maltrato entre iguais. guía para padres (gallego)

8/7/2019 Maltrato entre Iguais. Gua para padres (Gallego)

1/36


2/36


3/36

Maltratoentre iguais

Programa de

sensibilizacin sobreo maltrato entre iguais


4/36


5/36

Dentro do conxunto das relacins que o alumnado establece no cen-

tro educativo teen unha gran importancia as que teen lugar entre

iguais. Son relacins complexas, como tamn o son as que se dan

en calquera outro grupo que se percibe a si mesmo con idnticos

intereses e semellante estatus social.

Neste contexto de iguais prodcense sucesos e manifstanse actitu-

des que van incidindo no desenvolvemento da personalidade, espe-

cialmente no que se refire ao mbito psquico e moral. As, sen ser

realmente conscientes, vanse conformando moitos hbitos e actitu-des, aprendendo a respectar normas de convivencia e adquirindo

costumes e regras non escritas que rexen logo gran parte do compor-

tamento dos individuos.

Esta aprendizaxe deriva normalmente en actitudes positivas cara os

demais: cara os compaeiros e compaeiras, cara as persoas adul-

tas e cara a sociedade en xeral.

Pero non sempre o que ocorre dentro dun grupo constite un mode-

lo de comportamento social axeitado. En ocasins prodcense situa-

cins de abuso, de exclusin social, de intimidacin, etc., de violen-

cia, en definitiva, que van mis al do que moralmente se pode con-

sentir e que poden adquirir diferentes graos de perigo para o desen-volvemento das persoas e da convivencia nos centros educativos.

Presentacin


6/36

Desde a Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria estase

abordando desde diferentes prismas a temtica da convivencia nos

centros educativos. Este material que agora se publica dirxese espe-

cificamente prevencin do maltrato entre iguais, anda que se

enmarca nun contexto moito mis amplo que ten por obxecto a edu-

cacin en valores, a convivencia pacfica e a educacin para a paz.

Conseguir este obxectivo require da colaboracin de todos os axen-

tes implicados na educacin da nosa xuventude, con especial rele-

vancia no caso das familias e do profesorado.

o noso desexo que serva de utilidade a toda a comunidade educa-

tiva e que contriba a acadar a unha sociedade mis xusta, mis

equilibrada, mis pacfica.

Celso Currs Fernndez

Conselleiro de Educacin eOrdenacin Universitaria


7/36

1 As relacins entre iguais ........................ 7

2 Que o maltrato entre iguais? .............. 9

3 Como recoecer se o teu fillo

ou filla .............................................. 15 est sendo unha

persoa maltratada? ................................ 15

quen maltrata? ............................... 16

forma parte das persoas

espectadoras do maltrato? .................... 17

4 Como actuar en cada caso? ................ 19

Coas persoas maltratadas ..................... 19

Coas persoas maltratadoras .................. 20

Coas persoas que son testemuas ........ 22

5 Para pensar: dez ideas falsas

sobre o maltrato ...................................23

6 Algns consellos para contribur

a educar fillos e fillas con

personalidade equilibrada ..................... 27

ndice


8/36


9/36

7

1

O ser humano aprende a integrar as sas relacins en mbitos de

socializacin bsicos: primeiro na familia, e posteriormente na escola

e no grupo de iguais. Deles toma claves que lle axudan a encarrilar de

xeito adecuado ou non as sas relacins interpersoais.

A diferenza das relacins que os rapaces e rapazas manteen coas

persoas adultas, as relacins entre eles teen un carcter non xerrqui-

co, de a a consideracin de relacins entre iguais. Estas relacins

facilitan a aprendizaxe dun amplo abano de habilidades e actitudes

persoais e sociais (de cooperacin, aprender a poerse no lugar do

outro), e contriben ao desenvolvemento emocional e cognitivo.

A familia na casa e o profesorado na escola teen un papel deci-

sivo no establecemento das boas ou malas pautas de relacin dosrapaces e rapazas. Como pais e nais debemos ocuparnos deses com-

portamentos, porque ao facelo estamos previndo condutas inadecua-

das ou contrarias convivencia que van ter seguro repercusins nos

nosos fillos e fillas e no resto do grupo do que formen parte.

Cando reflexionamos sobre como son as relacins entre iguais,

caemos na conta de que ter amigos e amigas, compaeiras e compa-

eiros, sentir que te valoran, te queren e te respectan, son das mello-res cousas que nos acontecen segundo imos medrando. Pero, en

As relacins entre iguais


10/36

8

determinados casos, danse situacins nas que as persoas non se sen-

ten cmodas (ou mesmo certamente incmodas), e que non sempre

se fan explcitas, se fala delas ou se abordan. Unha desas situacins

a do maltrato entre iguais, da que imos falar a continuacin.


11/36

9

Ultimamente estase a falar nos medios de comunicacin de situacins

difciles polas que pasan algns rapaces e rapazas, tales como agre-

sins, pelexas, insultos. Entre estas condutas contrarias convivencia

e que atentan contra a dignidade das persoas atpase o maltrato

entre iguais.

O maltrato entre iguais consiste en que un alumno, unha alumna

ou un grupo deles ataca, amola, molesta, a outro compaeiro ou

compaeira unha e outra vez, de maneira reiterada, con intencin

consciente de causarlle dano ou medo, aproveitndose do desequili-

brio de forza entre eles e tratando de que as persoas que poden axu-

dar a vtima non o saiban. Normalmente, nestes casos de maltrato, a

vtima non provoca a quen a agride, e non sabe nin pode defenderseporque se sente dbil fsica e moralmente.

Que o maltratoentre iguais?

2


12/36

10

Xa que logo, flase de maltrato entre iguais cando un rapaz ourapaza, ou un grupo pega, intimida, acosa, insulta, excle, amola,

ignora, abusa, ameaza, chantaxea, etc., a outro rapaz ou rapaza de

forma repetida e durante un tempo prolongado, coa intencin de

facerlle dano, e ocultndose de quen pode amaar a situacin (pro-

fesorado, familia). Estes feitos ocorren nos mesmos lugares onde

estudan e xogan os rapaces e rapazas, diante doutros compaeiros e

compaeiras sen que os que o observan fagan nada por evitalo, cor-talo ou paralo.

Situacinde maltrato

Conduta agresiva con

intencin de facer dano

Esa conduta habituale repetitiva

O agresor ou agresora

mis forte

A vtima non adoita

provocar, e non pode ou

non sabe defenderse


13/36

11

Cando un rapaz ou rapaza se

mete habitualmente con

outra compaeira ou

compaeiro insultndoo,

burlndose, pondolle

alcumes (catro ollos,

mu para chamarlle vaca).

Cando un grupo de alumnos

e alumnas lles din aos

demais que non falen conoutro rapaz e rapaza para

que non tea amizades.

Cando, nos cambios de

clase, nos servizos, no

autobs hai un nenoou nena que tropeza

sempre co mesmo

compaeiro ou compaeira,

lle atranca o paso cunha

perna, poendo o brazo

Insultar ocasionalmente no

medio dunha rifa.

( inadmisible,

pero, se de forma

espordica, non podemos

chamarlle maltrato).

Estar un da enfadada

ou enfadado cun amigo ou

amiga ou con varios.

(Son esas cousas que se

amaan entre nenos

e nenas).

Tropezar sen querer e

berrar: Aparta!

(Non de boa educacin,

o correcto sera dicir

perdn).

Maltrato Maltrato non

( )


14/36

12

Cando algun abusa da sa

forza e atemoriza a un ou

mis compaeiros e

compaeiras, ameazndoos

se non fan o que quere:

darlle o bocadillo,

facerlle os deberes,

deixarllos copiar

Cando un grupo de nenos

e nenas esperapremeditadamente na sada

da escola ou do instituto a

algun para abusar del.

Copiar nos exames, alterar

as clases con intervencins

inadecuadas

(Mal feito).

Enfrontamentos entre

das pandas nunha cidade,ou de das aldeas ou

parroquias achegadas.

(Non est ben feito,

violencia innecesaria).

Maltrato Maltrato non

Non pode, polo tanto, considerarse maltrato unha pelexa ou discu-

sin espordica con outro compaeiro ou compaeira, nin as camba-

delas, empurrns ou patadas que se producen ocasionalmente prac-

ticando algn deporte ou xogo, nin certos episodios nos que se lle

toma o pelo a algun como parte de bromas entre iguais.


15/36

13

Os casos de maltrato poden presentar moitas e variadas formas

que describimos a continuacin, case sempre combinadas unhas con

outras.

G Fsico

w

Directo: patadas, puazos, agresins con obxectosw Indirecto: esconder, cambiar de sitio, roubar obxectos da vtima.

G Verbal

w Directo: vocear, burlarse, insultar, poer alcumes.

w Indirecto: falar mal s sas costas insistentemente, facer que oa

de casualidade, pintadas no encerado, cartas, mensaxes ao

mbil

G Relacional

Son accins encamiadas a minar a autoestima do individuo e

fomentar a sensacin de inseguridade e temor.

w Directo: exclusin deliberada de actividades, impedir a sa par-

ticipacin.

w Indirecto: deixar a vtima soa no patio, facer parellas ou grupos

na clase sen contar con esa persoa

O aspecto relacional est en todas as formas de maltrato.


16/36

14


17/36

15

est sendo unha persoa maltratada?

Moitas veces o voso fillo ou a vosa filla est padecendo intimidacin e

maltrato por outras persoas do seu contorno ou grupo e vs non o

sabedes. Como detectar esta situacin?

O seu comportamento pode ir dando pistas; fixdevos con aten-

cin. Hai unha serie de signos fsicos, emocionais, psicolxicos e de

conduta que indican a existencia dun posible maltrato, sobre todo se

se dan varios ao mesmo tempo:

G Comenta que recibe insultos ou burlas no colexio ou que falan

mal del ou dela?G Chega casa coa roupa, cos libros ou con outra pertenza estra-

gados ou rotos?

G Perde con frecuencia obxectos persoais ou dieiro?

G Mostra sinais externos de golpes, rabuos, mazaduras ou feridas?

G Comeza a non querer ir ao colexio ou ao instituto? Pon desculpas

(dor de cabeza, de estmago, vmitos) para non asistir s clases

ou cando est nelas reclama que o vaian recoller?G Non ten ganas de comer?

Como recoecer seun fillo ou filla

3


18/36

16

G Cambia de percorrido para ir ao centro escolar ou o de volta

casa?

G Evita ir a determinados lugares?

G Ten cambios nos patrns de sono? Empeza a durmir mal ou a ter

pesadelos?

G

Denota, a mido, un aspecto triste e infeliz? Cambia repentina-mente de humor?

G Est baixando visiblemente o seu rendemento escolar?

G Manifesta unha alta ansiedade e inseguridade?

G Cstalle relacionarse con outras persoas? Est perdendo amigos

ou amigas? Estase quedando s ou soa?

G Comeza a agredir ou a ameazar aos seus irmns ou s sas irms

ou a outras persoas?

Se est sucedendo isto, o voso fillo ou a vosa filla necesita axuda.

preciso que escoitedes con atencin os seus problemas para inten-

tar poerlle remedio o mis rpido posible.

quen maltrata?

Se pensades que o voso fillo ou filla maltrata a outras persoas, o pri-

meiro que hai que facer confirmar esta posibilidade. Para isto, debe-

des aprender a recoecer aqueles signos que poden denotar este tipo

de actitudes:

G unha persoa agresiva? dominante e prepotente? Intimida oumaltrata os seus irmns ou irms e os seus amigos ou amigas?


19/36

17

G Quere levar sempre razn? Impn frecuentemente as sas ideas

pola forza?

G Non respecta as demais persoas? Utiliza con asiduidade insultos

e descualificacins?

G Ten ataques incontrolados de ira? Non soporta contrariedades?

Reacciona violentamente cando non consegue o que quere?G Nunca se pon no lugar doutras persoas?

G Utiliza a intimidacin e a violencia para acadar a lealdade dos

seus compaeiros ou compaeiras?

G Ten dificultades para comunicar os seus sentimentos e afectos?

G Gbase das sas actuacins violentas e xustifcaas sempre?

Nunca sente remordementos?

Se observades este tipo de actitudes e de talante no voso fillo ou

filla, debedes afrontar con valenta a situacin. Tedes que falar con el

ou con ela e axudarlle a sar da mesma.

forma parte das persoasespectadoras do maltrato?

Moitas veces o voso fillo ou a vosa filla participa pasivamente nunha

situacin de maltrato. Por medo ou por indiferenza, non fai nada, non

axuda a vtima; incluso, nalgunha ocasin, pode deixarse influr polas

persoas maltratadoras e colaborar activamente na accin. Como

podedes recoecer se est nestas circunstancias?G unha persoa facilmente influenciable e manexable?


20/36

18

G Rstalle importancia s situacins de maltrato de compaeiros ou

compaeiras?

G Non solidario ou solidaria coas persoas maltratadas e non lles

presta axuda?

G Ponse algunha vez no lugar das vtimas?

G

Non alerta dos casos de maltrato que presenza na escola porquepensa que chivar?

Cando teades un fillo ou unha filla nestas circunstancias, debe-

des axudarlle a recoecer que unha persoa espectadora do maltra-

to e que est asistindo de xeito pasivo a situacins de inxustiza.


21/36

19

Coas persoas maltratadas

Se sospeitades que o voso fillo ou a vosa filla est padecendo unha

situacin de maltrato, debedes ter calma e preguntarlle directamente

sobre o que lle est sucedendo. Hai que saber escoitar, confirmar o

que vos di e iniciar axia as accins imprescindibles para tratar de ata-

llar o problema.

Que se debe facer?

G Axudarlle a que se tranquilice e darlle apoio e confianza.

G Preguntarlle onde se produce habitualmente o maltrato, quen est

implicado, quen o viu, como actuou, se llo contou a algun.

G Planificar conxuntamente estratexias para acabar con esta situa-

cin, por exemplo:w Instalo a que esquive o contacto coas persoas agresoras.

w Que busque proteccin no crculo de amizades.

w Que evite os lugares nos que se pode producir o maltrato.

G Axudarlle emocionalmente, facerlle ver que non ten culpa.

Posiblemente estea nunha situacin de pnico e non debe actuar

arriscadamente nin de xeito violento.

G Dialogar constantemente con el ou ela e procurar que tea misseguridade e aumente a sa autoestima.

Como actuar encada caso?

4


22/36

20

G Non hai que identificarse co sentimento de vitimizacin, dicir,

que o voso fillo ou filla poida pensar que tedes medo e preferides

calar. Isto pode agravar a situacin.

G Facerlle ver que, para solucionar o conflito, necesario pedir

axuda. Non pode continuar sufrindo en silencio.

G

Unha vez vista a importancia e a gravidade do problema, informaro centro e, en especial, o titor ou titora da situacin que se est

producindo. Seguro que intentarn poer remedio con medidas de

accin positivas.

Cando o voso fillo ou a vosa filla estea sendo obxecto de maltrato,

non debedes utilizar a intimidacin e a violencia contra as persoas

maltratadoras, non incitedes o voso fillo ou filla a que solucione o pro-blema por si mesmo e non intentedes arranxalo pola vosa conta. Como

vedes hai outra forma de actuar. Mantede un contacto estreito e con-

tinuado co centro escolar, levade un seguimento da situacin e parti-

cipade activamente na intervencin que se planifique. Durante o pro-

ceso de actuacins, solicitade que se mantea o anonimato.

Coas persoas maltratadoras

Se detectades no voso fillo ou na vosa filla unha actitude maltratadora

e sabedes que est comportndose as con algun, tedes que axudar-

lle a afastarse desta situacin.


23/36

21

Que se debe facer?

G Mostrarlle que estades en contra do seu comportamento, pedirlle

que abandone a sa conduta e que se poa no lugar da vtima.

Estalle facendo dano e o abuso tampouco lle permite ser feliz.

G Ofrecerlle o voso apoio e a vosa confianza para que intente sar

desta situacin. Facerlle ver que a violencia nunca unha formaapropiada de resolver os conflitos. Entender o porqu dos seus

comportamentos non xustificalos.

G Preguntarlle onde se produce habitualmente o maltrato, cando

ocorre, con que frecuencia, quen est implicado.

G Solicitarlle que rompa os seus vnculos con aquelas persoas que

participan tamn en situacins de maltrato contra os semellantes.

G Establecer co voso fillo ou filla as correccins derivadas da saconduta. Ensinarlle a asumir as sas responsabilidades. Recom-

pensalo se vai cambiando de actitude.

G Unha vez valorada a importancia e a gravidade do problema,

debedes informar o titor ou titora da situacin na que est o voso

fillo ou filla. Debedes demandar axuda e consello.

G Manter un contacto estreito e continuado co centro escolar e par-

ticipar activamente nas intervencins que se planifiquen.

Para evitar as condutas agresivas, debedes ter en conta que a

familia proporciona os primeiros modelos de comportamento e deci-

siva na aprendizaxe e no desenvolvemento de formas axeitadas de

relacin interpersoal. Por iso, vs, pais e nais, debedes coidar o exem-

plo de relacin familiar que estades a dar.


24/36

22

Coas persoas que son testigos

Se advertides que o voso fillo ou a vosa filla presenza actos de mal-

trato e non fai nada por axudar a vtima, tedes que falalo para que

comprendan os efectos negativos da sa actitude e obren conse-

cuentemente.Qu se debe facer?

G Intentar, mediante o dilogo, que comprenda que o seu compor-

tamento non solidario; que sempre hai que axudar as persoas

mis dbiles.

G Pedirlle que abandone a sa conduta e que se poa no lugar da

vtima. Que pense como se sentir cando a maltratan.

G Instalo a que non cale e non ignore os efectos que produce a vio-

lencia exercida por algun sobre outra persoa.

G Facerlle entender que, anda que non participe directamente dos

actos da agresin, est implicado moralmente, porque colabora a

que eses feitos se sigan producindo.

G Axudarlle a contar os feitos ao profesorado do centro escolar.

unha forma de amparar a vtima e de contribur rpida rexenera-

cin da persoa maltratadora, que tamn necesita axuda. Isto non

chivarse. Non pode existir, nestes casos, unha lei do silencio.

Como pais e nais tedes que lles saber transmitir que estas expe-

riencias inxustas de maltrato e o silencio no que se envolven poden ser

destrutivas para o seu equilibrio emocional e de relacin.


25/36

23

Para pensar

5

Dez ideas falsas sobre maltrato

1. S son bromas, cousas de nenos e nenas,

mellor non meterse.

Non certo, maltratar non facer bromas. Pode ser difcil dis-

tinguir s veces entre broma ou situacin de abuso, pero cando

a vtima empeza a asustarse xa non unha diversin, os iguais

deben parar, e os adultos deben intervir e detelo.

2. A vtima bscao, merceo.

Non certo. Ningun merece ser vtima de maltrato, sexa cal

sexa a sa conduta. Iso a escusa que se utiliza para xustificar

a agresin.

3. O maltrato forma parte do crecemento e

imprime carcter.

Non certo, aprender a afrontar as adversidades imprime

carcter, pero o maltrato volve as vtimas desconfiadas, ansio-

sas, illadas, etc.


26/36

24

4. A mellor maneira de defenderse devolvela.

Non certo. Devolver a agresin reforza a idea de que a violen-

cia aceptable e o nico medio para resolver os conflitos. A reac-

cin violenta da vtima empeora a sa situacin, xa que se utili-

za esta reaccin como escusa para xustificar novas agresins.

7. As vtimas son persoas febles e dbiles.

Non certo. A vtima pode ser calquera, xa que as persoas que

agriden utilizan calquera desculpa para xustificar a sa agre-

sin. As vtimas adoitan ser mis pacficas, mis tranquilas e,

dende logo, non lles gusta o que padecen.

5. O maltrato cousa de rapaces.

Non certo. As condutas inadecuadas ou contrarias convi-

vencia na infancia e na adolescencia acaban por dar persoas

adultas que non son quen de convivir axeitadamente anda coa

xente mis querida.

6. S agriden as persoas que teen problemas

familiares ou que viven en ambientes marxinais.

Non certo. Demostrouse que se d en todos os centros e en

todos os niveis socioeconmicos.


27/36

25

(Adaptado de Collell e Escud)

10.S a vtima precisa axuda.

Non certo. Precisan axuda a vtima e os individuos que agri-

den, anda que de maneira diferente. Tanto unhas persoas

como as outras deben atopar quen lles ofreza alternativas ao

seu comportamento.

9. As vtimas son persoas cobardes.

Non certo. Unha persoa que foi humillada e insultada segura-

mente non poder defenderse ela soa. Pedir axuda un acto de

valenta pola sa parte.

8. Cando dous pelexan mis vale non meterse e

manterse nunha posicin neutral.

Non certo. necesario tratar de parar a pelexa ou buscar

unha persoa adulta que axude.


28/36

26


29/36

27

A educacin das nosas fillas e fillos a nosa responsabilidade, pero

acompaalos no seu proceso de crecemento non tarefa doada nes-

tes tempos. Os continuos cambios tecnolxicos, culturais e de hbitos

de vida que caracterizan a sociedade actual, xunto cos cambios evo-

lutivos que se dan nas etapas da infancia e da adolescencia provocan

contradicins e unha certa confusin entre ns, pais e nais, que nece-

sitamos dunha constante revisin das nosas posturas.

A continuacin, e a modo de resumo, exprsanse algunhas consi-

deracins que convn ter en conta para contribur a que os vosos fillos

e fillas acaden unha personalidade equilibrada:

G Implicarse na sa educacin, proporcionndolles modelos posi-

tivos: as persoas adultas somos espellos nos que se mira a rapa-

zada. Se somos quen de manter boas relaciones familiares, deresolver amigablemente os nosos conflitos, sen violencia, estare-

mos dando modelos axeitados de convivencia.

G Falar cada da coas vosas fillas ou fillos: o dilogo a mellor

forma de resolver as diferenzas e de afrontar os conflitos, tanto no

mbito familiar como fra del. importante dedicar tempo a estar

con eles, a facer actividades conxuntas, escoitar as sas opinins,

preocuparse polos seus intereses, deixar que se expresen e axu-dar a que aprendan a reflexionar sobre o que lles pasa.

Algns consellos paracontribur a educarfillos e fillas conpersonalidade equilibrada 6


30/36

28

G Darlles a oportunidade de construr novas amizades: preguntar-

lles como son as relacins coas sas amigas e amigos, sen faltar

ao respecto da sa intimidade. Interesarse por coecelos.

Propoerlles que os inviten casa. Temos que recoecer a impor-

tancia que teen nestas idades as relacins interpersoais cos

iguais. Son fonte de diversin, de creacin de vnculos afectivos,de aprendizaxe de habilidades sociais

G Axudarlles a facer fronte aos problemas: que tean respostas

axeitadas no caso de que algun os moleste ou agrida, desacon-

sellar sempre actitudes de vinganza (o ollo por ollo), de provoca-

cin cara s compaeiras ou compaeiros e de insulto. Ensinarlles

a controlar a sa propia conduta. necesario ir incrementando de

forma gradual a sa autonoma, a medida que se vai comproban-do que son capaces de exercela correctamente.

G Ensinarlles a protexerse: podemos falar explicitamente do maltra-

to entre iguais e desear pequenas estratexias (ir co grupo e non

quedar en soidade, saber dicir non con firmeza, fuxir dos sitios

de perigo, previr posibles intimidacins e presins).

G Fomentar hbitos saudables: de hixiene, de sono, de alimentacin

equilibrada, de actividade fsica regular. Favorecer que tean

algunha afeccin, que se impliquen en actividades que desenvol-

van habilidades valoradas polos demais da sa idade, facilitarlles

materiais e oportunidades de facer cousas en grupo (sadas,

deportes). Lembrade que a intimidacin se favorece cando a

xente nova est xunta e sen nada que facer.

G

Controlar o tempo libre e de lecer: hai que vixiar a utilizacin quefan do seu tempo libre e de lecer, especialmente os contidos dos


31/36

29

videoxogos e programas de televisin. s veces estes xogos e pro-

gramas son manifestamente violentos, racistas e sexistas, e refor-

zan a idea de que os problemas se solucionan coa forza e neles

case sempre perden as persoas mis febles. Non se tratara de

prohibir, senn de comentar os contidos que teen, dar alternati-

vas, ensinarlles a facer comentarios crticos sobre eles. Hai ade-mais que estar vixiantes co tempo que estn no ordenador, tentar

pescudar por onde navegan e que chats visitan.

G Non vos esquezades de definir unhas normas claras: poucas, as

imprescindibles. Explicar claramente o que est permitido e o que

non, dando os argumentos necesarios. Unha vez que estn claras

as normas, hai que aplicalas e facelas cumprir sempre. reco-

mendable apostar por unha actitude na que se perciba de formaclara o sentido de autoridade (persuasiva cando son mis peque-

nos e con mis participacin a medida que van sendo maiores),

cunha disciplina consistente, un trato agradable nas formas e

construtivo no contido. Non se debe sentir temor a educar en liber-

dade, respectando os seus dereitos, pero ao mesmo tempo esixn-

dolles o cumprimento dos seus deberes e pedndolles responsabi-

lidade na sa conduta.

G Outro aspecto fundamental implicarse na sa educacin esco-

lar: manter contactos regulares coa escola, asistir s reunins que

se convoquen, apoiar o centro e o profesorado. Se tedes dbidas

sobre as actuacins que teen, aconsellable falalas co profeso-

rado, pero nunca o desautoricedes diante da vosa filla ou fillo.

Estimulalos para que leven a cabo as actividades de estudo quelles encomenden, respectar e facerlles respectar as normas esta-


32/36

30

blecidas no centro e fomentar o respecto por todos os compoen-

tes da comunidade educativa.

G Adestrar a educacin da vontade, potenciando valores como o

tesn, o empeo, a firmeza e a disciplina persoal, como medios

para conseguir o que nos propoemos. importante que apren-

dan a marcarse metas nos mbitos persoal, escolar e social, concarcter realista e mantendo viva a ilusin por conseguir aquilo

que se pretende.

G En suma, trtase de educar en valores de respecto e tolerancia:

coidar o crecemento emocional para axudarlles a empatizar cos

sentimentos das demais persoas. Educar para a tolerancia, adop-

tando un forte compromiso ante as condutas violentas, racistas,

xenfobas, homfobas ou calquera outra discriminacin que afec-te a dignidade das persoas, e potenciar os valores positivos: a xus-

tiza, a igualdade e a solidariedade entre as persoas.


33/36


34/36


35/36


36/36

maltrato entre iguais. guía para padres (gallego)

Documents