Bilboko Udalean
euskararen erabilera normalizatzeko plana
VI. PLANGINTZALDIA2 0 1 8 - 2 0 2 2
1979
Xede nagusiak
Bilboko Udalean hizkuntza ofizial biak parean egotea.
Berdintasun formaletik berdintasun egiazkorantz joatea.
Araudia
eu es
10/1982 Legea, Euskararen erabilera normalizatzeko oinarrizkoa.6. artikulua:1. Herritar guztiei aitortzen zaie, Autonomia Erkidegoaren lurraldean, herri administrazioarekiko harremanetan euskara zein gaztelania erabiltzeko eskubidea, eta beren aukerako hizkuntza ofizialean hartuak izatekoa.Horretarako, neurri egokiak hartuko dira eta beharrezko baliabideak bideratuko eskubide hori arian-arian gauzatu dadin bermatzeko.
3/1979 Lege Organikoa, Euskal Herriaren Autonomia Estatutua. 6. artikulua:1.-Euskara, Euskal herriaren hizkuntza propioa, hizkuntza ofiziala izango da Euskadin, gaztelania bezala, eta bertako biztanle guztiek dute bi hizkuntzok jakiteko eta erabiltzeko eskubidea.2.-Autonomia Erkidego osorako erakundeek, Euskal Herriaren aniztasun sozio-linguistikoa kontutan hartuz, hizkuntza bion erabilera bermatuko dute eta bion ofizialtasuna arautuko, eta beren ezagutza ziurtatzeko behar diren neurri eta baliabideak bideratu eta arautuko dituzte.
e1982
eu es
6/1989 Legea, Euskal Funtzio Publikoari buruzkoa.V. IdazpuruaLanpostu bakoitzaren hizkuntza-eskakizuna eta, dagokion kasuan, derrigortasun-data zehazten du.
86/1997 Dekretua,Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Publikoetan Euskararen erabileraren normalizazioa arautzen duena.Hizkuntza-eskakizun bakoitzari dagozkion hizkuntza-trebetasunak eta beraien egiaztapena zehazten ditu, baita administrazio-unitateak ere.
2/2016 Legea, Euskadiko Toki Erakundeei buruzkoa.Euskararen erabilerari dagokionez, toki erakundeen eta udalen eskumenak arautzen ditu.
e1989
e1997
e2016
1990ean 2019an
Euskararen ezagutza % 10ekoa zen bai bilbotarren kasuan, bai udal langileen artean.
Bilbotar euskaldunak % 29 dira eta udal langileak % 50.
% 10 % 29
% 50
ERABILERA PLANA
onartu
Osoko Bilkuran
1999
V. PLANGINTZALDIAVI. PLANGINTZALDIA
2018-2022
2013-2017
Gidalerroak
Udalak herritarrekiko obligazioak dauzka.
Herritarrek hautatzen duten hizkuntza ofizialean jardun behar dute langileek.
Langile gehienek hizkuntza-prestakuntza jaso dute.
2009az geroztik martxan dago Bilboko Udaleko Langileentzako Trebakuntza Programa.
Eskainitako ikastaroetan motibazioa eta trebetasunak lantzea da helburua, langileak konfiantza handiagoarekin eta erosoago aritzeko lanean.
Testu gehienak gaztelaniaz sortu eta gero itzulpen-zerbitzura euskaratzera bidaltzea da joera nagusia.
Itzulpengintzaren prozedura plangintzaldi honetan bideratu beharreko gaia da.
Euskararen erabilera ez da langilearen borondatearen ondorio izango bakarrik.
Erakundeak erabakiko du:
• Nork hartuko duen parte planean.
• Zer itzuli daitekeen eta zer ez.
Hizkuntza-eskakizuna derrigorrezko duen lanpostu batean aritzen den langilea prest egongo da bi hizkuntza ofizialetako edozeinetan lan egiteko.
HERRITARREN HIZKUNTZA-ESKUBIDEAK ETA UDALAREN OBLIGAZIOAK
BORONDATETIK HARAGO
ITZULPENEN KUDEAKETA
HIZKUNTZA-PRESTAKUNTZAREN ETA TREBAKUNTZAREN GARRANTZIA
Q
Udalaren zerbitzuaren kalitatea hobetu eta eraginkortasuna handitu behar da, eta itzulpenaren beharrizana murriztu.
KALITATEZKO KOMUNIKAZIOA
DOKUMENTUEN ESTANDARIZAZIOA
HIZKUNTZA OFIZIALAK ERABILTZEKO IRIZPIDEAK
HIZKUNTZEN KUDEAKETA
Kalitatezko komunikazio idatzia sustatu behar da Udalean: testu zuzenak, egokiak eta argiak.
2016an, Bilboko Udalaren Irakurketa Errazeko I. Plana (2017-2019) abiatu zen.
Irakurketa Erraza eta Erabilera Plana uztartu behar dira.
Plangintzaldi honetan Hizkuntza Ofizialak Erabiltzeko Irizpideak onartuko dira. Irizpide horiek Udal osorako arau izango dira: bete eta betearazi beharko dira.
Agintari, arduradun eta langile bakoitzak jakin behar du noiz, zer eta norekin egin behar duen euskaraz edo gaztelaniaz.
Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak ezarritako ereduan oinarrituta dago.
Lider eta erakunde-ordezkarien konpromisoa, arduradunen eta buruen inplikazio zuzena eta langileen parte-hartze aktiboa eskatzen du eredu horrek.
HERRITARREKIKO HARREMANAK
LANGILEEN KUDEAKETA
ERAKUNDEARENIRUDIA
BARNE-HARREMANAK
Euskararen presentzia eta erabilera indartzea herritarrekiko ahozko eta idatzizko harremanetan, herritarren hizkuntza-eskubideak bermatzeko.
Langileen kudeaketan eta prestakuntzan euskararen erabilera indartzea.
Jendaurreko guneetan udalak jarrera proaktiboa erakustea herritarrei, euskara erabiltzera gonbidatzeko.
Ahozko eta idatzizko lan-harremanetan euskararen erabilera areagotzea.
ZERBITZU-HIZKUNTZA LAN-HIZKUNTZA
Helburuak
KUDEAKETA-SISTEMA
KANPO-HARREMANAK
Hizkuntzen kudeaketa Udaleko kudeaketa-sistema orokorrean integratzea.
Euskara eguneroko funtzionamenduan txertatu nahi bada, antolakuntza-egiturak behar dira:
Euskararen erabilera areagotzea herri-administrazioekiko harremanetan.
LAN-HIZKUNTZA
Antolamendu-eredua
Erakundeari bere osotasunean eragitea
• Erakundearen funtzionamenduan eta antolaketan txertatua izatea.
Udaleko zuzendaritza guztietan gauzatzea
• Euskara-koordinatzaileak izendatzea.• Euskara-taldeak sortzea.
Udal mailan Erabilera Plana indartzea
• Erabilera Plana Udalaren proiektu estrategikoa izatea.
• Giza Baliabideen Zuzendaritza• Euskara eta Hezkuntza Zuzendaritza• Sindikatuak
• Hizkuntzaren normalizazio-neurriak lantzea: lanpostuen derrigortasun-datak, hizkuntza-eskakizunak, hizkuntza ofizialak erabiltzeko irizpideak…
• Alkatetza• Kalitateko eta Ebaluazioko Kabinetea• Giza Baliabideen Zuzendaritza• Euskara eta Hezkuntza Zuzendaritza
• Hizkuntza ofizialen erabilerari buruzko arauak betetzen direla zaintzea.
• Hizkuntzen kudeaketaren gainean proposamenak egitea.
• Erabilera Planaren jarraipena egitea.
Antolakuntza-egiturak
Normalizazioaren jarraipenerakoBatzorde Gidaria
ENBAbatzordea
Parte-hartzaileakZuzendaritza bakoitzeko euskara-taldeak lortu nahi dituen helburu eta normalizazio-ekintzen eraginpeko langileak.
• Zuzendaritza bakoitzeko arduradunak• Euskara eta Hezkuntza Zuzendaritza• Euskara-koordinatzailea
• Kudeaketa-plana (urtekoa)• Dagokion zuzendaritzan hizkuntza
ofizialak nola kudeatu behar diren lantzea, planifikatzea, gauzatzea eta jarraipena egitea.
Euskara-taldeak
Euskara-koordinatzaileak
Zuzendaritza guztietan euskara-koordinatzaileak egongo dira.
• Erabilera Plana gauzatzea lan egiten duen zuzendaritzan.
• Euskara-teknikariekin lankidetzan aritzea.
Euskara-taldeak osatzea zuzendaritzetan. Arian-arian, 2019. eta 2021. urteen artean.
1
2
3
4
Komunikazioa eta parte hartzea. Erabilera Planari zabalkundea ematea.
Normalizazioaren Jarraipenerako Batzorde Gidaria eratzea. Plana onartuta, Batzorde Gidariko kideak batu eta abian jartzea.
Euskara-koordinatzaileak izendatzea. Euskara-talde bakoitza osatu aurretik, euskara-koordinatzailearen izendapena egingo da.
Lan-metodologia Euskara-taldeak osatzea arian-arian
ALKATETZAREN KOORDINAZIOA
GOBERNANTZA ETA PROIEKTU ESTRATEGIKOAK
• ALKATETZA• GIZA BALIABIDEAK
ANTOLATZEA ETA KUDEATZEA
• kontratazioa
OGASUNA
• ZERGEN KUDEAKETA• AURREKONTUAK
EKONOMIAREN GARAPENA, MERKATARITZA ETA ENPLEGUA
HERRITARREN ARRETA ETA PARTAIDETZA
• HERRITARREN ARRETA ETA PARTAIDETZA
• KALITATEa ETA EBALUAZIOa
MUGIKORTASUNAREN, INGURUMENAREN, HIRI BERRONERATZEAREN ETA GARAPEN OSASUNGARRIAREN POLITIKEN KOORDINAZIOA
MUGIKORTASUNA ETA JASANGARRITASUNA
• zuzendaritza
HIRI BERRONERATZEA
OSASUNA ETA KONTSUMOA
• zuzendaritza
ETXEBIZITZA
21
1. Urtez urteko kudeaketa-plana prestatzea: urteko kudeaketa-plana diseinatuko du zuzendaritza bakoitzeko euskara-taldeak. Kudeaketa-planak urtean zehar abian jarriko diren normalizazio-ekintzen aurreikuspena jasoko du.
2. Plana gauzatu eta kudeatzea: zuzendaritza bakoitzeko euskara-taldeak plana gauzatu eta kudeatuko du euskara-koordinatzailearen laguntzaz.
3. Planaren jarraipena eta ebaluazioa egitea: zuzendaritza bakoitzeko euskara-taldeak egingo ditu haren urteko kudeaketa-planaren jarraipena eta ebaluazioa.
Metodologiaren urratsak
Euskara-koordinatzaileak izendatu eta euskara-taldeak osatuta daudela, urrats hauek emango dira:
HIRI GARAPENEKO POLITIKEN KOORDINAZIOA
OBRAK ETA HIRI PLANGINTZA
• Obrak • Hiri plangintza
ZERBITZUAK ETA BIZI KALITATEA
• zuzendaritza
HERRITARREN SEGURTASUNAREN KOORDINAZIOA
HERRITARREN SEGURTASUNA
• Herritarren segurtasuna
• babes zibila
GIZARTE POLITIKEN KOORDINAZIOA
GIZARTE EKINTZA
• zuzendaritza
LANKIDETZA, BIZIKIDETZA ETA JAIAK
• zuzendaritza
BERDINTASUNA
KULTURA POLITIKEN KOORDINAZIOA
KULTURA
• zuzendaritza
EUSKARA ETA HEZKUNTZA
• zuzendaritza
GAZTERIA ETA KIROLA
• zuzendaritza
3 54 6
UDALBATZARREKO IDAZKARITZA NAGUSIA2019
2020
2021
01- AHOLKULARITZA JURIDIKOA
03- UDALEKO KONTU-HARTZAILETZA NAGUSIA A2- HARREMAN PUBLIKO ETa INSTITUZIONALEtaKO KABINETEA
02- GOBERNU BATZORDEAREN BULEGOA A1- KOMUNIKAZIO KABINETEA
ALKATEA
Planaren amaierako ebaluazioa
Lan osatuagoa (datu kuantitatiboak eta kualitatiboak jasota), informazio-iturri hauexetan oinarrituta:
• zuzendaritza bakoitzeko arduradunek jaso beharreko datuak (errotulazioa, web-orria, aplikazioak, kontratuak, argitalpenak, jendaurreko ekitaldiak, erregistroak, …).
• langileek aitortzen dituzten datuak. • planaren zutabe diren langileen ikuspegiari buruzko
datuak.
Hizkuntza-eskakizunak
Ebaluazioa eta jarraipena
Lanpostuetan ezarrita dauden hizkuntza-eskakizunak, orohar, bat datoz HAKOBAren* proposamenekin.
Lanpostu batzuei ezarritako hizkuntza-eskakizuna berrikusiko da plangintzaldian.
Derrigortasun-indizea
Derrigortasun-datak
Bilboko Udalak 2018-2022 plangintzaldian derrigorrez bete beharreko indizea:
% 38,96
Lehenetsitako lanpostuak:• udal-arduradunak (zuzendariordeak, sailatalburuak…)• arduradunak orokorrean (taldeburuak)• zinegotzi eta zuzendarien idazkariak• jendaurreko harrerako lanpostuak
Plazen artean dauden desorekak aztertuko dira.Proposamenak ENBA Batzordean jorratu eta adostuko dira.
Urteko kudeaketa-planaren ebaluazioaEzarritako helburuen jarraipena egingo da urtero.Zuzendaritza bakoitzaren ardura izango da ondo egindakoak eta zer hobetuak jasotzea.
*HAKOBA: Herri Aginteen arteko Koordinaziorako Batzordea