INFORMAZIO GENETIKOA GORDE ETA TRANSMITITU

MAKROMOLEKULAK DIRA. NUKLEOTIDOZ OSATUTA DAUDE.NUKLOTIDOAK ELKARREKIN LOTUTA

POLINUKLEOTIDOAK OSATZEN DITUZTE (KATE LUZEAK DIRA)

FOSFATO TALDEA (FOSFOROZ ETA OXIGENOZ OSATUTA)

PENTOSA (5 KARBONOKO GLUZIDOA) BI MOTA (ERRIBOSA ETA DESOXIRIBOSA)

BASE NITROGENATUAK BOST MOTA

ADENINA (A) GUANINA (G) ZITOSINA (Z) TIMINA (T) URAZILOA (U)

ADN (AZIDO DESOXIRIBONUKLEIKOA) FUNTZIOA: IZAKIAREN

FUNTZIONAMENDUARAKO ETA GARAPENERAKO BEHAR DEN INFORMAZIO GENETIKOA GORDE

EGITURA ▪ NUKLEOTIDOA

▪ PENTOSA MOTA = DESOXIRIBOSA▪ BASE NITROGENATUAK

• ADENINA ---- TIMINA• GUANINA ----- ZITOSINA

BI POLINUKLEOTIDO- KATE LUZEZ OSATUTA BI KATEAK KIRIBILDUTA DAUDE HELIZE

BIKOITZA OSATZEN DUTE. BI KATEAK ANTIPARALELOAK DIRA

PARALELOAN DAUDE BAINA AURKAKO NORAZKOAN

KATEAK ELKARREKIN LOTUTA DAUDE BASE NITROGENATUEN ARTEAN SORTZEN DIREN HIDROGENO-LOTUREN BIDEZ

BASE NITROGENATUAK OSAGARRIAK DIRAADENINA TIMINA GUANINA ZITOSINA

http://www.youtube.com/watch?v=oLz-II0eZvk&feature=fvw

ARN (AZIDO ERRIBONUKLEIKOA) FUNTZIOA: PROTEINAK SINTETIZATU

ADN-AREN INFORMAZIOA ERABILIZ. MOTAK: ARN mezularia ARN

erribosomikoa eta ARN transferentea. EGITURA

▪ NUKLEOTIDOA▪ PENTOSA MOTA = ERRIBOSA▪ BASE NITROGENATUAK

• ADENINA ---- URAZILOA• GUANINA ----- ZITOSINA

ERREPLIKATZEA definizioa: ADN-ak BERE BURUAREN KOPIA ZEHATZAK EGITEA.

PROZESUA1. BI KATEEN ARTEKO HIDROGENOZKO LOTURAK

APURTZEN DIRA.2. KATE BAKOITZA (GURASO-KATEA) MOLDEA DA

KATE OSAGARRI BERRI BAT SORTZEKO. 3. KATE BERRIEK ETA ZAHARREK HIDROGENOZKO

LOTURAK ERATU BASEN ARTEAN ETA MOLEKULAK BERRIAK KIRIBILTZEN DIRA

http://www.youtube.com/watch?feature=fvwp&v=T-g-G0-kehU&NR=1

ERDIKONTSERBADORA DA: HELIZE BERRI BAKOITZAK GURASO-KATE

BAT DU ETA KATE OSAGARRI BERRI BAT.http://www.youtube.com/watch?

v=zO2Yv43mldM&NR=1&feature=endscreen

KONPONKETA-ENTZIMAK DAUDE: OKER PAREKATZEN DIREN NUKLEOTIDOAK

AURKITU ETA ALDATZEN DITUZTE

HALA ERE NOIZBEHINKA AKATSAK SORTZEN DIRA

KARAKTEREA: IZAKI BIZIDUN BATEK DUEN EZAUGARRI BEREIZGARRI BAKOITZA.

GENEA: KARAKTERE JAKIN BAT KONTROLATZEN DUEN ADN-REN ZATIA

GEN BAKOITZAK PROTEINA SINTETIZATZEKO INFORMAZIOA GARRAIATZEN DU . PROTEINA, KARAKTEREA ADIERAZTEKO, BEHAR DA

GENOMA: ORGANISMO BATEN GENE MULTZOA DA

MUTAZIOA: ADN-AN AUSAZ GERTATZEN DIREN ALDAKETAK DIRA

ALDARKOTASUN GENETIKOA ETA ESPEZIAREN EBOLUZIOA ERAGITEN DU.

PROTEINA: ZER DA?

AMINOAZIDO IZENEKO MOLEKULEZ EGINDAKO KATE LUZEAK DIRA.

20 AMINOAZIDO MOTA DAUDE ETA HAUEK ERA EZBERDINEAN KONBINATUTA PROTEINA MOTA ASKO SORTZEN DUTE.

PROTEINEK EGITEN DUTEN FUNTZIOAK OSO BESTELAKOAK DIRA.

http://www.youtube.com/watch?v=tanKegW0x3M&feature=endscreen&NR=1

ADN-REN INFORMAZIOAK PROTEINAK ERATZEKO BALIO DU: NOLA?

HIRUKOTEA: ZER DA? ADN-AREN KATE BATEAN DAUDEN HIRU NUKLEOTIDO JARRAITUAK

HIRUKOTE BAKOITZAK AMINOAZIDO BAT KONTROLATZEN DU

ADNAREN INFORMAZIOA GENETIKOA PROTEINA BIHURTZEKO INFORMAZIO GENETIKOA DESKODEATU BEHAR DA.

http://www.youtube.com/watch?v=tanKegW0x3M&feature=endscreen&NR=1

ADNAREN INFORMAZIOA BI FASETAN DESKODEATZEN DA ETA ARN mezulariak PARTE HARTZEN DU TARTEKARI MODUAN.

FASEAk: MEZUAREN TRANSKRIPZIOA

• HELIZE BIKOITZA IREKI EGITEN DA.• KATE BAKOITZA MOLDEA DA ARN-KO KOPIA

OSAGARRI BAT OSATZEKO • SORTZEN DEN ARN-REN MOLEKULA ARN

MEZULARIA DA • PROZESO HAU NUKLEOAREN BARRUAN

GERTATZEN DA

FASEAk: MEZUAREN ITZULPENA: ZER DA?

• ARNm MOLEKULA DARAMAN MEZUA AMINOAZIDO BIHURTZEA DA.

NOLA GERTATZEN DA HAU?• ARNm-AREN HIRUKOTE BAKOITZEI KODON IZENA JARTZEN

ZAIE• KODON BAKOITZAK AMINOAZIDO JAKIN BAT ZEHAZTEN DU.• PROZESU HAU ZITOPLASMAN GERTATZEN DA

ERRIBOSOMEEI ESKER • ERRIBOSOMEK ARNm-aren KODONETAN DAGOEN

INFORMAZIOA IRAKURTZEN DUTE.• ARN TRANSFERENTEAK (ARNt) AMINOAZIDOAK

ERRIBOSOMARAINO GARRAIATZEN DITU PROTEINA ERATZEKO

Bioteknologia: onugarriak diren produktu berriak lortzeko, izaki bizidun osoa edo haien zatiak erabiltzen duen zientzia.

Ingeniaritza genetikoa: giza helburu praktiko bat betetzeko asmoz (medikamentuak lortzea, nekazaritzako ekoizpena hobetzeko, eta terapia genetikoa egiteko) ADN-a aldatzen duen zientzia.

Organismo transgenikoak: genetikoki eraldatutako organismoak dira.

KLONAZIOA: molekula, zelula edo organismo bat klonatzea zera da, kopia berdin-berdin bat edo gehiago egitea. BI MOTA:

▪ UGALKETA-KLONAZIOA: AMAREN BERDINAK DIREN BANAKOAK LORTZEA DA.

▪ KLONAZIO TERAPEUTIKOA: EHUNAK SORTZEA DA GAIXOTASUNAK SENDATZEKO ASMOZ.

GIZA GENOMA PROIEKTUA: GIZAKIAREN ADN-REN NUKLEOTIDOEN ORDENA ZEHAZTEN DA, GENEEN KOKAPENA, DUTEN NUKLOTIDOEN SEKUENTZIA ETA FUNTZIOA ZEHAZTEKO ASMOZ