ALDAKETA KIMIKOAKALDAKETA KIMIKOAK

6. GAIA6. GAIA

ALDAKETAALDAKETA ALDAKETA FISIKOAALDAKETA FISIKOA

1.1. MATERIAREN IZAERA MATERIAREN IZAERA EZ DA ALDATZEN EZ DA ALDATZEN

2.2. MATERIAK FORMULA MATERIAK FORMULA KIMIKO BERBERA DUKIMIKO BERBERA DU

3.3. ADIBIDEZ: EGOERA ADIBIDEZ: EGOERA ALDAKETAK ALDAKETA ALDAKETAK ALDAKETA FISIKOAK DIRAFISIKOAK DIRA

116 ETA 117. ORRIAK IRAKURRI116 ETA 117. ORRIAK IRAKURRI

ALDAKETA KIMIKOAALDAKETA KIMIKOA

1.1. MATERIAREN IZAERA MATERIAREN IZAERA ALDATZEN DAALDATZEN DA

2.2. HASIERAN MATERIAK HASIERAN MATERIAK FORMULA KIMIKO FORMULA KIMIKO JAKIN BAT DU ETA JAKIN BAT DU ETA ALDATU ONDOREN ALDATU ONDOREN BESTE BATBESTE BAT

3.3. ALDAKETA KIMIKOARI ALDAKETA KIMIKOARI ERE ERREAKZIO ERE ERREAKZIO KIMIKOA ESATEN ZAIE KIMIKOA ESATEN ZAIE

ERREAKZIO KIMIKOAKERREAKZIO KIMIKOAK ERREAKZIO KIMIKOETAN SUBSTANTZIA ERREAKZIO KIMIKOETAN SUBSTANTZIA

BATZUK ERALDATZEN DIRA ETA BESTE BATZUK ERALDATZEN DIRA ETA BESTE BATZUK SORTZEN DIRA.BATZUK SORTZEN DIRA.

ERREAKTIBOAK:ERREAKTIBOAK: ALDATZEN DIREN ALDATZEN DIREN SUBSTANTZIAK, HASIERAKO SUBSTANTZIAK, HASIERAKO SUBSTANTZIAKSUBSTANTZIAK

PRODUKTUAKPRODUKTUAK: SORTZEN DIREN : SORTZEN DIREN SUBSTANTZIAK , BUKAERAKO SUBSTANTZIAK , BUKAERAKO SUBSTANTZIAK SUBSTANTZIAK

Talken teoriaTalken teoria

Zergatik gertatzen dira erreakzio Zergatik gertatzen dira erreakzio kimikoak?kimikoak? Erreaktiboen molekulek elkarren aurka Erreaktiboen molekulek elkarren aurka

egiten dute egiten dute Molekulen loturak haustu egiten diraMolekulen loturak haustu egiten dira Askatutako atomoak beste era batean Askatutako atomoak beste era batean

antolatzen dira.antolatzen dira. Ondorioz beste molekula berri batzuk Ondorioz beste molekula berri batzuk

sortzen dira.sortzen dira.

Ekuazio kimikoakEkuazio kimikoak Ekuazio kimikoak erreakzio kimikoen Ekuazio kimikoak erreakzio kimikoen

adierazpen sinbolikoak dira adierazpen sinbolikoak dira

Lavoisier: masaren iraupenaren legea.Lavoisier: masaren iraupenaren legea. Erreakzio kimikoetan, materia ez da Erreakzio kimikoetan, materia ez da

sortzen ezta suntsitzen; aldatu egiten dasortzen ezta suntsitzen; aldatu egiten da MASAK KONSTANTE IRAUTEN DUMASAK KONSTANTE IRAUTEN DU

EKUAZIO KIMIKOEN DOIKUNTZA EKUAZIO KIMIKOEN DOIKUNTZA Lavoisierren legearen ondorioa da.Lavoisierren legearen ondorioa da. Atomo kopurua mantendu behar da Atomo kopurua mantendu behar da

erreaktiboen aldean eta produktuenean erreaktiboen aldean eta produktuenean Doiketa koeficiente estekiometrikoak Doiketa koeficiente estekiometrikoak

jarriz egiten dajarriz egiten da

MASA NEURTZEAMASA NEURTZEA

MOL MOL ( SUBSTANTZIA KANTITATEAREN UNITATEA DA) ( SUBSTANTZIA KANTITATEAREN UNITATEA DA) MOL BAT ATOMO: ELEMENTUAREN MASA MOL BAT ATOMO: ELEMENTUAREN MASA

ATOMIKOA DA GRAMOTAN ADIERAZITA. ATOMIKOA DA GRAMOTAN ADIERAZITA. MOL BAT MOLEKULA: MOLEKULAREN MASA MOL BAT MOLEKULA: MOLEKULAREN MASA

MOLEKULARRA DA GRAMOTAN ADIERAZITAMOLEKULARRA DA GRAMOTAN ADIERAZITA MASA MOLEKULARRA: NOLA KALKULATZEN DA?MASA MOLEKULARRA: NOLA KALKULATZEN DA?

COCO2 2 =1 · Karbonoaren masa + 2 · Oxigenoaren =1 · Karbonoaren masa + 2 · Oxigenoaren masamasa

AVOGADROAREN ZENBAKIAAVOGADROAREN ZENBAKIA

AVOGADROAREN ZENBAKIAAVOGADROAREN ZENBAKIA MOL ATOMO BATEAN 6,022 · 10MOL ATOMO BATEAN 6,022 · 1023 23

ATOMO DAUDEATOMO DAUDE MOL MOLEKULA BATEAN 6,022 · 10MOL MOLEKULA BATEAN 6,022 · 102323

MOLEKULA DAUDE.MOLEKULA DAUDE.