u. mtfhendisl k - mldrll fiiul tesi ergisi¼h_mim_dergisi...s. u. mtfhendisl k - mldrll fiiul tesi...

16
S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY i CiLT / VOLU~E : 4 i SAYi / NUMBER: 2 i YIL / YEAR 1989

Upload: others

Post on 11-Sep-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl

FIIUL TESI ERGISI

JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE

·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

i CiLT / VOLU~E : 4 i SAYi / NUMBER: 2 i YIL / YEAR 1989

Page 2: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

'S.Ü. Mü.ri.-Mi.m. Fak. Dcrg., 2, 198,9 ",.J. Fac. Eng. Arch. Selçuk Univ., 2,1989

'DOGAN'OCAK (KISECIK-HATAY) ALTINLI KUVARS DAMARININ MINERALOJIK VE JEOKIMYASALOLARAK INCELENMESI .

Mineralogical,an,d. Geochemical Studies of the Auriferous-Quartz Vein (Hatay-Ki­secik~DogaIT Ocak)

Dogan AYDAL,A.U." Fen Fakültesi, Jeoloji Mühendisligi Bölümü, ANKARA.

ÖZET,"ir

.~-" .

Bu çalismada, Hatay'in,Kisecik Köyü~Dogan Ocak altin damarinin ayrintiliözel-

likleri incelenmi;s--ve.)I71tip yataklarin' blusumu ile ilgili çesitli ta,rtismalar

yapilmistir. Altinça2~,engin bu damar K 80 B dogrultulu diyabaz dayk1ari,tarafin­"... ~-dan kusat·ilmi."stir .A.n~k. ç~vher olusumu ile di"yabaz d"ay·kl9-ri :-arasinda . herhangi

'bir jenetik baglantite.sb~t edil~memistir. ..•.•:,~" ,;Damarda cevher mineralleri dagilimi: homoj en degildir.ve ö;ze:iiikle~)\1ive Ag

orani yanat ve düsey yönl~rdeönemli!fark1iliklargöstermektedir.' Söikonusu da­marda altinin yanisira arse'riopirit,kalkopirit, sfalerit" pirit ve gaTenit cev­

her mineralleri ile kuvar,s (özellikle kalsedon), kU' mineralleri (özellikleriiontmorillonit) ve zeolit':grubu 'mineratleri gibi gang mineralleri bulunmakta­

dir. Ayrica kalkosin, kovellin, skoredit, hematit gibi alterasyon minet'Üleri

ile limonit" hematit gibi yüzeysel sartlar altinda bozunmalar sonucu olusan bi­le~enler de yaygin olarak bulunmaktadir. Mineralojik bilgilerin yaIi:i.,sirasivi

kapanim arastirmalari, bu yatagi olusturan hidrotermal çözeltilerin 1600'C ile280° C arasinda degisen sicakliklarda bulunduklarini göstermistir.

Bölgedeki altin olusumu ile ilgIn jenetik problem henüz taniç0züme kavusmamis­

.'tir. Ancak, derinlerde oldqgu varsayilan magmatik bir oLusumdan kaynaklanan çö-,.' zl:!ltilerinbirimler arasindaki yapisal kanallar yoluyla (fay, dayklar arasi

bosluklar v. s.) yükselerek böigedekf'diy'abaz dayklari arasina yerlestigi düsü­nülmektedir. Halen .incelemeierin devam ettigi bu damarda, 1990 yihna kadar

200.000 ton görüriü~;~200.0(iO rritihtemelolmak üzere toplam 400.000 . ton .cevher

tesbit edilmis bulunmaktadir. Ortalama tenörün 3 gr/ton Au olacagi düsünülmek­tedir.

ABSTRACT

In this paper, the important features of the Hatay-Kisecik-Dogan Ocak

auriferous quartz vein is documented and the implications for the formation of

this type of gold enrichment are diseussed.

Work to date has shown that gold mineralizatian is hosted and controlled by

the N 80 W trending sheeted diabase dykes. Although there is no geneticrelation were detected between them.

The tenor of the vein is by no means of uniform and the Au/Ag ratio changeshorizontally and as well as vertically within the vein.

Arsenopyrite, chalcopyrite, sphalerite, pyrite and galena are the main ore

uiinerals beside gold, while the gangue minerals are dominated by quartz, clay(esp.montmoriiionite) and zeolite minera1s. Chalcocite, covellite, scorodite,

hematite and Iimonite are appears to be the comman alteration and weatheringproduet of the ore minerals.

Mineral assemblages and fluid-inclusion data indicate that the hydrothermal

solution, which formed the vein, were of law temperature (160-280oC).

Page 3: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

Dogan Ocak Kisecik) Altinli Kuvars Damari '27

1. GiRis.~ '...

2. GENELJEOLOJI

Türkiye' de AmanosDaglari, GÜneydog.uAnadolu Daglari, Iran'da Zagros masifi

The gene ic relationships arenot latgely solved, but it is believed thatprimary ore fluid escaped from irs magmatic source in depth; or whatever thesouree is, and aseended by way of struetural ehannels in the' overlying rocks;thus the vein oeeurs.ln this vein 200.000; ton of visible, 200.000 tons ofprobable, total 400.000 tons of ore were deteeted by 1990 - with the estimatedaverage of 3 gr/ton Au. The prospect· field work, research and exploitation ofore ari:! simultaneously continues.

.~.~.: ...-

Batay-Kis~cik altin madeni olarak ve Arabis,tan' dakiO-man Daglari büyükadland}rilan, bölge Kizildag ofiyoliti- bir dar'silsilesini olustururlar.l Al-nin;; gü:neydog.u kesiminde, Antakya il lokto'n bir kütle olan KLp.ldag ofiyo-merkezinin II km kuzeybatisinda yeral- litk:6Itipleksi, Amanos Daglari'nin gii-makEadir (SekilI). Bölgede halen iki neybatidaki en son bölümüdür. Iskende-özel kurulus maden arama ve üretim ça- run-Belen~Bedirge-Antakya-Ç~vlikara-lismalari yapmaktadir. Deneme mahiye- sinda yaklasik 800~ bir alanda KD-GBtindeki ilk altin üretimi de gerçek- yönünde yayilim gösteren'Kizildag ofi-lestirilmis bulunmaktadir. yoli:tlerinde ofiyolitik dizinin bütün

Çalisma alani ve yakin çevresi~i de kaya'tilI'lerini bulmak mümkündUr. Ki-içine alan jeolojik birimlerin tartim- zildag ofiyolitleriningenelde, yasli-lanmasi amaciyla'yapilmis bir çok jeo- dari gence dogru; tektonit~ kümülat,di-lojik çalisma mevcuttur [1] ,[2], yabazdayk kompleksi, yastikTavlar ve[ 3], [4], [5 L [6], [7], [8] ve [9] . volkano~sedimanter kayaçlarolarak besKiseeik bölgesinde altin aramalari ile ana bölümden olusfuguifadeedilmekle11gi],1 :blarak yürütüitnüs bulunan çe- beraber, Tekeli ve'Erendil' tarafindansitli (iüismalar mevc'utt~r 10, [lll, kümijlatlar;:-\l~' tekton'itler'" arasinda[12], ri3], ['14], [is] ve: [16]. Bu ça- mevcut bir pQiklitik zonun v~,r.iigi be-lismaya konu olan Dogan Ocak altin da- J;i:cl!=um1-stir [9].. ::':mari ise bölgede mevc~t damarlarin en, Bölgede bu okyanus malz~mesi-- ilebüyügü ve eldeki bilgiler isigi alt,in-1:t,it8.$al leabuk iliskisi süphesi?: fayli­da gelismeye en müsai't olanidi;r.13u_ _)l}~.'B~ i;iindirm~, ma~gte 'Ka:~a_nkayasebeble sözkonusu damar ayrintill,·öia ...·/ ~tektonii penceresinde en'; iyi sekilderak incelenmis ve belli aralikl~rlaYS' izlehebilmekt-edh: [17]. i\lt"'Orii'a' Mas-civarinda sondaj yapilmistir.' Karot trichÜy~ri'de Kizildag o~iyoiitierininalinabilen sekiz sondaj dqn elç1~ edilen deÜn deni~;' sedimanlarindan olusanve toplam 194 m uzunJ.'ilgubulan karot- volkano-sedimanter kaya-çla.:r:la birliktelarin her metresinin::{tam kay~; analii- itilerek Arap <'Plak~si 'nin karbonatJ.eri yapilarak, bunlarelde~dilen Au platformu üzerine YElriestigi·. dUsüniil-ve Ag ölçümleri ile birlikte de- mektedir [ 1], [ 2]. [6] . Bindirme si-gerlendirilmislerdir. Sivi ~apanim ça:- rasinda:Kizi1dag ofiyoiitleri de kendilismalarinin yanisira çesitli metod- içerisihde olusan ekaylatla birbirlerilar1a Y4pilanmineraloj-ik çalismalar- üzerine' itilmislerdir:'Eölge:dek-i komp-la, d,amardakicevher'mineralleri, al- resyoIl kuvvet'tnin KB-GD-oldugu ve ofi-terasyon mineralleri, iz elementleri yolitlerin KB'dan it ile n;k- Arap Plaka-ve nadir toprak elementleri de tesbit si'nin üzerine sariye oldugu ifade edil-eclilere~ bölgedeki ~iier altin damar- mektedir. Özellikle çalisilan bölgede-lari'elle olaniiiskileri ve muhtemel ki eevher mineralleri tarafindan dol-jenezi tartisilmistir. gulanan faylarin bir çogunun KB-GD

dogrultulu olmalari da bu görüsü des­teklemektedir. Otokton birimler ileallokton bir birim olan Kizildag ofi­yolitleri üzerine açili bir uyumsuz­lukla genç otokton birimler gelmekte-

S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989

Page 4: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

Sekil L Çalisilan bölgenin Tü~klye ü;z;erindeki konumu vesadelestirilmis JeOlojik haritasi .

Figure 1. Simplified geological map of the study area and its location in Turkey.

, , !

o:

:is

~:ist-i

N::;p

Tekfon iller _ Tecloniles

Kümülollor _ Cumulates

Konglomero _ Congi'omero!e.

. Bindirme _ Thrus!

Marn, marnlo _ kunitosi ve kçt,Mor!, morly.limestone, sondsioneKumlc~i, morn, mornh 'kçLseylSan<.lsion~ , Olari, morly.limes!one,shale

Resifal kçl _ Reef limes!one

Kumlosi, seyi, mornli ·.kçt.,siltlosi" .Sonslor.e, .hale, Olari~.Iimestone_sill slaneOiSKOROANS_ OiSCOROANCE

. AiUvyon _ Alluvium

~

A.C'(K LAMALAR

E·XPlANAT10N.•... -;-.

'f56:['" .

..~~': :0··ww .';t~.. "

. ~ o:> ·C '. i ,i ~" i .Alüvyal koni - Alluviol F.an~

:'::'r .~~..~. ,. a:=l L-:-Ja.. ..

l.d i·~

~~o

i 'Il~'~ tm0::>-' o ~~~~ i' .,-- °(/)1- W

irO:: z mliJ LiJ o o of-L- o o

~. OiSKOROANS _ OiSCOROANCE

,r~ r f5Z)ZJ Yasl,k lovlor - Pillow lavas

o Ul~ . •

W ;:>

,~ Ll ~ : ~iE3 Doyk kompleksi - Oyke complex

>- -llU 0.2

OOo::a;el

~ ~ ~ ~ U~ ~l~(';."\\

(/) tl) W ~ \ ~'\W ~ CIL in

~ z. ;: ,::i',::>wo:::.::

o::

. .::.

Z km

Q;

~',1'·1"'",

ANTAKYA(HATAY)

o

ÖLCEf~(SCALE)

o

9c}0 c<\ .Ve:?

~.:

CJi

c:::~c:::J'

~•...::i

'>i

\LJ""

oCD"l\Q~l\.l.•...\.ocl:)\.o

Page 5: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

DoganOcak (f:.1-,secik) Altinli Kuvars Damari, "c·

29

dir. Üst Maastrichtiyen'konglomeralari

ile baslayan bu birimler Paleosen,Eosen, Orta -Üst Miyosen ve Pliyosen

sedimanlari ile devam' etmektedir [7];Bölgede mevcut Miyos'en yasli konglome';'

ralariçerisi~de~ltin tanelerinin bu­

lunmasicevherlesmeninMiyosen'de

ve/veya Miyo~en öncesinde ger~ek­lestiginin bii:',belirtisi olarak kabul

edilmektedir [15t~Bölgede yilieylenenbu kayaçlarin ;~zel1ikleri daha önceki

çalismacilar tarafindan ayrintili ola­rak yapildiguidan, burada altin olusu-'

munda özel biZ önem arzeden hidroter~mal k~vars. damarlari ve sinfit mine..­

rallerince zengip kuvars damarlarinakomsu kayaç konumunda bulunan diyabaz

dayk kümeler! ayrintili olarak elealinmistir.

2. lo, p.IyABAZ DAYK KÜMELERI

;Ça.li~ilan pölge<Ie' birbirine para­

lel,;yari par~.iel durumdaki binlercediyabaz daykinin olusturdugu bir kümegözlenmektedir. Dayklar iki ayri temelkarakter göstermektedit ve farkli iki

dönemde ortaya çikniislardir. Ilk

döneme ait diyabazlar .'yesil renkgöstermekte olup, oldukça keskin ki­

rilma yüzeyine sahiptfrier. Digergrup~ orari~a daha' serttitIer' vedayk ko\llpleksinin esas grtibutitites-

.k:i;let~mektedirler. Ikihci grupdi-­yabaz, daklariisekahverengiden,

açiksariya kadar degisen renklerdeolup" .ilk gruba oranla çok daha fazla

alterasyona ugramislardir. Bunlar yer

yer birinci gruba ait dayklari kesmek-dedirler.

De~{si~ kaliriliki~ta sahip 61afi,di­

yabaz dayklarinin kalinliklari yer yer2 m~~Feye kaqgrulasir. Bütün diyabaz

daykla.rinda esas bilesenleri pl8.jiok­

lazJ,ye.klinopiroksen (bjit) olustur-.mak;t,-?ldir.Ikincil mineraller ise 'akti­

nQ~~~~ albit, klorit, prehnit, kil ve

".z,~qJ-i;t,TI1ineralleridir.Tali 'bilesen,olarak i,qa,.,rutil, Umenif 've sfene

ras1:ia.p:~lm~,stir.IKi ariagrup arasin­daki esas fark plajioklaz 'muhtevasin­

,dan kayn~~lanmaktadir. Ikinci grup

olarak iiitelenen diyabaz: dayklarininplajioklaz miktari birinci gruba oran-

S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989

la çok daha fazladir. Bu sebeble ikin'""'

ci grup .dayklar daha açik renkler gös~~

termektedir •. Diger taraÜan,' 'birinci:grup diyabaz dayklarinda titari6ran~'ikinci gruba göre daha f~zladit

[ 15]. Yapilan mikroskopik çcÜismalarda

titanca nisbeten daha zengin '.'''olan>dayklarin ilmenit, rutil ve sferi6e da~;

ha zengin olduklari, bu arada bazi

sfenlerin psöydomorf olarak ilmenitkristallerinin yerini aldigi belirlen­mistir. Titanca nisbeten fakir. ikinci

grup dayklara ait örneklerde ise pi­rit, kalkopirit ve çok nadiren de psi­lomelan gözlenmistir.Kayaçta mevcut

piritlerin boylarinin yer yer 1 mm'yi

astigi ve çevresinde hematitce zenginbir halenin olustugu da sik sik göz­

lenmistir. Toleyitik bazalt karakterli

olan dayklar, okyanus ortasi sirti ba­zaltlari ile ad~ yaylari toleyitleri

arasinda bir kimyasal karakter göste­

rir ve iz elementlerce çok fakirdir[3 J, [8 J, [is]. Nadir toprak element;­

lerl'riin incelenmesinden bu diyabaz

dayklaririin çok tüketilmis bir kaynak­tan olustugu sonucuna varilmistir.Ge­

neld.eçlUsük Ti ve Zr degerleri diyabazdayklarinin, okyanus ortasi sirtindaki

yayiliminin yavas bir sekilde $erçek­lestigine isaret etmektedir [17].

3. MADEN YATAKLARI

Bölgenin, gepelinde altin; altinlikuvars ve altinli sinfit damarlari

seklinde j ki ayri grup damarda izlen­

mektedir [15]. Sözkonusu kuvars damar­lari ile sülfitce zengin damar lar ara­

sinda minera~ojik yönder'.ve mevcut mine­rallerin miktarlari bakimindan önemli

farkliliklar vardir.

Tektonik zonlar yoluylabölgeye

yerlesen sülfil: damarlarinui komsu ka­

yaci olan diyabaz dayklariyla hiçbirjenetik bagi mevcut olmadigi belirlen­

mistir. Yer yer 140 cm kadar kalinliga

[~adar ulasan bu damarlarda hakim. cev­",her mineralleri, arsehapirit, kalkopi-

rit, pirit, sfalerit,galenit ve·alte­rasyon ürünü olarak olusan skorodit,kalkosin, kavellin ve neodijenittir.Çok az miktarda markasit de bulunmak­

tadir. Altin, esas gang minerali olan

Page 6: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

30 D. AYDAL

; i.

1''-

'3.1,., Al1TINl,i.KUVARSDAMARLARI:>

Figure 2. The homogeniza.tiontempera­tiiiesof the fluid,inclusions.

: <.

Sekil 2. Sivi kapanimlar la ölçülen ho'-, ,. !:mojenlesme sicakliklari.

kuvar~:,p~,;bi~~~kte bol' miktard~; gö- kadar azdir ~ Bölge genelinde DU tiprülm~kJe beraber arsenopirit, kalkopi~ damarlardayapilançalismaIarda orta­rit, p,i,i:)F,~~e sfaie~it· içinde inklüz':::'" lama al tin degerinin 3.78 gr/ton, gii­yonlar'.s.e.~:iindede' görülmektedir. Al-·. müs degerinin ise 10.39 gr !ton oldugutin 't<i~eie'r-i.nJn çaplari' genelde 0.5.' belirleninistir (15]. Buç;üismaya konu,ile 10,0:mJkr,onarasiti:da degismektedir _ olan kuvars damari ise yaklasik Sm[ 15], t 16]: . " . ' kalinligindadir. Seki;L41 de görüldügü

Si';i kaparlim incelemeleri; ve bazi gibi damarda bir zonlanmaayirtedU .....mineraloj ik, . veriler ' "sülfitçe zengirL rnektedir. Yüzeyde rahatlikla izlenebi­damarlarin270'dt ile 4000., C arasinda "len bu ionlanmanin damarin derin -ke..:..';olustugun,u göstermisd.T~' [-LS], (Sekil simlerinde ayni sekilde devam ettigi2).' , .~ süphelidir. Zira, sondajlai ya~dimiyla

i.', .i , yapilan yeralti degerlendi'rine çalisma--,' larinda, yatagin sadece yanal boyutta'

" "'0 . Kuvars damar., Sülfil domci"

io:j., nQu=or58'ivein5 ns·u=l·f3"d'.IOd" degil, düsey boyutta da homojen olma..:..n digi görülmüstür. Basta altin. ve 'gümüs

~' 1" gibi degerli metallerinmiktarlari ve·0;; __~L_= ~~ rUlü U! I' ,'r'i diger sülfit minerallerinin toplam

~~.j miktarlari gözönüne alinarak, yataktag'ö 31, ' r.J! ro ;-. A, Bve C seklinde farkli deger bölge-~. 2r' 'r- --:-,-J . ,L.J L.J Li leri ayirtedilmistir. Bu zonlamanin de-~i, J L , ,,! , L~,, l. gisimli olarak devam' ettigi ve farkli .

.160 iec 200 220 240 260 iBO = 320 340 360 380"00 c· kalinliklar arzettil;<:leri ,ortaya konul-mustur (Sekil 5). ,Aitiü tanecikleriise oldukça küç,ük,"; boyutlardadir,(0.5-10 mikron arasi).ve kuvars, arse-,nopirit, pirit, kalkopirit ve sfaleritiçinde daginik bir sekilde inklUzyon~lar'seklinde bulunmaktadirlar. Damar-;daki cevher mineraiierinin daha sonragelisen tektanik olaylardan da6nemliöiçilde etkilendikleri belirlenmistir.Cevherli zonlarda yap'ilan 'mikr'oskop veetarainali elektron mikroskop çaiismali~ri ile-bu, .kataklastik yapi'ç'ôkne;tolarak göriilmektedir(Sekil' 6). Ka:tak­laimaya ugrayan arseno'pirft:,'pfirit,sfalerit;,v.s. gibi çevher mineralle­rinin bosluklari özellikle kalsedon;vehöylandit, lömontit, irianit gibi ze­olit mineralleritarafindan . doldurul-mustur (Sekil· 7). , ..

. Zeolit mineraiierinintesbiti ~çingerekli karsilastinIialar SEMpetrogra­fikatlasi ile yapilmistir [ia]; Kal­

,.sedonlar özellikle yüzeye yakin kesim-lerde bolmiktardabulunmaktadir. Kal­sedoncazengin bu.' bölümlerin 180° Cden dahaazbir sicaklikta olustuklarikabul edilmektedir [19]. Özellikle yü­zeysel tesirlerle olustugu 'düsünülenhematitlesme ve limonitlesmeler damari

, . kusatacak sekilde' 'gelismi'stir (Sekil8a). Hematitlesme~in elek(mesh) do-

Sülfitçe zengin damarlarda ortalama10.14 gr/ton Au ve 22.51 gr/ton Ag de­gerIeri elde edilmistir. Nokta analiz­ler:Lqc;le.ise ).40 :lle 156. Sgr /ton Aude'gerleri,arasirida degisen degerler deelde edilm{sÜr'[lS]. Hg,:Sb,In,Ba"V,Ir, Ga" Pa", Te ve Pt: gibidz element­leres,.:;i.hip' sülfit"cevherlerindeki na­dirtopra,k eleme~iieriise La, Ce, Pr,Nd, Tb, Yb, ve' Ho olarak belirlen-.mistir [16].

. " Tek~onlJ<~zonlar ve'diyabaz dayklari-" arasindaki zayif zonlara y,erlesen .• al­

tinli kuva~s damarlarinin kalinliklari1-2 cmlden 5 metreyekadar degismekte­dir (sekil 3).

_Geneld~' sülfitdamarlarinda gözle­;i, nen: c.evh~.r mineralleri kuvars damarla­

'rind~ da mevcuttur. Ancaktabii olaraktoplam cevher minerali yüzdesi, sülfitdamarlari ile karsilastirilamayacak

S.Ü. Müh.~Mim. Fak. Derg., 2, 1989

Page 7: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

ÖLç:EK _ SCIlLE ' 1/1000

~i :'lti'r~ii'kuvor& ~'Orliori _ Aur;ferous QuiJt'1Z vein

~ Yarina'f Trench

~ Ke'Jecik deresi ,:-" Streom

432_099 Sondoj Lokosyonu ve topogrofik Ylil<'SI<Ii;li __ Locotlohof the drilling and its ollitute

461.5/ Topografik yükseklik _ Topogrofic olfitute

lti

c:::

:.o:c::::r-

i:.o:....::i

'-ri

i:i.i

>;-.tl<ll

~~

l\,),....\oci)\o

i-

.,-- ;­/

ACIKLAMALA-R __~ EXPLANATioN _~c=::i D'yobai Oayldari __ Diabas. dy... i

i

&<..Q,

ll!:::s

orill!>;-

--..>;:1-<.

CIL

<ll

-ri....>;-

.......

:i:.i-.rt­i-.:::si-....

~~~tl~ll!l-ji-<

Sekil 3. Dogan Ocak Altinli kuvars damarinin konumu ve sondajlarin yerlerini gösteren harita.

Figure 3. Lacatian map of the auriferaus quartz vein and diamand drillings hale in the stdy area.

w

Page 8: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

32 D. AyDAL

Alterasyon (Altercrtion)

. Yogun Daha düsük

rrm iTr"" ~-Diycibaz dayldori

oia,base 'dykes iI, i , I, i i i

~~~~r~,r~~~fj~d/am/Oiriinilri IOldjS ! ij Yogun l(monitlesmis hemotitli, zon';'lnlen"",ly limanltlzso hematltiz&d zone

I i ii t II i i i i i ", Yogun )<illi alterasyon' ,

. / i Inteme':cn;illllc altsfatlon...i1+.1 ~ ..OJ, I' i III-I i Ii i,2.cftll ~"20..30 m

Altin ~ekuvc;';ca". . .zer9in, .zor) '('/."'-? Sul/id) ,

Aurifarous '. ..

,Quo~ti_ rich iooe', (1-2 % 'Sulphlde) ,

oE

KN+SGW

B,_.---- 4m -------0)" 1~C:"'

; i l

i ii i

iE

,I ~iDiyabaz dayk!Oil'

Olabon' dyke

"i

~_ti __ :_-'>d_:_'_'··

Sekil 4. Altinli kuvars damarinda sülfit, kuvars ve kil mineralleri zonlanmala­rini gösteren sematik çizim.

Figure 4. A sketeh of sulphide, quartz and eZay mineral zonation in the'auriferous quartz vein.

kusunu andiracak sekilde gelismesi ve

bosluklarin ikincilgelisen kuvar~ mi­

nerallerince dolgulanmasi dikkati çek­

,mektedir'(Sekil Bb).Çalisma alani içindeki karbonatlas­

manin, kalsit olarakgelisti~i ve al­

tin olusumu ile bir baglantisinin ol­

madigi görülmüstür.

Damarlarda yapilan iz element ça~

lismalarinda Fr, Th, Sr, Rb, Zr, Y/ 'W

ve Po'nun varligi belirlenmistir. Na­

~dir toprak elementlerinden ise sadece

Eu ve Tm'nin bulunup digerlerinehiç

rastlanilmamasi yataga özel bir durum

olarak yorumlanmistir [16].A, B ve C 'bölgelerinin ayri ayri

:yaklasik hacimleri ve muhtemel ·yogun­

,luklari dikkate alinarak' yapilan ön

,hesaplamalarda. yaklas ik 206 ;000 ton

gör~nürJ 200.000 ton muhtemel cevher

,varligi belirlenmistir. Çalismalar' ha­.. lefi 'devam etmekle beraber ortalama te­

nörün; altin için 3 gr/ton, gümüs için

de B' gr/ton civarinda gerçeklesebile­

c~gi~düsünülmektedir.

4. JEOKIMYASAL INCELEMELER

Bö:tgede yap ilan j eokimyasal çalis­

malar, tam kaya, altin ve gümüs ana­lizleri ile iz element ve nadir toprak

element analizleri olarak 3 ayri grup~

tayapilmislardir. Cevher ve yan kayaç

(karat ve/vey~ nokta numuneleri) tam

kaya analizler':inde özellikle Iskende­

run Demir Ç'eiik Isletmeleri ve

M.T.A. Genel MüdU+lügü imkanlarindan

yararlanilmistir.·Si02• MgO, CaO,' Al203Cr203' Zn, Cu, As, Tipegerlerinin eldeedilmesinae, bilgis~yarli ARL tipi X

-ray emisyon spektrometre kullanilmis­tir. Mn, V, Pb, Cd,analizlerinde ise yari

kantitatif optik spektrôgrafik analiz

metodu uygulanmistir.,', Numunelerdeki

K20 ve Na20 degerleri i'se'klas:l,k yasanaliz metodlari ile bulunmustur.

S.U. Müh.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989

Page 9: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

SE i$14&LQ,i:ii:::i

OÇ)i:ii;..;-

....•.

:>:;i,...cri

i ~

i: .~'-;i,.i-.ri-t'::ii-.•..

~~i-.i

cri

~f,lJ

i-s""

··1

..

,i

i

24

2z"

&

,~,&!~18

120

2&'·i

2S,.,;-Lzem

'~':~.

B

'.

OÜ$a:y o'lçe\\ O i---t 2. m i

(V8r'J~.al seo/s) /_Yotoy;olçek O~' IOm i

(HO~'ZOTJfol seola) ~

1.01_2 ppm' Au

2.01 _8 ppm Au

O:-.I··P?m Au

S 8 Sondoj numara!.! vQ yeri _ Dril/im1. number ondif~ Jocofion

Altinh Ki.ivors domal'1ari _ Aurtferou~ QUa"L 1IfI/n-.--l24~

,

22J~

v:i iNW

c:::

.:.:::~:::r.i:.:::i-..::i

;;;

;..;-t:J

rtii-.iLQ.."->,•....\.()(x)\.()

Sekil 5. Altinli kuvars damarinin AB kesiti boyunda çizilen muhtemel Au degi­simi kesi ti .Figure 5. A pi'obable section of the auriferous quartz ve.In through AB section. VJ

W

Page 10: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

34

Sekil 6. Kuvars damarinda sülfitçe

zengin zonlardaki siddetli kataklazma

(Resim, tpramali elektron mikroskopta

geri saçinimli görüntü ile çekilmis-',tir).

'Figure G. Severe eataelaeism of the

sulphid$ rich zone of the auriferous

quartz veln (Pieture were taken with

back seattering image in the scanning

elektron mieroseope).

Altin, gümüs degerleri ise, Meda­steel-Bruxelles, Nercö-America, M.T.A.,

Etibank, Kütahya gümüs tesisleri, Ke­ban tesisleri ve Çit~ur tesislerinde

- kontrollU olarak ~~ptirilan analiz­ler sonucunda belirlenmistir. Anali~~ler sirasinda gen~lde, atomik absorb­siyon spektrometre ve lCP kullanilwis-tir. .

Iz elementlerin ve nadir toprak

elementlerin0~ayininde ise T.P.A.O.ArastirmamerRezinin imkanlarindan ya-:

rarlanilmis:ivedegerler JEOL tipi ta;:;:'(·ramali scanning elektron mikroskgp

(SEM) ve mikroprob çalismalari so#ti­cu elde(edilrnistir.

:",/"

D~ffiJ4~da.yapilan çalismalar' sonucubelirlenen A, B ve C bölgelerine aitortalama degerler Tablo i ve Sekil9'da gösterilmistir. Tablodan görü­lecegi üzere zonlar arasinda

sibZ' FeZ03, TiOZ ve KZO degerleri ba­kimindan büyük bir ferkiilik yok­

tur. Damar ve yakin çevresinde NaZOdegerinin son derece az olmasi da il-

. D. AYDAL

ginçtir. Esas farkliliklar, As, Cu, Zn,Au ve Ag degerlerinden kaynaklanmakta­dir. Altin ve gümUsçe zengin bölgele­rin sülfit minerallerince de zenginolmasina karsilik, altin ve gümüsce

fakir bölgeler kil ve zeolit mineral­

leri artisina bagli olarak AlZ03 baki­mindan zenginlesmektedir. Bununla il­gili olarak Au ile As, Cu ve Zn ara­sinda p,oz itH bir korelasyonun varligida ortaya konulmustJlr/(Sekil 10).

Daha önce belirtilen her Uç bölge­deki Au/Ag oranlati 0.335 ve 0.385

arasi~da degismektedir. Bu degerlerin"Boyle" siniflamas:i'na göre Tersiyeryasli cevherlesinei~.re",uyumlu oldugugörülmektedir [20 J :/: L

Yari kantitatif optiK spektrografikolarak yapilan analizlere ek olarak

yapilan SEM~Mikroprob çalismalari ilesülfit yat~klarinda iz element olaraktayin edilen Sb, Hg, ;n, Cd. Ba. V,Ir, Ga. Pa, Tc ve Pt gibi elementlerDogan Ocak altinli kuvars damarinda

görülmemistir. Ayrica Mo ve Bi mine­rallerine de rastlanilmamistir.

,Tablo 1. A, B, C bölgelerindeki karot­lardan elde edilen ortalama kimyasal de­

gerler (n=l 1 m. karotu temsil etmekte­

dir) .

Table 1. The chemical mean values of the

drilling samples from the A, B, C parts

,of Dogan ocak mine.

-~-+1A

i8 C

n::2811::eq ri::10Z

%

% %--HgO .' . ii.er O,5H

O. i lG

SiOz

7:i ,3 O'II . Z 8'Il.ii-- CaO

0.'108i .50O.ti561---- 1,'p.z03

'i. 1:5 B'/ . '196. i 151---

--K20

0.b4q0.540.621f------. TiO:;.

0.585O, (i'180.'149---- ....----

AI"O,9 .3:5 'iIZ.86',i q.74:1

'lii

2.00.Q080.553

Cu i I.QO

0.499O . 536f------_~ ____ ,i_.~~._

o . 'I i2O.5Bü

Au (ppiu)

3.631.02O . 'Il

87;;;:; ---as--i o . 81. . 4.31

i .eQ

Au/AS

0.335 _ 0.Y/50.385

S.u. Müh.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989

Page 11: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

Dogan Ocak (Kisecik) A.ltihli"Kuvars Damari 35

--).......--

Cur'SO/": 0. eook~V : 0

'yp~::W48 10.240

----+-

+..- ..-.. -.~;.,..._. -1-._.~--;""-~-_'-_; ~_

, . . , i ; li-,- ~~~--;----:----: -----<---_.:--_.:--...;--:i A: : . j . : . : . :

: L: i : , i , : ,

.PT:

Ca)

Sekil 8. a-b. Hematitlesme ve tipikelek dokusunun olusumu.

Figure 8. a-b. Hematitization and oc­

curence of typical mesh texture.

Cur-sor': IU'100k •.V : 0

u, ~·ll

: . : j i : ; i ' .. :~~--->---:-_.:-. __'-_.i- . -_~;-

i . : . ; : . i i,' ~1 ; . . {i., _ 1, :-; :

-.-"r~~-r--i---~-~r:-~,::. '. i

+L ttn-l~Ln.; : i : i: : . ; : . : : ,

--rE '----r--.---i :-l--,---i 1 .~

n:i. i-s i-K~-rI-I-'~T~-~-,-h!i ,,;' ',,__·ö+/\....:-~_, -' , .' , i ;J

0.200 \"FS : 32768 10,240

Sekil 7. Zeolit minerallerinin tarama­

li (Scanning) elektron mikroskop vemicraprob analizlerine ait pikler.

Figure 7. Mieroprobe analysis of zeo­

li te mi.l1era.lsin scanning' eleetrenmicroscape.

(b)

Sivi kapanim incelemeleri

160-280oC arasinda olustugunumistir (Sekil 3).

damarin

göster-

S.U. Müh.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989

Page 12: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

36 D. AYDAI,

%

• Zo

• A •

D Co

i:. '

..

,;.

.o

GO

· ~• •• o

Q

o

D

0 •• to# ..•• i • "••o

.i;i (J o

~ f.J)9J.tl8v80i

.-i: 0i oo

:.:j. ·o~

o :,00

cl< ,Li

ir ..oi~. . , .'o -------~------~.~--; ,. , . i

Au (poml

f

f

f

.... :>

20

40

io

?,O .'>-1."'

10. Altin ile arsenik, çinko vearasindaki dagilimlari' gösteren

Sekilbakirsekil.

Fi gure 10. A distribution diagi:ammebe,t~ween Au and As, Zn and Cu cantent .

3. Sicak su, kaynaklarina bagli ola~ç.rak olusan yatak olm~si da mümkün gö­rülriiemektedir. Zira, bu' tip yataklardaAs, iz element olarak bulunmaktadir ve

d!jl.kiA, B, C bölümlerinins;jl<;;degerlerini gösteren.

. ;_.: .)., .:D· ....-.

~"... "'~.

N...•

...•o oo '"o~ o '"i,o%il>uof'";=;f'.5.3~Jr

,-.

)~~i~:i~u~r~ir B~~;:~~~i i~~~~~ ~~~i~~~r. P~~~:ti~~~"';' marda hiçbir Mo ve Bi mineraline rast .•...,.,,:' 'Lsnmamistir. Bunun yanisira D, Ta, Li;

,~,;;i~'~',;r;11f :' ~e g~~;iiZg~~~m:~~~:~11:/~~t~:~FU'~O~:~.', "y~'n alti,nli küvar'~":'~ gildir. Buna göre deginilen element ve

,..g~nel mi;p.e;-a),.ojik};iz eJ,etii~ cevherleri ihtiva etmeyen bir olusumun

,"~~~~~;:i~nf;;!~~;~~~f~~~~:~:',.e'ç<bui~nan :' ~~r~~~::~~:~~r kf~~]~i( 2~tar;~~:~~ s~:=:s!iifii' daiparlariha göre fark:!,ifbirje-diye kadar yapilan çalis~alarda', peg-

.•;~~~;~~;~~i~!;~ii~~~f~et~.P::~~~~~~:~~~:~~~~~~:~;~~~~~;~~a~~;~~,'çeV;f'~siiide.,.herhani5ibfr'piiit'6nik ve/- mit gibi i.~arbon,at kayaçlari mevcutde .•.

veya volkanik ,faaliyetin bulunmamasi . gildir. Ayrica tipik skarn mineralleriyorum yapmayi çok daha güçlestirmekte-bulurimamaktadir .

.. ,.,dii;-"JAnc.ak eldeki bilgilerin isigi' al­t N1da cevher lesmedehang i hususlar ingeçerliolamiyacagi öncelikle vurgu­

.' landigi takdirde konu nisbeten açiklikkazanmisolacaktir.

S.U. Müh.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989

Page 13: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

Dogan "Ocak -(Kisecik) Altinli- Kuvars Damari-,-,' r,.',

'Sekil 1to Telluryumun bulundugu ortamdaaltinin bulunmadigini gösteren SEM-mik-

,roprop,analiz diyagI'~mJ.,. ' "

-J.;' :

',' ..... ~'. '~ .:..6. SONUÇLAR

'. ..

li "'ölarak olusan kil zonlaomasi,

'~ilisifiye kabuk ve sinterkisi~lari

gözlenmemistir [25]. Bunlara e~':j:~larak":andezitlerle iliskili yataklar'd,a hiçEu bulunmamasi gerekirken, damarda siksik Eu'a rastlanmistir [i~ ,[26]. Do­

layisiyla kaynagin volkanik olma ihti­mali de oldukça zayiftir.

Çalisma-lar:so;liuCUelde edilen sonuçlar

.söyle',siralanab.ilir :' "

0):' to,

5. Çalisma alanive:yakin., ç~vp:!sindegranit~ granodiyorit, diyoritg:;lbi(çok,küçük ölçeklerdeki plajiogran:it­

ler< hariç) intrusiv, ksysç:ta~&,.·da

ra'stlanmam istir .'Ayricar,teiesl<oplasma(telescop ing) olaYJ.I1'i:;:p~~ruiay~cakherhangi bir veri de mevcut degildir.

Ancak bu arad.a,~o,rJay,fi.,atilan bazi gö­rüsleri tekrarlÇl.maJ(;-t~,yarargöri~lmek­

tedir. Goldschm~~t'\granit:I;e,re-bagimli

çözeltilerde altin, p.:Lritve arsenopi­ritler bir arada'bulunabilirle}:"" [24] ;Rankama ve Saham~ iSe HAlC:,insIderofilkarakteri sebebiyle arsenitleri tercih

eder" [27]; Fersman, "Altin genellikle

asitik granit magmaya baglidir, sül­

fitlerle beraber çö~eldiginde ,pi,rit vearsenopiiititer:cih .eder'! 'demektedir­

,ler [28]. Bunlar ,çalisilan bölgedeki,~ltin, pirit, arsenopirii birlikteli­

ginin asitik intrüzyonlara baglanmasi­

ni kolaylastiracak referanslar ise

de, gene de, bir kes.inl~k sözkonusudegildir~ Zira, böyie~,o~ijinal magma-

'tikteori olarak kabul e9ilen ve altin

ihtiva eden çözeltileri~ mutlaka bir

intrüzyona bagli olma veya yakin olma

fikrinin degis tigin!, bu tr.:tp:, yak­lasimlarin hemen hepsinin tahminden

öteye gidemedigipi b,e;Lirtmektedir[23] . Son .zamanlarda yapilan,. ,birçok

arastirmada,meteori,k ',.9rijin üzerindebile duruldugu, 1985 yi:i.indabile, al­tin olusumu ileilgilimagmatik hidro­terma1 olusumun hala tartismaya açik

oldugunu ifade edilmektedir [23].

i .~

IofS '<'MB !0,240

: ' ir",·

h-;:-+,-; /'zt:~:-r:f.:' _~ i i"1 _,-,-, --+----~.

0,000

200 21 cm.CCf',RJTE

/' Cursor: 0,I'OOK.V ' 0

, .'

4. Bölgedeki cevherlesme herhangi bir

volkanik kaya~tan da ileri gelmis ola­

,maz. G,plds,c,hmicit~ek6homik altin yatak­,larinin' andezit" ve'" dasitlete 'bagli

olarak olusan hidrotermal yataklardaolacagini ve bu yataklarda altinin

metalolarak veya tellüryumla bir kom­~~nasyon olusturatak sekilde bulunaca-

gini ifade etmektedir [24]. Incelenen

damarda ise Te bulunan analizlerde hiç

altina rastlaninamistir (Sekil ll). Bu­

nun yanisira, volkanik olusumlara bag-

Cu, Pb, Zn gibi elementler ve ~olayi­

,s,iyJ,abuna bagli cevherlesmeler de çok

a:zd~ir.,Sicak :su, kaynaklarina özgü kay­nama tablasi civariarinda mutlaka bu­

lunmasi gereken barit cevherlesineleri,incelenen yatakta görülernemistir .·~'Ay­

ricai,sicak su k~ynakli altin cevher-'lesmelerinde bolmiktarda görülen

Na20, incelenen yatakta oldukça düsükdegerlerdedir. Bunlara ek olarak sin­

",t~r:kis~inda yer yer yüksek Hg, Sb, Tl

~~'d~~~f~~t~nin eld~~dilmesi gerekirken,..,Ançelemen yaüik6i böyle b;l.rdeger elde, edilmemistir. ' "',

.~ :

Figiire ii. A"SEM'''- nieroprobe analysisdiagranii which shows genetic disconnec~tion of Au and Te contents.

1. Altinca zengin kuvars damari hidro­

terrnal karakterde olup, diyabaz dayk­lari tarafindan sinirlanmistir.

S.u. Müh.-Mim. Fak. Derg.i 2, 1989

Page 14: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

38 D. AYDAL

6. Incelenen damardan alinan birçok ör­nekte Fr, Th, Sr, Rb ,Zr, Y, W eve .Po

gibi iz elementler izlenirken; n~dir'toprak elementleri olarak sadp-ce Eu

ve Tnibelirlenmistir.

2. Yankayaç konuniunda bulunan diyabazdayklarinin altin zenginlesmesi ile

herhangi bir jenetik baglantisi yok­

tur. Bölgedekicevherlesmenin Miyosen'­

de ve/veya öncesinde gerçeklestigi dü­sünülmektedir;

4. Altin ve gümüsün yanisira damarda

arsenopirit,kalkopirit, pirit ve sfa­lerit esa:S':cevherminerallerini, ku­

vars, kil ve zeolit ise gang mineral­

lerini olustururlar. Alun genelliklearsenopirit, kalkopirit, pirit, sfale­

rit ve kuvarsla birlikte görülmekte­dir.

3. Damar, yana 1 ve düsey yönde kimya­

sal; mineralajik açidan hamajendegi1­

dir.' Düsey yönde A,B vee olarak isim­lendirilen,farklimiktardaaltin, gü­müs. ve sülfit mineralleri. bulunduran

bölgeler ayirtedilmistir. •.Ayrica, da­mar yanal yönde kuvars:ca, sülfitçe,kil

ve zeolit minerallerince z'enginkusak­lar seklinde bantlanniagöst.ermektedir.

ii. Su ana kadar yapilan çalismalarda200.000 ton görünür, 200.000 ton muh­

temelolmak lizere toplam 400.000 ton

cevher hesaplanmistir. Ortalama tenö­

rün ise 3 gr/ton civarinda oldugu ka­bul edilmektedir.

9. Bölgede etkin olan alterasyon; si­lislesme, karbonatlasma, arjilitlesme

ve zeolitlesme olarak gerçeklesmistir.

Ayrica oksidasyon zonunda hematitlesmeve limonitle.smeye de sik 'sik rastla­nilmistir;

10. Yatagin jenezi kesin olarak tesbit

edilememekl·e berager, pegmatitik veskarn tipi olamayacagi~ ayrica volka­

nik bir kaynaktan dagelemiyecegi be­lirlenmistir. Ancakçalisilan bölge ve

yakin çevresinde mostra vermeyen asi­tik bilesimli birplütondankaynak1an­

mis olabilecegi ~Uslinülmektedir.

TESEKKÜR

damarin i60-280oC arasinda olustugunugöstermektedir.

8. Yatakta A,B ve C olarak tanimlanan

bölgelerde altin ve gümüs degerlerinin

As,Cu,Zn artisinaba~li olarak artip,

azaldigi, Au 've Ag,'cefakir,bölgele­rin kil ve zeolit mine~allerininarti­

sina bagli olarak A120}' ce zenginles­tigi belirlenmistir ..

Çalismanin hazirlanmasi ve makale­

nin düzenlenmesi esnasinda çok degerliyardimlarini gördügüm Sn. ProLDr. Mus­

tafa Aslaner (KTÜ), Doç.Dr. Abdullah

Çoban (DçI),Doç.Dr. Ahmet Ayhan (S.Ü),

Doç.Dr. Halil Bas (S.Ü),Dr. Ziya Gözler(MTA), Dr. Ibrahim Çopuroglu (MTA),Sn. Ibrahim Çakmak (MTA), Sn. Mehmet

Biilbül'e (TPAD) ve Ekrem Kutlu'ya te­sekkürlerimi sunarim.çalismalari7. Yapilan sivi kapanim

5. Damardaki altin tenörü genelde o.iile 8.i gr./ton arasinda degismektedir.

Buna bagli olarak degisik karekterli

A,B,C bölgelerinin Au/Ag orani deger­leri de ry.335 ile 0.385 arasinda de­

giskenlik göstermektedir.YatagJ,n ortalama altin tenörü 3

gr/ton civarindadir. Bölgedeki Au/Agorani, Boyle (1979) siniflandirmasinda

Tersiyer:,yasli altin madenIeri için

'belirlenen oranlara uyumluluk göster­

mektedir[ 20 ].

KAYNAKLAR

[iJ Dubertret, L., Ceologie des roches vertes du NW de la Syrie et du Hatay(Turquie) ; .Notes Mem. Mayen orient, V 6, 227 s,· i953

[2} Vuagnat, M. ve Çogulu, H;E., Quelques reflexions sur le massif basique,'uItrabasique du Kizildag, Hatay, Turquie : Seances S.P.H.N 2/3, 210-216,Cenevre, i967.

S.Ü. Miih.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989

Page 15: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

Dogan Ocak (Kisecik) Altinli Kuvars Damari 39

by

Geol.Survey.

depositsHistoryand

Van Nostrand

Published

Canada

[ 22}

[ 23}

[ 24]

.'"

v' [20 ]

t 2l ]

, .

[3J Aslaner, M., Iskenderun-Kirikhan bölgesindeki ofiyolitlerin jeoloji ve

petrografisi : M. T .A. yayinlari No: 150, 7l S., 1973.

[4] Çogulu, H. E., Hatay Kizildag masifJ.nin olusumu hakkinda yeni buluslarCumhuriyetin 50 yili· Yerbilimieri Kongresi, M.,T.A. yayinlari, 410-4241,

_1.9,73 ô' " . ' .,,' ," '.... .

[5 J Çogul}.!..,H. E., Ha:tay bölgesindeki ultrabazik tektonit ler ve' t'iibakali,peri-

dodtier : M.T.A. Derg., V 83, .185-193,1974,.. ' '

[6 J Delaloye, L., Piskin, Ö., Selçttk,H., Vuagriat ;M~ andWagner, J.,Geological

secttoIJ :through the Hatay', ophiolite along the mediterrane~ncoast,Soutiie~r:n·.)~urkey:Ofioliti, V 5 (2/3), 205-216, 1980.

[7] SelçuJC 'lL, Etude Geologique de la partie meridionale du Hatay (Turqi.iie):Unpublii:;he,dPh.D. thesis, University'ö:f Gene;e~ 116 s., 1981.' ,,',

t 8] Ereridi(~M:, Petrologyarid strueture of'·the'upper "crüstal units of theKizildci'gophioHte (Turkey): In .Tekeli, O." and' Göncüoglu,' C. Co. eds.

Internationale symposüim on thegeology of th~: Taurus beIt. - Proeeedings,:~<Z69:"':;r84;, Ankara;'1984. -'.c· '

[.9 },T~k~i{,·;()·,;,•.v:~ En~,ndn\ ,M., Kizildag ofiyoHt,ini.n jeolojive petroloJisi:M~·~TiiA~.··'"ij~)rg., 107,33-49,1986. .," .:;"j"

[10JEr~ek90p" D.:B., 'Rep'ort on the geology of Hatay, Turkey (M.T.A)unpubIfshed report dMineral Researeh and Exploration Institute, No~1118, 24 s., 1940.

[ii iWijkerslooth de P., Jeolojik Hatay seyahat i : M.T.A. rapor No:1085 24 S.,1942.

[12] Romieux, J., Hatay'da yapilan istiksaf raporu: M.T.A. rapor No:1426, 43 S.,(Report on Hatay-Turkey: Unpublished report of (M.T.A) Mineral Research

and Exploration Institute of Turkey, Turkish-Freneh, 1942.

[13 ] Molly, E. W., Hatayda yapilan altin aramalari hakkinda rapor: M. T .A. raporNo: 2323, 26 S., 1955.

[14] Alpan, T., Hatayaltin aramalari prospeksiyon raporu: M.T.A. rapor No:7982, 34 S, 1985.

;~ [lSJ,Aydal, D., Gold deposits in the Southeast part of the Kizildag ophiolite,/ /..Hatay-Turkey: Terra Nova, in press, (Yayim sahasinda), 1990.

,"'~ [16 J Aydal, D., Traee and rare earth element studies on Hatay gold deposits,~" preperation, 1990.

[17 J Rheid, I. and Jackson, H. R., üceanie spreading rate and crustal thickness:Marine Geophys, Res., VS, 165, 173, 1981.

[18J Welton, E. J., SEM Petrology Atlas: Published by the American Association

of Petroleum Geologist, 237 S, 1984.

[19] White, D. E., Active geothermal systems and hydrothermal oreEeon. Geology, 75 tb Anniv Vol., 1981, 392-393, In Gold

Genesis of Deposits, Edited by R. W., Boyle, published byReinhold Company Ine., 194-296, 1987.

Boyle, R. W., The geoebemistry of and its depositsBull., 280,584 $., 1979.

Spurr, J. E., The ore magmas; Published ~y Mc Graw-Hill, New York, 730,

1923., In Gold, Historyand Genesis of Deposits, Edited by R.W. Boyle,

published by Van Nostrand Reinhold Ine., 207-209, 1987.

Ramdohr, P., The ore minerals and their intergrowths'Pergamon Press, Braunschweig, 1174 S., 1969.Boyle, W. R., Gold, historyand genesis of deposits: Edited by himself,

published by Van Nostrand Reinhold Company Ine., 676 S., 1987.

Goldschmidth, V. M., Gold, geochemistry : Edited by M. Muir., Published byClarendon press, Oxford, 197-205, 1954., In Gold Historyand Genesis of

S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989

Page 16: u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI¼h_mim_dergisi...S. u. MtfHENDISL K - MlDRLl FIIUL TESI ERGISI JOURNAL OF THE ENGINEERING AND ARCHITECTURE ·FACUL TY OF SELÇUK UNIVERSITY

':40 < ~_D. --AYDAL

of' epitherrnal preeious metal depositsby Society of Mining Engineers of the

Metallurgieal and Petroleum Engineers, Ine.,

i Depbsits, 'ed'lted by R.W Boyle., published _by Van Nostrand Reinhold CompanyIne., 118-128, 1987

,[ 25 J' Hüllister, F. V. , DiscoveriesEditecitly -hirnself, publishedAmerican Institute of Mining,New 'YOrk, 1985.

, [ 26 J Renderson, P., Generalgeoehemical ptoperties ,and abundances of, ,the rareearth elements; In Rare Ea-rth Element Geoehemistr.y, edited by, himself,publishedbyElsevierlnc., 1-'32 ~: W84.

[27 ] Rankama, K. ve Sahama, 'TR.G; , Silver, gold, geochemistry: The 'University'of Chicago Pressj'Chicago, 0702..,.707; 1950. ,In Göld, Historyand Genesis of

Deposits, 'edited "'by R;W.Boyie, publishedby Van Nostrand Reinh()~d ' Company., '-Int. , - 128-135; 1987; . _,~,"'[281 Fersman,'A. E•.~Gold geochemistry: V4, 262~271, 1939., In :yoldc"History

Genesis of Deposits; edited by R. W.Boyle, published by; \jan, 1}~ostrandReinhold Company Ine., LOS-1L8, 1987. c',;

.~ .

".,' i·'

' ..~':'

.-;, '. ;'~ ;

.: ':'.1.• "

..• i. ,.;.-

'S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., 2, 1989