hegoafrikako munduko kopa 2010 - berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten...

8
Dena ongi dabil Munduko Kopari etorkizun iluna iragarri ziotenek ez dute asmatu 4-5 Badatozenak Ezezagunak ziren jokalariak ari dira munduratzen 2-3 Atzo futbolik ez zenez... ... penalti bat jaurtitzera doana bezain libre sentitzen naiz. Beste zerbaiti buruz idatz nezake. Ordena bakarra, alfabetikoa. Haizea Errota haizeak darabil. Edo haizea errotak daragi? Ilargia Esaten dugu mundu hau gastatzean ilargira joango garela. Edo Euskal Herria hemen egin ezin badugu ilargian egingo dugula. Baina han ez dago grabitaterik, eta orduan pentsatu ez duguna da harri jasotzaileekin zer egingo dugun. Zeren eta karga altxatzeak ez du inongo meriturik izango, kargarik ere ez baita izango han, izan. Eta harri jasotzailerik gabe guk ezin dugu bizi. Edo? Mundua Jabulania elur bola bat da. Elur bola gero eta handiago egiten joaten da. Ez dakit lur bolari ez ote zaion aurkakoa gertatzen. Badute batzuk loreei hitz egiteko ohitura, halako goizeroko usadio bat. Mafaldak lur bolari galderak egiten zizkion. Hitler, berriz, erantzunen bila hasten zen, hark zerbait galdetu izan balio bezala. Horretan bazuten antza Mafaldak eta Hitlerrek. Biek egiten zioten lur bolari hitz. Charlotte Chaplinek ere bai. Edo ez, hark hitz ez, mutua baitzen. Lur bola bera den bezala, funtsean. Zertan gabiltzan Nondik gatoz? Eta nora goaz? dira bi galdera handiak. Baina horiekin gutxiago kezkatu, eta inori ez al zaio otu galdetzea zertan gabiltzan? Horra galdera bat, ene ustez, urgentzia ez ezik garrantzia ere baduena. 1863 Amets Arzallus Pozik egoteko moduan Lehen atseden eguna eduki dute, txapelketa hasi zenetik 19 egunera. 32 selekzio ziren hasiera batean, eta orain zortzi baino ez dira geratzen JORGE ZAPATA / EFE berria 2010eko uztailaren 1a, osteguna HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010

Upload: others

Post on 24-Sep-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010 - Berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen. Hilabete batzuk lehenago Andrea Rusottori

Dena ongi dabilMunduko Kopari etorkizuniluna iragarri ziotenek ez dute asmatu 4-5

BadatozenakEzezagunak zirenjokalariak ari diramunduratzen 2-3

Atzo futbolik ez zenez...... penalti bat jaurtitzera doana

bezain libre sentitzen naiz. Bestezerbaiti buruz idatz nezake.Ordena bakarra, alfabetikoa.

HaizeaErrota haizeak darabil. Edo haizea errotak daragi?

IlargiaEsaten dugu mundu hau

gastatzean ilargira joango

garela. Edo Euskal Herriahemen egin ezin baduguilargian egingo dugula. Bainahan ez dago grabitaterik, etaorduan pentsatu ez duguna daharri jasotzaileekin zer egingodugun. Zeren eta kargaaltxatzeak ez du inongomeriturik izango, kargarik ereez baita izango han, izan. Etaharri jasotzailerik gabe guk ezindugu bizi. Edo?

MunduaJabulania elur bola bat da.

Elur bola gero eta handiagoegiten joaten da. Ez dakit lurbolari ez ote zaion aurkakoagertatzen. Badute batzuk loreeihitz egiteko ohitura, halakogoizeroko usadio bat. Mafaldaklur bolari galderak egitenzizkion. Hitler, berriz,erantzunen bila hasten zen, harkzerbait galdetu izan balio bezala.

Horretan bazuten antzaMafaldak eta Hitlerrek. Biekegiten zioten lur bolari hitz.Charlotte Chaplinek ere bai. Edoez, hark hitz ez, mutua baitzen.Lur bola bera den bezala,funtsean.

Zertan gabiltzanNondik gatoz? Eta nora goaz?

dira bi galdera handiak. Bainahoriekin gutxiago kezkatu, etainori ez al zaio otu galdetzeazertan gabiltzan? Horra galderabat, ene ustez, urgentzia ez ezikgarrantzia ere baduena.

1863AmetsArzallus

Pozik egoteko moduan Lehen atseden eguna eduki dute, txapelketa

hasi zenetik 19 egunera. 32 selekzio ziren hasiera batean, eta orain zortzi baino ez dira geratzen

JORG

E ZA

PATA

/ EF

E

berria 2010eko uztailaren 1a, osteguna

HEGOAFRIKAKOMUNDUKO KOPA 2010

Page 2: HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010 - Berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen. Hilabete batzuk lehenago Andrea Rusottori

berria2010eko uztailaren 1a, osteguna

Jokalari onak ziren Munduko Kopa hasi aurretik, baina futbolzalejakintsuenek aipatzen zituztenak soilik. Beren selekzioekin azkenasteotan egin duten ekarpenak bultzada ederra eman die, ordea.

Munduko Kopa 2010 Gure gaia 2

Ezagutzen ditugu

Luis Suarezek (Salto, Uruguai,1987) hamalau urte baino ez

zeuzkan. Ume bat zen. Ricardoentrenatzaileak, ordea, gizon batibezala heldu zion paparretik.«Arreta jartzen ez baldin baduzu,ondo entrenatzen ez baldin baza-ra, zoaz hemendik!». Irabaztenzuen diru apurra edanean edo txi-

kikerietan ezin zuela xahutu kon-turatu zen Suarez. Montevideko-ko Nacional taldeko harribitxie-tako bat zen, eta Ricardorekin se-sioa izan ondoren argi ikusi zuenfutboletik bizitzeko adina ta-lentu bazuela. Bartzelona-ra joan zen, Sofia neska-lagunarekin bildu, etaesan zion futbolari iza-teko behar bezainbestesakrifikatuko zela, seku-la ez zutela diruaz arduratubeharko. Bederatzi urte geroago,Munduko Kopako izarretako batda.

Futboletik bizi da, eta futbolabizi du Uruguaiko aurrelariak.

Horregatik, sailkapen faseanUruguaik Argentinaren kontragaldu zuenean, hiru egun pasa zi-tuen bidali zizkioten mezuei eran-tzun gabe; posta elektronikoa ire-

ki gabe. «Barkatu, oso tristenago», argitu zuen gerora.

Kolpe ederra hartu zuenorduan.

Askotan hartu ditu,halere. 9 urte zituenean

etxetik alde egin zuenharen aitak, emaztea eta

zazpi seme-alaba atzean utzita.«Oso-oso gogorra egin zitzaidan».Salto jaioterritik Montevideo hi-riburura jo behar izan zuten. Fa-milia aurrera ateratzeko lanean

hasi zen, garbitzaile, baina lagun-tza handiena amonak eman zien.«Beragatik ez genuen goserikpasa». Baina gutxi falta izan zi-tzaion okerreko bidea hartzeko.«Gauez irteten hasi nintzen, de-zente edaten nuen...». Harik etaRicardok paparretik heldu zionarte.

Segituan, 18 urterekin, Nacio-nalen lehen taldean nabarmenduzen, eta 2006ko udan jauzia Euro-para: Herbehereetako Groninge-nera. Denboraldi batean hamabigol sartzea nahikoa izan zenDanny Blind Ajaxeko idazkariteknikoa zenaren arreta deitzeko.7,5 milioi euro ordaindu, eta aja-

cied taldera. Hegalean edo punta-puntan jokatuta, esperotako mai-la eman du Luis Suarezek: 17, 22eta 35 gol hurrenez hurren azke-neko hiru sasoietan. «Irabazle hu-tsa da; arriskutsuegia ate aurre-an dagoenean», esan du Suareziburuz Robert Witschge Ajaxekobigarren entrenatzailea zenak. «Baloia hanketan duenean ez da-kizu zer egingo duen», EnyongEnoh taldekideak berari buruzesandakoa. Gola sartzen duene-an, behintzat, eskuetako bateanpistola bat balu bezala ospatzendu. «Keinu jakin bat eduki nahinuen». Ricardo entrenatzaileakberarekin eduki zuena bezalakoa.

01.Luis Suarez Errieta hura

Luis Suarez Uruguaiko selekzioko aurrelaria, joan den larunbatean, Hego Koreari final-zortzirenetan irabazi ondoren. LAVANDEIRA JR / EFE

Alexis Sanchez, entrenatzen. EFE

4 partida333 minutu

3 gol

Tocopilla hirian segituan kon-turatu ziren Alexis Sanche-

zek (Tocopilla, Txile, 1988) bazue-la zerbait Arauco taldearekin jo-

katzen zuten beste umeen alde-an. Alexander Kurvotic alkateakharen partida bat ikusi zuen, etafutbolean jokatzeko oinetakoparea oparitu zion bereha-la. 15 zituen, eta aurrene-ko parea zuen hura. Ge-rora mordoa txikitu duatzelariei izkin eginezeta hegalak alderik aldekorrika bizian zeharkatuz.Segituan hasi zen nabarmentzen,eta 17 urterekin egin zuen debutaTxileko Ligako Lehen Mailan, Co-breloarekin. Sasoi hartan 17 ur-

tez azpikoen torneo bat jokatuzuen Txileko selekzioarekin, etamundu guztiko klub onenen arre-

ta bereganatu, ManchesterUnitedena eta Liverpoole-

na barne. Udinese Italia-koak fitxatu zuen, bai-na, hiru milioi dolar or-dainduta. Italiara joan

zen. Baina, artean gazte-egia zenez, Colo-Colora ur-

tebetez utzita. Eta, gero, Argenti-nako River Platera. 2008ko udan,ordea, Udinesekoek deitu zioten.Baietz, bazuela Italiara joateko

garaia; Calcio-an trebatzeko pun-tuan zegoela jada. Eta ez zaie da-mutu. Sanchez da munduko he-galeko jokalaririk onenetakoa.Gol gehiago sartzea falta zaio, or-dea. «Izkin egitea, eta ateak ireki-tzea gustatzen zait», adierazi izandu. Ivan Zamorano Txileko joka-lari handia izandakoaren ustez,geldiezina da Ume zoragarria:«Hari baloia kentzeko, ostikoak jobehar zaizkio». Ostikoka ez, bainaEuropan jada dezente dira txile-tarra erosteagatik sesioan dabil-tzan taldeak.

02.AlexisSanchez Ume zoragarria

4 partida335 minutu

0 gol

Igor Susaeta

Page 3: HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010 - Berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen. Hilabete batzuk lehenago Andrea Rusottori

berria2010eko uztailaren 1a, osteguna Gure gaia Munduko Kopa 2010 3

Annan Ghanakoa. EFE

Talde handi ia guztietan Ant-hony Annanen (Accra, Gha-

na, 1986) traza daukaten jokalari-ren batek jokatzen du. Fisikokiindartsua, nekaezina, taktikokinahiko diziplinatua eta balekoteknika daukana izaten da. Nor-

malean, afrikarra. Ba, Annanekezaugarri horiek guztiak dauzka,baina ez du handi batean joka-tzen, Rosenborg Norvegiakoanbaizik. Dena dela, Mundu-ko Kopa bikaina egitenari da, eta berandu bai-no lehen talde handirenbatek fitxatuko du. Zaindago, hortaz.

Gainera, jokalariak be-rak goratzen du bere burua besteinork baino lehen. «Munduko Ko-parako sailkatze fasean ez naiz jo-kalari soila izan, jokalari garran-tzitsua baizik», adierazi zuenorain hilabete batzuk. Baina arra-zoia dauka: Kingson atezainaren

ondoren partida gehien jokatuzuena izan zen. Claude Le Roy2006 eta 2008 artean Ghanako

hautatzailea izan zenak Clau-de Makeleleren antza har-

tzen dio. Beste batzuek,berriz, Michel Essienselekziokidearena. An-nanen idoloetako bat

da, hain zuzen, Chelsea-ko jokalaria. Txikitan, or-

dea, Pablo Aimar zuen gustuko.Aimar talde handietan aritu da.Annan, ordea, zain dago momen-tuz. Bitxikeria gisa, Kofi AnnanNazio Batuen Erakundeko presi-dente ohiaren lehengusua da ha-ren aita.

03.AnthonyAnnanZain dago

4 partida390 minutu

0 gol

Oezil Alemaniakoa, Kingson Ghanakoaren aurrean. SRDJA SUKI / EFE

Hamsik, Eslovakiak Italiari gol bat sartu ondoren. EFE

A lemaniarra da erabat. Hanjaiotakoa. Gelsenkirchenen

(1988). Baina Mesut Oezilek jato-rri turkiarra dauka. Horregatik,tradizio handiko selekzioetakobatean jokatu arren, MundukoKopan izugarri nabarmentzen ariden jokalariak ez du antzikMannschaft-arekin goia jodutenekin. Beckenbaue-rrekin, Matthausekin,Ballackekin… Oezilmusulmana da, eta Ko-rana irakurtzen du parti-den aurretik. Gainera, rapmusika gustatzen zaio, eta dagoe-neko disko bat kaleratu du JanDelayrekin. Dena den, haren si-nesmenek, gustuek eta jokoakbaino gehiago, Guus Hiddinkek

azken egunotan botatakoakeman du zeresana. Herbehereta-rraren esanetan, Oezilek pasapor-te faltsu batekin jokatzen du. «Do-kumentua faltsifikatu zuten, Oe-zilek selekzioarekin joka zezan».Jokalariak adierazi du bere web-gunean —alemanez eta turkie-raz— kontsulatuan eman ziotela,«beti jokatu nahi izan dudalakoAlemaniako selekzioarekin».

Alemaniarrak, behintzat, es-kertzen ari dira haren ekarpena.Miroslav Klosek, adibidez, Messi-ren pare jarri du. Ezker hegaleanjoka dezake, edo erdian, eta abila

da, oso azkarra, jokoa errazikusten duena eta pase

neurtuak ematen ditue-na. 10 zenbakidun kla-sikoa, alegia. Hortaz,nabarmentzen ari de-

nez, Europako klub bote-retsuenak Werder Breme-

nekin, haren taldearekin, harre-manetan jarri dira. 2011namaituko zaio kontratua. Hamarpartida pasatxo baino ez ditu jo-katu Alemaniarekin.

04.Mesut OezilKorana irakurriz

4 partida317 minutu

Gol 1

Michael Bradley, baloiarekin. EFE

Hautatzailearen semea da,baina zama horri nahiko

ondo aurre egiten dio MichaelBradleyk (Princeton, AEB; 1987).Nortasun handia dauka, eta joka-lari gazteenetakoa izanagatik,bera da AEBetako selekzioarentermometroa. Ongi dagoenean,jokoan sartzen denean, selekzio-ak gauza asko dauzka irabazita.Bete-betean ez dagoenean edoiparra galtzean, ordea... Mundu-ko Kopa honetan goi mailako er-dilaria izan daitekeela erakutsidu.

Halere, ez da harritzekoa. Txi-ki-txikitatik, jaio zenetik ia-ia,futbola besterik ez du izan ingu-ruan, AEBetakoa den arren. Bereaita Michael Princetongo Uniber-tsitateko soccer taldeko entrena-tzailea zen Michael mundu-ratu zenean. Aitanora, hara jo zuensemeak. Baina 17urterekin, 2004an,New Yorkeko Me-troStars famatua-rekin fitxatu zuen —egun Red Bull dena—. Biurte geroago, berriz, Europara:Heerenveen Herbehereetakora.Harrigari aritu zen han, eta ligaboteretsuago batera: Bundesliga-ra, Borussia Moenchengladba-chera. Zelai erdian erraz jokatzendu, iraupen luzea dauka, indar-tsua da, eta gora argi iristen da.

06.MichaelBradleyTermometroa

4 partida390 minutu

Gol 1

Napoliko kaleetatik autoare-kin orduko 140 kilometroko

abiaduran joango banintz ere, ezninduketela geldituko sentitzendut. Batzuetan Napoliko erregeasentitzen naiz». Marek Hamsi-kek (Banska Bystrica, Es-lovakia, 1987) esandakoada. Idoloa da han, Mara-dona 1980ko hamarka-dan bezala. Eslovakia-rra ere, argentinarra be-zala, erdilari erasokorra da.Behin, 2008ko abenduaren 19an,lapurtu egin zioten. Pistolarekinzuzendu zitzaizkion lapurrak, eta800 euro, sakelakoa, kreditu txar-telak, Rolex Daytona ordulari bat

eta etxeko giltzak eman zizkienHamsikek, izututa. Idoloa tristeeta jota ikusita, Napoliko tifossi-ak bildu egin ziren. Lapurra ha-rrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen.Hilabete batzuk lehenago AndreaRusottori lapurtu zioten autoa.Tifossi-ek lapurra harrapatu zu-ten orduan ere. Harrigarria.«Jainkoak bezalakoak gara zale-entzat». Hamsikek esandakoa.

Gazte nabarmendu zen, eta 17urterekin Brescia Italiakoarekinfitxatu. 2007ko udan, berriz, Na-

polira. Aurelio de Laurentiispresidenteak Urrezko Ba-

loia irabaziko duelaesan zuen. ManchesterUniteden edo Interreneskaintzak eduki ditu,

besteak beste. 2008koabenduan, berriz, Chelsea-

koak joan ziren Napolira jokala-riarekin hitz egitera. Presidente-ak gomendatu zion Hamsiki ez ze-dila joan. Eta Napolin jarraitzendu oraindik ere erregeak.

05.MarekHamsikErregea Napolin

4 partida357 minutu

0 gol

Thomas Mueller. EFE

Batzuetan dena azkarregi pa-satzen ari dela iruditzen

zait». Thomas Mueller bera kon-turatu da (Weilheim, Alemania,

1989). Izan ere, 21 urte ez ditu beteoraindik, eta dagoeneko BayernMunichen zein Alemaniako selek-zioaren izarretako bat da. Bainaharrigarria dena da orain13 hilabete egin zuela de-buta Bavariako taldea-rekin. «Baina ez naizgaizki jokatzen hasikodena polikiago joan da-din». Ondo jokatzen ari bai-ta. Zelai erdian, hiruko lerroan,edozein postutan aritu daiteke;eta aurrealdean ere bai. Azkarra,abila eta golerako sena daukana.

Denboraldi honetan hamahirusartu ditu Bundesligan, lau ko-pan, eta beste bi Txapeldunen Li-

gan. Mueller abizena edukita,normala. Gerd Mueller

handiak, torpedoak,1970eko hamarkadakoaurrelari mitikoak 364sartu zituen Bayerne-

kin jokatutako 427 parti-detan. Kostako zaio Tho-

masi zenbaki horietara hurbil-tzea, baina selekzioan, behintzat,zenbaki bera erabiltzen dute: 13a.Muellerrek apenas daukan eskar-

menturik. Verti Vogts Alemania-ko selekzioko hautatzaile ohiak,baina, zera bota zuen jokalariariburuz, Alemaniak Munduko Ko-pako lehen partidan Australiari 4-0 irabazi ondoren: «Selekzioare-kin jada ehun partida jokatu izanbalitu bezala aritu da». Laugarre-na zuen. Debuta joan den martxo-aren 3an egin zuen, Argentinarenkontra. Prentsaurrekoan Mara-donarekin hitz egitea tokatu zi-tzaion, eta argentinarrak ondoanzegoena ea nor ote zen galdetuzuen. Ziur orain badakiela.

07.ThomasMueller «Nor da hau?»

4 partida309 minutu

3 gol

Page 4: HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010 - Berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen. Hilabete batzuk lehenago Andrea Rusottori

Kirol emaitzek bainoago, logis-tika emaitzek ekarri dizkiete boz-karioz egoteko arrazoi gehienak.Danny Jordaanek, AntolakuntzaBatzordeko presidenteak, hona-ko hau adierazi zuen pozak gai-nezka Johannesburgoko irrati ba-tean: «Espero baino arrakastahandiagoa izan du [Munduko Ko-pak]. Zoragarria izan da». Agian,baikorregia da Jordaan, baina he-

goafrikarrek arrazoi franko dutepozik egoteko. Nazioartea kritikoagertu izan da urte askoan, FIFAkAfrikari emateagatik MundukoKoparen jokaleku izateko aukera;orobat, etorkizun beltza iragarriizan diote, hango anabasa eta in-darkeria direla bitarteko. Kriti-kak kritika, ordea, normal-nor-mal ari dira gertatzen norgehia-gokak, eta zerbitzuak eta azpiegi-

turak ere neurria ematen ari dira;azken batean, albiste onen iturbu-ru da kontinente ahaztua. Hain-bestekoa da bikain aritu direlakoirudipena, non Hegoafrikako poli-tikaren eta hedabideen ingurukoalorretan espekulatzen hasiakbaitira Olinpiar Jokoen gertalekuizateko hautagaitzara aurkeztu-ko ote dituzten Lurmutur Hiriaedo Durban.

Alferrikako alarmismoa«Inor ez dute aihotz kolpeka erailbeltz haserretu mordoak, etainori ez dio inolako suge pozoi-tsuk kosk egin inon», onartu duironiaz Londresko berriemaileberezi batek, The Guardianegun-kariko David Smithek. Ironiazeta autokritika apur batez, pren-tsa ingelesak jardun baitu sutsu-kien Hegoafrikaren hautagaitza-ren kontra. Hala jardun zuen,behintzat, harik eta beste paga-buru aproposago bat aurkituzuen arte: Capello.

Larria izanagatik segurtasunegoera, lapurreta gutxi batzukbakarrik gertatu dira —horieta-ko gehienak berehala konpondu

ditu Poliziak, kamera eta ordena-gailu desagertauak berreskura-tzeraino—, eta inori ez dio inongolehoik eraso hegazkinetik jaiste-an; hala eta guztiz ere, EuropatikHegoafrikaraino joandako kaze-tari askoren ustez, txapelketahau «handi geratzen zaio»herrialde gonbidatzaileari. Indar-keriazko gorabeheren berririkezean, kexen jomuga hartu dituz-te azpiegiturak, telekomunika-zioak eta are gai bazterrekoago-ak: hala nola vuvuzela tronpetak—zenbait hedabidetan sekulakogurutzadak antolatu dituztehalakoen kontra— eta MundukoKopako lehen astean izandakohotz bolada izugarria. «Hegoafri-

kak arazo bat dauka: Alemaniaeta Korea-Japonia izatea aitzin-dari», azaldu du Toni Padilla ize-neko kirol kazetari katalanbatek; «haietan, izan ere, mun-duan beste inon baino antolakun-tza eta azpiegitura hobeak dituz-te. Egia esateko, gaizki ohitutaetorri gara hona berriemailegehienok».

Gabezia txikiakEta hori nabarmena da. Orainarte, segurtasuna izan da antola-tzaileen eta bisitarien kezkanagusia; azkenean, baina,garraioa izan da Munduko Kopahonetako ahulgune egiazkoa.Hegoafrikak eta, batez ere,Johannesburgok apenas dutengutxieneko garraio publiko batere. Inbertsio izugarria egin dutealor horretan, Gautrain izeneko-an gehienbat: Johannesburgo etaaireportua lotzen dituen tren las-terra da, eta Munduko Kopa hasibaino ozta-ozta hiru egun lehena-go inauguratu zuten. Hala etaguztiz ere, ezinezkoa da Hegoafri-ka eta Europa eta Ekialdeko Asiaalderatzea. Autoak alokatu edotaxiak erabili beharrak, berriz,kostuak eta eragozpenak areago-tu dizkie turistei. Autobus trans-bordadore zerbitzuak egoteakere, ordea —han-hemenka saka-banaturiko aparkalekuetatikestadioetaraino iritsi ahal izate-ko—, ez du erabat eragotzi sarre-ra-irteeretako anabasa; Hegoafri-kako hainbat hiri handitan,esaterako, ohi baino korapila-tsuagoa izan da zirkulazioa.

Baina, harrigarria badirudiere, nazioarteko prentsak ez dioerreparatu ere egin antolakun-tzaren hutsegiterik handienari.Hamar estadiotatik bosteko se-gurtasun zaintzaileek, gutxienez,greba egin zuten —besteak beste,Soccer Citykoek (Soweto) eta Gre-en Pointekoek (Lurmutur Hi-ria)—; ezinbestean, bada, Hegoa-frikako Poliziak bere gain hartubehar izan zituen haien eginkizu-nak. Durbanen bat-batean hasizuten lanuztea, eta poliziek go-mazko balak eta negar gasak era-bili behar izan zituzten manifes-tarien kontra, Alemania-Austra-lia partidak iraun zuen bitartean.Gero, baina, berehala hedatu zenjoera, egiaztatu baitzuten FIFAkkontratatutako enpresak —Sue-diako Securitas multinazioana-lak eta tokiko Stallion Securityizenekoak— egunean hogei euroeskas ordaintzen ari zitzaizkielalangileei, eta ez 150 euro, hitze-man zieten bezala. Horrek liskargarratza ekarri zuen konpainiahorien eta FIFAren artean —elka-rri egotzi zioten kontratua ez beteizana—; halaber, polizia ikerketabat abiarazi zuen, grebaren atze-an konpainia aurkariak egon zi-tezkeelako susmopean.

Pribilegio susmagarriakHegoafrikako egunkari gehieneniritziz, bikaina izan da MundukoKoparen antolakuntza; ez dutehorren inguruan inolako zalan-

tzarik. Horrez gainera, baina,badute zeri eraso: FIFAri. Azkenbatean, baliteke erakunde horidamututa egotea Munduko KopaHegoafrikari emanaz; ez hainbes-te, ordea, herrialde hori ez delakogauza halakorik burutan atera-tzeko.

Nahiz eta komunikabide guz-tiek inolako baldintzarik gabealdeztu duten gertakaria, azkenasteotan gero eta prentsa artiku-lu gehiagotan izan dute eztabai-dagai Nazioarteko Federazioarenjardunbidea. Gizarte gabezialarriak dituen eta biztanleen %40pobretasunaren mugan bizidiren herrialde bat izanik, osoeztabaidatua izan da ea komeniote zitzaion Hegoafrikari 6.000milioi eurotik gora gastatzeaMunduko Kopa antolatzen —behin-behineko kopurua dahori—. Baina poza putzura botadu FIFAk adierazi berri duenak,esan baitu bere erakundeak hirumila milioi irabaziko dituela aur-tengo gertakariarekin —duelalau urte Alemaniak MundukoKopa antolatu zuenean baino%50 gehiago—.

Herrialdean alerik gehien sal-tzen duten egunkarietan hiruga-rrena da City Press, eta erreporta-je zabal bat argitaratu zuen,agerian uzteko asmoz Hegoafri-kako Gobernuari zer baldintzaezarri zizkioten, Munduko Kopaostatatu ahal izateko. Orduzgeroztik handituz joan da politi-ka eztabaida, eta gero eta gehiagodira FIFAren kontrako ahots kri-tiko nabarmenak. Akordioanbada gai bat, gehien eztabaidatudirenetakoa: zergak —zeharka-koak, aduana tasak eta BEZabarne— ordaintzetik salbuetsiizana FIFA, haren federazioelkartuak, enpresa ordezkatzai-leak, ustiapen lizentzien titula-rrak, zuzenbide agentziak, mer-chandising enpresak eta zerbitzuhornitzaileak. Aduana TasenZerbitzuak bakarrik egindakokalkuluen arabera, apirilera arteinportatutako ondasunekinhamar milioi eurotik gorakozorra zeukaten barkatua. «Balite-ke hamarnaka milioi euro batzukgaldu izatea», adierazi du Julian

Rademayerrek —erreportajea-ren egileetako batek—, «bainabeste milaka batzuk gastatubehar izan ditu herrialdeak,FIFAren eskakizunak bete ahalizateko, eta horiek ezingo dituberreskuratu». HegoafrikakoGobernuko kide baten aipua erebadakar City Press-ek —izenikeman izan nahi ez duen batenada—, eta haren esanetan, «hil-tzaile eta mafioso talde bat bainoez dira» erakunde horretakokideak.

Beste kazeta batek,Mail&Guardian astekariak, au-zitara jo behar izan zuen, Mundu-ko Kopa ustiatzeko kontratuakeskuratu ahal izateko, Antola-kuntza Batzordeak ez baitzionhartarako baimenik eman, «era-kunde pribatu bat zela» argudia-tuta. Astekari horretako zuzen-dari Nic Dawesek adierazi zue-nez, «zerga ordaintzaileek jarridute honetarako dirua, eta jakinegin behar dute zertan erabiltzenden». Epaileek arrazoia eman zio-ten, azkenean.

«Irabazi asmorik gabeko elkar-te gisa dago legeztatuta Suitzan»FIFA; bere buruaren alde eginbehar izan du erakundeak, eta,gogorarazi, «bere irabaziak Mun-duko Kopetatik bakarrik datoz-kiola eta mundu zabalean futbolasustatzeko darabiltzala horien%75».

Hala ere, horrek ez du eragotzi,batetik, Fick Fufa ageri dutenkamisetak ugaltzea —hitz-jokoerraza, jendaurrean biraoakbotatzea gaizki ikusia dagoenherrialde batean—; eta, bestetik,erakunde horrek «botere kolo-nial» baten gisa diharduelakoirudipena hedatzea —DavidSmith kazetariaren hitzetan—.

Litekeena al da bestelakoMunduko Kopa bat? FIFArekin kritiko agertzekojoera hori, baina, Munduko Kopadela-eta hunkituta sentitzeare-kin bateragarria da, inondik ere.Hegoafrikan barren-barrenetiksentitu dute gertakaria, eta hala-koetan inoiz izandako jendetza-rik handiena mugiarazi du.Azken batean, giza kapital horixeizan da erakundearen aktiborikhandiena.

Arraza eta gizarte mugez gain-diko bozkarioa eragin du Mundu-ko Kopak Hegoafrikan, apart-heid-aren amesgaizto oraindikoraingoa ahaztu ezinik dabileneta munduko errenta banaketa-rik desberdinena duen herrialdehorretan: «Nelson Mandela1990ean askatu zutenez geroztikinoiz izandako bozkario uholde-rik handiena izan da»; halaxeadierazi zuen Jacob Zuma presi-denteak, ahobero izateko asmo-rik gabe. Autokonfiantza eta ha-rrotasun irudipen halakoek, be-rez, eta beharbada, mereziakizango dituzte munduko gertaka-ri nagusi bat lehenbizikoz lurzoruhartan antolatzeak Hegoafrikariekarri dizkion kalte-ordain etaburuhauste guztiak.

berria2010eko uztailaren 1a, osteguna

berria2010eko uztailaren 1a, osteguna

Hegoafrikako zaleak, jendea agurtzen, Bloemfonteingo Free State estadioan. PETER STEFFEN / EFE

Bertako anabasa eta indarkeria direla bitarteko Hegoafrikako MundukoKopari etorkizun beltza iragarri ziotenek ez dute asmatu. Kritikak kritika,ongi doa lehiaketa, ongi segurtasuna,eta ongi zerbitzuak eta azpiegiturak.

Joan Canela Barrull Johannesburgo

Bafana Bafanada, hain zuzen,Munduko Kopa-ren jokalekuden herrialdebateko selek-zioa izan, eta

lehen itzulian kanporatzen dutenlehenbizikoa. Behaztopa hori

gorabehera, ez da inolaz ere txi-kiagotu futbolak herrialde horre-tan eragindako bozkarioa. Orain,hegoafrikarrak dena emandadabiltza, Ghanaren eta Brasilenalde: oraindik norgehiagokandiharduen Hegoafrikako taldebakarra da bata; jokalari beltzikgehien duen taldea, bestea, etairabazteko aukerarik handienaduena.

Bozkarioak bere hartan dirau

Munduko Kopa 2010 Balantzea4 Balantzea Munduko Kopa 2010 5

«Arazo bakarra izan duHegoafrikak: aurrekoKopak Korea-Japonianeta Alemanian zirela»

FIFAk Alemanian baino%50 gehiago irabazikodu Hegoafrikan. Susmotxarra sortu du horrek

Hegoafrikak FIFA zergakordaintzetik salbuetsiduela diote, irabaziakhorren ondorio direla

FIFA gogor kritikatzea eta Munduko Koparekinerabat hunkituta egoteabateragarri bihurtu dira

Page 5: HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010 - Berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen. Hilabete batzuk lehenago Andrea Rusottori

Kirol emaitzek bainoago, logis-tika emaitzek ekarri dizkiete boz-karioz egoteko arrazoi gehienak.Danny Jordaanek, AntolakuntzaBatzordeko presidenteak, hona-ko hau adierazi zuen pozak gai-nezka Johannesburgoko irrati ba-tean: «Espero baino arrakastahandiagoa izan du [Munduko Ko-pak]. Zoragarria izan da». Agian,baikorregia da Jordaan, baina he-

goafrikarrek arrazoi franko dutepozik egoteko. Nazioartea kritikoagertu izan da urte askoan, FIFAkAfrikari emateagatik MundukoKoparen jokaleku izateko aukera;orobat, etorkizun beltza iragarriizan diote, hango anabasa eta in-darkeria direla bitarteko. Kriti-kak kritika, ordea, normal-nor-mal ari dira gertatzen norgehia-gokak, eta zerbitzuak eta azpiegi-

turak ere neurria ematen ari dira;azken batean, albiste onen iturbu-ru da kontinente ahaztua. Hain-bestekoa da bikain aritu direlakoirudipena, non Hegoafrikako poli-tikaren eta hedabideen ingurukoalorretan espekulatzen hasiakbaitira Olinpiar Jokoen gertalekuizateko hautagaitzara aurkeztu-ko ote dituzten Lurmutur Hiriaedo Durban.

Alferrikako alarmismoa«Inor ez dute aihotz kolpeka erailbeltz haserretu mordoak, etainori ez dio inolako suge pozoi-tsuk kosk egin inon», onartu duironiaz Londresko berriemaileberezi batek, The Guardianegun-kariko David Smithek. Ironiazeta autokritika apur batez, pren-tsa ingelesak jardun baitu sutsu-kien Hegoafrikaren hautagaitza-ren kontra. Hala jardun zuen,behintzat, harik eta beste paga-buru aproposago bat aurkituzuen arte: Capello.

Larria izanagatik segurtasunegoera, lapurreta gutxi batzukbakarrik gertatu dira —horieta-ko gehienak berehala konpondu

ditu Poliziak, kamera eta ordena-gailu desagertauak berreskura-tzeraino—, eta inori ez dio inongolehoik eraso hegazkinetik jaiste-an; hala eta guztiz ere, EuropatikHegoafrikaraino joandako kaze-tari askoren ustez, txapelketahau «handi geratzen zaio»herrialde gonbidatzaileari. Indar-keriazko gorabeheren berririkezean, kexen jomuga hartu dituz-te azpiegiturak, telekomunika-zioak eta are gai bazterrekoago-ak: hala nola vuvuzela tronpetak—zenbait hedabidetan sekulakogurutzadak antolatu dituztehalakoen kontra— eta MundukoKopako lehen astean izandakohotz bolada izugarria. «Hegoafri-

kak arazo bat dauka: Alemaniaeta Korea-Japonia izatea aitzin-dari», azaldu du Toni Padilla ize-neko kirol kazetari katalanbatek; «haietan, izan ere, mun-duan beste inon baino antolakun-tza eta azpiegitura hobeak dituz-te. Egia esateko, gaizki ohitutaetorri gara hona berriemailegehienok».

Gabezia txikiakEta hori nabarmena da. Orainarte, segurtasuna izan da antola-tzaileen eta bisitarien kezkanagusia; azkenean, baina,garraioa izan da Munduko Kopahonetako ahulgune egiazkoa.Hegoafrikak eta, batez ere,Johannesburgok apenas dutengutxieneko garraio publiko batere. Inbertsio izugarria egin dutealor horretan, Gautrain izeneko-an gehienbat: Johannesburgo etaaireportua lotzen dituen tren las-terra da, eta Munduko Kopa hasibaino ozta-ozta hiru egun lehena-go inauguratu zuten. Hala etaguztiz ere, ezinezkoa da Hegoafri-ka eta Europa eta Ekialdeko Asiaalderatzea. Autoak alokatu edotaxiak erabili beharrak, berriz,kostuak eta eragozpenak areago-tu dizkie turistei. Autobus trans-bordadore zerbitzuak egoteakere, ordea —han-hemenka saka-banaturiko aparkalekuetatikestadioetaraino iritsi ahal izate-ko—, ez du erabat eragotzi sarre-ra-irteeretako anabasa; Hegoafri-kako hainbat hiri handitan,esaterako, ohi baino korapila-tsuagoa izan da zirkulazioa.

Baina, harrigarria badirudiere, nazioarteko prentsak ez dioerreparatu ere egin antolakun-tzaren hutsegiterik handienari.Hamar estadiotatik bosteko se-gurtasun zaintzaileek, gutxienez,greba egin zuten —besteak beste,Soccer Citykoek (Soweto) eta Gre-en Pointekoek (Lurmutur Hi-ria)—; ezinbestean, bada, Hegoa-frikako Poliziak bere gain hartubehar izan zituen haien eginkizu-nak. Durbanen bat-batean hasizuten lanuztea, eta poliziek go-mazko balak eta negar gasak era-bili behar izan zituzten manifes-tarien kontra, Alemania-Austra-lia partidak iraun zuen bitartean.Gero, baina, berehala hedatu zenjoera, egiaztatu baitzuten FIFAkkontratatutako enpresak —Sue-diako Securitas multinazioana-lak eta tokiko Stallion Securityizenekoak— egunean hogei euroeskas ordaintzen ari zitzaizkielalangileei, eta ez 150 euro, hitze-man zieten bezala. Horrek liskargarratza ekarri zuen konpainiahorien eta FIFAren artean —elka-rri egotzi zioten kontratua ez beteizana—; halaber, polizia ikerketabat abiarazi zuen, grebaren atze-an konpainia aurkariak egon zi-tezkeelako susmopean.

Pribilegio susmagarriakHegoafrikako egunkari gehieneniritziz, bikaina izan da MundukoKoparen antolakuntza; ez dutehorren inguruan inolako zalan-

tzarik. Horrez gainera, baina,badute zeri eraso: FIFAri. Azkenbatean, baliteke erakunde horidamututa egotea Munduko KopaHegoafrikari emanaz; ez hainbes-te, ordea, herrialde hori ez delakogauza halakorik burutan atera-tzeko.

Nahiz eta komunikabide guz-tiek inolako baldintzarik gabealdeztu duten gertakaria, azkenasteotan gero eta prentsa artiku-lu gehiagotan izan dute eztabai-dagai Nazioarteko Federazioarenjardunbidea. Gizarte gabezialarriak dituen eta biztanleen %40pobretasunaren mugan bizidiren herrialde bat izanik, osoeztabaidatua izan da ea komeniote zitzaion Hegoafrikari 6.000milioi eurotik gora gastatzeaMunduko Kopa antolatzen —behin-behineko kopurua dahori—. Baina poza putzura botadu FIFAk adierazi berri duenak,esan baitu bere erakundeak hirumila milioi irabaziko dituela aur-tengo gertakariarekin —duelalau urte Alemaniak MundukoKopa antolatu zuenean baino%50 gehiago—.

Herrialdean alerik gehien sal-tzen duten egunkarietan hiruga-rrena da City Press, eta erreporta-je zabal bat argitaratu zuen,agerian uzteko asmoz Hegoafri-kako Gobernuari zer baldintzaezarri zizkioten, Munduko Kopaostatatu ahal izateko. Orduzgeroztik handituz joan da politi-ka eztabaida, eta gero eta gehiagodira FIFAren kontrako ahots kri-tiko nabarmenak. Akordioanbada gai bat, gehien eztabaidatudirenetakoa: zergak —zeharka-koak, aduana tasak eta BEZabarne— ordaintzetik salbuetsiizana FIFA, haren federazioelkartuak, enpresa ordezkatzai-leak, ustiapen lizentzien titula-rrak, zuzenbide agentziak, mer-chandising enpresak eta zerbitzuhornitzaileak. Aduana TasenZerbitzuak bakarrik egindakokalkuluen arabera, apirilera arteinportatutako ondasunekinhamar milioi eurotik gorakozorra zeukaten barkatua. «Balite-ke hamarnaka milioi euro batzukgaldu izatea», adierazi du Julian

Rademayerrek —erreportajea-ren egileetako batek—, «bainabeste milaka batzuk gastatubehar izan ditu herrialdeak,FIFAren eskakizunak bete ahalizateko, eta horiek ezingo dituberreskuratu». HegoafrikakoGobernuko kide baten aipua erebadakar City Press-ek —izenikeman izan nahi ez duen batenada—, eta haren esanetan, «hil-tzaile eta mafioso talde bat bainoez dira» erakunde horretakokideak.

Beste kazeta batek,Mail&Guardian astekariak, au-zitara jo behar izan zuen, Mundu-ko Kopa ustiatzeko kontratuakeskuratu ahal izateko, Antola-kuntza Batzordeak ez baitzionhartarako baimenik eman, «era-kunde pribatu bat zela» argudia-tuta. Astekari horretako zuzen-dari Nic Dawesek adierazi zue-nez, «zerga ordaintzaileek jarridute honetarako dirua, eta jakinegin behar dute zertan erabiltzenden». Epaileek arrazoia eman zio-ten, azkenean.

«Irabazi asmorik gabeko elkar-te gisa dago legeztatuta Suitzan»FIFA; bere buruaren alde eginbehar izan du erakundeak, eta,gogorarazi, «bere irabaziak Mun-duko Kopetatik bakarrik datoz-kiola eta mundu zabalean futbolasustatzeko darabiltzala horien%75».

Hala ere, horrek ez du eragotzi,batetik, Fick Fufa ageri dutenkamisetak ugaltzea —hitz-jokoerraza, jendaurrean biraoakbotatzea gaizki ikusia dagoenherrialde batean—; eta, bestetik,erakunde horrek «botere kolo-nial» baten gisa diharduelakoirudipena hedatzea —DavidSmith kazetariaren hitzetan—.

Litekeena al da bestelakoMunduko Kopa bat? FIFArekin kritiko agertzekojoera hori, baina, Munduko Kopadela-eta hunkituta sentitzeare-kin bateragarria da, inondik ere.Hegoafrikan barren-barrenetiksentitu dute gertakaria, eta hala-koetan inoiz izandako jendetza-rik handiena mugiarazi du.Azken batean, giza kapital horixeizan da erakundearen aktiborikhandiena.

Arraza eta gizarte mugez gain-diko bozkarioa eragin du Mundu-ko Kopak Hegoafrikan, apart-heid-aren amesgaizto oraindikoraingoa ahaztu ezinik dabileneta munduko errenta banaketa-rik desberdinena duen herrialdehorretan: «Nelson Mandela1990ean askatu zutenez geroztikinoiz izandako bozkario uholde-rik handiena izan da»; halaxeadierazi zuen Jacob Zuma presi-denteak, ahobero izateko asmo-rik gabe. Autokonfiantza eta ha-rrotasun irudipen halakoek, be-rez, eta beharbada, mereziakizango dituzte munduko gertaka-ri nagusi bat lehenbizikoz lurzoruhartan antolatzeak Hegoafrikariekarri dizkion kalte-ordain etaburuhauste guztiak.

berria2010eko uztailaren 1a, osteguna

berria2010eko uztailaren 1a, osteguna

Hegoafrikako zaleak, jendea agurtzen, Bloemfonteingo Free State estadioan. PETER STEFFEN / EFE

Bertako anabasa eta indarkeria direla bitarteko Hegoafrikako MundukoKopari etorkizun beltza iragarri ziotenek ez dute asmatu. Kritikak kritika,ongi doa lehiaketa, ongi segurtasuna,eta ongi zerbitzuak eta azpiegiturak.

Joan Canela Barrull Johannesburgo

Bafana Bafanada, hain zuzen,Munduko Kopa-ren jokalekuden herrialdebateko selek-zioa izan, eta

lehen itzulian kanporatzen dutenlehenbizikoa. Behaztopa hori

gorabehera, ez da inolaz ere txi-kiagotu futbolak herrialde horre-tan eragindako bozkarioa. Orain,hegoafrikarrak dena emandadabiltza, Ghanaren eta Brasilenalde: oraindik norgehiagokandiharduen Hegoafrikako taldebakarra da bata; jokalari beltzikgehien duen taldea, bestea, etairabazteko aukerarik handienaduena.

Bozkarioak bere hartan dirau

Munduko Kopa 2010 Balantzea4 Balantzea Munduko Kopa 2010 5

«Arazo bakarra izan duHegoafrikak: aurrekoKopak Korea-Japonianeta Alemanian zirela»

FIFAk Alemanian baino%50 gehiago irabazikodu Hegoafrikan. Susmotxarra sortu du horrek

Hegoafrikak FIFA zergakordaintzetik salbuetsiduela diote, irabaziakhorren ondorio direla

FIFA gogor kritikatzea eta Munduko Koparekinerabat hunkituta egoteabateragarri bihurtu dira

Page 6: HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010 - Berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen. Hilabete batzuk lehenago Andrea Rusottori

berria2010eko uztailaren 1a, ostegunaMunduko Kopa 2010 Balantzea6

Decok ez du gehiagojokatuko PortugalekinPortugal. Decok uko egin dioberriro Portugalekin jokatzeari.Herenegun gauean eman zuenerabakiaren berri erdilari portu-galdarrak, Espainiaren aurkagaldu eta Munduko Kopatikkanpo geratu ondoren. «Arrazoipertsonalak» argudiatu zituenerabakia hartzeko, baina egia daDecok ika-mika bat baino

gehiago izan duela Carlos Quei-roz Portugalgo hautatzaileare-kin. Munduko Kopa honetan,esaterako, partida bakarra joka-tu du, lehenbizikoa, Boli Kosta-ren aurka. Queirozek aldatu eginzuen, eta Decok gaizki hartuzuen. Kritika gogorrak egin ziz-kion hurrengo egunean, etaatzera egin bi egun geroago.Gero min hartu zuen, eta ez dugehiago jokatu.

Aguirrek uko egin diokarguan jarraitzeariMexiko. Javier Aguirrek atzo ira-garri zuen ez duela Mexikokoselekzioa entrenatzen jarraituko.Ipar Amerikako selekzioa Hego-afrikako Munduko Kopatikkanpo geratu eta hiru egungeroago hartu du Aguirrekentrenatzaile kargua uzteko era-bakia. «Nire gain hartzen dutMexiko final-zortzirenetarako

sailkatu ez izana. Urrutiago iritsinahi genuen, baina ez dugulortu. Argi dago huts egin dugu-la, eta nik horretan zeresan han-dia dudala», esan zuen atzo.Aguirrek ez zuen zehaztu zeregingo duen hemendik aurrera,baina argi utzi zuen ez duelaMexikon entrenatu nahi. Iazkoapirilean hartu zuen Aguirrekkargua. Aurretik ere selekzioaentrenatu zuen.

Elanok oso zail duHegoafrikan berriz aritzeaBrasil. Elanok ez du jokatukobihar Herbehereen aurka. Brasil-go erdilariak min hartu zuen BoliKostaren aurka, eta ordutik ezdu jokatu. Brasildarrek aurreraegin arren ere, oso zail izango duberriz ere jokatzea. «Osatzeko,egun batzuk beharko ditu, edoastebete, edo hilabete», esanzuen atzo selekzioko medikuak.

aldiz. Uruguai dago haien atzetik:bost aldiz aritu da; azkena, orain40 urte. Paraguai, Hegoafrikan fi-nal-laurdenetarako sailkatu denbeste taldea, berriz, inoiz ez dahain urruti iritsi.

76 urte egin behar da atzera, be-rriz, Hego Amerikako futbolakizandako hondamenik handiena-ren berri izateko. Italiako ekital-dian, historiako bigarrenean, ezzen Hego Amerikako selekzio ba-kar bat ere aritu final-laurdene-tan. Brasil eta Argentina aritu zi-ren lehian orduan, eta biek final-zortzirenetan esan zuten agur.

Denak final-zortzirenetanHego Amerikako selekzioek Mun-duko Kopa honetan egindako lanbikaina, halere, ez da final-laurde-netara mugatzen. Handia da kan-poraketa horretarako lau selekziosailkatu izana, baina ezin da ahaz-tu Hegoafrikarako sailkatu zirenHego Amerikako bost selekzioekgainditu zutela ligaxka. Txile dahori egin eta final-laurdenetan ezdagoen bakarra. Ezinezkoa zuen,Brasilen aurka jokatu baitzuen fi-nal-zortzirenetan. Multzoko lehe-na sailkatu izan balitz, Portugalizango zuen kontrario, eta orduanbai egin zezakeela balentria HegoAmerikak, bere bost taldeak final-laurdenetan izanda. Espainiak,baina, Txileri irabazi zion ligaxka-ko azken partidan, eta Brasilenaurka jokatzera kondenatu. HegoAmerikako selekzioek, halere, ba-dute oraindik aukera historia egi-teko. Izan ere, ez dute euren arte-an jokatuko final-laurdenetan,eta denak sailkatuz gero, finaler-dietako lau selekzioak Hego Ame-rikakoak lirateke. Ez da erraza,baina gerta daiteke.

Jokalari hegoamerikarrak egi-ten ari diren lan bikainak areago-tu egin du konfederazio bakoitze-tik Munduko Kopara doazen se-lekzioen kopuruen inguruko au-zia. Hego Amerikako Konfedera-zioari (CONMEBOL) lau edo bostordezkari dagozkio —konfedera-zio horretako bosgarrenak kan-poraketa bat jokatu behar du—,eta Nazioarteko Federazioak (FI-FA) kopurua handitzea nahi dutebertako ordezkariek, are gehiagohurrengo ekitaldia Brasilen joka-tuko dela kontuan hartuta —Bra-sil sailkatuta dago, antolatzaileabaita, eta gerta liteke harekin ba-tera beste hiru selekziorentzat ba-karrik izatea tokia—. Ezin esanHego Amerikako selekzioek ez di-rela merituak egiten ari FIFAkhaien eskaera aintzat har dezan. Cristian Riveros paraguaitarra, Japoniari penaltia sartu izana ospatzen, herenegun. ALBERTO ESTEVEZ / EFE

Munduko Koparako sailkatu ziren Hego Amerikako bost selekzioetatik lau arikodira final-laurdenetan, inoiz baino gehiago

Julen Etxeberria

Munduko Kopa ho-netan futbolen batnabarmendu bal-din bada, hori He-go Amerikakoa da.Bihar eta etzi final-

laurdenak jokatuko dituzten zor-tzi selekzioen jatorriari errepara-tu besterik ez dago HegoafrikanHego Amerikako selekzioak inoizbaino gehiago nabarmendu dire-la jabetzeko. Lau dira Hego Ame-rikakoak; erdiak, alegia: Brasil,Argentina, Uruguai eta Paraguai.

Inoiz ez zuten izan hegoameri-karrek horrenbesteko ordezkari-tza final-laurdenetan. Gehienezhiru ordezkari izan zituzten, biekitalditan: 1970ean, Mexikon,eta zortzi urte geroago, Argenti-nan. Ordutik, Hego Amerikakofutbola ez zen gai izan azken zortziselekzioen artean bi baino gehia-go sartzeko. Brasil eta Argentinaizan ziren beti ordezkariak. Lau-tan biak, bitan Brasil bakarrik,eta behin Argentina bakarrik. Biselekziook dira, hain zuzen ere, fi-nal-laurdenetan gehien aritu di-renak: oraingoa kontatu gabe,brasildarrak hamalau aldiz aritudira, eta argentinarrak, bederatzi

Amerika Kopabat kasik

pUruguai 1930: Uruguai eta Ar-gentina.pItalia 1934: bat bera ere ez.pFrantzia 1938: Brasil.pBrasil 1950: Uruguai eta Bra-sil.pSuitza 1954: Uruguai eta Bra-sil.pSuedia 1958: Brasil.pTxile 1962: Brasil etaTxile.pIngalaterra 1966: Uruguai etaArgentina.pMexiko 1970: Uruguai, Brasileta Peru.pAlemania Federala 1974:Brasil eta Argentina.pArgentina 1978: Argentina,Brasil eta Peru.pEspainia 1982: Brasil eta Ar-gentina.pMexiko 1986: Brasil eta Ar-gentina.pItalia 1990: Argentina.pAEB 1994: Brasil.pFrantzia 1998: Brasil eta Ar-gentina.pJaponia eta Hego Korea2002: Brasil.pAlemania 2006: Argentinaeta Brasil.

Hegoamerikarrakfinal-laurdenetan

Page 7: HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010 - Berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen. Hilabete batzuk lehenago Andrea Rusottori

berria2010eko uztailaren 1a, osteguna Nahasia Munduko Kopa 2010 7

A MULTZOA

Hegoafrika-Mexiko 1-1Uruguai-Frantzia 0-0Hegoafrika-Uruguai 0-3Frantzia-Mexiko 0-2Mexiko-Uruguai 0-1Frantzia-Hegoafrika 1-2

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Uruguai 7 2 1 0 4 0p2. Mexiko 4 1 1 1 3 2

3.Hegoafrika3 1 1 1 3 54.Frantzia 1 0 1 2 1 4

B MULTZOA

Hego Korea-Grezia 2-0Argentina-Nigeria 1-0Argentina-Hego Korea 4-1Grezia-Nigeria 2-1Nigeria-Hego Korea 2-2Grezia-Argentina 0-2

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Argentina 9 3 0 0 7 1p2. H.Korea 4 1 1 1 5 6

3.Grezia 3 1 0 2 2 24.Nigeria 1 0 1 2 3 4

C MULTZOA

Ingalaterra-AEB 1-1Aljeria-Eslovenia 0-1Eslovenia-AEB 2-2Ingalaterra-Aljeria 0-0Eslovenia-Ingalaterra 0-1AEB-Aljeria 1-0

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. AEB 5 1 2 0 4 3p2. Ingala. 5 1 2 0 2 1

3.Eslovenia 4 1 1 1 3 34.Aljeria 1 0 1 2 0 2

D MULTZOA

Serbia-Ghana 0-1Alemania-Australia 4-0Alemania-Serbia 0-1Ghana-Australia 1-1Ghana-Alemania 0-1Australia-Serbia 2-1

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Alemania 6 2 0 1 5 1p2. Ghana 4 1 1 1 2 2

3.Australia 4 1 1 1 3 54.Serbia 3 1 0 2 2 3

E MULTZOA

Herbehereak-Danimarka 2-0Japonia-Kamerun 1-0Herbehereak-Japonia 1-0Kamerun-Danimarka 1-2Danimarka-Japonia 1-3Kamerun-Herbehere. 1-2

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Herbehere.9 3 0 0 5 1p2. Japonia 6 2 0 1 4 2

3.Danimarka3 1 0 2 3 64.Kamerun 0 0 0 3 2 5

F MULTZOA

Italia-Paraguai 1-1Z.Berria-Eslovakia 1-1Eslovakia-Paraguai 0-2Italia-Z.Berria 1-1Eslovakia-Italia 3-2Paraguai-Z.Berria 0-0

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Paraguai 5 1 2 0 3 1p2. Eslovakia 4 1 1 1 4 5

3.Z.Berria 3 0 3 0 2 24.Italia 2 0 2 1 4 5

G MULTZOA

Boli Kosta-Portugal 0-0Brasil-Ipar Korea 2-1Brasil-Boli Kosta 3-1Portugal-Ipar Korea 7-0Portugal-Brasil 0-0Ipar Korea-Boli Kosta 0-3

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Brasil 7 2 1 0 5 2p2. Portugal 5 1 2 0 7 0

3.Boli Kosta 4 1 1 1 4 34.I.Korea 0 0 0 3 1 12

H MULTZOA

Honduras-Txile 0-1Espainia-Suitza 0-1Txile-Suitza 1-0Espainia-Honduras 2-0Txile-Espainia 1-2Suitza-Honduras 0-0

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Espainia 6 2 0 1 4 2p2. Txile 6 2 0 1 3 2

3.Suitza 4 1 1 1 1 14.Honduras 1 0 1 2 0 3

FINAL-ZORTZIRENAK

1.Uruguai-Hego Korea 2-12.AEB-Ghana 1-23.Argentina-Mexiko 3-14.Alemania-Ingalaterra 4-15.Herbehereak-Eslovakia 2-16.Brasil-Txile 3-07.Paraguai-Japonia 0-08.Espainia-Portugal 1-0

FINAL-LAURDENAK

1.Herbehereak-Brasil Bihar (16:00)2.Uruguai-Ghana Bihar (20:30)3.Argentina-Alemania Etzi (16:00)4.Paraguai-Espainia Etzi (20:30)

FINALERDIAK

1-2 Uztailak 6 (20:30)3-4 Uztailak 7 (20:30)

KONTSOLAZIOKO FINALA

Uztailak 10 (20:30)

FINALAUztailak 11 (20:30)

Emaitzak eta sailkapenak

Jo eta ez jaso

Zortzi talde besterik ez diragelditzen MundukoKopan. Honaino zergatik

heldu diren azaldu nahiko nuke.Txiripaz ez baita inor iristenfinal-laurdenetara. Gauza askoegin behar dira ondo. Zergatikdauden puntu horretan erakus-teko, ariketa ona izan daiteke

final-zortzirenetan gelditu dire-nak aztertzea. Partida horietan,talde horiei falta izan zaienakazalduko du zer eduki duten zor-tzi onenek.

Hego Koreari eraginkortasunafalta izan zitzaion. Huts handisamarrak egin zituen atzealde-an, eta aurrealdean kamuts ibilizen. AEBak eskas aritu zirenbaloirik gabe lehen zatian. Gero,azken metroetan ez zuen asma-

tu, ondo ari zen unean. Ingalate-rrak talde batek inoiz egin beharez dituen hutsak egin zituenzelaiko leku guztietan; batez ere,atzealdean. Mexikok oparituegin zuen txartela. Eslovakiak ezzuen ia aukerarik eduki, eta izanzituenean, ez zuen asmatu. Txi-lek bere burua bota zuen, etaesperientzia faltak ez zion askolagundu. Japoniak penaltienloterian galdu zuen. Eta Portuga-

lek ez zion etekinik atera baloirikgabeko lan txukunari. Lan erdiabakarrik egin zuen ondo Portu-galek.

Zortzi onenek besteek gaizkiegindakoa ondo egin dute. Biezaugarri dira zortzikoa bereizte-ko egokienak: jo eta ez jaso. Ba-tzuek bat hobeto egiten dute. Bes-te batzuk bietan ari dira ondo.Bietan asmatzen dutenak izangodira lau onenak.

AulkitikbegiraAitorManterola

Raymond Domenech Frantziako hautatzaileak eta Jean-Pierre Es-calettes Frantziako Federazioko presidente ohiak Hegoafrikan gerta-tutakoaren inguruan azalpenak eman behar izan zituzten atzo Fran-tziako Parlamentuan,Kultur Gaietarako Batzordean —argazkian,biak—.Eurek hala eskatuta,ateak itxita egin zen bilera,baina,han

izandako diputatuek jakinarazi dutenez,ez zituzten batere azalpenargigarriak eman gertatutakoaren inguruan.Domenechek esan zuengaia kontrolpean zeukala,baina hurrengo eguneanL’Equipeegun-kariaren azalean eman zela argitara eta hortik aurrera sortu zela is-kanbila.Diputatuek ez zituzten ontzat eman azalpenak.LUCAS DOLEGA / EFE

Domenechek prentsari bota dio errua

FAIR-PLAY

Positiborik ez

FIFAko medikuen buruJiri Dvorakek jakinaraziduenez, Munduko Ko-

pan jokatutako 52 partidatandopinaren kontrako 208 kontrolegin dira, eta ez da positiborikegon. Azken positiboa 1994aneman zuen Maradonak .

A

Cristiano Ronaldo

Ez da sekula galtzaileona izan, eta oraingoanere ez. Herenegun, Es-

painiaren kontrako partida bu-katu berritan, karkaxa bota zionondoan zuen kamera bati. Parti-da kaskarra egin zuen, eta kas-karrago erantzun.

G

Page 8: HEGOAFRIKAKO MUNDUKO KOPA 2010 - Berriarrapatu eta ordularia itzuliko zio-tela zin egin zioten Beckham eslo-vakiarrari. Halaxe gertatu zen. Hilabete batzuk lehenago Andrea Rusottori

berria2010eko uztailaren 1a, ostegunaMunduko Kopa 2010 Azkena8

Agurrak

Balantze txiki bat egitekogaraia da final-zortzire-nen ostekoa. Beste zortzi

talde joan zaizkigu Munduko Ko-patik, eta zapore ezberdina izandute haien agurrek: gozoa, garra-tza eta gazi-gozoa.

Gozoen artean dago Eslovakia.Serbiaren kontra irabazita, haien

historia laburrean, tamainakopartida jokatzeko sailkatu ziren.Ez zen sartzen haien aurrekon-tuetan ere. Beste horrenbesteesan daiteke Japoniari buruz. De-fentsa lan bikainean oinarrituta,final-laurdenetara sailkatzeko-tan izan zen. Penaltietan egin zu-ten huts haiek, eta ate aurreanhuts estatubatuarrek.

Gazi-gozoa izan da Mexikoreneta Txileren agurra. Joko antola-

ketan eta baloiari emandako tra-tuan proposamen erakargarriakegin dituzte puristentzat, bainaarea barruan indar gutxi erakutsidute, eta erabat eragin die horrekbiei azken emaitzan. Hego Kore-ak ere gehiago ematea espero ge-nuen, baina beldurra sartu zi-tzaien Uruguairen kontra jokatuzuten egunean.

Azkenik, tragorik garratzenakPortugalek eta Ingalaterrak edan

dituzte. Lehenek, iberiarren hi-tzordura beldurrez agertu zirela-ko, ez galtzera bakarrik jokatu zu-telako. Bigarrenek, aitzakiak bai-no ez dituztelako jarri. Baloia le-henengo eta epailea ondoren. Au-tokritika falta nabarmenaerakutsi dute. Ez dute asmatu eu-ren partidetan hiru pase jarraianematen. Eta, noski, horrelakoe-tan, debalde ematen dizute etxe-ra bueltatzeko txartela.

FutbolaetagehiagoJose MariAmorrortu

nutuak horrela bukatu ziren. Lu-zapenean berriz ere bi golegileakizan ziren protagonista, bainaarrazoi ezberdinengatik.

108. minutua zen. Telebistakokamerek bikain hartu zuten iru-dia. Zidane Materazziren ondotikpasatu zen oinez. Halako batean,buelta erdia eman, eta buruare-kin italiarra gogor kolpatu zuenbularrean. Epaileak, marrazaina-rekin bildu ondotik, txartel go-rria atera zion. Zidanek buruma-kur utzi zuen zelaia, eta, azkene-an, Italiak irabazi zuen, penalti-etan. Frantziarren izarra ez zenatera ere egin zilarrezko dominahartzera.

Zergatik amorratu zen Zidanehorrela? Ez berak ezta Materaz-zik ere ez zuten berehalakoanazaldu ika-mikaren zergatia. Zen-bait hedabidek iradoki zuten Zi-danek jatorri aljeriarra duelakoMaterazzik «terrorista» deitu zio-la. Halakorik ukatu zuen italia-rrak: «Ez da egia, ez diot terroristaedo halakorik deitu. Ezjakinanaiz, eta ez dakit zer erran nahiduen terrorista edo islamista iza-teak». Finala jokatu ondoren, Zi-danen ordezkariak azaldu zuenfrantziarraren ama eta arrebairaindu zituela Materazzik, bainaez ziola zehaztu zer erran zion.

FIFAk hiru partidako zigorraezarri zion Zidaneri, baina, gerta-tuak gertatu, torneoko jokalarionena izendatu zuen. Materazziere zigortu zuten, bi partidarako,nahiz eta epaileak ez zion txarte-lik atera. Italiarrak, hala ere, pro-betxua atera zion auziari, eta tele-bistarako iragarki bat ere eginzuen, gertatutakoaz trufa egiten.Azkenean, finala jokatu eta urte-betera aitortu zuen errandakoa:«Nahiago dut zure arreba urdan-ga hori». Eta burukada etorri zen.

ATZERA BEGIRA

Mitoaren azken irudia

Zidanek Materazziri burukoa eman zion unea, eta epaileak txartel gorria atera zionekoa. EFE

2006ko Munduko Kopako gertaerarikikusgarriena izan zen Zidanek Materazzirifinalean eman zion burukada. Frantziarrakerretiroa hartu zuen torneoa bukatzean, eta eraso hark bere ibilbidea orbandu zuen.

Hamaikako ideala

s

Buffon(ITA)

Irabazlea:

ItaliaBigarrena:

FrantziaGoleatzaile

nagusiaren saria:

Miroslav (ALE)(5)

Jokalarionenaren saria:

ZinedineZidane (FRA)

Selekzio kopurua:

32

Zer gertatzen ari zen orduan:

Erreferenduma egin, Serbiatikbanandu, eta Montenegrokindependentzia lortu zuen.Augusto Pinochet diktadoreahil zen.

s

Cannavaro(ITA)

s

Maniche(POR)

s

Vieira(FRA)

s

Zambrotta(ITA)

s

Thuram(ING)

s

Ballack(ALE)

s

Pirlo(ITA)

s

Zidane(FRA)

s

Klose(ALE)

s

Henry(FRA)

Alemania 2006

Mikel Rodriguez

Belaunaldi bakoitzakbere mitoak ditu, etamitoek egindakoak pa-satzen dira futbolaren

mitologiara. Gaur egun, Leo Mes-si da mito bihurtzeko bidean az-karren dabilena. SelekzioarekinMunduko Kopan gogoangarriaden zerbait egitea falta zaio histo-riako handienen pare jartzeko.Messiren aitzineko belaunaldikomito nagusia, berriz, Ronaldore-kin batera, Zinedine Zidane da.Frantziarrak Europako bi taldehanditan, Juventusen eta RealMadrilen, titulu nagusi andanairabazi zituen. Selekzioarekin ereberdin: Munduko Kopa bat etaEurokopa bat. Bera zen Frantzia-ko selekzioaren ikur nagusia, etabere gol, jokaldi eta partida ikus-garriak futbolaren mitologiarenparte dira orain. Hala ere, Zidanezoroitzean, bere lorpenez gain, iru-di zehatz batez oroituko da zalea:2006ko Alemaniako Munduko Ko-pako finalean Marco Materazziitaliarrari bularrean eman zion

burukadaz. Epaileak txartel go-rria atera zion, eta torneoaren on-dotik erretiroa hartu zuen. Huraizan zen mitoak zelai gainean utzizuen azken irudia.

2006ko apirilean Zidanek iraga-rri zuen Munduko Koparen ondo-ren futbola utziko zuela. 1989anegin zuen debuta profesionale-tan. Hamazazpi urteko ibilbide lo-riatsuari lehiaketarik handiene-an eman nahi zion bukaera.2006ko ekainaren 23an 34 urtebete zituen Zizouk. Egun horre-tan, Frantziak Togori irabazi zionligaxkako hirugarren partidan (2-0), eta final-zortzirenetako sailka-tu zen. Zidanen ekarpena halamoduzkoa izan zen lehen fasean.Final-zortzirenetan, Espainiaegokitu zitzaien arerio. Zidanekongi ezagutzen zuen selekziohori, eta haiek frantziarra ere, az-ken bortz urtean Real Madrilenjokatu baitzuen. Zizouk erakus-taldia eman zuen partida hartan,eta azken minutuan gol bikainaegin zuen Espainiako defentsa lu-rrean utziz. Zizou, aparra bezala,goiti etorri zen. Final-laurdene-

tan, Brasilen aurka Henryri ga-raipenaren goleko pasea emanzion, eta finalerdietan, berriz,Portugalen aurka, berak eginzuen garaipenaren gola, penaltiz.

Final handia uztailaren 9an jo-katu zuten Frantziak eta Italiak,Berlinen. Zidanen aukera parega-bea zen, edozein izarrek amestu-ko lukeen erretiroa hartzeko. Etaamestu bezala hasi ziren gauzak:zazpigarren minutuan Zidanekgola sartu zuen, penaltia Panen-ka erara jaurtiz. Handik hamabiminutura, ordea, Materazziklehia berdindu zuen. Lehen 90 mi-

Bere ama jipoitzen saiatuzirela salatu du Osoriok

Mexiko. Argentinaren kontrajokatutako partidan, bigarrengolean, huts nabarmena eginzuen Osorio mexikarrak. Atzosalatu zuenez, Johannesburgo-ko Soccer City estadioan bertanzale mexikarrak bere ama etasenitartekoak jipoitzen saiatuziren. «Haiek ez dute errurik. Gukez dugu inor hil», esan zuen.

ESANA

«Ni ez nago baloiaritxipa jartzearen alde.Polemika ona dafutbolean. Bainaingelesen gol hura...Nire amonak ere ikusizuen, eta betaurrekopotoloak daramatza»Luis FabianoBrasilgo jokalaria

Munduko Kopa,‘Berria.info’-n

@Hegoafrikako MundukoKopari buruzko

‘Berria.info’-ko gunea:berria.info/guregaiak/125/

ZENBAKIA

13pEspainiaren partidak izan zi-tuen ikusleak,milioitan.Tele5,Canal+ eta C+Liga kateek izanzituzten ikusle guztiak batuta, 13milioi ikusle izan zituen herene-gun Espainia-Portugal partidak.12.567.000 ikusle izan zituenTele5k, eta %71,2ko ikusle kuota.Canal+ katea 396.000 ikuslekaukeratu zuten (%2,2), etaC+Liga 400.000 ikuslek(%2,3). Urrezko minutuan(22:20), 16.567.000 ikusle ari zi-ren telebista ikusten.