REXURDI1VIENTO REVISTA QUINCENAL

Orta-.A.c. Dos ii\Trrn]amsps

NÚM. 1.

fexu rd i mento

O rexurdimento literario galego distes de-rradeiros tempos amóstrase nas moitas pu-blicaciós que caen a poboar, con verdadeira ardencia, as vilas do chan noso. Non s6 son os xornaes, revistas, obras literarias de todol-os xeitos e deica aba- llos didáiticos os que xurden n•unha e n'ou-tra banda da Terra; tamén o pobo en xe-ral i-a mocedade en particular, fuxe d'un noxento abulismo que o tivo escravizado tan bongo tempo. E as gas banzas meitandes he-molas dar a unha in-quedante xuventude, que, amargurada pol-a nosa escravitú moral, rachóu as ca-deias do rutinarismo, e, cheios de rexa yo-untada, abriron as aas das suas arelas pra dar cume a unha lada aurora, agoirenta d 'unha escintilante maña de Primaveira.

Non podía ficar Be-tanzos á derradeira do gran movimento espiritual de Galizá, a cidade que outrora amparóu saoros ido- , aes; roáis seus fillos, pol-o d'agora, non pare• cían ouvir o espertar da Terra. Emporiso, unhas almas humildes e xenerosas tremola-ban no ar da esperanza a bandeira das suas meirandes ilusión, e agardaban, con arelas ar-dentes, que na comarca mariñá aparecese un Prorneteo que esmagara c‘a sua potente mao a perquiza esmorecente, e ainda que non constituíse unha nova civilización, coma o

deus mitolóxico, fixera ver, cando menos, unha nova fase nos ideaes dos homes mariñás.

Ás esperanzas d'ollar un xenio que nos guiase iban sendos vás, e, d'aquela, surxiu d'us modestos ideialistas a empresa, de cons- tituir un xornal ou boletín, qu'inda cativo, pol-o valer dos organizadores, fose grande pol-o corazón dos mesmos. D'iste xeito, pen- sonsa en eispoiler con sinxeleza e con cariño

toda canta nova hou-

NOVA LUZ Unha nova folla, y-esquirta en galego, é

unha nova luz no noso pobo. Galiza, por mor de culpas propias e de cubizas aneas, vivía

11— os EmAus

¡Fe e vontade!

A hora na que os galegos, de ollos abortos cara 3 alén, se xunten en feixe pra cantar o trunfo da Terra, a hora sagra do milagre da Renacencia, a nosa hora, está 3 cair.

¡Fe e vontade!

Chamado os irmáus labregos,—a carne o lioso e o sangue da Patria galega—e decídelle so-mentes: ‹Nada tedes que faguer. Para ser libres non tedes mais que querer. A hora está ó cair.›

Té e vontade!

Malia que se coiden fortes, os caciques están dando as boqueadas. Cairán apodrecidos, os cor-pos e os nomas cheos de vermes, por treidores á Torra-nai.

Anda no ceo unha estrela con rabo. Os tempos son chegados. Todo se virá abaixo

e surdirá de novo a Patria, en canto zoe a hora que está 5 cair.

,R. Cabanillas.

DE BETANZOS bera encol do rexur dimento da Galiza para qu'os da corvarca poideran ser deco te enterados.

pois, aquí, as nosas ideas!

Ficaremos a cotío a carán do movimento social e intelectual de Galiza, e defendere- mos deica a norte, os intereses materiaes e morales de Betanzos e da Mariña.

Nos non somos os millones, os feitos adrede para istes tra- fegos. Só se nos pode dar o mérito de sol-os primeiros. E si con estas roladas nosas fa- cemos sair da despre- ocupación 6s que va- len máis que nós, fica- remos ditosos e cheios de ledicia: abondará para nosa satisfac- ción que cumplan ben

c`o pobo e c'os seus intereses.

3

REXURDIME,NTO

entras brétemas d'unha noite escura. Noite d . esquecernento, noite sin remersos, porque Caliza xa non oía Galiza: fora per-dendo paseniñamente, pro d'un xeito inapra-cabre, a sua persoalidade, a sua autoconcen-cia.

E de súpeto alborexou unha luz entras brétemas mestas, un poeta, que cantou na lingoa lírica do Rei Sabio e na lingoa fecun-da d'os aldeáns. E logo xurdiu outro poeta. E mais tarde outro e antro. O ceíño da nosa espranza veuse. pouco a pouco, ateigado d'es-trelitas lucentes, qu'escintilaban ao lonxe, coma un surrir de pensires lodos.

E hoxe xa o ceíño da nasa espranza ten moitas estrelas lucentes: pequerrechas e ho-mildosas, moitas d'olas; solermiñas e brinca-deiras, algunhas, lanzales e xurdias, unhas poucas.

Por iso esta nova folla, esquirta na, nasa lingoa, é unha estrela mais no ceíño da nasa espranza. Quer decir que na nosa concencia, coleutiva ha i un fato roáis de concencias in-dividuas que sinten a chamada da Terra-Nai. ¡Da Terra! ¡Qué é o canto da cotovía, e o chirriar dos carros nas congostras. e o fu-megar das chimeneias, e o arrecender dos pi-ñeiraes, e o halbordo das ardentias do mar lonxano! ¡E tamén a bágoa das nosas naici-ñas, e a :gurrisa d'aquela loira rapaza, y-esta sede inquedante da nosa raza, que chamamos Saudade!

Unha nova luz quer decir, tamén, moitas novas luces: moitas curazós de mozos, acosos no sagro amor á Terra. Mozos d'aqueles que teñon unha estrela na frente e no bico un cantar.

A estrela na, frente ven sendo o simbolo da pureza dos pensamentos e , da homildeza no traballo coleutivo. O cantar no bico é o sim-bolo da ledicia d'os que ter-len os pensamentos craros e o curazón limpo de todo sentimento ruiño.

Pois xa vedes si con esta nova luz de hoxe dánsevos cousas a vosoutros, leutores: mace-dado, pensamentos puros e cristaiños, Empo-za de curazón.

Mais se non podería dar n'ista recollida eu-caristía d'os qu'esquirben c'os que leen. (To-made e xantade: eis a nosa mocedade. Toma-de e beberle: eis o noso propio curazón.,

Que sexa sempre limpa e clara esta folla é o que eu desexo arelante. Pro que sernpre sexa lumiar acaso e fecha que serva, de guiei-ra a os hornos dise pobo de historia secular.

jainie Quinlanilla.

LIÑAS ASURADAS.

Soio o homo forteinentes domiñado pol-a compenetración e pol-a identificación total con unha ideia, sexa ista a que sexa, é capaz de chegare aos meirandes sagrefizos, meio axeitado e único pol-o que posibelmentes se pode chegar a abranguere os grandes, resoan-tes e trascedentaes trunfos.

Mais n a compenetración e na identificación totaes coa icleia pode acharse, esculcando, unha razón básica, deterrniriante das deriva-cións posteriores. his a razón aludida: o amor.

O amor que, chámese como se chame, 'é de cote fecundo, trascendente. O amor, -qu'enfo-cado deica aquilo que por imperativo natural somella recramalo e atraguelo, isto é, a pa-tria. trocase. n-unha concepción que, corno afincada no sinceiro agarimo e na íntima in-telixenza dos pobos ceibes, todos sin excep-ción, ten que sera unha concepción fecunda e froitífera,.

O nazonalismo e a devandita concepción. Por íl ¡oh fecundidade sen exempro! a terra terá de dale a luz no vos pobos: os pobow que hoxe veñen xestando a reaparición da :sua persoalidade ceiba e soberán. Por fi ¡oh Xur-dider de un froito por nada superado! a.terra, enteira tela, de chegar a sera como fermoso verxel cultivado pra o vizoso frolecirnento de ista pranta: a paz universal.

* *

A patria ceibe que os nazolistas cobizamos, - paseniño vaise creando. Millor ainda. xa está

creada. O que ocurre é que por encol de ila foi superpoñendo a ruin cornenenza albea en vil xuntoiro coa ceguedade e a degradación propias, todo unho serie de grosas capas in-tegrados pol-os prexuicios, a rutina, os no-xentos intreses creados. os malsanos tencio-nomentos alleos i-eisí nutras moitas cousas que, abafándoa, non deixándo xurdire a te-r-len como si non esistira, oculta, adormecida, momificada.

O labor a faguere é, pois pesado, traballo-. so. Mais hai azor, xuventude, fogo de ideal,

P(1105 E TECIDOS Casa d'Abarrategui e Bonome Sánohes Bregua, 3 (Soportás d'a Praza)

3E3=..A.1\TZOS /S1

4

REXURDIMENTO

3

a 'so abonda. Trunfaremos. En todol-os gran-des feitos tivo unha gran participación ista verba: Fe; e ista outra: Vountade.

A nosa tareia, poís, cal decote a de todol-os readores, ten que ser destruire, esnaquiza-

re. Eisi, soio eisí, poderemos ollar algún día, que nos tecionamos de acaroare axiña, a re-surrección xúrdia da patria trunfante. I-es-onces Ha terá d-erguérese outiva. serea, trun-

fadora por encol da cuesta confusión de cou-sas esnaquiz'das, feitas poeira, en cuia des-rucción ven xermolándose a groria do seu urdio vencimento.

*

Nós, os galegos, vimos vivindo até agora osistenza d'escravos resifiados, confor-

mes coa sua cativeira sorte.Mail-o berro afon-to de ¡arriba os adonaercidos! sonou xa.

A tareía redentora escomenzóu. Poucos hoxe abada os que nos arrostramos redimidos,

atán seremos lexión. Hai algo en todol-os espritos pol-o que aínda os má,is cegos e xor-dos fánse loados aos requerimentos da liber-tado.

De abondo tomos sabido qae o rescate total difizleatente será abrasguido por nós. Pro ¿é os LIOSOS Iles si que serás os afortuados disfroitadores. N-iles, como dixo o filósofo de ferro, taremos de redimiremos de sermos fi-llos dos nosos pais. Loitando no presente, asegrtrémol-a posesión absoluta do porvir, cuio abrente lumioso andan xa a anunciaren as sitas infalibeis qu'endexamáis engañaron.

Mamón Villar ,Ponte.

Novas locas 0 día 16, coincidindo c‘a, fasta de San Roque, po-

nerá se a primeira pedra pr'o compoñemento da rúa de San Francisco, cuio importe abona o señor don Gonzalo González. lste desprendimento tan dino de gabanza debe espertar a gratitude de todol-os bri- gantinos. Nós, cheios de ledicia, manifestámolle ó dito señor o agarimo que sinte o noso curazón pr‘os filos de Betanzos que non esguacen as necesidades do seu pobo.

O humilde agradecimento que nós sentimos por obra tan simpática, queremos,, no que vale, fique eis-posto n'este xornal, que denote s'ha distinguir por defender os intreses de Betanzos.

A rúa trocará o seu nome actual pol-o de «Ana González ➢ e, según nos informaron, virá a ser unha vía elegante qne estenderáse dende o Arco do Ponte Novo, ou Porta das Doncelas, deica a Egrexa de Santa María.

Na colocación da primeira pedra faráse uso d'un-

ha artística paleta de prata, na que se ve unha sen-tida adicatoria ó Excmo. Auntamento. Foi esta unha nova atención do señor González qu'espertóu moitas gabanzas. O Concello, pol-a sua parte, pensa corres-ponder a tanta delicadeza &o ofrecimento d'unha fei-tuca praca de prata que levará, grabadas, as firmas de todol-os que constituien a Excma Corporazón.

No comenzo e no remate da rúa poranse sendas lápidas de mármore c'o novo nome da vía.

Na simpática testa de que vimos tratando, bendi-cirá a obra o bispo da cidade do Sagramento, para cuia práitica pidéuse autorizazón ó Prelado de Com-postela.

O Auntamento acordóu donar 1.000 pesetas para costear as próisimas fastas de San Roque.

C'o mesmo fin, unha entusiasta mocedade, salín a recorrer o pobo, adequirindo unha importante suma, inda que non tanto como desexáramos todol-os entu-siastas d'istas fastas populares, que son vida e gala da cidade. 1-adrede d'isto, ternos de decir o que nos extraña a oposición que moitos demostran non aten-dando s reclamaciós d'unha mocedade entusiasta, que se da tonta que Betanzos non debe ser un pobo morto e sin alegrías. Pra eso xa abonda c'o resto do ano. En fin, nós coidamos que nas fastas do vran to-dos debían botal-a casa pol-a xanela, e deixar a uns cantos abúlicos que ou padecen do estómago ou ra-bean coma cas de puro perdido que tañen o gusto. Emporiso, que deixen ós domáis nos seus adiverti-mentos e que se decaten que si eles perderon o hu-mor, ainda vive xente moza, ou pol-o menos leda, que quer fuxir d'un noxento aburrimento, a que es-tán condanados decote a vivir aqueles que non saben falar máis que mal das diversiós e dos que sans d'es-prito e de corpo, lles piden contribuzón ás eipansiós das xentes conscientes dos intereses do pobo e da saude de todos.

Facía tempo xa que viiiera ó chan, esnaquizada unha lápida que o pobo brigantino puxera, agradeci-do, no balcón da casa de D. Johan García Naveira. Este aicidente que, por milagro, non fixo daño a nin-guén, esqueceuse compretam ente., con mágoas de moitos cídadáns. Estos días enterámonos, con satis-faición, que se volverá a pór outra ves e moi axiña, unha nova lápida na morada do querido filántropo,

Desexamos que se peña mais firme n'esta ocasión evitando d'este xeito, colocar outra terceira, e, sobre todo, impidindo unha posible desgracia,

Concello acordóu pofier na Sala Capitular, á. boira do retrato de Portal, as fotografías de D. Jesús e D. Juan G. Naveira, así coma a de D. Gonzalo Gon-zález, nomeándoos fillos predileitos cl( Pobo.

A praza d'Arines, logar do meirande esparcemen-to de Betanzos, vai trocar tamén seu nome actual. Chamaráse d'agora en vante «Praza dos Irmás Gar-cía Naveira.» Parécenos acertada a nova disposición. Agora falla

que a xente s'acostume, de contado, a darlle o novo neme. Para moitos non &ha chamar n'un nin n'outro xeito, sinón O Campo.

Sóbor d'isto aconsellamos que se- convoque da

Teino-, en f,endido (me lnoi aniña se val amafiar o xardín de r'rente ó laice0. Xa era hora.

Emporiso, debemos ficar Iodos, pois estamos ente-rados que o ratelivente arquiteito da Grulla, Sr. G. Villar, fino proieiaso moi bonito, c, 5010 falla co-menzal-as obras.

O Concello solicitó:1 de D. ¿rallan G. Naveira o traslado da estátaa que Tica na finca chamada .0 Pa-satempo» e na que figuran el e sea irmao n'un gru-po moi artístico.

O moimento ficaría no novo xardín , do que do-nantes dimos corita.

Moi formosa nos parecería, abolé, a realización d'esta ideia, e coidamos que non haberá impedimento para que se levo moi axitia a práitica.

Fai polleas datas foi á simpática e progresiva dada de Lugo unha comisión brigantina, encarrega-da d'estudiar melloras importantes das que se ponían sacar exempros pro noso pobo. A comisión que iba &o propósito de observar principalmente a cuestión das feiras, quedóti maravillada do traban« inmenso a que se someten os gobernantes da cidade do Sagra-mento.

Os que iban en comisión, representando a Betan-zos, eran: o alcalde Sr. Sánchez Díaz, coma presiden-te; os señores Concheiro e Costas, como concellás; os

-k. señores Nriez e Peña, poi-o comercio; o señor Mén- dez, como representante da agricultura, e o Sr. Sán- chez (D. Benito) como segredario do ¿onceno.

•Os representantes biigantinos yineron encanta-dos-poi-as atenciós recibidas e non fan -unáis que gi-bar ó culto Alcalde de Lugo que [Ivo progresar ó

•pobo que goberna xeito yerdadeiramente asom- broso.

Moi aviila trocaráso o nome da Porta da Vila pol-o d© «Ensanche de Portal..

Pol-o visto d-ista xeira, está de moda en poder no-vos mines a toelal-as rúas betanceiras.

O día 25 do mes derradeir,o, a bordo do vapor «Orcoma» salín do porto da Cruda, con direición a LOndres, o noso querido amigo Xaquín Peña. Iste culto rapés, cheio d'entusiasmo e. consciente do por-vir, non se eonforma con rematar a sua carreira d'a-bogado n'un apodrecido ambente hespañol, e busca unha amplitude d'ourizontes que non pode ser abran- guida n.unha das nonas noventas. Uniyergidás.

Pol-o ser; talento e pol-ó arnbente en qu'ha vivir non dubidamos que recollerá sazoados froitos de Sa-bencia e afianzará o seu esprito saudoso i-enamorado da Raza.

Ti-Vemos o gasto de nos enterar da moi grata no-va de que, no Ferro], abréuse no vamente o púbrico o

comercio do noso amigo, filio de Betanzos, D. Xesús Paradela.

Sabido é que cando comenzaba a saooreal-os froi-tos da aitividade e bou acorto que puxera ó s'esta-brecer, chegou a desgracia feíta fogo, e convirtju en cinzas i-escombros moitos artigos de valor.

Desexámolle moita sortee prosperidas ó novo es-tablecimento e enviámoslle ó Sr. Paradela e máis a sua dona a manifestación do Loso agarimo.

En Bergondo, ese cacho das Maridas feiticeiro e ledo, que o seu paisave d'encanto e a suas louras ra-pazas faino ual recline ,odo ceo, inauguróuse, fai poucas datas, un cine moi feibuco, propiedade do noso querido amigo Luís Ares. Nas sesies ají celebradas axuntóuse mata, familia, e sabemos de moitos bri-gantinos que se propalen visitad-o, contribuindo así aencher cálida roáis aquel salón.

Coidamos non iicar trabucados si decimos que a soja exposición dos 111;,2.1s non é, precisamente, o que Jai á mocedado camiñar tres kilómstros dejan Ber-gondo. Algo ouvimos decir de si abondan alí os ollos meigos, os talles impecables...

- Felicitamos de curazón ó noso bon e querido amigo, e dosexámolis inoitas pros -paridas i-éisitos.

>

DE PORTUGAL

Portugal, ise poyo aventureiro e nauta por eisce-lonza, isa, nazón tan pequena en extensión superfi-cial, é dona da meirande das almas. Isa raza que ten sangue do noso sangue e que está animada por un es-prito de parcida ideoloxía e iguás facetas sentimentás —pois non en van a smiclade, a divida saudade, é pa-trimonio común,--apréstase a conmemorar, d'unha maneira dina e nobre, o centenario da independenza do Brasil, ise outro gran pobo d'alem o Atlántico, cheio de xuventude, de poder e de renio, que si por ley natural sin -du a necesidade de se emancipar de sua nai adourada, non por iso esquencíu un sólo is-tiante que era filio da groriosa Lusitania, latexando sempre aquél corazon mozo, inframado pol-o sol ecua-torial e pol-a manificencia da sua liatureza grandiosa, a cando da lonxicua nai, todo delicadeza e tenro ame-re hacia o filio benamado.

O «raid» aéreo Lisboa-Río Janeiro, levado a cabo pol-os valentes Sacadura Cabral e Gago Coutinho di-nos vástagos d'aqueles aventureiros que se chamaron Magalhaes, Barteloméu Díaz, Vasco de Gama, Pedro Alvarez Cabral... e que acaba de resucitar as grorias centenarias dise poyo; foi un dos homenaxes tributa-dos á antigua colonia. Próixima está a data da partida do Xefe do estado veciño e irmao, portador espiri-tual da garimosa aperta en que ambos poyos arelan. confondirse. Mais como menor quedará demostrado o entrariabre afeuto que se profesan, é ó levar a rea-lidade o subrime proyeuto que surxíu na mente de varios artistas portugueses e brasileiros, consistindo iste en recoller unhas cantas presas da groriosa torra que alentou fazadas ademirabels e criou ós grandes homes que as realizaaon, a fin de que o Brasil poida tirbutarlle o homenaxe de que e merecedora tan sa-gra e fidalga ofrenda. Ista terna, toda espritu—sin que queipa a paradoxa,—sinificará canto Portugal quer decir ó Brasil e será recollida nlaqueles sitios que talan simbolismo e que recorden ou enconen

guardias vas denomil ,,,a sl que uns fona:aa.a.ai guntarlle oinia s'atopiala cía NarVeir¿I O o inunicip que non ' Cascas !

ustrarlies s5bor das no-; sucederá o d'entro día:

se a un guardia pra pro-s á, avenida dos izamos G-ar-al encolión o lombo e divo !te rúa. ¡ Si ele dixoran as

6

REXURDIMENTO

5

tradiciós groriosas. No Porto, de donde ven o nome linear e representar á mirada ansiosa figuras de Portugal; na quinta de Coimbra, donde tantas bá- tan eiscolsas, o máis formoso do lenguaxe pa-goas verteu a rairia que cantou Camoens: en Belmon - récenos sin cór, o máis befo da Natureza te, donde nacen. o descobridor do Brasil; en Sorna- atopainol - o sin xeito; porque ¡ah! pódese for- he, berce da indepedenza portuguesa; en Sives, don- de veu á lus Vasco de Gama; na praya do Restelo d.e mar un eispléndido cuadro c'as combinaciós, donde partiron a.s espedicios que a humanidade ade- do pincel, amañar grandiosos edificios e defi-

ra; en Vilanova de Gaia; en Balarrosa... nire os rifáis intricados problemas c'a luz Será garfiada nun cofre d•ouro, de feitura de co- qu'einerxe da mente, pero non poderan, nón, razon, labrado pol-os menores orfebres lusitanos e

perfilarse con absoluta preeisión as eiseelsas despois levarás° co ceremonial e a solenidade que re- quil.° un acto de tal sidificazón as praias brasileiras figuras da Nai e da Patrea. Nir, o máis arris-n'unha carabela inolvidabre época, arbolando o cado pintor c'a maravilla dos seus pincéis, pabellón das «Quinas», isli groriosa jusilla que Ira- nin o inais inspirado poeta c'as suas líricas tóu ao vento con orgullo sobor d'Oceano Indico; que -fantasías, poidéranos donar xamáis ideia compafiou os exploradores que se internaron na

eisacta da grandiosidade da Patrea nin das Africa e que alentóu sempre o esprit() aventureRo da eiscelsitús da Nai.Hai cousas que menor com - raza. Nada máis sinxelo e conmovedor pode conce-

birse. Son istas horas de ledicia para os dous pobos prende o corazón que a mente. Hui senti-que saben estamos con iles en espritu. Non podemos mentos prolundishnos que fuxen ás sotilezas ol-o 'Tiesto mostrarnos indifrentes; e da mesma ma - da intelixenza. I•a Nai i-a Patrea forman síra que choramol-as suas tristezas debemos

estira i-al parte d'isa categoría. Porque aborda consi- rna co as galas do optimismo tenlo fé clerar por Lis estantes o poema dos amores ma - rendente porvir que s'acerca e diste xeito pode -

os participar dinamente da lus de groria que n'ís- ternais para (J'ilegar a conclusión de que non s momentos ultimen a toda Raza, son d'abondo pr'as suas definiciós as vulgares

deduciós do llaman entendimento, i-e precis¿ arrincarse do mundo material e chegar

?AgaltUál mundo da espiritualidade para ver os perfís e matices no cuadro dos nosos razonamentos.

Talamos do contraste entre as cumes dos Pra festexar dinamente a data a que van unidas montes i - as longas tercas chas. Cando vemos

tantas groriosas tradiciós da raza, todal-as Irmanda- a s tuestas florestas dosnos os cides, as eistensaS des nazonalistas galegas i-entidades que defenden a e videntes pradeiras, todo covoado pol -o som-causa galeguista, orgaizaron festiváes e veladas, en- brío ve•dexar dos pinos, ternos de decir: J2 galanando as fachadas e salós das suas respeutivas

grande e ademirable o planeta que habita- casas sociaes. En alhunhas cibdás como Ourense, Pos! ?dais. inda diriximos os ellos a eses as - Ferro' e Santiago a insina azul e granea aparcíu

pend.urado en numerosas xanelas. frotando ao vente. tros de cote val ilantes, moito maiores que Foi un espeitáculo conmovedor. ista" casa rodante, parécenos d'aquela o noso

A irmandade nazonalista diste pobo puro col - mundo feio e minúsculo, cheio de soberbias• gaduras e iluminó -u artística i-espréndidamente a ambiciós. Pois igual acontece cando estable-sua casa. O mesuro iixeron nos seus domicilios parti-

ulares varios entusiastas irmáos. Que o exempro cornos relaciós de parecido entre as cousas do mida e que pro ano próiximo as rúas de Betanzos querer. miten ás de entras cibdades galegas, a fin de que os No amor 'minan hai decote un pouco d'e-

brigantinos se revelen como dinos sucesores d'aguo- goismo: na tranquila placidade dos amores l es outros renos i - enxebres, e non den a sensación de idílicos, reas eispansiós de tenrura, nos tras-pobreza espiritual que oferceron lste ano. portes de placer, cando dous seres de distinto Os tempos son chegados pros bós xenerosos, co -

ixo o bardo. sexo, na trocescencia da mocedade, contérn- pranse mútuamente, e os seus beizos din bor- boiantes verbas d'eisaltado erotismo. Hai en todo esto, repito, un convenzo de particular

N Al E P,A UREA interés, con miras ó propio benestar e á sa- tistaicion propia. Mais non sucede así no amor que á nai i-a patria ele temor, A primei-

Absorto permanece o pensamento cando ra ten para nós suas máis tenias sumisas, seus detemos a considerar o que son e repre- máis fondos agarimos. Cundo nenes, arróla-

entan para nós a Nai e a Patrea. Añada os nos no seu colo con indefinible ledicia, vela nosos beizos non poden gaguexar os nomes nos no seno e danos seu leit® e`a inbirande an queridos sin que sintamos na i-alma satisfaición; é o sacrifizo perenne, o sacrifizo tensas emoción de cariño. E cando o entendi- sin intrés que goza c‘as molestias que

mento quér no afán de definil-o todo, corra- producimos. A Patrea é nosa segunda nai, a piendel-o todo, analizal-o todo, eispresar, de- úneca que con ista garda íntima relación. I-é

REXURDIMENTO

que vemos /Vela o berce dos nosos pais, o e forzo dos nosos antepasados. Porque a Patrea, asornéllase incito ó paternal fogar. E así co-mo nos lewbramos, xa feitos homes, dos máis salientes episodios da nosa vida infantil, así tamén vemos na historia da Patrea o lugar onde os nosos abós souperon vivir e morreron con dinidade, defendendo con esforzo os seus dereitos, e levando suas arelas ás meirandes realidades.

Nai e Patrea ! subrime paralelo sin o que non eisistiría o fogar. Ambas as dúas son dúas matronas que enchen c`a sua tenrura e proteición os recunchos do mundo, sendo a unha o mundo interior feito carne e sondo a outra o mundo eisterior feito',9sprito.

Nós hemos querer decote á nosa Val e á no-sa Patrea, sin odiar nunca ás nais e ás pa-treas de Lioso semellante.

A patrea está na escola, que é xerwen de progreso e d'esperanza; a Patrea está no libro que é o primeiro divulgador da cultura e a mellar fonte de consolo; mais onde está a Pa-trea máis firmemente vinculada é no pleno coriecimento da liberdade e do dereito.

Defendamos, pois, estos principios, que on-de non hay liberdade non hay patrea, onde non hay xusticia tamponco eisiste; porque, ¡triste e decil-o! soien ás -veces na vida,oupor razós caprichosas do destino, ou outras tra-fegadas do -azar, trocarse en madrastras as que por lei hurnán ou divina lles cadra a doce e subrime misión de nai.

Betanzos. J. Veiga

A todol-os xornaes galegos en .veral, e d un zeito particular a aqueles que s7.'dican a laborar pola de-fensa da liberazón da:Terra mandamcslle o milis garimoso saúdo.

ós mnito queridos Cab2zillas, Quintnnilla e R Villar Ponte, que hoxe honoran iste boletín c`a sua naliosa colabor,ozon, unha forte aperta pol-as suas verhas reX(IS e alouonifiadoras, que atinxiron foso cura»ón anteigdndoo d.- fondo agradecemento.

AS FESTAS DE SAN ROQUE A Comisión orgaizadora dos festexos que desde

fai tantos anos verien celebrándose en honore a San Roque, rematóu xa a confeución do programa dos mesmos, que, como pode verse, revistirán iste ano pompa inusitada

Damos á lus, con gusto, un estrauto da nota don-de os mesmos se insertan e que, a este fin, a nomeada Xunta nos facilita.

Comenzarán o día 14, según é tradicional, c'unha salva de bombas ás nove da maná, que anunciará a

chegada, a estación da Madalena, da brilante banda do Reximiento de Infantería, n.° 54, á que se dispen-sará un garimoso recebimento. Inmediatamente pa-sará a saudar ás autoridades e recorrerá as rúas da cibdá executando alegres paso-dobres.

De doce a duas, terá lugar un animado paseo de moda na Alameda, no que a dita banda dará a cono-cer notabres composiciós do seu vasto rapertorio.

As cinco da tarde, chegará ó Ponte Novo o lau-aea do i-enxebre coro galego «Cántigas da Terra» da Cruna, ó que se dispensará entusiasta acollida pol-o pobo comisión i-autoridás.

Inmediatamente comenzará na Alameda un artís-tico festival galego, cooperando a celebra zón do mes- mo, a mentada banda.

De des a doce, paseo nos Cantós amenizado pol-a banda dita, dándose por rematados os festexos diste día c'unha salva de bombas.

O comenzo dos festexos do día 15, anunciaránse c'unha salva de estoupantes bombas ás oito de maná; seguidamente, recorrerá os rúas unha vistosa comiti-va formada pol-os «mómaros», danzas gremiás, gai-tas da terra e a banda militar.

Ás doce repitiráse o elegante paseio matinal d'a cornada anterior.

As tres, verificaráse o recibimento do Ilmo Bispo de Lugo Rvdo. P. Prácido de Lemus, groria do epis-copado hespañol e un dos valores más outos da terra.

As sete, sairá da capela do Santo a solemne e tra-dicional procesión, á que iste ano asistirá revestido de Pontifical o nomeado Bispo.

De des a unha, da noite, terá lugar a gran velada de anos anteriores en que se bota o típico grobo «me-diano». Queimaránse, mentras dura iste festival, va-rias pozas de fogo de praza e gran cantidad do de ai-re. Unha salva de bombas anunciará o remato d'iste número de- festexos.

0 16, é oito da maná, volverán a ser despertados os vecinos pol-a algueireira diana que entoará a co-lectividad militar que dirixe o notabre maestro siñor Lodeiro. As des, comenza a feira en que tantas m or-cas soen facorse. As once, a comisisión popular, a u-toridás e concello en corporazción, acompañados pol-a banda, gaitas e danzas de labradores e mariñeiros, dirixiránse a capela de San Roque, para ouvir a so-lene misa votiva, pronunciando n'ela o panexírico do santo pelingrín o elocuente Bispo franciscano.

A unha, daráse no local da Cocina Económica unha suculenta comida os probes,

Terá lugar ás cinco e media do serán d'este día, a colocación da primeira pedra da rúa de Ana Gonzá-lez, que construye as suas expensas o filántropo bir-gantino D. Gonzalo González.

As seis e media, haberá na praza dos Irmás Gar- cía Naveira (antes Armes) as adivirtidas ccucañas>en que figura o famoso «pau da merenda» e outra varias que constityen a groria dos rapaces.

De seto a noT°, paseio. nos Cantós, amenizado pol-a agrupación militar eisposta.

De dez a unha, verificaráse a gran velada tradi-cional durante a que luce tan fantastica iluminación a fermosa praza do Campo.

Elevaráse como é costume o grobo «grande» e ó final da sesióu de pirotecnia e de lucería de praza queimaráse a conocida fronteiras.

No dazasete haberá diana ás oito, e as des serán inaugurados dous altares no igresia de San Francis-co. As catro da tarde realizaráse un solemne reparto de premios entr'os alumnos das escolas «García Her-maos.»

8

FLOR DE NEILA

Combinar as letras dista frase pra que resulte o noma d'unha simpática seftorita do localidade.

REXURD1MENTO

7

As seto organizaráse unha manifestación infantil que pourierá froles na tomba do ilustre benefautor do poyo D. Xesús G. Naveira, e ofrendará así mesmo ramos d'istas na sua casa ó irmao D; Johan. A tan simpático acto concurrirán ademáis d'os menirioe que receben educazón e mantetianza no eistabrecimento que sostén a humanitaria fundazón d'os raesmes, to-dol-os rapaces das escolas do destrito.

As i oito, a laureada e veterana agrupazón ferrola- na de instrumentos de corda «Airirios da mirla terra» e.a, banda militar darán un intresante concerto na Alameda. O remate d'ista festa, os simpáticos e chus-cos dialogueiros Charlon i-Hermida, representarán algunhas das suas xocosas paroladas.

As once, comenzará o baile que La populare so-ciedad° «Liceo Recreativo. dá nos seas elegantes sa-lós en agusano os forasteiros. Será un baile que faga, época, post° que a direutiva d'iste antigo centro está imprimindo á mayor actividad° as importantes e cos-tosas obras que alí están levándose a cabo, c'o auxe-to de que cadre a data da inauguración co-a do baile que fai tantas anos ven celebrándose.

O 18, sairan, pol-a rnaiíá , recorrendo as rúas, as bandas municipal e militar e gaitas, convocando á xente pra que concurra a tirbutar o recebimento de que son merecen tes os excursionistas de Lugo que chegarán ás des. Dispararás° .a entrada (Pistes no pobo gran contidade de atroadores morteiros.

Según e costurae, terá lugar iste día a incompa-rábel excursión fluvial pol-o paradisiaco ,Mandeo. Ha-berá os consabidos bailes , trouleadas e inerendas no poético campo d'os Caneiros, e á volta, gran batalla de frols e serpentinas e serenara marítima, que execu-tarán as duas bandas O Ponte Vello estará ilumina-do tan fermosaynente coino en anos anteriores.

0 día 19, haberá cucarias,marítirnas oa,rreiras de parrulos no canal do Peirao, ás cinco.

Para ás seis e media, tense proieutacla a celebra-

Romatarán os festexos d'is-ta etapa con unha gran verbena n'a Alameda que comenzará ás nove d'a nodo.

O día 20 , verificarán , ás duas, a rifa da «cuxa» que a xunta de festexos celebra &o fin de achegar re-cursos pr'as fastas.

De noite, repetiráse a ,verbena do víspera. 0 25, terán de celebrarse os Caneiros chamados de

San, Paio, e, con tal motivo, volverá a haber xira pol-o Mandeo.

Como pode verse, 'Jai moita variedade nos núme-os- que forman o porgarma d'iste ano, i-entre éles al- 's moi simpáticos. Prometen, o parcer, resultar lo-

°idos. A comisión orgaizadora xestiona das compa-compañías ferroviarias a formazón de trés especiás a fin de dar facilidades ós forasteircs e para que a aflu- encia d'istes sexa grande.

A nosa embora.

&IRLA N DA

A nosa nazón irmá sigue loitando pol-a sua espe-rada libertada. O seus filies denotan decote o temple da sua i-alma cine os leva a soportar os meirandes sa-greticios e fainos ficar sereios sin arredarse das suas ideias donante a morte mais afrentosa.

Todol-os nosos leitores saben. pol-os xornaes. a loita inmensa a que se baten a cotío, e nós excusamos de faguer ningunha informazón xa sabida. Emporiso, pensamos pubricar d'hoxe en vante algún artigo que nos manden da Inglaterra, informándonos d'algun-has rexas virtudes dos celtas irmaos do Norte.

Na primeira, publicación que nos faguemos de «Re-xurclimento., ternos de decirlle á nazón irlandesa: ,Adiantel

• : ' 1111101..1111110'"

L[E3ROS E REVISTAS <AURORA DE LIMA,. 0 25 do que finóu onte, ou

seia o Día de G-aliza, pubricóuse en Viana do Castelo un número extraordinario da notabre revista 'Au-rora de Lima» na que colaboran brilantes escritores galegos. Cada día e maior o entusiasmo e intrés que nasos irmáos d'alón Miño sinten pol-os nosos probre-311 i-as nosas bitas. .Alborexa xa o día en que pode-remos cinguil-os en forte abrazo.

A Nosa TERRA) Iste querido xornal pubricóu no día de Santiago un aderáirabre número extraordi-nario, dino das gabanzas mais cumpridas. Pol-o bou acorto que tiveron na sua confeición, felicitarnos, cheios de ledicia, ós que csmpoilen a redaición do dito boletín, e aproveitamos a ocasión da saída primeira de cRexurdimento» pra manifestarles o agarimo que lles temo.

ANAGRAMA POR C. P.

»o'n d'unh.a gran •«jinkana» cicrista na eispranada do ensanche.

.1 J 1 .4 E . II i% nanstís e clamáis novedades pra señora. E a

En crespós, marrocains, lás, sedas, fulares,

casa que presenta millor surtido. En pañería e paniños, 'todol-os días dibuxós novoS. Verdadeiro derroche en ienzos e xéneros brancos.

SALDO DE RETALES --E XÉNEROS DE PUNTO

PRECIO FIXO VALDONCEL, 2 9

ZAPATERIA DO CAVIION A que máis surtico ten. A que máis barato vende. Compre vostede ahí.

l@SE GTASIAS MAME/VS MERCEAIRÍA, PAPELEIRÍA E QUINCALLA

Praza da Constituzón, 2.

En Ferramentas, Ferraxes e Puntas. — Gran surtido en

bateiría de cociña. Non merquedes donantes de visitar esta casa.

Ferreiros, 19.—BETANZOS

8

REXURDIMENTO --.........vmempamogesqpretaps

PAQUETERÍA, QUINCALLA "HIJOS DE A. NESEZ" EL GATO NEGRO

PRECIO F^Ixo

Viuda e filos de Valerio Núñez Casa especial pra ouxetos d'adorno e fantasía.

Louza e bateiría de cocita. Vidrio cha e oco. Pinturas e barnices.

Venda eiscrusiva da KROMINA. Venda eiscrusiva dos cementos marca ANCORA.»

dos filies de Rezola de San Sebastián. Materias de coustruzón.

RUATRAVESA, 35 E 37, TELEFONO, 15 13 n'r Z CD S

Antigua casa establecida no ano 1879.

CASA FUNDADA. EN 1871. Almac<Ns de tecidos e mobles

Sánches Bregua, 2 e 13

Librería, Papelería, Paquetería e Quincalla Plaza d'Arines, 32.

E3.21.1\TC.A. Compra-venda de valores, xiros, órdes telegráficas e

toda crás d'operaciones bancarias.

FARMACIA E LABORATORIO

DOCTOR COLCEIRO 1-"lateiros, 8 (Frente á Ruatraviesa)

BETANZOS

JOSE FIERRE' IIIA MENDES NÚISTET.',S, 17

Tecidos nacionaes i-estranxeiros.— Paqueteiría e Quincalla.—Gran surtido en parauguas.—Por fin de temporada sáldause otaminas, crespós, sedas e toda crás d'artigos de vran.

Visiten esta casa e mercarán a precios baratísimos.

TECIDOS, PANOS, NOVEDAS

MANOLO DUDA DÍAZ 8, CONSTITUCIÓN, 8

Compreto surtido en panas pra traxes, panas, lás, estameñas, géneros brancos, mantés, merinos crespós, chales, colchas, corles pra colchós, parauguas, etc.

E a casa que mais barato vende. 8. CONSTITUCIÓN, 8

TECIDOS, PANOS, NOVEDAS

H. COMERCIO GRAN CASA PRA VIAXEIROS - DE Ramón Pernas

-

( SUCESOR DE JOHAN LOPES ) Praza d'Arines.—BETAWZOS Monxas, 4-A. Teléfono n.° 44

a millor, máis céntrica i-ecómeca da cidade. Vi- sítena os señores viaxeiros e convenceránsa.

JOSI 15.AREIRO REY

Si queredes mercar barato visitade o novo establecimento de

PASOS, TECIDOS E NOVEDADES - DE -

R. MON 1 ES Ruatravesa, 2, esquina ós Prateiros, — BETANZOS

PRECIOS FIXOS

coNFI 'r A_

Constantino RábaIe SOFOR_TÁS DO CAMPO

Dulces finos

Fanse toda crás d'encárregos.

Imprenta de M. Villuendus, Valdoncel, 50 lo