sintaxe tradicional

50
AS UNIDADES SINTÁCTICAS AS UNIDADES SINTÁCTICAS ORACIÓN FRASE (ou sintagma) Palabra ou conxunto de palabras con significado completo que presenta unha marca específica de predicación (verbo) Palabra ou conxunto de palabras que desempeña de maneira unitaria unha función Nunca encontraremos a resposta a ese enigma Os mobles antigos foron transportados hoxe por persoas pouco pre

Upload: lourenco-alvarez-ruiz

Post on 14-Dec-2014

788 views

Category:

Education


4 download

DESCRIPTION

Descrición dos aspectos básicos da Sintaxe da lingua galega

TRANSCRIPT

Page 1: Sintaxe tradicional

AS UNIDADES SINTÁCTICASAS UNIDADES SINTÁCTICAS

ORACIÓN

FRASE (ou sintagma)

Palabra ou conxunto de palabras con significado completo que presenta unha marca específica de predicación (verbo)

Palabra ou conxunto de palabras que desempeña de maneira unitaria unha función

Nunca encontraremos a resposta a ese enigma

Os mobles antigos foron transportados hoxe por persoas pouco preparadas

Page 2: Sintaxe tradicional

Nominal

Adxectiva

Adverbial

Preposicional

Verbal

A súa denominación refírese á palabra que desempeña a función de núcleo, con excepción da frase preposicional

os mobles antigos

pouco preparadas

hoxe

por persoas pouco preparadas

Foron transportados hoxe por persoas pouco preparadas

TIPOS DE FRASESTIPOS DE FRASES

s adv

s adx

s n

s v

s p

rep

Page 3: Sintaxe tradicional

Aquela que ten como núcleo un substantivo ou un pronome

Estrutura

(DETERMINANTE + ) NÚCLEO ( + MODIFICADOR)

festasas

ela

pronomesubstantivo

artigo

demostrativo estas

posesivo (as) miñas

indefinido algunhas

numeral dúas

populares adxectivo

de inverno frase prep

or sub adx que lembramos

FRASE NOMINALFRASE NOMINAL

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

Page 4: Sintaxe tradicional

FRASE ADXECTIVAFRASE ADXECTIVA

Aquela que ten como núcleo un adxectivo

Estrutura

(MODIFICADOR + ) NÚCLEO ( + MODIFICADOR)

fartamoi

adxectivo

adverbio da televisiónfrase prep

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

Page 5: Sintaxe tradicional

Aquela que ten como núcleo un adverbio

Estrutura

(MODIFICADOR + ) NÚCLEO ( + MODIFICADOR)

lonxeenormemente

adverbio

adverbio dos obxectivos buscados

frase prep

FRASE ADVERBIALFRASE ADVERBIAL

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

Page 6: Sintaxe tradicional

Aquela que vai introducida por unha preposición

Estrutura

RELACIONANTE TERMO

depreposición tantas inxustizas frase nom

moi lonxe frase adv

or sub substque non nos informen

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

FRASE PREPOSICIONALFRASE PREPOSICIONAL

Page 7: Sintaxe tradicional

Aquela que ten como núcleo un verbo e constitúe o predi-cado dunha oración

Estrutura

NÚCLEO ( + COMPLEMENTOS: funcións primarias)

enormemente fatigadochegou

enviou

aos interesados

verbo

moi feliz

C PREDICATIVO

a altas horas da madrugadaC CIRCUNSTANCIAL

C DIRECTOun aviso urxente

FRASE VERBALFRASE VERBAL

C INDIRECTO

está ATRIBUTO

...

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

T I

P

O

S

D

E

F

R

A

S

E

S

Page 8: Sintaxe tradicional

Enunciativa Expón unha información sen ningún matiz especial

A proposta non foi aceptada

Exclamativa Expresa con intensidade os sentimentos. Vai marcada por un signo de exclamación

Que gran película!

Dubitativa Expresa dúbida ou posibilidade Talvez vaia de vaca-cións a Portugal

Interrogativa Expón unha pregunta. Pode ser total ou parcial, directa ou indirecta

Cres que chegaremos a tempo?

Desiderativa Expresa un desexo Oxalá poidamos rema-tar a tempo

Exhortativa Expón unha orde, mandato ou petición

Búscame canto antes esa información

TIPOS DE ORACIÓNSTIPOS DE ORACIÓNS

Segundo a actitude do falante11

Page 9: Sintaxe tradicional

Persoal O predicado presenta suxeito (explícito ou elíptico)

Estaban deitados sobre a herba

Impersoal O predicado carece de suxeito

Alí estábase moi mal

TIPOS DE ORACIÓNSTIPOS DE ORACIÓNS

2.12.1

Segundo a natureza do predicado22

Page 10: Sintaxe tradicional

Copulativa Presenta verbo copu-lativo

Semellaban unhas almas en pena

Predicativa Presenta verbo non copulativo

Transportaron os feri-dos

TIPOS DE ORACIÓNSTIPOS DE ORACIÓNS

2.22.2

Segundo a natureza do predicado22

Page 11: Sintaxe tradicional

Transitiva Acepta complemento directo

Convocaron o certame

Intransitiva Non admite comple-mento directo

O voo chegou ao aero-porto cun gran retraso

TIPOS DE ORACIÓNSTIPOS DE ORACIÓNS

2.32.3

Segundo a natureza do predicado22

Page 12: Sintaxe tradicional

Activa O suxeito realiza a acción do verbo

As vacas pacían tranqui-lamente

Pasiva O suxeito recibe a acción do verbo

As vacas foron transpor-tadas onte

TIPOS DE ORACIÓNSTIPOS DE ORACIÓNS

2.42.4

Segundo a natureza do predicado22

A PASIVA REFLEXA

Onte transportáronse as vacas

Page 13: Sintaxe tradicional

Simple Presenta un único predicado

Alexandra estuda Medi-cina

Composta por coordi-nación

Presenta dous ou máis predicados do mesmo rango xerár-quico

Alexandra estuda Medi-cina e traballa de so-corrista

Segundo a estrutura sintáctica

Composta por subor-dinación

Presenta dous ou máis predicados, es-tando un deles incluí-do noutro ou depen-dendo sintacticamen-te del

Alexandra estuda Medi-cina, que é unha carreira moi complicada

TIPOS DE ORACIÓNSTIPOS DE ORACIÓNS

33

Page 14: Sintaxe tradicional

Son aquelas que aparecen no nivel xerárquico máis alto da oración

SUXEITOSUXEITO

PREDICADOPREDICADO

COMPLEMENTO DIRECTOCOMPLEMENTO DIRECTO

COMPLEMENTO INDIRECTOCOMPLEMENTO INDIRECTO

COMPLEMENTO DE RÉXIME (ou suplemento)COMPLEMENTO DE RÉXIME (ou suplemento)

COMPLEMENTO CIRCUNSTANCIALCOMPLEMENTO CIRCUNSTANCIAL

COMPLEMENTO DE SOLIDARIEDADECOMPLEMENTO DE SOLIDARIEDADE

COMPLEMENTO PREDICATIVOCOMPLEMENTO PREDICATIVO

ATRIBUTOATRIBUTO

COMPLEMENTO AXENTECOMPLEMENTO AXENTE

DETERMINANTEDETERMINANTE

NÚCLEONÚCLEO MODIFICADORMODIFICADOR

RELACIONANTE (ou relator ou enlace)RELACIONANTE (ou relator ou enlace)

TERMOTERMO

AS FUNCIÓNS SINTÁCTICASAS FUNCIÓNS SINTÁCTICAS

Funcións primarias

Funcións secundarias

Son aquelas que se encontran no interior das frases

Page 15: Sintaxe tradicional

Frase nominal, con núcleo nominal ou pronominal ou outro elemento substantivado

Oración subordinada substantiva

SUXEITOSUXEITO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S Constituíntes

Resultoume desagradábel a túa reacción

Elas recibiron as autoridades

Pareceume excelente que quixeses colaborar desa maneira

Page 16: Sintaxe tradicional

O núcleo do suxeito e o do predicado estabelecen unha con-cordancia de número e persoa

Resultoume desagradábel a túa reacción

Elas recibiron as autoridades

Pareceume excelente que quixeses colaborar desa maneira

Resultáronme desagradábeis as túas reaccións

Ela recibiu as autoridades

Pareceume excelente a túa colaboración

Parecéronme excelentes as túas colaboracións

SUXEITOSUXEITO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S Constituíntes

Salvo que estea desempeñado por unha subordinada. Neste caso, para comprobar a relación entre suxeito e predicado, podemos substituíla por unha expresión equivalente

Page 17: Sintaxe tradicional

Cando o suxeito expresa un sentido partitivo ou colectivo, é nece-sario manter a concordancia gramatical entre o núcleo do suxeito e o núcleo do predicado

A metade das cuestións propostas carecía de solución

A maioría dos froitos recollidos presentaba algunha eiva

Exceptúanse as oracións copulativas pois nelas a calidade ou estado atribúese a cada un dos membros e non ao conxunto delimitado polo suxeito

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

SUXEITOSUXEITO

Casos especiais de concordancia

A metade das cuestións propostas eran insolúbeis

A maioría dos froitos recollidos estaban deteriorados

11

66

Page 18: Sintaxe tradicional

É a única función que ten como constituínte directo un verbo ou unha perífrase verbal

PREDICADOPREDICADO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Constituínte

Frase verbal, que ten como núcleo un verbo ou unha pe-rífrase verbal, no interior da cal se encontran as funcións primarias

Aquel día estaba resultando demasiado longo

Recoñecemento

Page 19: Sintaxe tradicional

Frase nominal, con núcleo nominal ou pronominal

Reclamou os seus dereitos

Estuda ben a tese antes de redactar as conclusións

Pronomes que poden funcionar como CD

COMPLEMENTO DIRECTOCOMPLEMENTO DIRECTO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Constituíntes 11

ME, TE, O, A, LO, LA, NO, NA, SENOS VOS OS, AS, LOS, LAS, NOS, NAS, SE

Non te levaron á festa

Vestíronse dun xeito inapropiado para a ocasión

Page 20: Sintaxe tradicional

O, A, OS, AS

LO, LA, LOS, LAS

Non osos plantou no lugar axeitado

Detrás de formais verbais rematadas por -r ou -s, detrás dos pronomes nos, vos e lles e detrás do adverbio interrogativo u

Temos que desbotalolo necesariamente

NO, NA NOS NAS

Detrás de formas verbais rematadas por ditongo decrecente

Encontrounasnas moi desmelloradas

COMPLEMENTO DIRECTOCOMPLEMENTO DIRECTO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Constituíntes 11

Frase nominal, con núcleo nominal ou pronominal

Emprego dos pronomes de CD non reflexivos de 3ª persoa

Non llelolo preguntaron aos que o sabían

Page 21: Sintaxe tradicional

un pronome Vino a ea el na rúa

un nome de parentesco

Chamou a Xoanaa Xoana para que o axudaseun nome propio

Convidei a teu paia teu pai á festa

Tamén é posible introducilo con preposición para evitar ambigüidades

Matou un soldado británico un grupo de rebeldesMatou un soldado británico a un grupo de rebeldesa un grupo de rebeldes

Matou a un soldado británicoa un soldado británico un grupo de rebeldes

En calquera outro caso é incorrecto o emprego da preposición

Foi visitar uns amigosuns amigos

Escoitaban atentamente o profesoro profesor

Nunca se caracterizou por respectar como é debido os seus rivaisos seus rivais

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

COMPLEMENTO DIRECTOCOMPLEMENTO DIRECTO

22Constituíntes

Frase preposicional introducida por a, cando o termo é:

Non vin a ninguéna ninguén alí

Page 22: Sintaxe tradicional

Intentou inutilmente que o convocasen para o certameque o convocasen para o certame

Pode ser substituído por algún dos pronomes átonos de 3ª persoa: O, A, OS, AS, LO, LA, LOS, LAS , NO, NA, NOS, NAS

Enviaron os soldadosos soldados ao combate

Enviáronosos ao combateNon meme situaron no lugar apropiado Non oo situaron no lugar ...

Cando o CD precede o verbo, é habitual que apareza un pronome pleonástico (redundante)

A XianaA Xiana non aa volveu a ver en toda a noite

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

COMPLEMENTO DIRECTOCOMPLEMENTO DIRECTO

33

Oración subordinada substantiva

Constituíntes

Recoñecemento Intentouno inutilmente

Page 23: Sintaxe tradicional

Frase preposicional introducida por unha preposición rexida polo verbo

Aspiraba ao título de mellor vendedor do mesao título de mellor vendedor do mes

Sempre estaba a falar de fútbol de fútbol

É importante non confundilo co CC constituído por unha frase pre-posicional. Neste caso, a preposición non está rexida polo verbo

Chegou con Carlos e con Iriacon Carlos e con Iria (CC)

Normalmente, pode ser substituído pola preposición seguida do pro-nome neutro iso

Aspiraba a isoa iso

Sempre estaba a falar disodiso

COMPLEMENTO DE RÉXIME (SUPLEMENTO)COMPLEMENTO DE RÉXIME (SUPLEMENTO) A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Constituínte

Recoñecemento

Page 24: Sintaxe tradicional

Frase preposicional introducida por a

Frase nominal pronominal

Pronomes que poden funcionar como CI

ME, CHE, LLE, NOS, VOS, LLES, SE

Escribíacheche unhas mensaxes preciosas

Escribíansese unhas mensaxes preciosas

COMPLEMENTO INDIRECTOCOMPLEMENTO INDIRECTO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Constituíntes

Ofrecemos aos señores clientesaos señores clientes a posibilidade de gañar un premio

Page 25: Sintaxe tradicional

Pode ser substituído por algún dos pronomes átonos de 3ª persoa: LLE, LLES

É habitual que apareza un pronome pleonástico (redundante) de CI

Non lleslles dixen ás túas amigasás túas amigas nada que as puidese ofender

COMPLEMENTO INDIRECTOCOMPLEMENTO INDIRECTO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Recoñecemento

Ofrecemoslleslles a posibilidade de gañar un premio

Ofrecemos aos señores clientesaos señores clientes a posibilidade de gañar un premio

Frase preposicional introducida por a

Constituíntes

Page 26: Sintaxe tradicional

A diferenza do CI, no CS a acción do verbo non se refire á 2ª persoa e pode ser suprimido sen que a oración perda contido semántico

Non cheche sabe falar unha palabriña de inglés

Pois non lleslles está nada fría a auga este ano, meus señores

Fíxocheche un tempo fantástico - CS

Fíxocheche unha torta de aniversario - CI

COMPLEMENTO DE SOLIDARIEDADECOMPLEMENTO DE SOLIDARIEDADE A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Constituínte

Frase nominal pronominal

Pronomes que poden funcionar como CS

CHE, LLE, VOS, LLES

Page 27: Sintaxe tradicional

Presentan unha gran variedade formal e de contido. Refírense ás diferentes cir-cunstancias nas que se desenvolve a acción do predicado:lugar, tempo, modo, causa, compañía, cantidade, instrumento...

Este anoEste ano incrementouse a cifra do paro

Frase preposicional Realizou unha viaxe en aviónen avión a Buenos Airesa Buenos Aires

Frase adverbial Fala inglés moi benmoi ben

Oración subord. adverb. Non apañaron as patacas cando debíancando debían

COMPLEMENTO CIRCUNSTANCIALCOMPLEMENTO CIRCUNSTANCIAL A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Frase nominal

Constituíntes

Page 28: Sintaxe tradicional

Frase preposicional introducida pola preposición POR

Foron reclamados polos seus países de orixepolos seus países de orixe

- Encóntrase unicamente nas oracións de pasiva

- Indica que ou quen realiza a acción expresada no predicado

- Ao pasar a oración a activa, convértese no suxeito

Os seus países de orixe reclamáronos

COMPLEMENTO AXENTECOMPLEMENTO AXENTE A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Constituínte

Recoñecemento

Page 29: Sintaxe tradicional

Creo que a profesora está moi fatigadamoi fatigada

Creo que a profesora é esa señora louraesa señora loura

- Unicamente pode existir en oracións de predicado nominal

Creo que os profesores son eses señores louroseses señores louros

ATRIBUTOATRIBUTO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Frase nominal

Frase adxectiva

Constituíntes

- Concorda en número e persoa co suxeito

- Admite substitución pronominal

Recoñecemento

Page 30: Sintaxe tradicional

A substitución pronominal pode ser de dous tipos:

1- Atributo de calidade (frase adxectiva)Pronome invariable O

2- Atributo de identidade (frase substantiva)Pronomes O, A, OS, AS

ATRIBUTOATRIBUTO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Creo que oo está

Creo que aa é

Creo que osos son

Creo que a profesora está moi fatigadamoi fatigada

Creo que a profesora é esa señora louraesa señora loura

Creo que os profesores son eses señores louroseses señores lourosFrase nominal

Frase adxectiva

Constituíntes

Recoñecemento

Page 31: Sintaxe tradicional

Frase adxectiva As corredoras chegaron moi fatigadasmoi fatigadas

Encóntrase unicamente en predicados verbais e concorda en xénero e número co suxeito ou co CD

As corredoras chegaron moi fatigadasmoi fatigadas

O corredor chegou moi fatigadomoi fatigado

Deixou o cuarto completamente desordenadocompletamente desordenado

Deixou as mesas completamente desordenadascompletamente desordenadas

COMPLEMENTO PREDICATIVOCOMPLEMENTO PREDICATIVO A

S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

A S

F U

N

C

I

Ó N

S

S

I

N T Á

C

T I

C A

S

Constituínte

Recoñecemento

PVO DO SUXEITOPVO DO CD

Page 32: Sintaxe tradicional

Altérnanse funcións sintácticas e categorías gramaticais

categorías

FUNCIÓNS

Os equipos vencedores recibirán un premio moi merecido Os equipos vencedores recibirán un premio moi merecido o

Sfn fvcategorías

FUNCIÓNS NDET MOD N CDcategorías

FUNCIÓNS

fn

NDET MODcategorías

FUNCIÓNS

fadx

MOD Ncategorías art subst adx v art s adv adx

os equipos vencedores recibirán un premio moi merecido

A ANÁLISE MORFOSINTÁCTICAA ANÁLISE MORFOSINTÁCTICA

P

Page 33: Sintaxe tradicional

Está constituída por dúas ou máis oracións que presentan entre si dous tipos básicos de relacións:

As dúas oracións encóntranse nun mesmo nivel xerárquico e son autónomas

Antón irá a Barcelona e o resto do grupo permanecerá en Mallorca

A ORACIÓN COMPOSTAA ORACIÓN COMPOSTA

Coordinación

o1 o2+

Page 34: Sintaxe tradicional

Está constituída por dúas ou máis oracións que presentan entre si dous tipos básicos de relacións:

As dúas oracións encóntranse a distinto mesmo nivel xerárquico e unha delas depende sintacticamente da outra

Antón irá a Barcelona cando sexa o momento oportuno

A ORACIÓN COMPOSTAA ORACIÓN COMPOSTA

Subordinación

o2

o1

Page 35: Sintaxe tradicional

COPULATIVASe, (e) mais, nin

As coordinadas presen-tan unha relación de adición

Fomos ao concerto e ce-amos nun restaurante vexetariano

TIPOS DE ORACIÓNS COORDINADASTIPOS DE ORACIÓNS COORDINADAS

ADVERSATIVASpero, mais, senón que

Presentan unha rela-ción bipolar de contra-posición

Intentouno por todos os medios, pero non o con-seguiu

DISXUNTIVASou, ou ben

Expoñen alternativas que se exclúen entre si

Comprará un coche ou conformarase cunha moto

DISTRIBUTIVASxa...xa, tanto...como, ou...ou, ora...ora

Expoñen alternativas di-ferentes, pero non ex-cluentes

Ora xoga de dianteiro ora baixa á defensa ora xoga de lateral

EXPLICATIVASisto é, é dicir, ou se-xa

A segunda coordinada aclara ou explica o con-tido da primeira

A superficie quedará lim-pa, isto é, serán elimina-dos todos os residuos

Page 36: Sintaxe tradicional

Tocou ben a guitarra, pero a actuación de piano foi bastante decepcionante

o coord. adv.

o1 o2

P S P

E

N CC CD N AT

f adv fn

fn

f adx

N NDET

N MOD

NMOD

f prep

R T

v adv art s conx art s prep s v adv adx

fv fv(S el.)

DET

tocou ben a guitarra pero a actuación de piano foi bastante decepcionante

ANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR COORDINACIÓNANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR COORDINACIÓN

Page 37: Sintaxe tradicional

TIPOS DE ORACIÓNS SUBORDINADASTIPOS DE ORACIÓNS SUBORDINADAS

Desempeñan dentro da oración principal as mesmas funcións que adoitan desempeñar a frase nominal ou o substantivo

Desempeñan dentro da oración principal as mesmas funcións que adoitan desempeñar a frase adxectiva ou o adxectivo

Desempeñan dentro da oración principal as mesmas funcións que adoitan desempeñar a frase adverbial ou o adverbio

Eles necesitan a túa axuda Eles necesitan que os axudes

Substituíron o andel roto Substituíron o andel que rompera

Chegou onte Chegou cando estaba previsto

Substantivas

Adxectivas

Adverbiais

Page 38: Sintaxe tradicional

Condenamos enerxicamente que te expulsaran do consello

AS ORACIÓNS SUBORDINADAS SUBSTANTIVASAS ORACIÓNS SUBORDINADAS SUBSTANTIVAS

QUE, SE

SUXEITOPareceume mal que me responderas iso

(Pareceume mal a túa resposta)

CD(Condenamos enerxicamente a túa expulsión do consello)

Preguntáronlle se estaba conforme co veredito

Preguntáronlle: “estás conforme co veredito?”

Os membros do consello decidiron que o presidente chegase hoxe

Os membros do consello decidiron chegar hoxe

Xa descubrín quen fixo aquilo

A

S

O

R

A

C

I Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I

N

A

D

A

SA

S

O

R

A

C

I

Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I N

A

D

A

S

Nexos

Funcións 11

Page 39: Sintaxe tradicional

Aspiraba a que a nomeasen directora xeral(Aspiraba a directora

xeral)Tiña ganas de que lle servisen unha boa comida

(Tiña ganas dunha boa comida)

O profesor de inglés é quen está aí sentado

TERMO D

UNHA

FRASE PREPOSIC

IONAL

(O profesor de inglés é ese señor sentado)

A

S

O

R

A

C

I Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I

N

A

D

A

SA

S

O

R

A

C

I

Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I N

A

D

A

S

AS ORACIÓNS SUBORDINADAS SUBSTANTIVASAS ORACIÓNS SUBORDINADAS SUBSTANTIVAS

Funcións 22

ATRIBUTO

que funciona como complementode réxime ou como modificador

Page 40: Sintaxe tradicional

A orquestra do conservatorio conseguiu onte que o público marchara encantadoo

PSfv

N CC CD

fn

f adv o sub substDET N MOD

N E S Pfn fv

DET N N C PVOf adx

N

art s

f prep

R Tfn

DET N

prep art vs adv conx art s v adxa orquestra de o conservatorio onteconseguiu que o público marchara encantado

ANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR SUBORDINACIÓN SUBSTANTIVAANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR SUBORDINACIÓN SUBSTANTIVA

Page 41: Sintaxe tradicional

Onte coñecín o rapaz ao que escribiches

Pronomes relativos

Partículas con valor relativo

Os pronomes relativos presentan unha dobre función: ademais de realizar a función de enlace, desempeñan unha función no interior da subordinada

Onte coñecín o rapaz que resultou ferido

Onte coñecín o rapaz que convidaches á festa

Onte coñecín o rapaz do que me falaras

SUXEITO da subordinada

CD da subordinada

TERMO do sintagma pre-posicional que funciona como CI ou como C RÉX

A

S

O

R

A

C

I Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I

N

A

D

A

SA

S

O

R

A

C

I

Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I N

A

D

A

S

AS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADXECTIVASAS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADXECTIVAS

Nexos QUE, CAL , QUEN CUXO

ONDE, CANDO, COMO, CANTO

Page 42: Sintaxe tradicional

MODIFICADOR DENTRO DUNHA FRASE NOMINAL

Esa é a empresa que patrocinou os premios

Os alumnos cuxos traballos resultaron premiados serán convocados a próxima semana

Os programas, que resultaron danados, foron substituídos

Os programas que resultaron danados foron substituídos

Dous tipos de subordinadas adxectivas:

, ,

A

S

O

R

A

C

I Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I

N

A

D

A

SA

S

O

R

A

C

I

Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I N

A

D

A

S

AS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADXECTIVASAS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADXECTIVAS

Función

EXPLICATIVAS

ESPECIFICATIVAS

Page 43: Sintaxe tradicional

Os arqueólogos notificaron hoxe os desperfectos que causara o sismo na vilao

S Pfn fv

DET N N CC CDf adv fn

N NDET

(E)

o sub adxMOD

P Sfv fn

NCD N CC DETf prep

R Tfn

NDETart s v adv art s relat v prep art sart sos arqueólogos notificaron hoxe art desperfectos que causara en o sismoa vila

ANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR SUBORDINACIÓN ADXECTIVAANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR SUBORDINACIÓN ADXECTIVA

Page 44: Sintaxe tradicional

PROPIAS Desempeñan a función de complemento circunstancialdentro da oración principal

IMPROPIAS Estabelecen unha relación bipolar de dependencia a respecto da oración principal

Non encontraron os documentos onde deberían onde deberían estarestar

A pesar dos numerosos atrancos que encontraron,A pesar dos numerosos atrancos que encontraron, con-seguiron rematar o edificio no prazo previsto

Tipos

A

S

O

R

A

C

I Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I

N

A

D

A

SA

S

O

R

A

C

I

Ó

N

S

S

U

B

O

R

D

I N

A

D

A

S

AS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAISAS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAIS

Page 45: Sintaxe tradicional

DE LUGAR

onde, onde queira que...

Funcionan como com-plemento circunstan-cial de lugar dentro da oración principal

Quedaron para facer a festa onde mellor lles pareceu

DE TEMPO

cando, mentres, antes de que,despois de que, desde que, até que...

Funcionan como com-plemento circunstan-cial de tempo dentro da oración principal

Chegamos á estación cando o tren xa mar-chara

DE MODO

como, segundo, con-forme, tal e como, co-ma se, coma quen...

Funcionan como com-plemento circunstan-cial de modo dentro da oración principal

Realizaron as probas de cualificación como debían

Propias

AS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAISAS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAIS

Page 46: Sintaxe tradicional

CONDICIONAISse, como, sempre que, en caso de que, con que...

Expoñen unha condición necesaria para a reali-zación da acción expre-sada pola principal

Poderás coñecelo se vés comigo á presentación

CONCESIVASasí, aínda que, a pesar de que, a pesar de que, ma-lia que...

Expoñen unha dificultade ou obstáculo que non im-pide a realización da acción expresada pola principal

A pesar de que esforza-ron ao máximo, non con-seguiron os resultados esperados

CAUSAISporque, como, xa que, posto que, como queira que...

Presentan a causa da acción expresada pola principal

Non enfermaba case nunca porque seguía unha dieta rica en vita-minas

Impropias 11

AS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAISAS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAIS

Page 47: Sintaxe tradicional

CONSECUTIVASentón, daquela, lo-go, conque, polo tanto, así pois...

Presentan a consecuen-cia da acción expresada na principal

Seguía unha dieta rica en vitaminas, así que non enfermaba case nunca

FINAISque, para que, a fin de que, en favor de que...

Expresa o obxectivo ou a finalidade da acción ex-presada na principal

Editou con atención os documentos para que a presentación resultase atractiva

COMPARATIVAStan(to) como/coma, máis (do) que/ca, menos (do) que/ca

Comparan dúas accións ou calidades

Resultou ser moito máis complexo do que pensa-ran inicialmente

Impropias 22

AS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAISAS ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAIS

Page 48: Sintaxe tradicional

O equipo técnico realizou algunhas probas onde estaba prevista a filmaciónO equipo técnico realizou algunhas probas onde estaba prevista a filmacióno

S Pfn fv

DET N MOD N CD CCfn o sub adv

DET N E P Sfv fn

N AT DET Nf adx

N

art s adx v indef s conx v adx art so equipo técnico realizou algunhas probas onde estaba prevista a fimación

ANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR SUBORDINACIÓN ADVERBIAL PROPIAANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR SUBORDINACIÓN ADVERBIAL PROPIA

Page 49: Sintaxe tradicional

Se consigo eu ese emprego, probabelmente teña que abandonar esta cidade Se consigo eu ese emprego, probabelmente teña que abandonar esta cidade o

o2 sub adv cond o1E

PS P(S elíptico)fn fv fv

N CD CC N CDNfn f adv fn

NDET N NDET

conxpronpers v dem s adv per verb art s

se eu consigo ese emprego probabelmente teña que abandonar esta cidade

ANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR SUBORDINACIÓN ADVERBIAL IMPROPIAANÁLISE DUNHA ORACIÓN COMPOSTA POR SUBORDINACIÓN ADVERBIAL IMPROPIA