gida

EUSKAL HERRIKO GEOGRAFIA LH3. ZIKLOA


AURKIBIDEA

Aurkezpena ___________________________________________________ 3 Helburuak_____________________________________________________ 4 Edukiak_______________________________________________________ 6 Metodologia. Non eta noiz erabili _________________________________ 8 Gidoia _______________________________________________________ 10 Hedapen esparrua_____________________________________________ 32 Euskararen sustapena eta erabilera egokia ________________________ 33 Datu teknikoak_______________________________________________ 34 Bibliografia __________________________________________________ 36


AURKEZPENA

Irakaskuntzan gabiltzanok jakin badakigu zein zaila egiten zaigun

eguneroko sekuentzia didaktikoetan umeentzat erakargarria den kalitatezko

material osagarria aurkitzea.

Informatika arloan dagoen material apurra, batzuetan oso maila

altukoa izaten da, eta lehen hezkuntzako umeentzat ulergaitza suertatzen

da ; bestetan, ez dator bat landu nahi dugun helburu edo edukiekin, eta

kasu gehienetan, ez dago euskaraz eginda.

Aurkezten dugun proiektu honetan Euskal Herriko erliebea, hidrografia

eta kostaren gaineko informazioak, ariketak, material osagarriak, jokoak eta

ebaluatzeko bideak aurkituko dituzue, hori guztia lehen hezkuntzako 5. eta 6.

mailetan Euskal Herriko ikastetxeetan lantzen denari begira.

Proiektu honek ez du atlas, edo entziklopedien lekua bete nahi. Gure

asmoa maisu-maistrei laguntzea izan da Euskal Herriko arlo fisikoa irakatsi

beharrean egongo direnean.


HELBURUAK

CD honen egileok bertan garatzen diren edukiak Lehen Hezkuntzako 3. zikloan aritzen diren ikasleentzat oso egokiak direla uste dugu. Ziur gaude, bestetik, bai Lehen Hezkuntzako bigarren zikloan zein DBHko lehen zikloan ere etekin ugari ateratzeko moduko materiala dela.

Curriculum Dekretuan “ingurunea” honela definitzen denez: “pertsonek, animaliek, landareek, ELEMENTU FISIKOEK, ERLIEBEAK, klimak, giza obra eta eraikuntzak, komunikabideek, gizarte usadio eta ohiturek... osatzen dute”, INGURU NATURAL ETA SOZIALAREN EZAGUERAren arloan kokatzen dugu CD-rom hau definizioarekin bat baitator.

HELBURU OROKORRAK:

Legez Ingurune Natural eta Sozialaren Ezagupenaren irakaskuntzan garatu beharreko helburu edo gaitasun orokorren artean, honako hauek lortzen laguntzen dute gure materialek :

1.- Euskal Herriko elementu fisiko nagusiak identifikatzen eta kokatzen.

2.- Inguru sozio-naturalaren egitate, kontzeptu eta prozesuak interpretazen, adierazten eta askotariko kodeak erabiltzen (mapetan identifikatu, koloreen esanahiak, itsas portuetako elementuak...)

3.- Oreka ekologikoaren defentsaren eta berreskuratzearen aldeko jarreraz jokatzen.

4.- Taldeko jardueretan parte hartzen elkartasunezko jokabidea

hartuz. (ordenagailuen aurrean, jokoak eta binaka aritzeko prestatuta daude).

5. – Dugun ingurune fisikoa izateagatik, geureak ditugun kirolak (estropadak...), ohiturak (mendizaletasuna), historia (balearen arrantza..) etab. Ezagutzen.

6.- Internet informazio iturri gisa kontsideratzen.

7.- Arloa landzen material erakargarri, eta era motibagarri batean.

GAIAREKIN ZERIKUSI ZUZENA DUTEN HELBURUAK:


1.- Euskal Herriko erliebegune nagusiak identifikatu, ezagutu eta lekutu.

2.- Euskal Herrian dauden gune klimatiko handiak ikasi.

3.- Euskal Herrian ditugun mendi garrantzitsuenen berri izan.

4.- Eski, mendiko bizikleta eta mendi ibilaldietarako zaletasuna sortu.

5.- Zenbait mendi ibilbideren berri eman, etxekoekin egin edo ikastetxeak antola ditzan.

6.- Euskal Herriak dituen isurialdeak kokatu.

7.- Isurialde bakoitzeko ibaien ezaugarriak ezagutu.

8.- Dauden urtegi eta ubideei buruzko informazioa izan.

9.- Ibai nagusiak ezagutu.

10. Euskal Herriko kostaren ezaugarriak ikasi.

11.- Burdinolak eta balearen arrantza: Historian zehar Euskal Herrian geureak izan ditugun bi jarduera gisa hartu kontuan.

12.- Euskal Herriko mapak interpretatu.

13.- Kosten elementuak desberdindu: irla, lurmutur, golkoak...

14.- Euskal Herriko kostaren gune nagusien berri izan: Abra, Urdaibai, Lea-Artibai, Deba-Zumaia, Zarautz-Orio, Donostia-Pasaia, Txingudi eta Baiona.

15.- Itsas portuetan egoten diren seinale eta buien esanahien berri izan. 16- Mendi, itsaso zein ibaiekiko portaera ekologikoa ikasi.

17.- Gaiari dagokion hiztegia ezagutu.


EDUKIAK

Curriculum dekretuan edukiak multzoka azaltzen zaizkigu. Arloan sartzen diren multzoen artean bigarrena da CD honekin sakondu nahi duguna: INGURUNE FISIKOA ETA GIZA EKINTZA.

1.-. Kontzeptuak:

1- Paisaia definitzen duten zenbait elementu: erliebea, klima, ibaiak, urtegiak, kosta...

2.- Euskal Herriko ibaien aprobetxamendua orain eta lehen: urtegi,

ubide eta burdinolak

3.- Euskal Herriko erliebea, hidrografia, klima eta kosta.

4.- Erliebea: Mendi eta mendikateak.

5.- Hidrografia. Isurialdeak eta bakoitzaren ezaugarriak.

6. -Kosta: elementuak eta akzidente nagusiak.

7.- Itsas portua: seinale arruntak eta haien esanahia.

2.- Prozedurak:

1.- Mapen interpretazioak.

2.- Mendi eta mendikate garrantzitsuenak lekutu.

3.- Ibaiak eta isurialdeak kokatu.

4.- Kostan dauden gune garrantzitsuenak mapa gainean seinalatu.


3.-Jarrerak:

1.- Ingurumenaren kontserbaziorako sentiberatasuna eta begiramena.

1.- Euskal Herriko paisaiaren aniztasunaren jabe izan.

2.- Euskal Herriko paisaiaren aberastasunaz ohartu.

3- Naturan egin daitezkeen kirol eta ekintzetan arriskurik egon ez dadin kontuan hartu beharreko neurriak menperatu.

4.- Zehar edukiak

Lantzen diren zehar edukiak osasunaren eta ingurumenaren arloei

dagozkie gehien bat:

1.- Bizimodu osasuntsu baterako naturan egin daitezkeen zenbait kirol.

2.- Euskal Herriak horretarako eskaintzen duen zenbait aukera.

3.- Ibaiekin, itsasoekin eta mendiekin nola jokatu era ekologiko baten ikuspuntutik.


METODOLOGIA. NON ETA NOIZ ERABILI

Jakin badakigu INGURU NATURAL ETA SOZIALAREN EZAGUERAren

helburu nagusia ikasleei errealitatearen ezagupen objektibo bat eraikitzen laguntzea dela, bertan bere burua integratu ahal izateko ateak zabalduz.

Irakasleak ikasleek dituzten errealitatearen gaineko aurrezagutzetatik abiatu

beharra du, horretarako egin behar izango du zenbait ariketa eta jarduera. Jarraian irakasleak saiatu behar du irakatsi nahi duen errealitatea gelaratzen,

ikasleek dituzten aurrezagutzak aldatzen (beharrezkoa balitz) edota gehitzen.

Baina beti ez da posible errealitatea gelaratzea, orduan irakasleak errealitatearen antza handia duen beste egoera sortu beharrean egoten da. Hau da, hain zuzen, CD honetan aurkeztu nahi izan duguna: irudiak, informazioak, bideoak, pantailarekin interaktuatzen... ikasleak errealitatearen dimentsioaren berri zehatza har dezake.

Ezin dugu ahaztu gaur egun eta gure ikasleentzako ordenagailuak duen garrantzia, eta elementu horrek duen motibagarritasuna. Seme alabarik dugunok edota umeekin denbora luze ematen dugunok, erraz egiaztatu dugu gaur umeentzako ordenagailuak duen erakargarritasuna. Honek guztiak ikasleak ikasten hasteko jarrera ezin hobeago batean jartzen du.

Ikasle bakoitzaren abiapuntu desberdina ere kontuan hartu beharreko arloa izaten da. Nor bere ordenagailuaren aurrean, irakasleak beren ohiko metodologiak baino malgutasun gehiago eskaintzen du. Eta ikasle bakoitzak bere erritmoaz lan egiteko aukera eskaintzen dio.

Ikasleak bere erritmoaz lan egiten badu, era autonomoagoa arituko da lanean, eta honek irakasleari bere denbora norekin eta zertarako erabiliko duen erabakitzeko aukera eskaintzen dio.

Umeak autonomiaz aritzean, eta nor bere erritmoari segitzean, ikasleen arteko desberdintasunak ez dira hain agerian gelditzen.

Ikasleei planteatzen zaizkien ariketak egiteko orduan, zenbat ikasi duen, zein

arlo ez duen oraindik behar bezala menperatu... Ikasleak autoebaluaziorako aukera ezin hobea du, eta irakasleak ikasle honek ikusi eta ikasi duenaren ideia zehatza har dezake.

Zenbait ariketa egin ostean, eta ondo eginez gero, estimulu positiboak jasotzen ditu ikasleak egin eta berehala. Irakasleak gelako ume guztiekin batera


aritzen denean, ordea, ezinezkoa zaio era horretako estimuluak ematea ondo jardun duten ume guztiei.

Noiz eta non erabili:

Gure uste apalean, aurkezten dugun materialak aukera zabala eskaintzen dio tutore edo P.T. irakasleari:

1.- LHko 3. zikloan Euskal Herriko arlo fisikoa ikasteko orduan, testu liburua ordezka lezake.

2.- Ordezkatu beharrean, material osagarri gisa ere erabili daiteke.

3.- CDaren malgutasuna dela eta, ikasle batzuek behar bereziak izango

balituzte, edo bere curriculuma egokitua izango balute, irakasleak erraz molda lezake eta helburu xumeago edo altuago programatu, horretarako proposatzen diren webguneak bisitatuz eta ikertuz.

4.- Informatika gelan ikastalde osoaren aurrean erabil daiteke. Irakasleak

aurretik esan egin behar die ikasleei ikasi behar izango dituzten pantailak, Bestela umeek CDak dituen aukera guztien artean galtzeko arriskua dute.

5.- Zenbait ikasle P.T. edo aholkulariarekin egon beharrean izanez gero, materiala ere erabili daiteke helburu konkretu bat lortzeko, bakarka lan egiteko aukera ere eskaintzen baitu.

6.- Gurasoei ere CDaren berri eman dakieke etxean ikasleari lagundu nahi

izanez gero, eskolan lantzen ari den garaian etxeetan ere landu dezaten.

7- Umeen ebaluazioan hobekuntza beharra egongo balitz, etxean ikasteko beste aukera bat eskaini dakieke material honekin.

8.- Ordenagailuak eskaintzen ditu zenbait ezindurentzat hardwarearen

egokitzapena: letraren tamaina, tekladoan errazago jotzeko tresnak... etab.

9.- Informatika gela izateaz gain, gero eta eskola gehiagotan ari dira ikasgeletan ordenagailu bat edo bi sartzen. EUSKAL HERRIA: ARLO FISIKOA izena duen CDa ere bertan erabil daiteke kontsultarako materiala gisa.


GIDOIA Programa hasi eta ezer berezirik egin gabe, “Menu orokorra” izeneko orrian egongo gara. Hemendik hiru aukera nagusi ditugu: “Mendiak, Ibaiak ala Kosta”

Menu orokorra

Mendiak menua Kosta menua

Ibaiak menua

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Men

dia

k :

“

Mendia

k m

enua”

izeneko p

anta

ilatik a

bia

tuta

honako a

ukera

k d

ituzue:

“Menu n

agusira”

itzuli

ala

“in

form

azio

a”

, “a

riketa

k”,

“jo

koa”,

“g

ehia

go ja

kin

nahi?

” edo “

ea z

enbat

ikasi d

uzun!”

.

Boto

i honeta

n k

likatu

z,

Euskal H

err

ian d

aude

n m

endi eta

mendile

rroen b

err

i oro

kor

bat

em

ate

n d

a, gain

era

bert

oko k

lima e

ta

mendi bakoitzari b

uru

zko info

rmazio

sakon

ago e

re lor

daiteke.

Me

nd

iak

:

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

B

oto

i honeta

n k

likatu

z,

bi ariketa

egin

beh

ark

o d

ituzu:

lehenen

goa

n m

endile

rroen izenak b

ere

lekua

n k

okatu

behar

dituzu

E

uskal H

err

iko m

apa b

ate

an.

Izena n

arr

as e

ram

an b

ehark

o d

uzu leku e

gokir

a.

Big

arr

enean,

berr

iz, E

uskal H

err

iko m

apa b

ate

n

gain

ean m

endi bat

ag

ert

uko d

a e

ta z

ure

lana b

ere

izen

a a

sm

atz

ea d

a e

mate

n d

iren h

iru

aukere

n a

rtean.

Bie

tan m

ark

agailu

a izan

go

duzu.

Mendiz

ale

a p

anta

ilare

n g

oik

o a

ldera

igoara

zi art

e e

z d

uzu p

anta

ila h

aueta

tik ih

es e

giterik.

Azkenea

n,

lort

uta

ko p

untu

ak e

ta b

alo

razio

bat

azald

uko

zaiz

u.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

B

oto

i honeta

n k

likatu

z,

honako jola

s

honekin

ika

ste

a p

roposatz

en d

a:

Ik

asle

ak (

bik

ote

ka jarr

ita)

mugitzen d

uen

mendiz

ale

bat

agert

zen d

a.

Mendiz

ale

ak

panta

ilan a

gert

zen d

en m

endi ba

tera

igo b

ehar

du (

hurb

iltzeare

kin

na

hik

oa d

a).

E

z d

a e

rraza,

lan h

ori o

zto

patz

eko m

am

u

batz

uk a

gert

uko b

aitira n

onahi.

Ik

asle

en la

na 1

0 m

endi ig

otz

ea d

a a

halik

eta

denbora

laburr

ean

.

boto

ian k

likatu

z a

ukera

ugari a

zaltzen d

a:

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

1.-

IB

ILB

IDE

AK

: hem

en ikasle

ari z

ein

ira

kasle

ari M

UG

AR

RA

, IT

XIN

A,

AR

AT

Z,

BA

IGU

RA

-AR

TZ

AM

EN

DI,

BA

IGU

RA

-AR

ET

A,

ER

GA

edo E

RR

OZ

AT

E m

endie

tara

ko ibilb

idei buru

zko

info

rmazio

a e

mate

n d

a:

joate

ko p

lano

a,

zailt

asun m

aila

, gutx

i gora

behera

ko ira

upe

na,

gain

ditu b

eharr

eko m

ald

a,

luzera

eta

zenbait o

har

gehia

go.

Ib

ilbid

ea in

prim

atz

eko a

ukera

eskain

tzen d

a.

2.-

AH

OLK

UA

K.-

Hem

en m

endira

joate

ko z

ale

tasuna iza

nez

gero

, kontu

an h

art

u b

eharr

eko z

enbait a

holk

u e

mate

n d

a.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

3.-

HE

LB

IDE

ET

A L

IBU

RU

AK

: gaia

rekin

ze

rikusi

zuzena d

ute

n h

elb

ide e

lektr

onik

oen z

ein

lib

uru

en

berr

i em

ate

n d

a.

4.-

ME

ND

IEN

ZE

RR

EN

DA

: E

uskal H

err

iko m

endi

gehie

nen z

err

enda e

mate

n d

a b

ert

an:

gara

iera

ren

ara

bera

edo lurr

ald

eka s

ailk

atu

ta.

5.-

“M

EN

DIA

K E

TA

KIR

OLA

” :

Hem

en ikasle

ari,

osasunts

u b

izi dad

in,

mendia

rekin

zerikusia

dute

n

zenbait k

iro

len b

err

i em

ate

n z

aio

: E

ski, B

TT

eta

tr

ekkin

g.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Boto

i honeta

n k

likatu

z,

Euskal H

err

iko

mendie

i bu

ruz g

ald

era

batz

uk a

gert

zen d

ira.

Ikasle

ak a

ukera

tu b

ehar

du e

mate

n d

iren

aukere

n a

rtean e

rantz

un e

gokia

.

Irakasle

ak b

adu e

rrefe

rentz

ia a

rgia

, m

ark

agailu

an isla

tzen b

aita ikasle

en lort

uta

ko

puntu

azio

a e

ta p

untu

horiek lort

zeko b

ehar

izan d

ituen g

ald

era

ed

o s

aia

kera

k.

KO

ST

A :

M

endie

kin

bezala

, kosta

eta

ibaia

k a

urk

ezte

ko e

skem

a b

erd

ints

u jarr

aitu d

ugu.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Boto

ian k

likatu

z g

ero

, E

uskal H

err

iko k

osta

nola

ko

a d

en e

ntz

un e

ta ikus d

aite

ke.

Gain

era

, kosta

n d

aud

en a

kzid

ente

en b

err

i ere

iz

ango d

ug

u:

golk

oak,

lurm

utu

rrak,

itsasadarr

ak,

irla

k

eta

hondart

zak.

E

uskal H

err

iko k

osta

zort

zi guneta

n b

anatu

dugu:

Bilb

oko A

bra

, U

rdaib

ai, L

ea

-Art

ibai, D

eba-

Zum

aia

, Z

ara

utz

-Orio, D

onosti a

ldea,

Txin

gu

di eta

Lapurd

iko k

osta

.

Bakoitzea

n k

likatu

z g

ero

info

rmazio

zehatz

ag

o

lor

dezakezu.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Goik

o iru

dia

n a

gert

zen d

iren z

ort

zi boro

bil

horieta

n k

likatu

z,

kosta

zati jakin

bati b

uru

zko info

rmazio

a a

gert

uko d

a.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

B

oto

i honeta

n k

likatu

z lau a

riketa

egin

beh

ar

izango d

itu ikasle

ak:

1.-

Oro

korr

ean e

doze

in k

osta

tan e

gote

n d

ire

n

akzid

ente

ak identifikatu

. 2.-

Euskal H

err

iko k

osta

n d

auden

zenbait a

kzid

ente

id

entifikatu

. 3.-

Arg

ibid

eak e

manda

, ik

asle

ak a

sm

atu

behark

o

du e

rantz

un e

gokia

(u

hart

eak,

lurm

utu

rrak...)

4.-

Euskal H

err

iko k

osta

ko m

apa b

ate

n g

ain

ean

identifikatu

behark

o d

u z

enbait a

kzid

ente

.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

h

oneta

n k

likatz

ean,

Euskal

Herr

iko its

asoko u

rare

n k

onposaketa

eta

bert

ako m

are

ak e

ta

korr

onte

ei buru

zko info

rmazio

a a

gert

uko d

a.

Jarr

aia

n,

itsasoak g

au

r egun d

ituen a

razo n

agusie

n b

err

i em

ate

n d

a:

ibaie

n k

uts

adura

, petr

olio

ntz

iak e

ta lurr

are

n b

ero

keta

hain

zuzen.

Haueta

ko b

akoitzean info

rmazio

zehatz

ago d

ago.

A

urr

era

joz g

ero

, itsasoare

kin

iza

n b

ehar

dugun

jokabid

ea a

zaltzen d

a.

Hondart

za

n,

bain

atz

eko o

rduan,

bandera

k..

.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

ata

lean la

u g

ai

jorr

atu

nahi iz

an d

itugu

:

1.-

Euskal H

err

ian g

ero

eta

indar

handia

go h

art

zen

ari d

en s

urf

are

n g

ain

eko info

rmazio

a.

Bid

eo

bat

ere

ik

us d

aiteke,

hala

nola

in

tern

et-

en info

rmazio

gehia

go a

urk

itzeko z

enbait w

ebg

unere

n h

elb

ideak.

2.-

Its

as p

ort

uko g

auzak:

Port

ueta

n e

dota

nabig

agarr

iak d

iren its

asadarr

eta

n its

asontz

ien

art

ean istr

ipurik e

gon e

z d

adin

izate

n d

iren b

uia

eta

sein

ale

ei b

uru

zko info

rmazio

a e

mate

n d

a b

ert

an.

Bid

eo b

at

ikuste

ko a

ukera

dago,h

ala

no

la in

tern

et-

en e

uskal p

ort

u b

atz

uei buru

zko in

form

azio

gehia

go

izate

ko n

ora

jo.

3.-

Euskal bale

ak.

He

men,

Euskal H

err

iko h

isto

rian,

bale

are

n a

rrantz

ak izan d

uen g

arr

antz

iaz h

itz e

giten

da,

aurr

ekoeta

n b

ezala

, bid

eoa e

skain

tzen d

a e

ta

inte

rnet-

en g

aia

sakontz

eko h

elb

ideak.

4.-

Eskem

a b

erb

era

segitu d

ugu e

str

opadak

izeneko g

aia

jorr

atz

eko o

rduan.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Eta

kosta

rekin

am

aitzeko,

ebalu

azio

ko a

riketa

err

az b

at pla

nte

atz

en d

a:

Panta

ilan a

gert

uz joango d

iren g

ald

ere

i era

ntz

un e

gokia

em

an b

ehark

o d

ie ikasle

ak,

bain

a a

urk

ezte

n z

aiz

kio

n e

rantz

un p

osib

leen

art

ean. A

sm

atu

ko e

z b

alu

, gald

era

bera

agert

uko litzaio

ke e

rantz

un e

gokia

em

an a

rte.

IBA

IAK

:

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Ibaie

kin

, ora

in a

rte izandako e

ske

ma b

erb

era

jarr

aitu d

ugu:

Boto

i honeta

n k

likatu

z,

Euskal H

err

ian

dauden h

iru isuriald

ee

n b

err

i em

ate

n d

a.

Is

uriald

e b

akoitzare

n e

zaugarr

i nagusie

kin

bate

ra a

nim

azio

a e

re ikus d

aiteke.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Aurr

era

joanda,

isuriald

e

bakoitzeko ibaie

i buru

zko info

rmazio

zehatz

ago izango d

uzu

1.-

Non s

ort

zen d

a.

2.-

Zehark

atz

en d

ituen h

err

i garr

antz

itsuenak.

3.-

Luzera

. 4.-

Non its

asora

tu e

do ibairatz

en

den.

5.-

Arg

azki, a

rgazki sort

a e

do b

ideoz

lagun

duta

.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

In

form

azio

az jabetu

oste

an,

arikete

n t

xand

a d

a.

Bi ariketa

mota

pla

nte

atz

en d

ira

:

1.-

Euskal H

err

ian d

auden h

iru isuriald

een k

okapenari

buru

z e

gin

go d

ira g

ald

era

k:

Ikasle

are

n lana z

era

da:

aurk

ezte

n

zaiz

kie

n e

rantz

un p

osib

leen a

rtea

n e

gokia

aukera

tzea. P

rogra

mak b

era

k e

mate

n d

u e

rantz

un e

gokia

asm

atz

en e

z d

enean.

Ir

akasle

ak e

gin

dako g

ald

era

k

eta

haueta

tik ikasle

ak z

enbat

asm

atu

dituenen b

err

i iz

ango

du.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

2.-

Jarr

aia

n p

anta

ilan a

gert

uko d

en ibaia

ren

izena lekutu

behark

o d

u ikasle

ak.

Lana e

rrazte

ko,

hiru a

ukera

posib

le a

gert

uko d

ira,

eta

aurr

ekoan b

ezala

, irakasle

a b

ere

hala

kontu

ratu

ko d

a ikasle

are

n

jabetz

e m

aila

z.

Ikasle

ak e

re b

adu I

NF

OR

MA

ZIO

ata

lera

jotz

eko a

ukera

, birpasatu

ahal iz

ate

ko.

Jasota

ko

info

rmazio

az joko b

at pla

nte

atz

en z

aio

ik

asle

ari:

Txa

lupa g

ain

ean d

abile

n

mutila

mugitu

behar

izan

go d

u.

Horr

eta

rako t

ekla

tuan d

auden la

u

gezia

k e

rabili

ko d

itu.

Gald

era

ba

t egiten z

aio

ikasle

ari.

Bate

ra lau igel agert

ze

n d

ira p

anta

ilan,

bain

a h

aute

tako b

akarr

ak e

ram

ango d

u

era

ntz

un e

gokia

. Ik

asle

are

n lana

era

ntz

un o

kerr

ak d

ara

matz

ate

n igele

k

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

harr

apatu

a izan g

abe,

era

ntz

un e

gokia

ren jabe d

en ige

la h

arr

apatz

ea d

a.

Hori lort

zen

duen b

ako

itzean,

puntu

bat

eskura

tuko d

u.

A

tal honeta

n,

honako g

ai

hauen in

gu

ruko info

rmazio

a

aurk

itzen d

a:

1.-

Ibaie

n a

razoak:

a)

Isurk

eta

k:

honako itu

rri

haueta

tik izan d

aitezke

: *

Abere

en u

stiakete

tatik.

* In

tsektizid

eta

tik.

* H

irie

tako isurk

ete

tatik.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

* Lante

gie

tako isurk

ete

tatik.

b)

Ubid

era

tze e

ta k

arr

asketa

d)

Ur

bazte

rren h

ondaketa

Ik

asle

ari g

ai hauei buru

zko info

rmazio

a e

mate

n z

aio

Ata

l bere

an

, “I

baie

n

dekalo

goa”

izena

duen o

rrira

held

uko g

ara

. B

ert

an ikasle

ei

azaltzen z

aie

, era

ekolo

gik

o

bate

an jokatu

nahi

badute

ibaie

kin

, ze

r egin

dezakete

n.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Eta

azkenik

, E

uskal

Herr

iko u

rtegi, u

bid

e e

ta

burd

ino

len b

err

i em

ate

n

dugu.

Ikasle

ak

herr

iald

ee

n izenak

dituzte

n b

oto

i gain

ea

n

klik

atu

z,

bert

an d

auden

urt

egie

i buru

zko z

enba

it

datu

azald

uko z

aio

.

In

prim

atz

eko

aukera

ere

badu ikasle

ak.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

Ibaia

ren a

tale

an a

gert

u izan

diren e

dukie

i buru

zko g

ald

era

k

agert

uko d

ira,

ikasle

ak d

auden h

iru

aukere

n a

rtean,

egokia

dena

aukera

tuko

du.

Irakasle

ak e

ta ikasle

ak b

era

k

ondoko info

rmazio

a izango d

u:

1.-

Zenbat denbora

n e

gin

duen.

2.-

Zenbat gald

era

zu

zen e

rantz

un

dituen.

3.-

Zenbat gald

era

eg

in z

aiz

kio

n

oro

korr

ean.

EU

SK

AL

HE

RR

IKO

GE

OG

RA

FIA

L

H3

. Z

IKL

OA

4.-

Arr

akasta

ren p

ort

zenta

ia.


HEDAPEN ESPARRUA

Plan premiari esker, gaur egun gutxi dira informatika gelarik gabe

dauden ikastetxeak. Beraz proiektu honek ez du inolako oztopo teknikorik

Lehen Hezkuntzako hirugarren zikloetan dauden ikasleek manipula dezaten.

Ingurunearen ezaguera lantzeko orduan, ohikoak diren baliabideez gain,

(Euskal Herriko mapak, kontsultarako atlasak…), “Euskal Herriko Geografia”

izena duen CDa Euskal herriko ikastetxe guztietan egon behar delakoan gaude.

Horretaz aparte, gero eta gehiago dira euren etxeetan ordenagailua izan

eta erabiltzen dituzten Lehen Hezkuntzako umeak. Gurasoekin batera, edo

autonomoki, adin horretako ikasleen etxeetan ere izan dezake bere lekua CD-

rom honek.


EUSKARAREN SUSTAPENA ETA ERABILERA EGOKIA.

Cd-romaren garapena euskaraz egingo da bere osotasunean eta mota

honetako tresna didaktiko gehienak gaztelaniaz ekoizten direla kontuan

hartzen badugu, euskara lantzeko tresna egokitzat ere jo dezakegu. Alde

horretatik, D zein B ereduko edozein ikasgelatan lantzeko baliabide pedagogiko

oso egokia da.

Ikastetxeetan landutako Euskal Herriko erliebeari buruzko edukiak

osatzeko erabiltzeaz gain, material hau kontsulta, denbora-pasa edo

norberaren ikasketa prozesuak laguntzeko erabili ahal izango da.


DATU TEKNIKOAK

Gida honen bitartez aurkezten ari garen CDa Illuminatus Opus Pro programaren bitartez da sortu da.

Multimedia programa hau windows XPrako egokituta dago, nahiz eta

Windows 98 eta WindowsMe-etan ere dabilen. Aplikazioak behar bezala ibiltzeko, honako gutxieneko konfigurazio hau behar da:

o PC bateragarria o Pentium III 500 Mhz edo AMD K7 prozesatzailea o 128 Mb-eko RAM memoria o CDRom irakurlea eta soinu txartela o 800 x 600 pixel eta milaka koloreetako monitorea o Direct X 8.0

INSTALAZIOA

CDrometik zuzen abiatzen da programa. CDa sartu bezain azkar, aplikazioaren autorun-a piztuko da. Autoruna ez bada abiatzen, esploratzailetik CDRom unitatera joan, eta programaren ikonoan sakatu.

Programatik irteteko, menuaren irten botoian, ESC teclari edo ALT+F4 teklatuan sakatuz lortuko da.


BIBLIOGRAFIA

1.- Bizkaiko ibaiak / ríos de Vizcaya Bizkaiko Foru Aldundia. 2.- Euskal Herriko atlasa. 3.- 5. eta 6. mailei dagozkien testu liburuak (argitaletxe guztiak) 4.- “Paseos por los montes de Euskal Herria. Escapadas”. Aitor Agirresarobe. Argia 5.- Manual de náutica deportiva, Manuel Nadal., ed. Noray 6.- “Euskal Herria “ ETOR argitaletxea 7.- “La educación primaria” comentarios sobre enseñanzas minimas, ANAYA arg. 8.-“La Logse” algunos aspectos fundamentales. ANAYA arg.

gida

Documents