tema 10

FÍSICA Y QUÍMICA 3.º ESOElementos y compuestos químicos

Os elementos e o sistema periódico

INICIO ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

11

PARA COMEZAR

ESQUEMA

INTERNET

ANIMACIONS

ANIMACIÓNS

FÍSICA E QUÍMICA 4º E.S.O

.

Xosé Manuel BesteiroColexio Apostólico Mercedario

VERÍN


Esquema de contidosOS ELEMENTOS QUÍMICOS

SALIRANTERIOR

ESQUEMA INTERNET

SISTEMA PERIÓDICO

GRUPOS

O MESMO Nº DE

ELECTRÓNS NO

ÚLTIMO NIVEL

O MESMO

Nº DE NIVEIS

OU CAPAS

ANIMACIONES INICIO FÍSICA E QUÍMICA 4º E.S.O

.


VERÍN

Nº ATÓMICO(Z)

ÁTOMOS

Nº MÁSICO (A)

O Nº DE PARTÍCULAS

DO NÚCLEO ATÓMICO

Están formados por

PERÍODOS

MODELOS

Que se describen mediante

Caracterizados por Permiten

estudar propiedades

como

ordénanse no

TAMAÑO

REACTIVIDADE

QUÍMICA

que se estrutura en


Clasificación da materia.

Sistemas materiaisSistemas materiais

Substancias purasSubstancias puras MesturasMesturas

SimplesSimples Compostas Compostas HomoxénasHomoxénas HeteroxénasHeteroxénas

Un só compoñenteUn só compoñente Dous ou máis compoñentesDous ou máis compoñentes

Un só tipo de átomo.Cl2,Fe, O2

,Ca,Na…

Un só tipo de átomo.Cl2,Fe, O2

,Ca,Na…

Dous ou máis tipos de átomos.

H 2O , CH4 , NH3

Dous ou máis tipos de átomos.

H 2O , CH4 , NH3

Unha soa fase:Sal+auga

zucre+augaAlcohol+auga

Unha soa fase:Sal+auga

zucre+augaAlcohol+auga

Dúas ou máis fases:Area+auga

Aceite+auga

Dúas ou máis fases:Area+auga

Aceite+auga


VERÍN


.


Elementos químicos e átomos

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

ELEMENTOS: Substancias puras que non se descompoñen noutras por procedementos físicos nen químicos.Están formados por átomos iguais Ex Au, O2, N2, Fe, C,…Elementos e átomos noméanse co mesmo nome


.


VERÍN

COMPOSTO: Substancia puras que pode descompoñerse noutras por procedementos físicos químicos.(Electrólise, descomposición térmica,…)Están formados por átomos diferentes. Ex: H2O, H2SO4, NH3,NaCl Represéntanse por unha fórmula

MATERIA: é todo aquello que ten masa e volumeSUBSTANCIA . Tipos de materia que se diferencian polas súas propiedades específicas(densidade,duereza, brillo, conductividade, etc)

ÁTOMO: Parte máis pequena de cada elemento que pode intervir nunha combinación química (Dalton)A unión de átomos iguais orixina elementosA unión de átomos diferentes orixina compostos


Modelos atómicos

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR


.


VERÍN

Dende a antigüidade o home tivo curiosidade pola composición da materia. Os sucesivos avances levaron a aparición de novos modelos que permiten explicar as novas experiencias

Demócrito (S.Va.c.) introduce o termo de átomo como a parte máis pequena da materia. ÁTOMO

sen divisiónDividindo a materia en cachos cada vez máis pequenos chegaría un momento no que non poderíamos dividila máis. A esa porción mínima e indivisible chamouna átomo(indivisible)A influenza de Aristóteles fixo que as ideas de Demócrito non fosen admitidas.

Demócrito


Modelos atómicos

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR


.


VERÍN

Aristóteles, outro gran pensador grego, fixo que se impuxese a teoría dos cuatro elementos.Segúndo Aristóteles, a materia estaba formada por cantidades variabeis de catro elementos:Terra , Auga, Aire ,e,lume.

O predominio dun ou outro destes elementos facía que a materia fora:

HúmidaFría

Seca

Quente


No mundo cristián, a teoría de Aristóteles foi adoptada polos alquimistas, precursores dos científicos, que desenrolaron a súa actividade durante toda a idade Media .

Aristóteles


.


VERÍN


• Os alquimistas da Idad Media creían que para lograr a transformación dos metais coma o chumbo, sen gran valor, en oro ou prata, había que agregar e combinar unha cantidade xusta de mercurio, co fin de lograr a transmutación.

• Tamén pensaban que para que esta reacción se producira tería que ocorrer en presencia dun catalizador (sustancia que provoca a modificación de certos corpos sen modificarse ela mesma) ao que se llamou pedra filosofal.

• Tamén buscaban un Elixir que dera eterna xuventude,saúde e inmortalidade


.


VERÍN


MODELO DE DALTON(1808)

Tiveron que pasar vinte séculos para que un químico inglés chamado John Dalton retomara as ideas de Demócrito e publicase, en 1808, a súa famosa teoría atómica:

• A materia está formada por pequenas partículas indivisíbeis chamadas átomos,que non se modifican en ningún proceso nin físico nin químico

• Os átomos dun elemento son todos iguais e diferentes dos átomos dos outros elementos

• Un composto fórmase pola unión dos átomos de diferentes elementos

FÍSICA E QUÍMCA 4º E.S.O

.


VERÍN

O Fe C S H N

+ ++ +



.


VERÍN

• Átomos indivisíbeis ? ( protóns,neutróns,electróns…)

• Átomos dun mesmo elemento idénticos en masa e propiedades (Isótopos)

• Non explica os fenómenos eléctricos • Os decubrimentos de finais do século XIX e comezo do XX deixaron en

evidencia a teoría da indivisibilidade atómica.

APORTACIÓNS DE DALTON• Explica a lei de conservación da masa das reaccións químicas

• Interpreta a lei das proporcións definidas: dous elementos que se unen para formaren un composto fano sempre na mesma proporción

CRITICAS Á TEORIA DE DALTON



.


VERÍN

TEORÍA ATÓMICA DE THOMSON

Joseph John Thomson

(1856 – 1940)

En 1897, O británico Joseph John Thomson descubriu unhas partículas con propiedades sorprendentes: prácticamente non tiñan masa e tiñan carga eléctrica negativa. Chamounos electróns.

Basouse na súa experiencia co tubo de descarga.No interior existe un gas sometido a unha diferencia de potencial.Desde o polo negativo (cátodo) emítese unha radiación cara o polo positivo (ánodo). A radiación é emitida polo gas.



VERÍN


.



.


VERÍN

• O átomo posúe partículas negativas chamadas electróns.• Intuía ,dada a neutralidade da materia, a existencia dunha carga positiva

no átomo.• Anuncia que o átomo é “UNA ESFERA MACIZA CARGADA

POSITIVAMENTE E NO SU INTERIOR ESTÁN INCRUSTADOS OS ELECTRÓNS”

• Simil: sandía (Pepitas=electróns. Froito:átomo cargado positivamente)

MODELO DE THOMSON



.


VERÍN

• En 1886, o físico alemán Eugen Goldstein, empregando un tubo catódico cun cátodo perforado, descubriu unha nova radiación, que fluía polos buracos do cátodo en dirección oposta á dos raios catódicos.

• Chamouselle "raios canais".

• Posto que os raios canais se moven na dirección oposta aos raios catódicos de carga negativa , ésta era de natureza positiva.

APORTACIÓNS DE THOMSON

• Explica os fenómenos eléctricos

FALLOS DE THOMSON

• Non explica a desviación das partículas alfa cando se bombardean láminas de ouro

DESCUBRIMIENTO PROTÓN



.


VERÍN

EXPERIMENTO DE RUTHERFORD



.


VERÍN

OBSERVACIÓNS DE RUTHERFORD

• Rutherford bombardeou unha fina lámina de oro con partículas alfa (núcleos de Helio, procedentes da desintegración do Polonio)

• Observou que a maioría das partículas que atravesaban a lámina seguían unha líña recta ou se desviaban un ángulo moi pequeno da dirección inicial.

• Soamente, moi poucas partículas se desviaban grandes ángulos, o que contradecía ao modelo atómico proposto por Thomson.

• Rutherford supuxo que ditas desviacións proviñan dunha única interacción entre a partícula proxectil e o átomo

CONCLUSIÓNS DE RUTHERFORD

• Rutherford concluiu que o feito de que a maioría das partículas atravesaran a folla metálica, indica que gran parte do átomo está baleiro

• O rebote das partículas indica un encontro directo cunha zona fortemente positiva do átomo e á vez moi densa de masa.



.


VERÍN

• O átomo está constituido por unha parte central á que se le chama núcleo e na que se encontra concentrada case toda a masa do núcleo e toda a carga positiva.

• Na parte externa do átomo(Codia) encóntrase toda a carga negativa e a súa masa é moi pequena en comparación co resto do átomo, esta está formada polos electróns que conteña o átomo.

• Os electróns xiran a gran velocidade arredor do núcleo, en orbitas circulares.

• O tamaño do núcleo é moi pequeno en comparación co do átomo, aproximadamente 10.000 veces menor.

POSTULADOS DE RUTHERFORD

.



.


VERÍN

MODELO ATÓMICO SEGUNDO RUTHERFORD

OBXECCIÓNS A RUTHERFORD

• O modelo sería inestable xa que os protóns repeleríanse .Tivo que descubrir os neutróns como as partículas que impedirían esas repulsións.

•Os electróns perderían enerxía ao xirar arredor do núcleo baixo unha aceleración centrípeta e acabarían caindo sobre o núcleo

CODIACODIA

NÚCLEONÚCLEO

electróns.electróns.

protóns.protóns.

neutróns.neutróns.

ÁTOMO



.

• Nº ATÓMICO(Z) É o número de protóns que ten o átomo, coincide co lugar que ocupa na taboa periódica e tamén co nº de electróns en átomos neutros.• Nº MÁSICO(A)É a suma do nº de protóns e do nº de neutróns que ten un átomo

• ISÓTOPOS : Son átomos do mesmo elemento (teñen igual nº atómico Z) , pero teñen distinto nº másico A por teren diferente nº de neutróns.

CUALIDADES QUE PERMITEN DIFERENCIAR DOUS ÁTOMOS

A = Z + nº neutróns

Electrón

Neutrón

protón

Protio Deuterio Tritio


VERÍN



.

Forma aceptada para representar os átomos

dun elemento químico:


VERÍN

X = símbolo do elemento

Z = número atómico

A = número másico



. ISÓTOPOS.

Isótopos do carbono:Isótopos do carbono:

Isótopos do hidróxeno:Isótopos do hidróxeno:


VERÍN


IÓNS.• Son átomos que perderon ou gañaron electróns para estabilizarse

• ANIÓN : Ión negativo formado cando un átomo gana electróns, adquirindo un exceso de carga negativa.

Represéntase como : X-

• CATIÓN: ión positivo formado cando un átomo perde electróns , queda con defecto de carga negativa ou máis carga positiva que negativa.

Represéntase como : X+TIÓN

FeFe26265656

26 protóns26 protóns

26 electróns

30 neutróns

átomo de ferro

Fe+226265656

26 protóns26 protóns

24 electróns

30 neutróns

catión ferro +2


.


COMPLETA A SEGUINTE TABOA


.


VERÍN

SÍMBOLO Z A Nº PROTÓNS Nº ELECTRÓNS Nº NEUTRÓNS

11 23 11 11 12

16 16

197 96

3 4

17 18

63 29 32

13 14

Na2311

24020

Ca

Zn6530

Cl


RESUMINDO:

PARTÍCULALOCALIZACIÓ

NMASA CARGA

Protón

Neutrón

Electrón

u.m.a. = unidade de masa atómica (masa dun átomo de hidróxeno)

Núcleo

Núcleo

Codia

1 u.m.a.

1 u.m.a.1/1840 u.m.a.

Positiva Non ten

Negativa


.


VERÍN



.


VERÍN

MODELO ATÓMICO DE BOHR (1913)

O Modelo de BOHR trata de explicalos espectros. Cando a luz branca incide sobre un prisma , descomponse en cores formando un espectro.Cando a luz procede dun elemento o espectro está formado só por algunhas raias.

Os electróns só se poden mover en determinadas órbitas chamadas “ÓRBITAS ESTACIONARIAS “nas cales non se absorbe nin emite enerxía.

Nas órbitas estacionarias cúmprese:

n = nº cuántico principal só pode tomar os valores 0 , 1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6…

A enerxía destas órbitas aumenta a medida que se apartan do núcleo.

π2

hnrvm



.

O salto dun electrón dunha órbita de maior enerxía a outra de menor enerxía dá lugar á emisión dunha radiación electromagnética en forma de luz.

Esta enerxía emitida non pode ser calquera (Está cuantizada) e vai cumprir que:

h = constante de Planck = 6,63· 10-

v = frecuencia da radiación

FALLOS DO MODELO DE BOHR: Supón que as órbitas son circulares Despreza a masa do electrón ( a masa do protón é unhas 1840 veces a masa do

electrón) Supón que o núcleo está fixo Explica o espectro do hidróxeno ,pero non o de átomos con máis dun electrón


VERÍN

υhE



.

.


VERÍN

Absorción

Emisión



.

.


VERÍN

MODELO DE BOHR-SOMMERFELD(1916)

ANTECEDENTES:Os modernos métodos de observación permitían comprobar o desdobramento das liñas espectrais de BohrA presenza dun campo magnético ou eléctrico provocaba o desdobramento das liñas espectrais(EFECTO ZEEMAN 1896)

SOMMERFELD modificou os potulados de Bohr para poder interpretar os novos feitos

As órbitas descritas polos electróns dentro de cada nivel enerxético n poden ser circulares ou elípticasA excentricidade de cada órbita vén dada polo nº cuántico secundario “l” que sinala os os posíbeis subniveis de enerxía de cada nivel” n”

Valores que pode tomar “l” : 0, 1, 2, 3, 4…n-1.


Incr

emen

to d

e en

erxí

a

n=1

n=2

n=3

n=4

1s

2s

2p3s3p

3d4s4p

5s

4d

Nivel principal de enerxía

Subnivel


.


VERÍN



.

A orientación e a inclinación das órbitas no espazo non pode ser calquera. Un novo nº cuántico “m” chamado nº cuántico magnético controla a orientación no espazo“m” pode tomar os valores que van desde –l…, 0,…+l, indo de un en un.

Sommerfeld explicaba a complexidade das raias espectrais

Nº CUÁNTICO DE SPIN (s)Nº CUÁNTICO DE SPIN (s)

En 1925 Uhlembeck e goldsmit explicaron o efecto Zeeman postulando que o electrón , ademáis de xirar arredor do núcleo, xiraba sobre si mesmo comportándose coma un pequeño imán s = +1/2 cando rotación e traslación teñen o mesmo sentido s = -1/2 cando rotación e traslación teñen sentidos contrarios

.


VERÍN


ANTECEDENTES DA TEORÍA CUÁNTICA DE SCHRÖDINGERANTECEDENTES DA TEORÍA CUÁNTICA DE SCHRÖDINGER

1. Hipótese de De Broglie

2. Principio de incerteza de Heisenberg

HIPÓTESE DE DE BROGLIE:



VERÍN

En 1924 o físico francés Louis de Broglie considerando a teoría ondulatoria e corpuscular da luz , propuxo que a materia, en certas condicións, podería mostrar propiedades de onda . De Broglie suxeriu que o electrón, na súa traxectoria arredor do núcleo, ten asociada unha lonxitude de onda particular.

h =6,63·10-34 J·s = constante de Planckmv para cualquera obxecto chámase momento


ANTECEDENTES DA TEORÍA CUÁNTICA DE SCHRÖDINGERANTECEDENTES DA TEORÍA CUÁNTICA DE SCHRÖDINGER

PRINCIPIO DE INCERTEZA DE HEISENBERG:

TEORÍA CUÁNTICA DE SCHRÖDINGER


.


VERÍN

En 1926 Werner Heisenberg (1901-1976) sostuvo que:

“É imposible coñecer simultaneamente a posición e o momento linear dunha partícula. Canto máis exacta sexa a determinación dunha delas , máis inexacta será a da outra”.

• En 1926, Erwin Schrödinger describiu o comportamento do electrón dun átomo dacordo a consideracións estatísticas.

• Schrödinger considerou que a traxectoria definida do electrón segundo Bohr (ÓRBITA) debe sustituirse pola probabilidade de encontralo nunha zona do espazo atómico (ORBITAL)


TEORÍA CUÁNTICA DE SCHRÖDINGERTEORÍA CUÁNTICA DE SCHRÖDINGER

ORBITAL: “ZONA DO ESPAZO NA QUE EXISTE A MÁXIMA PROBABILIDADE DE

ENCONTRAR AO ELECTRÓN”


.


VERÍN

• Baixo este plantexamento, os estados de enerxía permitidos para o electrón no átomo (chamados orbitais e onde cada un deles ten unha enerxía característica e unha forma particular) quedan descritos por medio de catro números cuánticos:

• O principal(n) n= 1, 2 , 3 , 4 , 5, 6,

K, L, M, N ,O

• O secundario (l),l= 0,1, 2 , 3, 4…n-1

s, p , d, f, f, f,…

• O magnético (m) m= -l…0…+l

• O espín (s). S = +/- 1/2


NÚMEROS CUÁNTICOS.

• Número cuántico principal (Número cuántico principal (nn)) relaciónase directamente coa magnitude e a enerxía dun orbital atómico. Este número pode ter calquera valor enteiro e positivo nn: 1,2,3,4,....: 1,2,3,4,....

Cando nn aumenta, tamén aumenta a enerxía e a distancia do electrón ao núcleo.

• Número cuántico secundario o azimutal (Número cuántico secundario o azimutal (ll)):

Para medir a excentricidade da órbita definiuse un segundo número cuántico denominado secundario ou azimutal

• Os valores que toma o número cuántico secundario dependen do valor de n, n, segundo l l = 0,1,2...(nn-1).

• Se n = 3 entonces l toma os valores 0,1 y 2

• Os valores de l teñen os seus equivalentes en letras,

• l l 0 1 2 3 4

• Nome s p d f f


.


VERÍN


Orbitais s


.


VERÍN



.


VERÍN


• Número cuántico magnético m . m . Está relacionado coa orientación espacial do orbital .Os seus valores dependen de l e pode tomar 2l l + 1 valores enteiros, é decir

– +l,.....,0,.......-l– Se ll = 0 entonces mm = 0– Se l = 1 entonces m = +1, 0, -1 , de maneira que o subnivel p (l=1) contén tres orbitais

que se designan como px, py, pz

- O número cuántico de espín non deriva da ecuación de Schrödinger senón que se introduciu para que a teoría estivera dacordo cos datos experimentais


.


VERÍN

• Número cuántico de espín (s). Corresponde ao xiro do electrón sobre o seu propio eixe, o cal pode ter dous sentidos, na dirección das agullas do reloxo ou en sentido contrario.

- O espín pode tomar os valores de +1/2 ,e, -1/2



.

• Os niveis de enerxía para o átomo de hidróxeno dependen exclusivamente do número cuántico n, de maneira que tódolos subniveis teñen a mesma enerxía.

• Para os átomos polielectrónicos, depende dos números cuántico principal (n) e secundario (l).

• Variacións do nivel de enerxía

1s<2s<2p<3s<3p<4s<3d<4p<5s<4d<5p<6s<4f<5d<6p<7s< ........


VERÍN

ENERXÍA E CAPACIDADE DOS ORBITAIS ATÓMICOS


CONFIGURACIÓN ELECTRÓNICA DOS ÁTOMOS

• Enténdese por configuración electrónica do átomo á distribución dos electróns nos diferentes orbitais atómicos.

• Para encontrar tal configuración débense seguir certas regras

• Os electróns sitúanse nos orbitais de menor enerxía.

• Según Pauli, cada electrón dun átomo ten os seus propios números cuánticos . (n , l , m , s)

• Un orbital ten un máximo de dous electróns con espín oposto, o que se traduce en que o subnivel s ten como capacidade máxima 2 electróns. O subnivel p con tres orbitais, 6 electróns. O subnivel d con cinco orbitais, 10 electróns e o subnivel f con 7 orbitais, 14 electróns.

• Cando un subnivel ten máis dun orbital, os electróns van ocupando o subnivel de maneira que cada electrón adicional que entra, se ubica en orbitais diferentes co mesmo espín. Esta condición chámase regra de Hund ou regra de máxima multiplicidade de espín.


.


VERÍN


7p

1s

2s 2p

3p3s 3d

4d

5d

6d6s 6p

5p

4p

5s

4s

7s

5f

4f

REGRA DAS DIAGONAIS


.


VERÍN



.


VERÍN

PRINCIPIO DE EXCLUSIÓN DE PAULI. • “Dous electróns nun átomo non poden ter o mesmo conxunto de números

cuánticos”. Polo menos un dos catro números cuánticos debe ser diferente.

• Esta condición limita a capacidade de cada orbital , posto que dos electróns nun orbital poden ter igual n,l ,e, m pero deben ter diferente espín +1/2 ou -1/2

• Unha forma de sinxela de representar as configuracións é a través do diagrama de orbitais onde cada cadrado representa un orbital.

• 1H 1s1

• 2He 1s2

• 3Li 1s22s1



.


VERÍN



.


VERÍN

EXEMPLOS DE CONFIGURACIÓNS ELECTRÓNICAS

1. Escribe a configuración electrónica para fósforo, P: Z= 15

15 P 1s2 2s2 2p6 3s2 3p3

K L M

2. Escribe a configuración electrónica para o ión Na+

• Configuración para o átomo neutro

11Na : (1s2 2s22p6 3s1)

• Configuración para o ión Na+

11Na+ : (1s2 2s22p6) perde o último electrón.



.


VERÍN

EXEMPLOS DE CONFIGURACIÓNS ELECTRÓNICAS

Configuración do ión cloruro Cl-

• Configuración do átomo de cloro neutro:

Cl Z = 17 (1s2 2s22p6 3s23p5)

• Configuración electrónica do ion cloruro Cl-

Cl- (1s2 2s22p6 3s23p6)

K L M

Configuración electrónica de iones Zn2+ y Sn2+

• Configuración do Zn neutro: Z= 30 (.......3s23p63d10 4s2)

Zn2+ (.......3s23p63d10)

• Configuración do Sn neutro : Z = 50( ...4s24p64d10 5s25p2)

Sn2+(...4s24p64d10 5s2)



.


VERÍN

CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS: SISTEMA PÈRIÓDICO

• Os químicos sempre sentiron a necesidade de clasificar aos elementos para facilitar o seu estudo e o dos compostos.

• Intentáronse varias clasificacións, case todas con defectos.1. LAVOISIER: finais do século XVIII clasifica aos elementos en metais e non

metais

2. DÖBEREINER: comezo do século XIX clasifica aos elementos en TRIADAS

3. NEWLANDS : mediadas do século XIX “LEI DAS OCTAVAS” agrupa aos elementos en grupos e períodos. Despois de cada 7 repetíanse as propiedades

4. MEYER E MENDELIEV : finais do século XIX. Ordenan aos elementos en orde crecente do nº másico

• En 1914 HENRY MOSELEY propón a clasificación en orde crecente do nº atómico



.


VERÍN


WERNER e PANETH contruiron a taboa actual de 18 columnas e en orde crecente do nº atómico .



.


VERÍN


A taboa periódica está formada por cadros , en cada un dos cales se coloca o nome dun elemento e o seu símbolo acompañado do nº atómico e da súa masa atómica

• PERIODO: conxunto de elementos que ocupan unha líña horizontal.

Dentro de cada período os electróns máis externos están na mesma capa Identifícanse cos números 1,2,3....7 ou coas letras K, L, M, N, O, P, Q. Son os niveis de enerxía dos átomos (número cuántico principal, n).

Período 1 : ten 2 elementos

Períodos 2 ,e, 3 : teñen 8 elementos cada un

Períodos 4,e, 5 : teñen 18 elementos cada un

Períodos 6 , e , 7 : teñen 32 elementos cada un

O hidróxeno colócase no 1º período pero non encaixa en ningún grupo polas súas propiedades.



.


VERÍN


GRUPO: é cada unha das columnas do S.P. Son 18 en total

•Os elementos de cada grupo teñen o mesmo nº de electróns na última capa(Capa de Valencia).

•Os elementos de cada grupo teñen propiedades químicas semellantes

CAPA DE VALENCIA: é a capa na que se colocan os últimos electróns cando se fai a configuración electrónica. Son, polo tanto, os electróns máis externos ,e, os principais responsábeis do comportamento químico e físico dese elemento.



.


VERÍN

CLASIFICACIÓN DOS GRUPOS EN FUNCIÓN DAS SÚAS PROPIEDADES

1. Grupos longos( Elementos Representativos):Son 8 O electrón diferenciador acomódase en orbitais s ou p. Son os grupos : 1, 2,13,14,15,16,17,e,18

Reciben nomes específicos:Alcalinos(1) Alcalinotérreos(2) Térreos(13) Carbonoides(14)Nitroxenoides(15) Anfíxenos(16) Halóxenos(17) Gases Nobres(18)

2. Grupos curtos (Elementos de transición): Son 10 Elementos de Transición Curta: O é diferenciador acomódase en orbitais d. Elementos de Transición Larga: O e diferenciador acomódase en orbitais f.

A taboa períódica divídese en catro bloques que se representan por diferentes cores: metais, non metais, semimetais e gases nobres.

Cada bloque ten unhas propiedades características.


A taboa periódica

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

Masa atómica (U)

Símbolo

Nome

Número atómico

MetaIs

Non metais

Gases nobres

Lantánidos

Actínidos

Alcalinos

Alcalino-terreos

Anfíxenos

Halóxenos

Gases nobres

ANIMACIÓNS INICIO FÍSICA E QUÍMICA 4º E.S.O

.


VERÍN


Metais, non metais e gases nobres

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

• Representan case o 75 % de tódolos elementos.• Teñen brillo metálico.• Conducen ben a calor e a electricidade.• Son dúctiles e maleábeis.• Excepto o mercurio, que é líquido, son sólidos a

temperatura ambiente e funden a alta temperatura.• Tenden a perder electróns e formar ións positivos.

ME

TA

IS

• Son malos condutores da calor e da electricidade.• A temperatura ambiente poden ser sólidos, líquidos

ou gases.• A maioría dos sólidos son brandos.• A temperatura de fusión para a maioría dos sólidos

é baixa, igual que a de ebulición para os líquidos.• Solen captar electróns formando ións negativos.N

ON

ME

TA

ISG

AS

ES

NO

BR

ES • Encóntranse na natureza como átomos illados.

• Son gases a temperatura ambiente.• Desde o punto de vista químico son moi estábeis:

non forman compostos. Non ganan nin pierden electróns; é decir, non forman ións.

• As súas aplicacións están relacionadas coa súa estabilidade química.

Aluminio Estaño

Cobre Ouro

Xofre Iodo

Bromo

Flú

or

F


.


VERÍN


PROPIEDADES PERIÓDICAS

Son aquelas propiedades físicas ou químicas que dependen da configuración electrónica e varían de forma predecible dentro dun grupo ou dun período

1. VOLUME ATÓMICO

Dentro dun período diminúe cara a dereita , xa que ao aumentar o nº atómico aumenta a carga do núcleo e da codia, sendo maiores as forzas de atracción que exerce o núcleo sobre os electróns.

Dentro dun grupo aumenta cara abaixo xa que aumenta o nº de capas e con elo a distancia, sendo menor a forza coa que son atraidos os electróns externos.


.


VERÍN



2. POTENCIAL DE IONIZACIÓN

3. AFINIDADE ELECTRÓNICA (A.E.) Enerxía desprendida cando un átomo en estado gasoso capta un electrón. M°(gas) + é M-(gas) + A.E. Dentro dun período aumenta cara a dereita ,e, dentro dun grupo aumenta cara arriba


.


VERÍN

Corresponde á enerxía necesaria para arrancar o electrón máis debilmente ligado dun átomo gaseoso para convertilo nun ion gaseoso (1° P.I.).

M°(g) + P.I Mn+(g) + é

Dentro dun período aumenta cara a dereita , e, dentro dun grupo aumenta cara arriba



4. ELECTRONEGATIVIDADE(E.N.)

Tendencia que teñen os átomos para atraer cara sí aos electróns do enlace que forman cos átomos doutro elemento.

Dentro dun período aumenta cara a dereita,e, dentro dun grupo aumenta cara arriba

5. CARÁCTER METÁLICO(PODER REDUTOR)

Tendencia dun átomo a ceder electróns.

Dentro dun período diminúe cara a dereita e dentro dun grupo aumenta ao descender

6. CARÁCTER NON METÁLICO(PODER OXIDANTE)

Tendencia a captar electróns.

Dentro dun período aumenta cara a dereita ,e , dentro dun grupo diminúe ao descender




.


VERÍN



.


VERÍN

NÚCLEO ATÓMICO / REACCIÓNS NUCLEARES

Partículas constituintes do núcleo.

•Protóns (masa = 1,672·10-27 Kg)

•Neutróns (masa = 1,675·10-27 Kg)

As masas do protón e do neutrón son semellantes , aproximadamente = 1 u.m.a

Forzas nucleares . Son forzas atractivas que se exercen a moi curta distancia ,e,que permiten manter unidos a protóns e neutróns.

TAMAÑO PEQUENOElevada densidade

NUCLEÓNS Nº total = A (P +n)

PROTÓNS (p, H+) Nº total = Z

NEUTRÓNS (n) N = A – Z

FORZAS DE INTERACCIÓN:

· Repulsións electrostáticas p-p· Interaccións de curto alcance p-n· Interaccións de curto alcance n-n



.


VERÍN

REACCIÓNS NUCLEARES (producen cambios nos núcleos dos átomos)

REACCIÓNS NUCLEARES

REACCIÓNS ORDINARIAS

Cambios nuclearesAparición de novos

elementosComportamento dos

isótoposEmisión de enerxía

SíSí

DiferenteMoi elevada

NonNonIgual

Elevada ou non

PARTÍCULAS QUE ACOMPAÑAN ÁS REACCIÓNS NUCLEARES

NÚCLEO PROTÓN NEUTRÓN RADIACIÓN α RADIACIÓN β RADIACIÓN ɣ

XAZ p11 n10 α4

2 β01 γ0

0


l


.


VERÍN

RADIOACTIVIDADE:

Fenómeno polo cal algúns núcleos atómicos inestábeis, expulsan do seu interior protóns, neutróns , radiacións ,e, enerxía ata transformárense en núcleos máis estábeis.

•Ionizan o aire•Provocan fluorescencia nalgunhas substancias•Velan placas fotográficas•Producen efectos mecánicos, caloríficos e térmicos

•Sen carga•Poder de penetración moi elevado•Atravesan láminas de Al de ata 15 mm•Freadas por paredes de formigón de 1 m

•Carga negativa•Maior poder de penetración cás σ•Atravesan láminas de Al de 5 mm •Freadas por varios m de aire

•Carga positiva

•Tamaño grande•Pequeno poder de penetración•Atravesan láminas de Al de 0,1 mm

Partículas ɣPartículas βPartículas σ He42 β0

1


REACCIÓNS DE FUSIÓN :Unión de dous ou máis núcleos lixeiros para dar outro núcleo máis pesado liberando moita enerxía

Vantaxes da fusión:Desprendemento de moita enerxíaNon contamina

Limitacións:A reacción de fusión require temperaturas moi altas( arredor do millón de ºC)

+ + Enerxíafusión

H11 H31+ He4

2 + Enerxía


.


VERÍN


ENER

ENER

ENER

REACCIÓN DE FISIÓN

FISIÓN:

Rotura dun núcleo pesado ao incidir sobre él neutróns para obter outros núcleos máis pequenos liberando neutróns e moita enerxía.

Emite radiacións contaminantes


.


VERÍN



.


VERÍN

LEIS DAS DESINTEGRACIÓNS RADIACTIVAS:

1. Conservación do nº atómico:

A suma dos números atómicos dos reactivos é igual á suma dos números atómicos dos produtos

2. Conservación do número másico:

A suma dos números másicos dos reactivos é igual á suma dos números másicos dos produtos

EX . DE REACCIÓNS NUCLEARES

e N C

H C n N01-

147

146

11

146

10

147

e6 He8 Pb U 01-

42

20682

23892

Ar e K 4018

01-

4019 He Li n B

γ Cd n Cd42

73

10

105

11448

10

11348



.


VERÍN


A taboa periódica

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

Masa atómica (U)

Símbolo

Nome

Número atómico

MetaIs

Non metais

Gases nobres

Lantánidos

Actínidos

Alcalinos

Alcalino-terreos

Anfíxenos

Halóxenos

Gases nobres


.


VERÍN


Os elementos químicos máis comúns: bioelementos

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

Chámanse bioelementos os elementos químicos que forman parte dlos seres vivos. Os máis abundantes son: C, H, O, N, Ca, P, Mg, S, Na, K y Cl, constitúen máis do 99% dests seres.

CCarbono

6 12

NaSodio

11 23

ClCloro

17 35,5

SAzufre

16 32

OOxígeno

8 16

HHidrógeno

1 1

NNitrógeno

7 14

KPotasio

19 39,1

PFósforo

15 31

MgCarbono

12 24,3

CaCalcio

40,120

Leite, queixo, pan e verduras. CDR = 800 mg

A CDR é a cantidade dun nutriente que unha persoa sa debe inxerir por termo medio cada día, a través da dieta, para mantener un bon estado de saude.

Leite, aves, pescado, carne, legumes e froitos secos. CDR = 800 mg

Leite, carne, verduras, legumes noces. CDR = 300 mg

Carne, pescado e ovos.

CDR = sen establecer

Sal común. CDR = 500 mg

Leite, chocolate, froita, verduras e cereais. CDR = 2000 mg

Sal común. CDR = sen establecer


.


VERÍN


Os elementos químicos máis comúns: oligoelementos

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

Son oligoelementos os elementos que están en menor proporción (aproximadamente o 0,1%) e que son indispensábeis para tódolos seres vivos, coma o Fe, o Zn, o Mn, o F, o I , o Cu e ol Co.

IYodo

53 126,9

CoCobalto

27 58,9

FFlúor

9 19

CuCobre

29 63,5

ZnZinc

30 65,4

MnManganeso

25 54,9

FeHierrp

55,826

Fígado, legumes, carne e xema de ovo CDR = 14 mg

Carne, cereais integrais e legumes.

CDR = 15 mg

Té, arroz integral, froitos secos e legumes. CDR = 2-5 mg

Té, pescado e agua fluorada CDR = sen establecer

Sal iodado, marisco e algas CDR = 150 mg

Fígado, noces e legumes. CDR = 1,5-3 mg

Carne, pescado, lácteos e lentellas. CDR = sin establecer


.


VERÍN


Moléculas

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

Unha molécula é unha agrupación de átomos que poden pertenecer ao mesmo elemento ou a varios diferentes. É la parte máis pequena dunha substancia que conserva as súss propiedades químicas.Unha substancia molecular é un conxunto de moléculas.

H2O

ClNa

SO3

2 átomos de H na molécula.

Sen subíndice. Só 1 átomo de O na molécula.

Sen subíndice. Só 1 átomo de Cl na molécula.

Sen subíndice. Só 1 átomo de Na na molécula.

Sen subíndice. Só 1 átomo de S na molécula.

3 átomos de O na molécula.


.


VERÍN


Cristales

Un cristal es una forma de materia cuyas partículas forman una estructurainterna perfectamente ordenada que se extiende en las tres direccionesdel espacio.

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

CRISTAL IÓNICO CRISTAL METÁLICO

CRISTAL COVALENTE

Cationes

Aniones

Cationes metálicos

Nube de electrones

Átomos

ANIMACIONES INICIO


VERÍN


.


Compuestos inorgánicos más comunes

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

ÓXIDOS NO METÁLICOS

ÓXIDOS METÁLICOS

ÁCIDOS

BASES

SALES

CO2 CO SO2 SO3 NO2

FeO Fe2O3

HCl HNO3 H2SO4

NaOH KOH Al(OH)3

NaCl CaCl2 CaCO3 NaHCO3 CUSO4 KNO3

H2O NH3

ANIMACIONES INICIO


VERÍN


.


Compuestos orgánicos más comunes

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

CLIC PARA CONTINUAR

SUST. DE USO COMÚN

GLÚCIDOS

LÍPIDOS

ÁCIDOS NUCLEÍCOS

POLÍMEROS SINTÉTICOS

Octano Alcohol etílico Vitamina C Aspirina

Glucosa Fructosa Sacarosa Celulosa

Colesterol Albúmina Ácido oléico

ADN ARN

Polietileno Poliestireno

COMBUSTIBLES Metano Propano Butano

ANIMACIONES INICIO


VERÍN


.


Enlaces de interés

Tabla periódica: datos

IR A ESTA WEB

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

ANIMACIONES INICIO

Tabla periódica ilustrada

IR A ESTA WEB


VERÍN


Enlaces de interés

Enlace químico

IR A ESTA WEB

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR


.


VERÍN


Animaciones

ESQUEMA INTERNET

SALIRANTERIOR

La tabla periódica

ABRIR


.


VERÍN

tema 10

Documents