ELIZONDO | Irailaren 3an, 16:00etan, Laxoa plazan

Europako zuzeneko lehen pilotatxapelketaren kanporaketa

XantaSOUZA

2011ko irailaren 1a | XXXI. urtea | 549. zenbakia www.ttipi.net

Herriko bestakArraioz, Elbete, Eratsun, Oiz,Sara, Txokoto...

BERA/ARESO � 11-29Mendi itzuliak irailaren4an eta 18an

BAZTAN � 31Euskararen ordenantzajopuntuan

ITUREN � 19Hirigintza plana behinbetiko onarpenaren zain

LEITZA � 28Taloaren egunairailaren 11n

� 42

ZOZKETAK � 51

Txartela egitekodeitu 948 63 54 58ra

Amaia IRAOLA | Doneztebeko akordeoilaria

«Cirque du Soleil-rekin urte eta erdikobira eginen dut baina, nork daki, agiandenbora gehixeago ere egonen naiz»Pasa den maiatzaz geroztik ikuskizuneko kideda. Chicagotik erantzun digu. � 3

ERREPORTAJEA � 4-5

Altxata elkarteak 20 urtebete ditu EtxalarrenUztailaren 31n egin zuten ospakizunean PelloApezetxea omendu zuten.

ARGAZKIA: ONDIKOL

Nafarroaeta EHko

txapelduna� 43

Lehenbiziko txapelketa honetan Europako 13 taldek partehartuko dute lau multzotan banatuak. Elizondoko kanporaketan

Baztan taldea Alacanteko El Campello eta Angeluko Hardoytaldeekin lehiatuko da. Itzulerako partida Alacanten

jokatuko da, irailaren 10ean.

Baztan-Bidasoko zaborrendako transferentzia planta Donezteben eginen da22,3 milioi euroko aurrekontua du eta 2012rako lanean hasiko dela aurreikusia dago � 17

2 | PUBLIZITATEAttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

ELKARRIZKETA | 3ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

M. MARTIARENANondik etorri zaizu Cir-que du Soleil-en parteizateko eskaintza?Orainarte IñakiDiegue-zekegitenzuen lanhau.Nire irakaslea izanda-koa da. Berak komen-tatu zidan postua libregeratukozela eta zirko-ak casting epea zabal-duko zuela. Aurkezteraanimatu ninduen etazortziakordeoilarirenar-teanaukeratua izannin-tzen. Inoizeznuenpen-tsatukozirkobatean laneginen nuenik eta gu-txiago Cirque du Soleilbezalako batean.Maiatzetik zaude ber-tan. Nolakoak izan zi-ren lehen egunak?Orain Chicagon nago,baina lehendabiziMon-trealera joannintzen.Zir-koaren egoitza nagusiahandagoelako.Astebe-teko ikastaro bat emanzidaten. Emanaldieta-rako nola makilatu ira-katsi zidaten. Ikuskizu-nerako jantzia egin zi-daten eta ondotik Min-neapolisera joannintzenzirkoaunehorretanhanzegoelako.Zenbatdenboranibilikozara herrialdez herrial-de?Hasera batean urte etaerdirakobiraeginendut.Baina nork daki, agiandenbora gehixeago ereegonennaiz.Gure ikus-kizunaAmerikanegitendena da eta leku bere-an bi hilabete egiten di-

tu gehienez. Chicagonpasako dugu uda guz-tia.UdazkenaldeanCal-garyra joanen gara etaeguberrietarako Mexi-kon egonen gara.Nolakoa da egunerokomartxa?Goizetan nahiko libreegotennaizetaniregau-zak egiteko aprobe-txatzendut.Normaleanzirkoan bazkaltzen duteta ondotik soinu pro-bekin hasten gara. Ge-ro ikuskizunerako ma-kilatu eta jantzi egitengara. Egunean bi ema-naldi izaten ditugu eta

bakoitzakbiorduetaer-diko iraupenadu.Lehe-nengoa arratsaldekolauretan izaten da etabigarrena iluntzekozor-tziretan.Ze rk ha rritu za itugehien?Zirkoakaspektuguztie-tanduenmaila ikaraga-rria da. Mundu osokoikuskizunikhandienada.Lanean ari garenen ar-teko giro eta harrema-na oso ona da eta ustedut hori jendeak naba-ritzen duela. Azken ba-tean familia haundi batbaikara.

Zer da Euskal Herritikgehien faltan botatzenduzuna?Zirkoan oso sukaldarionak ditugun arren,amarenbazkari goxoezasko oroitzen naiz. Fa-miliaeta lagunakere fal-tan botatzen ditut etanola ez, bestak ere bai.Cirque de Soleil-ra jo-anaurretiknolakolanakegin zenituen akorde-oiarekin?Hendaiako eta Honda-rribikodantza taldeetanakordeoilarigisa ibili izannaiz. Agorreta Musikaeskolanereakordeoietamusikahezkuntzakoira-kasle gisa ere aritu nin-tzen. Txapelketa asko-tan parte hartu dut. Etaakordeoiaren teknika-ren inguruko kurtsoakeginditut IñakiDieguez,Jacques Mornet, Fre-deric Deschamps, Lu-ciano Biondini eta AneLandaren eskutik.Zer da akordeoia zure-tzat?Hobbya izateazgain, la-na bihurtu den pasioada. Oso gustuko dutakordeoia jotzea, sen-timendupolitaketaonaksentiaraztendizkit. Jen-de aurrean jarrita urdu-ritasun puntuarekinegon arren lasaitu etagozatu egiten dut. Osoinstrumentu fina da etaaukeraaskoematendi-tu. Bakarlari moduanedo taldean jo baitaite-ke musika estilo des-berdinak konbinatuz.

Zortzi urterekin hasi zen Amaia Iraoladoneztebarra akordeoia ikasten. Ahizpaikusten zuen akordeoiarekin eta berari ereinteresa piztu zion instrumentuak. Gustatu,

liluratu eta bere egin zuen musika tresna,bertze gorputz atal bat bihurtzeraino.Agorreta Musika Eskolan jo zituen lehennotak, lehen piezak. Sariketa, erakustaldi

eta emanaldi askoren ondotik Cirque deSoleil-raino eraman du musikak,Chicagoraino, maiatzetik da ikuskizunekokide. Handik erantzun ditu gure galderak.

Amaia IRAOLA | Doneztebeko akordeoilaria

«Zirkoak aspektu guzietan duenmaila ikaragarria da»

SENTIMENDUAK«Oso gustuko dutakordeoia jotzea,sentimendu politaketa onak sentiaraztendizkit. Jende aurreanjarrita urduritasunpuntuarekin egonarren, lasaitu etagozatu egiten dut.Oso instrumentu finada eta aukera askoematen ditu, bakarlarigisa edo taldean jobaitaiteke, musikaestilo desberdinakkonbinatuz».

UTZITAKO ARGAZKIA

Amaia Iraola akordeoilariaCirque du Soleil-en

erabiltzen duen jantziarekin.

4 | ERREPORTAJEAttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

Aitor AROTZENA1991ko otsailaren

24an sortu zen AltxataKultur Elkartea Etxala-rren, Bide Ona ikastolaitxitzerakoan.Ikastolareninguruanzebilenjendea-ren artean, euskal kultu-raren inguruan indarrakkultur elkartean bildu zi-tuzten eta gaur gaurkoz,kulturarekin eta kirolare-kin zerikusia duten eki-takldi gehienak Altxata-

ren eskutik pasatzen di-raEtxalarren. 50dantza-ri baino gehiago biltzenduendantzataldearenar-dura dauka elkarteak.Orain irakasleak kanpo-koakbadiraere,urteetanborondatez aritutakoakdira Emma Sanzberro,MirariAnsalas,MariaAs-tier eta Itziar Iriarte, ora-in Anabel Arburua dabi-len bezala.Hogei urtez herriko hau-

rrek izan dute pilota es-kolan ikasteko aukera.Herritikkanpoeretxapel-ketafrankotanpartehar-tu izan dute BortzirietanetaBelateTorneoetanere.Beti irakasle nekaezinaizan dute bere ondoan,Joxe Mari Maia eta da-goeneko gure artean ezdagoen JoxeMari Arbu-rua, urteetan bere ondo-an izan zuena. Ingurukobideak,mendiaketabaz-

terrik ederrenak ezagu-taraztenereibilidiraJoxeMari Arburua eta PerikoBerrueta.Hogeiurtez200batmendiirteeraereegin-katu dituzte eta oraindikereateraldi horietanpar-te hartzen dute oraindikere herriko, haur, gazteetahelduek.Kirolarloan,1994 eta 1995ean men-di bizikleta ibilaldiak ereantolatu zituen AltxataketaKakapirri futboltalde-

ak ere bere ibilaldia eginzuen.

GASNA FERIABainaAltxataelkarte-

ak urtez urte antolatzenduen ekitaldien arteangarrantzitsuena Gasnaeta Artisau Feria da, 18ediziobetedituena.Altxa-ta elkarteko Axun Maiakaipatu digunez, «orduanbatzordeanzegoenLur-desIndaburuetaEHNEn

ELKARTEAK� UZTAILAREN 31N EGIN ZUEN OSPAKIZUNA

Altxata Elkarteak hogeiurte bete ditu EtxalarrenElkartearen sortzaileetako bat izan zen eta bertzehainbat arlotan nabarmendu den Pello Apezetxeaerretoreari omenaldia eskaini zitzaion

Uztailaren 31n ospatu zen Altxatakultur elkarteren 20. urteurrena.Goizetik trikitilari eta txistulariekkalejira egin zuten meza aitzinetik.Ondotik, txalaparta doinuak aditueta gero, Berako musika bandaketa bortz herrietako kantariekinosatutako abesbatzak emanaldiaeskaini zuten.

Altxata elkartearen historia eta jar-dueren berri eman zuten batzorde-ko kide diren Axun Maia, EdurneElizagoien eta Lorea Arangoak etagaur egun 140 bazkide bainogehiago dituela gogoratu. PelloApezetxea herriko apeza omentze-ko ere aprobetxatu zuten urteurrenospakizuna.

ARGAZKIA: IRATI LUJUA«Dantzariak lotsak agerian» argazkiak irabazi zuen Altxataren20. urteurrenaren karietara antolatutako argazki lehiaketarenepaimahaiaren lehen saria. Herriko dantza taldea da Altxataelkarteak kudeatzen duen ekitaldi ugarietako bat.

Altxata elkarteak Pello Apezetxearen lana eskertunahi izan zuen 20. urteurrenaren ekitaldietan. He-rrikoerretorea«ezbaitabertzeedozeinkide»,Altxa-takAginteMakilaemanzion, «bainaezdioguagin-tarimoduanemannahi,bideerakuslemoduanbai-zik. Hori izan baita Pello». Ez zen oroigarri bakarraizan. Honela, baserritarren ordezkarieak Lurriztie-derra, Urritzokieta, Gorosurreta eta Larrapil-Sarri-ku auzoetako bideak egiteko Pello Apezetxeakegindako lanak eta dirulaguntza eskaerak gogo-rarazi zituen. Txistulari taldeak ere kantu pare bateskaini zizkion, apezak berak eman baitituen le-hen txistu klaseak. GarbiñeMaia eta Xabier Etxar-tekAurreskuaeredantzatuziotenPellori.UsoaNe-kazari Koperatibaren sortzaile gisara ere oroiga-rria jasozuen.EuskaltzaindiakoAndres Iñigok,Pe-llo Apezetxeak erakunde honetan egindako lanakgoraipatu zituen, ohorezko euskaltzain ere baitaEtxalarko apeza. Eskolan euskara ikasten ez zen

garaian, hamabost ikasturtez Etxalarren izan zenBide Ona ikastola sortzen egindako ahaleginaere eskertu zioten, baita euskaraz alfabeta-tzen edo Euskara Batzorde eta Manko-munitatean egindako lanak ere. Ttipi-Ttapaaldizkarianerehainbatlanegi-nadaPelloApezetxea, herrikobe-rriemaileedoerredakziotaldekoki-debezalaetagauregunTtipi-Tta-pa Fundazioko presidentea da.Gainera, Etxalarri buruzko libu-ruak eta argitalpenak karrikara-tuak ditu eta gaur eliz atarian hain dotore ageri di-ren hilerriak berreskuratzen egindako lana ere go-raipatu zen. Guraso Elkarteak eta Etxalarko Uda-lak ere oroigarri bana eman zioten eta denen bo-rondatea laburbilduz, Bortzirietako IKA euskalte-gikoek txapel dotore bat jantzi zioten, Pello, eus-kararen zaindari zioena.

Makila eta zapela euskararen zaindariarendako� PELLO APEZETXEA, OHIKO BAZKIDE BAT BAINO GEHIAGO

ERREPORTAJEA | 5ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

lan egiten zuenez, bazi-tuen kontaktuak gasna-gileekin eta honela sor-tu zen ideia, eskura ze-goen gaia zen. Eskual-deaneginzenlehenazenetalehenbizikourtean29gasna aurkeztu ziren le-hiaketara.Arrakastatsuasuertatu zen eta horre-tan segitu dugu. Egunhau gure eskualdeanerreferentzia bat bihurtudela uste dugu».

Banaz bertze urtero20 gasna aurkezten diralehiaketara, eskualdeanegin den lehen ardi gas-na lehiaketa izan da etaeskualde osoa hartzenduen bakarra. Eskulan-gileak ere klase guzieta-koaketaEuskalHerrioso-tik ekarri izandira, 16baturtero. «Saiatzen garaahal bezain gutti errepi-katzen, nahiz eta nahikomodu finkoan etortzendirenakerebaditugun…».

Lehendikdatozenos-pakizunetan ere lekukoahartu du Altxata elkarte-ak.Honela, inauterienan-tolaketa Altxataren eskudago oraindik eta elkar-tetik onartzen dutenez,«bereziki honengatik di-ra guretzat hain garran-tzitsuakkidegazteak.Eta

gainerako gai guztietanereberenikuspuntuabe-harrezkoadugu».Etxala-rren betidanik ospatzenden Usategietako Igan-dean edo inguruan ereurte luzez lan egin duAltxatak,ekitaldiakanto-latu edo plazan ostatuaparatuz. «Hasieran ikas-tolarako dirua lortzekoparatzen zen eta oraindantzataldearengastue-tarako», aipatu digute.

ALTZARI ZAHARRAK,ZIRIMOLAN…

BainabadiraAltxatakeginkatu eta dagoenekoegitenezdirenkultureki-taldiak ere.Honela, due-la hemeretzi urte altzarizaharrenerakusketaeginzen, «polita eta arrakas-tatsua, hura ere herrita-rrenlaguntzarikgabeezi-nezkoa izanen litzateke»diote Altxatatik. Hainbaturtez, Zirimolan kulturegunak ere antolatu zi-ren, inguruko herriekinbatera,Sara,Azkaine,Zu-garramurdietaBerakoel-karteetagaztetxeekinba-tera egindako jardunal-diak,«herrihauetakojen-dearen elkarretaratzeasustatzeko».Hogeiurte-tan, hamaika lan.

A. AROTZENA | ETXALARNola eta zergatik sortu zen Altxa-ta elkartea?

IkastolaizanzenEtxalarren,1976tik1991ra. Larraburuan izaten zen etaHaur Hezkuntza eskaintzen zen, hi-ru urte egiten zituzten eta gero erdaleredura pasatzen ziren, orduan ber-tzerik ez zelako. Baina ikasle kopu-ru batetik beheiti NafarroakoGober-nuak dirulaguntzarik ez zuela ema-nen jakinarazi zuen eta eraman ezi-na zen. Gainera, eskolan ere D ere-duarekin hasi ziren. Orduan, ikasto-laren inguruan baziren giza baliabi-debatzuketadirubat,etaeuskalkul-turarekin lotutako zerbait egitea pro-posatu zuen Pello Apezetxeak. Ze-hazki, 1991ko otsailaren 24an sortuzen Altxata elkartea.Zeindaantolatzendituenekintzenartean garrantzitsuena?

Gasna Feria, dudarik gabe. Guriesfortzu gehien suposatzen digunabehinpinhori da.Egun intentsoa iza-ten da eta aitzinetik egin beharrekoprestaketak, gauzabatdela, bertzeadela, luze joaten dira. Parte hartzenere jende aunitz mugiarazten du: 16eskulangile etortzen dira urtero.Etorkizunerabegira,egitasmobe-rririk baduzue?

Aurten,AltxataEgunarenaitzakia-rekin argazki lehiaketa egin dugu le-henaldizeta izanduenarrakasta iku-

sita, 150 argazki aurkeztu baitziren,segida izan dezakeela ere pentsatudugu. Urtetik urtera egiten ahal denzerbait da, gai ezberdinak jarriz…Buelta batzuk ematen ahal zaizkio.Altxata Egunari segida emanen dio-gun edo ez diogun ez dakigu. Aur-tengoakhagitzarrakastahandia izandu, baina Pelloren omenaldia zego-en tarteanetahori gauzahandiazen.Zertan aldatu da Altxata elkartea20 urteotan?

Bazkide kopuruan pixko bat goi-ti egindugu.Hasieran100batbazki-de izanen ziren eta, nabarmen ez,bainapixkanakagoiti egindugu,140bat izatera ailegatu arte. Hasierakohelburuak berdin mantentzen dira,euskal kulturaren inguruan laneanaritzea. Hainbat arlotan egin da horietakontentegotekomoduangaude.Omenaldia eskaini diozue PelloApezetxeari. Zergatik?

Altxataeguneanagertuzirenhain-bat arrazoi eta seguru ez genitueladenakukitu.Bereziki euskal kulturanegin duen lan izugarria eskertu nahiizan genion. Pello han zegoen ikas-tola sortu zenean, Pello han zegoenikastolatikkulturelkarterapasatuze-nean, herri honetan gaur egun duenerrealitatearen hezurdura Pello Ape-zetxearizordiogu.Altxatarensortzai-leetako bat eta bazkide arrunt batbaino aunitzez gehiago da.

«Etxalarrek gaur egun duenkultur errealitatearen hezurduraPello Apezetxeari zor diogu»

� AXUN MAIA ETA GARBIÑE MAIA, ALTXATAKO KIDEAK

Axun eta Garbiñe Maia, Altxatako kideak.

GASNA FERIA«Eskualdean egin zenlehena izan zen eta29 gasna aurkeztuziren lehiaketara»

Axun MAIAAltxatako kidea

DATUA

150ARGAZKI LEHIAKETAN

Epaimahaiaren lehen saria:Irati Lujuaren Dantzariaklotsak agerian. 2. saria:

Garazi LujuarenTxantxangorria.

Publikoaren 1. saria: Segamehetzen (Ana Indaburu).2. saria: Santa Kruzekozubia (Itsaso Elizagoien)

ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.016 | IRITZIA

Argitaratzailea Ttipi-Ttapa Fundazioa • Egoitza Anduetzeta, 12 • 31760 ETXALARTel. (+34) 948 63 54 58 • Faxa (+34) 948 63 54 57 • info@ttipi.net

Zuzendaria Aitor Arotzena Erredaktore burua Gurutze Pikabea Publizitatea Usoa Vicente, Kulturkari SLU Berriemaileak Esteban Arotzena, Juana Mari Sai-zar, Kontxi Klaber, Ainhoa, Arantxa eta Maider Ansa, Asier Imaz, Arkaitz Mindegia, Franck Dolosor, Margari Etxenike, Koro Iratzoki, Nerea Altzuri, Joseba Urrotz, Iruneeta Itsaso Elizagoien, Maite Oteiza, Maider Petrirena, Markel Lizasoain, Eneko Mitxeo, Fermin Etxekolonea, Fernando Etxeberria, Iñaki Telletxea, Joanes Garcia...

Fundazioaren Presidentea Pello Apezetxea Kudeatzailea Joxemanuel Irigoien Administrazioa Amaia GoiaLege Gordailua NA-1324/85 • ISSN 1578-4673 • Tirada 6.000 ale

Erakunde laguntzaileak Etxalar, Leitza, Goizueta, Arano, Areso, Baztan, Sara eta Senpereko udalak, Zugarramurdiko Akelarre elkartea, Bortzirietako EuskaraMankomunitatea, Malerrekako Zerbitzu Mankomunitatea

2011ko harpidetza sariak

Hego Euskal Herria . . . . . . . . . . . .37€ Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55€ Baztan, Urdazubi eta Malerreka . . . . . . . . . . . . . . . .31€Ipar Euskal Herria . . . . . . . . . . . . .55€ Amerika eta Australia . . . . . . . . . .123€ Leitza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15€

Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailakdiruz lagundutako aldizkaria

Euskarabideakdiruz lagundutako aldizkaria

Tarteka suertatzen dira honelako esperpen-toak.Abuztuaren5etikmartxandagoN-121Aerrepidean, Belate eta Almandozko tunelenarteanabiadurazaindukoduenerradarra.Normalalitzateke,aldeguzietanhalakoakparatzenaridirelakontuan hartuz, baina errepidea itxia dago, san-ferminetan kamioi batek su hartu eta tunel zati bathondatu zenetik.We are the champions!

Erradarra bai, errepiderik ez!

EzpalaAitor AROTZENA

Nabarmentzekoak

Atzera begira � 1998.09.10 / TTIPI-TTAPA 237. zbk

Artikutza: Donostiaren auzoa Goizuetako bihotzeanUrtean behin, San Agustin egunean, natur inguru zoragarri honen ateak zabal-tzen dituztela-eta, erreportajea eskaini zion TTIPI-TTAPAk Artikutzari. Goizue-tako udalerriaren barnean egon arren, 1919ko urtarrilaren 27an geroztik Do-nostiako Udala da 3.700 Hektareako lur eremu honen jabea, bertako ur balia-bideekin hiriburua hornitzeko erosi baitzuen. 15 bizilagun bizi ziren orduan au-zoan, baina hauen eguneroko gorabeherek baino historia luzeagoa gordetzendute bere baitan Artikutzako lur, ur, zuhaitz eta basoek, historiaurreko hilobiak,Erdi Aroko burdinolak… Hauetako batzuk ageri ziren erreportajean.

Gaur abuztuaren 1a da, eta kilo bat pasaonddo bildu ditut. Arraroa egiten zait. Ne-re ttikitako oroitzapen bat udazkena etaonddoetara lotua dago. Hori zen bere sasoina,udazkena, ez zitzaigun gogoratzen ere uda erdi-erdian onddoketan gatea… Gauza bertsua gerta-tzen zait maurekin: maiatz-ekaineko fruitua zelauste nuen baina hara non, bai mendian mauri-ba-sak, baita aitaren baratzean, hantxe daude gorri-gorri eginak!!!!! Sanjose loreak ere erotzen hasi-ak dira: San Jose martxoaren 19an da, zer dea-bru ari dira azken urte hauetan otsail erdian lore-tzen? Eta kamamilarena?... kamailaren sasoinaabuztuko Ama Birjinatik, iraileko Ama Birjinerainoda. Ez ba, hortxe dugu kamamila harro-harro as-palditik gure mendietan.Baino ez da natura aldrebesten hasi den bakarra,gu ere gauza arraroak egiten hasiak gara: minifal-dak udakoak ziren duela gutti arte, gaur egun ne-gu beltz-beltzenean ere ikus ditzakegu. Eta negu-ko cuello alto trikotak?. Hoiek ere urtean zeharageri dira… Bon, barkatu, guzti hau erdi brome-tan bota dut…bainan bertze erdia…ez dakit ba…

Onddo, mauri eta bertze

Nire txandaKoro IRAZOKI

Antonio VALDERRABANOBerako idazlea

38 urtez Beran medikuizandakoak, Bera y elBajo Bidasoa desde elsiglo XIX liburua argita-ratu du. 2004an erreti-ratu zenetik zenbait ar-tikulu idatzi ditu, bainahau da lehen liburua.

Judit SAIZARLeitzako kirolaria

Olinpiadetako distan-tzian (1,5km igerian, 40km bizikletan eta 10lasterka) NafarroakoTriatloi txapelketa irabazizuen abuztuaren 7anIruñean,oraindik17urtebesterik ez baditu ere.

Pello APEZETXEAEtxalarko apeza

Urte hauetan guztietanegindako lanaeskertuz,EtxalarkoAltxataElkar-teak omenaldia eskainizion uztailaren 31n.Ha inbat i zan z i renoroigarriak eman ziz-kioten eragileak.

IRITZIA | 7ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

Duela lau bat urte, Carlos Perez-Nievasek NafarroakoHezkuntzaDepartamentuarenardurahartuzuen.Or-duan, euskaldun eta euskaltzaleak entretenituko zi-tuenantzezlanbategiteaproposatuzuengobernuak,UPN-CDNren hizkuntza politikaren gidoia jarraituko zuena, nos-ki. Hasieran ENAI izenarekin batailatu bazuten ere, aurki,Euskarabidea izen euskaltzaleagoa jarri zioten antzerkiari.Antzezlan honek beteko zuen helburu nagusia ere argiazen: euskalgintzaren lana neutralizatu eta desaktibatu as-moz, publiko euskaltzalearen arreta guztia diru-laguntzeningururaerakartzea,bidebatezNafargobernuakeuskaldu-nok osatzen dugun hizkuntza komunitatearen aurkako po-litika etnozida lasaiago aplikatzen jarraitu ahal izateko.Euskarabideak baina, itxurak egingo zituen protagonistabatenbeharrazuenezinbestean;euskaraezagutuetaaurre-tik euskalgintzan aritutako txotxongilo bat bazen askoz ho-be, eta hara non Xabier Azanza topatu zuten. Xabierrek pa-per nagusia hartzeari baiezkoa eman zion, euskaldunon es-kubideen aurkako ikurra den Ley del Vascuence bere egi-tea eta onartzea ez zitzaion ia ezer kostatu; are gutxiagosoldata oso ona bueltan etorriko zitzaiola ikusi zuenean.Azanzak plazaratu berri duen bere agur-gutunari errepara-tuta, badirudi berak urte hauetan guztietan ez duela izanNafar gobernuaren hizkuntza politikan erantzukizunik, be-ra beti saiatu izan dela euskara eta euskalgintzaren aldelan egiten. Aldiz, errealitateak dio bera izan dela azken ur-tetan Nafar Gobernuak saldu nahi izan digun irudi adeitsueta ‘euskaltzalea’: lau urtez euskalgintza sosen inguruanendredatu duena, lau urtez Nafar gobernuaren aurpegiazuritzensaiatu izandena (euskalgintzakantolatuditueneki-men eta jaialdietan Nafar Gobernuaren izenean parte har-tuz, ekitaldi batzuetan hitza hartzeraino…) (…)Hala, UPN-PSNren gobernu berria iritsi da; protagonistazaharra bide erditik kendu eta Maximino Gomez jarri duAzanzaren ordez. Argi dago antzezlanak ez duela helburuabete eta orain aurpegi aldaketa baten bila dabiltza, bainahizkuntza politikan erroko aldaketak planteatzen ez direnbitartean antzezlana euskaldun eta euskaltzaleontzat be-hinik behin, hasieratik zaharkitua geratu dela esan beharda. Azken finean protagonista berria baina gidoi bera.Iraganeko formula makurren aurrean beraz, euskaldunokbehingoz euskaraz bizitzeko, erroko aldaketak eragin be-har ditugu nahi eta nahi ez, bai maila sozialean, politikoanzein juridikoan. (…)Euskaldunokbizidugunegoeraren iraul-tze bide horretan, euskaraz bizitzea ahalbideratuko duenhizkuntzapolitikaburujabeaaldarrikatzeaklabea izangodaere, bertatik bertara euskaldunok erabakiko duguna, etaeuskarari Euskal Herri osoan benetako ofizialtasuna aitor-tuko dion hizkuntza politika, hain zuzen ere. Hor kokatzenduguaspaldianKontseiluakmahaigainean jarritakohizkun-tza politika eragingarriaren proposamenarekiko euskalgin-tzak aurrerantzean egin beharko duen gizarteratze lana.Iruzurberrienaurreanhortaz, ekindiezaiogungogotsuEus-kal Herriaren berreuskalduntzeari, ekin diezaiogun euskal-gintzaren arteko elkarlana indartze eta eraginkortzeari.Helmuga: Euskal Herri euskalduna!

Euskarabidea: Protagonista berriadu antzezlanak, baina gidoi beraNestos ESTEBAN SCALONI (EHEko kidea)

Emakumeen arteko dibertsitatea onartzen dugu,baita genero biolentzia sufritzen dutenena ere.Emakumeak dituen arrisku maila ezberdinak di-ra, baita arrisku horretaz daukan bizipen subjetiboaketa norbere segurtasunerako lagungarriak izan dai-tezkeenbaliabideedotaneurrietazduen ikuspegiaere.Horregatik, ongi iruditzen zaigu hala eskatzen dutenemakumeek eskoltak izatea. Modu berean, eskoltengaia aztertu behar da, kasu guzietan behar diren edoez jakiteko, parametro hauetatik:Lehenik, emakumearen bizia arriskuan dagoelako be-harrezko bada, berak nahi badu berehala eskolta ja-rri. Harrigarriena zera da, hain errealitate gordin etagarbien aitzinean, nola ez zaien aitzinetik jarri. Azkenurteetan eta emakume batzuei bakarrik jarri zaie.Bigarrenik, eskoltaeramateakemakumeenautonomiaindartzeko balio ote duen galdetu behar dugu. Egune-koorduguzietanbizitza kontrolatua izateaknekezber-matuko du autonomia pertsonala. Biktima bezala bi-ziarazten zaitu. Zure inguru hurbilenetik isolatzen ahalzaitu, ezin baituzu eskoltekin konpartitu. Eta denbo-ra-tarte batean eskoltaz paso egin eta zuren bizia egi-tea erabaki, eta zerbait gertatuko balitz, erruduntasunsentimendua ikaragarria litzateke,generobiolentzia ja-saten duten emakumeei jada sentiarazten zaiena bai-no handiagoa (telefonoa hartu diozu, ez duzu sala-tu…). Seme-alabekin ere arazoak izanditzakezu, deusez ulertzea edo filmetako agente espezialak sentitzea.Orduoro egiazko segurtasuna bermatzen du? Ez. “Le-henago hilik ni gabe baino” dioen erasotzaileak zirri-kituakbilatukoditu, eskoltarik gabebizitzendirenune-ak badirelako. Emakumearentzako segurtasun neurrionena,erasotzaileakarrikanbadago,eskoltaerasotzai-leak izatea da, hau zaintzeko eta kontrolatzeko. Ez de-zala inoiz utzi. Oinak karrikan jartzen dituen momen-tutik kontrola orduoro. Beraz, karrikara ateratzeko or-dutegia mugatzea… Horrek bertze abantaila dauka,bere haragian somatuko duela zer den bizitza, mugi-menduaketapentsamenduakkontrolatzea,berakera-sotu duen emakumearekin egin duen bezala.Eskoltak beharrezko neurri bezala planteatzeak gene-ro biolentziaren aurkako borrokan prebentzioari etaherritarren inplikazioari lekua kentzen dio. Egida dabateragarriak izan daitezkeela, baina hasieratik babeshorretan indarra jartzeak bertze neurri batzuk ez har-tzea ekar dezake eta bereziki, jendarteak ez ulertzeagenero biolentzia eragiten dutenak borrokatzeko era-sotzailea isolatu eta baztertzea eta herritarrak inplika-tzeadela onena. Emakumeakbere autoestimaberres-kuratzeko egin beharreko lana ere traba dezake.Horregatik, uste dugu ez dela eskolta eskatu beharneurriorokorgisara.Bai,erasotzaileakkontrolatu.Ema-kumeei arreta osoa eta pertsonalizatua, bizitza duine-rako bermeak, autodefentsa eta autonomia pertsona-lean aitzinera egiteko baliagarriak diren neurriak.

Eskoltatua eta biktimizatua?Ez, milesker!Tere SAEZ (Andrea Kolektiboa)

Kolaborazioak

8 | IRITZIAttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

IRAKURLEAK MINTZO Orrialde honetan ahalik eta gutun gehien kabitze aldera, ez da komeni1.900 karaktere edo 24 lerro baino gehiagoko gutunak bidaltzea.TTIPI-TTAPAk eskubidea du gu-tuna laburtzeko. Gutunarekin batera bidali beharko dira datu hauek: egilearen izen-deiturak, he-rria eta harremanetarako telefonoa. Egilearen izen eta abizenarekin argitaratuko dira gutunak.

m e-Posta: info@ttipi.nete Posta: Anduetzeta, 12 31760 ETXALAR

d Tel.: 948 63 54 58 o Faxa: 948 63 54 57

Sorosleilehoriari milamila esker

Jon Mikel LIZASO URKIOLA

KaixoTTIPI-TTAPAkoirakurle horri:

Abuztuaren 10a dagaur.Egunzoragarriadu-gugoizgoizetik,ongipa-satzeko eta udako opo-rralditxoa lasai ederreanigarotzeko.Bainabadiraegunmalapartatubatzukpertsona baten bizitzan.Niri gaur egokitu zait ho-rietako bat bizitzea etalerro xume hauen bidezadierazi nahi nizueke.

Berakoigerilekua;jen-dez gainezka, familiaguztiak zoriontsu udakoarratsaldeberobatzipris-tinarteanigarotzen.Aita,ama,semea, iloba, lagu-nak... 17:35 dira eta niresemeetaharenbilagune-kin igerilekuan jolastenari naiz, salto, itzulipur-di...Batbateanigerileku-ko soroslea bere bainu-jantzi gorri eta GurutzeGorriko kamisetarekinziztubizianuretanmurgil-du da. Nire burua biratueta hor ikusten dut nes-kabaturarengaineanko-norterik gabe. «Ai ene!»–diot nire baitan–. «Norote da? Zer gertatu da?Herriko gaztetxoren batote?». Baina neskatoa-ren bainujantzia ikusi or-duko ohartu naiz «gurekuadrillako baten alabaduk? Zer pasatu da?».Nire buruari galdera as-kosegundogutxitan.So-rosleilehoriakuretatikate-ra du neskatxa eta ekindioerreanimazioari.Jen-deaizuturik,zalapartaka.Igerilekuko zaindari tre-beak lana ongi beteaz

neskatxa berriz munduhonetara itzuli eta bizigazte bat salbatu du.

Nirepentsamenduan,segundo gutxitan ez ga-ra ezer eta beste segun-doan zerbait bagarelapentsatzen dugu. Egunzoragarriazenaia-iabeltzjarri zaigu.

Idazkitxikihonekinni-re momentuko urdurita-sun eta aitatasun senaateratzen zait azalera.Kontuz eta tentu handizzaindu behar ditugu gu-re seme, alaba, ilobak...Gertaerahauedozeinipa-sa dakiokeenez, argi ibilgaitezen denak gure bi-zitzakomomentuguztie-tan. Besterik gabe, be-sarkada haundi bat etabosteko bat Unai Rodri-guezKortari,Berakoige-rilekuko sorosleari.

Herri afariaGoizuetan

Juan Antonio LEKUONA

Amabirjin Karmengobezperan, San Juanbezperan bezalaxe, su-ak egiten ziren herrikoetxeaskorenaurrean,ar-bi hazittekoekin eta haudela eta Herri-Afaria an-tolatuzenHerrikoplazan,Lehengo ohittura zaha-rra berreskuratzeko as-motan,bakoitzakbereja-na eta edaria eramanezAfaria, sua eta saltoak,herrikoplazaneginziren,eguraldi bikainekin. Jen-dearen erantzuna izuga-rria!!!Erroldatutagaudenbiztanleen %22k partehartu genun.

Jarraipenaurteroizandezan opa dugu eta ia2012anbiztanleen%25againditzendugun.Zenba-

kitan200biztanlekpartehartu beharko genuke.

Uztailak hamabosteguna bakarragogoan hartutzekoahalegin beharra.Herri-afaria tasuak duen garraongi pasatutzekoaukera edarragazte edo zaharraberdin, Goizutarra!hurrengo urteanarrima bizkarra!gainditu dezagunutzitako marra.

Adio,izar ederra

Ainara MAIA URROZ

Izo Felisa maitea:Zermoduzeginduzu

zeruranzkohegaldihori?Irribarretristebatekinirri-barre argitsu horri agurerraten diot. Agur erra-tendatzut, izoFelisa, etamila goraintzi gainerakoizarrei, batez ere aita ze-nari, baita izo Juanitari,osaba Tomasi, izo Car-meni, izo Maria Luisari,amatxiEugenierietaaita-txiJoxeriere.Irribarreegi-tendatzutLisboanzeun-den moja maitagarrie-

nari, sor Margaritari, etazoriontsu izaten saiatu-ko naiz familiarekin etalagunekin irribarretsu,umoretsu.

Negaraunitzegindut,baita irribarre egin ere;haserretueginnaizgehi-enmaiteditudanekin,etamaitemina sentitu dut.Oraindikeremaitemindu-rik segitzen dut duela iasei urtetik hona, bainaOiartzungopoetamaiteazoriontsu da lurrean nigabe,bainanirekindara-matbeti, onenanahibai-tutberetzat.Bihotzakol-patu dit, eta neure senti-menduekin jolastu, bizi-tzajolasbatiruditzenzaio-lako. Eta beharbada ha-la da. Ez dakit.

Oroitzen dut zuk be-hin Iruñean geundela izoTeresaren etxean galde-tu zenidala ea probatunahi ote nuen moja edokomentu bizitza, eginenzenidatelatokitxobatLis-boan, mutil-lagunik edonobiorikezbanuenbede-ren. Nik ez natzun deuserearrapostuduelabortzurte, isilikgelditunintzen.Barkatu.

Sei urtehauetangau-za aunitz gertatu zaizkit,Senperekoudarenazkenbatez, lamien urrunekokantuaz, irribarre samur

batez,oharkabeansakonmaitemindu nintzelakobehin.Horregatikeznionzure proposamen horrierantzun, eta ez natzunerranbakarrikegonarren,nobiorikgabe,maitemin-duriknengoela.Nehorieznion deus ere erran.

Denboraldi labur ba-tez, bereziki eta betikoasko maite dudan per-tsonahorrekinmundukoemakumerikzoriontsue-na sentitu izan naiz, bai-ta zorigaiztokoena ere,azken lauurteokosogo-rabeheratsuakizanbaiti-raenebihotzurratuaren-tzat.Bainanaizenaetaniadiskidetzeko balio izandit, eta elkar ezagutzeneta maitatzen ikasi dut.

Maite zintudan, etamaitezaitut,nahizetaaz-ken boladan neurekoihutsa izan eta neure ba-rrura begira egoteagatikez natzun telefonatu etagaldetuzermoduzotezi-nen, nire ahotsa entzunzenezangutxienez.Sen-titzendut.Bainaaspaldiohartu naiz deus ere ezdela betiko, inor ere ezgaudelamunduhonetanbetiko, eta heriotza bizi-tzarenzatibanaezinada,jaiotzabezalaxe.Zurejoa-nak biluztu nau, berrirobiluzik nago munduan.

Irakurleak mintzo

Bota bertsoaMikel TELLETXEA (Lesakako bertso eskola) ) • Doinua: O baserritxo!

San Ferminetan pasatakoaahantzi egin zen segidaneguneroko bizitzarekinsartu egin ginen udanuda osoa pasatu dugulo edo alferkeritanuda bukatu egin zaigulanork jartzen ote du dudan?

Eguraldia okertu zaiguetorri da udazkenaeta honekin ere eskolaia bukatu da onenaliburuk hartu irakurtzeraikasketa da aurrenakurtsoa hasi denak laneraberritik hasten da dena.

Irailean berriz ere lanera

IRITZIA |9ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

11 galdera labur

Zure ustez zergatik dute Sarakobestek horrelako fama?Udako burrunbatik atera eta, gureartean berritz elkartzen gara giroherrikoian.

Aurtengoan zein izanen da zureegitaraua?Familiarekin eta lagunekin egunazgozatzea:aperitifa,bazkarietamu-sika entzutea, ahantzi gabepreso-en aldeko elgarretaratzean partehartzea.

Gauekomunduaongiezagutudu-zu, nola ikusten duzu bilakaera?Ez dut bilakaera txarrik ikusten etakonfidantza osoa daukat heldu di-ren belaunaldietan.

Sara herri euskalduna ote da?Bai, alabaina ezdugu iraga-nari begira egon behar.Euskara gero eta eremugehiago galtzen ari da.Guri dagokigu egoerahau berritzultzea.

Olhain ikastolaren sor-tzaileetariko batizan zinen. Nolaikusten duzugaurkoegoe-ra?Poz han-diarekin.Kopuruttipi-

ttipi batetik hasi baginen lekua be-te betean hartu du herrian.

Axular ala Elizanburu?Elizanburu niregandik hurbilagosentitzen baitut.

Kantari bat?Patxi Saez, Mikel Urdangarin etaBruceSpringsteenhagitzmaitedi-tut.

Zer afizio duzu?Mahastiko lana eta arnoa egiteanoski.

Bisitatu duzun tokirik gogokoe-na?Ipar Tailandian Karen populuareneskualdean Sarako bi lagunekineginikobidaia bat heldu zait gogo-ra.

Sarako xoko kuttuna?Bat erraitekotan Atxuria.EHBai abertzale koalizioarenburu izan zira. Nola ikustenduzu Euskal Herriko egoerapolitikoa gaur egun?

Bideazaila izanarren, az-ken emaitzek itxaro-pentsuuztennaute.

Estatuzapaltzai-leek ez dute lortugure herria isila-raztera, orain,bake bidean,urratsakemanditzatela.

� Michel GUERENDIAN � Saratarra

Orainminez nago ze-ru horretara zure irriba-rreari so, amabirjin egu-narenbiharamunetan,etazure maitasuna oroitzendut.Badakitezzinelaper-fektuaizan, inorereezdaperfektua, baina bikainazinen,paregabea,etazu-re hutsa sentitzen dut.Orain zumaitatzen segi-tu nahi dut zu nire on-doan izan gabe ere. Niremaitasunahazietaonda-din nahi dut. Lagundukoal didazu, ene izar mai-te,eneizarargitsu?Eskermila aunitz denagatik!

Euskarazidatzidatzutazken eskutitz hau, da-kidanarren,Amaiurkozu-re euskara ia ahantzi zi-tzaizula,munduanbarre-na ibili ondoren, bainaerratendatzutezadiorik,eta ongi bici!

Eguna, argiairabazi dugu

Leitzako independistak

Abuztuaren 4ko arra-tsaldean, egun argiz etaageri-agerian, Leitzakokaleak pestetarako giro-tzeko asmoarekin, inde-

pendentistak sarearenkarteltxo batzuk jarri ge-nituen. Ozen izkiriatuta:INDEPENDENTZIA, izar-txo berdea, eta sinaduramoduan, letra txikiagoz:Independentistak.

Duela gutxi, Olentze-roak gauean desager-tzen ziren modu bertsu-an, guk jarritako kartel-txoak ere gauaren ilun-pean desagertu ziren.Kendu zituenak lotsaedukiko balu bezala.Apustu guztiak, momiohandiarekin faborito ba-kar baten alde badaudeere; ez dakigu nork ken-du zituen. Gauaren ilu-nak babestuta kartelakkentzen aritu zena edozirenak ez dakigu arma-tuta zihoazen ala ez. De-magunarmatutazihoaze-la,nosotroslosdemokra-tasentzatterrorismoekin-tza litzateke? Armatutaalaarmarikgabe,argida-goena ekintza ez demo-kratikoetafaxistabatge-hiagodela.Ezdadenbo-raasko, jitehorretakoira-garkiak gauaz jarri etaegunazkentzenziren.Be-raz, eguna, argia irabazidugu. Bada zerbait, lanaongiegitenarigarenarenerakusle.

10 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

GOBERNUA

Abeltzaineninbertsioenzorrak ordaintze-ko dirulaguntzakemanen diraTTIPI-TTAPANafarroako Gobernu-ak 300.000 euro ema-nendituabeltzainenus-tiategietako inber-tsioen zorrakordaitze-ko dirulaguntza gisa.Hartukodiren neurrienartean dago kredituaklortzekobehardenber-mea ordaintzeko dirulaguntza. Eskatutakobermearen %1,5erai-nokoa izan daiteke.Horrez gain, bi urtetaninteresen hiru puntu fi-nantzatuko ditu. Hauda,abeltzainbati%4kointeresa duen kreditubatematenbadiote, le-hen bi urteetan intere-sen%1a soilik ordain-du beharko du, gaine-rako Nafarroako Go-bernuak hartuko baitubere gain.Laguntza hauek Nafa-rroako Gobernuakabeltzainen sektorekokrisiariaurreegitekoja-rri ditumartxan. Zerealeta pentsuen prezioa-ren igoera handia izandaetaekoizpenkostu-ek ere goiti egin dute.

GIZARTEA

ARKUPEAK � IRAILEAN ETA URRIAN

Lezo, Madril, Benidorm, Lodosa etaLizarra bisitatuko ditu Arkupeak-ekAste honetanArantzazun etaLoiolan izan dira

TTIPI-TTAPAHilabete mugituak

izanendirairailaetaurriaArkupeakElkartekobaz-kideentzat. AsteazkenhonetanArantzazuraetaLoiolara egitekoa zutenirteeraren ondotik, hila-ren 14an, Gurutze Sain-duarenEguneanLezorajoanendira.Goizeanme-za entzun ondotik, kiroljaialdia izanen dute etaondotik, Hondarribianbazkalduko dute. Dan-tzaldia ere izanen duteeta 20:00etan hartukodute etxerako bidea.

Ondotik eginen dutebidaiaMadril aldera joa-teko izanen da. Irailaren16tik 23ra eginen duteegonaldia eta Madril ezezik, inguruakezagutze-ko aukera izanen dute.

Irailaren29tikurriaren13ra,berriz,Benidorme-rajoatekoirteeraantola-tu dute.

Aurreikusiadutenhu-rrengoirteeraLodosaetaLizarrarada.Kontserbak

bisitatutakoanbazkaldueginen dute.

ZUZENDARITZA BERRIAUztailaren1azgeroz-

tik, Pedro Bañares do-neztebarradaArkupeakelkartekolehendakaribe-

rria.Berekinbatera,hau-ekdira zuzendaritzaba-tzordea osatzen dute-nak: Ezkurrako Fernan-doEtxeberrialehendaka-riordea,MªIsabelMitxel-torena doneztebarraidazkaria, Joxe Oronoz

iruritarra diruzaina etabokalak : JuanaMªBer-tiz (Donamaria), PakitaMikelarena (Legasa),GemmaGamio (Donez-tebe), Jose Mª Irazoki(Bera) eta Jose Luis Le-garra (Doneztebe).

ARGAZKIA: FERNANDO ETXEBERRIA

Aitatxi-amatxien Eguna ospatu dute AralarrenUztailaren26an,SanJoakinetaSantaAnaegunean,aitatxi-amatxienegunaospa-tu zuenArkupeak elkarteakAralarkoSanMigel santutegian, ia 300bazkidebilduz.Mezarenondotik, Arkupeakelkartearenbatzordeberriko kidedenFernandoEtxe-berriak hartu zuen hitza eta, bertzeak bertze, Nafarroako Kutxaren Zuk Aukeratu,zukerabakiproiektuanelkarteakaurkeztuduen10.861zenbakiari laguntzekoeska-tu zuen. Aralarko ostatuan bazkaldu ondotik, zorionak kantatu zizkieten 72 urtebete zituen Sunbillako Eugenio Arretxeari eta 69 urte bete zituen Maria DoloresEskudero goizuetarrari. Bazkalondoa Joxe Anjelenmusikarekin girotu zen. 19:00aldera abiatu ziren bueltan eta elkartetik eskerrak eman nahi izan dizkiete auto-bus gidariei, emandako tratuagatik eta erakutsitako profesionaltasunagatik.

HERRIZ HERRI | 11ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

BERA

32 kilometrokoibilbideaprestatu dute

TTIPI-TTAPAIrailaren 18an eginen

da X. Mendi itzulia etaingurukomendietanbar-na 32 kilometroko ibilbi-depolitaantolatuduAge-rra Mendi Taldeak. Age-rra auzoan izanen du ir-teera 07:00etatik 08:00-etara eta parte hartzai-leek Zigorriagarako bi-deahartukodute.Ondo-tik Manttale pasatu etaIbardinerairitsikodira,etaErentzun aldera eginendute gero.

Landagaitako leporaailegatuaitzinetikUsate-gietatikpasakodira.Lan-dagaitakolepotik joandamendizaleek zapaldukoduten hurrengo tontorraLarun izanen da. Horratiristeko Zizkuitzetik pa-satu beharko dute. La-biaga izanen da hu-

rrengo gaina Lizuniagapasatu ondotik. Hemenbi aukera egonen dira:Labiaga igo edo igo ga-beazkentontorrerakobi-dea hartu. Larretagainaizanen da azken gaina.Hasierako puntu bereanbukatuko da ibilaldia.

Ibilaldianpartehartze-ko10euroordaitubehar-ko dituzte federatu ga-beek eta 8 euro federa-tuek. Izen ematea egu-nean bertan egin daite-ke 06:00-07:00 arteanAgerra Mendi Taldearenegoitzan edo nahi izate-ra aitzinetik Internetez:www.mendizmendi.com.

Ane Bergara RealeraAne Bergara herriko

futbolariaetxetikhurbila-go ariko da denboraldihonetan. 24 urteko gaz-tea Espanyolen ibili daazken sei denboralditanetaemaitzaonakere lor-tuditutaldearekinligabe-hinetaErreginarenKopa

hirualdiz irabazita.Orain,Realakfitxatuduetaigan-deanjokatukodudenbo-raldiko lehenbiziko par-tida Valentzian.

AbesbatzarenZilarrezko Ezteiak

Berako AbesbatzakZilarrezko Ezteiak ospa-tukoditudatorrenudabe-rrian eta 25. urteurrena-ren ospakizunak presta-tzen ari dira. Oraingoz,argazki erakusketa etaCDbatengrabaketa ira-garri dituzte. Diru kontu-ak estaltzeko, Nafarroa-koKutxarenZuk aukera-tu,zukerabakikanpaina-ren barrenean 23.455proiektua aurkeztu etababesa eskatu dute.

Txupinazokogertaerak

Sanestebanetakotxu-pinazoan gertatu zena-ren harira, Aralarrek etaBilduk oharrak kaleratu

dituzte.Aralarrek «bestenha-

sierako gertaerak eta al-katearenkontrakopinta-dakgaitzetsi» ditu. «Pre-soenikurrakHerrikoEtxe-ko balkoian paratu zi-tuzten Bilduko kideek–dio Aralarrek–, aitzine-ko osoko bilkuraren on-dotik inolako ikurrik ezparatzea adostu zene-an». Hala, «kontsentsuapuskatzeaetagiroakas-kartzea leporatudioAra-larrek Bilduri. Saneste-ban egunez, alkatearenkontrako pintadak ager-tu izana ere kritikatu du.«Bigarren aldia da udaltalde honen eta bere ki-deen kontrako pintadakagertzen direna, eta Bil-duk isilik segitzen du».

Bilduren arabera, or-dea,«gezurradaazkene-koplenoan adostu zeniktxupinazoeguneanuda-letxeko balkoian preso-en banderolarik ez jar-tzea. Pleno horretan Bil-dukgarbierranzuenban-derola jarriko zuela bal-koian».Gaineratuduenez,«beraiek dioten erabakihori hartu zutenean, ezzegoen Bilduko zinego-tzirik». Horrekin bateraadierazi dutenez, «UPN-kozinegotzia,alkateaetaalbintea banderola ken-dunahianzalapartakaha-si arte, plazara hurbildu-tako jendetza lasai ze-goen. Aipatutakoa ikusi-ta hasi zen jendea oihu-ka eta txistuka».

JubilotekaJubiloteka zerbitzua

eskainikodairailaren6tikabenduaren 23raBeran,astearte eta ortziraletan10:00etatik 13:00etara.Aurkezpena ortziral ho-netan,hilak2,eginenda,LagunHandiak-enegoi-tzan, 10:00etan.

KIROLA � AGERRA MENDI TALDEAK ANTOLATUA

Hamargarren Mendi Itzuliairailaren 18an izanen da

UTZITAKO ARGAZKIA

Berriz ere oroitarria paratu dute Taillon mendianDuela lau urte Taillon igotzen ari zirela hildako Luis Mari Loro Pikabea, Jabier Zu-bietaetaXabiSaralegirenomenezoroitarria jarrizuenmendizaletaldebatek2009kouztailean, leku berean. Norbaitek oroitarri hura bere tokitik atera zuen eta uztaila-ren16an, berriz erehemendik joandako40 lagunekomendizale taldebatekoroita-rriaberelekuanparatuzuen.MendizaleetakobatzuekTaillonigozutenetabertzeekGavarnieko zirkoa egin zuten. Beheitirakoan bazkaldu eta etxera bueltatu ziren.

‘Bera y el BajoBidasoa desdeel siglo XIX’liburua idatzi du38urtezherrikomedi-kua izan den AntonioValderrabanokBera yel Bajo Bidasoa des-deel sigloXIX izenbu-rupean liburua idatzidu.Lehendikartikulu-akeginakzituenarren,hau da bere lehenbi-ziko liburua eta uztailhondarrean aurkeztuzuen jubilatuen elkar-tean. Orduan kontatuzuenez, liburua 2009-rakoprestzuenetaNa-farroako Gobernuariaurkeztuzionargitara-tuahal izateko.Honek,ordea, ez zion dirula-guntzarikemanetage-roztik, egindakoa ge-hiago lantzen joanda.Zukaukeratu, zukera-baki kanpainari eskerlortu duen diruarekinkaleratu du orain.

PertsonaiaAntonio VALDERRABANO

Txirrindularientzako bi proba iraileanGureTxokoaElkarteakantolatuta, txirrindularien-tzako bi proba eginen dira hilabete honetan. Irai-laren10ean jubenilentzakoFelixErrandoneaMe-moriala eginen da, 17:00etan. Bertzetik, hilaren25ean BTT martxa eginen da, 10:00etan Matza-datik abiatuta. Xehetasunak hurrengo alean.

12 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

LESAKA

UDALA � BESTEN BALANTZEA EGIN DU BILDUK

Segurtasun neurri«zorrotzagoak»hartuko dira helduden urtekosanferminetanBesta komisioasortu nahi da,«partehartzaileagoak»izan daitezen

Aitor AROTZENAAurtengo Sanfermi-

nak pasatuta, udalakbesten balorazio posi-tiboa egin du. Herrianbizi izan den besta gi-roa bikaina izan dela e-rran duBilduk eta egin-dako balorazioa positi-boa izan da, orokorre-an.

Halere, segurtasunneurriak hobetzearenbeharraazpimarratuna-hi izan dute, «2.800biztanlekoherri bat iza-nik,Sanferminetakoas-teburuan10.000biztan-leraino iristengara.Ho-nekegunerokonormal-tasunahautsiegitendu,gehiago kontrolatu be-harrekoegoeraksortuz,hauen artean segurta-suna eta garbitasuna».Honek duen garrantzi-azohartutadatorrenur-tera begira neurri zo-rrotzago eta hobeakaztertuko dituzte.

Udalaren egoeraekonomiko larriak gar-

bitasunean gastuakmozteaekarri duetaar-gi azaldu dute aurtenhartu diren garbitasunneurriak ez direla nahi-koak izan, «asteburuanetortzen den jende ko-purua ikusita, ez daharritzekoasortzendenusai txar eta zakar ko-purua,eta jarritakogar-bitasun neurriak ez di-ranahikoak izanhoni ir-tenbide egokia emate-ko». Herritarrei barka-menak eskatu dizkieteizandako «ondorio de-satsegin eta zailenga-tik». Bide batez, herri-ko txokoak norberarenborondatez garbitzenlagundu duten herritarguztiei eskerrak emannahi dizkie udalak.

Aipamen bereziaegin nahi izan die pro-gramaofizialetik kanpoherrian giroa jarri dutentalde desberdinei etaprograma ofizialeanhainbat ekitaldi aurreraeramateko lanean aritudiren bolondresei ere.Datorren urtera begira,besta komisioa sortunahidute«Sanfermine-tarako ekitaldi hobeak,hurbilagoak eta partehartzaileagoak sortze-ko asmoz».

ARGAZKIA: TELLETXEA

Eskuz binakakoa lehen aldiz antolatu du Arkupe elkarteakUrkupe pilotazale elkarteak lehen aldiz antolatu duen eskuz binakako pilotatxapelketaren finalak jokatu ziren uztailaren 23an, larunbat goizean udal pilo-talekuan. Umeen mailan, Azpeitiko Illunpeko Alberdi eta Galarragak 18 eta 10irabazi zieten Añorgako Oier eta Eñaut Izetaren kontra ariko dira. Kimu mailan,Errekako Iker Salaberria goizuetarrak eta Iraitz Zubizarreta ataundarrak 18 eta16 irabazi zieten Illunpeko Alberdi eta Egiguren-i. Haurren kategorian, BerakoGure Txokoako Andoni Lazkanotegi eta Iñigo Martinezek 18 eta 4 irabazi zie-ten Igantziko Biltokiko Oihan Canabal eta Lesakako Arkupeko Julen Palenzue-lari. Kadeteetan ikusi zen partidarik orekatuena eta borrokatuena eta azkene-an, Biltokiko Unai Telletxea eta Huarteko Joseba Sarasak 22 eta 21 irabazi zie-ten Uharteko Unai Astiz eta Aritz Goñiri. Gazte mailan, azkenik, OiartzungoOiarpeko Xabier Barandiaren eta Ander Imazek 22 eta 18 irabazi zieten Lizarra-ko San Miguel elkarteko Sanz eta Diaz-i.

UTZITAKO ARGAZKIA

45 neska-mutikok parte hartu dute udalekuetanSanferminak bukatu eta lau astez hainbat ekitaldi egin dituzte herriko 45 nes-ka-mutikok, Bortzirietako Euskara Mankomunitateak Dindaia Fundazioarekinbatera antolatutako udalekuetan. Maite Iturria, Eila Altzugarai, Maddi Taberna,Matixa Oteiza eta Ainhoa Ubiria izan ziren monitore. Eguraldia ez zuten lagunizan lehenbiziko asteetan eta igerilekuetara joateko gogoz gelditu ziren, bainatailerrak, eskulanak, antzerkia, erreka garbiketa eta bertze hainbat lan egin zi-tuzten. Eguzkiaz azken astean baino ez zuten gozatu ahal izan. 5 urtetik goiti-koek bazkaritxo batekin borobildu zuten udalekua.

HERRIZ HERRI | 13ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

USATEGIAK � SUBASTA LARUNBATEAN DA

Usategien ingurukohitzarmen berriasinatuko duteigandean Etxalareta Sarako udalekLizaietakozelaian eginenda jendaurrekoekitaldia

Irune eta ItsasoEtxalarko Usategie-

tarabideratzekoerabil-tzendirenbederatzi tre-pak Sarako herri-lurre-tandaudelako,adosta-sunabilatuz, funtziona-mendu orokorra erre-gulatu nahi izan dute biherrietakoHerrikoEtxe-ek, eta hala, hitzarmenberria sinatuko duteigande honetan, irailak4, LizaietakoZelaian,biherrien artean.

12:00etan hasiko daekitaldia eta jendaurre-an eginen da. Bertzeakbertze, bi herrietakoehiztari eta usazaleenelkarteetakoordezkari-ak –eskopetarekin zeinsareekin ehizatzen du-tenak–,NafarroakoGo-bernuko IngurumenDe-

partamentuko ardura-dun eta teknikariak etaAkitaniako Prefektura-ko ordezkariak gonbi-datudira. Sinadura eki-taldian, Battite Labor-de eta Miguel Mari Iri-goien Sara eta Etxalar-ko alkateek gai honeningurukoazalpenakereemanen dituzte.

Hitzarmen berri ho-nek indargabetuetaor-dezkatu eginen ditu le-hendik bi udalen arte-anzeudenhitzarmenak,1959, 1984 eta 1990-ekoak.

Larraburukoekurteroko irteera

Larraburu jubilatuel-karteak urteroko abuz-tuko irteera egin zuenSendavivara hilaren19an. 40 lagun ingurujoan ziren eta eguraldiberoa izan bazuten ereongi pasatu zuten egu-nabertako ibilbideaegi-nez.

ETXALAR

Udaleku irekiakAurten ere udalekuirekiak antolatu dirauztaileanetaarrakas-tatsuak izan dira; 24haurrek parte hartubaitute.Hainbatekin-tzaegindituzteJosu-neLasa,JoneBizen-te, Asier Otxandore-naetaMaitaneAltzu-guren begiraleekinetaJonekerrandue-nez, hagitz kontentegon dira.

ARGAZKIAK: JONE BIZENTE ETA IZARO IRIBARREN

Andremariak giro ederrean pasatu dira2011ko Andremariak giro ederrean joan dira. Aurtengoan herriko gazteek emanzioten hasiera besteei antxaferoa botaz; hauek baitira herri afaria eta asaua an-tolatzendituztenak.Aurtengoekitaldi arrakastatsuenakherrikodantzariensaioa,gazteen arteko kirol desafioa, eta nola ez, bezperako herri afaria eta Asaua izandira. Egitaraua osorik bete da eta kontent agertu dira antolatzaileak.

14 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

ARANTZA

OSPAKIZUNAK � EGUN OSOKO BESTA

LarunbathonetanEguzkialdekobesta eginen daJoaldunak,bazkaria,segalariendesafioa...izanen dira

Nerea ALTZURIAmabirjin bestak eta

Arantza Rock egunaagurtu ondotik, oraindikere besta gogoz daudeherritarrak. Izan ere,Eguzkialdeko bizilagu-nek auzoko besta anto-latudute larunbat hone-tarako, irailak 3.

12:00etan altxaferoabotako dute eta ondo-tik, joaldunen saioa iza-nen da. 12:30ean herrikirol saioa eginen duteeta gero bazkaria anto-latudute.Arratsaldez,bisegalarien arteko desa-fioa, musika, pintxoaketa afaria izanen dira.Bazkarirako txartelakherriko ostatuetan sal-gai daude eta nahi due-

na joan daiteke. Ekime-nakAnguleroetaneginendira.

Udal kontuakUztailean bi udal ba-

tzar egin ziren HerrikoEtxean,bertzeakbertze,gai hauek ukituz:

Ainara Maia zinego-tziak kargua uzteko ida-tzieskaeraeginzuenudaaurretik.Uztailaren1ekoplenoan eskaera onar-tzea eta akordioa Hau-teskundeetako Batzor-dera bidaltzea erabakizenordezkoarenkreden-tziala bidaltzeko eska-tuz.Momentuz,ordezko-rik ez da izendatu.

ORDEZKARIEN ARDURAKUdal plenoak hilabe-

tekolehendabizikoortzi-raletan eginen dira etaalkateaketazinegotziekdituztenardurakzehaztudira.•Hirigintza,herrikoerai-kinak eta zerbitzuak:

JaimeIturriaetaImanolArtola.• Ekonomia eta Ogasu-na: Imanol.• Turismoa: KoldobikeGorostiza.•Mendia eta ingurume-na: Jose Jabier Mitxe-lena Ordoki.• Kultura, bestak eta ki-rola: Ander Almandoz.

• Auzolanak: InazioMa-dariaga.•EuskaraBatzordea:Jai-me Iturria.Bertzalde, jakina da

Bortzirietako EuskaraMankomunitatearenpre-sidenteaJaimedela.Gai-nerakoan, eskualdekoerakundeetan hauek di-ra arduradunak:

•HiriHondakinenetaGi-zarte Zerbitzuen Man-komunitateak: Jaime.• Bertiz Partzuergo Tu-ristikoa: Koldobike.• Cederna: Imanol.• Bortzirietako OsasunKontseilua: Ander.•EskolaKontseilua:Kol-dobike.• UEMA: Ander.

ARGAZKIAK: NEREA, AMAIA ETA IGOR

Besta ederrak izan dira aurtengoak ereAbuztuaren 13an berrikuntza batekin hasi ziren bestak: haur eta helduen krosakizan ziren eta harrera ona izan zuten. Biharamunean, Jaime Iturria alkateak altxa-feroa bota zuen eta herriko dantzari etamusikarien emanaldia izan zen. AmabirjinEgunean,meza, prozesioaetaherrikodantzen saioa izan zen.Arratsaldez izanikopilota partidek ere jendetza bildu zuten. Asteartean, haurren eguna izan zen etaarratsaldez, herriko kantari eta musikari talde batek kantaldia eskaini zuen berri-kuntza gisa. Azken egunean, Gregorio eta Beñat Mitxelena aita-seme eskusoinu-lariak lagun, kantu poteoa eta herri bazkaria egin ziren, azken hauGoiko Karrikan.Arantza Rock egunari buruz balorazio positiboa egin dute Gazte Asanbladakoek.

HERRIZ HERRI | 15ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

IGANTZI

KIROLA � BILTOKI ELKARTEAK ANTOLATUTA

XXI. mendibizikleta ibilaldiaigande honetaneginen daHelduek hiruibilbide izanendituzte aukeraneta haurrek bat

TTIPI-TTAPAAzken urteotan egin

bezala, mendi bizikletaibilaldiaantolatuduBilto-kielkarteakigandehone-tarako, irailak 4. Aurten-goa probaren XXI. edi-zioa izanen da eta betibezala, haur nahiz hel-duek izanen dute ibil-tzeko modua.

Haurren ibilbidea09:30ean hasiko da eta10:00etan gainerakoe-na.Helduekhiru ibilbideizanen dituzte aukeran:15 kilometrokoa, 21 ki-lometrokoa eta 26koa.

Izen-emateaegunbe-rean egin beharko da,08:30etik 09:30era, 10euro ordainduta. 16 ur-tetik beheitikoek dohai-nik izanen dute.

Ibilaldiaren ondotik,hamaiketakoaeskainiko

da frontoian eta opariakere zozketatuko dira.

Udal bilkurakhilabeteroortzegunetan

Ekainaz geroztik la-nean ari den udalbatzaberriakhilabeteroortze-gunetan eginen ditu bil-kurak. Hurrengoak irai-laren 15ean, urriaren13an, azaroaren 10eaneta abenduaren 15eaneginen dira.

BATZORDEAKArlo bakoitzean iza-

nen diren arduradunakere zehaztu dira. Hala,HerriLan,HirigintzaetaIngurumenekoordezka-riak Lourdes Ibarluzea,Imanol Retegi,Anjel Ur-txegi, Urtzi Loiarte etaJoxeanOrtegaizanendi-ra;mendietamendibi-deenarduradunakAnjeleta Ismael Iturbide iza-nendiraetakultura,eus-kara, kirolak eta bes-tetakoak Imanol, Urtzieta Joxean. Herri zer-

bitzu eta azpiegiturenmantenimenduez Ima-nol, Urtzi eta Mª JosefaEtxeberriaarduratukodi-ra eta Ogasuna, gastukontrolaetaaurrekon-tuezLourdesalkatea,MªJosefa eta Joxean.

Erakundeetako or-dezkariak ere izendatudituzte eta BortzirietakoHiri Hondakinen Man-komunitateko ardura-

duna Joxean izanen daeta ordezkoa Mª Jose-fa; Gizarte ZerbitzuenMankomunitateaz Is-mael arduratuko da edobere ordez Mª Josefa.Euskara Mankomuni-tateko ardura Lourde-sek hartu du beragainetaOsasunKontseilua-renaMªJosefak.Bertiz-ko Partzuergo Turisti-koan arduraduna Isma-

el izanendabere ordez-koa Lourdes. CedernaGaralurren Anjel arikodaetaudalenharrema-netako taldea Joxea-nek kudeatuko du edobereordez,alkateak.Es-kolaKontseiluazMªJo-sefa arduratuko da.

Alkateordeakereera-bakiakdira.Lehenordez-koaImanol izanendaetabigarrena Mª Josefa.

Iraitz Etxebarria gailendu da Mendi Bizikleta JautsieranAurtengoan lehen aldiz Xabi Telletxea zenaren omenez egin den Mendi BizikletaJautsierauztailaren23aneginzen.Guzira62 txirrindularikpartehartuzutenEuska-diko Irekirako baliagarria zen proban. Eguerdian, txirrindulariek entrenamenduakegin etagero, omenaldia hunkigarria eskaini zitzaionFrainenXabi Telletxeari, joanden urteko abenduan hildako kirolariari. Kirol arloan, Iraitz Etxeberria bizkaitarrakegin zituen denborarik onenak bi txandatan. Sailkapenean aitzinean ibili zirenekbigarren txandan markak hobetu zituzten. Bereziki Hegoi Ado beratarrak, kasikbortz segundo hobea egin baitzuen bigarrenean eta horrela, laugarren postutikbigarrenera igo zen, bere kategorian ere nagusitzeko. Eskualdeko hainbat txirrin-dulari izan ziren proba honetan. Adorekin batera, Berako Albar Gonzalez (lauga-rren izan zen junior kategorian), Martxel Arribillaga (bosgarren), Lander Urtxegi(seigarren), Imanol Retegi herritarra (seigarren izan zen elite kategorian) eta IñakiEsarte baztandarra (laugarren izan zen 30 urtetik goitikoen kategorian).

16 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

SUNBILLA

Laguntza emandutenei eskertunahi dieUlibeltzakElkarteak

Maider PETRIRENAEguraldionarekinha-

gitz ongi joan dira aur-tengobestak.Ekitaldian-danaizanda,bainaguzti-en artean badira aipa-mena merezi dutenak.

Abuztuaren 11n eginzen Ramon Latasa Sa-riaetahirumailetakoaiz-kolariak bildu ziren: hel-duetanArrospideetaLo-pez izan ziren irabazle;gazteetan Oihan La-rretxeaketaArkaitzOla-nok lortu zuten txapelaetagaztetxoetan–lehenaldia zuten gure herrianpartehartzenzutela–IkerVicente izan zengaraile.Egun berean, Meza Na-gusia eta gero, herrikodantzariek eta erral-doiekemanaldipolitaes-kainizutenjendearengo-zamenerako.

Aurtengo bestetakoberrikuntza abuztuaren13koespumabestaizanzen, eta hagitz arrakas-tatsua eta polita aterazen. Egun horretan eginzen peñen bazkaria ereeta giro ederrean joanzen, herrian barna ura-uraeskatuz,Jaiaktxaran-gak alaiturik ibili ziren.

Etalerrohauenbidez,Ulibeltzak Elkarteak es-kerrak eman nahi izandizkielaguntzaemanetalagundu dutenei: MariaJesus Harategia, LizunGaztandegia, OreberriOkindegia, Udala,Mari-sol denda,Maribel den-da,AmaiaIleapaindegia,AriztigainKanpina, Ittur-buruOstatua,EspelosinEraikuntzak, GazmendiEraikuntzak, Sasoi Es-kabazioak, Ruiz denda,Zaldua,KontxaGasolin-degia,RenaultetaApez-tegia Berria.

Iker Marizkurrenaarraunean

Azken bi urteotanHondarribia taldeko

arraunlariaduguIkerMa-rizkurrena. Txapelketa

nagusietanpartehartzenari den honetan, zorio-

nakemannahidizkiogu,eta segi dezala horrela.

BESTAK � JOAN DIRA SANTIBURTZIOAK

Eguraldi eta giroederrarekin joandira Santiburtziobestak

ARGAZKIA: MAXUX MUTUBERRIA

Gure dantzariak herritik kanpo ere erakustaldiak eskaintzenSantiburtzio bestak akitzear zirela, abuztuaren 14an eta 15ean irteerak egin zituztenArraizko –argazkian– eta Zugarramurdiko bestetara.

ARGAZKIAK: MAIDER PETRIRENAGiro ederrean joan dira aurtengo Santiburtzioak ere.

HERRIZ HERRI | 17ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

UDALA � LAN DEIALDIA EGIN ONDOTIK

Hondakinentransferentziaplanta egitekoproiektua onartu duGobernuakAurkeztutakolau alegazioakatzera bota ditu

TTIPI-TTAPANafarroakoGobernu-

koTokiAdministrazioDe-partamentuakbehinbe-tiko onarpena eman dioBaztan, Bertizarana,BortziriaketaMalerreka-ko hondakinak hartukodituen transferentziaplantaDoneztebenerai-kitzeko proiektuari. Ho-rretarako, proiektuarenaurka aurkeztutako laualegazioakbertanbehe-ra utzi ditu. Udala, egu-rrarekin lanean aritzenden herriko enpresa bateta bi partikular izan zi-ren alegazioak aurkeztuzituztenak,bainaTokiAd-ministrazioDepartamen-tuak ez ditu onartu.

Oteizaauzoaneraiki-kodahondakinen trata-menturako transferen-tziaplanta,22,3milioieu-roko inbertsioa eginez.2012rako martxan ego-tea aurreikusia dago.

Haur eskolakolangile berriak

0-3urtebitartekoenadenAskinHaur Eskolanabudohasikodira langi-le berriak lanean. Guzti-ra 87 lagunek eman zu-ten izena jantokiko la-guntzaile,garbitzaile,su-kaldari edohezitzailegi-sa lanean aritzeko etadagozkien azterketak

gainditu ondotik, seihauek izan dira aukera-tuak. Jantokiko la-guntzailea Mª IzaskunGarmendia izanen da;garbitzailea Mª CarmenGanboa; sukaldariaLourdes Mitxelena etahiru hezitzaileak MaiteUrreaga,MonikaEtxebe-rria eta Oihana Elizalde.

EskubaloiaErrekakotaldesenio-

rra aste honetan haste-koazenentrenamendue-kin.Berritasunhaundie-na aulkian izanen da,Patxiku Ganboa entre-natzaileposturaitzulibai-ta, Dani Urrozen hutsu-nea betez. LaguntzaileLuismiApezetxeaetaFe-lipeGanboa izanenditu.Gainerakoan, joan dendenboraldikooinarriaiza-nen du taldeak eta Erre-kaBnarituzirenzenbaitgaztekerelehentaldeanjokatuko dute. Gainera,aurrekodenboraldianLe-hen Maila Nazionaleanaritu ziren Pascual Ber-tiz (Anaitasuna), IbaiMa-rizkurrena eta Javi delVillar (Beti Onak) talde-ra itzuli dira.

Bertzalde, aurreden-boraldiaren barne, Le-hen Maila NazionalekoAnaitasuna taldea Do-nezteben egonen da hi-laren 9tik 11ra. Aterpe-an lo eginen dute eta ki-roldegianentrenatu. Irai-laren10eanlagunartekopartida jokatuko duteErrekaren aurka.

DONEZTEBE

ARGAZKIA: ERREKA

Kirol Eskola arrakastatsuaAurten 40 haurrek parte hartu dute Erreka Kirol Elkarteak antolatutako Udako Ki-rol Eskolan. Eta arrakasta ikusirik hiru talde egin dituzte bi egin ordez –argazkianttikienen taldea–. Balorazioa «hagitz ona» izan da Errekaren arabera.

ARGAZKIA: ERREKA

Uztailean PirinioetanUztail euritsua izan da aurtengoa, eta erran dutenez, 1960az geroztik euri gehienegin duena. Hilabete hondarra, ordea, eguraldi ederrarekin akitu zen eta aukerahori ez zuten alferrik galdu Erreka elkarteko mendizaleek. Haur, gazte, ez haingazte, emakumezko, gizon... 35 laguneko kuadrilla animatu zen Pantikosako bal-neariora eta 2.756 metroko garaiera duen Bacias tontorrera joateko.

ARGAZKIA: JOKIN APEZETXEA

Donibane Lohizuneren aurka txapeldunUrtero bezala, abuztuaren 19an Laxoa partida jokatu zuten eskualdeko kirolariekZiburun, Donibane Lohizuneko taldearen kontra.Malerreka eta Baztan aldetik Jo-kin Apezetxea, Jabier Almandoz, Jokin Arraztoa, Iñaki Etxandi eta Aritz Alundakjokatu zuten eta bi orduko partidaren ondotik, 9-8 irabazi zuten.

18 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

FESTAK � GUTXIAGO GELDITZEN DA 2012KOETARAKO

Festapartehartzaileakizan dira aurtengoAmabirjinakJoaldunakherritik kanpoezagutarazizituztenakomendu dira

Fermin ETXEKOLONEAAurtengoAmabirjine-

tatik zerbait nabarmen-tzekotan, beharbada,jendearenparte-hartzeaizandaiteke,etaberezikiherriko jendearena. An-tolatutako ekitaldietanerantzun ona eman bai-tute herritarrek.

Hortaz aparte, egita-rautik kanpo ere izan di-ragauzak, eta eskertze-koadajendearenboron-datea.HorrenadibidedaPetriseneko hiru anaiekHaurren Egunean egin-dakoa: suzko zezenare-kin, toreroaetaastogai-neanpikatzaileahanate-ra ziren.

Nabarmentzekoada,arbola altxatzea eta bo-tatzea bereziak izan di-

relaaurten.Lehengoes-tilozaharrean lekutuzenplazatik: arpanekin etagisakotresnekinbotazu-ten, eta autoz edo trak-torezeramanbeharrean,ekarri bezala, bizkarre-an hartuta lekutu zuten.

Amabirjin Egunean,MezaNagusiarenondo-tik, duela 40 urte herritikkanpora ateratzen hasiziren joaldunak izan zi-renprotagonistak.1971-eanErrenterikoMadale-netara joan zirenak etaurte berean, festetanmezaondotik joaldunendesfilea egitenhasi zire-nak omendu ziren.

Haurren Egunean,Guraso Elkarteak Esko-lattikietanhezkuntzadui-naeskatuzegindakobo-letoenzozketaegin zen.Lehenengo saria (589zenbakia) Edurne San-testeban herritarraren-tzat izan zen; Altxuneaerretegianbi lagunenda-koafariairabazizuen.Bi-garren saria (345) Oiha-naMindegiaaurtiztarrak

eraman zuen, etxekoproduktuen saskia. Le-rrohauenbidez,guraso-ek eskerrak eman nahiizan dizkie jendeari.

Gainerakoan, asteakjoan eta etorr i , en-tsaioetan ibili ondotik,festetako azken egune-an gure dantzariek es-kainitako emanaldia erepolita izan zen.

Joakin Santesteban86urterekinabuztua-

ren 22an hil zen JoakinSantestebanIndakotxea.Lerrohauenbidez, fami-liari doluminak.

ZUBIETA

ARGAZKIAK: IZASKUN ZUBIALDEGiro ederrean dira aurten ere festak.

ARGAZKIA: KOLDO ALDUNTZIN

Herriko aizkolariakEuskal Herriko III. Mailako Aizkolari Txapelketako fi-na jokatuko du Joxeantonio Loiartek. Abuztuaren17an izanzuenkanporaketaAzkoitian (Gipuzkoa)eta50urterekinsasoibeteandagoelaerakutsizuen, fina-lerako txartela lortuz. Bestetik, Patxi Mindegiak zitu-en bi erronketatik bakarra erdietsi zuen abuztuaren21ean Erron. Alde batetik, kanaerdiko batekin Gui-ness errekorra ondu nahi izan zuen. Lehendik zego-enmarkaminutubateta28segundotanzegoeneza-rria etaMindegiakbi segundotanhobetu zuen.Biga-rren ahalegina 45 ontzako enbor batekin Europakomarka hobetzea zen. Horretarako, 19 segundo eta50ehunenbainoazkarragomoztubeharzuen,bainaez zuen lortu, 21 segundo behar izan baizituen.

HERRIZ HERRI | 19ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

HIRIGINTZA � INGURUMEN ERAGINAREN DEKLARAZIOA JASO ONDOTIK

Gobernuaren behin betiko onarpenarenzain dago Udalaren Hirigintza PlanaIngurumenEraginarenDeklarazioajaso duGobernutik

TTIPI-TTAPAAzken urte hauetan

HirigintzaPlanberriare-kin ibili da lanean Uda-la.Horretarakohasiera-koazterketaereeginzu-enetaorain, lauurtepa-satu direnean, indarre-an sartzeko prozesuakaitzinera segitzen du.

Maiatzeanbehinbe-hineko onarpena emanzitzaion eta joan denabuztuan IngurumenEraginarenDeklarazioaere hartu zuen, Nafa-rroakoGobernukoLan-daGarapeneta Inguru-men Departamentuak

emana. Behin betikoonartua izateko Lurral-dearen Antolaketa etaEtxebizitza Departa-mentuaren baietza be-hardu,etahoridaorainfalta zaiona.

Behin onartuta, Hiri-gintza Planak ekarriko

duen aldaketa nagusialurzoru urbanizaezine-tan etxebizitzak eraiki-tzerakoan izanen da.Izan ere, orain arte lur-zoru urbanizaezinetanetxebizitza eraikitzeko1.500metrokoadroes-katzen ziren, baina Hi-

rigintza Plan hau onar-tuz gero, 10.000 metrokoadrokoeremuaeska-tuko dira, zonalde guttibatzuetan izanezik.Etahorrekin batera, lehen-dabizikoetxebizitza iza-teaeskatukoda,alegia,horbizitzeaezinbertze-

koa izanen da.Bertzalde, etorkizu-

neansaihesbidebategi-teko aukera ere aztertudaaipatuplanean.Noiz-bait egiten bada, Nafa-rroako Gobernua iza-nendanondikeginera-bakikoduenabainapla-neanlandatikgoiti,men-diarenkontraegiteapro-posatu da.

ITUREN

ARTXIBOKO ARGAZKIAGobernuaren onarpena behar du Udalak Hirigintza Plana behin betiko indarrean sartzeko.

DATUA

10.000METRO KOADRO

eskatuko dira lurzoruurbanizaezinean

etxebizitza eraikitzeko,beti ere, Hirigintza Planberria onartzen denean.

BEINTZA-LABAIEN

Kantu zaharrakabestuz eginda herribazkaria aurten

TTIPI-TTAPAAbuztuaren 5eko ilu-

nabarreanLabaienenbo-tatakoaltxaferoarekinha-sizirenbestak.Hortikau-rreraadinetagustuguz-

tietako jendearendakoekitaldiak izan ziren: se-kulahutsikegitenezdu-ten aizkora apustuak iaegunero, dantzaldiak,haurrendakojolasak,tor-tillaetapostre lehiaketa,platertiroketa,herrikiro-letanLarrea (82urte) etaIruntxiberri (73 urte)...Azken egunean, kantuzaharrekin girotutakoherri bazkaria egin zen

BESTAK � JOAN DIRA AURTENGOAK

Giro ederrean joandira bost egunekobestak

ARGAZKIAK: ARANTXA ITURRALDEBestetako irudi batzuk: txistulariak, idi proba eta herri bazkaria.

20 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

URROZ

Argazkimordoska bilduda orain artebaina badagooraindik ereuzteko aukera

TTIPI-TTAPAArgazki zaharrak

ikustea jende gehiena-rentzat atsegina dela-koz, herritar batzuk bil-duma bat egiteari ekindiote, ondare hori gor-de eta publiko egitekoasmoz.Horretarako,ar-gazkiak bildu, digitali-za tu e ta CDe tanargitaratu nahi dira, etaerakusketa egiteko as-moa ere badago.Erran behar da, ez dire-

la etxeen erdiak ere ar-gazkiak eman dituzte-nak, baina hala ere, ar-gazki mordoska bilduda. Oraindik ere baduastia herriko jende etabazterren irudiak emannahi dituenak.

Usategienenkanteaninor ere ez

Aurten tokatzen zenehiza postuen enkan-tea egitea, baina joanden abuztuaren 13aneginzendeialdiraezzeninor ere agertu. Laisterberriz eginen da bertzeenkantea, prezioa jei-tsiz, eta interesa due-nak badu astirik.

Bistan da ehizarenkontuabeherakadoaie-

ladiruiturribezala.Garaibatean laguntza haun-

diazenherrikokontuen-dako.Gauregun,ordea,

bertze diru iturriak bila-tzen hasi beharko da.

GIZARTEA � ARGITARATU ETA ERAKUSKETA EGITEKO

Argazki zaharrenbilduma osatzekobilketa egiten aridira herritar batzuk

ARGAZKIA: JOSEBA URROTZ

Besta otorduak udanUztailaren 23an egin zenHerrikoOstatuan, GuillermoSegurolaren eskutik, txis-tez hornitutako afaria. Lehenbiziko janariz ase eta gero, irriz ere bai. Noski, b-atzuk bertzeak baino irri gehigo eginen zuten, eta hainbatek txiste ezagunakbazirela bazion ere, kontalariak nahiko gatza paratu zien irria ateratzeko. He-rriko trikitilariek ere aritu ziren Guillermok atsedena hartzen zuen tartetan giro-ri eusten. Bertzalde, azkeneko urtetan bezala, 50 lagun inguru elkartu zen, ge-hien bat gazteak, Leurtzako urtegi bazterrean bazkaltzeko. Eguraldiak ere la-gundu zuen, ilunabarrerako langarra hasi bazuen ere, guttienez bazkaltzekoateria egon baitzen.

22 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

UTZITAKO ARGAZKIA

Tomate ederrak bildu dituzteTomate ederrak bildu dituzte uda honetan Jabier Arretxearen baratzean. Ho-rietako batek kasik bi kilo ditu (1,950 kilo) eta bertzeak kilo eta erdi.

NARBARTE

Kuadrila ederraibili da aurtenere etxez etxeeskean

TTIPI-TTAPAAurtenerepasatudi-

ra San Felipeak, beroederrarekin baina giroezin hobean. Izan direnekitaldi guztien artean,aipatzekoak dira, herri-

an eskean ibili direngazte kuadrila eta ho-rrekin batera, igandekoherri kirolak. Izan ere,egin zuen bero ikara-garriarekin meritu ede-rra izanzutenkirolaegi-teraateratzeko.Partxislehiaketa ere kontuanhartzeko modukoa da,urteakpasatuarren, jen-deak gogo haundiare-kin hartzen baitu jokohau.

BESTAK � AKITU DIRA SAN FELIPEAK

Beroak ere ezditu galdu nahiizan aurtengobestak

UTZITAKO ARGAZKIAKEzkerreko argazkiaa gazteak herrian eskean ibili zirenekoa da. Eskuineko argazkian, berriz, neska-mutikoak ageri dira aulki-dantzan.

HERRIZ HERRI | 23ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

UDALA � BATZARRA

50 lagunek partehartu dute Bildukegindako batzarinformatiboanPresazko gaiak,hirigintza,proiektuindustrialak etaudal kontuakizan dira hizpide

TTIPI-TTAPAUztailaren 22an ba-

tzar informatiboa eginzuenBildukudaletxean,etadeialdiarierantzunez,50 lagunbertaratuziren.Hainbatgai jorratuziren:

PRESAZKO ARAZOAKNarbarteko familia

konfliktiboa izan zen ai-patutako gaietako bat.Antza,Udalakfamiliarenetxeaerostekoerabakiahartua du eta familia Fi-terora joatekoa da, bai-na hango etxebizitzanarazoak direla eta, Nar-barten segitzen dute.

Legasako argindarposteaz ere aritu ziren,segurtasun distantziakezdituelabetetzenazal-du zen, eta Itturaldeaatzetik airetik eramatealortu dela azaldu zuenBilduk, 30.000 eurotan.

PROIEKTU INDUSTRIALAKArcelor Mittali buruz,

ahaldenneurrianproiek-tu berri guztiak bertankokatzearen alde eginzuen Bilduk. Udalarenlur-eremuaz,berriz,udalberriak proiektua ez dubideragarria ikusten.

Prefabrikatuenproiektuaz,Martikorekinhitz egin ondotik, gauregun ez duela deus egi-

tekoasmorikerranomendu, soilik lurra birkalifi-katu nahi duela. BainaBilduren apustua, «as-mo garbiak izan arte, ezbirkalifikatzea da».

Bostargirenproiektu-an, bi jatetxe, hotela etanabe industrial andanaeginnahidira,etaBildukbi jatetxeak eta hotelaegitea azter daitezkeeladioenarren,«hainbertzenabe helburu zehatzikgabeegiteaezduguon-gi ikusten» erran zuen.Depuradoraren proiek-tuareninguruan,Arcelo-rrenindustriaguneanko-katzea proposatu zuen.

HIRIGINTZAOieregikoapartamen-

tuak ere hizpide izan zi-renetahasierakoasmoaapartamentu turistikoakegitea bazen ere, pro-motoreaketxebizitzakbi-lakatzeko baimena es-katuduelajakinarazizen.

Legasako Arozkene-an, 39 bizitza egin nahiomenditupromotoreak,horietatik bederatzi ba-besofizialekoak.Hirigin-tza plana berritzea ereproposatu zuen Bilduk.

UDALAREN EGOERAUdalaren kontuen

berri ere eman zen etaazkenurtean320.000eu-rokosarreraketa220.000euroko gastuak izan di-tuela jakinarazi zen. Ha-la,Udalarenegoeraeko-nomikoa ona dela aipa-tuzen.Horrezgain,kon-tzejuekin elkarlana etaherritarrenparte-hartzeabultzatunahidituBilduk.

LEGASA

UTZITAKO ARGAZKIAK

Kuku Elkartearen 25. urteurreneko ospakizunakEgun eguzkitsua atera zuen abuztuaren 20an, Kuku Elkartearen 25. urteurre-na ospatzeko egunean. Goiz-goizetik hasi zen ospakizun besta. Gosaria izanzen lehenengo. Ondotik, mus txapelketa egin zen eta hamar bikotek parte har-tu zuten. Eguerdi partean, elkartearen sortzaileei omenaldi txiki bat egin zitzai-en. Elkarteko bi bazkidek aurreskua dantzatu ondotik, urteurrenerako aproposegin zen zapia oparitu zitzaien. Aipatu zapiak berriki sortu den elkarteko logoadarama, bazkide batek sortu duen logoa, hain zuzen. Ondotik, koadro bat opa-ritu zitzaien eta hau elkartean jarri da. Guzti hau bukatzean, bazkari goxoa eginzuten elkarteko atarian bildutako 75 lagunek eta arratsaldean DJ-a izan zen.Giro ezin hobea sortu zen eta orain 50. urteurrena iristeko zain gelditu dira he-rrian. Lerro hauek aprobetxatuz, elkarteko junteroei eskerrak eman nahi izanzaizkie, besta hau antolatzeko egin duten lan guztia eskertuz.

UTZITAKO ARGAZKIAJendeak arretaz jarraitu zituen emandako azalpenak.

24 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

ERATSUN

FESTAK � IRAILAREN 8TIK 11RA

Aizkora apustua eta pilota partidakizanen dira festetako egun haundianLau eguniraunen duteLokarikoAmabirjinarenfestek

OSTEGUNA 8

09:00etan txupinazoa.Ondotik txistulariakhe-rrian barna ibiliko dira,festei hasiera emanez.12:00etanMezaNagu-sia Lokariko Amabirji-naren ohorez. Ondotikluntxa. 13:00etan aiz-kora apustua: ErasunetaLarretxea,Rekondoeta Saralegiren aurkaarikodira.17:30eanpi-lota partidak. Afiziona-tumailakobi partida jo-katukodira: lehenengo-an, lau t’erdian,Armen-darizetaUrdanizetabi-garrenean,BendoiroetaAzanza, Juanenea etaLukinen aurka. Arra-tsaldezetagauezdan-tzaldiaMODESTOakor-deoilariarekin.

OSTIRALA 9

10:00etan argisoinuaktxistulariekin.11:00etanherrikomus txapelketa.Bikote txapeldunakbil-dotsbanaeramanendu;bigarrenak bina txuletaeta bina botil ardo etahirugarrenak bina txu-leta. 17:00etan herrikofrontenis txapelketa(zozketaren bidez osa-tuko dira bikoteak).Arratsaldezetagauezdantzaldia MODESTOakordeoilariarekin.

LARUNBATA 10

10:00etan argi soinuaktxistulariekin.14:00etanzikiro jatea. 18:00etanDoneztebeko ErrekaDantzaTaldearensaioa.ArratsaldezetagauezdantzaldiaOBANAUKEtaldearekin.

IGANDEA 11

10:00etan argisoinuaktxistulariekin.11:30eantortilla lehiaketa.Ondo-

tik dastaketa. Goizezumeen parkea gaztelupuzgarriekin.Arratsal-deanumeendako joko-ak.18:00etanpilotapar-

tidak: lehenengo parti-dan, lau t’erdian, Anso-tegi eta Pazos ariko di-ra eta bigarrenean, Ga-rraldaetaLandiribar,Ur-

daniz eta Azanzarenkontra. Arratsaldezdantzaldia izanen daMODESTOakordeoila-riarekin.

ARGAZKIAK: FERNANDO ETXEBERRIAAizkora apustua ikusteko asmoz, jende asko biltzen da urtero festetan.

HERRIZ HERRI | 25ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

OIZ

BESTAK � IRAILAREN 7TIK 11RA

Arria II.a, Loiarte, Agite eta Kastrolarunbateko aizkora apustuanHerri bazkarianJulio Soto etaAitor Mendiluzeariko dirabertsotan

ASTEAZKENA 7

20:00etan altxaferoakbestei hasiera emanez.Ondotik Doneztebekotxistulariak herrian bar-na ibilikodira.21:00eta-tikaitzinera zopakHe-rriko Ostatuan. Gauezdantzaldia izanen daAGERRALDErekin.

ORTZEGUNA 8

11:00etanMezaNagu-sia.Ondotik luntxaHe-rriko Ostatuan. Arra-tsaldezherri-kirolakhe-rritarrenartean (hauretahelduentzat).Arratsal-dezetagauezdantzal-dia AGERRALDE akor-deoilariarekin.

ORTZIRALA 911:00etanmusetapar-

txis txapelketa herrikoelkartean. 17:00etanOrekaNafarroakoZirkoEskola. Ondotik hau-rrendako jokoak herri-ko plazan. Segidanhaurrendako eta hel-duendako txokolatea.

19:30eanherritarrenar-teko VIII. patata tortillalehiaketa.Ondotik tor-tilla, xingarra, txistorraeta gazta dastaketa.Arratsaldezetagauezdantzaldia FRANTZIS-KO akordeoilariarekin.

LARUNBATA 10

11:00etan pilota parti-dak gaztetxoen eta afi-z i ona tuen a r t ean .18:00etan aizkolariak:Arria II.a eta Loiarte al-de batetik, Agite etaKastro bertzetik. Arra-tsaldezetagauezdan-tzaldiaAIERRIK taldea-rekin.

IGANDEA 11

11:00etatikaitzinerahe-rrikoartisauenerakuske-ta. 14:00etan herri baz-kariaJulioSotoetaAitorMendiluze bertsolarie-kin. 17:00etan toka etasokatiraherritarrenarte-an. Arratsaldez etagauez dantzaldia AIE-RRIK-ekin. Bestei bu-kaera emateko kalejiraherrian eta GAIXOA NI.

ARGAZKIAK: ALBERTO SAN MIGELAizkora apustua, haurrendako jokoak eta herri bazkaria hutsik egiten ez duten ekitaldiak dira.

26 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

EZKURRA

Martin, Moiseseta Jabierrensaioak ikusminapiztu du

Fernando ETXEBERRIATrikitixadoinuekalai-

tutako afariarekin hasiziren aurtengo festakabuztuaren14an.Biha-ramun goizean, MezaNagusia izan zen etaarratsaldean, berriz, hi-ruherritarrenarteanaiz-koraapustua jokatuzen:Martin, Moises eta Ja-bier aritu ziren nor bai-no nor eta lehenengoanagusitu zen, pare bataizkora golpeko aldea-rekin. Adineko batzuenarabera, herritarrek jo-katutako azken probaduela 45 urte egin zen,bost lagunen artean.

Ekitaldi arrakasta-tsua izan zen, jende as-kohurbildubaitzen ikus-tera,etaseguruaski fes-tetako ekimenik jende-tsuena izan zen. Musi-karikereezzenfalta izaneta biharamunean he-rriko gazteek herri kirolsaioa egin zuten. Afari

eder batekin eta ondo-rengo festarekin emanziotenegunaribukaera.

Azken egunean he-rri bazkariaegin zenetahemen 92 lagun elkar-tuziren.Aurten lehenen-go aldiz, Udalak 65 ur-

tetik gorakoak gonbi-datuzituen,etahemen-dik aurrera ere hala egi-tea espero dugu.

Baina ia ez da inorohartzen horrelako eki-taldien atzean herritaraskoren lana dagoela.

Herribazkaria,adibidez,Jose Luisek antolatuaegitenda,bost lagunenlaguntzarekin.

Ciprianoren lanakereaipamena merezi du,aizkora probetarakoegurrak berak presta-

tzen baititu. Zuhaitzakbota,zuzentu,bereerre-molkean frontoira eka-rrietabehardenbezalajarri... Berak egiten du,Migel, Txuma eta aba-rren laguntza du.

Etaherri kirolakpres-tatzen dituztenetaz ereezingaraahaztu,etaon-dotik arazorik gabedantza egiteko frontoiagarbitzendutenetazereez.Guztion izenean,zo-rionak eta eskerrik be-roenak.

Txantxangorrielkartekobazkideen bilera

Uso ehiza denboral-dia izan zuten hizpideuztailaren 30ean bilduziren ehiztariek. Txan-txagorri elkartekoardu-radunek diru kontuenberri eman eta onartuondotik, konpontzekobeharra duten bideakzehaztu eta ehiza pos-tuen inguruez mintzatuziren.Gainerakoan,ba-ja bat eta alta bat egondira. Txartelak banke-txean eskura daitezke,aurretik behar den or-dainketa egindakoan.

BESTAK � BUKATU DIRA AMABIRJINAK

Herritarren arteko aizkora apustua izanda festetako ekitaldirik jendetsuena

ARGAZKIAK: FERNANDO ETXEBERRIAGoiko argazkian herri kiroletan ibili ziren gazteak; behekoetan Cipriano egurrak prestatzeneta Jose Luis herri bazkarirako txuletak erretzen.

HERRIZ HERRI | 27ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

Azaroaren12an ospatudute gazteekurteurrena

TTIPI-TTAPAOraindik bi hilabete

bainogehiagogelditzenbadira ere, herriko gaz-teak burubelarri dabil-tza Gazte Asanblada-ren XX. urteurrenekofesta haundia presta-tzen.Egunazehaztudu-te: azaroaren 12an iza-nen da. Baina ez horibakarrik, egitarauaren

berri ematenerehasidi-ra.

Xehetasun guztiakaurreragoemanenditu-gu, baina jakin, egunosokofesta izanendela:20 urte iruditan argazkierakusketa,20.urteurre-nekograffitia eta argaz-kia,herri bazkaria, elek-trotxaranga,ekitaldina-gusia eta gauean kon-tzertuak. Punta-pun-tako taldeak gonbidatudituzte Gazte Asanbla-dako kideek: Des-kon-trol,BongoBotrako,Es-ne Beltza eta 3gabe2taldeekjokobaitutefron-

toian. DJ Bull, berriz,Gaztetxean ariko da.

1991n hasitako bi-dea merezi bezala os-

patzeko egitarau ede-rra.

GOIZUETA

OSPAKIZUNAK � XX. URTEURRENA

Des-kontrol, BongoBotrako, EsneBeltza eta 3Gabe2taldeek joko duteGazte Asanbladarenurteurreneko festan

ARGAZKIAK: FELIX LOIARTE

Batez ere egunez oso jendetsuak izan dira AmabirjinakFesta ederrak izan dira aurtengo Amabirjinak ere, eta batez ere herrikoiak. Egunezizan diren ekitaldietan jende asko ibili da, baina gauez, beharbada, ez hainbeste.Guztien artean, Gazte Eguna eta Umore Ona Peñaren Eguna izan dira jendetsue-nak eta Emakumeen Egunak ere oso harrera ona izan du.

28 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

LEITZA

Eskualdekotalo lehiaketaeginen da

TTIPI-TTAPAPlazaola Partzuergo

Turistikoak TaloarenEguna antolatu du aur-tenere. Irailaren11negi-nendaetaegitarauosa-tua prestatu dute.

10:00ETANMERKATUAREN IREKIERA• Leitzako talo-egileak(Villabona-Saralegi).• Artisauak.• Taloa egiteko eta ba-serriko tresneriarenerakusketa.•Haurrentzakogurdi ibi-laldiak.

11:00-13:30. EKINTZAGASTRONOMIKOAK•Eskualdeko talo lehia-keta. Lehenengo hirusailkatuentzat sariakbanatuko dira kirolakbukatu ondoren.• Taloarekin egindakoplateren erakusketaMusunzar, Peritza,Txoko, Elusta eta Le-kuonberriostatuenes-kutik.• Taloa egiteko tailerra(4-14 urte).

12:00ETAN HERRIKIROLAK• Euskal Herriko Aizko-lariGazteenTxapelke-ta.

Inbertsio berriakSarriopapelen

Paper metalizatua-ren produkzioa %70areagotukoduen inber-tsioaeginduSarrioapellantegiak. Lau papermotaegitendira enpre-san: termikoa, kalkoak,distiradun papera etametalizatua eta azkenhonetarakomakinabe-rriaeskuratudu,4,2mi-lioi euroko inbertsioaeginez. Makina 2012.urte hasieran jarriko damartxan eta urtean10.000 tona produzi-tzetik 17.000 produzi-tzera pasako da.

LAB sindikatut ikadierazi dutenez, krisigaraian, «herriarentzateta inguruko herrien-tzat» inbertsio berriakegitea «oso positiboa»da. Leitzako Sarriopa-pelek gaur egun dituen460 langile horietatik330finkoakdira,eta100langile inguru bost ur-tekoerrelebokontratua-rekin daude. Leitzanekoiztendirenproduktu-ak 79 herrialdetan ko-mertzializatzen dira,produkzioaren%80es-portaziora bideratzenbaita.

Inbertsio berri haueiesker, langileak «poziketa gustura» daudelaesanduteLABetik,«lan-postuaketaetorkizuna»ziurtatzen direlako.

Nafarroako TriatloiOlinpikotxapelketan Saizarnagusi

Uztailaren10eanNa-farroakoTriatloi laburre-kotxapelketa irabazizu-en Judit Saizar herrita-rrak Tuteran eta abuz-tuaren 7an, distantziaolinpikoanereNafarroa-ko Triatloi txapelketannagusitu zen Iruñean.17urterekinoraindik ju-niormailakokirolariaba-da ere, Saizarrek txa-pelketa absolutoa ira-bazi zuen emakumez-koen artean.

OSPAKIZUNAK � AISIALDIA

Taloak, artisauak, animaliaketa herri kirolak irailaren 11neginen den Taloaren Egunean

ARGAZKIA: ELENE ARRAZOLA

Seigarren urteurrena ospatu du GaztetxeakAtekabeltz Gaztetxearen seigarren urtebetetzeaospatzeko hainbat ekitaldi egin ziren uztailean: hi-tzaldiak, mendi martxak, Sagarra denbora doku-mentalarenedo labur txapelketaraaurkeztutako la-nen proiekzioak… Uztailaren 23a izan zuten egunhandia. Bizikleta gainean diana egin ondotik, II.Binakako frontenis txapelketaren finala jokatu zenfrontoian. Aurtengoan Iñigo de Carlos eta Josu Bil-darraz izan ziren irabazleak (urdinezetabeltzez) etaLuis Abruza eta Xabier Loitegi azpitxapeldun. Ki-rolaren ondotik, sei urtek merezi duten brindisa,bazkaria, poteoa karro musikatuarekin eta kon-tzertua izan zituzten.

ARGAZKIA: ELENE ARRAZOLA

Leitzalerreko bidearen moldaketa 63.000 euro kosta daJoandenurteko ekaitzek egoera kaxkarrean utzi zuten herritik Leitzalarrekobaso-radoanerrepidea, bide erdianbidepuskabat erori baitzen euriteenondorioz.Erre-pidea lehenbailehenmoldatubeharra zegoen, baina gastu handia zen etaUdalakezin zuen bere gain hartu. Nafarroako Gobernuko Landa Garapen eta IngurumenDepartementuari laguntza eskatu zitzaion eta bien bitartean, bidean hesiak etabeste segurtasun neurriak jarri zituen Udalak. Gobernutik dirulaguntza emanenzuela jakinarazi eta uztaila eta abuztuan egin dira moldaketa lanak. Lanen aurre-kontua 63.000 eurokoa izanen da eta Udalaren eta Gobernuaren artean ordain-duko da. Herriko Joarbe eskabazio enpresa arduratu da lana egiteaz. Leitzalarre-koerrepidearenadaaurtenUdalakeginduenbigarren inbertsiorikhandiena.Nagu-sia Iberoko dorrea erostea izan zen, 200.000 euroren truke. Udalaren asmoa, Ibe-roko dorrea eta bere inguru guzia birmoldatu eta publikoari zabaltzea da. Iazkokontuak 683.148 euroko aldeko saldoarekin itxi zituen Udalak eta horri esker, au-rrekontuan aurreikusiak ez zeuden lan eta ekimenak egin ahal izan ditu.

HERRIZ HERRI | 29ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

ARESO

MENDIA � PLAZATIK ABIATUKO DA

Igande honetan eginen da mendimartxaren laugarren edizioa23 kilometrokoibilbidea eginbeharko dutemendizaleek

Juana Mari SAIZARDena prest dago

igande honetan, irailak4, eginen den MendiMartxarako.Aurtengoalaugarren aldia izanenda eta aurrekoetan be-zala, plazatik abiatukoda, 08:00etan.

Mendizaleek23kilo-metro eta 1.250metro-ko desnibela duen ibil-bideari egin beharkodiote aurre. Bitarte ho-rretan, plazatik aterata,Urteaga(606metro),Uli-zar (867metro),Merku-zelai (720 metro), Urki-za (850 metro), Pago-zelai (705metro)etaGu-ratzen barna (955 me-tro) pasako dira plaza-ra berriz ailegatu aurre-tik. Mendi martxareniraupena lauzpabostor-dukoa izanen da.

IZEN-EMATEAIzen-emateaaurretik

(irailaren 1a azken egu-

na)etaegunbereanegi-ten ahalko da: egunabaino lehen948604545telefonoan,kirolmank@gma i l . com -en edowww.mendizmendi.com-en egin daiteke. Bosteuro ordaindu beharkoda.Egunberean,berriz,07:00etatik 07:45eraizanen da apuntatzekoaukera, 10 euro ordain-duta.

Ibilbidearen bukae-ran, paella, sagardoa,opariak eta zozketakizanen dira.

EGURREZKO LABEKOOGIARI AGUR

Egurrezko labeanegitenzenAresokoogi-ak erretiroa hartu du.Karmen eta Juanitoazkenokinekberen lan-bidea utzi dute eta he-rrikookindegiaereerre-tiroa hartzearekin bate-ra desagertu da. Osoezaguna genuen he-mengoogia,bereziabai-tzen. Urte askotan go-zatu dugudastatuz, etaorain, Juanito eta Kar-men merezitako bizim-odu berri eta lasaiagoadastatzen hasi dira.

ARGAZKIA: JUANA MARI SAIZAR

Euskal selekzioaren aldeko mendi martxarekin bat eginezESAITekantolatuta, aurtenhamaikagarrenaldiz egindenmendimartxakAmaiureta Areso lotu ditu eta bide horretan Aresotik ere pasatu zen. Ongi etorria egingenien herritarrok eta ondoren Ulizar mendiraino igotzen ere lagundu genien.

ARGAZKIA: JUANA MARI SAIZAR

Giro onean joan dira festakAurtengo festak ere bukatu zaizkigu, otordu asko kanpoanegin ondoren amaie-rara ailegatu dira. Urtero bezala, giro polita sortu zen herriko plazan, jendeafestarako gogoz atera zen etxetik eta esan behar da poza ematen duela herri-ko plaza jendez beteta ikusteak. Festei hasiera eman zien suziria bota zuenaOdeiGarmendiaherriko lauurtekohaurra izangenuen,bestebatzuen laguntzaz.Eta suziri hotsarekin batera, ekitaldiak ere martxan jarri ziren. Hauen artean ai-patzekoa da egunero izan dela kanpoan jateko aitzakiaren bat txapelketak etamusika tartekatuz. Aurtengo honetan plater tiroketa ezin izan zen jokatu; egu-raldia zela eta, bertan behera utzi behar izan genuen. Kuadrilen eguna, berriz,azken egunean ospatu genuen, eta urteroko legez, koloretsu jarri genuen he-rria. Egun indartsua izaten da herritar guztientzat eta begi bistakoa da denonegunik gustukuenetakoa ere badela, ez baitzen gogo eta giro faltarik izan etafestei amaiera emateko egun ezin hobea tokatu zen. Beti esaten den moduan,orain gero eta gutxiago falta da hurrengo urteko festetarako.

30 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

ARANO

Pilota partida,haurrentzakopuzgarriak,herri kirolak etabertsolariakizango dira

Ainhoa ANSAUdan festa egiteko

aukera bat baino ge-hiago izan dute Arano-ra gerturatu direnek:sardina jatea, San Ro-ke, bestelako afarirenbat… Baina Santioakospatzeko modu han-dirik ez zen izan aur-tengoan. Eguraldi txa-rrak erabat zapuztu zi-tuen antolatutako eki-taldi askoetaondorioz,suspenditu zirenekinirailaren 17an festa-eguna antolatzea era-baki zuen jai batzorde-ak.

Hortaz, i ra i la ren17an, larunbatarekin,hasteko, Arano-Goi-zuetaren arteko pilotapartida jokatuko daeguerdian. Arratsalde-an txikienek puzgarri-ak izango dituzte go-

zagarri eta herri kiroleta bertso saioarekinarratsalde polita igaro-tzea esperodute orain-goan.

Bide batez, Arano-ko jai batzordeak es-k e r r a k eman nah idizkie, beren lanarekin,euripean festei zutikeusten lagundu zietenguztiei. Eta barkame-na eskatu ere bai ber-tara ekitaldiren batikus/entzuteko asmozetorri eta asmoa bete

gabe itzuli behar izanzutenei.

Irailaren 17an Ara-non elkar ikustea es-pero dugu.

Arnas irakaskuntzaeta terapia: «hatsbizigarria»

Joan zen ikasturte-an Udaletxeko ganba-ran norberaren gorpu-tzaarnasketabidezho-beki ezagutzeko ikas-taro berezia eman zu-

en Kontsejuko Ainho-ak. Bi ikaslerekin eginzuen aurrera lehenen-go saiakeran eta orain,irailean, berriro hasikodira klaseak interesaduten guztientzat.

Gorputza sumatuahala, arnasketa inkon-tzientea kontziente bi-hurtzen da eta hori da,hain zuzen ere, «hatsbizigarria» deitzen du-guna.

«Hats bizigarri» ho-ri aurkitzeak fisikoan

eta baita barrurago ere(gogoan) eragiten duera askotara: deskan-tsua eta arintasunaemanez, bizkarrezurratentetuz, postura edojarrera zuzenduz etaoreka emanez, pozaeta indarra bezalakosentsazioak piztuz…

Hori da ikastaro ho-netan lortzen saiatzendena eta beraz, intere-sa duen edonork infor-mazio gehiago eskadezakeKontsejun ber-tan Ainhoari galdetuz.Izena emateko eta gai-nerakodatuenberri erebertan emango dizue-te.

Animatu eta emanizena!

OSPAKIZUNAK � UZTAILEAN EGURALDI TXARRA EGIN ZUELAKO

Aurtengo santioak irailaren 17anospatuko dira

ARTXIBOKO ARGAZKIAFestetako hainbat ekitaldi egin gabe gelditu ziren, eguraldi txarraren ondorioz.

ARNAS IRAKASKUNTZANorberaren gorputzaarnasketa bidezhobeki ezagutzekoaukera izanen dairailean, KontsejukoAinhoak emanenduen ikastaroarekin.Interesatuek galdetuKontsejun Ainhoari.

HERRIZ HERRI | 31ttipi-ttapa | 549 zbk.

2011.09.01

BAZTAN

EUSKARA � «GAZTELANIA BAZTERTZEA» LEPORATUZ

Euskararen Ordenantzagatik Udala auzitaraeraman nahi du Madrilgo elkarte batekHizkuntzaAskatasunarenAldekoEspainiakoElkartearenkexa onartu duNafarroakoArartekoak

TTIPI-TTAPAAitzineko agintaldian

abiatutakoUdal idazka-riaren ordezkapen pos-turakooposizio-lehiake-ta bertan behera geldituzen Udal berria laneanhasizenean.Horrenarra-zoia, lehiaketan, euska-ra eskakizun bezala ezagertzea izan zen –100puntutik2puntubaliozi-tuen euskara jakiteak–.Oihartzunaizanzuenho-rrek eta Euskararen Or-denantzariburuzkoezta-baida ere eragin zuen.Hala etorri zen Hizkun-tzaAskatasunarenAlde-ko Espainiako Elkartea-ren salaketa.

Udala«euskarainpo-satzeko» neurriak har-tzenaridela iritzita,Uda-la auzitara eraman nahiduHizkuntzaAskatasu-naren A