taller poqomchi librito, corregido

51
Jal mazorca am araña sas espeso tap cangrejo pak anona chaj ocote / pino rax verde las gallo Nim i am. La araña grande Nim i chaj. El pino grande Rax i jal. El elote es verde Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 1

Upload: alfredo-arrue

Post on 02-Nov-2014

288 views

Category:

Documents


14 download

TRANSCRIPT

Page 1: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Jal mazorcaam arañasas espesotap cangrejopak anonachaj ocote / pinorax verdelas gallo

Nim i am. La araña grandeNim i chaj. El pino grandeRax i jal. El elote es verde

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 1

Page 2: Taller Poqomchi Librito, Corregido

emel olla de barromesej barrerehis dientekapeh caféhelik tendidopehr páginaikej hacha

Nim emel olla grande Kow ikej hacha dura Nim ehis diente grande

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 2

Page 3: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Ikom tinajaNim grandeInup ceibaImul conejoIsis tamalito de elote

Nim ikom tinaja grandeNim inup ceiba grandeNim imul conejo grande

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 3

Page 4: Taller Poqomchi Librito, Corregido

oqis pieojik irokik entrar poh lunalol frijol grandekow duro

Rax i lol. El frijol verde. Saq i lol El frijol blanco. Nim i poh La luna grande. Kow i lol El piloy duro.

ACTIVIDAD: Encierre en un círculo las palabras que encuentre dentro de la sopa de letras con la grafía o.

l p o h p A a t so s m i l O j t wl n i m o Q i s tu p o o c H r a x

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 4

Page 5: Taller Poqomchi Librito, Corregido

l k i k o W

tulul bananouhq cortemux nadarrum jocotekutuj tirarjul hoyo

Nim i rum El jocote grandeNim i jul El hoyo grandeNim i tulul El banano grande

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 5

Page 6: Taller Poqomchi Librito, Corregido

ACTIVIDAD No. 1: En la siguiente sopa de letras, encierra las palabras que encuentre en forma vertical y horizontal. Luego escribe sobre las líneas las palabras encontradas.

. Qasik’ eh qakotej riij taqeh q’orik iruk’am “a” “e” “i” “o” “u” wilkeeb’ chipaam i kajtz’u’k, wilik i wilkeeb’ pan pa’lik eh pan yoklik.

l o L e a m r s p r

s a S t i m u l m e

m i K o m r m t a s

i r N m s e m e l i

l u O p s h t r s o

o q I s a i s e p u

j n P l j s a r l x

t u L u l t x t i v

1.______________________________

2.______________________________

3.______________________________

4._____________________________

5._____________________________

6._____________________________

7._____________________________

8._____________________________

9._____________________________

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 6

Page 7: Taller Poqomchi Librito, Corregido

10.____________________________

ACTIVIDAD: escribe en los espacios en blanco los nombres de cada una de las figuras.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 7

Page 8: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Las gallolol piloylamunix limónlah chichicastelaaw llavewilik hay / está

Nim i las El gallo grande. Holojik i lol El piloy esta bonito. Rax i lamunix El Limón verde.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 8

Page 9: Taller Poqomchi Librito, Corregido

tap cangrejotilul bananotuut señorapatux patotinamit pueblo

Nim i patux. El pato grande.Rax i tilul. El banano verde.Wilik nutuut. Tengo mamá

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 9

Page 10: Taller Poqomchi Librito, Corregido

sinik hormigamees gatolas gallosas espesoLus Lucia

Nim i sinik. La hormiga grande.Nim i las. El gallo grande.Nim i mees. El gato grande.

Wilik i mees pan chakach. El gato esta en la canasta.wilik sinik pan ikom Hay hormigas en la tinaja.Jenaj i las wilik pan chakach. Hay un gallo en la canasta.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 10

Page 11: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Am arañaixiim maizimul conejonim grandemees gato pehpem mariposa

Frases:

Nim i numees. Mi gato grande.Nim imul El conejo grandeRax pehpem La mariposa verde

Oraciones:

Wilik wixiim pan chakach. Mi maíz esta en la canasta. Jenaj imul wilik pan ixiim. Un conejo esta en el maíz.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 11

Page 12: Taller Poqomchi Librito, Corregido

nahis cabeza nim grande najt lejos noq temprano nuup ceiba

Oraciones:wilik jenaj kar pan nimha’. Hay un pez en el rio.noq xoj i tuut. La señora se fue temprano.najt wilik i nupaat. Mi casa esta lejos.

ACTIVIDAD NO. 2Instrucciones: une con una línea cada dibujo con su respectivo nombre.Nik´ je rub´anarik: cha juch´ re jeh i rub´ihnal, ruuk´ i rehtaleel.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 12

Page 13: Taller Poqomchi Librito, Corregido

tap

lamunix

sinik

tilul

las

imul

mees

tik

t

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 13

Page 14: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Ismaal cabelloRik RicardoMar MaríaKar pezRax verdeRum jocote

Frases:Chaam i ismaal. El cabello abundante.Rax i rum. El jocote verde.Nim i raxtulul. El injerto grande. Oraciones:

Jenaj i kar wilik pan kulk. Hay un pescado en la taza. Ar wilik jenaj rax rum. Allí hay un jocote verde.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 14

Page 15: Taller Poqomchi Librito, Corregido

iwam milpaPiliw piloy tierno y blancoIwik siembraKow duroKikow cacaoWar embrujarwilik esta, hay

Frases:Nim palaw mar grandeNim wakax vaca grandeRax weex pantalón verde

Oraciones:

Wilik piliw pan iwan. Hay frijol tierno entre la milpa.Wilik iwan pan tinamit. Hay milpa en el pueblo.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 15

Page 16: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Ka ke ki ko ku (sustituye a ca co cu / que qui / español)

Kamanik trabajarKaway caballo Kimik morir Kixlaan gallina Kok tortuga Kuuk ardilla Kulk tazakeej venado

FRASES:

Nim nim i kixlaan La gallina grandísimaRax i kok La tortuga verde.

ORACION:

Xkimik jenaj i kaway. Murió un caballo.Pan jul wilik i kok . La Tortuga esta en el hoyo. Inwirik i kuuk pan pim. La ardilla duerme en el monte.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 16

Page 17: Taller Poqomchi Librito, Corregido

jal mazorcajul agujerojojol costillajenaj unojunlaj once

frases:Nim i jal. La mazorca grandeJenaj jul. Un agujero Junlaj i jal. Once mazorcas

Oracion:Junlaj i jal wilik nah chakach. Hay once mazorcas en la canasta.Jenaj i mees wilik pan jul. Hay un gato en el hoyo.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 17

Page 18: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Puneet sombreropiliw piloy tierno y blancopalaw marpajwal balanzapoh lunapak anona chikop animalponik llegarpixp tomate

Frase:Nupuneet mi sombreroRax i pak anona verde.

Oraciones:Wilik rupuneet i Rik. Ricardo tiene sombrero.Jenaj i chikop wilik pan iwan. En la milpa hay un animal. Inponik pan tinamit i Mar. María llega al pueblo.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 18

Page 19: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Irupaj i pixp i Lus. Lucía pesa el tomate.

Actividad No. 3: Chatz’ib’aj irub’inal ju’ jun chi wachb’aal wilih, eh chawo’q’omeej wach.Escribe el nombre de cada figura y colorea.-

_________________ _________________

_________________ ________________

________________ __________________

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 19

Page 20: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Yak negocioKuyuj perdonar / soportar.Kamay caballoYoklik acostadoYolik ligoso / resbalosoRuy RubénPinay Delfina Tuwey señora / doña

Frase:Nim i kaway El caballo es grande.Yolik wach i kulk. La Taza esta ligosa.

Oraciones:Re’ Pinay wirik pan paat. Delfina se durmió en la casa.Xkimik jenaj i kaway. Murió un caballo.Xwirik i Ruy. Rubén se durmió.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 20

Page 21: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Yoklik i Pinay. Delfina está acostada.

Chaj pino/ocoteChikop animalChopoj agarrarChupuj apagarPachach cucarachaKalich Carlos

Frase:Jenaj chaj Un pinoNim i pachach La cucaracha grande.Holohik i chakach. La canasta bonita.

Oraciones:Wilik jenaj pachach pan chakach.Hay una cucaracha en la canasta.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 21

Page 22: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Re’ Ruy xichop jenaj chikop. Rubén atrapo un animal.

tzojtzoj chinchintzilinik sonartzuhr gotatzunlik sentadotzuktzuk enredadopotzpotz esponjosolatzlatz pegajoso

Frases:Jenaj tzhur i kapeh. Una gota de café.Rax i tzojtzoj. El chinchín es verde.

Oraciones: Holohik intzilinik i tzojtzoj. El chinchín suena bonito.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 22

Page 23: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Tzunlik imul. El conejo esta sentado.

Pixp tomateXam atrás, ultimoXej baileRax verdeXejej bailar con ritmoTaxaaj arriba / cieloPaxik se quebró

Frase:Rax i pak La anona verde.Nim i pixp El tomate grande.Rax i pixp El tomate verde.

Oraciones:Xam xponik winaq. El hombre llegó de ultimo.Xokik pan paat i tuut. La señora entra en la casa.Paxik i xun. La olla se quebró.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 23

Page 24: Taller Poqomchi Librito, Corregido

ACTIVIDAD No. 04SOPA DE LETRA CON GRAFÍAS CH, TZ, X, Y. En la siguiente sopa de Letras, encuentre las palabras y luego enciérrelos en un círculo.

1) Chiim2) Chamaar3) Chakach4) Tzojtzoj5) Yaak6) Xaar7) Xuun8) Yuuq’

c h i i m tz x y t xh h y u u q’ o u z ua q a l n s h k o um t s k y o t y j na m x a a r i a t oa p a j a c y a z or k x b r l h k o wy o k a a b’ e a j t

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 24

Page 25: Taller Poqomchi Librito, Corregido

saal leprachaaj cenizaaraan/ naranjaaaj carrizomaam abuelomolaam agrupaciónraah picantetokaan morapaat casaHahlaaw tepezcuintleYaak gato de monte

Holohik i paat. La casa bonita. Suq i nim araan. La naranja grande i sabrosa.Nim i hahlaaw. El tepezcuintle grande.Holohik i yaak. El gato de monte es bonito.kaq i tokaan. La mora roja

Holohik i paat wilik pan tinamit. La casa bonita esta en el pueblo.Re´ araan wilik pan meexa. La naranja está en la mesa.Re´ hahlaaw inpurinik pan paat. El tepezcuintle salta en la casaRe´ tokaan wilik chupam i xuun. La mora está en la olla.Re´ yaak xoj pan iwan. El gato de monte se fue en la milpa.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 25

Page 26: Taller Poqomchi Librito, Corregido

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 26

Page 27: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Keej venadomeem mudolameet botellateew aireikaanb’ees tíob’eeh caminochee’ paloweex pantalónpuneet sombreroeew ayer

Oraciones:

Re´ b’eeh nim wach. El camino es anchoRe´ ruweex i Kalich rax. El pantaloon de Carlos es verde.Re’ meem wilik pan paat. El mudo esta en la casa.Re lameet rax riij. La botella es de color verde.Re’ Peh xkamanik eew. Pedro trabajó ayer.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 27

Page 28: Taller Poqomchi Librito, Corregido

chiina naranjaixiim maíztumiin dineroiis camoteiik chilejuneliik siempreSiin Jacintoriij cáscaraIih maam nietoschiim matate

Oraciones:Re’ kii´chiina wilik pan paat. La naranja es dulce.Re’ rex riij iik wilik pan chiim. El chile verde está en el matate.

Re’ iis wilik xelak iwan. El camote esta entre la milpa. Re´ Siin xutik rixiim. Jacinto sembró su maíz.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 28

Page 29: Taller Poqomchi Librito, Corregido

ooj aguacate roox tercerooom malanga yakool comerciantepoom copal hoop agujeriadopooch tamalito de masa Toon Antonioxejool bailarín

Oraciones: Wilik ooj pan chiim. En el matate hay aguacate.Xooj kamanoom i Toonl. Antonio fue a trabajar.Aj yakook i jaaw . El señor es comerciante

ACTIVIDAD: redacte frases u ooraciones con las siguientes palabras.

soon._________________________________________________________

pooq_________________________________________________________

oow__________________________________________________________

kamanoom___________________________________________________

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 29

Page 30: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Kuuk ardillauuh collarnuup ceibatuut señorasuun girasolchuun calmuuj sombrakuuxa aguja

Oraciones:

Re’ Peh inkamanik pan muuj. Pedro trabajo en la sombra.Re’ tuut xooj pan tinamit. La señora se fue al pueblo Re’ kuuk inajamanik chi kow. La ardilla corre rápido. Wilik chuun pan xun. Hay cal en la olla.Re’ kuuk wilik nah nuup. La ardilla está en la ceiba.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 30

Page 31: Taller Poqomchi Librito, Corregido

ACTIVIDAD: En la siguiente sopa de letras, encierra las palabras que encuentre en forma vertical y horizontal. Luego escribe sobre las líneas las palabras encontradas.

. Qasik’ eh qakotej riij taqeh q’orik iruk’am “aa” “ee” “ii” “oo” “uu” wilkeeb’ chi paam i kajtz’u’k, wilik i wilkeeb’ pan pa’lik eh chi q’e’lik.

i I s e a m r s p r

s A s t u u t l a e

m I k o m v m t a s

i R n m e e s h t i

l U o p s h t r s o

o O j s a i s e p u

j N p l j s a r l x

t U l u l t x t i v

1.______________________________ 2._________________________________

3.______________________________ 4. ________________________________

5.______________________________ 6. ________________________________

7._____________________________ 8. ________________________________

9._____________________________ 10. _______________________________

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 31

Page 33: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Re’ chee’

nimha’ río kaa’ Piedra de moler se’eel reír chee’ árbol wi’k tortilla sii’ leñapo’t güipil roo’ quinto

Oraciones:Re’ chee’ wilik chi’ nimha’. El árbol está a la orilla del río. Wilik wi´k pan chakach. La tortilla está en el canasto. Wilik rusii´ i Waan. Juan tiene leña.Se’eel wach i tuut . La señora es sonriente.Aj kemol po’t i tuut. La señora es tejedora de güipiles

ACTIVIDADES: traduce las siguientes palabras al castellano. Chayeew pan kaxlan q’orik taqeh q’orik wilih:

Nee’ ________________ ho’oob’ ____________________

Ija’ _________________ sa’luul ____________________

Tapa’l _______________ su’t ____________________

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 33

Page 34: Taller Poqomchi Librito, Corregido

huuj librosuh tecomatepohp petatekapeh cafépahar zorrillo

Oraciones:Holohik i poh wilik pan taxaaj. Inrupunik i pehpem nah suun. La mariposa vuela sobre el girasil.Xutik i kapeh i maam. Sembró café el abuelo.Wilik jenaj pahar chupam paat.Hay un zorrilo dentro de la casa.Nah meexa wilik i huuj .El libro está sobre la mesa.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 34

Page 35: Taller Poqomchi Librito, Corregido

ahq cerdoixoq mujerwinaq hombreqamaam nuestro abueloqatuut nuestra madre iqal mañanaPoqomchi’ Poqomchi’Kaq rojoSaq blanco

Re’ taqeh ahq kiwi’k . Los cerdo comen.Re’ qamaam aj Poqomchi’. Nuestro abuelo es Poqomchi’.Iqal inooj i qatuut pan komonil. Mañana va nuestra mamá a la reunión.Re’ winaq haa’ ixoq aj kamanoom taqeh. El hombre y la mujer son trabajadores.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 35

Page 36: Taller Poqomchi Librito, Corregido

ch’oop piña juch’ firma / rayarch’am ácido ch’aak carne/ lomomuuch chipilín Ch’umiil estrellach’ooh ratón ch’uy pedazopuch’destripado ch’umaah guisquilpiich’ pájaro carpintero ch’iit horcón, cuña

Oraciones:Re´ ch’ umiil wilik pan taxaaj. La estrella está en el cielo.Re’ piich’ rupinik pan taxaaj. El pájaro carpintero voló hacia arriba.xuchop i ch’ooh i mees . El gato atrapó al ratón.Re’ ruchi’ i paat xtoq.Xutik ruch’oop i jaaw. El señor sembró piña.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 36

Page 37: Taller Poqomchi Librito, Corregido

b’eeh camino wuquub’ sieteaab’ hamaca lajeeb’ diezrab’ tamal kab’laj doceb’uuch nixtamal kijib’ cuatrok’aab’ duce/caramelo b’elejeeb’ nueve.ixib’ treswaqiib’ seis

Oraciones:Re’ Pinay wilik pan b’eeh. Delfina esta en la calle.Re’ rab’ wilik pan chakach. El tamal esta en la canasta.Kijib’ i chikop wilik pan ab’iix. Hay cuatro animales en la milpa.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 37

Page 38: Taller Poqomchi Librito, Corregido

t´oot´ caracol t´uq gallina culecat´aqlik suave t´upel reventadot´orot´ik redondo t´uyunik colgart´uslik desnudo t´urunik enfriart´uus pollito

Oraciones:

Re’ tuq wilik waqiib’ rut’uus. La culeca tiene seis pollitos.T´uslik i ha’lak´un wach pohp. El niño esta desnudo en el petate.Jenaj i t´oot’ wilik nah ab’aj. Hay un caracil sobre la piedra.Wilik ixib’ i las pan b´eeh. Hay tres galloos en el camino.

Re´ ha’lak´un t’uslik pan yokaab´. El niño esta

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 38

Page 39: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Tz’i’ perrotz’uuy cantoatz’aam saltz’ok zanatesuutz’ nubeuhtz’ub’ flortz’unun colibrí tz’ihb’anik escribirtz’ajooj lavartz’ubuj besar

Oraciones:

Re’ halak’un irub’an jenaj rutz’uuy. El niño canta una canción.Re’ tz’ok wilik nah ch’ee. El zanate esta en el árbol.Re’ uhtz’ub’ wilik pan meexa. La flor está sobre la mesa.Re’ suutz’ wilik pan taxaaj. La nube está en el cielo. Irutz’ub’ i runee’ i tuut. La señora besa a su bebé.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 39

Page 40: Taller Poqomchi Librito, Corregido

K’o’nal juguete K’im grama K’aay venta K’ah amargo K’aq pulga K’ijool joven K’een abuela/ ancia Ak’un niño / varonK’axik difícil

Oraciones:Re’ ak’un xooj aj k’aay. El niño se fue a vender.Re’ k’aq wilik pan k’im. La pulga esta en la grama.Wilik jenaj k’o’nal pan paat.Hay un juguete en la casa.Re’ nuk’een iruk’uhtaaj qakamaj. Mi abuela nos enseña a trabajar.Re’ k’ijool irunumej i rutuut rajaaw. El joven obedece a sus padres.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 40

Page 41: Taller Poqomchi Librito, Corregido

q’uuq’ quetzal q’an amarilloq’uun despacio q’a’aab’ puentenooq’ hilo aaq’ serpienteq’iij sol / día q’eqom oscuroaq’qb´ noche ixq’un niñaq’ahxoq señorita yuuq’ cerroq’oor masa looq’ sagrado

Oraciones:Re’ q’uuq’ wilik pan pim. El quetal está en el monte.Re’ aaq’ q’uun inb’ehik. La culebra camina despacio.Re’ q’an riij t’uus wilik pan paat. Re’ tuut wilik rixq’un rak’uun. La señora tiene hijos.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 41

Page 42: Taller Poqomchi Librito, Corregido

p’ahooj asadop’eeq enanop’ahchaaj pescado asado en cenizap’utuj comenzarp’usuuj doblar

Oraciones:Re’ waan chi’ chi p’ahooj tiib’. Juan está asando carne.Re’ rux chi’ chi p’usuuj so’. Rosario esta doblando ropa.Ré kux nari p’utum kamanik pan tijiinb’al. Marcos comenzará a trabajar en la escuela.

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 42

Page 43: Taller Poqomchi Librito, Corregido

Actividad No. 6: Qatus wach chi qorik taqe q’orik wilih. Ordena las siguientes oraciones.

Rupaati choop jenaj jenaj tz’i’ ri’siil chikoopchi.

Wan rub’aluk kamanoom I xooj R’e.

Jenaj nimlaj q’um I nu req wab’ixbaal jenaj q’iij xinoj pan.

Jenaj t’oot’ wilik pan chee chiriij nimha’.

Winaq p’ahooj jenaj chi’ chi pan tiib’ beeh.______________________________________________________________________________________________________________

| Qayeew Ruloq’il i Qaq’orb’al 43