koronabirusaren aurka, lehen lerroan€¦ · aita agirre kulturgunea, 3, 3. ezk. - 20870 elgoibar...

ELGOIBAR- 1

160. zen

b. XXV

II urtea - 2

020-05

-22

Koronabirusaren aurka, lehen lerroan

1160 azala:Maquetación 1 20/05/20 17:11 Página 1

3EUSKARALDIA:gehiago, gehiagorekin, gehiagotan ............................

facebook.com/euskaraldiaelgoibar twitter.com/EuskaraldiaElg2 instagram.com/euskaraldiaelgoibar T.me/euskaraldiaelgoibar

..............................................................................

w Zer moduz zaudete? Nola era-

gin dizue koronabirusak?

Ondo gaude. Lankide bat

bera ere ez da gaixotu eta

lanean jarraitu ahal izan

dugu. Zortedunak izan gara.

Hasieran guardiako leihatila-

tik ematen genituen botikak,

bestela, distantzia mantentzea

ezinezkoa zelako. Bezero bakoitzarekin denbora gehiago

egiten genuen, baina orain manparak ditugu eta atea ireki

dugu. Bi pertsona sartzen dira gehienez botika barrura eta

besteek kanpoan itxaroten dute. Jendea ohitu da distan-

tzia mantentzera eta itxaron behar bada, itxoitera.

w Euskaraldiari tartea eskaintzeko moduan zaudete?

Martxo hasieran Amaia [Lasagabaster] etorri zen Eus-

karaldiari buruzko azalpenak ematera. Gero alarma ego-

era ezarri zuten eta lanez lepo ibili gara, baina hemendik

aste batzuetara Euskaraldian pentsatzeko moduan

egongo garela uste dut.

w Zuen botikako jendea animatuko al da?

Euskaraldirako deialdia ikusi nuenean izena ematea

pentsatu nuen, garrantzitsua iruditzen zaidalako norbe-

rak ahal duen moduan bere aletxoa jartzea. Guztiok ze-

bait egiten badugu, gutxi bada ere, batuta asko da. Gu

hiru lankide gara, eta animatuko gara ohitura batzuk al-

datzera.

w Zer garrantzi ematen diozue zuen botikan euskarari?

Jendea bere osasun arazoak azaltzera etortzen da far-

maziara eta askoren ama hizkuntza euskara da. Beraien

egoera askoz hobeto azaltzen dakite euskaraz. Aukera

hori ematea garrantzitsua iruditzen zait.

w Zer eskainiko dio Euskaraldiak zuen botikari? Eta, Elgoi-

barri?

Euskara zaindu beharreko altxor bat dela uste dut. Eus-

karaldiak gure hizkuntza ohiturak berrikusteko aukera

ematen digu. Euskara erabiltzen ez dugun arlo edo per-

tsona batzuekin euskara erabiltzen hasteak, ohitura hori

denboran mantentzea ekar dezake.

IRUNE ARRIOLA,Arriola Botikakoa

IZASKUN LANDA ETA INES SESMA,Fadek ileapaindegikoak

w Nola eragin du koro-

nabirusak Fadek ile-

apaindegian?

O s a s u n e z

ondo gaude, eta

hori da garrantzi-

tsuena. Gobernuak

alarma egoera ezarri

zuenean antsietate moduko

bat sentitu genuen, baina egunak aurrera joan ahala, lasaitu

ginen. Oso gogorra da irabazten duzuna baino gehiago gas-

tatzea, jakin gabe egoera horrek zenbat iraungo duen. Baina

beste egoera zail batzuk ere gainditu ditugu, eta hemendik

ere irtengo gara. Orain inguruak kezkatzen gaitu. Lagunak di-

tugu langabezian, eta jende askori eragingo dio egoerak. Kon-

tsumoan igarriko da, eta horrek ematen digu beldurra.

w Euskaraldia Taldekoekin egoteko moduan zaudete?

Bai, Euskaraldia eta gure lana ez dira bateraezinak. Aurrera

egin behar dugu, normaltasun berri horretara lehenbailehen

iristeko. Osasuna daukagun bitartean, Euskaraldiari kasu egi-

teko prest egongo gara. Lehenengo edizioan ere hartu ge-

nuen parte. Belarriprest izan ginen, euskaraz hitz egiteko ezdaukagulako erabateko ziurtasunik, baina ulertu ondo egiten

dugu. Orain ere animatuko gara, eta ahal dugun neurrian

parte hartuko dugu.

w Zein garrantzi dauka euskarak zuen lantokian?

Saiatzen gara ahal dugun gehiena euskaraz egiten. Lehen

hitzak behintzat beti euskaraz egiten ditugu: telefonoa eus-

karaz erantzuten dugu eta bezeroak ileapaindegira etortzen

direnean euskaraz hartzen ditugu. Gero, bezeroaren eta bere

beharren arabera, jarraitzen dugu euskaraz edo ez. Guk gaz-

telaniaz ikasi dugu, gaztelaniaz irakurri dugu eta gaztelaniaz

egiteko ohitura daukagu, baina ohiturak aldatzeko daude.

w Euskaraldia bezalako ekimenak garrantzitsuak dira zuen

ustez?

Bai, oso garrantzitsuak. Askotan ematen du dena barne-

ratuta daukagula, baina tarteka horrelako mezuak entzutea

eta gogoraraztea beharrezkoa da, bestela ahaztu egiten

zaizkigu.

..............................................................................

“Euskaraldiak gure hizkuntza ohiturak berrikusteko aukera ematen digu”

“Osasuna daukagun bitartean, Euskaraldiarikasu egiteko prest egongo gara”

1160 alea:Maquetación 1 20/05/20 17:31 Página 3

Aita Agirre Kulturgunea, 3, 3. ezk. - 20870 ELGOIBAR943 744 112

Publizitatea: 943 743 704 [email protected]

[email protected]

BARRENek bere gain hartzen du espazio arazoengatik iragarkiaklekuz aldatzeko eskubidea. BARRENek ez du bere gain hartzenIritzia, Hitz eta klik eta eskutitzak ataletan adierazitakoen eran-tzukizunik. KOORDINATZAILEA Ainhoa Andonegi KAZETARIAK AinhoaAndonegi, Asier Orbea, Ainara Argoitia HIZKUNTZA ARDURADUNA

Ainara Argoitia PUBLIZITATEA Leire Rubio MAKETATZAILEA/DISEINA-TZAILEA Zaloa Arnaiz ATARI DIGITALEKO ARLO TEKNIKOAREN ARDURA-DUNA Aitor Lauzirika ADMINISTRARIAK Amaia Arrizabalaga, NereaOsoro KOLABORATZAILEAK Ibon Serrano, Eire Vila, Manu San-chez, Iosu Juaristi, Iñigo Lamelas, Edurne Izagirre, Paula Heras,Enetz Ezenarro, Ane Astiazaran, Irati Agirreazaldegi, Jone Olai-zola, Juan Luis Mugertza, Izaro Etxegibel, Iñigo Otaño, Iñakigoitia, Jose Ramon Cabrera, Alex Segade INPRIMATEGIA GertuKoop.E. TIRADA 4.885 ale LEGE GORDAILUA SS-1.038/92 ISSN1138-1855

ARGITARATZAILEA:

LAGUNTZAILEAK:

BABESLEA:

4 IRITZIA

John Snow mediku britainiarrarensusmoa zen, kolera uraren bitarteztransmititzen zela eta ez airearen bi-

tartez. Egia esan, ez zekien hori zerga-tik gertatzen zen, baina bien artekokorrelazio argia erakusten zuten datupila jasoa zuen urteetan zehar. Ebiden-tzia estatistiko hutsean oinarritutako kon-bikzioa zen.

1854ko agorrilaren 31n kolera izu-rrite hilgarri bat zabaldu zen LondreskoSoho auzoan. Hiru egunen buruan100 pertsonatik gora hil ziren; 500etik

gora bi asteren buruan.Umeak asko.

Irailaren 3an bisitatuzuen John Snowk ingurua.Broad eta Cambridge ka-

leen gurutzaketan zegoen itu-rri publikotik hurbil zeuden

etxeetan eman ziren kasu gehienak.Iturria aztertu zuten, baina kutsaduraaztarnarik ez.

Azken egunetan hildakoen ze-rrenda zehatza osatu zuen hurrengo.Iturritik hurbil zegoen garagardo fabrikabateko langilerik ez zegoen hildakoenartean. Eta 5 hildako baino ez, 500

pertsonatik gorako, inguruan kokatutakobehartsuentzako etxean. Hampsteadeta Islingtonen ere hasiak ziren kasuakzenbatzen; iturritik urrun. Kolokan ze-goen Snowren tesia.

Etxebizitza guztiak banaka bisitatze-ari ekin zion. Behartsuentzako etxeaketa garagardo fabrikak ur putzu pro-pioa zeukatela jakin zuen. Islingtonekozenbait heriotzari lotuta ezagutu zituen,Broad kaleko iturritik ura hartzen zutenbiktimen kasuak: “zapore hobea” eizuen.

Irailaren 7an, izurritearen erdian,agintariekin bilera bat eskatu zuenSnowk. British Museumean dago,egun, Snowk biktimen kopurua eta lo-kalizazioa jasoz egindako mapa origi-nala, bileran aurkeztu eta agintariakkonbentzitu zituena. Biharamunean itu-rria itxi eta egun gutxira izurritea etetealortu zen. Epidemiologiaren hastape-nak ziren.

John Snow, h-rekin

ENETZ EZENARRO

“Biharamunean iturria itxieta egun gutxira izurritea

etetea lortu zuten. Epidemiologiaren hastapenak ziren”

Matematika irakaslea EHUn


GUTUNAK 5

u BANAKETA GERTUAGOKoronabirusaren larrialdiak bete-be-

tean harrapatu gintuen, eta Elgoibarren es-kari ugari jaso arren olioa banatu ezindagelditu ginen. Orain lanean ari gara olioaeta kontserbak ekaineko lehen astean ba-natzeko, denak batera. Jakina, banaketaegiteko neurriak zorroztu beharko dituguinor kutsatu ez dadin.

Dagoeneko Udalari eman diogu gureasmoen berri. Hala ere, beldur gara utziohi diguten lekua txiki geldituko ez ote zai-gun. Izan ere, olioa eta kontserbak, biak,banatuko ditugu batera eta eskaerak aha-lik eta modurik egokienean antolatu beharditugu birusa ez kutsatzeko prebentzioneurri gisa.

Hori dela-eta, jendearengana jotzeaerabaki dugu: norbaitek banaketa egitekolokal egokiren bat balu eta bi egunez utzinahi baligu, gurekin harremanetan jartzeaeskertuko [email protected] emaileraidatzita.

Errigoraren Elgoibarko lan taldea

u ESKERRIK ASKOMartxoaren 17az geroztik egunero

irten gara leihora zuen musika-doinuakentzutera, Xeber, Edurne, Josu eta Paul.Hori da, hori, gozatua hartu duguna!Itxialdi gogorrenean ekin zenioten eki-men polit honi, gu denok zaintzen egi-nahalak egiten dituzten profesionaleieskerrak emateko eta itxialdia arintzeko.Egun luze haiei kolorea jarri zenieten,eta kalera irteteko baimena eman zigu-tenean ere, zuek zuen leihoetan jarraituzenuten fin iluntzero, gure gozamene-rako. Domekan eman zenuten azkena,eta ez edozelakoa! Martzela Osoro pla-zan sekula ez besteko giroa izan ge-nuen, jai-usaina. Giro berezia sortuduzue auzoan; bizipoza ekarri garaizailotan. Ez zarete makalak! Eskerrikasko Bizi Poza txaranga, eta eskerrik be-roenak zuei, Xeber, Josu, Edurne etaPaul, egunero eskaini diguzuen tartegoxo hauengatik. Eutsi urte askoan bizi-pozari, Bizi Poza!

J. A.

u ESKERRAKIbai Ondo erretegiak eskerrak eman

nahi dizkie bere bezeroei egun haue-tan izandako jarreragatik. Asko la-gundu diguzue egoera berri honetaraegokitzen, gure esanei kasu eginez etagure lana erraztuz.

Badakigu egoera ez dela guztizeramangarria, baina denon artean lor-tuko dugu aurrera egiten. Mila esker.

Ibai Ondo erretegia

u MOTXAILA EGUNEKO BERTSO-SAIOKO SARRERAK

Motxaila Eguneko bertso saioa ber-tan behera utzi behar izan genuenalarma egoeragatik, eta jakinarazinahi dizuegu sarreren dirua itzultzen arigarela. Morroskilon eta Aitz Beltz ta-bernan saldu genituen, beraz, bakoi-tzak erosi zuen establezimenduanbueltatu ditzake sarrerak, dirua berres-kuratzeko.

Motxaila Taldea

BARRENek ez du bere gain hartzen IRITZIA eta ESKUTITZAK ataletan adierazitakoen erantzukizunik. Eskutitzak ondo identifikatuta egonbehar dute. Ez ahaztu izen-abizenak, NANa eta telefonoa jartzea. Bidali helbide honetara: [email protected]


MOTZEAN6

Kongresuaren babesa jaso zuen Pedro Sanchez Espainiako presi-denteak eguaztenean, eta bosgarren aldiz luzatuko da alarmaegoera, beste hamabost egunez. Dena dela, astelehenean de-

seskalatzearen bigarren fasea hasiko da, eta Nekane Murga Eusko Jaur-laritzako Osasun sailburuaren eta Arantxa Tapia GarapenEkonomikorako sailburuaren arabera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoan bi-garren fasera pasatzeko baldintzak betetzen dira. Datuen arabera, epi-demia eboluzio “positiboa” izaten ari da, eta hiru lurraldeak bigarrenfasera pasatzea proposatu du Eusko Jaurlaritzak. Azaldu dutenez, EuskoJaurlaritzaren eta Espainiako Gobernuaren artean «aldebiko» negozia-zioan ari dira bigarren fasearen aplikazio baldintzak adosteko. Bigarrenfasera pasatzeak osasun larrialdia arintzea ekarriko du, baina gerta dai-teke Jaurlaritzak Espainiako Gobernuaren arauak zorroztea, lehen fa-sean gertatu zen bezala. Hau zen osteguneko egoera:

Lehen fasea, arindutaJoan den astelehenetik probintzian zehar mugitzeko aukera dago

Hego Euskal Herrian. Horrez gain,10.000 biztanletik beherako herrie-tan ordu mugak kenduko zituztela iragarri zuten, eta erabaki hori inda-rrean jarriko zela BOEn argataratzen zenean. Eguaztenean oraindik ezzegoen argitaratuta hala ere. Ordu mugarik egon ez arren, umeek orain-dik ordu bete bakarrik egin dezakete kalean. Elgoibarren egoera ez daaldatuko, 10.000 biztanle baino gehiago dituelako.

Maskarak derrigorrezkoakEspainiako Gobernuak eta erkidego autonomoetako osasun sailbu-

ruek adostu dute maskarak derrigorrezkoak direla garraio publikoan(orain arte bezala), leku itxietan, eta baita aire librean ere, ezin badabi metroko tartea mantendu beste oinezkoekin.

Gipuzkoa, Araba eta Bizkaia astelehenean bigarren fasera pasatzeko eskatu du Jaurlaritzak

Bigarren fasea

l Tabernak, elkarteak eta jatetxeak %50eko edu-kierarekin irekitzea proposatu du Eusko Jaurlaritzak.Espainiako Gobernuaren proposamena %40koada. Taberna, elkarte eta jatetxe barreneko baldin-tzak terrazen berak lirateke: mahaietan kontsumitubeharko litzateke, pertsonen arteko bi metroko tar-tea errespetatuta, eta ezingo litzateke zutik edo ba-rran egon. l Probintzien arteko mugikortasuna mugatzen ja-rraitu nahi du Jaurlaritzak, «arrazoi sozioekonomi-koetarako» salbu. Hala, lanera edomedikuarengana joateko mugitzen ahalko litza-teke, proposamenaren arabera, baina «inola ez»kirolerako, aisialdirako edo kultur arrazoietarako. l Zineak, antzokiak, auditorioak, aretoak, muse-oak... ireki ahal izango dituzte, edukiera %30eramugatuta (Eusko Jaurlaritzak esana dauka ekaina-ren 1era atzeratu nahi duela neurri hori). l Areto itxietan kontzertuak egin ahal izango dira,edukiera %30era mugatuta (Araban, Bizkaian etaGipuzkoan ekainaren 1etik aurrera). l Aire librean kontzertuak egitekotan, eserita izanbeharko da, eta 400 pertsona gehienez.l Gurtza lekuek edukieraren %50 arte betetzekoaukera izango dute. l Ehiza eta arrantza baimenduko dituzte. l Eskolak, oro har, itxita egongo dira irailera arte,baina salbuespen batzuekin; adibidez unibertsita-terako hautaproba prestatu behar duten ikasleen-tzat irekitzeko aukera egongo da. DBH4ko,Batxillergoko bigarren mailako eta Lanbide Hezi-ketako bigarren mailako ikasleak klasera itzuli ahalizango dira, modu boluntarioan beti. Gurasoekpresentzialki lan egin behar duten kasuentzat, 6urtez azpiko umeentzat haur eskolak irekitzeko au-kera aipatu du Espainiako Gobernuak. l Azterketak egin ahal izateko espazio handiakirekitzearen alde ere egin du Jaurlaritzak, BECedota Ficoba esaterako. l Hizkuntza eskolak eta euskaltegiak irekitzearenalde ere egin du Jaurlaritzak proposamenean.Zahar etxeetara senideak bisitan joan ahal izatea-ren alde ere bai.


Eusko Jaurlaritzako le-hendakari Iñigo Urku-lluk uztailaren 12rako

deitu ditu Eusko Legebiltza-rrerako hauteskundeak, etahiru arrazoiak eman ditubere erabakia azaltzeko:osasun-arlokoa, izaera juri-diko eta legalekoa etaparte-hartzea bermatzekoa.Bere agerraldian, Urkullukesan zuen uztailaren 12rakohauteskunde-deialdi honek pandemia eta Euskadiko osasun-egoera ebalua-tzeko konpromiso publikoa jasotzen duela. Era berean argudiatu du beha-rrezkoa dela lehenbailehen Legebiltzarra eratzea eta erabat operatiboegotea hemendik aurrera ireki den ziklo ekonomiko eta sozial berriak eragin-dako beharrei intentsitate eta baliabide guztiekin erantzuteko.

MOTZEAN 7

Mendaroko Udala aurrez aurreko arreta ematen

hasi da, hitzordua hartuta

Mendaroko Udaleko Gizarte Zerbi-tzuak ateak zabaldu ditu berriro, herrita-rrentzat aurrez-aurreko arretaberreskuratuz. Hori bai, egoera bereonera etortzen den bitartean, beharrez-koa izango da aurrez hitzordua hartzeajende pilaketak saihesteko, eta, soilik,ezinbesteko egoeretan atendituko duteaurrez aurre. 943 033 282 telefonoradeitu beharko da txanda hartzeko edo [email protected] helbidera ida-tzi.Arreta presentziala segurtasun etahigiene neurri guztiekin berreskuratu du-tela jakinarazi dute Udaletik.

Informazioa jasotzeko whatssap zenbaki bat jarri du EHBilduk

Elgoibarko EHBilduk bere jardunarenberri emateko whatssap telefono zenbakibat jarri du herritarren eskura: 618 680940. Interesatuek telefono zenbaki haugorde eta “Bai, informazioa jaso nahidut” mezua bidali beharko dute, izen-abi-zenak zehaztuta.

Bolumen handiko hondakin bilketamartxan da berriro

Bolumen handiko hondakinen bilketazerbitzua bertan behera laga zuen Deba-barreneko Mankomunitateak, joan denmartxoaren 24an, koronabirusaren heda-pena sahiesteko, baina astelehenetik mar-txan da berriro. Mota honetakohondakinak atera aurretik, abisua emanbehar da 943 700 799 telefonora dei-tuta. Etxetresnak eta altzariak atera dai-tezke, baina ez hondakin toxikoak,lorezaintzako hondakinak eta ezta obratxikietako hondakinak ere.

Uztailaren 12rako deitu ditu Urkulluk Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak

Debegesak bezeroaren arretarako bulegoa ireki du hitzordua duten pertsonentzat

Debegesa garapen agentziak astelehenean zabaldu zuen berriz bulegoa lanabilatzeko prozesuan orientazio bila dabiltzan pertsonentzat, errehabilitazio zerbi-tzuko laguntzei buruzko informazioa behar dutenentzat edota ekintzailetza proze-suan aholkularitza nahi dutenentzat. Hitzordua duten herritarrei soilik eskainiko dietearreta momentuz, eta zita eskatzeko 943 820 110 zenbakira deitu beharko da8:00etatik 15:00ak bitartean. Bulegora hurbiltzen direnek maskara eraman be-harko dute. Bulego barruan higienerako eta babeserako gel hidroalkoholiko ba-nagailuak, erabili eta botatzeko zapiak eta babes-manparak jarri dituzte. Gainera,bulego barruko edukiera mugatu egin dute eta pertsona bakarra sartu ahal izangoda, bi metroko distantzia errespetatzeko.


MOTZEAN8

Elgoibarko Udalak 50.000 eurokodirulaguntza banatuko du 18 eta35 urte bitarteko elgoibartarren

emantzipazioa sustatzeko. Iaz, era ho-netako 30 eskaera tramitatu eta onartuzituen Udalak. Diru laguntzetarako eska-erak aurkezteko epea 2020ko ekaina-ren 5era arte egongo da zabalik.Eskaera modu elektronikoan aurkeztu be-harko da Udalaren webgunean dagoenherritarren atarian: www.elgoibar.eus.Eskaera aurkeztu ahal izateko, beharrez-koa izango da identifikazio elektronikoaeskuratzea, eta horretarako, ElgoibarkoUdaleko Herritarren Arreta Zerbitzura(Santa Ana kalea, 2) jo behar da. Eska-era egiten den unean, Elgoibarren errol-

datuta egotea ezinbestekoa da, gutxie-nez eta etenik gabe, bi urteko antzina-tasunarekin, edota udalerrian, etenikgabe, 5 urtez erroldatuta egon direlaerroldatuta egiaztatu beharko dute. Es-katzaileek 18 eta 35 urte artean izanbeharko dituzte 2020an, eta ezingodute etxebizitzarik eduki jabetzan. Eraberean, ezingo dute izan 18.000 eurogordin baino gutxiagoko eta 29.000euro gordin baino gehiagoko diru-sarre-rarik. Etxebizitza bakoitzeko izango denlaguntzaren zenbatekoa desberdinaizango da, bertan bizi diren pertsonensarreren baturak ematen duen zenbate-koaren arabera. Udalak esan du lagun-tza emango zaiela Udalaren oinarrietan

aipatzen diren baldintzak betetzen dituz-ten eskatzaileei, eta aurrekontu-partidanjasotako zenbatekoa laguntza guztiakestaltzeko adinakoa ez bada, zenba-teko hori onuradun guztien artean bana-tuko dutela.

Diru-sarreren arabera, beraz, ondo-rengoak izango dira laguntzak: sarrerenbatura 40.000 eurotik beherakoabada, hileroko alokairuaren % 50ekoaizango da laguntza (gehienez ere, hilero250 euro); diru-sarreren batura 40.000eta 58.000 euro artekoa bada, berriz,hileroko alokairuraren %30eko laguntzaemango zaie (gehienez 150 euro). Hor-tik gorako diru-sarrerak dituztenei ez zaielaguntzarik emango.

Gazteen alokairua sustatzeko 50.000 euroko dirulaguntzaemango du Elgoibarko Udalak

LGTBiren kontrako fobia gaitzesteko egunarekin bat egin zuen domekan Udalak

Maiatzaren 17an homofobiaren, transfobiaren eta bifobia-ren aurkako Nazioarteko Eguna izan zen, eta ekimen horrekinbat egin zuen Elgoibarko Udalak. Ortzadarraren koloretakobandera zintzilikatu zuten Kultur Etxeko horman, Elgoibar sexuaniztasuna eta genero identitatea errespetatzen dituen udalerriadela aldarrikatzeko. Era berean, LGTBI-fobia gaitzesteko kon-promiso indibidual eta aktiboaren beharra nabarmendu nahiizan dute. Elgoibar diskriminaziorik eta indarkeriarik gabekoudalerri gisa finkatu nahi dute agintariek, benetako errespetuaneta berdintasunean oinarritutako herria, herri normalizatua etaaurreiritzirik gabekoa.


MOTZEAN 9

Maiatzaren 31n hasiko dira mezak San Bartolome parrokian, eta hileta elizkizunak ekainaren 1etik aurrera egingo dituzte

Jarduera eten duten autonomoentzakolaguntzak handitu ditu Lanbidek

Hasieran iragarritako 3 milioi euroei beste 13 gehitudizkio Lanbidek, pandemiaren eraginez euren jardunaeten duten autonomoei ekonomikoki laguntzeko, eta 16milioi eurotara handitu du dirulaguntza hori. Eusko Jaurla-ritzak guztira 35,5 milioi euro bideratuko ditu pandemiakeragindako kalteak pairatu behar dituzten autonomo etamikroenpresentzat. Eskaerak aurkezteko epea irekitadago. Laguntzak, ordea, eskabideak aurkeztutako or-dena berean emango dituzte, aurrekontua agortu arte.Bakoitzak gehienez 3.000 euroko diru-laguntza jaso ahalizango du. Lanbidek 12.428 eskabide jaso ditu deialdihonetan, eta jakinarazi dutenez, dagoeneko 8.822 es-pedienteri eman die hasiera; horietatik, 453 espedientekdagoeneko badute azterlan tekniko osoa; haietatik, 258(% 57) aldekoak dira eta 195 atzera botatakoak. Gai-nera, beste 1.754 osatuta daude espediente teknikoarenzain. Era berean, 4.143 interesdun errepikatu detektatudituzte, eta horrek zaildu egiten du Lanbide gauzatzenari tramitea. Gainera, dagoeneko ebatzi diren espedien-teen % 43,05ek ez ditu eskakizun guztiak betetzen.

Mugertza krosa hirugarren postuan da Espainiako krosen sailkapenean

Lehenengo fasean sartzearekin bateraireki zituzten gurtza guneak eta beila-tokiak, baina jende kopurua mugatuta.

Elgoibarren, baina, bigarren fasera artemeza eta hileta elizkizunik ez egitea era-baki zuten. Hortaz, San Bartolome parro-kiako batzordetik jakinarazi dutemaiatzaren 25ean bigarren fasean sar-tzen bagara, hilaren 31n hasiko dituztelamezak, Pentekostes mezarekin. Hileta eliz-kizunak, berriz, ekainaren 1etik aurreraegingo dituzte. Astelehen, eguazten etabarixakuetan egingo dituzte orain arteatzeratuta dituzten hileta elizkizunak, etamartitzen, eguazten eta zapatuak erabi-liko dituzte ekainaren 1etik aurrera hiltzendirenei azken agurra egiteko. Martitze-nera arte 26 hileta zituzten atzeratuta, etamezak banaka egiteko asmoa dute. Ekai-

nean eta uztailean ez da mezarik egongozapatuetan, hiletarik ez badago. Mezakdomeketan bakarrik egingo dituzte,11:30ean. Maalako eliza momentuzitxita mantenduko dute, eta San Bartolomeparrokian babes neurriak hartuta emangodituzte mezak. Herritarrak maskararekinjoan beharko dira, eta metro bateko dis-

tantzia mantendu beharko dute elkarrenartean. Datorren astean neurtuko dute pa-rrokia eta jarlekuen arteko distantzia, zen-bat jende sartzen den jakiteko. Hiletaelizkizunetan hildakoaren senide eta lagu-nek izango dute lehentasuna, eta jendekopurua betetzen denean, ezingo dajende gehiago sartu.

Espainiako Atletismo Federazioak (RFEA) krosen urteko sailka-pena argitaratu du, eta Mugertza krosa hirugarren postua dagosailkapen horretan, Burgosen jokatzen den Atapuercako krosareneta Sevillako Italica krosaren atzetik. Juan Muguerza NazioartekoKrosak 2.777,50 puntu lortu ditu, eta horri esker, Alcobendasekokrosa aurreratu du sailkapenean. Krosaren hurrengo edizioa2021eko urtarrilaren 24an jokatuko da Mintxetan World Athleticskategorian. Antolakuntzatik aitortu dute oso pozik daudela azkenberri honekin, emaitza hauek beraien lan gogorra saritzen dute-lako. Era berean, eskerrak eman nahi dizkiete erakundeei, ba-besleei, laguntzaileei, prentsari, eta batez ere, Elgoibarko herriari,urtero-urtero krosari erakusten dioten babesagatik.


KORONABIRUSA10

w Koronabirusa gainditu duzu. Lanean harrapatu zenuen? Hori sekula ezin da jakin eta zalantza hori ez dut argituko

inoiz. Matia Fundazioan gaixo kronikoak hartzen ditugu eta nineu zaintza aringarrien unitatean nengoen lanean koronabirusarenpandemia hasi zenean. Guk pentsatzen genuen hona ez zela ka-surik iritsiko, baina Matia Fundazioa koronabirusa zutenak har-tzeko eskaini zen, Osakidetzako ospitaleak libratzeko, eta solairuoso bat egokitu zuten horretarako [Hilaren 12an itxi zuten]. Koro-nabirusaz kutsatu eta sendabiderik ez zutenak hasi ziren honaekartzen. Hasieran hala hasi ginen, hil-urren zeuden gaixoak har-tzen, baina gerora, beste perfil batekoak ere hasi ziren bidaltzeneta horiek, gehienek, gainditu zuten birusa. Solairu horretan lanegiteko prest ote geunden galdetu ziguten gutako batzuei eta ha-laxe hasi nintzen. Bi astez egon nintzen han lanean, harik eta bi-rusaz kutsatu nintzen arte. Esan behar dut, beste batzuek ezbezala, guk lehenengo egunetik izan genuela babeserako mate-rial guztia lanerako.w Baina gaixotu zinen. Zer igarri zenuen?

Bai. Arratsalde batean, lanean nengoela, ondoezik sentitzenhasi nintzen. Bukatu nuen eguneko lana eta etxera itzuli nintzen,besterik gabe. Hurrengo egunean ere makal-antzean sentitzen nin-tzen, eta badaezpada, arduradunari deitu nion. Koronabirusaegon ez balitz, lanera joango nintzen lasai-asko, ez neukalakosukarrik eta aparteko beste ezer, baina kontsultatu nuen eta etxeangelditzeko agindu zidaten. Bi egunera egin zidaten proba, api-rilaren 9an, eta positibo eman nuen. Eta hor hasi zen mobidaguztia, ni Donostian bizi naizelako, baina etxebizitza beste bi la-gunekin partekatzen dudalako eta makal sentitzen hasi nintzenarratsalde hartatik testa egin eta positibo eman nuen arte, etxeannormal ibili ginelako, ez nuelako inondik inora uste kutsatua nen-goenik. Deitu zuhurtziagabekeria nahi baduzu. Positibo eman nue-nean, gelan itxi nintzen eta pisukideek ere berrogeialdia betebehar izan zuten. Komunera irteten nintzen, eta sukaldera, besteekbukatutakoan, eta ondoren dena desinfektatzen nuen. Bigarrentest bat egin zidaten gero, eta berriz eman nuen positibo. Eta hor-tik aurrera gertatu zaidan guztia ez sinestekoa izan da. w Zer izan da ba?

Bigarrengoz positibo eman nuenean, nire pisukideek nork bere

medikuari deitu zioten, zer egin behar zuten galdetzeko. Bati be-rrogeialdia ezarri zioten, eta besteari bizitza normala egitekoagindu zioten. Lantokitik ere lanera itzultzeko eskatzen ari zitzaiz-kion eta presio horren pean, agindua bete zuen. Hor konturatuginen irizpideak ez zirela betetzen ari. Apirilaren 20an egin zi-daten bigarren testa. Positibo eman nuenez, hirugarren bat eskatunuen gero, ezetza eman zidaten. Mutuan esaten zidaten sintomakagertu eta hamabost egunera kutsatzeko arriskua oso txikia zelaeta lanera hasteko moduan nintzela. Era berean, baina, esan zi-daten beraiek ez zeudela konforme neurri horrekin, baina horizela Osakidetzak zehaztuta zeukana. Familia medikuak, berriz,esan zidan berak ezin zuela hirugarren test bat egitea eskatu, horiMutuari zegokiola, baina baja luzatu zidan. Eta hor erabili nin-duten, pilota moduan, bote-boteka, batetik bestera. Biek iradokizidaten ez zetozela bat Osakidetzak zehaztutako neurriarekin,baina eskuak lotuta zituztela. Eta hala, bi aldiz positibo emananintzen arren, ez zidaten hirugarren test bat egin nahi izan. w Eta nola lortu zenuen hirugarren test hori egitea orduan?

Matia Fundazioan egin zidaten. Lantokitik garbi esan zidatenezin nintzela itzuli lanera egoera horretan, eta tarte horretan ospi-taleetako, zahar etxeetako eta egoitzetako profesionalei test sero-logikoak eta PCR testak egiten hasi zirenez, hor sartu ninduten niere lankideek. Eta izan nuen mobida guzti horregatik behar bainoastebete geroago egin zidaten hirugarren test hori, normalean be-rrogeialdia bete eta astebetera egiten dituztelako. Horregatik lasainengoen. Ez nuen inondik inora imajinatzen hirugarrenean erepositibo emango nuenik. Batetik, ez neukalako sintomarik, eta bes-tetik, berrogeialdia beste astebetez luzatua nuelako proba eginnuenerako. Sekulako kolpea izan zen. Ezin nuen sinetsi. Ordurako

OSASUNGINTZA

“Bi aldiz positiboaemana nintzen arren, ez zidaten hirugarrentest bat egin nahi izan”

Erizaina da Itxasne Idoeta (Mendaro, 1987) Matia Fundaziokoospitalean, zainketa aringarrien sailean, eta medikua Susana To-rres (Elgoibar, 1982) Mendaro Ospitaleko larrialdi zerbitzuetan.Biak kutsatu dira koronabirusaz eta biek gainditu dute, bistandenez. Haien bizipenak bildu ditugu hiru orrialde hauetan.

- AINARA ARGOITIA -

ITXASNE IDOETAErizaina Matia Fundazioan


KORONABIRUSA 11

nire pisukideak lanean hasitazeuden gainera. Sekulakokulpa sentsazioa sentitzennuen, eta sentitzen nuen pisu-kideak ere zeharo akonpleja-tuta zebiltzala kalean. Pisukideek lasai egoteko esan zidaten,baina egun gutxira, haietako batek dezima bi eman zituen lanto-kian egin zioten tenperatura-hartze batean. Telebistan esan etaesan ari ziren ordurako Osakidetza hasia zela testak egiten sin-toma arinak agertzen zituzten guztiei, baina hor konturatu ginengezurra zela, nire pisukideari ez ziotelako egin, eta azkenean,biek zentro pribatu batean egin behar izan dutelako proba sero-logikoa. Hori bai, zorionez, biek eman dute negatibo. Eta niri lau-garren testa anbulatorioan egin zidaten, joan zen astelehenean.Hirugarren positiboa eman nuenean goitik behera aldatu zirengauzak eta ordura arte testik egin ezin zuen medikuak berak emanzidan laugarrena egiteko eguna eta ordua. Eta laugarrenean, ne-gatibo eman dut. Pentsatzen dut niri hau gertatu bazait, antzekokasu gehiago ere izango direla, ez naizela ni izango salbues-pena.w Nola eraman duzu hau dena?

Fisikoki ondo egon naiz, eta alde horretatik ondo, baina ezda erraza izan. Martitzenean, hilak 12an, jaso nuen emaitza eta

eguazten gauean hasi nintzen la-nean, poz-pozik. Desiatzen nen-goen. Kutsatu aurretik laneaneman nituen bi asteak oso gogo-rrak izan ziren, baina aldi be-

rean, asko bete ninduen lan hark. Iristen zitzaizkigun gaixoak etaaskotan senideek eurek ere ez zekiten Matiara ekarriak zituztenik,guk deitu arte. Eguneroko gure lanak amaitutakoan saiatzenginen etxekoekin bideo-deiak egiten. Ikusten genuen hiltzera zeto-zela gurera eta etxekoak ikusi gabe hil behar zirela. Zaila da era-maten hori, eta ahaleginak eta bi egiten genituen gurekin zeudentartean etxekoek ahal zen gehienetan ikus zitzaten. Lan extra batzen, koronabirusak are gehiago konplikatu zuen eguneroko lan-jardunaren barruan, baina gustura egiten genuenw Eta, nola bizi duzu orain konfinamenduaren arintzea?

Ez dakit. Batetik, ikusten ditut terrazetako irudiak eta pentsatzendut arduragabe ari garela, baina bestetik, nahasmendu honetanulertu ere egiten ditut gauza batzuk. Egia da denok jokatu behardugula arduratsu eta distantziak-eta zaindu, baina bestetik uste dutikusten ari garen irudi hauen ardura nagusia osasunaren aurretikekonomia lehenetsi dutenek dutela, eurek zabaldu eta sustatu du-telako kontsumorako bidea. Ezin da bidea eman eta gero erru-duntasun kulpa osoa herritarrei egotzi.

SUSANA TORRESMendaroko Ospitaleko Larrialdietako medikua

w Non kutsatu zinela uste duzu? Nola igarri zenuen?Non kutsatu nintzen ez dakit, baina suposatzen dut lanean

izan zela. Martxoaren 19an egin nuen testa, eta positibo emannuen. Hiru bat aste neramatzan eztul tonto batekin, baina ez niongarrantzirik eman urtero izaten ditudalako halako eztu-aldiak.Baina, gau batez, lanean nengoela, arraro sentitzen hasi nintzeneta bi dezima nituela ikusi nuen. Eta medikua naizenez, momen-tuan egin nuen testa eta positibo eman nuen. Etxera itzuli nintzensegituan, logelan ixteko planarekin, senarra eta bi semeengandikaparte. Bi egunera, baina, senarra ere sukarrarekin hasi zen, eta

positibo eman zuen. Umeak asintomatikoak izan dira beti eta gu-rekin egon dira prozesu osoan, ez zeukalako zentzurik gu geun-den egoeran semeak aitxitxa-amamengana eramateak. Etxeankonfinatu ginen laurok eta ate ondora ekartzen zizkiguten eroske-tak-eta. Senarrak dezima gutxi batzuk eta burukomina izan zuenpare bat egunez, baina nik ez nion bueltarik ematen. Gauetansukar handia izaten nuen, neke handia sentitzen nuen, dastamenaere galdu nuen eta bazkaltzera ere ezin izaten nintzen jaiki. Hala,neure burua esploratu eta biriketan zarata nuela igarrita, larrial-dietara joan nintzen. Han, alde biko pneumonia nuela baieztatu

“Lehenengo sintomakagertu eta hamar egunera ingresatu ninduten alde biko pneumoniarekin”

“Esan eta esan ari ziren Osakidetzahasia zela testak egiten sintoma arinak

zituzten guztiei, baina gezurra zen”


KORONABIRUSA12

zidaten eta ingresatu egin nindu-ten. Martxoaren 29an ospitaleratuninduten, lehenengo sintomakagertu eta hamar egunera. Bostegun egin nituen ingresatuta, etaguztira, hilabete egin dugu inorekin harremanik izan gabe, niksendagiria jaso ostean beste hamabost eguneko berrogeialdiabete genuelako laurok. w Nola oroitzen duzu ospitalean eman zenuen denbora?

Gela batean egon nintzen, neu bakarrik, bisitarik gabe. Ba-kardadea handia da. Gelara sartzen ziren mediku, erizain etaerizain laguntzaile guztiak nor beren babeserako ekipo guztia jan-tzita sartzen ziren. Ekipo hori janztea, eta batez ere, eranztea ar-dura handiz bete beharreko protokoloa da, arriskutsua delako,eta batez beste hiru-lau minutu behar izaten zituzten horretarako.Ikusten nituen erizainak-eta betaurrekoak lausotuta lanean, berohandia sufritzen eta oso deseroso. Nik banekien zer neukan etazer jasan behar nuen, baina gaztea naiz, pertsona autonomoaeta komunikaziorako bitarteko guztiak izan ditut eskura: sakelakotelefonoa, tableta... Hala ere, ez da samurra, eta horregatik se-kulako pena sentitzen nuen ondoko geletan zeuden adineko per-tsonekin akordatzean. Bakardade absolutuan eraman dute gaitzaaskok. Bakarrik eta desorientatuta dagoenarentzat gelara sartzendiren pertsona guztiak astronauta jantzita ikustea ere oso gogorraizan behar da.w Medikua zara, eta beste gaixo askoren aldean zuk eza-gutza bat ere baduzu gai hauetan. Hori zer izan zaizu la-gungarri ala kontrakoa?

Larrialdi zerbitzuetara joatea kostatu zitzaidan, banekielakojoanez gero ospitaleratu egingo nindutela eta kezkatzen nindue-lako etxeko egoerak. Senarrak berriro okerrera eginez gero umeaknon laga horrek estutzen ninduen. Egia da, era berean, etxeanegon nintzen garaian askoz okerrago egon nintzela ingresatu os-tean baino, baina bai, beharbada beranduegi joan nintzen ospi-talera. Beldurra ere izan dut, bai, edo gutxienez tentsio hori.Okerrera egiten hasten zarenean ez dakizu zenbat makaldukozaren, ez eta Zainketa Intentsiboen Unitatean bukatuko duzun ere,gaitz hau oso ezezaguna zaigulako oraindik. Jende gazte askokbukatu du ZIUn ere, eta kezkatzea normala da.w Koronabirusa gurera iritsi eta oso gutxira gaixotu zinenzu. Lanera itzuli al zara berriro?

Bai. Ingresatuta egin nituen bost egun haien ondoren, bestehamabost eguneko berrogeialdia bete genuen etxean eta biga-rren testa egin nuen gero. Ostiral bat zen, negatibo eman nuen,eta igandean itzuli nintzen lanera. w Eta ospitalera lanera itzultze hori nolakoa izan da?

Larrialdi zerbitzuetan egunero moldatu behar izan gara proto-kolo berrietara egokitzeko eta gaixo egin nuen hilabete horretanzirkuito guztiak aldatu zituzten ospitalean eta protokoloa bera ere

aldatu da. Beldurrik ez dutizan, hala ere, hori baldinbada galdera. Zorionez,gainera, nire gorputzak im-munitatea garatu du, ez dakit

zenbaterainokoa eta zenbat denborarako, baina lagunduko dithorrek ere hasieran. Dena den, gaitza izan ez banu bezala ba-besten naiz orain ere. Igarri dudana da gaixotu nintzenetik laneraitzuli naizen bitarte honetan egoera asko lasaitu dela ospitalean.Askoz ere kasu gutxiago ikusi ditut lehen ikusten nituenak baino.Gipuzkoan egoera nahiko kontrolatuta dago, eta Mendaroko Os-pitalean nik ez dut aspaldi koronabirus kasurik ikusi larrialdietan.Itxura ona dauka, baina beldur naiz konfinamenduaren arintzehonek ez ote digun bigarren gorakada bat ekarriko.w Udazkenari beldur handia diote mediku eta zientzialariaskok. Zuk ere bai?

Aurretik izango delakoan nago. Gazte jendeak kezkatzen naubereziki. Ulertzen dut gazte jendeak erlazionatzeko gogo etabehar handia izatea, eta gazte izanda, immuneago sentituko di-rela asko eta asko, baina datuek erakutsi dute adin tarte horretanugaritu direla kasuak. Balkoira irteten naizenean kuadrilla handiakikusten ditut elkarrekin eta kezkatzen nau. Badakit terrazetan bil-tzea baimenduta dutela, baina ez zait egokia iruditzen. Badakit,era berean, nire semeek ezin dutela ordubete baino gehiago eginkalean eta ez zait ondo iruditzen, baina horiek erabaki politikoakdira eta ni ez naiz hor sartuko. Iruditzen zait arauak betetzekodaudela. Guraso bakarra irten zitekeenean kalera biak irten dirakasu askotan eta iruditzen zait gure seme-alabei ez diegula mese-derik egiten arauak hautsi daitezkeela erakutsita. w Baimenak banatu dituzte kalera irteteko, arduraz jokatzekoeskatzen digute eta ikusi behar ez liratekeen irudiak ere ikustenditugu kalean tarteka. Nola daramazu hau dena?

Nik ulertzen dut jendea aspertuta eta kalera irteko gogoz ego-tea lagunekin eta etxekoekin egoteko, baina ez dakit jendea kon-tziente den gertatzen ari denaz. Terrazara joateko baimena emanizanak ez du esan nahi derrigor joan behar garenik. Badakit eko-momiak mugimendua egotea eskatzen duela, baina ez da mo-mentua. Jendeak ez dio beldurrik gaitzari, beharbada Gipuzkoanez delako beste leku batzuetan beste kasu egon eta hau gertutiksufritu ez duenak ez duelako arriskurik ikusten. Ez dugu ahaztubehar beti dela hobeto arriskuak saihestea, eta ni neu mindu eginnau jende askoren jarrerak, bai eta haserretu ere tarteka.w Arauek eurek nahasmen handia sortu dute, hala ere, etaneurri asko ulergaitzak ere egin daitezke. Zer diozu?

Gu geu garela gure eta ingurukoen osasunaren erantzule etageuri dagokigula arduraz jokatzea. Guk ez badugu gure osasu-nagatik geure esku dagoena egiten, alferrik ibiliko gara gero kon-pondu ezin dena konpontzeko eskatzen. Iruditu zait pikareskarakogogoz egon dela jende bat, eta hori ez zait gustatu.

OSASUNGINTZA

“Itxura ona dauka, baina beldur naizkonfinamenduaren arintze honek ez otedigun bigarren gorakada bat ekarriko”


KORONABIRUSA 13

GANADUTEGIAK

Ganadu suharren sektorea, kolokanGipuzkoa, Araba eta Bizkaiko hamar ganadutegik ohartarazi dute ganadu suharren etorkizuna kolokan dagoela udan jairik ospatu ezean.Mutrikuko Arno ganadutegian ere kezka handiarekin bizi dute egoera eta ilun ikusten dute etorkizun hurbila.

w Ekitaldi publikoak debekatuta daudemomentuz, eta ezin jakin udan jairikizango dugun gure bueltan. Nola era-giten dizue egoera horrek zuei?

Eragin? Guri kalte handia ekarriko li-guke jairik ez ospatzeak, eta kezkatuta,oso kezkatuta gaude. Ez dakigu zerizango den, eta galderak besterik ezdauzkagu, erantzunik ez datorrelakoinondik. Ezetz garbirik ez daukagu,baina baietzik ere ez, eta hemen gaude,zer egin asmatu ezinda. Mutrikutik esandigute Madalenak ez direla ospatukoziurrenik eta irailean Kalbarixoko jairikizango ote den ez dakigu. Soraluze, Az-peiti, Villabona... herri askotako plazetanizaten gara gu uda-sasoian, eta oraindenak daude kolokan. Eta gu hortik bizigara. Guk diru-sarrera hori gabe ez dau-kagu plazarako ganadua mantentzekomodurik. Eta mantendu ezin badira, hil-tegira eraman beharko ditugu derrigo-rrean, baina hilda ere ez dugu apenasetekinik lortuko, gure behi hauek okelaaskorik ere ez dutelako eta harakinek ezdituztelako nahi. Egoera, beraz, larriada. Ezinegon handiarekin bizi dugu. Ezdakigu animaliak kendu edo zer egin.Diru-sarrera hori gabe noiz arte eustekomoduan gaude ganaduei? Eutsi, eustea-rren, eusten diozu, baina gastua da, etageu ere etxetik bizi gara. Tailerrean mo-duan da hemen ere. Lana dagoenean200 langile jardungo dira lanean taile-rrean, baina lana erdira jaisten bada,langileak kendu egiten dira, ezta? Bada,hemen, berdin. Luze eusteko ez gaude,baina orain buru batzuk kenduz gero,eta gero handik edo hemendik deitzenbadigute? Ez da erraza asmatzen. Sasoi

honetan aurrekontuak-eta lotzen egon be-harko genuke, ekainetik aurrera plazazplaza hasteko. Elgoibarko Udalarekin ezgara jarri harremanetan oraindik, bainasanbartolomeen aurretik datozen jaiekinere ez dakigu zer izango den. w Bi hilabete hauetan ere kaltea igarriduzue?

Ez, ez horrenbeste. Orain hasten dagure sasoia. Ekainetik aurrera hastengara plazaz plaza, baina aurrez egotenda lana. Plazara irtetea ere ez da men-dian dauden larra-behiak hartu eta ka-mioian sartzea. Preparatu egin behardira. Inori ez zaio gustatzen itxura txa-

rreko ganadua ikustea, eta geuri gutxien.Plazan 5-6 bat lagun ibiltzen gara gutxigorabehera. Gure bueltako lagunakdira, laguntzera etortzen direnak, eta es-kertu behar izaten zaie haiei ere. Aldi ba-terako enpleguaren aldi baterakoerregulazio espedienterik (ABEE, ERTE)eta halakorik ez dago gurean. Mugimen-dua hastea komeni zaigu guri. Ganadua-rekin lan egiteak badu beste kontu batere gutxi aipatzen dena. Urteetako lanaizaten da arraza zaintzearena. Beti ibil-tzen gara apartatzen: hau alferra da,beste honek jotzera egiten du, beste hauzintzoa da... Genetika zaintzea ere ba-dagokigu, eta hori buru batzuk kenduzgero, eten egiten da, eta hori asko kos-tatzen da gero errekuperatzea. Bes-talde, ganadu hauek dira gureingurunera ondoen moldatzen direnabereak, eta natura eta bioaniztasunamantentzeko ezinbesteko eragileak erebadira, mendia garbi mantentzen la-guntzen dutelako.

ANDONI MUGERTZA Arno ganadutegikoa (Mutriku, 1974)

- AINARA ARGOITIA -

“Egoera larria da.Ezinegonez bizidugu. Ez dakigu animaliak kendu

edo zer egin”


KORONABIRUSA14

KULTURA

w Lehenengo eta behin, nola zaude?Osasunez ondo, baina bestela, nahiko kezkatuta. Joan zen

astera arte oso ezkorra nintzen, baina joan zen astean lau-bostdei jaso nituen Udal ezberdinetatik esanez uztailerako zerbait eginnahian ari direla eta horrek apur bat lasaitu nau. Datorren asterakoproposamen bat egin diot Bergarako Udalari. Jaiak dira hemenmaiatzeko azken astean eta Udalarekin hitzartu dut datorren as-tean zuzeneko kontzertu batzuk grabatuko ditudala Gaztetxean,ateak itxita eta publikorik gabe, eta gero grabazio horiek strea-ming bidez emango ditugula jaietan. Diru-sarrera bat izango dut.Ez da gauza handia izango, baina momentu honetan dena daongi-etorria, martxoaren 13az geroztik geldi gaudelako. 2008kokrisialdia aipatzen dute batzuek. Ni hasiberri harrapatu ninduenkrisi hark, 2007an erosi nuelako ganorazko ekipoa, eta ez nuenhorrenbeste igarri. 2015etik aurrera askoz lan gehiago egiten arinaiz, baina. 2015ean 100 kontzertu egiten banituen urtean,orain, izango dira 300 bat, eta jakina, orain, danbatekoa han-diagoa da, enpresak beste egitura bat hartu duelako eta egiturahori ere mantendu behar delako. Uste dut 2021eko udaberriraarte ez garela lanean normal hasiko, eta bitartean laguntzarik ja-sotzen ez badugu, oso zaila egingo zaigu enpresari eustea.w Zenbat lagunek osatzen duzue enpresa? Zein da zuen ego-era?

Nominan hiru langile gaude. Ni autonomoa naiz, eta bestebiek aldi baterako enplegu-erregulazioko espedientea (ABEE) duteaplikatuta. Enpresaren bueltan gabiltzan langile guztien arteaneurek daude egoera onenean. Nik neuk, autonomoa izanda, sub-sidioa kobratuko dut, baina enpresarako ez daukat dirulaguntza-rik. Martxoan kobratu ziguten autonomo-kuotaren erdia etaapirilekoaren erdia itzuliko digutela agindu digute, eta maiatzekoa

ez digutela kobratuko esan, baina ikusi beharko da. Guk, batezere, maiatzetik urrira bitartean egiten dugu lan edo hor kontzen-tratzen da behintzat gure lan-karga handiena, eta tarte horretanbeste langile pila baten beharra izaten dut. Sei-zortzi bat ibiltzengara normalean neguan, baina udan, gehiago. Udan, lan-kargahandiena pilatzen zaigunean, hamabi bat izatera iristen gara.Langile autonomoak edo freenlance ibiltzen direnak izaten diragainerako horiek, neguan aretoetan aritzen direnak lanean, etaudan -eta neguan ere bai tarteka-, niretzat. Udan, eguneko kon-tratuak egiten dizkiet teknikari batzuei, eta beste batzuk, freelan-ceek, fakturatu egiten didate egindako lana. Eta horien egoerabenetan da larria. Autonomo direnek kotizatu dutenaren arabe-rako subsidioa kobratuko dute, eta udan kontratuarekin jardundiren batzuei langabezia dagokie, baina badago bat, esaterako,hilean 100 euro bakarrik kobratzen ari dena. w Espainiako Gobernuak alarma egoera ezarri zuenetik badirahiru hilabete. Zenbat saio galdu dituzue, esaterako?

Martxoaren 13an galdu genuen lehenengo kontzertua, Ma-drilek alarma egoera ezarri bezperan, eta ordutik 60 bat kontzertugaldu ditugu, eta jakina, kontzertu guzti horiek ezinbestean lagabehar izan dituztenez bertan behera, kontratatu gaituztenek ezdute guri ezer ordaindu beharrik izan, ulertzekoa dena bide batezesanda. Guk urtean 300 bat kontzertutan egiten ditugu teknikari-lanak eta kontzertu horietako gehienak udan izaten direla kontuanhartuta, uda-sasoia erdi galdutzat eman dut dagoeneko. Iritsikozaizkigu gauza txiki batzuk, baina hau luze doa eta ez dakit zerizango den. Ostalaritzan bezala, gure sektorean ere baldintzaoso zorrotzak jarriko dituzte lanean hasteko eta horrek ikaragarrizailduko du gure etorkizuna. Batetik, Udalek ez dakite aurrekon-turik izango duten gauzak antolatzeko, ez eta zein baldintzatan

“Gu gabe ez dago ekitaldi publikorik, baina, hala ere,

ez gara existitzen”

R.Sound enpresako jabea da Iñigo Herreros (Bergara, 1975). Soinu eta argiztapen lanak egiten dituzte Euskal Herriko toki askotan, etaezagunak dira Elgoibarren ere, makina bat kultur ekintzetan ibili direlako teknikari lanak egiten. Martxoaren 13az geroztik geldirik daude,eta uda-sasoia ere galdutzat eman dute, hein handi batean. Subsidioa edo aldi baterako enplegu erregulazioari dagokion prestazioa jasotzenari dira hiru langile, baina enpresarentzako laguntza eskatzen dute, enpresak, hilean, 1.500 bat euroko gastua duelako eta dirulaguntzarikezean nekez egin ahal izango duelako aurrera.

- AINARA ARGOITIA -

IÑIGO HERREROS Soinu teknikaria


KORONABIRUSA 15

egin ahal izango dituzten ekintzak ere, eta bestetik, ez dakigu jen-deak nola erantzungo duen. w Nolakoa aurreikusten duzu uda?

Erdi galdutzat eman dut. Esan dizudan bezala, joan zen as-tera arte oso ezkorra nintzen eta pentsatzen nuen datorren uda-berrira arte ezingo nuela lanik egin. Orain argi-izpi bat edobeste ikusten dut, baina horrek ez du esan nahi datorren horre-kin enpresak aurrera egin ahal izango duenik. Hilero 1.500euro galtzen nabil eta alarma-egoera kentzen dutenean aldi ba-terako enplegu erregulazio espedienteak kentzen badizkiguteeta autonomo-kuota kobratzen hasi, hilean 3.000 euro galtzenhasiko naiz. Horregatik, alarma egoera luzatzea eskatzen duguguk, bestela ezingo dugulako jarraitu. Berez, ekainaren 30eraarte luzatu dute, baina orduan kenduko balute, zer? Zenbatekosarrera izango genuke guk?w Kulturaren sektorea osatzen dutenek ohartarazi dute kulturekosistema dela hemen kaltetuena. Greba ere egin zuten api-rilean. Itxialdian inoiz baino beharrezkoago izan du jendeakkultura. Duen balioa aitortzen diogu?

Ez. Konfinatuta egon garen garaian kontzertuetara, zine-mara edo antzokira joatea faltan bota du jendeak, baina egiada azkeneko urteotan kultur eskaintza asko handitu den arren,kontsumoa ez dela proportzio berean hazi. Jendea ez da kon-tzertuetara-eta joaten. Nahiko nuke jendeak gogoeta egiteahonen inguruan eta konfinamenduan izan duten gose hori iza-tea gero ere; kontsumitzea kultura, alegia. Antolatzaileek egi-nahalak eginda ekintzak antolatzen badituzte eta jendeakerantzuten ez badu, antolatzaile horiek hurrengo ez dute ezerantolatuko, antolatzea beti delako lana, beti delako gastua. Fal-tsukeri handia dagoela iruditzen zait. Kontzertu eske jardundiren asko ez dira gero aretoetara joaten. On-line kontsumitunahi dutela? Orain nik neuk egin dut proposamen hori Berga-rarako, ezin dudalako eraman geldi egote hau, baina kontsumoohiturak aldatuz gero jendeak jakin beharko du ba guk ere janbehar dugula, ala? Sortzaileek eurek eta guk jartzen dugun alehori gabe, ez dago kulturarik.w Kulturaren mundu prekario horretan, sortzaile asko bainoikusezinagoak direnak badirela ohartarazi zuen Iban Uriza-rrek hemen bertan. Zuei buruz ere ari zen.

Hala da-eta. Kontzertuetan ere nahikoa ikusezin gara, beltzjantzita goazelako eta jendeak ez duelako gure lana ikusten.Agintariek ere ez dute ikusten guk kulturari egiten diogun ekar-pena. Beraien mitinetarako ere behar gaituzte, baina hala ere,ez dute gure lana ikusten, pentsa! Gu barik ez dago kulturarik,baina ezta mitin, mintegi, hitzaldi eta abarrik ere. Baina baiJaurlaritzaren eta baita Espainiako Gobernuaren dirulaguntzakeskatzeko ere artista erregimenean egon beharra dago derrigor,eta gu ez gaude. Gu ez gara existitzen. Gu ez gara azaltzeninongo epigrafetan dirulaguntzak jaso ahal izateko. Horrezgain, artista erregimenean bageunde ere, jarduerak etenda

izanda ezingo genuke ezer eskatu. Nola liteke baldintza ez-berdinak eskatzea ostalariei edo zerbitzuetakoei eta kulturan arigarenoi? Eta gero, Eusko Jaurlaritzak jakinaraztea zozketabidez erabakiko duela zer ordenatan aztertu kultura arloko pro-fesionalentzako ezohiko diru laguntzen eskaerak... zer nahiduzu esatea ba? Lotsagarria da, negargarria!. Zein mundutanbizi gara, baina! Eta beste kontu bat: dirulaguntzak eskatzeko,urtean ordu kopuru jakin bat kotizatu beharra jartzen dute bal-dintzatzat, baina kultur mundua nola dagoen dakienak badakioso gutxik dutela aukera baldintza horiek betetzeko. Nolanahiere, gauza bat esan nahiko nuke: Jaurlaritzak banatua dueladagoeneko kulturarako agindu duen diru-poltsa hori, diru horiaurtengo aurrekontuetan kulturarako zegoen diru-partida delako.Entzun dut 4,5 milioi euro gehiago jarriko dituztela kulturarako,baina ikusteko dago hori. Nolanahi ere, guk ezin dugu partehartu, ez gaudelako artista erregimenean. Horregatik eskatzendugu laguntza gure enpresentzat. Kulturaren mundu prekario ho-rretan, beraz, ikusezinak gara gu, bai. Ez daukagu hitzarmenikere. Nire nominan soinu teknikaria naizela jartzen du neuk es-katu nielako hori jartzeko aholkularitzakoei, baina zenbat lan-gile daude mundu honetan egiten dutenarekin zerikusirik ezdaukan epigrafe baten barruan, lan-hitzarmenik ez daukagulakosektorean? Nire langile batzuk, esaterako, metalaren merkata-ritza lan-hitzarmenean daude. Egin kontu! Soinu eta argi tekni-kariak, backlinerrak, managerrak... Gu gabe ez dago ekitaldipublikorik, eta hala ere, ez gara existitzen. Aurki manifestu batargitaratuko dugu, sektorearentzako duintasuna eskatzeko.

“Kulturaren mundu prekarioanikusezinak gara gu“


KORONABIRUSA16

w Nola eragin du koronabirusak bidai agentzietan? Nik oporren alorrean egiten dut lan, eta alarma egoera ezarri

zutenetik, enplegua aldi baterako erregulatzeko espedienteannago. Egia da lan egin genuen azken aste hura nahasi samarraizan zela eta igartzen genuela zerbait bazetorrela, baina ostiralhartan etxera joan ginenean ez genuen uste inondik inora astele-henean lanera itzuliko ez ginenik. Lan guztiak erdizka geratu zi-tzaizkigun, ez genuelako pentsatzen bulegoa itxi egingo zutela.Orain ari gara jendeak garai honetarako erosita zeuzkan bidaiakbertan behera uzten, eta alarma egoerak irauten duen bitartean,ezin dugu oporretarako bidairik saldu. Koronabirusak kalte handiaeragin du turismoaren sektorean. Hotel asko itxi dira, eta aire-kon-painiak ere une gogorrak bizitzen ari dira, lanera joateko ere ezindelako apenas bidaiatu. w Zer gertatu da garai honetarako kontratatuta zeuden opo-rraldiekin?

Gure kasuan saiatzen ari gara bezeroei dirua itzultzen. Kasuaketa kasuak daude, eta kasu batzuk antzerakoak izan arren, ezdira berdinak, beraz, bakoitzari bere tratamendua eman beharzaio. Hegaldien kasuan aire-konpainiarekin harremanetan jartzengara, eta beraien irizpideak bete behar izaten ditugu. Batzukdirua itzultzen dute, beste batzuek kopuru berberarekin beste databatean bidaiatzeko aukera ematen dute eta badira urtebetekoepean gastatzeko bonoa ematen dutenak ere. w Nola aurreikusten duzue aurtengo uda? Egongo da bidaia-tzeko aukerarik? Dena ondo badoa, deseskalatzea ekaina amaierarako bukatuta

egongo da, eta guri esan digutenez, uztailean eta abuztuan Es-painian zehar bidaiatu ahal izango da, bai penintsulan eta baitauharteetara ere. Azken batean Espainian turismoak diru asko mu-gitzen du, jende asko bizi da turismotik eta bidaiatzeko aukeraegongo dela esan digute. Sektore garrantzitsua da, eta nire ustezberraktibatu egin behar da, baina segurtasun neurriak hartuta. w Distantziak mantendu behar direla diote adituek, birusarenhedapena eteteko. Nola eragindo du horrek hegaldietan?

Guk entzun dugunez, hegaldiak beteta joango dira, orainarte bezala, baina bidaiari guztiek maskara eta eskularruak era-man beharko dituzte. Hegazkinetan ezin da bi metroko distan-tziarik mantendu, bestela askoz jende gutxiago kabitzen da etaez da errentagarria. Hasieran esan zuten bidaiarien artean jar-leku bat hutsik laga beharko zela, baina badirudi ez dutela neu-rri hori hartuko. Modu horretan prezioa garestitu egingolitzateke, eta hori ere ez zaie komeni, bestela jende gutxiagokbidaiatuko duelako. Oraindik aztertzen ari dira hegaldietakobabes neurriak. Hoteletan, bestalde, Kanaria uharteetan bere-ziki, eskaintza bereziak egiten ari dira, jendea animatzeko.Kontua da bidaiatzeko baimena eman arren, jende askok orain-dik beldurra edukiko duela. Horregatik jendea animatzeko be-herapenak egiten ari dira zenbait hoteletan. w Uda honetan, beraz, gertuagora bidaiatu beharko dugu?

Ba ez dakigu nazioarteko turismoa baimenduko duten, bainaez badituzte mugak zabaltzen, gertuago geratu beharko gara.Hitz egiten ari dira Europa mailako turismoa behintzat baimen-tzeko, kutsatu kopuru antzekoa duten herrialdeen artean, bainaoraindik ez dakigu ezer. Birusaren eboluzioaren arabera hartukodituzte erabaki guztiak. Gertuago bidaiatzeak aukera eman de-zake opor luzeagoak egiteko, baina hori ere ezin da jakin, ego-era honek familien ekonomian eragina izan duelako. Jende askoABEEn dago, beste batzuk langabezian eta beste batzuk lehenbezala daude, beraz, bakoitzaren egoera ekonomikoaren ara-berako oporrak prestatuko ditu. Momentuz jendea geldirik dago,eta nik uste dut faseak nola gainditzen ditugun ikusi arte jendeaez dela hasiko bidaiak erosten. Aurten azken momentura arte itxa-rongo du jendeak, eta gehienak penintsulan geldituko direlaesango nuke.

TURISMOA

“Uztailean eta abuztuan Espainianzehar bidaiatu ahal izango da”

Donostiako El Corte Inglés bidai agentzian lan egiten du LeireArevalo elgoibartarrak. Martxoaren 14tik bulegoa itxita dute,baina udarako itxaropentsu dago, eta uste du, uztailean etaabuztuan Espainia mailako turismoa baimenduta egongo dela.

- AINHOA ANDONEGI -

LEIRE AREVALOEl Corte Inglés bidai agentziako langilea


KORONABIRUSA 17

BIZIPOZA

Martxoaren 14an, Mendaron Motxaila Eguna ospatze-koa ziren egunean, alarma egoera ezarri zuen Espai-niako Gobernuak eta konfinatzera behartu herritarrak.

Eta hiru egunera, martxoaren 17an, ekimen berezi bati ekin ziotenBizi Poza txarangako hiru kidek: Xeber Loiolak, Edurne Olazaba-lek eta Josu Motrikok, sare sozialen bidez herrian zabaldu zenproposamen bati helduta. Herritarrek eskura zituzten erremintakhartu eta leiho eta balkoietatik Mendaroko Martxa jotzeko eska-tzen zuten mezu hartan. Txarangara ere iritsi zen proposamena,eta Martzela Osoro plazara leiho eta balkoiak dituzten txaran-gako hiru kide hauek, elkar xaxatuta eta instrumentuak hartutaagertu ziren iluntzean leihora. Jo zuten Mendaroko Martxa zuze-nean eta estimatu zieten auzotarrek. Biharamunean, Egoi Motri-kok, Josuren semeak, mezua bidali zien Loiolari eta Olazabali,bigarren eguneko kantua zein izango zen galdezka, jarraitzeraxaxatuz alegia. Eta 5 urteko umeari ezin ezetzik esan!. Halaxe,geroztik, iluntzero-iluntzero irten dira leihora txarangako hiru kidehauek. 62 egunez, egunero, kantu bat jo dute hutsik egin gabe,eta tarteka, auzotarren urtebetetze egunetan, bi ere bai. Domekaneman zioten azkena ekimen honi, eta iraun duen bitartean, kantubakar bat ez dute errepikatu. Ez zaie erraza egin, hiru instrumentuizatean, kantutegiko kantu asko ezin izan dituztelako jo, eta horrielkar ikusi gabe, nork bere etxetik, distantziara eta oihartzun han-dia sortzen den plazara begira jotzea gehitu zaizkiolako. Bainamoldatu dira, eta eskertu diete auzotarrek, bereziki itxialdiarengarai gogorrenean.

Giro berezia sortu dute Martzela Osoro plazan, bestela hutsaeta bizitasun handirik gabea den plazan, eta auzoko bizilagunekeurek ere harreman berezia egin dute haien artean, ekimen honiesker. Txarangako hiru kideren saioari Paul Lopez auzoko gazteakeman die azkena egunero-egunero. Txarangakoek bukatu ostean,kantu bat jarri ohi zuen Lopezek etxean zuen megafonotik, eta

txalo zaparrarekin bukatu ohi zuten egunekoa. Baina benetakoazkena domekan eman zioten. Berez, maiatzaren 24rako zuteniragarria azkeneko emankizuna, baina joan zen astean bestedeialdi bat zabaldu zen sare sozialetik, zeinean eskatzen zen do-mekan sekula baino handiagoa izatea 20:00etan osasungintzakoprofesionalei eskaini ohi zitzaien txalo-zaparrada. Txarangakogainerako kideekin berba egin, eta deialdi horrekin bat eginzuten. Eta balio izan zien hiru hilabetez eutsi dioten ekimenari me-rezi zuen azkena emateko. Txarangako gainerako kide guztiekinbatera Martzela Osoro plazara batu ziren Loiola, Olazabal etaMotriko aita-semeak eta hiru kantu jo zituzten: El Rey, ekimenahasi zutenean jo zuten lehenengo kantua; Resistiré, itxialdian sonahandia hartu duen kantua, eta Bukatu da, bukatu da, Euskal Tele-bistako Funtzioa saioak modan jarri zutena. Martzela Osoro pla-zara leiho eta balkoiak dituzten auzotar askok etxetik jarraitu zutensaioa, orain arte moduan, baina beste asko plazara jaitsi zireneta handik jarraitu zuten, beste herritar askoren antzera. Txaran-gakoek hiru kantu horiek jo ostean, kantu bat jarri zuen Paul Lope-zek, eta Udalak santanak bertan behera lagako zituela iragarrieta astebetera, jai-usaina itzuli zen Mendarora

Bideoak: barren.eus

Edurne Olazabal, Paul Lopez, Josu eta Egoi Motriko aita-semeak eta Xeber Loiola.

Konfinamenduko bizipoza


w Martxoaren 13an bertan behera geratu ziren kultur ekitaldiguztiak eta kulturgune guztiak itxi zituzten, museoak barne.Espero zenuten?

Konfinamenduaren aurreko egunetan, museoko lagun direnenpresetako kideen bitartez Txinan gertatzen ari zenaren berri izangenuen, baina ez genuen pentsatu Euskal Herrira horrelakorik iri-tsiko zenik. IMHn ikasten ari diren txinatarrak ahoko maskarekinikusten genituen, baina orain dela bi hilabete inork ez genuenuste gaur gu ere egoera horretan egongo ginenik. Sinestezina egi-ten da. w Une hartatik, nola moldatu zarete? Zein egoeratan daudemuseoko langileak?

Argi neukan ezer gertatu aurretik museoa itxi egin behar ge-nuela, eta martxoaren 14ko goizean lanera joan ginen arren, mu-seoa itxi egin genuen. Gizarte osoaren konpromisoa eskatzen duhorrelako pandemia batek, eta kasu hauetan lehentasuna norbe-raren eta gainerako guztien osasuna bermatzea izan behar da.Museoan mota askotariko bisitariak izaten ditugu: ikasleak eta ira-kasleak, enpresariak, jubilatuak, atzerritarrak... Birusa erraz za-baldu zitekeela iruditu zitzaigun, eta onena museoa ixtea izangozela erabaki genuen. Egia esanda, ez naiz damutzen hartutakoerabakiaz. Gauza luzatzen zihoala ikusita, apirilean enpleguaaldi baterako erregulatzeko espedientea eskatu genuen langile-entzat eta horrela gaude momentuz. Baina zorionez osasuntsugaude, eta ez da gutxi! w Nola eragin du koronabirusak zuen jardunean?

Erabat eragin digu. Aurtengorako, gainera, bisita asko geni-tuen lotuta Bilbon egiten den Makina Erremintaren azokaren ha-rira. Espainiako eta atzerriko jende asko gerturatzen da makinaerremintaren azokara, eta azokak iraun bitartean ikastetxe askorenbisita jasotzen dugu museoan. Alde horretatik, gure agendakoerreserba guztiak bertan behera gelditu zaizkigu. Bestalde, ma-kina erremintaren azokan bertan antzinako ofizioen erakustaldia

egitea pentsatuta geneukan, eta hori ere ezin izango dugu egin.Ikusi egin beharko dugu azaroan egiteko aukerarik ote daukagun.Urteko programazioari dagokionez, bestalde, ekintza guztiak mol-datu behar izan ditugu. Aurten, jarduera gehienak ikastetxeetarabideratuak genituen eta COVID19aren ondorioz, gelakako bisi-tarik ez dugu izango. Irailean ikusi beharko dugu nola hasten denikasturtea. Egoera zein den ikusita, Elgoibarko elkarte ezberdine-kin harremanetan jarri naiz, eta Eusko Jaurlaritzatik museoa zabal-tzeko baimena ematen digutenerako ekintzak prestatzen ari naiz.Ikusi egin beharko dugu zein aukera dauden apurka-apurka etaahal dugun heinean herria bizirik mantentzeko.w Astelehenean Museoen Nazioarteko Eguna izan zen. Ohikoospakizunik ezin zenez egin, nola ospatu zenuten?

Beste ospakizun mota bat neukan pentsatuta egun horreta-rako, baina egitaraua aldatu behar izan nuen. Aurten, museoakezin izan du bisita fisikorik jaso itxita zegoelako, beraz, bisita gi-datu birtuala prestatu dugu bideoen bidez. Tolosako bi mutil gaz-tek zaharren egoitzetan kalera irten ezin diren aitona etaamamentzat bideo bat grabatu zuten aurreko urtean, eta, horrenharira, adinekoentzat ez ezik, mundu guztiarentzat museoko ateak

KORONABIRUSA18

MUSEOAK

“Ekainaren 1ean daukagu asmoa museoa publikoari

zabaltzeko”

Museoen Nazioarteko Eguna izan zen astelehenean, bainaalarma egoeran gaudenetik, museoak itxita daude. Hori dela-eta, ateak itxita ospatu behar izan zuten eguna museoek, tar-tean Elgoibarko Makina Erremintaren Museoak. Bertatik bertarabisitatzeko aukerarik izan ez zutenez, herritarrak bisita birtualbat egitera gonbidatu zituzten museoko arduradunek, 360 gra-dutan egindako bideoei esker. Barren.eus atarian ikus daitezkebideoak. Museoen Nazioarteko Eguna aitzaki hartuta, Bea An-sola Makina Erreminta Museoko zuzendariarekin hitz egin dugu,koronabirusak nola eragin dien jakiteko.

- AINHOA ANDONEGI -

BEA ANSOLAMakina Erremintaren museoko zuzendaria


KORONABIRUSA 19

irekitzea ekintza polita dela iruditu zait. Espero dut museoak bisitabirtual pila bat jaso izana. w Espainiako Gobernuak lehenengo fasean eman du liburute-giak eta museoak zabaltzeko aukera, baina Jaurlaritzak ekai-nera arte itxita mantentzea erabaki du. Nola hartu duzuemurrizketa hori?

Fundazioa garen aldetik, museoa irekitzea edo ez, gure era-bakia da. Dena dela, ekainaren 1ean daukagu museoa berrizpublikoari zabaltzeko asmoa. w Makina Erremintaren museoak eskola-umeekin egiten dulan. Nola aurreikusten duzu ikasturte berria? Eskola umeekin lan asko egiten dugu, bai, eta aurten, gainera,Elgoibarko bi ikastetxerekin lankidetzan proiektu interesagarri batgeneukan esku artean, baina COVID19aren eraginez, gure ar-teko komunikazioa eten egin da. Nahikoa daukagu denok unehonetan bakoitzak bere etxetik, guraso, irakasle, sukaldari, garbi-tzaile, psikologo eta bestelako lanak egiten. Espero dut gauzakbere onera bueltatzen direnean gaiari helduko diogula, bainaorain momentuan beste lehentasun batzuk daude eta proiektu horibigarren plano batera pasatu da. Ikasturte berria ez dut oso argiikusten. Adituek diote udazkenean berriz ere birusa zabaldu dai-tekeela, beraz zuhurtziaz jokatu beharko dugu denok. Irailerakopentsatuta genituen Bizilabe tailerrak ere ez dakit egin ahalizango ditugun. Bestalde, enpresetako bilerak ere ez dakit eginahal izango ditugun museoan, luntxak ere agian ezin izango diraegin... Egia esanda gure diru-sarrera horiek bertan behera gelditudira. Aurtengoa urte gogorra izango da. Beste kultur jarduera ba-tzuk ditut buruan orain eta horretan nabil buru-belarri. Herriko era-gileekin eta kultur elkarteekin harremanetan nago irailera begira,ea zerbait polita egiteko aukera dauka-gun. Egia esan, egunetik egunera, biru-saren inguruko informazio gehiagodaukate laborategietan birusari aurre egi-teko eta horrela izanda, akaso iraile-rako txertoa ere izango dugu. Ikusibeharko dugu nola doan guztia.w Museoaren jarduera osasun berme-ekin betetzeko aukerarik ikusten alduzu?Museoan hiru pertsona bakarrik gaudelanean, Valentin Larrañaga makinen ar-duraduna, Pedro Ortuondo zuzendariohia (ordu solte batzuk egiten ditu) etani zuzendari moduan. Eusko Jaurlaritzakkoronabirusaren transmisioa saihestekoemandako gomendioak jarraitu ezkero,ez dut uste arazorik dagoenik gure ka-suan. Museoko espazioa oso handiada, eta aforoa neurtuz gero, ez dagopertsonen artean bi metroko distantzia

lagatzeko arazorik. Eskuak garbitzeko gela daukagu sarreran etakomunean ere eskuak sarri-sarri garbitu ahal dira xaboia eta ura-rekin. Lehortzeko erabilera bateko eskuohiala daukagu eta langi-leentzako maskarak ere baditugu. Gainera, museoko garbiketazerbitzua indartu dugu ekainera begira.w Koronabirusak museoaren helburuak aldatzea eragin dizue?Bete ahalko ditu museoak aurrerantzean bere helburuak?

Aurtengo programaren helburu nagusia gazteak industriarahurbiltzea eta museoa bera ezagutzera ematea zen. Museoagelan ikusitakoaren eta ikasitakoaren osagarri izan behar da,ikasleari kontzeptuak barneratzen lagunduko diona. Ikasleei ma-nipulatzeko, esperimentatzeko edota parte hartzeko aukera es-kaini nahi diegu, eta museoan ikusten dutena ikasketaprozesurako beste baliabide bat izan behar da. Hezkuntzakokorronte pedagogiko berriei jarraituz, erronka bidezko ikasketasustatu nahi dugu museotik. Museora bisitan etorri aurretik ikas-tetxeekin lankidetzan, Lehen Hezkuntzako eta Bigarren Hezkun-tzako ikasleentzat museoarekin zerikusia duten UnitateDidaktikoak prestatzen hasiak ginen, gure historia industriala,teknologiaren eboluzioa eta gaur egungo enpresetako erreali-tatea gertutik ezagutzeko, baina koronabirusaren kontu honekin,irakasleek nahiko lan daukate beraien egunerokotasun berezihonetan, nik nire proiektuarekin beste burukomin bat gehiagoemateko. Momentuz, beraz, nire kabuz nabil ahal dudan guztiaegiten, baina beraien falta handia daukat, beraiek dakitelakoinork baino hobeto zeintzuk diren ikasleen ezagutzak eta be-harrak. Azken hitz hauetan, ikasleen, irakasleen eta gurasoenlana txalotu nahiko nuke. Tokatu zaigun egoera berezi honiaurre egiteko, ahal dugun guztia egiten ari garelako.

“Gazteak industriara hurbiltzea eta museoabera ezagutzera ematea da aurtengo helburua”


MERKATU TXIKIA20

Etxaldeen Administraziorako-Gradu ikasketen ardu-

raduna Alcala de Henareseko Unibertsitatean, eta Gi-

puzkoa, Bizkai eta Arabako, Errioxako eta

Kantabriako ikastetxeetan. Zuzenbidean lizentzia-

tua. Kolegiatu zenbakia: 749

660 969 679 [email protected]

ROSA Mª PINTADO

AHOLKULARI KOLABORATZAILEASan Bartolome, 2

Etxebizitza bat daukat terrazarekin, eta terraza ixtea pentsa-tzen ari naiz. Jakin nahi nuke lizentzia lortuz gero itxi dezake-dan, nahiz eta Komunitateko Estatutuek terraza ixtea debekatu.

Egoera batzuetan, Estatutuek ahalbidetzen dute terrazak dituztenpisuen jabeek edo horien erabilera duten bizilagunek terraza ixtea, oso-tasunean edo partzialki. Baina badaude kasuak Komunitateko Estatu-tuek espresuki debekatzen dutena terrazak ixtea. Kontuan izan behardugu terrazak, jabetzakoak izan edo haien erabilera esklusiboa izan, Ko-munitateko elementu komunak direla konfigurazioari eta estetikari da-gokienez. Kasu horiek bereizi egin behar dira, estatutuak sortutakounearen arabera. Estatutu horiek eraikinaren sustatzaileak idatzi baditu,baimen hori ez da baliozkoa izango, elementu komun baten aldaketakjabekide guztiei eragiten baitie, eta guztien artean adostutako baimenalortu beharko da. Aldiz, estatutuak jabe guztiek aho batez onartu bazi-tuzten, eta baimen hori jasota badago, orduan ez da beharrezkoa izangoJabeen Batzarrak gaiari buruzko beste adierazpenik egitea, eta guztizlegezkoa izango da jabeek terrazak eta teilatupeak itxi ahal izatea.

Ondorioa. Udal ordenantzek terrazak ixteko aukera ematenduten kasuetan eta obrak egiteko lizentzia lortzen denean, Ko-munitateak aho batez onartzen ez baditu, ezingo dira itxiturakgauzatu. Kasu horretan, obrak egiten badira, Komunitateak edoedozein jabek demanda zibila jarri ahal izango dio Komunitatekoaraudia hautsi duen jabeari.

LANA...............................................EskaerakAdinekoak edo umeak zaintzeko eta garbi-keta lanak egiteko prest nago. Orduka edojardun osora. ( 632 415 374 ---------------------------------------------------------------------------------------------------Edozein lan egingo nuke. Erizain laguntzaileikasketak ditut. ( 647 336 626 ---------------------------------------------------------------------------------------------------Adinekoak zainduko nituzke, etxeko langilemoduan ere bai. Titulua daukat. ( 631 121 148 ---------------------------------------------------------------------------------------------------Magisteritza ikaslea umeak zaintzeko eta es-kola partikularrak emateko prest. Euskaldunanaiz. ( 684 221 398 ---------------------------------------------------------------------------------------------------

Adinekoak edo umeak zaintzeko prest nago.Titulu soziosanitarioa daukat. Garbiketa lanakegiteko ere prest nago. Euskalduna naiz. ( 626 490 986---------------------------------------------------------------------------------------------------Nagusiak zaintzen egingo nuke lan, etxekolangile moduan nahiz asteburuetan. Garbiketalanak, plantxa eta sukaldeko lanak egiteko ereprest nago. Esperientzia daukat eta arduratsuanaiz. ( 632 355 103---------------------------------------------------------------------------------------------------Adinekoak edo umeak zaintzeko eta garbi-keta lanak egiteko prest nago. Orduka edoetxeko langile moduan. ( 631 895 039---------------------------------------------------------------------------------------------------Adinekoak edo umeak zaintzeko eta garbi-keta lanak egiteko prest nago. ( 685 386 485---------------------------------------------------------------------------------------------------

Adinekoak zainduko nituzke. Erreferentziaonak dauzkat. ( 688 735 551---------------------------------------------------------------------------------------------------Adinekoak nahiz umeak zainduko nituzke. Ar-duratsua naiz eta berehala lanean hastekomoduan nago. ( 615 526 482---------------------------------------------------------------------------------------------------Adinekoak eta gaixoak zaintzeko prest nago.Euskalduna naiz. ( 617 571 210---------------------------------------------------------------------------------------------------Adinekoak nahiz umeak zaintzeko edo garbi-keta lanak egiteko prest nago.( 640 031 348

Merkatu txikiko iragarkiak hiru astez argitaratzen ditugu. Salmenta eta alokairu iragarkiak ordaindu egin behar dira.

Etxebizitzak, garajeak eta lokalak: 18€ (alokairua) - 22€ (salmenta). Autoak saltzea: 18€ . Bestelakoak: 10€.

Iragarkiari erretratua jarriz gero, 6€ gehiago ordaindu behar dira.

BAZKIDEENTZAKO PREZIOAK:

Etxebizitzak, garajeak eta lokalak: 15€ (alokairua) - 20€ (salmenta). Autoak saltzea: 15€. Bestelakoak: 8€.

Iragarkiari erretratua jarriz gero, 5€ gehiago ordaindu behar dira.


ZORIONAK 21

Zorionak, Iñigo,maiatzaren 27an5 urte beteko ditu-zulako. Oso ondopasatu, eta muxuasko, batez ere,Mikelen partez.

Zorionak, Ga-razi, atzo urtebat egin zenue-lako. Etxekoen etaaitona eta amoñi-ren partez. Muxuerraldoi bat, mai-tea.

Zorionak, Jone,polit hori, bihar 4urte beteko dituzu-lako. Muxu handibat, etxekoen par-tez.

Mila kilo zorion,Eneko, familia-koen partez.Muxu pila eta es-tutu handi bat,etxekoen partez.

Etxeko printze-sari, zorionak!Dantza asko eginUnai eta Perure-kin. Familia osoa-ren partez, muxupotolo bat.

Argazkiak eguazten eguerdia (12:00ak) baino lehen ekarri behar dira BARRENeko bulegora, edo [email protected] e-postara bidali.

Botika ordutegiak 09:00 - 13:00 / 16:00 - 20:00GUARDIAK Egunez: 09:00-22:00 Iluntzean: 20:00-22:00 Larunbatak: 9:00-14:00 (*)

Urte guztian, gauez: 22:00-09:00Barandela - Ziriako Agirre kalea, 4 (Eibar)

943 206 984* Fernandez:

Herriko enparantza, 4Garagartza (Mendaro)

943 756 142

* Ibañez:Rekalde, 1 (Soraluze)

943 751 638

* Oruesagasti: Kalebarren, 9 (Soraluze)

943 751 384

Alarma egoerak irauten duen bitartean, Elgoibarren guardiako botikarik ez dagoen jai egunetan Yudego farmazia zabalik egongo da, 10:00etatik 13:00etara.

Erretratu bakarreko agurra: 4’50€. Argazki bikoitza: 7€. Hirukoitza: 9€. Hiru lagunetik gorako taldeak:15€

ELGOIBARKO IZARRAKO BAZKIDEENTZAKO PREZIOAK Erretratu bakarreko agurra: 3’50€. Argazki bikoitza: 6€. Hirukoitza: 8€. Hiru lagunetik gorako taldeak:12€

Argazkiak eguazten eguerdia (12:00etarako) baino lehen ekarri behar dira BARRENeko bulegora, edo [email protected] e-postara bidali.

22 BARIXAKUA 23 ZAPATUA 24 DOMEKA 25 ASTELEHENA 26 MARTITZENA 27 EGUAZTENA 28 EGUENA 29 BARIXAKUA

Egunez Arriola

Egunez

*Fernandez

*Garitaonandia

Egunez

*FernandezEgunezYudego

Egunez

*OruesagastiEgunez

BarrenetxeaEgunez

*IbañezEgunez

Garitaonandia

Iluntzean Arriola

Iluntzean---

Iluntzean---

Iluntzean Yudego

IluntzeanYudego

IluntzeanBarrenetxea

Iluntzean Barrenetxea

IluntzeanGaritaonandia

Zuen zorion irribarrea urrea balitz, abe-ratsak izango ginateke. Zorionak zuenurrezko ezteietan, familiako guztion par-tez. Maite zaituztegu.

Zorionak, hirukote! Maiatzaren 20, 21 eta 25! Hiru egunospatzeko! Oso ondo pasa! Familiakoen eta bereziki, Oina-tzen partez.

Maiatzaren 4tik 20ra hildakoak . Begoña Altuna Leyaristi85 urte. Maiatzaren 04an hil zen. Elgoibar.

. Juan Zinkunegi Iza82 urte. Maiatzaren 15an hil zen. Elgoibar.

. Oier Etxaniz Beneitez

. Nicolas Arrieta Arrieta78 urte. Maiatzaren 16an hil zen. Elgoibar.

. Maria Etxabe Ariznabarreta88 urte. Maiatzaren 18an hil zen. Elgoibar.


ARTISTA BAT NAIZ NI...22

EleneIzagirreRejas, 5 urte,Elgoibar

“Traktore bat marraztu dut, zuhaitzen artean”

MauleBengoetxeaMaiora,8 urteElgoibar

“Eguzpazioa. Espazioa margotzea probatu nahi nuen eta horregatik espazio ontzi bat eta eguzkia margotu nituen.”


Isiltasunean izan dirazure lana eta bizitza,

beti izango zaragure oroimenean eta bihotzean.

Etxekoak

Nikolas Arrieta Arrieta2020ko maiatzaren 16an hil zen, 78 urte zituela.

Senideak bihotzez eskertzen ditu jasotako doluminak.

Juan Zinkunegi Iza2020ko maiatzaren 15ean hil zen, 82 urte zituela.

Sendiak bihotzez eskertzen ditu jasotako doluminak.

Maria Etxabe Ariznabarreta2020ko maiatzaren 18an hil zen, 88 urte zituela.

Sendiak bihotzez eskertzen ditu jasotako doluminak.


koronabirusaren aurka, lehen lerroan€¦ · aita agirre kulturgunea, 3, 3. ezk. - 20870 elgoibar...

Documents