/z iA' fj)ici!s Sacro Sanft« ΛIndi'vMu«Trinitatis.'

DISPÜTATIO PHILOSOPHJCA

ANIMA SEPARATAV Α Μ

Ex mdnimiConfenßi Am-plisfim# facult*PhiloJopbicj, in Regia Suecorum ad

Salam «Academia,SUB Ρ R £ S I D I Ο

Tlurimum Reverendi Viri ac prctclarisfimiM. OL AI UNONIILogiccs & Metaphyfices ProfeiTorisOrdl··

naiii ? Fautoris 8c promotoris iui Re-verentcr colcndi,

Publica CcnfurcefubmittitISACVS 2£ £ SD«

* Hclfingus.

Ad diemVT Deflflptb. i66^in Au dit. Gutta?.Majori Horis matutinis coniuecis,

V Ρ s A L I iE

Excud. Henrichs Curio S.R.M.8c Acad. VpF Bibliop*

y~M

Λ

ty.

AJy{! TisCrfi- isk/'

β LX'cwUq

Prooemium.

MAgnam fatemur verum omninm pr#-ftantiam, tum inanmatarum, tum fen-Jus vitamqué habentium. Earumquéfcientiambonam av ho?torabilem ejje, cum Ariflotelc l. i.deanima. c. i. Text. ι. Εminettamen fr# c#-teris illafcientia , cujus eftfr#jlantius atquehonorabilius objeBum. Elinc coUigere fas eftaccurata hominis cognitio quantifitfacienda.Cujus objeBum regula ac menfura animanti-um 5 pixpoKcrp®- CT brevis quaß totius operisί&ίτψ'ή. non veré minus, quamfeite acfapienterdicifelet. ^Ädateri# hujus ufu ( quippe cujusnaturam perfpeBam habere, nihil aliud eft 7quamfe ipfum melius novijfe ut ajunt Connim--bricenfesj pariterac dignitate capti illamfe-legimus traBandam, in ingenii noftri aepro-feBus qualiscunque argumentum. Caterumcum bin# ßnt hominispartes: corpus CT ani-ma rationalis, priorem brevitatis cauffa lin-qmmus, hac utfr#ftantiorc contenti. Nec fu-mus immemores duplicis anim# traBationis ,propter duplicemftatum, Jeu quatenus corpusinformat, & eßentialem alterutram hominis

A par-

■ρar tem conflituit, Qß quatenus abfolute fintcorpore, vel refpeBu ad illud Jubfifiit. Gjuemanim£ flatum, omifjo neplura temeré confun-damus priore, noflrum bac in dtfputationcfa-ciemus. Νon fert inflituium noflrum impra-fentiarum omnes vohere auBorum contra-verfias de difciplina inter Philojopbicas , adquam doBrina de Anima Separata propriopertineat. Abeunt enim Philofiphi in DariasQpinioncs.Alii quocunq; modo acceptamfieu ex¬tra , feu in corpore animam rationalem ad Phi¬lofopbiam naturalem pertinere exiftimant. Alijpro diverfitate conßdcrationis nunc in naturalt,nunc in prima philofopbia traBarißatuut. Aliideniq; confultius autumant^adpeculiaremjpiri-tuum dtjciplinamßeupneumatteam illam aman-dare.Nosin opinionum tanta varietatcjne quampar eß altius nobis fapere videamur, ex indu-floria noftrum fufpendimusJudicium,prompüo*ribus aliorum ingeniis tanti momenti controver-

fiam relinquentes. TJt auiem nofler difcurfasceriu circumfcribatur canceUis t vifum eß. I. PropoßtiThematis indagare naturam Z3 ejjentiam. II. Videre qua-nam illam ut äffefiiones & operationes eßentialiter comi-tentur. Faxit Dens ut noftrum hoc inßttutum in nominisfuigloriam, noßrumquefelix emlumentum vergat.4

The-

Τ Η Ε S I s. I.Ι Åturam diximus Sc eifentiamI animx feparatim confideratxj primo nos inquifituros > quam

Hj: dabit realis definitio, mox iub-—^ jicienda,poftquarn vocis ambi«

Tollit xquivocationem omnem adjeftavox ( feparata) qux docet inftitui fermo-nem, non de anima vegetantium Sc fenti-entium brutorum quorum vita depcndetadiipofitione fatis commoda membrorumcorporis organici , hoc verb reioluto eva-nefcit. Sed de anima qux a corpore, leu ma¬teria fua feparari poteft, Sc fupereflfe, etiamfihsec in Elementa , quibus primitus conflataeil protinus abeat.

Ante realem definitionem pauca adhucprxmonenda veniunt. Animx illiusquamieparabilem å corpore diximns, icilicetin-telligentisSc rationalis ( ut in proermio quo-qué didam eft ) duo funt flatus,pro quorumdiverfitate duplicem admittit definitionem.Illa itaque quam tradit Arift. 1.2. de anima

guitatem iuftulimus.IL

III.

A 2 C. I»

c. i. hucnon fpe&at, namanimaerationalireipe&ive confiderat* tantum competit,quatenuseft: adtus corporis & forma iubftan-tialis,ad Philofophiam naturalem pertinens,aliam autem ineife luo abfoluto ipeftatare-quirit, &quidem talem.

IV.Anima feparata eft {ubftantia ipiritualis ,

finita, incompleta, a corporis informatio-ne aliquamdiu abioluta.

V.Definitionis fingula membra ulteriore

declaratione adftruere conabimur. Primoanimam ieparatam iubftantiam vocamus ,hoc verum eile, vel inde liquet, quia per fefubfiftit, at propriam habere fubfiftentiam,nec alii ut iubjedto ineffe, tantum iubftantiiscompetere, nemo LogicorumaufitdiffiterL

Vi.Animam feparatam Spiritualemdicimus

five 5 pir itum, quodiisfatis notum eft,quioperationes ejus, tumintelle&us > tumvo-luntatis mere fpirituales, & ultra fortemmateri* longe elevatas confiderant. Intel-le&um primo videamus, nobiliorem anim*rationalis potentiam, qui percipit res uni-

ver-

verfales, ab omni materia fingulari abilra-das. Perficitur etiam nobili objedo, nonhebetatur auc laeditur> ut indies experiun-tur , qui animum itudiis & rebus honeftisintendunt. Potentin vero organic# qurcorpore nituntur, non jaduram modo len-tiunt ex vehementia objedi, verum etiamnon raro deftruuntur. Deinde voluntatemquae etiam eminentius circa objeda luaope-ratur,quam materiae immerfus appetitus fen-fitivus. Si jam potentiae ipirituales , utiqueeffentia ipfa ( An realiter hat potentiae abanima diftinguantur hac vice non dispu-tamus j vel lequeretur eiTentiam ipfam fa-cultatibus fuis eile deteriorem, quod lanio-res Philoiophi neutiquam admittunt.

V1LTertib finitam animam feparatam alTeri-

mus, eft enim ens dependens & proptereaneceiTariofinitumjquicquid eft,excepto foloDeo fines habet & effentiae, 8c potentiarum#& praeienti« > & durationis.

VIII.

Quarto animam feparatam incomple-tam fubftantiam ftatuimus. Νam licet in lc-parato ftatu , i adu cum corpore organico

Α 3

fotum eflentialc nonfaciat, pars tameneft, ex ordinatione creantis & propria aptitu-dine. Non enim eft integrum fuppofitumieu Individuum in fpecie humana, fcdordi-nata ad individui compofitionem. Et taliaquidem entia, ex communi conleniuMe-taphyficorum incompleta vocantur.

IX.

Quintum & ultimum noftraedefinitionismembrüjfcilicet: Anima aliquandiua corpore abioluta eft, praeiupponitur fecundum di-ftin&ionem initio faéfcam, nimirum quodfit flatus ejus duplex. Alius ut in corpore eft,8c illud informat, alius ut extra corpus ab¬ioluta 8c feparata, prout nobis imprxfen-tiarum confideratur.

X.Et ha&enus quidem naturam animas fe-

paratim fpe&atac vidimus. Jam monet or-do methodi noftr#, effentialia ejufdem con-fequentia ut expendamus, atque operatio-nes quas exercet, fine corpore in aétu ie-parato.

XI.Inter varia quae animam ut eiTentialia at-

tributa confequuntur, offert fe primo, im-mor-

mortaütas &incorruptibilitas, juxtaquamnatura? fuae conditionem ei repugnat cor-rnmpi & interire. Notandum tarnen eft ter-minum incorruptibile a Philoiophisuiurparii. pro Ente indcpendente quod nullomododeficere poteft, féu per intrinfecam naturarationem, leuper externum agcns, &hocmodo, lölus Deus eft immortalis, ceteraomnia corruptibilia.

XII.^Secundo pro intrinfice tan tum incorru-

ptibili, quod quidem aliunde dependet>& aliquando effe incepit, ita tarnen fa-Äumeft , ut per naturae fua? rationem aster-num durare poffit , nec eile deiinit , niabfolutå Dei potentiå annihiletur. Hocmodo Angeli immorcales iunt, & animarationalis.

XML

Sequitur altera proprictas animae;icparabi-litas, fecundü quam fine corporeeflcpoteft,Sc durare poft ejus refolutionem. Et quidemnon omnino violenter , aut ίΐιpernaturali¬ter, ut quidam Philoibphorum nonabiqucplaufibili fatisratione putavere. Sed natu¬raliter ζ modo tarnen impcrfeäiori, quam

in ftatu informationis) quiacumimmotta-litas animae fit naturalis, & hane in corporenequeatiérvare 3 quod illud corruptibilefit,fequitur illam extra corpus retineat. Etquemadmodum naturale eft corporideftrui&refolvi, ita naturale eft animx remanereSc iuperefle.

XIV.Tertia ejus proprietas eft appetitus rede-

undi ad corpus informandum. Cun&a enimnatura fux perfe&ionem defiderant , itaanima in ftatu incompleto ad unionem cumcorpore afpirat, ut perfe&am fpeciem con-ftituat. Nec tarnen colligendum eft, quam-vis naturalem anim* ineffc inclinationcmdicamus, nos mortuorum reiurre&ionempropterea naturalem ftatuere, Yelreditumanimae jam feparatac denuo ad corporis in-formationem, cum hoc opus fit iolius Deiomnipotentis.

XV.Hare breviter di&a fint de animat pro-

prietatibus. Paucis etiam quid operetur inftatu iiio feparato videamus. Operationesejus ieu adus peculiares qui hic difpici folentquatvorfunt. Primus omnium& praeipuus

eil, intelleilioquam, adnnffaejus immor-talitate, nulla illi ratione denegare poffu-mus, quomodoautem fiat, nobis in animoeft brevibus oilendere.

XVI/Intelle&ionis principia i. confiderabi-

mus, fcilicet habitus & fpecies, ut Philolo-phis placet. (iciri tarnen omnino oportet,longe diveriameiTe anims intelle&ionem inftatu feparato atque in prüfend; nam in cor¬pore dum eil, non nifi perphantasmatain-telligere poteft, partim ex iisintelligibilesfpecies acquirendo, partim acquifitis uten-do, fed extra corpus, non fpeculatur phan-tasmata , cum iis careat, & quia defunt 3 fineiis intelligat neceifum eil)

XVII.Habitus quod concernit per quosintelli-

gere animam diximus, certum eil remanerequosdam poil obitum ,in hacvita compara-tos. Non equidem tales qui conjun&am ha-bent flatus hujus imperfedtionem, utiunthabitus in intelledlu erronei, ex rerum mi¬nus redta perceptionenati, vel enormes advitia propenfiones involuntate, excrebrispeccandi adlibus Sc fcnfitivi appetitus nimia

B obe-

obedientia ort#: Nam intelledltis in vita fa-tura perfeélus ,notitia veri certa acinfallibilidonabitur , voluntas quoque determinatacupiditate boni exornari debet. Pravi verohabitus, ii qui fuerint, ut funt, proh dolor /per contrariorum, ut dici fölet, introdudtio-nem corrumpuntur. Haec de animabus bea-torum prsecipué didla iiint, caeteris etiaraiiios confervari habitus, non aufi fumus diffi-teri, quamvis beatifica illa perfe&io pro ra-tione poenae illis detrahatur.

XVIII.Per hos habitus in memoria intelle&iva

C quae nihil aliud eil quamintelledlus variisipeciebus informatus) reconditus,ut& aliasipeciesintelligibilesad converfationem cumangelis necefTarias, atque divinitus datas,intelligere animas putamus. Nam cum ta¬lis effendi modus, qualemhabentangeli,animae ( analogice tamen ) conveniat,fequitur eundem operandi modum illi quo¬que convcnire:quia modus operandi, fequi¬tur modum efTendi. At angeli intelliguntper habitus & fpecies. vid.Scheibl. lib.2.0 4.pund.4&j.

XIX»

XIX.Ad intelle&ionem animx quoqueobje-

fium requiri ccrtum eft. In quo detcrmi-nando ftatuimus non ea tantum fub obje-dum ejus cadere quorum fpecies ex hac vitafecum defert ; verum etiam ea quorum åDeo fpecies recipit, five fint materialia;,five immaterialia. Cognofcit itaque Deum,in cujus contemplatione major pars bea-titudinis confiftit. Angelos cumquibuseftconverfatura.Animasquoquéfeparatas alias,nec non fenfibilia, quorum fpecies fccumtranftulerat.

X X.Altera eius operatio eft volitio: a

negarl anima? quidam nituntur , co qnodmoms adaequata fit affedio rerum naturali-um fe α corporum, ied parum officerc nobishaec ratio poted. Obfervata didindione in-ter variationem V Tracircumfcriptivi ,quodcorporum tantum ed, atque v™ definitivi,quod finitis fpiritibus competit. Denegatåvero animse hac facultate , inferior longébrutis effet, quibus contingit virtute moti-va, alia atque alia loca quaerere.

XXIII.Operationes animse ieparatsereliquas feuinternas ieu externas praeterimus, piovoto

practens claudentes exercitium , iubmifleorantes dignetur Cceleftis noder Paftor &E-pifcopusanimarum Jefiis Chridus > nodras jquaiquc animas pod tranquillam å corpori-bus feparationem in ccelicolum introduceremanfiones, ab aeterno paratas omnibus lisqui expcdant glorioium ejus adventum. Ulicum Patre aeterno & Spiritu Sandö fit laushonos, & imperium, in perpetuam aeterni-tatem.

Or-

ϋτnåttJJlmojuvenilDN. I S A C O Sßolme

D Ε

AN IM A SEPARATAPublice disputanti.

C Piritus cn noftcr iupereft poft funera »fortis^ Autlxtsc, auttriftis, tum iincfine capax.Hoc 1SACE tene, & vivcns in corpore hetam

Quxrc, ca totius üt tibi meta vise.

Vroperante calarnafcribebat

JORDAN EDENIUS,S.S. Th.D.fc Prof.

A L I V D.A Qctva}* 'βτ&τίρν,μα, υττα,^ζιν Λληκ]§9

Αβ'ξαί , της ϊΜηζ f tav tJufcιβίψ.

Populari fuo feftinantericripilt

MARTINUS BRUNNERUS.Gixc. Ling. Prof, Ord

ALI.

ALIUD.

ΜEns ta divina[plendebat imagine mentis,Quä decoratus eratprimus ιη orbeparens,Felix, o nimiumfelix, tut numinis ifte

Obtigit impenfus, muntrafanUa, favor jFJeu tarnen heu ! cui nonfrauchfuit inclyta rerum

Gloria, ventofä nefcia minte regi tSuavefimulvetiiä decerpfit ab arborepomum t

Dwina cecidit nobilitatis honos {Vna tarnen nobis heec confolatio reflat,

Vtmehorreddat, qucepenere, dies,Felix, o nimiumfelix, cuimunera tanta

Qbtigerint, nullojamperitura die!Amici animi tcftandi ergo,Epigramma hoctumulcu-

arium accinit

SAMUEL COLUMBUS,