rdn •oei quicea - archivomunicipal.betanzos.netarchivomunicipal.betanzos.net/irmandade da...

9
1.1.1221 L ETRAS tRi.fís ow - Ao A Dov:so LE» BOLETIN QUINCENAL (HIGA° DOS INTERESES NIARIÑÁS Eletanzos, 16 d'Agosto do 19'.:h2. Ridaición e Adeministrachn Pum' dos Irmaos García ft u Waveira, miro. 22 PREZOS DE SUSOLIZÓN Bel:aun:os, trinnoisure . . 0930 1U 1Pora da lo:1,111,1nd 0 . . . 01 90 ffi Ancennpro.r . . • . , 0'10 2 Cando veas pasar un iabrego, d 3seóbreise. O mais outo, o iríais dino de•reVerencia que hai sóbor da Terra, é o suor do traballador Terra. rón *eles, no.sol e na chuvia, c,o traxe che° de pó. iBaixa c-o ten Dios . á'ierra, poirenta! ¡El 'está sebapre e para sernpre xunguido a todos -ni -)s! Sai do ten embobamento! Vai „ sen eneontro, ponte a carón d-lbl o traballa ¡e que a tua testa súe!» dixoIle que tería que ga- nar o pan e-o suor sua frente. Cancho Cris- to Noso Sefiou arrerna- taba o traban() divino da re iención do home, pra libertalo do pecado, sulOu na cruz. Si 3 sangue Mi late- 10 : xar o teu corazón é por- 7".11 que o labrego súa,. Si tua carne se re- nova e purifica é por- que o labrego súa. . Si )s teus hosos se alongan e enfortecen é po,rque o labrego sita. 0 su.or do labrego é o pan. E o pan é a ledieia do fogai. E o pan é a vida., Ja do Pecado e na hora da Redención. Cando o home pecóu, EL Se'Por, marcarlle o seu destino, Os; libros sa,gros falan do suor DOS (1011.S is tantos cuales da histo da ria Burnanidade: na, ho- R. GABANILLAS. Co rto. Ten presente que na vida terreal podería- mos vivir sin Inerceiros, sin bornes de curia, sin meicilleiros, sin soldados; sin labregos. non. «Todo o pode itorar o borne sin perigo da vida, menos o ternpo da sernenteíra do tri- go.» Outro grande home dos nosos días, o poeta indio Rabinclranath Tagore, tecéu unha oración con verbas d-este xeito: • , .1Dio5 está alí onde o labrego cava a terra,, ah í onde pica a pedra o canteiro; está a ea- [Tulla das ]edicias mei- randes da liosa vida ti- ra, ó ver Entre tanta o derradeiro día da fei- veril ola d'aperim en tan ma,o marifián REXUR- DIMENTO. . Agá s alp; , inha x1 , 11 're ~allá is merecen máis peqt,usa consi- deración con respeito a istas:htestió, e que coi- da-O galego potreo im- portan de pra pofier nos xorn,aei3; e agás aqu(le s pocado3! que lles parece ordinario o em- prego da, nosa lingua, todos fieaban con entu- siasmo 6. c ol o r o noso boletín. Xa non hay, dúbida de que`os tempos son chegad os. / Os que, ainda Xenerosos, fican trabucados, conveneeráns e ,axifia da u•ilidad do noso entusiasmo. Os bornes mais intelixentes da Terna xa proclamaron por todas partes a importancia do galego. Pará3enos interesante eispoiler sigui o que xa no ano 1917 escribla o ilustre catedrático 3 ohan Viqueira no noso querido S E A 7- E No teu templo de luz e ambar de Ophala De novo agora ajoelho e, prosternado obre um setim antigo, - -h" de opalr, A minha voz e u ergo, em lora vPla'Jo,.. Ao - percheros Este iivro amado alto de córes. que en vesti de. gala, ntorna sobre mm n o oiro sagrado ue di o rythmo e faz mudar a fila! Ensina-me a esculpir nas rochas duras s formas imortais, bizarras, ktuasl escobre-me a eclosáo das linhas puras [impidas, muzicaes, harmoniosas... ,Da-me á palavra a curva das estatuas enche-me a voz de pe:iras preciosasl. ANTONIO DE CÉRTIMA.

Upload: doanduong

Post on 18-Jan-2019

217 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

1.1.1221

LETRAS tRi.fís

ow-Ao A Dov:soLE»

•BOLETIN QUINCENAL(HIGA° DOS INTERESES NIARIÑÁS

Eletanzos, 16 d'Agosto do 19'.:h2.

Ridaición e Adeministrachn

Pum' dos Irmaos Garcíaft uWaveira, miro. 22

PREZOS DE SUSOLIZÓN

Bel:aun:os, trinnoisure . . 0930 1U1Pora da lo:1,111,1nd 0. . . 0 1 90 ffiAncennpro.r . . • . , 0'10

2

Cando veas pasar un iabrego, d 3seóbreise.O mais outo, o iríais dino de•reVerencia quehai sóbor da Terra, é o suor do traballadorTerra.

rón *eles, no.sol e na chuvia, c,o traxe che°de pó. iBaixa c-o ten Dios . á'ierra, poirenta!¡El 'está sebapre e para sernpre xunguido atodos -ni-)s! Sai do ten embobamento! Vai„ sen eneontro, ponte a carón d-lbl o traballa¡e que a tua testa súe!»

dixoIle que tería que ga-nar o pan e-o suorsua frente. Cancho Cris-to Noso Sefiou arrerna-taba o traban() divinoda re iención do home,pra libertalo do pecado,sulOu na cruz.

Si 3 sangue Mi late- 10:xar o teu corazón é por- 7".11que o labrego súa,.Si tua carne se re-

nova e purifica é por-que o labrego súa.. Si )s teus hosos se

alongan e enfortecen épo,rque o labrego sita.

0 su.or do labrego é opan. E o pan é a ledieiado fogai. E o pan é avida.,

Ja do Pecado e na horada Redención. Cando ohome pecóu, EL Se'Por,marcarlle o seu destino,

Os; libros sa,gros falan do suor DOS (1011.S istantos cuales da histoda

riaBurnanidade: na, ho-

R. GABANILLAS.

Co rto.

Ten presente que na vida terreal podería-mos vivir sin Inerceiros, sin bornes de curia,sin meicilleiros, sin soldados; sin labregos.non. «Todo o pode itorar o borne sin perigoda vida, menos o ternpo da sernenteíra do tri-go.» Outro grande home dos nosos días, opoeta indio Rabinclranath Tagore, tecéuunha oración con verbas d-este xeito: • ,.1Dio5 está alí onde o labrego cava a terra,,ahí onde pica a pedra o canteiro; está a ea-

[Tulla das ]edicias mei-randes da liosa vida ti-

ra, ó ver Entre tanta

o derradeiro día da fei-veril ola d'aperim en tan

ma,o marifián REXUR-DIMENTO.

.Agás alp; , inha x1 , 11 're~allá is merecen

máis peqt,usa consi-deración con respeito aistas:htestió, e que coi-da-O galego potreo im-portan de pra pofier nosxorn,aei3; e agás aqu(les

pocado3! que llesparece ordinario o em-prego da, nosa lingua,todos fieaban con entu-siasmo 6. col or o noso

• boletín.Xa non hay, dúbida de que`os tempos sonchegad os. /Os que, ainda Xenerosos, fican trabucados,conveneeránse ,axifia da u•ilidad do nosoentusiasmo. •Os bornes mais intelixentes da Terna xa

proclamaron por todas partes a importanciado galego. Pará3enos interesante eispoilersigui o que xa no ano 1917 escribla o ilustrecatedrático 3 ohan Viqueira no noso querido

S

E

A

—7-

E

No teu templo de luz e ambar de OphalaDe novo agora ajoelho e, prosternadoobre um setim antigo, - có -h" de opalr,A minha voz e u ergo, em lora vPla'Jo,..

Ao - percheros Este iivro amadoalto de córes. que en vesti de. gala,ntorna sobre mmn o oiro sagradoue di o rythmo e faz mudar a fila!Ensina-me a esculpir nas rochas durass formas imortais, bizarras, ktuasl

escobre-me a eclosáo das linhas puras[impidas, muzicaes, harmoniosas...

,Da-me á palavra a curva das estatuasenche-me a voz de pe:iras preciosasl.

ANTONIO DE CÉRTIMA.

REXURDIMENTO

colega A Nosa «OS leitores do gale-lo poden ser numerosos; e decir que quen es-.crebe en galego escrebe cuasi para meio mun-do.—Debemos lembrarnos de que no Portwgal e paises de lingua portuguesa a nosa lite-ratura ten ardentes partidarios. Derradeira-mente en Coimbra no gran teatro da vila oineu aplaudir con todo entusiasmo as poesíasde Rosalía de Castro, recitadas con enxebreacento, por unha grande artista portuguesa,Amelia Rey Cago que os galegos debían co-nocer!—Ademáis lenabrémonos tamén de quenos paises de lingua castelán non se hacharadificultado ningunha para comprendernos!—Por isto no porvir até a nosa corresponden-cia comercial se fará en galego!

'Para conseguer o que antes digo fan falladuas cousas con respecto da nosa lingua. Pri-meirarnente fai falla afirmar o noso linguaxeliterario. Por esto debernos imitar ós paisesque so encontraron na nosa situación (a Gre-cia, a Flandes, a Catalufia), debemos estudarO 3 clásicos galegos e os cuasi nosos clásicosportugueses asi corno a nosa literatura por-tuguesa, e non como algunhos, fan trascribira fala de aldeias xa corrompida e que corres-

onde ao castelan d'e Lopez Silva. —Segun-do, para adaptar a nosa literatura óss leitores'portugueses ternos que admitir a sua ortogra-fía, e decir a hoxe válida en Portugal sómen-te con aquelas naodifica,ciós (hen pequena,spor certo!) que esixen as diferencias da lin-gua. Iste camiño xa, foi seguido pol-os fiarni-gantes na Bélxica qué houberon de tomar aortografía holandesa o que lles aumentou demaneira considerable os leitores.—Fagámolo,pois!

D'AGRICULTURA

AdtenliAtSV41. die mogoA rotación dos cultivos ou sea a alternati-

va das cosechas é de tal importancia, que te-ras de igual composición química e minera-lógica, e abonadas oo-ais mesmas materias fer-

1.1----J,-turt=rar..{zs,r5=mai.tp----vcE

F'9 NOS E TECIDOSCasa d'Abarrategm e BonomeSánchez Bregua, 3 (Soportás d'a Práza)

33=.A..1\TZOS

tilizantes, o rendinaento dol cultivos serámoitísimo meirande n.'aqueles teneos onde aa rotación das plantas que se cultiven sigaas reglas e as normas agronómicas.

Potiendo gran coidado n'esto, aparte deobter cosechas máis abundantes, e por 'consi-guiente máis remuneradoras, consíguese quea terra fique sernpre disposta para unha boa .produción..

A obtención de cosechas con máis provei-to despréndese e dedúcese doada e lóxicamen-te, pois sabenlos que» cultivo sempre d.unliamesina planta, no mismo terreo, agótao detal maueira que a súa produción chega amerma-rse de tal xeito que "o producto quepoida claro non solo non cubrirá os gastosocasionados pol-o seu cultivo senón que sefará nulo. Esto ten, naturalmente, a sua ex-plieazón pientlfica, que en parte no na mo-ran os nosos-labregos, pois a sua frase: «estaterra cánsase» •ou «está °aneada», non res-ponde, nin máis nin menos, que ao ernpregode malas alternativas.

Este «cansancio das torras> aplícanno aost'el-reos onde as cosechas van disminuíndo.progresivamente, ainda que cs abonos adició-n.enllos n'as mesmas p-oporciós, e lles dedi-quen os mesnaos coidados, mi tal vez, máis•

r>recisamente, para ver de water a disminu-ción "da produción. Pero non é que a terra«se canse como eles coidan, por "faltarllegús dos elementos que a planta necesita pradesenrolar en boas condiciós e vivir ben; ouque s'llaxan agotado os rnateriaes alimenti-cios; ou que estos non s'atoren en estado deasimilabilidade, non; é qu'o élesmelloramentoque se observa tanto no qu.'afecta á produ-ción ebnia ao vigor é pol-a :presencia no te.«rreo de veneros (toxinas), producidos pol-amesnaa pranta cultivada, o que atacando ávida dos novos vexetaes farilla levar lángui-da, probo, e as veces deica n'o/Ten; co-a par-ticularidade que estes venenos mortaes para

'as prantas da mesma familia son inofensivas- para oútaía especie de prantas que tenen exi-

gencias culturales distintas.Dedúcese d'esto que si queremos ter boas

cosechas e explotar e-o máximo de rendimen-to as prantas sometidas ao cultivo, inapónseo alternalas, facendo que suceda unha plan-ta outra qué non s'asemello en nada á queacabamos d'arrincar por alimentos, tarnatio,Qxigencias, duración, ete,

Noutro artigo poremos algús exemprosd'alternativas que se porán seguir nos nososcampos,/

• U. P.

iFtEXURDIMENTO

SEMBLANZAS GALEGAS

OS POLÍTECOS('anulo poilemos todo o noso agarimo en algo tan

oato Cima a Terra, quixeramos ollar o ouxeto dosliosos amores non lixtigado por niugus de,feitos, si-non velo de cote limpo de todo mal, e escintilantede prog, eso e telicidade. Na Gatiza hay, ende mal,defertee (l'abrid° para que nos cheguen a preocu-par fundamente; mais istes defeitos que aquí pade-cemos non son producto da Natureza, por cauto enesto é Galiza uuha 'razón privile,xiada; eles vefiendo horae, este ser inmutable e correxible.

HoXe voume a referir ós polítecos. En artigos su-cesivo s falaréi, ó mea ver, (Pifiaras plagas dinastamén d'estudo.

Os polítecos chega,n a Castela e tefien modas ve-ces os destinos da Hespaña enteira; emporiso nin-gún beneficio fan xamáis á sua Terra. Esto sábenotodal-as xentes da Peninsua, e xa sirve moitas vecesde comentarios xocosos. A nos isto non-os fai rircoma os estraños, porque chega a fe,rir a liosa i-al-ma, cliea d'arelas redentoras. A nos preocdpanos acotío e fainos pensar D'Un xeito de o por remediar.

¿Por que---pótlese preguntar—ese abandono e apa-tía dos ilesos polítecos para a stia Terna?

A resposta para nos e esta: síntense modo políte-eo e potreo ou nada galegos

Lett brome agora cP unhas verbas que dixo el-Reicando se formón o gobernó anterior presidido porMan • O Monarca dixo é ver queno_goberno nonai , traba ningun galego, o que desde fai tempo e cou-sa rara: ahora trabg2en por Galicia Parece qtre conesto deberíase entender que ainda que non habíaministros galegos no goberno non por esto debe-ríanse esquecer de Galiza. Mais, ende mal, non seIL pode dar eso senso á frase, sivon, nin roáis nin

nos, o contrarioPara nós os políticos galegos son unha colisa fu

restai Eles, ó millor, fican n'un Ministerio, e, den-de ah, axudan a faguer proieitos e concesiós en fa-vor do que eles chaman Hespaña, que é, precisa-mente, o que non é Galiza. .

NósI non debemos esperar grandes cousas dos go-bernole xa sabemos o que son para Galiza por mordos pc-lítec,os. Nós teremos de facer patria enseñan-do ó rapás, pensando que ese rapás ha ir medrando.De exemplo nos poden servir os catalás e bascos,cidadáns d'unhas nacionalidades adiantadas.

Os catalás, por exempro, inculcan ó pequenoamor á Patria, á lingua, as sitas glorias Así fannncrear n'un ambente felís e forte.. A vos do forte sempre se escoita. Nós debemos

ser fintes facendo forte o lazo que nos xunte. Asísairá a. vos de poyo coma algo 'que sal do'corazóndo Mestno.

Endebén, hoxe hay xente que-vai preocupándosed'un kl itoso porvir, e, entre todos, loitan de alee asIrmandades Nazonalistas, que baten suas -aas portodol-os recunchos da Terra.

CORTIÑAS.urtapaa~la

Lea vedette "REXIIRDIMENTO"

DAO xoeves derradeiro, foron executados os

dous patriotas irlandeses, Dum e 0 .Sullivan,que en istantes d'eisaltada locura, n-eles pro-ducida pol-o martirio horrivel que a nazonirmá e patria sua ven sofrindo, non dubiaa-ron en pofier fi:a á vida d'un dos tiranos, ureaicionario mariscal Wilson, inspirador cer-ca do goberno de Londres da represión inca -lificavdl que está ensangrentando o chala dafermosa Erin,

A terrá de San Patricio ten d'isa data envante dos santos. máis no seu martiroloxio,.y-a fera e despótica Albión un borrón máis noseu noxento historial de crirninaes opresiós.

Baladas Francesas'DE PAUL FORT

O YUNTO EMPURRA-NOS

Morte! o yerto ao reder do mundo. Vida!ao redor do mundo rí—Amemo-nos depresa,arnemo-nos todos, despidamo-nos, o ventoempurra-nos;

Logo, se te arrasta o vento, Morte! e queque as suas franjas varren-te, Vtda! —Ame-rno-nos de presa, amemo-nos todos, despida-mo-nos, o ento empurra-nos.

Vida! ti , 3m.pi.rra-nos cara a nl iírte. Monte!ti ernpurna ,nos cara a vida--Anaeuto-n os pois,amemo -nos todgs, se e necesario sgimpre quevoltemo nos a ver.

A FOLLA MORTA

¿Lembraw-te, amada? Vimos es norecer-se odía do noso*umor en un parque fechado.

Ti, tirias-me dito adeus con a caneca .ape-nas, e eu respondin-te con un sor riso.

Urna . folla morte, entón voava sobre asnosah almas. Sobre os mouros ierpas roídosda grade en tocaba a lyra. •

E iso foi todo... Era a hora do crepúsculo,guando ó amor vai-se, e vanse as estatuas.

0 . VENTO DEU A• VOLTA AO MUNDO

O vento deu a volta ao mundo. colleo to-das as flores da China, as rosas, as malvas, asloíras, a grizes.

O día, a noita—hei aquí o vento .por todoo mundo.

O vento deu a volta ao mundo, colleu to-

de Alberto. ,Este tal Ruíz estabi reclamado pol-oXusgade de Betanzos por estafas ós veciflos d'istepoyo.

ItEXURDI1VIENTO

das as follas na Franca, as secas, as verdes,as ,arnarelas, as bromeas. A noite, o día--heíaquí o vento por todo ; o mundo,

_O vento deu a volta ao mundo, colleo to-dos os fructos de aquí, os ,rotos, os d'ouro, osinouros tarnén.—Nen o día nen a noite—hei11' a treboada para, os de aquí.

CEBREIRO (tradu;ííu).

Nova-' loca esConstituíuse unha nova sociedad de Socorros Mú-

tilos n'esta localidade, levando o título de «La Bené-fica». Os asociados pagarán milla cuota de 150 ptas.ó mes, e taran direitos, en caso de doenza, a asisten-cia médica, medicinas e un socorro de 1'50 ptas. Es-tes direitos teraios, no so o mido, sinón tamén toda a,familia que conviva eo u.

A direitiva da dita sociedad° estará constituida nasiguiente forma: Presidente, D. Enrique Durán; Vi-cepresidente, D. José Sónora; Segredario, D. José Fil-gueiras; Vicesegredario, D. Pedro Couce; Tesoureiro,D. Ricardo Bonome; Contador„D. Bartolome Babío.

O médico encarregado da asistencia terá de serD. Ricardo Curiel.

O Bispo da cidade do Sagramento será probavel-m ente invitado rol-o Concello a un xantar que, enhonor d'A terá de se celebrar maná, día 10, á unb.a,da, tarde, na Sala Capitular.

Unha comisión d'hoteleiros : e fondistas da pobla-ción, tomóu o acordó .de celebrar un día de Caneirose - rleaordinarios o día 20. en honor ós forasteiros. Aesta fasta concurrirá a banda municipal. •

Os días derradeiros vense traballando con ardencian,as obras do Liceo Recreativo. Hoxe remataráse todoo .traballo, e así ficará a veterana Sociedade arregladap:.'‘o o brillante baile que maná s'ha celebrar nos seuselegantes salós en honor ós forasteiros.

Traballando o día 4 no Sanatorio pma Nenos anor-maes, que s'está construindo no Coto, tiveron unhadisputa os obreiros Xa.quín Carro García, naturaldas Cascas, e Antonio. Teijeiro, alias o Ferrolán, na-tural do Ferro]. Dista disputa salí u ferido o. promeiero, que se presentón na Inspeición d Policía.

A Central de Telégrafos, que até o 'd'agora tina oseu donácilio no Rollo,. trítslada istos días as suas ofi-cinas á rua des Anxeles, cabo da casa de Correos.

Maná, día 17, celebraráse, como saben liosos leitoe •res', un.manítico baile nos salós do Liceo Recreativo,A banda militar d'Isabel a Católica e a encarregadad'ainenizar a festa, e ten pr'a :rnesina preparado Unescollido prOgrama de bailables modernos. .

A xunta direitiva do Liceo solici.tóu do señor Waiso dar unha confereneia n'aquela sociedad°, a que sn-ponemos ha ser moi interesante.

Tamén tratase de obter do ,Ilmo. Sr. Bispo de Lugoque dé outre, conferencia, que tolol-ios • brigantinosagradecerán na i-a I ma

OICA111)111111Procedente da Arxentina chegóti a París, onde s'a-

'topa, o noso querido amigo Francisco Cortiñas_Pro-ieuta recorrer diversas cidades francesas, embarcan-do logo. para Inglaterra, de donde voltara: outra vezpara Aieórica; non sin que antes teriamol-o gusto deo ver ue ha temporada entre nos.

•Estos,días chegaren a Betanzos, para presenciaras nosas 1 festas moitas familias qu° s'atopa,n vranean-do nas vilas o aldeas vecinas, .

• A Compañía do Norte acordóu que na madruga-da dos días 17 e 19, desPóis de se celebrar as festasdo 16 e 18, saian trés especiaes, pra qu'os fora,steiros .poidan voltar a Gruña desp6is de pasal-as festas noTOSO poyo.

En Bergondo, proiéutanse celebrar unhas grandesfeálas qu'han ter logar nos días 20, 21, 22, `z3 e 24 dopresente mes. Prometen estar moito animadas, e' pén-sosa en iluminar a carretera con luces eléitrieas, cons-tituindo d'este xeito unlita novedade qu'ha de chamara atención.

O 31 de Xulio derradeiro detuvo a policía segredada Gruña a Arturo Ruíz, 'por _usar o nOme suposto

Moi axina sairá »REXIIRDIMENTO, con intere-santes menor as. -

Entre outras cousas, pensamos que no noso boletínaparezan artísticas ilustraciós.

O insine caricaturista Cebreiro tara unha serie deretratos, acompañados &un autógrafo, das máis outaspersoalidadeF da Terra.•No terceire número, do 1.° de setembro, figurará a

primeira caricatura e autógrafo. Representará a Tei-xeira de Pascoaes, poeta portugués darexión do Mi-ño, galego de ourazón e incansavel cantor de Galiza.

Insertaremos tamén no boletín do 1.° de setembroun ademiravel dibuto 'feito á pruna pol-o noso que-

EITN . 117:51.11P4ITAN....11.4

DENDE A CRUÑA

EX UR II E TO

ÁS IVOSASI ASTAS'O Festival galego c&ebra-

do antónte na Alameda esti-- yo mol. concurrido. Anque otempo ... non se mostraba moibó e amenazata chover,

xente non a se desanimóui-encheu compre i amente 'o lo-ga,r da festa.• Gustón moito o programa,e argunhas partes foron repe-tidas a petición do plibrico,como sucedéu e‘uithara a catro yoceS e unha pan-deirada con baile.

Beilóuse a Illuirieira, e abo-fé moi ben; e rematóu todo coBino Galego, que todol-osconcurrente ouy:rón en pe e

Non outro nome millor que éste para titu-lar ésta. enxebre folla que ven na comarca be-tancáira a espallar os ideas de redención ga,-lega e a defender os intreses marinas.A mina, embora e o desexo que cheguen•

ciunpridainente ao remate da sua patriótica, pretensión, envío con :astas tiñas' aos irmánsde 13 3ta11zos.41**

Dende fai cinco anos que escornenzóu enGalicia o movimento nazonalista iniciadopol-as «Irmandades da tala); o espritu gale-guista ven xurdindo d'un xeito grande entodo ese tempo e atópase hoxe n'un Momentocle grande e prometedora actividade. A laborque se realiza por medio das coros, pol-o tea-tro, ppl-as Incitas publicaciós que están apa-recendo no noso idioma e pol-a que facemosos nazonalistas estudando seriamente e dan-do soluciós aos prObremas gulegos, vai dandoxa móitos e mol bós froitos. Hoxe é x11 unhacustión pie . preocupa a todos e o que menosfai é e dai conta d'iste ferto real. Hasta 'Opoliti S%Os, decote arreciados 'dos nosos probre-más o sen lles preocupar o máis ininimo'asnosas cousam, eomenzan tatuen a se darencanta da realida,de. Ninguén podería'maxi-nar• que 'en tan pouco - tempo fixéra,se cantose fixo, Estamos comenzando a rubir a esca-da da sosa libertado. Ninguén que non sexaparvo pode deixar de ollar esta reaición, estofroito . que estase verificando na vida galega.A arte, a literatura, a política e todas asmanihstiós da noSa vida, do noso ser, ató--panse agorán`un momento de grorioso e pa -triótico rexúrdimento, que .vai a pasos axi- •garata-dos camino. de .aspiración- final. A liber-tado e a reconstrución da Nosa Patria.

sado ten de se incorporar ta,anén a este roxur-alimento dos nosos días. O poyo de groriosatradición, a comarca marinan, unha das.maisfermosas da :N-osa Patria, non pode nin -debeollar con indiferencia este patriótec,o movi-mento. E Betanzos, quizáis, a povoación unáisgalega, máis enxebre de Galicia. Todo 'Velaacusa enxebrisino; as suas mas e os seus , pa-zos lexendarios fálannos ao corazón do gran-de que foi Galiza nos tem pos que Xa pasaron,'E porciso pois que Betanzos vena a ocupar omesmo posto quo donantes ocupóu. Faise ne-cesario que os netos dos betanceiros dos tem-'pos idos incorpórense ao movirnoto actual eque o, voso pavo volva a ser na historia dosliosos días o que toi en out-os inliores e niáisgloriosas para a Nosa, Ter-ja. Xa un fato derapaces nacionalistas veften dende fai algúntempo espallando n'esa terra os ideas de re-dención da Patria. Eles levaránnos pol-o boucamino, gallegos de Betanzos, e así todos xun-tos, poyos, e vJas e aldeas galegas chegare-mos einguidos n'unha forte aporta ao rematoda nósa obra. Pensado .ben que non estánlonxanos os días qué cantón o bardo e quecando eles cheguen cada un denós &cada undos pavos galegos ocupará na historia futurao posto que Ile corresponde,

Vos ten.des a obriga de faeer que no futurosexa Betanzos o que foi no pasado.

VICTCR ei\A Crui1a,• 13 agosto.

ridc artista brigantin Veiga Roel, no que se repre-senta unha romántica rua da nosa, cibdade arcaica.

CDB10 *poden ver os que nos honoran e'a leituradiste boletín, respetamos a ortografía dos colabora-

.dorés. Goidamos, d'isie xeito, non mermar beleza e in-lerés ás conceiCiós eisponténeas dos artistas. •

Beta:nzos, a histórica eibdade galega, que Otnte corren), ch.egóu a esta cibdade 3 Ilmo. Bis-tan outo e grorioso posto ocupóti no n.oso pa- po de Lugo, Rvdo P. Prácido. O chegar ó poyo foi

* * e descubertos.

REX U R DIM E NTO

recibido pol-o Concello en corporazón, xunta popularde festexos, reverendos padres franciscanos, clero ein numera velpúbriec .No A untamento foron todos ob-sequiador &un refresco, e, mentras tanto, na rúa, bai-laron 1--u; danzas e tocaron a banda militar.

«Céltiga› pubricáu unha nova produción tituladaAxúdate e o M.niciitelro,- de Cha rlón i-Hermida, ilustra-do por Cebreiro. Moi axiña volt ará a saír «Céltiga» con .

milla novela do peta ferrolán Nicolás García, titulada,«A Costureiriña».

A procesión de onte restiltón moi concurrida.eh> contribuía a presencia do Bispo.

A

A vdada celebrada no Campo resultón insuperá-bel. A 'iluminación era mol artística. Resultóu inte-resante a elevación do Globo Mediano, e, sóbor todal-as °aulas, ainda nos parecéu naoito máis interesanteaquela Inaultitude de mulleres tan fermosas que pa.seaban pol-os Cantós. Esto último abofé qu'inda olembra.nos agora con ledieia.

Hoxe amanecen c'un tempo moi form.oso.As no ve da mató, saín a banda militar pol-as rúas,

tocando ledas dianas. Os gaiteros algueiraban a cotioper todas partes. Coneurriron á animación db poyoa,r1 alías danzas de marineiros e a dos labregos.

As once saín da Casa Consistorial a tradicional co-mitiva pra ofrendal-o voto na capela de San Roque.Prestaba interés este ano a este aito a asistencia doBispo le Lugo.

Na misa que resultem moi solemne, falóti ea suaacostumbrada elocuencia o tan virtuoso Rvdo. P. Plá-cido, que basándose no esprítu de caridad° que indu-cía a santo pelengrin a practicar ésta cos sena seme-

fixo ver con fervente verba, que tan grandesentimento debe ser sempre o que nos inspire todol-osne tos d'amor que prautiquemos.

Fai un parangón entr‘a caridad d'ise xeito e a fi-Lutropia, como por moitos é entendida, facendo re-saltar como inda eando é sempre -unha aición loablee dina de gabanzas non pode ser comparada coa hu-mildoaa cardada que se practica por amor a Cristo.Por iSo é a virtude meirande eando ambas circulas-taneils concurren.

Licóu un canto ó amor do que oxe a sociedad°caree a pesar de que nunca tanto se falóu d-il e indi-eóu a r.o medio para que a hurnanidade volva a sen-tir a paz no seu seo.

Fu, tiga os d'arriba que coa sua soberbia e ostenta-ción de riquezas de que tan mal uso fan, dan orixea turbulencias e rencores. Tuvo palabras de condena-ción pros que aproveit ,ndose da inorancia das clasesinfunJen humildes odios quetan malos froitos perdu-ren seudo iles os pirmeiros en probar seu amargor.

lizia~~~9~1~~~isaVAI

En- Vigo comenzó]] a se pubriciir un diario de gran- .

des voos, que causa fonda ledicia en toda a Terra. Le-va por nome este tan eistelso: «Galicia"

Entre os sens colaboradores literarios e artísticosfiguran moitos tiontes insines e pra nos 1110i queridos:Lustres Rivas, Paz Andrade, Vicente Risco, Villar Pon-te, Margarita NiVelquen ., Gómez de la Senra, AlvaroCebreiro, Jainie Quintanilla. Alfonso Casielao, Méndez,Cabanillas...

•As Roladas» esa doce e meiga pubricación infantil,saín por segunda vez, aloomiñando noso corazón d'un

. xeito • intenso. Coidamos que non haltera ningún ga-lego que leña un a naco siguen] de sentimento e nons'emocione eto testo de «Retadas» que si é febo pr'os

tamén teilen d'enseñar e recrear rnoito ósbornes.

Na ,derradeira pubricasión aparecen oriXinaes de Ca-banillas, Villar Ponte, Alvaro Cebreiro, Maximo Ramose 1.1orétts.

Un fato de rexcs nazonalistas'espallóu pol-a Cruflaun manifesto alá!

Trátase d'un valente e ven orientado berro contrao rutinarismo de intoitos galegos que non se deeatannon queren decatl, rse das eisixenzas que no actualida-de reclanta'a nosa Terra Entre outras eousas intere-santes di: iiArrenegamos de rnestres e (los seus conse-llos. Toda voz allel tende a escusar a nosa sinceiridadeque.é sagra porque é a nosa vida e debernos respetabanon ser desleigados a nós mesmos.

•Arrenegaroos da Lei e da Costume. Cada importaalleira ven a routiarlle á nosa moceilale unlia áa.

Arrenegamos dos ternas obrigados E vergoñoso fa-lar da eseraVitude da Terra, mentras non se teña feitotodo o que Compre por anula! a. O pi‘anto e a elexíafixeron coidar 6s alleos que somos un Poyo de mulle-res. Com .() bs ciudadaos da futura República Galegagardémol-os noses encantos patriótieóis pra o día enque deamcisbVerito a sua bandeira e non Toidan sertestigos (la cobardía e da mansedutne:

A literatura paisaxilta ó xeito da fotografía ilumina-da con notas (le turista burgués, e a naaor calaña donoso paisaxe, que nimia agarda a serisibilidade com-plexa do tieso tempopra serlinterpretado.

Arrenegamos de toda imitazón. A el.)s vellos en no-me da Vida; a del novos en nome da Novedades.

LIBROS E REVISTASpubricación literaria Mensual «Alborada» de Pon-

tevedra, fixo un verdadeiro alarde de bou gusto, bo-tando á luz no día de Santiago. un número estraordi-liarlo. N-el colaboraron Euxenio Montes, Vicente Ris-co, A. Sillar Ponte, it: Cabanillas, Manuel -Antonio.Amado Carballo, Paz Andrade e Vida! Martinez. Asilustraciós levaban as firmas insines de Castelao eMéndez.

Iste xornal háchase á venda na librería dosfinos de A. Núñez, no Cantón Pequen°.

Os números atrasados pódense mercar notaller, de D. Anxel Ramos, Plateiros, 3.

En Madrid véndese na casa de D. Lois Cor-tón, Blasco de Garay, 50.

Na Cruha, na Librería de Lino Pérez, RúaReal.

YRUCIIAMPAIIE o meltor refresco.

Pedil--o en todas Parte.,,

(SIN BAÑO)

O producto científicoESTEAGENOL LAFONTé o remedio soberano contra

a SARNA. Sólido, de gratoOlor. Precio P50. En todal-as

Farmacias e Droguerías daHespaha e Norte d,Africa, e encasa da Viuda de Lafont, Can-tón Grande, 39,

BETANZ05-i

- -Combinar as letras d'ista frase pra que resulte onome d'unh.a feiticeira rapaza, da localidade.

itExureoimE ,Q,

lingoxque liamos os galegos é filfa da Terra e daRaza gOegas. O galego que a non deprenda, comoDeus manda, ea non fale, aldraxa a súa Raza e a súaTorra. .Cando che digan que tés de deprender o casto-lán di elle sí, que queres csitecer o castelán fonda ecutnpridamente, mais que denantes de todo queres de;pruler ben, corno Deus manda, a túa lingoa galega,a rala na que tua nai che canta e te arrola e te acariña;

S:N1 difill

LOGOGRIFO NUMÉRICOSustituir os númaros por letras pra que se leia ito-rizorttalmonte.

consonante4 3 preposición6 4 5 dignidade6 4 3 7 animal d'os paises septentrionales3 4 6 '7 3 emperador romano8 4 6 4 3 7 estado atmosférico:873 (3 5 8 2 gesto1 2 3 4 5 6 7 8 «Deleito-so lugar maritán»

f\I DAB2111YR7F7L1IGAAdemítense suscripciós n'e3ta redaicián.

BRIGANTINOS:Si queredes mercar mobles baratos, visita-de a nova sucursal do Bazar e Almacén demobles da rúa, do Valdoncel, núm. 43, ondeatoparedes os ouxetos que deseedes a precioseconómecos.Casa central:

LI..A 1\TDOPanadeiras..16, GRUÑA.

III ("SIN BAÑO)

A soluciÓn ao anagrama do númaro anterior, quepor error aiJarezíu «Flor de Neila, -debendo figurarRosa de Neila", corresponde á fermosa

IRENE LOSADA

CÉLTIGARevista mensual ilustráda,

demítense suscriciós na redaición d'iste boletín.

.Nowpodedes pasear molo nles-tes días si tedes callos ou durezasnos pés. Pedide _Tópico IURSEilinas 6oticas,°e des

-póis ñcaredesma no ceo.

Non deixedes de concurrir mariá ao granconcerto que na ¿llameda, executará

AIRIÑOS DI MINA TERRA

VERDAD En crespós, marrocains, lás, sedas, fulares,nansús e demáis novedades pra señora. E acasa que presenta millor surtido. En pañeríae )aniños, todo!-os días dibuxos novos. Verdadeiro derroche en lenzos e xéottos brancosSALDO DE RETALES E XÉNEROS DE PUNTOPRECIO FIXO

VALDONCEL,

ZA PAVERO AflO CANTONA que máis surtido ten.A que rnáis barato vende.Compre vostede alí.

HISE IGLESIAI'MASE TAS.•-• •31E1?.CEAIRÍA,':•'PA.PELIII RÍA • E 0. LTINCA LL A.

Prtiz4' da•

.14 En wrEnIA_F(rramentas, Ferrases e Puntas. — Gran surtido en

bateiría décocifia.mi merquedes denantes de' Visitar esta casa.

Perreiros, 19.—RETAEZOS.

H. COMERCIO• Ramón G. Pérnas( SUCESOR DE JOHAN LOPES )

Praza diArines.--BETANZOSÉ a millor, máis céntrica i-ecómeca da cidade. Vi-

sítena os sertores viaseiros e con venceránse.

Si queredes mercar 'barato vilitade o novo• establecimentá,.de

VANOS TECIDOS E., NOVEDADES

R. VONTESRuatravesa, 2 , esquina os PrateiroS, BETANZOS

PRECIOS' FIMOS

REXURDIMENTn

PAQUETERA, QUINCALLA

EL (T'ATO NEGRO1--)RECIO Fixo

'liuda e IPlos de Valerio NúñezLas•1 especial pra ousetos d'adorno e fantasía.

Louza e bateiría de cocil1a.' Vidrio cha e oco. Pinturas e barnices.

Venda eiscrusiva da KROMINA."Venda eiscrusiva dos cementos marca «ANCORA»

dos finos de Rezola de San Sebastián. •Materias de construzón.

F.UATRAVESA, 35 E 37, TELEPONO, 151\T Z 0 S

Antigua casa establecida no salo 1879.

41111,10S DE A. TiCINEZ"CA.S.A. FUNDADA EN 1371.

.A.1rnacél-3 de te-,eidos e mobles,-Sánches Bregua; 2 e 13,

Librería Papelería.; Paquetería e QuincallaPlaza d'Arines, 32.

CCompra venda de valores, xiros, ñrdes telegráficas e

toda erás d'operaciones bancarias.

FARMACIA E LABORATORIO

DOCTOR COUCEIROi'lateiros. 8 (Frente â Ruatraviesa)

]Bwris..Nzos

ME,'ND S N 1,i.S1 E.t.5, 17Tecidos nacionaes i-éstrltnseires.-- Paqueteirí a e

Quincalla.—Gran surtido en parauguas.—Por lin detemporada sáldanse etaminas, crespós, sedas e todacrás d'artigos de vran.

Visiten esta casa ,e'inercarán a precios baratisimos

TECIDOS, PANOS, NOVEDAS

MfANIOLC.) LQ1J5A DÍAZ8, CONSTITUCIÓN, 8

Compreto surtido en paños pra J.,rases, panas,estameñas, xéneros brancos, mantés, merinos crespós,chales, colchas, cortes pra colchós, -parauguas i etc.

E a casa que máis barato vendeCONSTITUCIÓN, •8

TECIDOS, PANOS, NOVEDAS

GRAH CASA PRA VIAXEIROS

JOSI ARRERO, REYMonxag, 4-A. Teléfono n.° 44

n 221. z<D s

Constantino IlábadeSOPORTÁS DO CAMPO

Dulces finos

Pause toda crás d'encárregos.

pre t 1. giben as o lictioncel SO

PAllOS Di1 susenizóli:8etanzos, trimestre . . 0'00:ora da localidad*. . . 09Azemprar . . . . . , 0'1.0

Hi

0931EU-1211.511ViaLSESEi~~1111111"2.-.=

Ras icida • lideministración

Praza dos Irmaos GarcíaGuaira, adm, 22

BOLETIN QUINCENALORGAO DOS INTERESES MAIIIÑAS

netanzon, t de',114eternbiro do 1922.ANO 1 NÚM. 3

NOSAS RÚABetanzos, a arcaica capital das Marifias,

ofrece ao homo areloso de sensaciós espritu-aes a inefavel dczura, a recollida poesía -quepalpexa no amben.te austero e román-tico das silas vellasrúas, fermosos reli-cari Os que encerrantoda a riqueza ar-tística e, ao naesmotempo, constituienos .valores máis ou-tos e representati-AOS d'ista vella cib-dade. Porque Be-tanzos, a máis dassúan ridentes vei-gas, dos seus feiti-ceiros paisaxes, ca-paces dos máis ele-vados e subritnestranspot tes, da se-dante pracitude dosseus,; dous ríos, cuiaeisPréndida belezádebira ser cantadapol-a, lírica prumad' un Anacreonte,posee, pra regalo dequen o visite,' rúaslaberínticas, solita-Has i-oscuras, quese deslizan unhaspor baixo d'anti-cuados teitos, e ou-tras enrédanseinestricavels rnadeixas de sórdidos o denegri-doS pasillos; rúas que forxaron, a través dasvicisitudes dos tempos, o esputo do poyo equé ainda conservan nos seus negros e mus-gosos muros, cubertos d'herbifins, o típico en-cantamento do tradicional e lexendario.

Estos durmentes i-esquecidos logares, de

casas cati vas e sehorás, alleas á influenza, dourbanismo moderno, tan eisentb de tradición,d'esprito e d'arte, que levan nomes tais pom-posos como Sánchez de Taibo, Cervantes,Díaz de Lentos, bríndannos ó sortilexio mag-nífico da sún, poética visión e transpórtanos

a i-altna ás outasrexiós do ensono;istas I tomildes e sin-xelas pracifias, queen.volven na moracaricia da súa at-mósfera. mística, assuntaosidades d'unarte no cume doseu eisplendor, pre-disponen o ánimodo visitante, capazde comprender ovalor da emociónestética, a unha.tenra e saludabresenth talidad e.Non Jai nada pragusta da clozuladas prácidaS .ensp-fiaciós coma a, cal-ma relixiosa quesa,i d'istos reclin-aos rnaxicos, su-midos en gratas pe-numbras. cheias. desilenc::.o, e dos quesu rxe n as horas noi-turnas, algunhad'isas venas de di-latada,. seneitudeque o vulgo atribu-ie o misterioso e ma-

léfico *poder d'anha

Ante unha das rúas mais empinadas e es-treitas, a que ostenta un sOmbri D e veneravelalciprés, dibuy.éi, fantaseando un potreó a re-alidade, alámina qu'ofrezo os lej toree.

utalmos.. J. V. R.