O ADXECTIV

O

CUALIFICATI

VO

DEFINICIÓN

● Morfolóxica: palabra variable

LEX + MFXº + MFNº: murch-o-s murch-a-Ø● Semántica: expresa calidades, estados, características

atribuídas a obxectos denotados polo substantivo– Explicativo / Epíteto: característica inherente xeo frío– Especificativo: característica que o cualifica fronte ao resto

da clase café frío / morno● Sintáctica: MOD da fr. subst. N da fr. adx.

café quente

FLEXIÓN DE XÉNERO E NÚMERO

A flexión en xénero e número do adxectivo vén determinada polo substantivo ao que modifica. café/s frío/s rúa/s fría/shome/s ruín/s muller/es ruín/scoche/s azul/azuisneno/s intelixente/s

A maioría son VARIABLES no número, pero tamén é frecuente que algúns sexan INVARIABLES no xénero.

CASOS PARTICULARES NA FORMACIÓN DO Xº E Nº NOS ADXECTIVOS

• XÉNERO. Se remata en –EU forman o feminino en –ÍA: xudeu/xudía, sandeu/sandía

• NÚMERO. Ademais temos plurais irregulares como:-BEL/-BEIS: posíbel/posíbeis;.amábel/amábeis

Lembremos que esta terminación convive com –BLE/BLES: posible/posibles; amable/s

Ambas as dúas son normativas.

O XÉNERO. MORFEMAS

USO DALGÚNS ADXECTIVOS: Santo e grande e as súas formas apocopadas (San e gran + CONSOANTE)

• Cando o nome propio ó que acompaña comeza por VOGAL úsase a forma sen abreviar: Santo Antón, Santo André ou con Santo Cristo.

• Cando o nome propio comeza por CONSOANTE emprégase a forma apocopada: San Tomé, San Telmo

• En feminino non se apocopa nunca: Santa Clara, Santa Ana.

• Grande + substantivo en sing. que comeza por VOGAL: grande éxito. A forma apocopada emprégase con substantivos en sing. que comezan por CONS.: gran favor.

GRADACIÓN

GRAOS DOS ADXECTIVO- Positivo: non engade valores de intensificación- Comparativo: establece unha comparación de

intensidade- Superioridade- Igualdade- Superioridade

- Superlativo: outórgalle a máxima calidade

COMPARATIVO SINTÉTICO

Formas herdadas das latinasFORMAS POSITIVAS. COMPARATIVOS

SINTÉTICOSgrande maior

pequeno menorbo mellormalo peor

alto superiorbaixo inferior

COMPARATIVO ANALÍTICO

- Comparativo: establece unha comparación de intensidade- Superioridade: máis...

ca/ que / do que- Igualdade: tan... como

/ coma- Inferioridade:

menos ... ca / que / do que

As particulas “ca” e “coma” son obrigatorias cando despois delas hai

un pronome persoal:É tan alta coma ti.

Cando o segundo termo da

comparación é unha oración, é

obrigatorio empregar “do

que” e “como”: ´É máis lista do que ti

cres”

A partícula “ca” podemos contraela ou non co artigo (Gústalle máis o can ca a / cá cadela), mais nunca coa preposición (Gústame máis

a min ca a ti)

USO DAS PARTÍCULAS COMPARATIVASCACOMA son obrigatorias cando despois vai un pronome

persoalQUE/DO QUECOMO son obrigatorias cando despois vai un verbo

conxugado

No caso de non ir despois un verbo conxugado sempre son máis recomendables as formas que rematan en –A (ca, coma). Pero non obrigatorias, daquela podemos usar unhas ou outras indistintamente. CA/QUE; COMA/COMO

CONTRACCIÓNS DA CONXUNCIÓN CA CO ARTIGO. E DA PREPOSICIÓN CON CO ARTIGO

PODE EMPREGARSE CONTRACTA OU NON

CA A, O, AS, OS/ CÁ, CÓ, CÁS,CÓS

É máis alta ca a túa irma/ É máis alta cá túa irmá.

É menos espelido ca o teu curmán/ có teu curmán.

NUNCA SE PRODUCE UNHA CONTRACCIÓN con OUTRA FORMA CONTRACTA

CA Ó/AO, CA Á, CA ÓS/AOS, CA ÁS

Chegou máis rápido á Coruña ca ó Grove.

Quere máis ós amigos ca ós pais.

CONTRACCIÓN OBRIGATORIA: CON + A, O, AS, OS

CO, COA, COS, COAS

Vou co teu amigo ó cine/ Fíxeno coa man

GRADACIÓN. SUPERLATIVO

O SUPERLATIVO ABSOLUTO expresa a calidade en grao máis alto, sen establecer ningunha comparación.

FORMACIÓN DO SUPERLATIVO ABSOLUTO:Adverbio MOI: Está moi contento.

Sufixo –ÍSIMO/A: Contentísimo; listísima.Prefixos SUPER-, EXTRA-, HIPER-: Está supercontento;

extralimpo.

Sufixos –ÓN, -IÑO, -ECHO: Está gordiño; gordecho.

Acompañado do adverbio ABONDO: Está limpo abondo.

Repetición do adxectivo: A rapaza é guapa guapa.

Anteposición do adverbio BEN: O neno é ben alto.

Á parte do sufixo –ísimo, existe un

máis culto: -ÉRRIMO

(PAUPÉRRIMO)

SUPERLATIVO RELATIVO

No SUPERLATIVO RELATIVO. Establécese a máxima calidade respecto a un conxunto:

É A MÁIS/MENOS coñecida DO grupo

É o MENOR entre TODOS.

SUPERLATIVO SINTÉTICOFORMAS POSITIVAS. COMPARATIVOS SINTÉTICOS.

SUPERLATIVAS SINTÉTICASgrande maior MÁXIMOpequeno menor MÍNIMObo mellor ÓPTIMOmalo peor PÉSIMOalto superior

SUPREMObaixo inferior ÍNFIMO