espainiako landare paisajeak (llaburpena)

45
ESPAINIAKO ESPAINIAKO LANDARE PAISAJEAK LANDARE PAISAJEAK Urkiola 2. BATXILERGOKO GEOGRAFIA IES MUNGIA BHI Irakaslea: Marije AGUILLO

Upload: marije-aguillo

Post on 03-Jul-2015

2.680 views

Category:

Education


13 download

TRANSCRIPT

Page 1: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

ESPAINIAKO ESPAINIAKO LANDARE PAISAJEAKLANDARE PAISAJEAK

Urkiola

2. BATXILERGOKO GEOGRAFIA

IES MUNGIA BHI

Irakaslea: Marije AGUILLO

Page 2: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

LANDAREDIALANDAREDIA

Landaredia landare-espezien multzoa da Landaredia landare-espezien multzoa da Erreinu izenekoetan banatzen diraErreinu izenekoetan banatzen dira

Iberiar penintsulaIberiar penintsula erreinu holartikotanerreinu holartikotan dago eta hiru flora-inguru ditudago eta hiru flora-inguru ditu Inguru boreo-alpetarraInguru boreo-alpetarra Inguru euro-siberiarraInguru euro-siberiarra Inguru mediterranearraInguru mediterranearra

Kanariar irlak: Kanariar irlak: inguru makaronesikoainguru makaronesikoa

Page 3: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)
Page 4: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

LANDAREDIALANDAREDIA Basoak Basoak

ERREINUAK Eskualdeak Formazio Begetalak SastrakadiakERREINUAK Eskualdeak Formazio Begetalak Sastrakadiak

BelardiakBelardiak

EUROSIBERIARRAEUROSIBERIARRA

HOLARTIKOA HOLARTIKOA BOREOALPETARRABOREOALPETARRA

MEDITERRANEARRAMEDITERRANEARRA

KANARIAKKANARIAK MAKARONESIKOA MAKARONESIKOA

Page 5: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

REGIÓN BOREOALPINA

Inguru boreoalpetarra

Page 6: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Formazio begetalakFormazio begetalak Fisonomia indibidualizatua duten Fisonomia indibidualizatua duten

landaredi multzoak dira.landaredi multzoak dira. bereiz daitezkenak:bereiz daitezkenak:

BasoaBasoa

SastrakadiaSastrakadia

BelardiaBelardia

Page 7: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Iberiar penintsulako Iberiar penintsulako landaretzalandaretza

Aberastasun handia: 6.000 inguru espezie Aberastasun handia: 6.000 inguru espezie ezberdinak. ezberdinak.

FaktoreakFaktoreak Fisikoak:Fisikoak:

Klima: Klima: tenperaturak eta prezipitazioek landaretza tenperaturak eta prezipitazioek landaretza naturalaren kokapena determinatzen dute.naturalaren kokapena determinatzen dute. Erliebea (Erliebea (espazioaren konpartimentazioaespazioaren konpartimentazioa))

Landaretza altueraren arabera sailkatzen daLandaretza altueraren arabera sailkatzen da Argia: especie Argia: especie heliofilak heliofilak eta eta unbrofilakunbrofilak Hego Isurialdean edo Iparraldekoan espezie Hego Isurialdean edo Iparraldekoan espezie

ezberdinakezberdinak LurzoruakLurzoruak

Giza faktoreak:Giza faktoreak: Gehiegizko ustiapenagatik (degradazioa)Gehiegizko ustiapenagatik (degradazioa) Espezie berriak sartzeaEspezie berriak sartzea

Page 8: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Sastrakak

Zuhaitzak

Pinua

Gaztainondoa

Artea

Pagoa

Ereinotz

Haritza/erkametz

Estrepa

Palmondo nano

Page 9: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Landaredi Landaredi ClimaxClimax

Eskualde baten Eskualde baten landaredia faktore landaredia faktore naturalen ondorioz naturalen ondorioz sortu bada.sortu bada.

Bigarren mailako Bigarren mailako landaredialandaredia

Giza jardueraren Giza jardueraren ondorioz sortutako ondorioz sortutako landaredia.landaredia.

Lezka

Page 10: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Klima ozeanikoko landarediaKlima ozeanikoko landaredia Landare-zona euro-siberiarra: Landare-zona euro-siberiarra: Baso hosto galkorra:Baso hosto galkorra:

Beheko aldeetan: Beheko aldeetan: Hariztia Hariztia Goian: Goian: pagadia pagadia Alde ertainetan: Alde ertainetan: baso mixtoabaso mixtoa

Espezie Espezie higrofiloakhigrofiloak Baso Baso tropofiloatropofiloa (aldakorra) (aldakorra) Hosto handiak eta udazkenean Hosto handiak eta udazkenean

erortzen direnakerortzen direnak Zuhaitz garaiakZuhaitz garaiak Enbor zuzen eta leunarekin Enbor zuzen eta leunarekin Oihanpean: Oihanpean: IratxeakIratxeak eta eta

goroldiakgoroldiak

Otalurra eta belardiaOtalurra eta belardia

Page 11: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

PAGOA PAGOA Ez du beroa jasatzen, hotza bai.Ez du beroa jasatzen, hotza bai. Hezetasun handia behar duHezetasun handia behar du Mendiko zuhaitza: 400-500tik gora 1100-1200 Mendiko zuhaitza: 400-500tik gora 1100-1200

m-ra arte aurkitzen da.m-ra arte aurkitzen da. Nafarroan dago pagadi gehien: Espainiako Nafarroan dago pagadi gehien: Espainiako

%3,4. (%3,4. (Irati Irati Europako pagadirik hedatuenetako bat daEuropako pagadirik hedatuenetako bat da ) ) Kareharrizko lurzoruetanKareharrizko lurzoruetan batez ere, baina batez ere, baina

lurzoru silizioetan erelurzoru silizioetan ere Baso espezifikoa edo mistoa (haritzarekin edo Baso espezifikoa edo mistoa (haritzarekin edo

izeiarekin batera) osatzen ditu izeiarekin batera) osatzen ditu

Pagoa eta amerikar haritzaren hostoak

Page 12: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

PAGOA PAGOA

Paadia

Page 13: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

OKINA-KO PAGADIA

Page 14: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Pagoa espezie kalzikola da.

AIZKORRI MENDIZERRAKO PAGADIA

Page 15: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

HARITZA (HARITZA (Quercus Quercus robur)robur) Ez ditu uda beroak jasatzen Ez ditu uda beroak jasatzen hotzera hobeto moldatzen dahotzera hobeto moldatzen da 600 mtik behera600 mtik behera aurkitzen da. aurkitzen da. Lurzoru azidoetan eta sakonetanLurzoru azidoetan eta sakonetan.. Galizian eta Kantabrian harizti Galizian eta Kantabrian harizti

handienak handienak Quercus RoburQuercus Robur, , benetako haritza, hostoa ilik gabe benetako haritza, hostoa ilik gabe eta erorkorra. eta erorkorra.

Lurzoru azido eta sakonetan Lurzoru azido eta sakonetan Haritzarekin batera aurki daitezke: Haritzarekin batera aurki daitezke: lizarrak lizarrak (fresno), (fresno), zumarrak zumarrak (olmo),(olmo), ezkiakezkiak (tilo), (tilo),

Page 16: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

HARITZAHARITZA

Page 17: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Beste espezie Beste espezie batzukbatzuk

BehekaldeetanBehekaldeetan Gaztainondo, intxaurrondo, Gaztainondo, intxaurrondo,

lizarra (lizarra (fresno)fresno), ezkia (, ezkia (tilo)tilo), , astigarra, urkiakastigarra, urkiak

Oihanpean: Oihanpean: iratxea iratxea eta eta goroldiagoroldia ( (musgo)musgo)

Gaur egun haritzak eta Gaur egun haritzak eta pagoak lehengo pagoak lehengo zabaleraren zabaleraren %10%10 baino ez baino ez daukatedaukate

Astigarra

Quercus faginea (Quejigo) Ametza

Gaztainondoa

Page 18: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Baso mixtoa Baso mixtoa ibaien ibaien haranetan:haranetan:

LizarraHaltza

Arkazi

Sasiakazia

Ezkia

Page 19: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

EZKIA

ASTIGARRA

Page 20: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Ametza Ametza Quercus faginea

Bigarren mailako landare formazioaBigarren mailako landare formazioa Trantsiziozko klima ozeanikoari dagozkioTrantsiziozko klima ozeanikoari dagozkio Ez da oso altua eta kimu berriak jaio arte Ez da oso altua eta kimu berriak jaio arte

gordetzen dituzte hosto lehorrak.gordetzen dituzte hosto lehorrak.

Amezti

Ametzaren hostoak

Page 21: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Pinua, EukaliptoaPinua, Eukaliptoa Zura, erretxina, zelulosa eta Zura, erretxina, zelulosa eta

paper-pastarakopaper-pastarako Bigarren mailako basoaBigarren mailako basoa Bere hostoek lurzorua Bere hostoek lurzorua

azidotu eta txirotu egiten azidotu eta txirotu egiten dute. dute.

OtalurraOtalurra Sastrakadiak, altuera txikikoaSastrakadiak, altuera txikikoa Txilarra (Txilarra (brezo),brezo),oteote (argoma), (argoma), isatsa (isatsa (retama)retama)

BelardiakBelardiak

Txilarra

Argoma

Page 22: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Klima mediterraneoko Klima mediterraneoko Landare-paisajea Landare-paisajea

Baso hosto iraunkorra Baso hosto iraunkorra

Landaredi Landaredi esklerofiloaesklerofiloa (osto eta zurtoin gogorrekin)(osto eta zurtoin gogorrekin)

eta eta xerofitoa xerofitoa (lehortasunari egokituta, osto eta zurtoi (lehortasunari egokituta, osto eta zurtoi

lodituta ura gordetzeko)lodituta ura gordetzeko)

Sustraiak oso zabaldutaSustraiak oso zabalduta

Hosto txikiak, gogorrak, arantzatsuak, larrukarak,Hosto txikiak, gogorrak, arantzatsuak, larrukarak,

erretxinazko edo gomazko geruza erretxinazko edo gomazko geruza

babeslearekin.babeslearekin.

Azal lodia eta zimurtutaAzal lodia eta zimurtuta

Adaburua globo formakoa da Adaburua globo formakoa da

intsolazioa eta lurrunketa murriztekointsolazioa eta lurrunketa murrizteko

Estrepa (Jara)

Ispikulua (espliego)

Page 23: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Artea Artea Mediterraneoko Mediterraneoko

zuhaitz ohikoena eta zuhaitz ohikoena eta zabalduena. zabalduena.

Alde ozeaniarrean , Alde ozeaniarrean , haizeetatik gune haizeetatik gune

babestuetan eta intsolasio babestuetan eta intsolasio askorekin ere agertzen da.askorekin ere agertzen da.

Era guztietako lurzoruetara Era guztietako lurzoruetara moldatzen damoldatzen da

Encina de Etxeita

Page 24: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Klima mediterranear kontinentilazuaren paisai tipikoa: arteak

Page 25: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

ArtelatzaArtelatza

Negu leunak behar dituNegu leunak behar ditu

Hezetasun apur bat Hezetasun apur bat gehiago (urtean gehiago (urtean prezipitazioen 500 mm. prezipitazioen 500 mm. baino gehiago)baino gehiago)

Lurzoru silizeoakLurzoru silizeoak

Page 26: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Pinua Pinua

Bigarrem mailako Bigarrem mailako landare-formazioa dalandare-formazioa da

Oso ondo moldatzen Oso ondo moldatzen da muturreko da muturreko egoeretara egoeretara

Page 27: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

SastrakadiaSastrakadia MakiaMakia

Zuhaixka-formazio trinkoaZuhaixka-formazio trinkoa eta altuera nahikotxoaeta altuera nahikotxoa EstrepaEstrepa (jara), (jara), txilarratxilarra (brezo) , (brezo) , legeltxorra legeltxorra (lentisco) (lentisco)

eta eta isatsaisatsa (retama (retama)) Lurzoru azidoetan (silizea)Lurzoru azidoetan (silizea)

GarrigaGarriga Zuhaixka txikiakZuhaixka txikiak Inguru batzuk estali gabeInguru batzuk estali gabe Erromeroa, izpilikua, ezkaiaErromeroa, izpilikua, ezkaia (tomillo) (tomillo) KareharrianKareharrian

Legeltxorra

Page 28: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

MAKIA

GARRIGA

Ezkaia

iSATSA

Izpilikua

Page 29: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Estepako landarediaEstepako landaredia Penitsularen hego-ekialdeko inguru erdi Penitsularen hego-ekialdeko inguru erdi

lehorrean.lehorrean.

Garriga degradatuta dagoenean.Garriga degradatuta dagoenean.

Behe-belarrek osatzen dute eta horiekin Behe-belarrek osatzen dute eta horiekin

batera, zuhaixka arantzatsuak, korapilatsuak, batera, zuhaixka arantzatsuak, korapilatsuak,

txikiak eta jarraipenik gabeak daude.txikiak eta jarraipenik gabeak daude.

Lurzoru pobreetan.Lurzoru pobreetan.

Palmondo nanoaPalmondo nanoa, , ezkaia, ezkaia,

ezpartzudiaezpartzudia eta eta zainzuriazainzuria..

Page 30: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Estepako landarediaEstepako landarediaPalmondo nanoa

Legeltxorra

Estrepa

Almeriako basamortua

Espartzua

Page 31: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Mendiko landare Mendiko landare paisajeapaisajea

Landaredia estaika Landaredia estaika banatuta dagobanatuta dago

Bereiz daitezke Bereiz daitezke Pirinioetako Pirinioetako landaredia eta landaredia eta bestelako bestelako mendietakoamendietakoa

Page 32: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)
Page 33: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Alpetar mendiak, PirinioetanAlpetar mendiak, Pirinioetan 1- Oinaldean1- Oinaldean: : Artea eta HaritzaArtea eta Haritza

2- Maila Subalpetarra 2- Maila Subalpetarra ((1.200 eta 2.400 m bitartekoa1.200 eta 2.400 m bitartekoa)) Bi estai:Bi estai:

A) A) 1200tik 1600etara 1200tik 1600etara PagoaPagoa B) B) IzeiakIzeiak , , pagopago eta eta pinu gorripinu gorriekinekin nahasturik nahasturik

Eta gorago Eta gorago pinu beltzapinu beltza - Ohianpean: - Ohianpean: errododendroaerrododendroa eta eta ahabiaahabia

3- Maila alpetarra (3- Maila alpetarra (2.400 metrotik 3000ra)2.400 metrotik 3000ra) BelardiaBelardia Urteko zazpi.sortzi hilabete elurpean dagoUrteko zazpi.sortzi hilabete elurpean dago Haitz biluziak eta hartxingadiak daudeHaitz biluziak eta hartxingadiak daude Landare errupikolaLandare errupikola eta harkaiztar batzuk eta harkaiztar batzuk

4- Maila elurtarra4- Maila elurtarra 3.000 metrotik gora3.000 metrotik gora ElurraElurra urte osoan urte osoan Harkaitz biluzik Harkaitz biluzik edo arrakaletan: edo arrakaletan: likenak, goroldialikenak, goroldia,,

Page 34: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

- Landare - Landare errupikolakerrupikolak - - Goroldiak, Goroldiak, likenaklikenak

Page 35: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

MENDI ALPETARREKO CLISERIE

Umbría Solana

EGUTERA

HARITZA

ROBLE

(Pirineo occ.)

Quejigo

Ametza (Pirineo or)

Piso subalpino

Estai subalpetarra

Piso alpino

Estai Alpetarra

LAIOTZA

Piso Montano

Piso

Colino

Page 36: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

KANTABRIAR MENDIETAKO CLISERIE

Landarediaren estaiak Ipar eta Hegoaldeko isurialdeen artean ezberdintasunak daude.

I: Haritza eta Pagoa

H: Artea, Ametza eta

Pagoa 1500 m-ra arte.

Pagoa

Ametza

Artea

Pagoa

Haritza

Page 37: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Kanarietako landare-Kanarietako landare-paisajea paisajea Aparteko aberastasunaAparteko aberastasuna Jatorria batez ere Jatorria batez ere

mediterraneoa da, gehi mediterraneoa da, gehi Afrikako eta hego Afrikako eta hego Atlantikoko eraginaAtlantikoko eragina

Uharteak izanez: Uharteak izanez: endemismoa ematen endemismoa ematen da da ((hangoko formazio hangoko formazio begetal bereziak) begetal bereziak)

Page 38: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Zer da espezie endemikoa?Zer da espezie endemikoa?

Leku berean oso denbora luze batean zehar tokiak tokiko baldintza ekologikoei egokitzen zen bitartean pixkanaka pixkanaka bereizketak garatzen egon den espeziea.

Page 39: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Kanarietako Kanarietako landaredialandaredia 1- Oinaldeko maila 1- Oinaldeko maila (itsas mailatik 500 metroraino(itsas mailatik 500 metroraino))

Sasiak, astalarrak, palmondoak, tabaibak, kardoiakSasiak, astalarrak, palmondoak, tabaibak, kardoiak

2- Erdiko maila2- Erdiko maila (200 metrotik 800era bitartea) (200 metrotik 800era bitartea) DragoakDragoak eta eta sabinasabinakk

3- Maila termokanariarra3- Maila termokanariarra ( (800 -1200 m bitartean)800 -1200 m bitartean) Landaredia alisioak sortutako lainora egokitutaLandaredia alisioak sortutako lainora egokituta Laurisilva Laurisilva basoakbasoak:: oso itxia eta 20 espezie baino gehiago oso itxia eta 20 espezie baino gehiago

3- Maila kanariarra 3- Maila kanariarra (1200 eta 2200 m. bitartean)(1200 eta 2200 m. bitartean) Hotza eta lehortera egokitutako espeziak: Hotza eta lehortera egokitutako espeziak: pinupinu eta eta zedro zedro

kanariarra kanariarra

Maila suprakanariarra Maila suprakanariarra (2200 metrotik gora)(2200 metrotik gora) Tenerife eta La PalmanTenerife eta La Palman Inguru biluziaInguru biluzia, sakabanaturik lore aberastasun handia , sakabanaturik lore aberastasun handia

(Teideko bioletak)(Teideko bioletak)

Page 40: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Estai basala: Sastrakadia (Tabaiba), palmondoa,

Kardoiak,...

Tabaiba

Tajinaste gorriak

Page 41: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Palmondoa, Plantazioa

Tabaibak

Landare xerofitoak

Kanarietako Landaredia

Page 42: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Drago

palmondoak

Miter (sabina)

Page 43: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Caldera de Taburiente (La Palma)

Kanariar pinua

Page 44: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Landaredi endemikoa

Laurisilvako

basoa

Tabaiba

Page 45: Espainiako landare paisajeak (llaburpena)

Violeta del Teide

Kanariar

zedroa

Bejeque