AS PLANTAS

as árbores

Unha árbore é un ser

vivo, vexetal,

terrestre, formado

por raíz, talo e follas,

no que destaca o toro

elevado, leñoso e

ramificado.

As árbores son os máis grandes e os

máis lonxevos dos seres vivos.

AS IDADES DAS ÁRBORES

Maceira: 30 anos

Cerdeira: 60 anos

Bidueiro: 100 anos

Chopo: 200 anos

Noceira e faia: 300 anos

Falso plátano: 400 anos

Abetos e piñeiros: máis de 1000 anos

Carballo: ata 2.000 anos

Teixo e castiñeiro: ata 3.000 anos

Secuoia: máis de 3.000 anos

Pinus aristata: máis de 4.900 anos

O conxunto de árbores máis

vellas que se coñecen son

piñeiros de Tasmania, ou

piñeiro de Huon

(Lagarostrobus franklinni), con

10.500 anos.

A árbore individual

máis vella que se

coñece é unha pícea

(Dalarna, en Suecia)

de 9.550 años.

Árbore máis pequena: salgueiro

ártico.

AS ALTURAS DAS ÁRBORES

Árbore máis alta: secuoia vermella

Stratosphere Giant, con 112,34 m. California.

Árbore máis grosa:

alcipreste de Oaxaca

(México)

FOLLA

Estrutura laminar de formas e

tamaños moi variados,

encargada da respiración e da

fotosíntese (nutrición) da planta.

TALO (TORO)

É a parte aérea, endurecida,

xeralmente cónica, que

serve de soporte a todas as

demais. Realiza diferentes

funcións: sostén,

transporte, depósito e

secreción de substancias.

RAÍZ:

Asegura a súa fixación ao

solo e, polos pelos

absorbentes, o

abastecemento de auga e

sales minerais.

FLOR:

Órgano produtor e portador

das células reprodutoras

FROITO:

Elemento que protexe o embrión

mentres non está formado.

SEMENTE:

Acolle o embrión para formar

unha nova planta,

RAÍCES

O sistema radicular das árbores pode

ocupar un amplo espazo ou acadar unha

gran profundidade dependendo das

características do terreo ou da especie.

RAÍZ TÍPICAUnha raíz principal da

que saen outras máis

pequenas. É a que teñen

a maioría das árbores

Raíces secundarias:

aumentan a superficie de

apoio e a capacidade de

captación de auga e sales

minerais.

Raíz principal

RAÍZ FASCICULADA

Varias raíces iguais.

palmeira

Pelos absorbentes

Aumentan a superficie das membranas

celulares para facilitar e activar a ósmose

(movemento de líquidos a través de

membranas situadas entre disolucións

con distinto grao de concentración).

Floema

Xilema

Punto de crecemento

Parte final da raíz onde as células

se reproducen moi activamente.

Zona de alargamento

Nesta zona as células en contacto

coa auga alónganse e fan que a

raíz medre cara abaixo.

Cofia

Parte engrosada da punta das raíces

formada por unhas células endurecidas

que protexen a zona de crecemento.

Os neumatóforos son formacións que teñen

algunhas árbores de lugares asulagados para

facilitarlles a respiraración das raíces.

As raíces fúlcreas amplían a base

de sustentación e a suxección da

árbore. Son propias de especies

que viven en substratos anegados

e móbiles.

mangle

alcipreste dos pantanos

As raíces aéreas ou

adventicias serven para

capturar a humidade do aire.

As árbores que acadan grandes

dimensións amplian a súa base de

sustentación emitindo reforzos tabulares

entre as raíces e o toro.

metrosideiro

ficus

As raíces das leguminosas conteñen

bacterias que lles axudan a fixar nitróxeno.

Unha forma de relación

simbiótica típica entre os

fungos e as árbores é a

formación de micorrizas.

O micelio dos fungos

únese ás raíces das

plantas, que aumentan

deste xeito a súa superficie

de absorción. O fungo

recibe a cambio materia

orgánica.

O TALO

TALO LEÑOSO - TORO

Endurecido, con aneis de

crecemento. castiñeiro

PARTES DO TALO

Zona de medra ou

alargamento: comprende as

partes máis novas situadas

entre os últimos nós.

Toro: eixo, parte principal do talo.

Leñoso, macizo e duro, con aneis

de crecemento e ramificado.

Ponlas: talos laterais

que xorden do principal,

serven para aumentar a

superficie de soporte e

para distribuír e

dispoñer de maneira

axeitada as follas.

Punto de crecemento: con

reprodución celular moi

activa.

Nó: punto no que agroman

as follas e as xemas.

Entrenó:

distancia entre

dous nós

próximos.

Médula

Xemas: estruturas que

protexen os puntos de

crecemento en lonxitude.

Están dispostas ao longo

das ponlas. Desenvolvense

principalmente as das

partes máis novas.

Xilema

Cambium

Tona

TALO

Tona ou casca: estrutura de

protección e illamento.

Durame: parte central do toro formada

por madeira vella. As células están

mortas e só realiza función de sostén.

Médula: parte central dalgunhas

árbores que almacena susbtancias

de reserva. Xeralmente desaparece

nas árbores vellas.

Aneis anuais: están marcados polo

diferente ritmo de desenvolvemento

do cambium ao longo do ano

Cambium: tecido que

produce as células do

floema e o xilema

(sistemas de

transporte). É o que

provoca o aumento de

grosor.

Xilema: conxunto de vasos que

transportan a auga e as sales

minerais da raíz ás follas.

Albura: parte viva

do talo, entre a tona

e o durame na que

aínda funcionan os

vasos de transporte.

Almacena

substancias de

reserva.

Floema: conxunto de

vasos que transportan

os elementos nutritivos

procedentes das follas.

piñeiro

O estudo dos aneis de crecemento permite coñecer a idade da

árbore (número de aneis) e as condicións ambientais nas que

se desenvolveu (distancia que hai entre eles). En condicións

favorables a árbore medra máis e os aneis están máis

separados, en condicións desfavorables están máis xuntos.

sobreira

Instrumento para medir o crecemento en grosor das árbores.

As árbores poden vivir co

toro oco xa que as capas

externas (xusto debaixo

da tona ou casca) son as

que conteñen os vasos

condutores da saiva e as

células vivas.

No interior deste

castiñeiro de

Baamonde (Lugo)

hai unha capela

O Baobad de África pode almacenar no

seu toro 136.000 litros de auga.

As tonas ou cascas das árbores protexen

e illan o toro e axudan na respiración.

Son moi variables en cor, grosor e textura

e características de cada especie.

Piñeiro rubio

carballo

eucalipto

Chopo brancobidueiro

araucariasobreira

C

O

Lenticelos: poros ou furados

polos que o aire penetra ao

interior do talo para facilitar

a respiración das células.

Copa esférica

O conxunto do toro e as ponlas dalle ás

árbores o seu porte característico.

metrosideiro

cilíndrica choposalcipreste

cónicaabeto de Douglas

irregular

sobreira

carballo

POSICIÓN DAS PONLAS

HORIZONTAIS

Formando ángulo recto.COLGANTES ou CAÍDAS

Formando ángulo obtuso.

ERGUIDAS

Formando ángulo agudo.

Ponlas horizontais araucaria

Ponlas colgantes salgueiro chorón

Ponlas erguidaschopos

DISTRIBUCIÓN DAS PONLAS

IRREGULARALTERNA

A distinta altura

VERTICILADA

Arredor dun punto.

Ponlas irregulares carballo

Ponlas alternas

Ponlas verticiladas

araucaria

piñeiro

TALO FEBROSO ESTIPE,

Sen aneis de crecemento

(non medra en grosor) e sen

ramificar agás excepcións.

É o talo típico das palmeiras,

que desde o punto de vista

estrutural non deben ser

consideradas como

verdadeiras árbores. palma

palmeiras

É unha estrutura, xeralmente laminar e de cor verde, de

formas e tamaños moi variados. É a encargada da respiración,

da fotosíntese (nutrición) e da transpiración.

A FOLLA

LIMBO

PECIOLO

xema

cara

envés

nervos

Capa superior: de células

con moitos cloroplastos.

É parte máis activa da folla.

Estomas: orificios da

epiderme (no envés) por

onde a planta realiza o

intercambio de gases e

elimina o exceso de auga..

Zona de abscisión: capa de células que provocan a caída da folla.

Tecido esponxoso:

parte media con

espazos ocos entre as

células para permitir a

circulación dos gases.

Condutos que

transportan

substancias.

Epiderme: capa

exterior de células

mortas que a illan

e protexen.

CLASES DE FOLLAS SEGUNDO A ESTRUTURA

SIMPLESLimbo nunha soa peza

COMPOSTAS limbo formado por varias pezas

(foliolos)

DISTRIBUCIÓN NO TALO

Alternas Opostas Verticiladas

CLASES DE FOLLAS SEGUNDO A SÚA DURACIÓN

PERSISTENTES CAEDIZAS (CADUCAS)

Moitas árbores despréndense das follas

ao chegar o inverno como adaptación á

diminución da luz e á baixada das

temperaturas.

Estas especies tamén mudan as follas,

pero fanno sempre despois do

desenvolvemento das follas novas.

ginkgoacivro

A folla máis grande:

Raphia farinifera

(Madagascar): 20 m.

FLORES

Pétalos

(corola)

pistilo

estames

ANXIOSPERMAS

Teñen flores cos óvulos

encerrados en ovarios.

Sépalos

(cálice)

Flor hermafrodita de marmeleiro

ovario

cerdeira

Flores completas (hermafroditas)

tulipeiro

laranxeira

Flores masculinas de salgueiro

Flores espidas

Flores femininas

de salgueiro

Flores hermafroditas de eucaliptos

AS FLORES

acios

umbela

mimosa

arce

robinia

sabugueiro

XIMNOSPERMAS

Teñen flores sen ovarios e

non teñen froitos.

As máis coñecidas son as

coníferas nas que os óvulos

aparecen en estruturas

leñosas chamadas conos ou

piñas.

FLORES FEMININAS

FLORES MASCULINAS

teixo

AS FLORES

cedro

alcipreste

FROITOS

capudre

FROITOS CARNOSOS

Drupas: unha

única semente

leñosa Baia ou baga: con

moitas sementes.

Hesperidio: epicarpo

glanduloso, endocarpo

membranoso, dividido

en “chavos”.

Aquenio: unha soa

semente sen apegar á

envoltura exterior

FROITOS SECOS INDEHISCENTES

Sámara; aquenio con

prolongacións

membranosas a xeito

de ás

Lomento

con tabiques

separando as

sementes

Glande

cuberto cunha

cúpula; semente

cos cotiledóns

carnosos

Cápsula ou caixa: con

varias sementes,

ábrese lateralmente

ou por arriba

Folículo: con moitas

sementes, en xeral

ábrese lateralmente

Legume: con varias

sementes, ábrese

lateralmente

FROITOS SECOS DEHISCENTES

Cúpula; varios

froitos protexidos

por envolturas

AGRUPACIÓNS (INFRUTESCENCIAS)fórmanse a partir de flores agrupadas en inflorescencias

Poliacantocarpo: grupos de

aquenios acompañados de

brácteas

Sicono: aquenios

dentro dun soporte

carnoso pechado.

Acio: froitos con

rabo sobre un eixo

Umbela: rabos

unidos nun punto.

Pomo

receptáculo coas

sementes rodeado

dunha formación

carnosa

FROITOS FALSOSA parte carnosa non se desenvolve a partir do ovario

O froito máis grande é o da árbore Artocarpus heterophyllus que

pode pesar ata 50 quilos.

É a estrutura a partir da

que se propagan as

plantas fanerógamas ou

espermafitas.

Prodúcese a partir da

fecundación e maduración dun

óvulo.

Contén ao embrión xunto con

substancias de reserva,

protexidos por unha cuberta.

SEMENTE

Sementes xerminando

piñeiro claudieira

TIPOS DE SEMENTES

MONOCOTILEDÓNEASun único cotiledón

DICOTILEDÓNEASdous ou máis cotiledóns

ESTRUTURAS REPRODUTIVAS DAS XIMNOSPERMASSementes que se desenvolven sen ovario

CONÍFERAS CICADAIS GINGKOAIS

Piñeiro silvestre

P. radiata

Piñeiro bravo Piñeiro manso

CONÍFERAS

cedro

alerce

abeto

alcipreste

CONÍFERAS

Estróbilos femininos

CICADAIS

Flores masculinas

Cica

GINKGOAIS

Flores masculinas

Flores femininas

sementes

ginkgo

Semente máis grande: cocoteiro de mar: ata 27 kg

OS ARBUSTOS medran polas xemas

inferiores, teñen unha estructura redondeada

con abundante ramificación desde a base,

onde non é doado distinguir o talo principal.

AS ÁRBORES medran en lonxitude,

sobre todo polas xemas terminais,

por eso presentan formas alongadas

cun toro ergueito e unha copa na

parte alta.

CLASES DE ÁRBORES

XIMNOSPERMAS

Teñen flores sen ovarios

e non teñen froitos.

ANXIOSPERMAS

Teñen flores cos óvulos

encerrados en ovarios dos

que se forman os froitos

CONÍFERASFollas aciculares,

estreitas,

en xeral de folla

perenne,

plántulas con dous

ou máis cotiledóns.

GINKGOÁCEASFollas caedizas,

planas, cos nervos

paralelos

TAXÁCEASSemellantes ás

coníferas, coa

semente rodeada

dun arilo carnoso.

PALMÁCEASToro febroso

sen ramificar,

raíces fasciculadas.

PLANIFOLIOSDicotiledóneas,

follas co limbo

plano e cos nervos

formando redes.

CICADOFITASFollas pinnadas

dispostas en espiral,

flores en conos,

sen froitos.

CLASES DE ÁRBORES TENDO EN CONTA A SÚA ORIXE

AUTÓCTONASOrixinarias do lugar

no que se atopan.

EXÓTICASProcedentes de

ecosistemas alleos.

ALÓCTONAS Especies alleas

naturalizadas nun lugar.

carballo castiñeiroliquidambar

Os BOSQUES NATURAIS son ecosistemas

constituídos por unha estrutura de árbores,

arbustos e outros vexetais na que domina o

estrato arbóreo, cunhas condicións pouco

ou nada influídos pola acción humana.

AGRUPACIÓNS DE ÁRBORES

A formación dun bosque é un proceso lento que

dura máis de cen anos. Empeza coa disgregación

das rochas e o asentamento das primeiras

especies vexetais. Séguelle o asentamento dos

arbustos e entre eles as primeiras árbores que,

cando acadan unha certa altura crean un

microclima axeitado para o desenvolvemento das

especies de sombra; con elas o bosque acada a

súa plenitude (bosque climax).

Fragas

Fragmentos dos bosques antigos

orixinais que chegaron aos nosos

días cun grao de naturalidade máis

ou menos importante.Fraga do Eume

Abesedos: bosques

situados en zonas sombrizas.

Abesedo de Donís-Os Ancares

Devesas: bosques mixtos

(carballo, acivro, teixo,

faia, capudre...) Devesa de ROGUEIRA-O Courel

Carballeiras: bosques

con dominio de carballos.

Carballeira do Xesta-A Lama

Reboleiras; bosques

con dominio de rebolos

(Quercus pyrenaica)Parque Natural O Invernadeiro

Biduídos, bidueirais. Bosques

de bidueiras. Formacións

asociadas ás zonas húmidas de

altitude media. Bidueiral de Montederramo

Faiais: bosques de faias.

fFonteformosa-O Cebreiro

Acibeirais: bosques de acivroCabana Vella-os Ancares

Sobreirais: bosques de

sobreiras

Arnego-Agolada

Aciñeirais: bosques

de aciñeiras Eciña da Lastra

Salgueiral: bosque de

salgueiros.

Bosques de ribeira. Formacións vexetais que

xorden e se manteñen ás beiras das correntes de

auga. Dominan os salgueiros, amieiras, freixos...

Bosques de plantación:

Agrupacións arbóreas nas que

predomina o estrato arbóreo de

orixe artificial. As condicións están

influídas polo ser humano.

Carballeiras. Bosques de carballos cun

aproveitamento silvo-pastoral.

Presentan un grao de

naturalidade inferior ás fragas

Soutos. Bosques ou

plantacións de castiñeiros.

PLANTACIÓNS FORESTAIS

Monocultivos de especies que se plantan

para aproveitar a madeira ou os froitos.

Piñeirais.Bosques ou plantacións de piñeiros.

Eucaliptais. Bosques ou plantacións de eucaliptos.

As SEBES e os BEIRAIS son espazos ocupados

por ringleiras de árbores e arbustos plantados,

naturalizados ou silvestres, nas que perviven

especies que foron desaloxadas do seu medio

natural polos cultivos.

PARQUES E XARDÍNS.

Situados xeralmente no interior das cidades.

Están formados por variedade de especies

arbóreas plantadas con fins ornamentais.

IMPORTANCIA DAS ÁRBORESAs árbores son as que fan posible a vida

na Terra, contribuíron a crear a atmosfera

que nos rodea e son fonte permanente de

vida e saúde. Forman parte da paisaxe, da

nosa vida e da nosa historia.

Os bosques galegos eliminan ao ano medio

millón de toneladas de dióxido de carbono

PRINCIPAIS BENEFICIOS DAS ÁRBORES-Purifican o aire (achegan osíxeno e humidade e

consumen dióxido de carbono).

-Reguladores hídricos (reteñen a auga da chuvia e

controlan as canles dos ríos e as avenidas).

-Crean e enriquecen o solo.

-Protexen o solo da erosión grazas ao entramado

das súas raíces.

-Crean biodiversidade, son hábitat e refuxio para

multitude de seres vivos.

-Actúan de cortaventos para os cultivos.

-Fan de pantalla para ruídos e radiacións.

-Depuran solos contaminados.

-Dan sombra e refrescan o ambiente.

-Deles obtéñense miles de produtos utites e

principios activos, moitos imprescindibles para a

vida do ser humano.

-Proporcionan información do pasado.

-Adornan e fan os espazos máis agradables.

AS ÁRBORES DE GALICIA

A situación e o relevo de

Galicia cren diferentes

microclimas que favorecen

unha gran diversidade vexetal

con mestura de especies

atlánticas e mediterráneas.

Calcúlase que en Galicia hai máis

de 688 millóns de árbores.

Formacións máis abundantes:

Coníferas: 506.026 ha (36%)

Frondosas autóctonas: 375.922 ha (40%)

Mesturas: 349.293 (24%)

Eucalipto: 174.210 ha.

As árbores son o soporte

para o asentamento de

moitos seres vivos vexetais

e animais. Proporciónanlles

acobillo e sustento.

Nos bosques establécense

complexas redes

alimentarias onde todo se

aproveita.

A VIDA NAS ÁRBORES

A VIDA NAS ÁRBORES

fungo

Liques, brións, fento e hedra

Herba salgueira

A VIDA NAS ÁRBORES

esquíoeiruga

agabeador bacaloura e vésporas

FROITOS e

SEMENTES

alimento para persoas e animais,

zumes, licores, marmeladas,

aceites, graxas, extractos,

medicinas, alcohois...

FOLLAS alimento, aceites, extractos,

tecidos, cestos, adornos...

MADEIRA En rolo: táboas, chapas, listóns,

madeiros, manufacturas,

esculturas...

Madeira miuda: combustible,

taninos, carbón vexetal, polpa de

celulosa, cestería, colorantes,

destilados...

RAÍCES infusións, aceites, medicamentos...

TONA cortiza, taninos, medicamentos,

aceites, tintes, condimentos...

SAVIA e

RESINAS

azucres, xabóns, bálsamos, gomas,

trementina...

RESÍDUOS

(BIOMASA)

produción de enerxía por

combustión ou transformándoos en

biogás, por fementación.

USOS DAS ÁRBORES

A EXPLOTACIÓN DAS ÁRBORES EN GALICIAAs árbores ocupan un lugar importante na

fisonomía e na economía de Galicia.

O sector forestal, sen incluír a industria de segunda

transformación, constitúe un 6,48 % do PIB

(Produto interior bruto) de Galicia e xera máis de

40.000 empregos.

Madeira: 6.500.000 m3/ano,

máis de 240 millóns de euros

de madeira en pé.

Castañas. 8.027 tonelasa/ano,

1,29 millóns de euros.

Cogomelos: 45 kg/ha/ano,

uns 12 millóns de euros.

PRINCIPAIS PRODUCIÓNS DO BOSQUE EN GALICIA

PRODUCIÓN COLLEITA PRIMEIRA

TRANSFORMACION

SEGUNDA

TRANSFORMACIÓN

OUTROS

Produción de

semente e plantas:

viveiros

Silvicutura:

plantación, cultivo

(podas, limpezas,

tratamentos...)

Proteción contra

incendios

•Froitas

•Cogomelos

•Envasado

•Conservas,

marmeladas,

confituras, licores,

fariñas

•Industria alimentaria e

repostería...

•Administración,

ensino e

investigación,

enxeñería,

asesoramento

técnico...

•Industrias auxiliares:

equipos, maquinaria,

ferramenta...

•Transportes

•Madeira: cortas

•Outros: mato,

follas...

•Serradeiros

•Chapa e taboleiros

contrachapados

•Taboleiros de

partículas e febras

•Pasta de papel

•Estruturas de madeira

•Embalaxe e envases

•Elementos de

construción (solos,

vigas...)

•Carpintería

•Mobiliario

•Papel e cartón

A EXPLOTACIÓN DAS ÁRBORES E DO BOSQUE

PRINCIPAIS PROBLEMAS QUE AFECTAN ÁS ÁRBORES

CAUSAS EFECTOS

ELIMINACIÓN DO

BOSQUE

-Cortas indiscriminadas

-Obtención de terreos agrícolas

-Urbanizacións

-Construción de infraestructuras

-Minería

-Deforestación

-Desaparición de especies

-Aumento de contaminación

-Perdas económicas

-Desertificación

INCENDIOS -Vandalismo

-Accidentes

-Deforestación

-Empobrecemento do solo (diminución do humus e da microfauna)

-Arrastre de terras e erosión

-Deterioro da paisaxe

-Aumento da sequedade do solo e desertificación

-Aumento das emisións de CO2

-Perdas de flora, fauna e vidas humanas

-Perdas económicas

REPOBOACIÓNS

POUCO

AXEITADAS

-Deseños en función de intereses

unicamente económicos

-Perda de biodiversidade

-Diminución da vexetación autóctona

-Empobrecemento do solo (diminución do humus e da microfauna)

-Aumento da erosión

CONTAMINACIÓN -Emisións industriais, de vehículos,

calefaccións...

-Alteración das propiedades do solo

-Chuvia ácida

-Envelenamento directo

ENFERMIDADES E

PRAGAS

-Distintos tipos de parásitos: fungos,

insectos...

-Destrucción de bosques e plantacións

-Diminución do rendemento

-Perdas económicas

PATRIMONIO PERDIDO

Castiñeiro talado en Viana do Bolo hai

case 50 anos. Medía 14 m de perímetro.

Castiñeiro de Folgueira en Sobrado

de Picato (lugo). Imaxe de 1949.

Cada ano elimínanse 15 millóns de hectáreas

de bosque, a un ritmo de 38 Ha por minuto. De

seguir así os grandes bosques tropicais terán

desaparecido dentro de 50 anos.

“Cunha árbore pódense facer

un millón de mistos.

Cun misto pódense matar un

millón de árbores”

Cada día de verán quéimanse

en Galicia perto de 30 Ha de

monte que tarda un mínimo de

25 anos en recuperarse.

Non quero que o lume

destrúa e aniquile

a miña carne

na que, ás veces,

cantou namorada

a cotovía.

Somente son terra.

Só desexo ser terra,

mesturarme coa terra,

perderme, confundirme,

no silencio da terra.

e pídolle,

con todo o meu ser,

á terra miña nai,

que sexa xentil comigo

Manuel María

QUE PODEMOS FACER PARA COIDAR AS ÁRBORES E OS BOSQUES

-Respectar á arbore como ser vivo e aos elementos dos que depende

(solo, aire, auga...).

-Evitar conductas que poidan ocasionarlles danos (facer lume...).

-Non deixar pegadas do noso paso polos bosques.

-Non usar madeiras de bosques nin de especies amenazadas.

-Usar moderadamente as leñas, madeiras e carbón vexetal.

-Usar papel reciclado e aproveitalo ao máximo. Reducir o consumo en

embalaxes e envoltorios.

-Aprender a coñecer as nosas árbores e bosques. Valorar as especies

autóctonas.

-Facerlle un espazo ás árbores nas vilas e cidades.

-Colaborar coas persoas e institucións de defensa da natureza.

-Plantar árbores.

ESPAZOS PROTEXIDOS:

Fraga de Caaveiro, Devesa de

Rogueira, Aciñeiral de Cruzul,

Sobreiral do Arnego...

ÁRBORES PROTEXIDAS:

Monumentos naturais:

eucaliptos de Chavín (Viveiro),

castiñeiros de Catasós, carballo

da Rocha (A Saínza), castiñeiros

de Rozabales (Manzaneda).

No catálogo de árbores

senlleiras de Galicia están

inscritos 128 exemplares

A PROTECCIÓN DAS ÁRBORES

E OS BOSQUES EN GALICIA

Carballa da Rocha (Rairiz da Veiga)

O 21 de Marzo celébrase (desde 1971)

o DÍA DA ÁRBORE .

O albre é o símbolo do señorío espiritual de Galiza.

O albre é un engado dos ollos, pola súa fermosura; é unha ledicia dos ouvidos, porque

nel cantan os paxaros; é un arrolador do esprito, porque nas súas ponlas conta contos o

vento.

O albre danos a froita, que é un manxar composto polo mesmo creador, para regalía do

noso paladar: o derradeiro ben que nos quedou do Paradiso perdido.

O albre pídelle auga ao ceo para que a terra teña sangue, vida e bonitura.

O albre danos a sombra fresca no verán e quentura garimosa no inverno.

O albre danos as trabes, o sobrado e as portas da casa. Danos a cama, o almario das

sabáns e a artesa do pan. Danos o berce, o báculo da vellez e a caixa para baixar á terra.

O albre danos o papel barato que nos trae a decotío as novas do que pasa no mundo.

Val máis unha terra con albres nos montes que un estado con ouro nos bancos.

A calvicie dos montes galegos é unha terrible acusación contra o estado unitario.

O albres son as minas galegas que nós saberemos explotar cando a nosa terra sexa nosa.

A repoboación forestal será o patrimonio da nación galega e o mellor aforro da

colectividade.

Na nosa terra danse os mellores albres.

O día que seipamos o que val un albre, aquel día non teremos necesidade de emigrar.

(Castelao, “Sempre en Galicia”, 1937)

MONTAXE: Adela Leiro

FOTOS: Adela Leiro

Mon Daporta

Internet

DEBUXOS: Mon Daporta