tema 3 a agricultura, a gandaría, a pesca e a silvicultura

TEMA 3:

A AGRICULTURA, A GANDARA, A PESCA E A SILVICULTURA

3 ESO

INTRODUCIN

O sector primario abrangue as actividades relacionadas coa obtencin e producin de alimentos. Estas actividades son: a agricultura, a gandara, a pesca e a explotacin dos bosques.

Nos pases ricos, a agricultura ten unha elevada produtividade grazas, entre outros motivos, tecnoloxa e automatizacin de moitos procesos, mentres que nos pases pobres, as colleitas son escasas e irregulares.

Desde un punto de vista econmico, distnguese entre agricultura e gandara de subsistencia, orientada preferentemente ao abastecemento familiar, e agricultura de mercado, que dirixe a producin venda.

A pesca actual presenta diversos problemas, debido sobreexplotacin das especies e falta de caladoiros. Esta situacin obrigou a regular as capturas e as zonas pesqueiras.

1.- A AGRICULTURA

Agricultura: conxuntos de actividades econmicas e tcnicas relacionadas co tratamento do chan e o cultivo da terra para a producin de alimentos.

Na actualidade, o 33,5% da poboacin mundial traballa neste sector, pero cando esta cifra se analiza por continentes, danse grandes diferenzas.

O seu desenvolvemento est moi condicionado por factores fsicos e humanos:O clima: Cada cultivo precisa unhas condicins climticas, de temperatura e de humidade, para o seu crecemento.

O relevo. A agricultura adoita localizarse nas chairas e nos fondos dos vales mis amplos. s veces, para aproveitar o terreo das ladeiras das montaas construronse terrazas ou socalcos.

A textura do solo condiciona a retencin de auga, e a acidez, que limita a sa fertilidade.

O aumento da poboacin: demanda maior producin de alimentos, polo que necesario dispor de terreos agrcolas.

Os medios tcnicos e o destino final das colleitas: no mundo atopamos a agricultura de subsistencia e a agricultura de mercado.

As polticas agrarias dos pases para mellorar o desenvolvemento agrcola.

O SECTOR PRIMARIO

O SECTOR PRIMARIO

PRODUTOS AGRCOLAS MIS CULTIVADOS NO MUNDO

PRINCIPAIS PRODUTORES DE CEREAIS

2.- AS PAISAXES AGRARIAS

Chammoslle paisaxe agraria paisaxe natural modificada co fin de obter produtos da natureza.

Os elementos que caracterizan as paisaxes agrarias son as: A) As parcelas.B) Os sistemas de cultivoC) O poboamento.


Unha parcela ou leira unha divisin do solo agrario, isto , un anaco de solo dedicado ao cultivo.

As parcelas diferncianse unhas doutras polo tamao: grandes ou pequenas.

pola forma: regulares ou irregulares.

polos lmites: cerradas ou abertas.

Segundo estes criterios podemos distinguir dous tipos de paisaxes agrarias::A paisaxe de campos cerrados ou bocage, que se caracteriza por parcelas cerradas por muros ou sebes. Este tipo de paisaxe dse na Europa atlntica.

A paisaxe de campos abertos ou openfield, formada por leiras abertas. Este tipo de paisaxe caracterstica de Europa Central.

A) AS PARCELAS


BOCAGE

OPENFIELD

Segundo a variedade de produtos que se cultivan nunha zona, distnguese entre:O policultivo, o espazo agrario divdese en moitas parcelas ou leiras de pequeno tamao para cultivar especies vexetais distintas.

O monocultivo, o espazo agrario especialzase no cultivo dun s produto (cereal, oliveira...).

Segundo os sistemas de rega dos cultivos, as paisaxes pdense diferenciar entre regados e secaos:Nas paisaxes de regado, parte da rega faise de forma artificial, extrese do subsolo ou de encoros e, a travs de canles, aceas, aspersores, etc., condcese ata os campos.

Nas paisaxes de secao, os cultivos s reciben a auga procedente da chuvia. Non obstante, frecuente utilizar tcnicas de regado en paisaxes tradicionalmente de secao.

Segundo o tipo de aproveitamento do solo, a agricultura pode ser intensiva ou extensiva:A agricultura intensiva: Prodcese a maior cantidade de produtos no mnimo espazo posible. Emprganse todo tipo de mquinas e recursos. Utilzanse fertilizantes e sementes seleccionadas.

A agricultura extensiva: A sa finalidade obter a un prezo baixo grandes cantidades dos produtos cultivados. As mquinas realizan gran parte do traballo. Para non ter que usar fertilizantes practcase o barbeito.


B) OS SISTEMAS DE CULTIVO

Policultivo

Monocultivo


Secao

Regado


Agricultura extensiva

Agricultura intensiva



O poboamento rural a parte do espazo rural habitado polas persoas. Pode ser:Espallado: as vivendas estn illadas unhas das outras

Concentrado: as vivendas estn agrupadas.

C) O POBOAMENTO

3.- A AGRICULTURA NO MUNDO

3.1.- A AGRICULTURA DE SUBSISTENCIA

3.1.- A AGRICULTURA DE SUBSISTENCIA

A agricultura de subsistencia est orientada a producir todo o necesario para a supervivencia, isto , para o autoconsumo dos propios agricultores.

As tcnicas de cultivo son rudimentarias. O campesio traballa coas sas propias mans e con poucas ferramentas, como a aixada ou o arado con animais.

O rendemento moi baixo e produce poucos excedentes para a sa venda.

Tipos:A agricultura itinerante por cremacin (rozas), que se practica en frica (cunca do ro Congo), Amrica do Sur (cunca do ro Amazonas) e nalgunhas zonas illadas de Asia.

A agricultura extensiva de secao, que ten lugar nas zonas secas de frica.

A agricultura irrigada do arroz, na Asia monznica.

3.1. A AGRICULTURA DE SUBSISTENCIA

Agricultura itinerante por queima: Os campos de cultivo obtense a partir da queima dunha parte do bosque ou da sabana. As cinzas serven de fertilizante. Os campos s se manteen frtiles tres ou catro anos, polo que son abandonados. Logo, cortnse e quimanse novas terras.

sultivos: tubrculos, mandioca, sorgo,...

Lugares: frica, America do Sur, zonas de Asia.


Agricultura extensiva de secao: Usa o barbeito para deixar repousar unha parte da terra, as coma os fertilizantes que proporciona o gando asegurando as a fertilidade do solo.

As parcelas seguen unha rotacin trienal de cultivos.

Lugares: clima tropical: frica, Asia, Amrica do Sur.


Agricultura irrigada do arroz: Lugares: Propia das rexins monznicas (sueste de Asia), con chuvias abundantes.

moi intensiva, produtiva e usa moita man de obra.

3.2.- A AGRICULTURA DE MERCADO

3.2.- AGRICULTURA DE MERCADO

A agricultura de mercado practcase principalmente en Amrica do Norte, gran parte de Europa, Xapn, Nova Zelandia e nalgunhas zonas de Australia, Arxentina e Brasil.

A agricultura de mercado persegue aumentar as vendas e reducir os custos, mediante:A mecanizacin do campo e a aplicacin de modernas tcnicas de cultivo, que aforra man de obra, aumenta a producin e permite reducir os prezos dos produtos agrcolas.

A especializacin da producin en poucos cultivos, que permite aumentar a producin con menos investimento.

Unha xil e rpida comercializacin dos produtos agrarios con transportes adecuados a cada tipo de produto.

Exemplos:Agricultura cerealista extensiva.

Agricultura de plantacin.

Agricultura mediterrnea.


A agricultura cerealista extensiva:Zonas: Chairas de Estados Unidos, Canad ou Australia.

Grandes explotacins dedicadas ao monocultivo (trigo, millo, algodn, etc.).

Moi mecanizada, esixe pouca man de obra.

Aplica tcnicas e coecementos avanzados para seleccionar sementes, loitar contra as pragas, etc.

Obtense grandes cantidades de produtos de calidade que se exportan.


Cintos agrcolas dos EE.UU (Belt)


A agricultura de plantacin dalgunhas zonas tropicais:Grandes explotacins dedicadas ao monocultivo (caf, t, cacao, azucre, algodn, etc.).

Utiliza moita man de obra porque os produtos non admiten a mecanizacin.

As explotacins pertencen a empresas estranxeiras.

Plantacin de t


A agricultura mediterrnea moderna:

Introduciu tcnicas (irrigacin, fertilizantes...) que permiten cultivar, ademais dos produtos mediterrneos, plantas doutras zonas do mundo (tropicais ou subtropicais)Os cultivos de secao, polo xeral de baixo rendemento, como a vide, a oliveira e o trigo.

Os cultivos de regado, mis rendibles, que producen gran variedade de froitas e hortalizas.

Os cultivos de invernadoiro, que proporcionan produtos como pias, aguacates e mangos, ademais de froitas e hortalizas.

Viedos

Rega de hortalizas por aspersin

Cultivos de invernadoiro

4.- A GANDARA NO MUNDO

A gandara consiste na cra de animais para obter alimentos, materias primas, forza de traballo e fertilizantes naturais.

Os tipos de gando mis numerosos no mundo son: bovino, ovino e porcino, ademais do caprino e do equino.


A gandara tradicional consiste en obter produtos de orixe animal para o autoconsumo.

Contan con pequenos rabaos que proporcionan carne, leite ou la, tamn se emprega como forza de traballo e fertilizantes para o campo.

Esta gandara practcase en rexins intertropicais, e nalgunhas reas mediterrneas.

Nas zonas moi secas domina a gandara nmade (camelos, ovellas, cabras).

GANDARA TRADICIONAL


Na gandara comercial, o seu obxectivo vender a producin no mercado e obter o mximo beneficio: lgrase coa seleccin de razas, a automatizacin dos procesos produtivos, as melloras na alimentacin, etc.

A gandara intensiva practcase en explotacins especializadas s que se destinan grandes investimentos, en instalacins e alimentos para o gando. Pode ser:Gandara estabulada: os animais cranse en cortellos ou granxas.

Gandara semiestabulada: combnase a sa alimentacin cos pastos.

Localzase en Canad, Estados Unidos, Europa Atlntica,...

A gandara extensiva practcase en lugares que dispoen de grandes extensins de pastos para alimentar rabaos moi numerosos, como acontece no Oeste de Estados Unidos, na Pampa e na Patagonia arxentina, Australia Sudfrica. Require pouca man de obra.

GANDARA COMERCIAL


Gandara intensiva estabulada

Gandara intensiva semiestabulada

Gandara extensiva

5.- A PESCA. TIPOS DE PESCA

A pesca basase no aproveitamento dos recursos animais que ofrecen os ros, lagos, mares e ocanos.

Pdense diferenciarse dous tipos de pesca:A pesca tradicional ou artesanal realzase preto da costa. Esta modalidade de pesca emprega a forza humana e aparellos de pesca de doado manexo, como por exemplo arcos, frechas e arpns ou trampas como nasas, anzois e redes. A pesca artesanal propia de rexins pouco desenvoltas.

A pesca industrial ou comercial persegue obter un gran volume de capturas. Necesita: recursos econmicos, unha tecnoloxa avanzada e infraestruturas portuarias.

Pesca tradicional

Pesca industrial


Segundo o lugar onde se practica a pesca distinguimos:

A pesca de baixura: utiliza barcos pequenos que pescan preto da costa e as sas capturas estn descendendo pola sobreexplotacin do fondo mario. Duracin inferior ao da.

A pesca de altura: emprganse barcos grandes e ben equipados (radares, sonares, instalacins de fro) que permanecen en alta mar semanas ou meses.

A gran pesca, practicada por pases que teen barcos que pescan en augas moi afastadas xunto a grandes buques factora onde o peixe se clasifica, conxela ou se envasa para conservas.


As capturas de pescado son mis abundantes en determinados lugares denominados caladoiros. Os mis importantes sitanse en:As zonas onde a plataforma continental extensa. Destacan os caladoiros do mar do Norte e mar do Xapn.

As zonas de contacto entre correntes marias clidas e fras. Destacan os caladoiros do mar do Xapn e os das costas de Terranova.

As zonas costeiras prximas s correntes marias fras, levan moito plancto vexetal, que serve de alimento aos peixes. Destacan as do norte de Chile, o sur de Per, e o suroeste de frica.

PRINCIPAIS ZONAS PESQUEIRAS


PRINCIPAIS ZONAS PESQUEIRAS


TCNICAS DE PESCA

Palangre

Arrastre

Cerco

Trasmallo

5.- OS PROBLEMAS DA PESCA

Os principais problemas da pesca dbense a:A sobreexplotacin unha consecuencia do uso de tcnicas eficaces e grandes flotas, poendo en perigo a reproducin de moitas especies.

A falta de caladoiros consecuencia da ampliacin das augas xurisdicionais (200 millas-370 km.), que impuxo o dominio dos Estados sobre os caladoiros.

A contaminacin debida a verquidos industriais e mareas negras.

Anda que os ocanos son unha importante reserva alimentaria, os seus recursos son limitados: imprescindible asegurar unha explotacin sustentable dos recursos marios, que regule as capturas e permita a recuperacin dos caladoiros.

A acuicultura tamn podera ser unha solucin; consiste na cra de de animais e plantas marias en piscinas, estanques ou zonas ben delimitadas e cercadas.

6.- A EXPLOTACIN FORESTAL

A explotacin dos bosques unha actividade econmica moi espallada no planeta. Relacionada con ela est a silvicultura, dicir, o cultivo dos bosques para a sa explotacin dunha forma sostible.

Dos bosque obtense principalmente madeira. A madeira emprgase como fonte de enerxa, construcin de vivendas, fabricacin de mobles, para a obtencin de celulosa,...

Os bosques tamn se explotan para obter alimentos e tamn medicinas, sobre todo nos pases subdesenvolvidos. Nos pases desenvolvidos, o uso alimenticio dos produtos do bosque est unido gastronoma (castaas, cogomelos, trufas...son prezados alimentos).

MASAS BOSCOSAS DO MUNDO

7.- O SECTOR PRIMARIO EN ESPAA

En Espaa, o 4,2 % da poboacin traballa no sector primario.

As explotacins agrarias:Os latifundios, explotacins de grandes dimensins (mis de 100 ha.), nos que se practica a agricultura extensiva, predominan en Castela-A Mancha, Estremadura e Andaluca.

Os minifundios, explotacins de pequenas dimensins (menos de 10 ha), predominan na metade Norte peninsular e nos arquiplagos.

A producin agrcola:A agricultura espaola presenta caractersticas dunha agricultura modernizada. Entre os principais cultivos predominan:Cultivos de secao: trigo, vide e oliveira (triloxa mediterrnea) nas das Mesetas.

Cultivos de regado: ctricos, froitas de pebida e de carabua e hortalizas prodcense na zona mediterrnea.

A gandara: Espaa o segundo pas da UE pola sua importancia. O gando avcola, o porcino, o ovino e o bovino son os mis destacados.


Espaa unha gran potencia pesqueira dentro da UE.

As rexins pesqueiras son:Noroeste: O primeiro porto pesqueiro de Espaa Vigo.

Cantbrica: Bermeo, Donostia, Xixn.

Tramontana, Levantina, Surmediterrnea e Balear: No Mediterrneo.

Suratlntica: Cdiz, Huelva, Alxeciras.

Canarias: Os portos mis importantes son As Palmas e Arrecife.

Na actualidade a pesca en Espaa ten graves problemas:O esgotamento dalgns caladoiros pola sobreexplotacin e a contaminacin das augas.

As cotas que impn a UE.

As restricins que establecen determinados pases a pescar nas augas de control exclusivo.

A necesidade de renovacin e modernizacin da frota pesqueira.

A caresta dos combustibles.



A explotacin forestal:As especies mis abundantes nos bosques espaois son as frondosas (castieiro, chopo, eucalipto, carballo e faia) e as conferas (pieiro).

Obtense madeira, resina e cortiza.

O maior inimigo dos bosques en Espaa son os incendios forestais.

8.- AS PAISAXES AGRARIAS EN ESPAA

A- A PAISAXE AGRARIA OCENICA OU ATLNTICA

Tipo de hbitat: disperso en casaros ou aldeas.

A propiedade agraria: minifundio, con pequenas parcelas separadas entre si. Tamn zonas de concentracin parcelaria.

Agricultura: Presenza do policultivo para o autoconsumo, prados e cultivos de forraxe para o gando.

Gandara: Especializada en gando vacn destinado producin de carne e leite.

Explotacin forestal: Importante pola abundancia de rbores (carballo, castieiro, pieiro e eucalipto).

B- A PAISAXE AGRARIA MEDITERRNEA

Tipo de hbitat: conviven o hbitat disperso co concentrado.

A propiedade agraria: As explotacins son de tamao medio, anda que en Andaluca predomina o latifundio.

Agricultura: Secao (cereais, vide e oliveira) no val do Guadalquivir, froitas e hortalizas no Levante e tropicais en invernadoiros (Almera).

Gandara: Gandara ovina e caprina extensiva, abundante en terras de secao; bovino e porcino criado en granxas.

Explotacin forestal: o bosque mediterrneo encntrase nun grave estado de degradacin.

C- A PAISAXE AGRARIA DO INTERIOR PENINSULAR

Tipo de hbitat: concentrado

A propiedade agraria: Nas zonas do val do Douro, pequenas e medianas explotacins, latifundios nas zonas de secao.

Agricultura: Secao (cereais, vide e oliveira) na Meseta; nas veigas do ros explotacins hortofrutcolas de regado.

Gandara: Predomina o gando ovino sobre o porcino e o bovino.

Explotacin forestal: ten pouca importancia pola escaseza do arbolado.

D- A PAISAXE AGRARIA DE MONTAA

Tipo de hbitat: disperso e escaso.

A propiedade agraria: Pequena.

Agricultura: no fondo dos vales cultivo de horta; a mis altura pastos e forraxes.

Gandara: Bovina, ovina e caprina en rxime extensivo.

Explotacin forestal: Obtencin de lea e resina de pieiros, faia e castieiros.

E- A PAISAXE AGRARIA DAS ILLAS CANARIAS (SUBTROPICAL)

Tipo de hbitat: Concentrado e escaso.

A propiedade agraria: conviven a pequena e mediana explotacin coa grande.

Agricultura: O primeiro produto o pltano, seguido do tomate; outros: pataca, vide, pia, aguacate.

Gandara: Escasa, destaca a ovina e a caprina.

Explotacin forestal: minima. O bosque de pieiro canario e laurisilva est protexido.

FIN

tema 3 a agricultura, a gandaría, a pesca e a silvicultura

Education