landare zelula-pareta

LANDARE ZELULA-PARETA

ZER DA?OLandare zelulen mintz

plasmatikoaren kanpo aldean dagoen egitura da zelula pareta.

OLandareen egiturazko eta ezaugarri funtzional asko pareta horren baldintzapean daude.

OSAGAIAK:OZelula pareta hiru motatako

polisakaridoz osatuta dago: 1- Zelulosa: glukosa molekulez osatutako

polisakaridoa da. Naturan ugaria dena. 2- Hemizelulosa: masa molekular handiko

heteropolisakaridoak dira. 3- Pektina: malgutasun handiko heteropolisakaridoa

da.

Zenbait paretatan, glukoproteinak, monosakaridoak eta gatz mineralak ere agertzen dira.

OMolekula guzti horrek, matriz hidratatu batean daude.OMatrizeak sustantzia disolbagarri eta txikiak (ura, karbono dioxidoa eta oxigenoa) pareta zeharka daitezen ahalbidetzen du baina molekula handiek ez.

OBeraz, landareen zelulan metabolismoan parte hartzen duten sustantziak molekula txikiak dira.

EGITURA:O Bata bestearen gainean jarritako geruzaz

osatuta.

Erdiko xafla: pektinaz osatuta dago, eratzen den lehena eta bi zelula kumeak bereizten dituena.

Pareta primarioa: zelulosaz osatuta dago eta lodiera aldakorrekoa da.

Pareta sekundarioa:gehiago haziko ez diren zelulek jariatzen dute pareta. Lodia eta trinkoa. Zelulosaz osatutakoa.

O Paretaren hazkuntza barrualdetik kanpora ematen da:

1.Erdiko xafla pareta

2.Zelulosa + hemizelulosa+pektina primarioa

3.Beste sustantzia batzuk

pareta sekundarioa

Plasmodesmoa:O Zelula pareta, plasmodesmo izeneko hoditxo

mehez zeharkatuta dago. Hauek zelulen arteko komunikazioa

ahalbidetzen dute.O Plasmodesmoari esker, zitoplasmak

jarraitasuna du zelula batetik bestera; beraz, sustantzien zirkulazioa bizkorragoa da.

O Punteadurak dira zelula paretan agertzen diren etenune txiki txikiak.Etenuneotatik luzatzen dira plasmodesmoak.

Landare zelula paretaren funtzioak

1. EGITURAKETAO Paretaren funtzio garrantzitsuena da.

O Zelulari forma ematen dion geruza zurruna da.

O Zelula trakzio mekanikoetatik babesten du.

O Zelula paretak alboko zelulen paretari lotuta dago eta guztiek batera sendotasuna ematen diote landareen organoei. Karkasa edo armazoia eratzen dute.

2.Hanpadura presioaO Ingurunea zitoplasmarekiko hipotonikoa

denean gertatzen da:1.Ura zelularen bakuolotan sartzen da

osmosi bidez.2.Bolumena handitzen da.3.Presioa dago paretaren gainean.

hazkundea: ehunak luzatu presioa dela eta. Mugimenduak (estomen irekiera eta itxiera

kontrolatu)

ALDAKETAKO Zelula pareta, ehunen beharrizanen

arabera alda edo egokitu daiteke.

O Epidermisean edo xileman jasaten dituzten aldakuntzen kausa da.

EPIDERMISA:O Epidermisa eratzen duten zelulen

paretaren kanpoaldean kutina izeneko sustantzia bat dago eta honen gainean argizari geruza bat. Multzo horri kutikula deritzo.

Kutikula babesa ematen dio organoari

Xilema edo zura:O Ehun hau zelula paretaren

aldakuntza prozesu garrantzitsu baten emaitza da. Lignina gehitzen zaio paretaren egiturari.

O Hodi sendo eta trenkada gabekoa eratzen da. Hodi horretan barrena sustraiak zurgaturiko ura eta ioiak ibiliko dira.