34% 0.26%

Pis d'estudiants 8.68% 8.26%

Altres 1.45% 2.52%

edat

<18 8.52% 10.47%

19-22 49.90% 42.10%

23-26 27.27% 23.63%

27-30 7.41% 11.98%

>30 6.90% 11.82%

maestu

Sense 5.14% 6.77%

Primaris 34.11% 33.72%

Batxillerat elemental 23.10% 22.70%

Batxillerat superior 14.03% 13.83%

Estudis mitjans 10.88% 11.45%

Estudis superiors 12.19% 10.36%

Altres 0.55% 1.18%

continúa en la página siguiente

Page 34: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Análisis Descriptivo

Tabla 3.3. Continuación

Abandona

Variable NO SI

ordre

Primera opción 83.30% 79.99%

Segunda opción 7.56% 8.73%

Tercera opción o más 9.13% 11.27%

famnomb

No 89.26% 90.40%

Sí 10.74% 9.60%

hotreb

Sense 37.56% 29.15%

esporàdic 11.80% 10.79%

Menys de 10 hores 12.47% 19.25%

De 10 a 20 hores 9.51% 7.28%

De 20 a 30 hores 8.89% 10.19%

Més de 30 hores 19.78% 23.35%

tiacce

Preinscripció 69.86% 72.24%

Més grans de 25 anys 1.74% 2.07%

Trasllat 2.21% 2.51%

Districte compartit 0.04% 0.05%

Altres 0.07% 0.22%

Accés directe convalidació 0.44% 0.94%

Adaptació pla vell a pla nou 25.65% 21.97%

víapreins

PAAU 83.96% 71.11%

estrangers amb PAAU 0.16% 0.33%

diplomats, llicenciats o assimilats 2.33% 7.04%

FP2 o MP3 o AAiOA o CFGS 0.42% 0.42%

PAAU amb estudis iniciats 12.94% 20.70%

FP2 o MP3 o AAiOA o CFGS amb estudis 0.02% 0.00%

majors de 25 anys 0.17% 0.39%

corona

Barcelona Ciutat 49.67% 52.26%

Continu Urbà 15.64% 15.67%

Primera Corona 11.17% 10.76%

Segona Corona 18.57% 17.08%

Resta Província 4.95% 4.24%

Abandona*

Variable NO SI

notapreins 6.51 6.01

nota 1.48 1.06

crsup 180.31 83.47

anysens 4.16 3.79

crmat 69.29 57.49

* Valores promedio

Page 35: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo…-Análisis MICRO

Pi = 1/(1+e-Li)

Li = b0 + b1X1 + b2X2 + ... + bkXik

Tabla 4.1. Categorías base en los modelos logit

Variable Categoría Base

sexe Dona (D)

edat 19-22

curs 2000-2001

fonfin Pares

tiresi Domicili patern

maestu Sense

ordre Primera opción

famnom No

tiacce Preinscripció

hotreb Sense

víapreins PAAU

corona Barcelona Ciutat

Page 36: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo…-Análisis MICRO

Tabla 4.2. Modelo logit total

Variables Odds Ratios

notapreins 0.926 ***

nota 0.483 ***

crsup 0.979 ***

anysens 1.667 ***

anysens2 0.987 ***

crmat 0.981 ***

sexe=H 0.911 **

fonfin=Propi 1.166 **

fonfin=Altres 0.877

tiresi=Domicili propi 1.240 **

tiresi=Domicili d'altres familiars 1.683 ***

tiresi=Col·legi major / Residència 0.766

tiresi=Hotel, pensió o casa particular 0.467

tiresi=Pis d'estudiants 1.351 ***

tiresi=Altres 1.564 **

edat=<18 0.739 ***

edat=23-26 1.455 ***

edat=27-30 1.707 ***

edat=>30 1.297 *

curs=2001 0.981

curs=2002 0.916

ordre = Segunda opción 1.089

ordre = Tercera opción o mes 1.260 **

maestu=Primaris 0.721 ***

maestu=Batxillerat elemental 0.820 *

maestu=Batxillerat superior 0.758 **

maestu=Estudis mitjans 0.962

maestu=Estudis superiors 0.742 **

maestu=Altres 0.921

Number of obs 33103

Prob > chi2 0.000

R2 0.278

Correctly classified 80.23%

Page 37: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo…-Análisis MICRO

• Variables que ↓ Probab. abandonar:

• Δ Nota ponderada (51,5%)

• Estudiantes que ingresan con menos 18 anys (26,1%)(respecto

ingresan 19-22 anys)

• Estudiantes con madres con estudios (24%)

• Hombres (8,9%)

• Δ nota acceso por preinscripción (7,4%)

• Δ Créditos superados hasta el curso de estudio (2,1%)

• Δ Créditos matriculados en un curso de estudio (1,9%)

Page 38: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo…-Análisis MICRO

• Variables que Δ Probab. abandonar:

• Domicilio “otros familiares” (68,7%) respecto vivir con padres

(en gral, no vivir con padres: 46%)

• Estudiantes que inician estudios con edad mayor a 23 años

(48,6%) respecto 19-22 años

• Estudiantes con orden preferencia de acceso a la titulación ≥ 3

(26%)

• Estudiantes que se financian ellos los estudios (16,6%) (respecto

si la financiación es paterna)

• Si Δ número años que el estudiante se ha matriculado, la

probabilidad de abandonar también aumenta

Page 39: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo… Resultados por titulación-ADE

Abandona

Variable NO SI

sexe

D 51.14% 43.16%

H 48.86% 56.84%

fonfin

Pares 69.14% 48.57%

Propi 27.74% 47.61%

Altres 3.12% 3.82%

tiresi

Domicili patern 81.04% 69.91%

Domicili propi 8.42% 16.86%

Domicili d'altres familiars 1.59% 1.69%

Col·legi major / Residència 1.91% 1.56%

Hotel, pensió o casa particular 0.06% 0.00%

Pis d'estudiants 5.81% 7.65%

Altres 1.16% 2.33%

edat

<18 9.57% 9.62%

19-22 48.15% 37.85%

23-26 27.83% 22.69%

27-30 9.87% 18.99%

>30 4.57% 10.85%

maestu

Sense 4.87% 6.50%

Primaris 34.19% 32.64%

Batxillerat elemental 22.63% 22.27%

Batxillerat superior 14.23% 13.83%

Estudis mitjans 11.17% 12.17%

Estudis superiors 12.43% 10.79%

Altres 0.48% 1.80%

Page 40: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo… Resultados por titulación- ADE

Abandona

Variable NO SI

ordre

Primera opción 86.28% 84.67%

Segunda opción 9.11% 9.12%

Tercera opción o más 4.60% 6.20%

famnomb

No 89.21% 91.37%

Sí 10.79% 8.63%

hotreb

Sense 36.50% 28.55%

esporàdic 7.01% 5.04%

Menys de 10 hores 4.72% 6.72%

De 10 a 20 hores 11.24% 7.48%

De 20 a 30 hores 11.35% 12.98%

Més de 30 hores 29.18% 39.24%

tiacce

Preinscripció 42.68% 48.83%

Més grans de 25 anys 0.41% 1.36%

Trasllat 1.07% 1.23%

Districte compartit 0.00% 0.00%

Altres 0.02% 0.00%

Accés directe convalidació 0.54% 1.85%

Adaptació pla vell a pla nou 55.28% 46.73%

víapreins

PAAU 83.37% 74.09%

estrangers amb PAAU 0.22% 0.55%

diplomats, llicenciats o assimilats 1.13% 5.66%

FP2 o MP3 o AAiOA o CFGS 0.00% 0.00%

PAAU amb estudis iniciats 15.21% 19.34%

FP2 o MP3 o AAiOA o CFGS amb estudis iniciats 0.00% 0.00%

majors de 25 anys 0.06% 0.36%

corona

Barcelona Ciutat 53.77% 54.92%

Continu Urbà 16.76% 15.03%

Primera Corona 11.36% 11.97%

Segona Corona 14.83% 14.10%

Resta Província 3.28% 3.99%

Page 41: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo… Resultados por titulación

Tabla 4.4. Odds ratios de los modelos por titulación (sólo se incluyen los estadísticamente significativos)

min ··· 1 ··· max

Variables cuyo incremento representa una disminución en las probabilidades de abandono

Variables cuyo incremento representa un aumento en las probabilidades de abandono

Page 42: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo… Una aplicación

Figura 5.1. Herramienta para la estimación de probabilidad de abandono

Page 43: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo… Una aplicación

Figura 5.3. Análisis de sensibilidad

0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

50.00%

60.00%

00.

30.

50.

70.

91.

11.

31.

51.

71.

92.

12.

32.

52.

72.

9

nota

P(y

=1) ADE

F_CLASSICA

Page 44: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Conclusiones-Análisis MICRO

• Hay que hacer un análisis de abandono titulación por titulación

• Hay que diferenciar entre "estudiantes de primer año" respecto

"resto de estudiantes"

• Para mejorar el perfil del "candidato a abandonar", hay que

introducir en el modelo otras variables explicativas: Variables

sobre expectativas, percepciones, ...

• No incluir variables del momento en que se matricularon por

primera vez

• Parece posible mejorar la detección de la "población de riesgo",

para actuar específicamente (acción tutorial, ...)

Page 45: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

ETAPA 3: Análisis MICRO

diferenciando estudiantes 1º y resto

• La tasa de abandono es casi 2.5 veces mayor entre estudiantes de primer año

(18.56%) que entre estudiantes de segundo año en adelante (7.62%).

También se pueden observar una serie de cambios socio-económicos:

• un porcentaje de estudiantes (3.7%) deja de vivir con sus padres para ir a vivir

en un domicilio propio o con otros estudiantes;

• el porcentaje de estudiantes que no trabajan pasa de un 52.00%, entre los

estudiantes de primer año, a un 27.33%, entre los estudiantes de segundo año en

adelante;

• los estudiantes de segundo año en adelante destinan un mayor número de

horas a su trabajo, dependen en menor grado de la financiación de sus

padres, conviven más en pareja y prefieren vivir en el continuo urbano de

Barcelona.

Page 46: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat
Page 47: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat
Page 48: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat
Page 49: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat
Page 50: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat
Page 51: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo… Análisis MICRO diferenciado

• Variables que ↓ Probab. Abandonar

(Estudiantes de primer año)-ADE:

• Δ Nota ponderada (62,72%)

• Δ Créditos superados hasta el curso de estudio (9,93%)

Page 52: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo… Análisis MICRO diferenciado

• Variables que Δ Probab. Abandonar

(Estudiantes de primer año)-ADE:

• Diplomados/licenciados o asimilados: 20 veces + Prob de

abandonar que los estudiantes vía PAU

• Extranjeros con PAU: 12 veces más probabilidad de abandonar.

• Exceso Créditos matriculados en un curso estudio (3,03%)

Page 53: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo…

• Variables que ↓ Probab. Abandonar

(Estudiantes de resto años)-ADE:

• Δ Nota ponderada (51,54%)

• Δ Créditos superados hasta el curso de estudio (2,21%)

• Δ Créditos matriculados hasta el curso de estudio (4,28%)

• Padres con estudios primarios o medios, 50% menos de

probabilidad de abandonar (que padres sin estudios)

Page 54: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

El modelo…

• Variables que Δ Probab. Abandonar

(Estudiantes de resto años)-ADE:

• Edad entre 23-26 años (27-30 años): Doble (cuatruple) probabilidad

de abandonar (respecto 19-22 años).

• Domicilio Piso estudiantes: doble probabilidad de abandonar que

estudiantes que viven con sus padres.

• Respecto a un estudiante que no trabaja, uno que trabaja

eventualmente (+37.3% de abandonar); trabajo fijo (+74%); paro (*

6 la probabilidad de abandono).

• Si acceso es de adaptación Plan viejo: 61,2% más probabilidad de

abandonar que los que vienen vía preinscripción.

Page 55: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat
Page 56: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Este estudio, a pesar de que el ajuste de los

modelos es alta, debería ser completado

con otro en el que se introdujeran otro tipo

de variables explicativas más ligadas a las

opiniones del estudiante y a su percepción

sobre temas de gestión académica,

actividad docente del profesorado,

dedicación temporal a los estudios, etc.

El interés de esa información estaría en que

sobre ella sí que se podría actuar desde la

UB.

Page 57: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

ETAPA 4: Encuesta a estudiantes

Cursos académicos: 2000-01, 2001-02 y 2002-03

Page 58: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

La encuesta …

• Temas preguntados a estudiantes:

• Variables de control: Edad, sexo, horario de clase, lugar de

nacimiento, …

• Acceso: orden de opción, causa de selección, …

• Rendimiento: valoración, causas, …

• Características trabajo que compagina con estudios, horas, …

• Sobre las clases: asistencia, valoración contenido, metodología

docente, profesor, plan docente, conocimiento del profesorado,

satisfacción, tutorías, actividades formativas,

• Expectativas del estudiante antes y ahora, adaptación a vida

universitaria,

• Posibles causas para abandonar.

• Infraestructuras: Secretaría, bar, laboratorios,...

Page 59: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

ETAPA 5: Análisis Geografía y Geología

SECCIÓN 1. Análisis descriptivo sobre la titulación de Geología

1.1. Características generales de la titulación

• Respecto a los datos de abandono

• Respecto a las características de los estudiantes

• Relación entre abandono y las variables asociadas a los estudiantes

• Valoración de los estudiantes sobre la titulación de Geología

• Qué puntúan mejor los estudiantes nuevos?

• Qué puntúan peor los estudiantes nuevos?

• Qué puntúan mejor los estudiantes no nuevos?

• Qué puntúan peor los estudiantes no nuevos?

• Qué puntúan mejor los estudiantes nuevos que no nuevos?

• Qué puntúan peor los estudiantes nuevos que no nuevos?

1.2 Análisis DAFO: Debilidades, Amenazas, Fortalezas, Oportunidades

1.3. Recomendaciones

Page 60: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

ETAPA 5: Análisis Geografía y Geología

SECCIÓN 2. Análisis econométrico del rendimiento universitario de

los estudiantes de la enseñanza de Geología

• Datos y variables utilizadas en el estudio

• Metodología econométrica: Rendimientoi = f( ACi, FAi, SOi, SUi, GEi).

• Resultados

• Conclusiones

Page 61: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Edat

Lloc

nai

xem

ent

Mot

iu

Treb

all

Ass

istè

ncia

Ass

igna

ture

s

Prof

esso

rat

Ense

nyam

ent

Esgo

tat

Estr

és

Expe

ctat

ives

Cent

re

Not

a ac

cés

Fina

nçam

ent

Res

idèn

cia

Coro

na

Bec

a

No nous

Nous

Variables que han resultado significativas así como

su frecuencia en los modelos. Geología.

Page 62: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Variables que han resultado significativas para mejorar

rendimiento académico. Estudiantes nuevos. Geología.

• Edad (18 años)

• No realizar actividad laboral

• Nota de acceso de preinscripción alta

• Residir en domicilio paterno

• Residir en Barcelona, frente a la corona metropolitana o más lejos

Variables que han resultado significativas para disminuir el

rendimiento académico. Estudiantes nuevos. Geología.

• Lugar de nacimiento (fuera de Cataluña)

• Nivel de agotamiento percibido por los estudiantes

• Valoración sobre el centro y las instalaciones

• Financiación no paterna de los estudios

Page 63: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Variables que han resultado significativas para mejorar

rendimiento académico. Estudiantes NO nuevos.

Geología.

• Edad (19-22 años)

• No realizar actividad laboral

• Valoración global de las asignaturas cursadas

• Satisfacción global en la titulación

• Haber cubierto las expectativas iniciales

• Valoración sobre el centro y las instalaciones

• Nota de acceso de preinscripción

• Disponer de beca

Variables que han resultado significativas para disminuir

el rendimiento académico. Estudiantes NO nuevos.

Geología.

• No asistir regularmente a clase

• Nivel de agotamiento percibido por los estudiantes

• Financiación no paterna de los estudios

Page 64: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

ETAPA 6: Análisis estudiantes que

abandonan en primer curso

Objetivo:

Análisis exhaustivo de todos los estudiantes

(3907) que abandonaron sus estudios de grado,

en el primer año, en los cursos 2009-2010 hasta

2012-2013.

En concreto, se analizaron las características

personales, laborales, familiares y académicas

de dichos estudiantes para poder extraer

conclusiones sobre las variables que más

influyen en el nivel de abandono.

Page 65: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

GRAU CODI FACULTAT

Filologia Clàssica G1004

Facultat de Filologia

Llengües i Literatures Modernes G1006

Filologia Romànica G1007

Estudis Anglesos G1008

Filologia Hispànica G1009

Lingüística G1010

Estudis Literaris G1011

Estudis Àrabs i Hebreus G1012

Filologia Catalana G1013

Geografia G1014

Facultat de Geografia i Història Antropologia Social i Cultural G1015

Història G1016

Història de l'Art G1017

Estadística G1020 Facultat d'Economia i Empresa

Informació i Documentació G1030 Facultat de Biblioteconomia i Documentació

Física G1035 Facultat de Física

Enginyeria Electrònica de Telecomunicació G1037

Química G1038 Facultat de Química

Enginyeria Química G1039

Matemàtiques G1042 Facultat de Matemàtiques

Geologia G1043 Facultat de Geologia

Podologia G1049 Escola Universitària d'Infermeria

Dret G1055

Facultat de Dret

Relacions Laborals G1056

Gestió i Administració Pública G1057

Ciències Polítiques i de l'Administració G1058

Criminologia G1059

Filosofia G1060 Facultat de Filosofia

Arqueologia G1067 Facultat de Geografia i Història

Enginyeria Informàtica G1077 Facultat de Matemàtiques

Page 66: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Resultados …

1. El perfil del estudiante que abandona es:

• un hombre / mujer (indistintamente),

• que no trabaja (57,4%),

• que su padre y madre tienen estudios de Bachillerato o FP de segundo

grado (22,4% y 22,9%),

• que su padre y madre son trabajadores cualificados del sector servicios

(22,3% y 30,4%),

• con una nota media de admisión de 7,145, una mediana de 6,9 y una moda

de 5,0,

• el 81,2% eligió la enseñanza cursado en primera opción,

• concordancia entre la opción de bachillerato y la enseñanza elegido en

primera opción (87,9%),

• el 60,0 % ha elegido la enseñanza por Iniciativa propia / vocación / interés

en el contenido de los estudios,

• las expectativas profesionales son el aspecto principal para elegir la

enseñanza, que accede a la universidad habiendo hecho el Bachillerato-

PAU (57,4%) ,

• y que en su mayoría (59,3%) abandonará el sistema universitario público

catalán.

Page 67: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Resultados …

2. La mayoría de estudiantes que abandonan, dejan el sistema universitario

público catalán (59,3%). De los que abandonan, sólo el 27,2% continúan en la

UB haciendo otra enseñanza al año siguiente, y el 13,6% van a otra

universidad pública catalana. No sabemos cuántos de este 59,3% dejan los

estudios o van a Ciclos Formativos de Grado Superior u otros.

3. La mayoría de los que abandonan (81,2%) han elegido la enseñanza que

acaban abandonando en primera

opción.

4. Aunque hay diferencias entre las

enseñanzas, la nota media es de

7,1 sobre 14. La moda es 5 y la

mediana es 6,9. Por tanto, el nivel

de cualificación es bajo.

Los estudiantes que abandonan los estudios ...

en t+1 siguen en otro grado de la UB 27,2%

en t+1 siguen en otro grado de otra Universidad 13,6%

en t+1 abandonan el sistema universitario público catalán 59,3%

0,000

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000G

10

04

G10

06

G10

07

G10

08

G10

09

G10

10

G10

11

G10

12

G10

13

G10

14

G10

15

G10

16

G10

17

G10

20

G10

30

G10

35

G10

37

G10

38

G10

39

G10

42

G10

43

G10

49

G10

55

G10

56

G10

57

G10

58

G10

59

G10

60

G10

67

G10

77

tota

l

Nota mediana, moda y máxima de admisión de los estudiantes que han abandonado la

enseñanza después del primer año

Mediana Moda Màxim

Page 68: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Resultados …

5. La concordancia entre la opción de bachillerato y la enseñanza

elegida es elevada (el 87,9% de los casos hay concordancia).

6. La opción mayoritaria (60,0%) para seleccionar la enseñanza

cursada es "iniciativa propia / vocación / interés en el contenido de los

estudios", seguida por "Entorno familiar" (14,7%).

7. El 59,6% eligen la enseñanza por sus "expectativas profesionales".

8. Hay que hacer un análisis más detallado por enseñanza, dada la

diversidad de tipologías de enseñanza analizados. Por ejemplo, en

aquellos más técnicos (Física, Ingeniería Electrónica, Química,

Ingeniería Química, Matemáticas, Geología, ....) tienen un porcentaje

menor de abandonos del sistema público catalán que otros de CCSS y

HH.

9. En cuanto a la vía de acceso a la enseñanza, la gran mayoría

(57,4%) lo hacen vía Bachillerato-PAU.

Page 69: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

Resultados …

10. La mayoría de estudiantes no trabaja (57,4%) y sólo el 33,9% trabaja más

de quince horas a la semana.

11. Los estudios del padre y / o de la madre no parecen ser variables que

estén relacionadas con el comportamiento de abandono. En el caso de los

padres, el 40,6% tienen estudios de diplomatura o superior; en el caso de las

madres es del 37,2%.

12. Lo mismo sucede con las ocupaciones del padre o madre. El 58,6% de los

padres tienen empleos de trabajadores cualificados o superior; en el caso de

las madres es del 49,5%.

Horas semanales de trabajo < 15 7,6%

>= 15 33,9%

No treballa 57,4%

Ns/Nc 1,1%

Page 70: El abandono universitario. El caso de la Universitat de ...‘ACH.pdf · El abandono universitario. El caso de la Universitat de Barcelona. Jordi Suriñach Laboratorio AQR-Lab. Universitat

CONCLUSIONES

• Problema sobre todo en primer curso. Acciones especialmente ahí.

• Actuaciones:

• Más información en bachillerato sobre expectativas, salidas

profesionales, objetivos, requisitos de acceso, competencias y

habilidades que se adquirirán, ...

• Conseguir estudiantes con mejor nota de acceso

• Mayor seguimiento a estudiantes en primer año, especialmente a los

que tienen mayor probabilidad de abandono. Tutorización.

• Facilitar una rápida adaptación a la Facultad y titulación

• Tomar medidas para mejorar rendimiento académico

• Perfil de riesgo: estudiantes a tiempo parcial, que trabajan, baja nota de

entrada, …

• Mejorar continuidad estudio a lo largo del curso

• Explicar a estudiantes mejor la utilidad del plan de estudios y su

planificación

• Revisar aquellos elementos que los estudiantes valoren como aspectos

a mejorar en cada titulación (ej. Tutorías, secretaría, actividades

prácticas, horarios, …)