programa de educacion emocional

196
7/21/2019 Programa de Educacion Emocional http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 1/196  INDICE Madrid, Mayo 2015

Upload: rebecca-davidson

Post on 05-Mar-2016

349 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

Programa de Educación Emocional del C.E.I.P. La Rioja

TRANSCRIPT

Page 1: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 1/196

 

INDICE Madrid, Mayo 2015

Page 2: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 2/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

INDICE

INTRODUCCIÓN 3

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL..................................6

1.1.-Objetivos Gener!es...........................................................6

1.".- Objetivos Es#e$%&i$os........................................................6

1.3.- '!o()es te*+ti$os.............................................................,

1..- Metoo!o/%.......................................................................10

1..- Estrte/is .......................................................................10

1.6.- 2)n*ent$in e !s estrte/is...................................13

EDUCACIÓN IN2ANTIL..................................................................1

14 PRIMARIA..................................................................................""4 PRIMARIA..................................................................................6,

34 5 4 PRIMARIA.........................................................................110

  Re$)rsos 34 4 Pri*ri...............................................1"7

4 PRIMARIA................................................................................137

64 PRIMARIA................................................................................1"

  Re$)rsos 4 64 e Pri*ri........................................16

'I'LIOGRA28A.............................................................................1,0

2

Page 3: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 3/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

INTRODUCCIÓN

LA EDUCACIÓN EMOCIONAL EN NUE9TRO COLE : O CÓMO

TRA'A;AMO9 LA EDUCACIÓN EMOCIONAL EN EL CEIP. LA RIO;A <

Des#)=s e >ber ter*ino e! #ri*er se*inrio sobre Inte!i/en$i E*o$ion!

en n)estro Co!e/io $on )n #rti$i#$in e! 70? e! $!)stro e #ro&esores@

nos ()eb siste*tir se/)ir vnno en ! i*#!nt$in e !os

i&erentes #ro/r*s re$)rsos.

5 ten%*os $!ro os #i!res e n)estr !bor )n ve re!io e! Proe$to

e Centro sobre E)$$in E*o$ion!B

Los programas de educación emocional eben s)r/ir e !

sensibi!i$in e )n $o*#ro*iso e ! $o*)ni e)$tiv.

L i*#ortn$i e ! gestión de las emociones frente a los

contenidos académicos : (EDUARD PUNSET REDES  "".0."013

“Un niño que conoce y sabe gestionar sus emociones no solo tendrá

mejores resultados académicos, sino que estará más preparado para el

mundo” 

Pero ! e)$$in e*o$ion! no es s!o )n #ro/r* #!i$r )n >or !

se*n. E)$r e*o$ion!*ente@ es /!ob!i@ trnsvers!i@ es *biente@

es )n *o*ento@ es $rer v%n$)!os.

 As% n)estr re&!ein nos !!ev os v%sB

. L E)$$in E*o$ion! nos roe@ est+ en tos #rtes

. L E. E*o$ion!@ ne$esit e )n trbjo siste*tio@ #ro/r*o@

se$)en$io ()e nos #er*it ir vnno@ sin *ieo retro$esos.

3

Page 4: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 4/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

Reto**os B

R&e! 'is()err La educación emocional tiene como objetivo el

desarrollo de las competencias emocionales y del bienestar 

!"ué se puede #acer en un centro educati$o para %ue sus alumnos sean

m&s felices'

• Conte*#!r e! ienestar de los alumnos $o*o objetivo $)rri$)!r.

• Dei$r es#$ios tie*#os en e! $entro en !s )!s #r desarrollar 

emociones positi$as)

• Pr$ti$r técnicas de rela*ación+ mindfulness o $)!()ier otr t=$ni$

()e )e to*r $on$ien$i e! v!or e ! $!* e! si!en$io #r e!

bienestr &%si$o #si$o!/i$o.

• Intro)$ir el $alor del *uego en el aprendi,a*e@ ()e #rener notiene #or ()= ser b)rrio. E! sentio e! >)*or no est+ reio $on !

is$i#!in@ e in$!)so #)ee &inr )n b)en re!$in entre #ro&esor

!)*no bs en ! $on&in e! res#eto.

• 2vore$er $rer )n entorno psicológicamente -seguro.@ one no

()e#n !os *ieosB ni ! #renije@ ni !os #ro&esores@ ni !os

$o*#eros@ ni !os e+*enesF

4

Page 5: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 5/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

• Uti!ir ! *+i*o t=$ni$s e traa*o colaorati$o@ one !os !)*nos

inter$ten $on s)s #res $on !os #ro&esores en e! !o/ro e )n objetivo

$o*n@ one #)en esrro!!r e#eri*entr s)s $o*#eten$is

e*o$ion!es.

• Trtr !os !)*nos !os $o*#eros $o*o se es#er ()e se

$o*#orten@ no $o*o se $ree ()e son. L #ro&e$% )to$)*#!iH o e!

efecto PigmaliónH son )n &en*eno re!.

• Uti!ir sie*#re )n lengua*e positi$o@ est$r !os $iertos #or 

en$i* e !os errores@ +no!es estos !ti*os s) v!or ne$esrio $o*o

e#erien$i e #renije.

Lo ()e nos ebe i*#)!sr $ ve *+s $onte*#!r ! e)$$in e*o$ion!

en n)estrs es$)e!s es ()e e! ienestar personal / social se puede

aprender .

!0u&les son las competencias emocionales'

• conciencia emocional

• regulación emocional

• autogestión

• inteligencia interpersonal

• #ailidades de $ida / ienestar 

5

Page 6: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 6/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

1.PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

DE NADA S1R2E "UE EL ENTEND131ENT4 SE ADELANTE S1 EL

04RA56N SE "UEDA. (7altasar 8raci&n

Pr e! esrro!!o e este #ro/r*@ tenre*os en $)ent e! e$+!o/o

nterior*ente e#)esto #or Pére,98on,&le, / Pena  (;<<  #r iser@

i*#!e*entr ev!)r )n #ro/r* e e)$$in e*o$ion! en )n $entro

e)$tivo@ 9e ini$i e! esrro!!o e! #ro/r*@ #rtieno $on ! #re*is e

()e $on e! esrro!!o e ! inte!i/en$i e*o$ion! >e*os e #oner en #r+$ti$

)n serie e >bi!iesB

Habilidades verbalesB s!)r es#eirse@ #resentrse@ so!i$itr &vores@

#re/)ntr@ #eir )@ &or*)!r res#oner ()ejs@ $e#tr $r%ti$s@ ejr

#eir j)/)etes@ sber >$er e!o/ios >b!r bien e !os e*+s@ /re$er@

#eir is$)!#s.

Habilidades no verbalesB e#resr &e$to !e/r%@ sber #roi*rse !

/r)#o@ observr@ i*itr@ estb!e$er )n e$)o $ont$to vis)!@ sonre%r@ sber 

es$)$>r@ )ti!ir )n tono e vo e$)o.

6

Page 7: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 7/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

Habilidades de conversaciónB ini$ir $onvers$iones@ *ntener!s@

ter*inr!s@ )nirse ! $onvers$in e otros@ sber #resentrse otr

#erson@ $onvers$iones e /r)#o.

<)< 47=ET124S 8ENERALES

9entir@ entener $ontro!r estos e +ni*o@ #ro#ios jenos.

Desrro!!r ! )to$on$ien$i e*o$ion! :!&beti$in e*o$ion!<.

Cono$er ! re!i e*o$ion! e! otro :so$i!i$in e*o$ion!<.

A$t)r en $onse$)en$i n)estr sit)$in e*o$ion! ! e !os otros.

<) 47=ET124S ESPE01>104S

To*r $on$ien$i e !s e*o$iones #erson!es s) #so senti*ientos.

Ienti&i$r !s e*o$iones@ ev!)r ! intensi e! si/ni&i$o.

Co*#rener $)ss $onse$)en$is e !s e*o$iones.

To*r $on$ien$i e estos e*o$ion!es@ e !os est%*)!os ()e !s $tivn

e !s $onse$)en$is ()e se erivn.

E#eri*entr ! ri()e &e$tiv ()e $ )no #osee.

E#resr e*o$iones e$)*ente@ eti()etr!s@ re$ono$er s) re!$in $on

!s #!brs.

Desrro!!r e! !en/)je e*o$ion!@ #renieno >b!r sobre !s e*o$iones

!os senti*ientos.

9er $# e re$ono$er entener !s e*o$iones e !os e*+s.

Dis$ri*inr $)no ! e#resin e )n e*o$in o senti*iento es #ro#i

o no.

Re$ono$er@ $o*#rener e ienti&i$r e! #ro#io )to$on$e#to.

Constr)ir )n )toesti* e$)@ j)st ! re!i e $ )no. Desrro!!r >bi!ies b+si$s e $o*)ni$$in es$)$>.

A#rener #r$ti$r i&erentes t=$ni$s e >bi!ies so$i!es.

Constr)ir )n #ens*iento #ositivo :o#ti*is*o< re!ist e&i$ #r !

*ejor e ! $!i e vi.

A#rener e$ir ()e no sin >erir !os e*+s :sertivi<

Reso!ver $on&!i$tos e &or* )tno* trv=s e! i+!o/o.

<)? 7L4"UES TE3@T104S

7

Page 8: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 8/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

04N01EN01A E34014NAL: To*r $on$ien$i e ()i=n es )no@ ()= siente

$*o e#res s)s senti*ientos. Cono$erse #r v!orrse@ tener $on&in en

s)s $#$ies $)!ies@ res#etr $)!ies e !os e*+s@ to*r 

e$isionesF$ono$er !os e*+sF :$on$ien$i$in e*o$ion!@ re/)!$in

e*o$ion!<.

RE8ULA016N DE LAS E34014NES C#$i #r /obernrse )no *is*o@

$t)r #or *eio e! $onven$i*iento no #or ! i*#osi$in e $on)$ts@

#or()e nos vi/i!en o nos $sti/)en. A)tono*% #r $ono$er e#resr !os

senti*ientos #ro#ios@ ser $# e *ostrrse *enos i*#)!sivo *+s re&!eivo@

re$ono$er res#onsbi!irse e !os #ro#ios =itos@ estb!e$er nor*s

$onsens)s.

8

Page 9: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 9/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

AUT4N43A E34014NAL Gro e $e#t$in $on$e#to ()e $ )no

tiene e s% *is*o. A)toesti* #r v!orrse $o*o *ie*bro e )n /r)#o@ vivir 

en n)estro $)er#o $e#t+nonos $o*o so*os@ sber e&enerse@ #eir 

&voresF

BA71L1DADES S4014E34014NALES

o   Comunicación  #r e#resr senti*ientos #ositivos ne/tivos@

enri()e$er !s re!$iones so$i!es@ reso!ver #rob!e*s e re!$in@

to*r e$isiones en /r)#o@ $o*#rener !os *otivos !s $on)$ts

e !os e*+s

o Escucha #r $o*#rener !os #)ntos e vist e !os e*+s@

esrro!!no ! e*#t%@ $o*#rener e! !en/)je no verb!@ es$)brir 

!s ne$esies e! otro@ sber reso!ver $on&!i$tos.

o abilidades sociales #r #ertene$er )n /r)#o@ ini$ir *ntener 

)n $onvers$in@ so!i$itr o&re$er )@ reso!ver #rob!e*s e

re!$in@ re$ono$er errores #eir is$)!#s@ e&ener n)estros

ere$>os..

9

Page 10: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 10/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

043PETEN01AS PARA LA 21DA C EL 71ENESTAR

o  !ensamiento positi"o #r #rener *ejor@ is&r)tr *+s e ! vi@

*r$rse *ets objetivos@ ver !o #ositivo e $ sit)$in@ s)#err 

!s i&i$)!tes@ ser *enos v)!nerb!es@ treverse >$er $oss

n)evs.

o #esolución de con$lictos #r esrro!!r ! )to$on&in@ #rener

vivir en so$ie@ esrro!!r )n $tit) e no vio!en$i@ is&r)tr e

! vi@ #rener to*r e$isiones@ esrro!!r ! to!ern$i.

o  %serti"idad  #r #rener e$ir !o ()e #ens*os sin re*ori*iento

ni *o!estr !os e*+s@ $*bir e o#inin $)no se #er$ibe ()e !

ie e )no *is*o es errne@ re$ono$er errores sin sentir 

ver/Jen@ re!ir $r%ti$s #ositivs $onstr)$tivs@ #rote/er !os

ere$>os e )no res#etno !os e !os e*+s@ !o/rr !os #ro#ios

objetivos sin o&ener nie.

10

Page 11: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 11/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

<) 3ET4D4L48A

9e/n 7is%uerra  (;<  ! E)$$in E*o$ion! si/)e )n

metodologa eminentemente pr&ctica  :in+*i$ e /r)#os@ )tore&!ein@

rn i!/i$@ j)e/osF< $on objeto e &vore$er e! esrro!!o e

$o*#eten$is e*o$ion!es. Con ! in&or*$in no es s)&i$iente.

Por tnto@ ! *etoo!o/% se/)ir en e! Pro/r*@ ser& gloali,ada+

intracurricular+ lFdica+ indi$iduali,ada + $i$encial / no9directi$a

<)G ESTRATE81AS

C sesin #ro/r* tenr+ )n duración aproHimada de un mes)

9e re!i )n sesin e )n >or se*n! e &or* /ener!@ s!vo !

s*b!e sobre !s e*o$iones ()e se re!in toos !os %s.

A0481DA

Ls $tivies e $o/i se re!ir+n )rnte e! #ri*er *es@ $on e!

objeto e ()e !os niosKs vn $ono$i=nose e inte/r+nose en e! /r)#o.

9on $tivies sobre re!$in /r)#!@ e#resin e s)s #re&eren$is@ no*bre@

&i$iones@ eseosF 9e esrro!!n en /rn /r)#o.

ASA37LEA

:Toos !os %s< Est $tivi tenr+ )n )r$in e entre "0 >or<

Co*entrios sobreB

E! &in e se*n@ e! % e er@ >oF

C*o *e en$)entro >o

Ienti&i$o *i e*o$in $o!o$+no*e ! $rit ()e $orres#one.

C !)*noK is#one e )n $reit$in !os ib)jos $on !s

e*o$iones b+si$s ()e v*os trbjr ()e !!**os $ritsH. 9e/n !

e*o$in ()e ten/ ese %@ se $o!o$r+ )n $ritH eter*in.

E#res*os $o*o nos senti*os@ !s res#)ests ()e $rterin

n)estrs e*o$iones en ! sit)$in $on$ret ! ()e nos re&eri*os.

Re&!eion*os sobre e! ntes e! es#)=s e ! o$)rren$i e !s *is*s@

trtno e ini$ir )n v!or$in e !s res#)ests ()e se $onsiern

#ositivs ne/tivs #r !!e/r ! )torre/)!$in e*o$ion!.

11

Page 12: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 12/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

0UENTA0UENT4S

Meinte $)ent-$)entos >$e*os ()e !os niosKs viven$ien !s

i&erentes e*o$iones. Los $)entos #)een ser !e%os o inter#retos.

Posterior*ente se ini$i )n s*b!e one se $o*ent e! $)ento@ !

v!or$in e! *is*o se es/!os !

>istori #r )n *ejor $o*#rensin. En )n #rin$i#io se !es >$e ver !

e*o$in ()e #re$e #r ()e ! ienti&i()en en )n se/)n &se !os

niosKs eben re$ono$er ! e*o$in ()e se re&!ej en e! $)ento. Con e!

esrro!!o e !os $)entos se

trbj ! !&beti$in e*o$ion! ! )to$on$ien$i e*o$ion!. Est

$tivi se esrro!! en )n sesin se*n!.

 A!&beti$in e*o$ion!. AUTOCONCEPTO.

 A #rtir e !os $)entos #renen #ri*ero re$ono$er !s i&erentes

e*o$iones@ sit)$iones en !s ()e s)e!en #re$er res#)ests :*otri$s@

&isio!/i$s $o/nitivs< /ener!es ()e !s $r$terin. I*/in*os !os

rs/os &$i!es ()e #)een re&!ejrse en )n eter*in e*o$in !os

re#resent*os en )n $ritH ()e !)e/o ienti&i$r+ n)estr e*o$in e! %.

Present*os !s si/)ientes e*o$ionesB !e/r%@ triste@ en&o@ *ieo@

ver/Jen@ envii-$e!os@ $)!#F

 A)to$on$ien$i e*o$ion!. AUTOCONCEPTO

C !)*noK e*#ie re$ono$er sit)$iones #rti$)!res en !s ()e

se #ro)$en !s e*o$iones@ n!i !s $)ss es$ribe !s res#)ests

inivi)!es@ tnto *otri$s@ &isio!/i$s $o/nitivs ()e !es o$)rren.

12

Page 13: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 13/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

D1N@310A DE 8RUP4S

En est &se se trbjn i*ensiones $o*o ! $o*)ni$$in@ )tono*%@

)toesti*@ e*#t%@ >bi!ies so$i!es@ nor*s e $!se@ reso!)$in e

$on&!i$tos@ et$@ #rtir e j)e/os Ro!!e-P!in/. A #rtir e estos j)e/os@ se

eje*#!i&i$n sit)$iones e ! vi iri se *o!en o #renen

$o*#ort*ientos #or enso error #r ()e !os !)*nosKs *ejoren en s)

esrro!!o #erson! e inte/r$in so$i! en e&initiv en ! &or* e &rontr 

! vi. Ests $tivies se esrro!!n en !s tres se*ns si/)ientes@ se

vn esrro!!no !/)nos b!o()es en ! *ei ()e vn ()irieno

>bi!ies@ se vn intro)$ieno otros b!o()es. L &or* oren en ()e se

intro)$en !os b!o()es #)ee vrir en &)n$in e! /r)#o. :1 sesin se*n!<

13

Page 14: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 14/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

<)I >UNDA3ENTA016N DE LAS ESTRATE81AS

Consier*os i*#ortnte ()e #or ! e $on ! ()e est*os ini$ino

e! #ro$eso e inte!i/en$i e*o$ion! es #rioritrio e! trbjo en !os si/)ientes

b!o()esB

CUENTA-CUENTO9KA9AM'LEAB

 %& %l$abeti'ación emocional y autoconcepto

E! #ri*er #so es >$er $ons$ientes !os niosKs@ e ! eisten$i e

!s e*o$iones@ $o*o est+n #resentes en s)s vis@ r no*bre esos

$o*#ort*ientos ()e tienen inivi)!*ente $ )no@ >$er!es ver $o*o no

toosKs re$$ion*os e ! *is* *ner nte )n *is* sit)$in.

Cono$erse #r v!orrse $o*o ser ni$o@ e#resr s)s ne$esies

eseos@ to*r e$isionesF Mejorr+n en s) $#$i e e#resin@ se

>r+n *+s $o*)ni$tivos.

DINMICA DE GRUPO9B

(& %utonom)a*%utoconocimiento&

Trtre*os e ()e vn esrro!!no $t)$iones #or #ro#i

ini$itiv@ >$i=no!es ver !s ventjs e in$onvenientes e s) $o*#ort*iento

e &or* *) si*#!e. Poten$ire*os est )tono*% en !s r)tins iris@ en

! reso!)$in e $on&!i$tos ()e >n /enero s)s #ro#ios $tos@ en !s

i&i$)!tes e! j)e/o@ en !s res#onsbi!ies ()e vn ()irieno

C& %utoestima

Cono$erse v!orrse t! $o*o es@ tener )n #er$e#$in re! e s%

*is*o. E#resr $)!ies >bi!ies e s% *is*o@ ser &!eib!e $on =!@

sber e&enerse@ e$irse $)*#!ios@ estr $ontento $on ()ien )no es.

D. E*#t%

Es i*#osib!e esrro!!r n)estrs e*o$iones si #r!e!*ente no v*os

$ono$ieno !s e*o$iones e !os e*+s. E! $ono$i*iento e !s e*o$iones e

!os e*+s nos )r+ $o*#rener s)s $o*#ort*ientos en !ti*o !)/r

evitr sit)$iones $on&!i$tivs. Ponernos en e! !)/r e !os e*+s

$o*#rener s) s)&ri*iento o s) !e/r% nos >r+ $re$er $o*o #ersons@ ser 

*+s to!erntes $ontro!r !os #ro#ios senti*ientos.

E. bi!ies so$i!es

14

Page 15: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 15/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

L ini$i$in en ! ()isi$in e #e()es >bi!ies so$i!es !e >r+

ver s) #ertenen$i )n /r)#o $o*o t! ! ne$esi e *ntener )ns

&or*s nor*s. E! #renije e !s *is*s !e )r+ $o*#rener ()e

tn i*#ortnte es !o ()e se i$e $o*o e! ()= se i$e. A#rener+ e#resr s)

o#inin e &or* sertiv@ ini$ir *ntener )n $onvers$in@ so!i$itr #eir 

)@ *ostrr /re$i*iento@ #eir is$)!#s@ reso!ver $on&!i$tos i!o/no@

$o*#rener !os *otivos $on)$ts e !os

e*+s@ et$. Dentro e este b!o()e $onsier*os e vit! i*#ortn$i

esrro!!r >bi!ies e $onvers$in es$)$>@ !en/)je /est)!@

sertivi@ #ens*iento #ositivo reso!)$in e $on&!i$tos.

Estos b!o()es no se esrro!!n e &or* #r!e! !o !r/o e! $)rso@

#)es $onsier*os ()e es ne$esrio tener )nos $ono$i*ientos b+si$os e

)nos #r #oer esrro!!r otros s% ebe*os $ono$er !s e*o$iones

b+si$s e &or* /ener! #r #oer $ono$er !s $r$ter%sti$s e n)estrs

e*o$iones #rti$)!res. Por eje*#!o >st ()e no tene*os )nos nive!es

*%ni*os e )to$ono$i*iento )toesti*@ no #oe*os $onse/)ir !

e*#t%F.

L >bi!ies so$i!es se vn esrro!!no en sit)$iones e Ro!!e-

P!in/@ bien en !s sesiones e s*b!e o inter$!no en !s sesiones e

in+*i$ e /r)#os.

15

Page 16: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 16/196

PROGRAMA DE EDUCACIÓN EMOCIONAL

16

Page 17: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 17/196

EDUCACIÓN INFANTIL

E. INFANTIL

17

Page 18: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 18/196

 SEPTIEMBRE-OCTUBRE Acogida y normasJUEGOS DE PRESENTACIÓNDINÁMICAS DE GRUPORINCÓN DE LOS AMIGOSRINCÓN DE LA TRANQUILIDAD

SESIÓN 1Periodo de adaptación

SESIÓN 2Ad!to" #e inciden en e! a!a

Co$pa%ero"&a" Nor$a" de con'i'encia

OCTUBRE-NOVIEMBREE(ALUACIÓN INICIALASAM)LEA DIARIA

SESIÓN 3:E"pacio" * $ateria!e"de! a!a

 Nor$a" re!acionada" con !o"e"pacio" * $ateria!e" de! a!a

NOVIEMBRE -DICIEMBRE

SESIÓN 4E"pacio" de! centro Nor$a" re!acionada" con !o"e"pacio" de! centro

ENEROALEGR+A SESIÓN 5

IDENTIFICAR LA ALEGRAEnno"otro" $i"$o"

En !o" de$," SESIÓN !

"C#$ND% EST%& ALEGRE'Reconocer 'i"a!$ente

E-pre"ar c,ndoSESIÓN (

E)*RESAR A TRA+,S DEDIFERENTES

LENG#A-ESLen.a/e ora! *

corpora!

 SESIÓN .E)*RESAR A TRA+,S DE DIFERENTES

LENG#A-ESLen.a/e p!,"tico

EDUCACIÓN INFANTIL

18

Page 19: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 19/196

FEBREROTRISTE0A

SESIÓN /IDENTIFICAR LA TRISTE0AEn

no"otro" $i"$o"En !o" de$,"

 SESIÓN 1"C#$ND% EST%& TRISTE'Reconocer

'i"a!$ente

E-pre"ar c,ndo

SESIÓN 11E)*RESAR A TRA+,S DE

DIFERENTES

LENG#A-ESLen.a/e ora! *corpora!

SESIÓN 12E)*RESAR A TRA+,S DEDIFERENTESLENG#A-ESLen.a/e p!,"tico

MARZOMIEDO

SESIÓN 13IDENTIFICAR EL IED%En

no"otro" $i"$o"En !o" de$,"

SESIÓN 14"C#$ND% TENG% IED%'Reconocer

'i"a!$ente

E-pre"ar c,ndo

SESIÓN 15E)*RESAR A TRA+,S DEDIFERENTES

LENG#A-ESLen.a/e ora! *corpora!

SESIÓN 1!E)*RESAR A TRA+,S DE

DIFERENTESLENG#A-ESLen.a/e p!,"tico

ABRILCALMA 1 TRANQUILIDAD

SESIÓN 1(IDENTIFICAR LA

TRAN#ILIDADEn no"otro"$i"$o"

En !o" de$," SESIÓN 1."C#$ND% EST%& TRAN#IL%'

Reconocer 'i"a!$ente

E-pre"ar c,ndoSESIÓN 1/

E)*RESAR A TRA+,S DEDIFERENTES

LENG#A-ESLen.a/e ora! *

corpora! SESIÓN 2

E)*RESAR A TRA+,S DEDIFERENTESLENG#A-ESLen.a/e p!,"tico

MAYOMIEDO

SESIÓN 21IDENTIFICAR EL IED%En

no"otro" $i"$o"En !o" de$,"

SESIÓN 22"C#$ND% TENG% IED%'Reconocer

'i"a!$ente

E-pre"ar c,ndo

SESIÓN 23E)*RESAR A TRA+,S DE

DIFERENTES

LENG#A-ESLen.a/e ora! *

corpora!SESIÓN 24

E)*RESAR A TRA+,S DEDIFERENTES

LENG#A-ESLen.a/e p!,"tico

EDUCACIÓN INFANTIL

19

Page 20: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 20/196

 JUNIOA%R & CARI%

SESIÓN 25IDENTIFICAR EL A%R &

EL CARI%

En no"otro" $i"$o" En !o" de$,"

SESI%N 2!"C#$ND% SIENT% A%R 

% CARI%'

Reconocer 'i"a!$ente E-pre"ar c,ndo

SESIÓN 2(E)*RESAR A TRA+,S DE

DIFERENTES LENG#A-ES Len.a/e ora! * corpora!

SESIÓN 2.E)*RESAR A TRA+,S DE

DIFERENTES LENG#A-ES

Len.a/e p!,"tico

EDUCACIÓN INFANTIL

20

Page 21: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 21/196

EDUCACIÓN INFANTIL

*RIER TRIESTRE

O)JETI(OS

- 2vore$er ! inte/r$in /r)#! e !os !)*nosKs- 2vore$er ! e#resin or!.- Ini$ir nor*s e $o*#ort*iento.- Res#eto e! t)rno e #!br.- 2$i!itr e! $ono$i*iento e s#e$tos #erson!es e !os !)*nosKs.- Tener )n to* e $ont$to $on !s e*o$iones.

Acogida / Normas de conducta: L re$$in e !s nor*s e $on)$t

ebe ser re!i e *)t)o $)ero $on !os !)*nosKs. 9ie*#re eben&or*)!rse en #ositivo@ ()e sen $!rs $on$iss@ e*+s #oe*os

$o*#r!s e !s sn$iones ()e #oe*os #!i$r. Un ve re$ts !s

nor*s@ #sre*os trbjr )n )n@ #or se*ns. Est tre se >$e

*einte eje*#!i&i$$in e !s sit)$iones one !os nios r*tin $*o

ser% e! $)*#!i*iento $orre$to e est nor* e! #ro&esorK *o!er+ !os

$o*#ort*ientos ()e no sen $orre$tos. A *oo e eje*#!o@ en !os neos@

#re$e ! re!$in e nor*s #osib!es sn$iones. De $)ero =sts@

nosotros #!nte*os e! trbjo en !s sesiones si/)ientes.

21

Page 22: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 22/196

EDUCACIÓN INFANTIL

 ACOGIDA

- ;)e/os e #resent$in- Din+*i$s e /r)#oB $on$ien$i e /r)#o@ j)e/o $oo#ertivo@ nos

$ono$e*os.

- Rin$n e !os *i/osB !)/r one v*os reso!ver n)estros $on&!i$tos- Rin$n e ! trn()i!iB !)/r one vo re!jr*e $)no *e

#on/o nervioso

PER9ONA9 QUE INCIDEN EN EL AULA

- T)tor- Es#e$i!ists- Otros

E9PACIO9 DEL AULA

- Los rin$ones e n)estro )!- E! seo

E9PACIO9 DEL CENTRO

- Cono$e*os n)estro $o!e s)s i&erentes es#$iosB s! e

#si$o*otri$i@ #tio@ bib!iote$@ *si$F

NORMA9 DEL AULAB

1. C*inr trn()i!*ente #or e! )!.2. Res#etr e! t)rno e #!br.3. Re$o/er !os *teri!es ! ter*inr ! $tivi o e! j)e/o.4. C)ir n)estro *teri!.5. Reso!ver !os #rob!e*s trv=s e! i+!o/o.6. Ir en &i! $)no nos es#!*os.7. b!r en )n tono nor*!.8. Intentr #onerse en e! !)/r e! otro.

SE8UND4 C TER0ER TR13ESTRE

Objetivos

- Cono$er !s e*o$iones b+si$sB !e/r%@ en&o@ triste@ rbi@ $!*

$rio.- Ienti&i$r ()= $oss o sit)$iones #rovo$n !s i&erentes e*o$iones.

- Re$ono$er !s e*o$iones en nosotros *is*os en n)estros

$o*#eros.

22

Page 23: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 23/196

EDUCACIÓN INFANTIL

- E#resr !s e*o$iones trv=s e istintos !en/)jesB #!+sti$o@

verb!@ es$rito@ /est)!@ $or#or!F

- Cn!ir !s e*o$iones trv=s e $on)$ts $o*#ort*ientos

e$)os #rB 

o  Re!$ionrnos e &or* $orre$t.

o Reso!ver $on&!i$tos.

o Res#etr !s o#iniones e !os e*+s

o Mejorr ! )toesti*.

9e vn trbjr !s si/)ientes $#$ies e*o$ion!esB

1. 0onciencia emocional

Consiste en ienti&i$r re$ono$er n)estros senti*ientos e*o$iones

t*bi=n !os e !os e*+s. $e*os *)$>o >in$#i= en #oten$ir $tivies

()e !es )en tener )n $on$e#to $!ro #erson! e s% *is*os@ v!orno

$e#tno s)s $r$ter%sti$s inivi)!es.  Las emociones est+n

#resentes en ! vi e !os nios ese ()e n$en j)e/n )n ##e!

re!evnte en ! $onstr)$$in e s) #erson!i e inter$$in so$i!. E!$o!e/io es )n +*bito *+s en e! ()e se vn esrro!!r #or eso >e*os

!!evo ! #r+$ti$ este #roe$to@ ini$i+no!o en este tri*estre

&in+no!o )rnte too e! $)rso ()e no ()ere*os ()e n)estro trbjo

()ee s!o en e! ##e!@ si no ()e n)estros !)*nos !!e/)en /estionr 

!/)n e*o$in.

". Regulación emocional 

Entene*os ()e e! estb!e$i*iento e !s r)tins ! $onviven$i $on e!

/r)#o son e!e*entos e e()i!ibrio ()e &vore$en e! $ontro! e !s &r)str$iones

! s)#er$in e !s i&i$)!tes.

Pr r *or se/)ri !os nios nis@ #ro$)r*os *ntener 

e!e*entos e re&eren$i estb!es@ $reno v%n$)!os &e$tivos ire$tos $on e!

#erson! e)$tivo@ re!ino *bient$iones re&eren$i!es@ ()e sin o!vir 

23

Page 24: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 24/196

EDUCACIÓN INFANTIL

!os s#e$tos s)/erentes *otivntes@ e ! e$or$in@ o&re$n )n $!i*

$o/eor.

Poe*os e#eri*entr sentir *)!tit) e e*o$iones@ tnto #ositivs $o*o

ne/tivs. No ebe*os ren)n$ir nin/)n e e!!s@ #)es &or*n #rte en)estrs vis nos )n $ono$ernos *+s. E! i!e* est+@ b+si$*ente@

en ()e !s e*o$iones ne/tivs #)een >$ernos esrro!!r $on)$ts no

*) s!)b!es.

3. Autonoma emocional9autoestima 

L i*/en ()e )no tiene e s% *is*o tnto &%si$*ente $o*o #erson

:)to-$on$e#to< $ontrib)e ! $onstr)$$in e ! )toesti* :! $e#t$in

esti* e )no *is*o<. Debe*os $ono$er n)estrs $#$ies #ero

t*bi=n n)estrs !i*it$iones #renieno $e#tr!s v!orr!s

. Bailidades socioemocionales

9on )n $onj)nto e $o*#eten$is ()e &$i!itn !s re!$iones inter#erson!es.

En ests re!$iones se viven e#eri*entn e*o$iones /rb!es

es/rb!es. Pr &vore$er )n b)en $!i* en toos !os +*bitos so$i!es

ebe*os esrro!!r )n $onj)nto e >bi!ies $o*o ! $o*)ni$$in@ e!i+!o/o@ e! res#eto@ ! $oo#er$in@ ! $o!bor$in@ ! e*#t%@ ! sertivi@

! reso!)$in e $on&!i$tos e! bienestr so$i!.

G) Bailidades de $ida

E#eri*entr bienestr $on !s $oss ()e >$e*os iri*ente. 9e trt e

o&re$er re$)rsos ()e )en or/nir )n vi sn e()i!ibr. 9e

)ti!in i&erentes $riterios e /r)#*iento en &)n$in e ! $tivi

re!ir :t!!eres@ &iests@ s!is<@ #r #osibi!itr e! estb!e$i*iento e

v%n$)!os en i&erentes +*bitos e#erien$isB $tivies $o*)nes entre

/r)#os e )!@ /r)#os e nive! e es$)e!.

24

Page 25: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 25/196

EDUCACIÓN INFANTIL

Las mocions 67 s 8an a 9raa;ar son:

ENERO2 a<gr=a

3E)RERO: 9ris9>a

MAR0O: n?ado o raia

A)RIL: ca<ma o 9ran67i<idad

MA1O: mido

JUNIO: amor o cari@o

Cada $e"4 !a" "e"ione" p!anteada" "e.ir,n !a $i"$a "ecenciación de acti'idade" pero

adaptada" a !a e$oción tra5a/ada e"e $e"6

25

Page 26: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 26/196

EDUCACIÓN INFANTIL

SESI%NES

SESIÓN 7

1. (i'enciar !a" e$ocione"4 a tra'8" de cento"4 dra$ati9acione":

2. I$,.ene"4 !,$ina" * ;oto" "o5re di;erente" e$ocione"6

3. Lectra de cento"6

4. Pre"entar e$ocione" 5,"ica"2 A!e.r<a4 Tri"te9a4 En;ado4 Miedo4 Ca!$a4 A$or6

Se ti!i9an !a" tar/eta" con di5/o" de !a" = e$ocione" * "e dia!o.a "o5re2 >Q8

!e pa"a?4 >Có$o e"t,? Có$o "on "" o/o"4 $ano"4 5oca:6

5. Je.o acertar e$oción * tar/eta6 La ttora $e"tra na tar/eta4 !o" ni%o" @acen e!.e"to * n ni%o #e no 'e !a tar/eta * "i !o" .e"to"4 adi'ina !a e$oción * tar/eta6

SESIÓN

6. Cada ni%o co!orea !a" i$,.ene" de !a" = e$ocione"6 A cada i$a.en "e !e pone

n pa!o6 Se ti!i9ar, en c!a"e para e-pre"ar #e e" !o #e !e" @ace "entir a"<6

7. Mo"trar !a" i$,.ene" en !a pi9arra di.ita! de !a" e$ocione" 5,"ica" con 'aria"

;oto" "acada" de Internet6

SESIÓN B

8. Je.o pe!ota pre.ntona6 Con na pe!ota 5!anda6 Un ni%o tira a otro !a pe!ota

dice " no$5re * e! no$5re de! ni%o a! #e "e !a tira6 De"p8" !e pre.nta a n

co$pa%ero #8 co"a" !e pro'ocan !a" di;erente" e$ocione"6

9. Dra$ati9ación de di;erente" acti'idade" #e no" pro'ocan a!e.r<a4 tri"te9a4

ca!$a4 $iedo4 a$or * ra5ia6

SESIÓN

10. Dia!o.o2 >CUÁNDO $e "iento a!e.re4 en;adado4 tri"te4 ca!$ado4

$iedo"o4 #erido?

26

Page 27: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 27/196

EDUCACIÓN INFANTIL

11. Recordar ra".o" ;acia!e" de! en;ado4 $iedo4 a!e.r<a4 ca!$ado o tri"te6

E/e$p!o2 en;adado2 La5io" ten"o" * arr.ado"4 o/o" a5ierto"4 entrece/o * ;rente

arr.ada4 $"c!o" en ten"ión6 Tono de 'o9 a!to4 .e"tic!a$o" $c@o4 a 'ece"

cerra$o" !o" p%o"4 no" $o'e$o" con rapide96 Recordar "itacione" en !a" #e

e"ta$o" en;adado"6 Pa!a5ra" accione" o .e"to" #e "e !e" 'ienen a !a ca5e9a6

Tra5a/o P!,"tico de !a" di"tinta" e$ocione"6

12. Repre"entar !a" di;erente" e$ocione" a!e.r<a4 $iedo4 tri"te9a *

"orpre"a: a tra'8" de "" di5/o" "i.iendo e! "i.iente proce"o2

(er5a!i9ar4 !e" @e$o" ani$ado a #e @a5!en "o5re #8 !e" @ace

"entir de e"a $anera6

Di5/ar6

E"cri5ir6

Pre"entación de "" creacione" p!,"tica" a !o" co$pa%ero"6

27

Page 28: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 28/196

 SEPTIEMBRE-OCTUBRE Acogida:JUEGOS DE PRESENTACIÓNRINCÓN DE LA CALMA6EL SEMÁ3ORO

SESIÓN 1

Mi" co$pa%ero"4 !o pri$eroF6 E! rincón de !a ca!$a6

SESIÓN 2

En c!a"e4 con c!a"eF6 E! rincón de !a ca!$a

SESIÓN 3

A! tra5a/ar4 ;eno$ena!F6 E! $ateria! radiante e"t,F E! rincón de !a ca!$a

 

SESIÓN 4

Sancione"6 E! rincón de !a ca!$a E! "e$,;oro

OCTUBRE-NOVIEMBRE

E(ALUACIÓN INICIALASAM)LEA DIARIA

SESIÓN 5:

Contro!a t ri"aF6 A"a$5!ea&Re;!e-ión6

SESIÓN !:

C,nta" e$ocione"6

SESIÓN (:

C,nta" e$ocione"

SESIÓN .:A#T%NC%NCE*T% ALEGRA: La "onri"aFA'entra en e! r<oF

EDUCACIÓN INFANTIL

1º DE

E.PRIMARIA

28

Page 29: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 29/196

NOVIEMBRE -DICIEMBRE

SESIÓN /

Mi ani$a! ;a'oritoF6 A"a$5!ea6

SESIÓN 1

La" e$ocione"

SESIÓN 11 La" e$ocione"

SESIÓN 12A#T%C%NCE*T%

TRISTE0A:La te$ida @ora de! recreoF

ENERO-FEBRERO SESIÓN 13

A#T%C%NCE*T%

ENFAD%:E! o"o .r%ónF

 SESIÓN 14DIN$ICA DE GR#*%SA#T%C%N%CIIENT%

La E"tataF

RELAJACIÓNSESIÓN 15

DIN$ICA DE GR#*%SA#T%ESTIA

Ronda de caricia"F

 SESIÓN 1!DIN$ICA DE GR#*%S

C%#NICACIÓN

E! di"parateF

FEBRERO-MARZO

SESIÓN 1(A#T%C%NCE*T%

IED%:

>C,nto ce"ta e! 'a!orF SESIÓN 1.

DIN$ICA DE GR#*%SA#T%C%N%CIIENT%

E! cie.oF RELAJACIÓN

SESIÓN 1/DIN$ICA DE GR#*%S

E*ATA

E$pa$<a4 e$pat<a4 e$patodo"F A $i $e pa"a4 >te pa"a a t<?

SESIÓN 2R%LLE*LA&INGC%#NICACIÓN

Nor$a" de co$nicaciónF

MARZO-ABRIL

SESIÓN 21:A#T%C%NCE*T%

LA +ERGBEN0A:E! @er$ano de e!enaF

SESIÓN 22DIN$ICA DE GR#*%S

A#T%ESTIA

La ;!or de !a a$i"tadF RELAJACIÓN

SESIÓN 23DIN$ICA DE GR#*%S

A#T%ESTIA

Tie$po para co$partirF

SESIÓN 24 R%LLE*LA&INGC%#NICACIÓN

Contacto oc!arF

EDUCACIÓN INFANTIL

29

Page 30: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 30/196

ABRIL-MAYO

SESIÓN 25A#T%C%NCE*T%

EN+IDIA & CEL%S:La" do" corona"F

 SESIÓN 2!DIN$ICA DE GR#*%S

A#T%ESTIA

)a9ar $,.icoF

RELAJACIÓNSESIÓN 2(

DIN$ICA DE GR#*%SE*ATA

No" conta$o" n "ecretoF

 SESIÓN 2.R%LLE*LA&INGC%#NICACIÓN

Tono de 'o9 adecado a !a "itaciónF

MAYO-JUNIO

SESIÓN 2/A#T%C%NCE*T%

C#L*A:E! c$p!ea%o" de LeireF

SESIÓN 3DIN$ICA DE GR#*%S

A#T%ESTIA

A!a5an9aF RELAJACIÓN

 SESIÓN 31:DIN$ICA DE GR#*%S

E*ATA

Je.o de! SI&NOF

SESIÓN 32R%LLE*LA&INGC%#NICACIÓN

Garda n e"pacio con !a per"ona #e@a5!a" tF

EDUCACIÓN INFANTIL

SEPTIEMBRE- OCTUBRE

 A0481DA

Los objetivos esrro!!r en ests $)tro #ri*ers

sesiones ser+nB

>a$orecer la integración grupal de los

alumnos)

30

Page 31: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 31/196

EDUCACIÓN INFANTIL

>omentar la eHpresión oral como medio

para argumentar / defender ideas)

0onstruir las normas de conducta del

aula)

D)rnte !os *eses e se#tie*bre #rin$i#io se

o$t)bre@ intentre*os sentr !s bses #r ()e !os

!)*nos se sientn #rte e )n /r)#o #rt%$i#es e

!o ()e ir+ o$)rrieno !o !r/o e! $)rso.

Pr e!!o@ en s*b!e e#!i$re*os !

i*#ortn$i e #ertene$er )n $o!e$tivo@ e$ono$ernos sobre too e res#etrnos

inivi)!*ente $o*o /r)#o.

=UE84S DE PRESENTA016N

Co*enre*os $on e! j)e/o e #resent$in

LA TAR;ETA DE I9ITAH. =uego cooperati$o /

sociali,ación en el aula. Mite Gri/orobi! En =! $

 j)/or e!bor )n trjet e #resent$in@ ()e

$onsiste en ib)jr en )n &o!io !/o ()e !e re#resente@

es e$ir@ si !e /)st e! *onte #)ee >$er )n #isje@

si !e /)st !eer@ )n !ibroF !o ()e $ nio esee ()e

se s) #resent$in ! /r)#o. L trjet t*bi=n

!!evr+ e! no*bre e! nio en !etrs /rnes. C)no

toos ! >n #re#ro se #onen en $%r$)!o $

)no se v #resentno !os e*+s i$ieno 5o *e

!!*oF est es *i trjet e #resent$in

:*ostrno e! ib)jo !os $o*#eros< >e ib)jo

esto #or()eFH

Posterior*ente@ #!ntere*os ! #osibi!i e

$rerB

Normas de conducta del grupoJclase: es

i*#ortnte ()e s)rj ! ne$esi #or #rte

31

Page 32: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 32/196

EDUCACIÓN INFANTIL

e !os !)*nos e $rer )ns nor*s ()e

nos )en $)ir res#etr toos e

intentre*os ()e ! e!bor$in e !s

*is*s sen #or $onsenso.

Ls nor*s se esrro!!r+n #rtir e

b!o()es /ener!es !)e/o $ b!o()e

in$!) $on)$ts *) $!rs@ &or*)!s

en #ositivo ()e $on$reten *)

es#e$%&i$*ente ! $on)$t $orre$t !o

*is*o o$)rrir+ $on !s sn$iones #revists@

()e ser+n esrro!!s e! *is*o *oo

()e !s nor*s. :#re$er+n es/!oss

*+s e!nte<.

Un ve e!bors !s nor*s s)s

$on)$ts@ se ir+n trbjno )rnte too

e! $)rso@ *einte Ro!!e-#!in/

*o!e*iento. 9e trt e es$eni&i$r !

$on)$t eseb!e $orre/ir ()e!!os

$o*#ort*ientos ()e en !/n *o*ento e

s) eje$)$in no son e! too $orre$tos.

=urado Popular: Intentre*os $onse/)ir ()e

!os !)*nos se sientn res#onsb!es e !s

e$isiones ()e to*en s)*n !s

$onse$)en$is ()e se erivn e s)s

$tos. C *es ser+n no*bros $in$o

!)*nos ()e inte/rr+n e! j)ro #o#)!r.

Con ! *ei$in e! #ro&esor@ en

)ien$i #b!i$ :to ! $!se<@ !os

$on&!i$tos #!nteos@ ser+n es$)$>os

res)e!tos $on e! verei$to e! j)ro@

sirvi=nose e !s sn$iones esrro!!s.

Rincón de la calma: 9e trt e $rer )n

!)/r es#e$i! trn()i!o ! ()e #)en ir 

32

Page 33: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 33/196

EDUCACIÓN INFANTIL

!os nios sie*#re ()e ne$esiten $!*

sosie/o #r re$)#err e! e()i!ibrio interior 

! sereni. Toos !os !)*nos

$ontrib)ir+n iser!o :&oto/r&%s@ ib)jos

re!jntes@ revists@ !ibros #r $o!orer 

*+n!s@ et$.<

El sem&foro) 9e trt e )n estrte/i #r

$n!ir !os $on&!i$tos >$i e! i+!o/o. E!

objetivo es ()e !os !)*nos@ ten/n

sie*#re #resente e &or* vis)!@ !os #sos

()e eben se/)ir #r $ontro!r s)s

e*o$iones en e! $so e )n $on&!i$to.

Desrro!!oB Dib)j*os )n se*+&oro /rne

en ##e! $ontin)o@ ()e ()er+ bien visib!e

en ! #re #r toos !os nios.

Dentro e ! !) roj es$ribi*os ! #!br

#+rteH. En ! !) +*br #one*os #iensH@

en ! !) vere $tH.E#!i$*os !o ()e si/ni&i$ $ #!br

$)no tene*os )n $on&!i$to@ #or eje*#!oB

o P+rte - C)no ten/s )n $on&!i$to@

ntes e ins)!tr o #e/r@ #+rte )n

*o*ento@ $ontro! t)s i*#)!sos@ no ten/s

#risF

o Piens - SQ)= > o$)rrio@ S&)e

inten$iono@ Sest+s se/)ro e ()e ebes

#e!erte@ S si b)s$s )n so!)$in S()=

>s #enso D%se!o@ #iens ()= #sr%

siB !e #e/s@ >b!s $on =!@ !e ins)!tsF

o 9o!)$in!o - Trtre*os e in)$ir !

!)*no >$i ests re&!eiones >b!

$on =!@ $)=nt!e $o*o te sientes@ =j!e ()e

PÁRATE

PIENSA

ACTÚA

33

Page 34: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 34/196

EDUCACIÓN INFANTIL

te = s) e#!i$$in@ b)s$ )n so!)$in

#$%&i$F

Poe*os eje*#!i&i$r sit)$iones si/)ieno

!os #sos e! se*+&oro.

C ve ()e o$)rr )n $on&!i$to

trbjre*os !os #sos e! se*+&oro.

• 7u,ón de los sentimientos: C !)*noK@

e &or* #riv o no s) no*bre@

intro)$ir+ en e! b)n@ e! re!to e !os

#osib!es $on&!i$tos o s)$esos /rb!es

$*o se > sentio nte e!!os@ $on ! inten$in

e $o*#rtir!o $on !os $o*#eros@ b)s$r 

s) #oo $o*#rensin. 9e *iten

s)/eren$is sobre $)!()ier #rob!e* o

$on&!i$to entre $o*#eros@ o$)rrio en $!se@

#tio et$.

Un ve ()e est $tivi est= e#!i$ e

i*#!nt@ se esrro!!r+ )n ve !

se*n@ e!i/ieno e! % ()e se #re&ier bien

e! *is*o ()e >/*os ! sesin e

Inte!i/en$i E*o$ion!@ o $)!()ier % e !

s*b!e iri.

SESIÓN Nº 1 :

Pr intentr $rer ! ne$esi e !s nor*s@

trbjre*os $on ! #resent$in #oer #oint e

NORMA9 DE AULAH e ! /)% #r ! $onviven$i S C

cómo' Elaorada por el 0E1P 1saac Peral (>errol ()e

e#!i$ e! #or ()= $*o e !s nor*s e $onviven$i.

>tt#BKK.e).)nt.esK$entrosK$ei#is$#er!KnoeK

3

34

Page 35: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 35/196

EDUCACIÓN INFANTIL

Posterior*ente@ #rre*os trbjr e! #ri*er 

b!o()e e nor*s e $on)$t. A *oo e eje*#!o@

#ro#one*os !s si/)ientesB

-31S 043PAKER4S+ L4 PR13ER4.

a $er ! &i! oren*ente   9)bir bjr sin

*eterse e!nte e! $o*#ero@ ni *o!estr!os.

c Contestr !os $o*#erosKs e &or*

e$)@ sin r /ritos@ e$ir #!brots@ ni

ins)!tr!os.

d 9o!)$ionr !os $on&!i$tos >b!no evitno !s

#e!es.

e C)no ! #ro&esor@ e! #ro&esor@ o !/n

$o*#eroK >b!@ /)r*os si!en$io no !os

interr)*#i*os.

f Res#etr e! t)rno e #!br !evntr ! *no

#r >b!r.

g  Atener en $!se@ evitno >$er r)ios@ /estos@

soniosF()e interr)*#n e! trbjo !

$on$entr$in e !os $o*#erosKs.

# Peir #er*iso #r $o/er $oss ()e no son

n)estrs.

SESIÓN Nº 2 :

Intro)$i*os e! se/)no b!o()e e nor*s e

$on)$t.

-EN 0LASE+ 04N 0LASE.

a L!e/r #)nt)! $!se.

Q)erse sentos en s) !)/r !evnt+nose so!o

$)no se ne$esrio.

c Des#!rse #or ! $!se sin $orreter.

35

Page 36: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 36/196

EDUCACIÓN INFANTIL

d b!r en )n tono e vo bjo.

e Mntener s) es#$io !i*#io s% $o*o $o!borr

! !i*#ie e ! $!se.

f L!*r ntes e entrr #eir #er*iso.

g Abrir $errr ! #)ert $on $)io.

# Evitr trer objetos ()e no son #ro#ios e $!se

:nvjs@ *vi!es@ #int!bios@ et$<.

i Peir #er*iso #r >$er !/o.

 * No >$er r)ios $on !s si!!@ *essF

SESIÓN Nº 3 :

Intro)$i*os e! ter$er $)rto b!o()e e nor*s e

$on)$t.

AL TRA7A=AR+ >EN43ENAL

a Ter*inr !s tres.

Evitr istrerse *ientrs se trbj.

c  Atener !s instr)$$iones #r re!ir !s

$tivies.

e Atener !s e#!i$$iones.

f Pre/)ntr sie*#re ()e !/o no enten*os@ sin

*o!estr !os e*+s.

g Trbjr $on inter=s #r ()e !os e*+s #)en

t*bi=n #rener e nosotros.

EL 3ATER1AL RAD1ANTE EST@

a Mntener e! *teri! e $!se en b)en esto

!i*#io.

36

Page 37: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 37/196

EDUCACIÓN INFANTIL

 Mntener !os trbjos !os $)ernos !i*#ios

orenos

c Mntener !os istintos rin$ones e! )! !i*#ios

orenos

d C)ir e! *teri! $o*n :!+#i$es@ /o*s@

s$#)ntsF< res#etr e! e !os e*+s

e()i#os.

SESIÓN Nº 4 :

Trbjre*os !s sn$iones.

SAN014NES

Peir is$)!#s ! $o*#ero.

No !o es$)$>re*os ni #er*itire*os ()e >b!e.

Invitr!o ()e se siente se#ro e !os

$o*#eros.

No tenr+ )rnte ese % nin/)n $tivi!terntiv.

E#resr #or es$rito ()= > >e$>o *! $o*o

eber% >ber!o >e$>o #r no r nie.

Es$ribir )n re&!ein sobre s) $o*#ort*iento.

Mntener )n tie*#o e re&!ein )rnte e! re$reo.

Ree*#!r !o ()e ro*# o bien rre/!r!o. Ponerse e! !ti*o e ! &i!.

Orenr ! $!se.

Per*ne$er )n rto *+s en $!se.

Retirr e! objeto )n tie*#o eter*ino o

ine&ini*ente

Ter*inr !s tres en $s.

37

Page 38: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 38/196

Page 39: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 39/196

EDUCACIÓN INFANTIL

2vore$er ! inte/r$in /r)#!.

Desin>ibir ! /r)#o.

Des$)brir ()e !s e*o$iones nos

$o*#n sie*#re.

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e !

e*o$in e !e/r%6

SESIÓN Nº 5 :

D1N@310A DE 8RUP4 (=UE84

-0ontrola tu risa.)  =uego cooperati$o /

sociali,ación en el aula. Mite Gri/orobi!.Desrro!!oB

Es )n j)e/o e #rejs@ en e! ()e !os

 j)/ores se #onen )no &rente otro@ e intentn

>$er re%r ! otro #or t)rnos. E! j)/or A /esti$)!@

istorsion e! rostro intentno ()e res)!te ivertio@

sor#ren >/ reir ! j)/or '@ ()e trt e

*ntenerse serio $ontro!r ! ris #es !oss#vientos e! otro. C)no ' se r%e nte !os /estos

e! $o*#ero@ inter$*bin !os ro!es es este e!

()e intent >$er re%r A.

 A9AM'LEA

-Re&!ein sobre !o o$)rrio@F $o*o *e >e

sentio@.. *e > /)sto@ ..*e ver/Jen.

- Q)= e*o$iones *e >n #re$io

SESIÓN Nº 6 :

0U@NTAS E34014NES

Des$)bro *is e*o$iones :Emociónate) <

ciclo)100E) cap < -Descuro mis emociones.)pg

< /

<)9 Un da cual%uiera)

39

Page 40: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 40/196

EDUCACIÓN INFANTIL

Mrt%n es )n nio ()e tiene ! *is* e ()e

vosotros. Pr =! >o es )n % e $o!e/io $o*o otro

$)!()ier. 9)en e! es#ertor !os os *in)tos

s) *re !e v)e!ve !!*r #r ()e se !evnte. En

$)nto se !evnt =! sbe !o ()e tiene ()e >$erB

serse@ >$er s) $*@ es)nrFLo >$e too

sin #ensr@ #or()e es !o *is*o e toos !os %s.

C)no est+ !isto@ ve$es s) #re !o !!ev en

$o$>e otrs ve$es v so!o ! $o!e/io.

Mrt%n > sentio )n *ontn e $oss

i&erentes@ )n()e toos !os %s son i/)!es =! noest+ sie*#re i/)!. Unos %s est+ *+s $ontento@

otros est+ en&o #or()e no > or*io bstnte.

Dese ()e bres !os ojos #or ! *n@ >st

()e !!e/s $!se@ t t*bi=n te sientes $ % e

)n *oo istinto.

I*/in*os !s sit)$iones ()e > vivio Mrt%n

!e #ei*os !os nios nis ()e se #on/n en s)

!)/r $ontesten ests #re/)ntsB

- SQ)= $re=is ()e > #enso Mrt%n@ $)no s)

*re > io es#ertr!e

- SC*o se > sentio

- SQ)= > sentio *ientrs estb es)nno

- 5FSMientrs ()e ib ! $o!e/io

)9 Nuestras emociones un da cual%uiera)

Pr e*ostrr!es ()e !s e*o$iones est+n en tos

#rtes@ en s*b!e@ >re*os )n ejer$i$io

re$ortorio e sit)$iones iris $otiins@

#ii=no!es ()e re$)eren verb!i$en $o*o se

sienten en esos *o*entos.

Eje*#!oB

40

Page 41: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 41/196

EDUCACIÓN INFANTIL

- Cuando me levanto@ sie*#re esto en&o

- Siempre que veo los dibujos esto $ontento.

- Si mi madre me riñe@ *e #on/o triste.

SESIÓN Nº  :

0U@NTAS E34014NES

<)9 La isla desierta

T)*bos en e! s)e!o@ en )n #ost)r re!j@

nos $o!o$*os $on !os ojos $erros. I*/in*os

()e est*os en )n is! esiert ()e nie nos

#)ee )r. Les >$e*os !s si/)ientes #re/)ntsB

- SQ)= es !o #ri*ero ()e te viene ! $be

- SC*o te sientes

- SQ)= b)s$r%s@ SQ)= e$>r%s e *enos

Contin)*os $on ! >istori@

  Un tre #re$e !o !ejos !/)ien ()e viene

$*inno >$i tiH

- SQ)= sientes enton$es

- SQ)i=n #re&ieres ()e se es #erson

- SQ)= sientes $)no es$)bres ()e es otr

#erson ()e t*bi=n est+ #erio en ! is! $o*o

t

Es )n $o*#ero e $!se@ ()e t*bi=n se >

#erio en ! is! $re% ()e t*bi=n estb so!o. Te

e#!i$ ()e > *+s $o*#eros en ! is! te

ni* ()e !e $o*#es #r ()e no est=s so!oH.

- SC*o te sientes >or

- SQ)= o$)rre $)no te en$)entrs $on e! otro

/r)#o..Te !e/rs@ ne$esits )n je&e@ os #e!e+isF

Ps*os $o*entr en vo !t tos !s

#re/)nts ()e >e*os >e$>o. L ie es ()e e!

!)*no sient e*o$iones i&erentes !s

$otiins.

41

Page 42: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 42/196

EDUCACIÓN INFANTIL

SESIÓN Nº ! :

AUT404N0EPT4) :A!&beti$in e !s

e*o$iones<.- Cono$e*os )n e*o$in. -LA ALE8RAH.

.La sonrisa. Present$in #oer #oint e !

/)% #r ! $onviven$i S C cómo'

Elaorado por el 0E1P 1saac Peral (>errol

()e e#!i$ e! $on$e#to e! *oe!o $orre$to

e $t)$in.

>tt#BKK.e).)nt.esK$entrosK$ei#is$#er!KnoeK3

 A =st !e $o*#n "0 $tivies ()e

re&)ern e! #renije. Res)!tn *)

*otivors #or()e se > )so )n !en/)je

*) re!ist@ )n /rn sentio e! >)*or s)

&or* e #resent$in res)!t ser *) !i$

iverti.

 -0uentos para sentir.. To*o I. 'e/o

Ibrro!. E.9M

- Lectura del cuento A$entura en el ro.)#/ 1.

0uentos para sentir .

Este $)ento se $ontr+ e &or* r*ti. Es )n

$)ento sobre ! !e/r% e *ner ()e ! $ontr!o

in$iire*os en too ()e!!o ()e >/ re&eren$i !

!e/r%.

Res)*en e! $)entoB

- Reflexiones sobre el cuento.

9i vives en ! $i)@ STe /)str% vivir en e!

$*#o SPor ()=

5 S! $ontrrio

42

Page 43: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 43/196

EDUCACIÓN INFANTIL

Anr=s est+ triste #or()e en ! $i) one vive

se b)rre@ SQ)= !e ir%s #r ()e no se

b)rrier

SEn ()= !)/res est+s *+s $ontento

Anr=s ()iere estr sie*#re !e/re@ SCree ()e es

#osib!e

Anr=s ()iere >$er so!o !s $oss ()e !e /)stn@

SCrees ()e eso es #osib!e

S9i #)iers !!evr )n > en t) *o$>i!@ ()e !e

#eir%s

-  Identificamos la emoción y expresamos sus

caracter!sticas"

Present*os ! $rit e ! !e/r%.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ ojos@ bo$@

$ejsF

o!ve*os ienti&i$r ! e*o$in en ! $r e !os

e*+s.

A!/)nos niosKs #onen $r e !e/r% !os

istin/)i*os e !os e*+s.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s

$r$ter%sti$s.

Respuesta >isiológica:

E!ev*os !os !bios@ entorn*os !os ojos@ re%*os@

tens*os !os *s$)!os e ! $r@F

Respuesta 3otórica:

9!tos@ brin$os@ #!*s@FRespuesta 0ogniti$a:

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e ! !e/r% e

$o!or )!.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in

#oner! en )n #ne! ! !o e! no*bre e $

!)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si

est+n $ontentos.

43

Page 44: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 44/196

EDUCACIÓN INFANTIL

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n

$rit /rne e ! !e/r%@ $o!ore #or 

nosotros@ ! i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e

! e*o$in.

Tene*os ! #ri*er $rit@ ()e nos servir+

#r *ostrr n)estr e*o$in $)no $e!ebre*os !

s*b!e iri.

NOIEMBRE-DICIEMBRE

 4*eti$os

 A)toes$)brir v!ores $reen$is

#erson!es.

Inte/rr ! /r)#o.

Des$)brir ()e !s e*o$iones sie*#re nos

$o*#n.

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e !

e*o$in e ! triste.

SESIÓN Nº " :

D1N@310A DE 8RUP4

- A$tivies e in+*i$ e /r)#o :Present$in e

!os !)*nos<.

-3i animal fa$orito.)Técnicas de din&mica de

grupos. MV e! Mr Ro*er

Desrro!!oB

9e #ie $ !)*no ()e #iense en ()e! ni*!

$on $)s $r$ter%sti$s se siente e !/)n *ner

ienti&i$o. En )n *o*ento e si!en$io $ )no

#iens en e! ni*! $on e! $)! se ienti&i$. A$bo

este *o*ento@ se so!i$it !os nios ()e $ )no

se #resente !)e/o e $ono$er e! ni*! $on e!

44

Page 45: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 45/196

EDUCACIÓN INFANTIL

$)! se siente ienti&i$o. Los e*+s #rove$>n !

o$sin #r #re/)ntr !s rones #or !s ()e se

sienten ienti&i$os $on eter*ino ni*!.

Por !ti*o se ivie !os nios en /r)#os

&ines e $)ero $on e! ni*! se!e$$iono.

ASA37LEA

Re&!ein sobre !o o$)rrio@F ()= *e >

#re$io@ $*o *e >e sentio@.. *e > /)sto@..*e

ver/Jen.

Los $o*#eros #rove$>n #r #re/)ntr !

$o*#ero ()e >b! sobre !s rones #or !s ()e

se siente ienti&i$o $on )n eter*ino ni*!.

Q)= e*o$iones *e >n #re$io.

erb!i*os !os senti*ientos ()e >e*os

e#eri*ento.

SESIÓN Nº 1# :

0U@NTAS E34014NES.- o es t) $)*#!eos

E! #ro&esorK #ro#one !os nios ()e i*/inen

()e >o es s) $)*#!eos. *os es$)brir $o*o

en )n sit)$in tn $ono$i $o*o es )n

$)*#!eos no toos sienten ni #iensn !o *is*o.

- Present*os $ )n e !s es$ens ()e

#re$en $ontin)$in ej*os ()e !os

niosKs o#inen sobre !s e*o$iones ()e !es

#ro)$e $ *o*ento.

- C !)*noK@ ebe e!e/ir ! e*o$in *+s intens

e $ es$en re#resentr ! sit)$in

re!$ion $on e!!.

Pens*os en $)tro es$ensB

< Todo est& listo

45

Page 46: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 46/196

EDUCACIÓN INFANTIL

- Too est+ #re#ro #r ()e se $e!ebre t) &iest.

s invito t) &*i!i *i/os !s $in$o@ #ero

son !s $in$o *ei tov% no > !!e/o nie.

SQ)= sientes

-Por &in est+n toos e*#ies brir t)s re/!os.

SQ)= sientes e n)evo

b< 0omien,a la fiesta

9 Te >$en )n re/!o ()e no te /)st.

- Un *i/o te #iere )n #ie e )n #)!e.

- Est+s i*#$iente #or()e t) *re s()e ! trt@

#ero $)no !e #re/)nts te i$e ()e n es #ronto.

SQ)= sientes en $ )n e ests sit)$iones

$< Sacan la tarta

9 C)no vs s$r ! trt no te ejn $o/er!.

- Toos te $ntn e! $)*#!eos &e!i.

De n)evo@ SQ)= sientes

< Termina la fiesta

9 T) #ri*o #e()eo se e*#e en !!evrse )no e !os

 j)/)etes ()e te re/!n.

- Toos t)s *i/os se vn.

SQ)= sientes

SESIÓN Nº 11 :

0U@NTAS E34014NES1.- SQ)= sentir%s si te s)$eiern !/)ns e ests

$oss P!nte*os !s si/)ientes sit)$iones

#re/)nt*os ! !)*no !s e*o$iones ()e !es

#rovo$n. Observr+n ()e nte )n *is* sit)$in@

no toos re$$ion*os $on ! *is* e*o$in.

< Est+s vieno )n #e!%$)! e re#ente s!e )n

es$en $on *)$> sn/re. :Ini&eren$i@ *ieo@s$o<

46

Page 47: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 47/196

EDUCACIÓN INFANTIL

b< Est+s en e! $*#o e re#ente te s)be )n r

#or e! bro :sor#res@ s$o@ *ieo@ n/)sti<.

$< Est+s en $s@ e no$>e $on t)s #res@ e

re#ente se v ! !) :*ieo@ #reo$)#$in@ !e/r%<.

".- Es$)$> ! *si$ $o*ent !o ()e sientes

Pre#rre*os tres ti#os e *si$B

-A!e/r%B $)!()ier $n$in in&nti!.

- TristeB *si$ $!+si$...#erF

- MieoB $)!()ier bn sonor e )n #e!%$)! e

*ieo.

Mientrs es$)$>n ! *si$ !es re*os

##e!@ #r ()e vn re&!ejno $on $o!ores

i&erentes@ ib)jos o tros@ !o ()e !es s)/iere !

*si$ ()e oen. L)e/o $o*entr+n e! #or ()= e

!os tros e !os $o!ores en &)n$in e !s

e*o$iones ()e >n sentio. 5 observre*os si se

$orres#onen *si$@ tros e*o$in.

P)ee rse e! $so e ()e #re$n

e*o$iones i&erentes !s ()e #ens*os o ()e no

se $orres#on $on ! inten$ion!i ()e !e >e*os

o nosotros.

SESIÓN Nº 12 :

AUT404N0EPT4)

LA TR1STE5A. -0uentos para sentir H to*o I.

'e/o Ibrro!. E. 9.M<

Le$t)r e! $)ento -La temida #ora del

recreo. #/. .

RefleHiones)

SQ)= >$es )rnte e! rto e! re$reo

STe >s sentio !/)n ve $o*o Mteo

S9e !o >s $onto t)s #ro&esores@ t)s #res@ o

t)s *i/os

47

Page 48: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 48/196

EDUCACIÓN INFANTIL

9i $ono$es !/)ien s%@ SLo )r%s@ SC*o

Ienti&i$*os ! e*o$in@ e#res*os s)s

$r$ter%sti$s.

Present*os ! $rit e ! triste.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es :ojos@ bo$@

$ejs@ nri< $or#or!es.

o!ve*os ienti&i$r ! e*o$in en ! $r e !os

e*+s.

A!/)nos niosKs #onen $r e triste !os

istin/)i*os e !os e*+s.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s

$r$ter%sti$s.

Respuesta >isiológica:

Los !bios est+n bjos #)een te*b!r@ !os

ojos *irn >$i bjo@ s)s#iros@ e! $orn !te

!ent*ente@ !!ntoF

Respuesta 3otórica:

Tono e vo bjo@ !entit) ! >b!r@ !

*overse

Respuesta 0ogniti$a:

Pre/)nt*os !os nios ()e #ensbn

*ientrs est+b*os $ontno e! $)ento.

Probb!e*ente se $)eren e )n sit)$in en !

()e estbn tristes. P)een #re$er senti*ientos e

$)!#. P)een en)*err ()e #!brs se !es vienen

! $be en )n sit)$in e triste. Co!orer inivi)!*ente ! $rit e ! triste $on

!os rs/os ()e >e*os $oro :*irr *oo e

ini$ores !s $rits e !os re/istros< e $o!or 

nrnj.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in

#oner! en )n #ne! ! !o e! no*bre e $

!)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ siest+n tristes.

48

Page 49: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 49/196

EDUCACIÓN INFANTIL

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit

/rne e ! triste@ $o!ore #or nosotros@ !

i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in.

ENERO-FEBRERO

 4*eti$os:

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e !

e*o$in e! en&o.

 A)r $rer )n senti*iento #ositivo e s%*is*o #r re&orr ! )to-i*/en e

$ #rti$i#nte.

Mostrr !s e*o$iones senti*ientos e

*ner sertiv.

 Atrer ! ten$in sobre ! i*#ortn$i e

! $on&in ! es$on&in@ $o*o

*ei e&ensiv en !s re!$iones

inter#erson!es.

To*r $ont$to $on !s t=$ni$s e

re!j$in.

SESIÓN Nº 13 AUT404N0EPT4 :A!&beti$in e !s

e*o$iones<.

Cono$e*os )n e*o$in. EL EN2ADOH -0uentos

para sentir H to*o I. 'e/o Ibrro!. E. 9.M<

Le$t)r e! $)ento -El oso gruMón. #/. ,,.

RefleHiones)

SC*o se sent% e! oso R#osoSPor ()= /r)% ()er% r *ieo !os ni*!es

49

Page 50: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 50/196

EDUCACIÓN INFANTIL

Los ni*!es !e )ron $)no s)#ieron !o ()e !e

#sb. SA)s t)s *i/os $)no tienen !/n

#rob!e*

SCono$es !/)ien ()e /rite *)$>o te s)ste

SQ)= !e ir%s

SPor ()= te en&s SQ)= >$es $)no te

en&s

Ienti&i$*os ! e*o$in@ e#res*os s)s

$r$ter%sti$s.

Present*os ! $rit e! en&o.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ :ojos@ bo$@

$ejs@ nri< $or#or!es :*nosF<.

o!ve*os ienti&i$r ! e*o$in en ! $r e !os

e*+s.

A!/)nos niosKs #onen $r e en&o !os

istin/)i*os e !os e*+s.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s

$r$ter%sti$s.

Respuesta >isiológica:

Los !bios est+n tensos rr)/os@ !os ojos *)

biertos $on ! *ir &ij #enetrnte@ e! entre$ejo

! &rente rr)/@ !os *s$)!os en tensin@

enroje$i*iento@ s)orF

Respuesta 3otórica:

Tono e vo !to@ /esti$)!*os *)$>o $on !s *nos@

ve$es $err*os !os #)os@ nos *ove*os $onr#ieF

Respuesta 0ogniti$a:

Pre/)nt*os !os nios ()e #ensbn *ientrs

est+b*os $ontno e! $)ento. Probb!e*ente se

$)eren e !/)n sit)$in en ! ()e estbn

en&os. P)een en)*errB #!brs@ $$iones o

/estos@ ()e se !es vienen ! $be en )nsit)$in e en&o.

50

Page 51: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 51/196

EDUCACIÓN INFANTIL

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e! en&o $on !os

rs/os ()e >e*os $oro :*irr *oo e

ini$ores !s $rits e !os re/istros< e $o!or rojo.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in

#oner! en )n #ne! ! !o e! no*bre e $

!)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si

est+n en&os.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit

/rne e! en&o@ $o!ore #or nosotros@ ! i/)!

()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in.

SESIÓN Nº 14 

D1N@310A DE 8RUP4 :;)e/o<

-La Estatua.  =uego cooperati$o / sociali,ación

en el aula. Mite Gri/orobi!.

Desrro!!oB

Los j)/ores se istrib)en #or #rejs. Uno e

e!!os $onstr)e $on s) $)er#o )n &i/)r ()e e#rese!/n senti*iento :i&erentes #osi$iones $on !os

bros@ #ierns@ $be@ $r...< se ()e $o*o

)n estt) :e#resin $retiv<. E! otro j)/or@ ()e

est+ $on !os ojos venos@ ebe #!#r e! $)er#o e!

$o*#ero re$ono$er !s #osi$iones e !s

i&erentes #rtes e s) $)er#o. C)no tiene )n

ie $!r e ! #osi$in /est)! e s) $o*#ero@sin ()itrse ! ven e !os ojos@ !e i*it ! #osi$in

!o veri&i$ es#)=s vis)!*ente@ #r ver si es

$orre$t. Posterior*ente $*bin !os ro!es

 A9AM'LEA

Re&!ein sobre !o o$)rrio@F$*o *e >e

sentio intentno veri/)r ! e#resinF$*o >e

$onse/)io re$ono$er ! e*o$in :si se >

51

Page 52: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 52/196

EDUCACIÓN INFANTIL

re$ono$io<@ ()= estrte/is >n )so #r

$onse/)ir!o.

Q)= >e #renio. Q)= es !o ()e *+s *e > /)sto

!o ()e *enos / cómo reconocemos cuando

alguien est& enfadado)

RELA=A016N

1. Respiración.

 A! ter*inr ! in+*i$ nterior ini$ire*os )n tre

si*#!e e re!j$in trv=s e ! res#ir$in

bo*in!.

T)*bos >$i rrib en ! !&o*br@ se $o!o$r+n

!o bstnte se#ros@ e &or* ()e no se *o!esten

)nos otros. Co!o$r+n s)s *nos sobre e!

bo*en re*os ! si/)iente $onsi/nB

I*/inros ()e so*os )n /!obo *) /rne.

Co/e*os ire #or ! nri !!en*os e! /!obo ()e

tene*os entro@ e &or* ()e n)estr brri/ tiene

()e s)bir e >in$>rse !o not*os #or()e n)estrs

*nos t*bi=n s)ben. L)e/o s)ve*ente

e*#)j*os $on !s *nos en ! brri/ e! ire

s!r+ s)ve*ente. Lo >re*os $in$o ve$esH.

 A)r% si #one*os )n *si$ ()e re!je e!

*biente

 A! #rin$i#io e!K! #ro&esor o #ro&esor )r+ )no #or 

)no re!ir ! res#ir$in #r ()e sen$ons$ientes e !os *ovi*ientos.

Un vrinte es ()e !os !)*nosKs se $o!o()en #or 

#rejs e &or* !terntiv $o!o()en s)s *nos.

SESIÓN Nº 15 

D1N@310A DE 8RUP4 :A)toesti*<

52

Page 53: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 53/196

EDUCACIÓN INFANTIL

-Ronda de caricias.)  Técnicas de din&mica de

grupos. MV e! Mr Ro*er.

Desrro!!oB

Los !)*nosKs se $o!o$r+n e #ie &or*no )n

$%r$)!o. Uno )no v #sno no $ri$is

#ositivs@ verb!es@ &%si$s@ e*o$ion!es e *ner

sertiv s)s $o*#erosKs.

En s*b!e n!ire*os si se v!orn !o s)&i$iente@

$*o se >n sentio es#)=s e >ber re$ibio

o $ri$is@ si >n es$)bierto !/)nos v!ores ()e

no $ono$%n en e!!os o en !os e*+s. Ae*+s e

>b!r e !os senti*ientos e#eri*entos #or $

)no e e!!os.  1mportante:  Co*#rre*os estos

senti*ientos $on !os e! en&o.

SESIÓN Nº 16

D1N@310A DE 8RUP4 :Co*)ni$$in<

-El Disparate. =uego cooperati$o / sociali,aciónen el aula. Mite Gri/orobi!.

Desrro!!oB

Los j)/ores se sientn en $%r$)!o. E! #ri*ero

s)s)rr ! o%o e! $o*#ero ()e tiene s) ere$>

)n &rse@ #ero i$> /rn ve!o$i. E! re$e#tor@

$on !o ()e enteni@ trns*ite e! *ensje !

$o*#ero si/)iente s% s)$esiv*ente >st e!&in!. C)no ! &rse !!e/ ! !ti*o j)/or@ =ste !

i$e en vo !t e! #ri*ero ir+ $)! &)e ! &rse

ini$i! ()e envi. Des#)=s@ e! j)/or n*ero os

$o*ien e n)evo inventno )n &rse

s)s)rr+no! ! o%o si/)iente. E! j)e/o se etiene

es#)=s e 3 o v)e!ts.

 A9AM'LEA

53

Page 54: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 54/196

EDUCACIÓN INFANTIL

Re&!eionre*os sobre !s trns&or*$iones

()e s)&ren !os *ensjes en e! #ro$eso e trns*isin

e !os *is*os e )ns #ersons otrs@ &en*eno

()e se #ro)$e sie*#re en ! $o*)ni$$in

inter#erson!  $*o esto #)ee &e$tr  

ne/tiv*ente en n)estrs re!$iones.

FEBRERO-MAR!O 4*eti$os

Desrro!!r ! $on&in.

Ponerse en e! !)/r e! otro.

b!r e &or* $!r e ()e!!o ()e nos

o$)rre.

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e !

e*o$in e! *ieo.

Cono$er t=$ni$s e re!j$in #r

*ejorr e! esto n%*i$o $or#or!.

Des$)brir !/)ns nor*s e

$o*)ni$$in.

SESIÓN Nº 1

AUT404N0EPT4 :A!&beti$in e !s e*o$iones<.

EL 31ED4-!0u&nto cuesta el $alor'. #/. 13")

-0uentos para sentir H to*o I. 'e/o Ibrro!. E.

9.M<.

Le$t)r e! $)ento -!0u&nto cuesta el $alor'. #/.

13"

54

Page 55: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 55/196

EDUCACIÓN INFANTIL

RefleHiones.

SC*o $rees ()e se siente L)r $on tntos

*ieos

SCono$e !/)ien ()e ten/ tntos *ieos

SQ)= >r%s t) si t)viers tntos *ieos $o*o

L)r

Sbr%s sio $# e >$er tnts $oss $o*o

e!!

Ss entenio bien e! *ensje ()e #on% en e!

##e!

SC*bir%s e! &in! e! $)ento

Ienti&i$*os ! e*o$in e#res*os s)s

$r$ter%sti$s.

Present*os ! $rit e! *ieo.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ ojos *)

biertos o bien@ entornos bo$ biert@ $ejs

!evnts@ nos !!ev*os !s *nos ! bo$F

o!ve*os ienti&i$r ! e*o$in en ! $r e !os

e*+s.

A!/)nos niosKs #onen $r e *ieo !os

istin/)i*os e !os e*+s.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s

$r$ter%sti$s

Respuesta >isiológica:N)estro $)er#o )n sobres!to@ nos tir*os !

s)e!o@ e! $orn nos !te e#ris@ #oe*os te*b!r 

:!s *nos@ !os !bios@ too e! $)er#o<@ tene*os

es$!o&r%os #or too e! $)er#o@ !/)ns #ersons !e

s)n !s *nos@ #oe*os enroje$er o #!ie$erF

Respuesta 3otórica:

Crrers@ /ritos@ s!tos@ >b!r en vo !t o bj *) r+#io o bien ()e no se nos entien n@ $on

55

Page 56: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 56/196

EDUCACIÓN INFANTIL

! vo te*b!oros@ e!ev*os !os !bios@ entorn*os

!os ojos@ tene*os )n ris nervios@ tens*os !os

*s$)!os e ! $r@ $orre*os o en otros $so no

#oe*os *overnos #or()e n)estros *s$)!os est+n

tensosF

Respuesta cogniti$a:

Pre/)nt*os !os nios ()e #ens*ientos se

nos viene ! $be $)no tene*os *ieo e

!/o.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e! *ieo e $o!or 

*ri!!o.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in

#oner! en )n #ne! ! !o e! no*bre e $

!)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si

tienen *ieo.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit

/rne e! *ieo@ $o!ore #or nosotros@ ! i/)!

()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in

SESIÓN Nº 1!

D1N@310A DE 8RUP4 :;)e/o<

-El ciego. =uego cooperati$o / sociali,ación en el

aula) Mite Gri/orobi!.

Desrro!!o

Es )n j)e/o ()e se re!i #or #rejs. Un j)/or e

$ #rej re#resent )n $ie/o v $on !os ojos

venos. E! otro #one s)s *nos sobe !os >o*bros

e! inviente #or *eio e !eves #resiones t+$ti!es

!e v orientno /)ino ens) *r$> !ibre #or e!

es#$io@ &$i!itno ()e sortee !os obst+$)!os.

Posterior*ente se invierten !os ro!es.

 A9AM'LEA

56

Page 57: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 57/196

EDUCACIÓN INFANTIL

Re&!ein sobre !o o$)rrio@F ()= *e >

#re$io@ $*o *e >e sentio@.. *e > /)sto@ ()=

sens$iones e#eri*ent*os en !os istintos ro!es.

57

Page 58: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 58/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

RELA=A016N

 Antes e e*#er ! sesin e re!j$inB

9ent*os !os niosKs en se*i$%r$)!o@ sobre !s

!&o*bri!!s ()e #revi*ente >e*os #re#ro.

Les e#!i$*os ()e v*os re!ir )n sesin

e re!j$in. 9e vn t)*br re!ir )n serie e

instr)$$iones ()e !es vn )r en ! re!j$in.

Es$)$>r+n )n *si$ e &ono en ! ()e se

$entrr+n *ientrs ()e no oi/n ! vo e !

#ro&esor.

E! ejer$i$io e re!j$in $onsiste en tensr

re!jr i&erentes #rtes e! $)er#o.

Les e#!i$*os ()e es *) i*#ortnte ()e

*nten/n !os ojos $erros ()e no to()en !os

$o*#eros #or()e #or%n istrer!os.

1niciamos la sesión:

re*os )n re!j$in se/*entri@ ()e

$onsiste en tensr re!jr !s i&erentes #rtes e!

$)er#o@ e*#eno #or !s etre*ies ese

bjo >$i rrib ter*in*os en ! $be !

$r.

De n)evo $o*#*os ! re!j$in $on *si$

#ro#i #r ! o$sin.

T)*bos en e! s)e!o@ o$)#*os e! !)/r 

s)&i$iente@ ejno bstnte es#$io entre )nos

otros. Mntene*os #ierns bros eteniossobre e! s)e!o !i/er*ente se#ros@ $on !s

#!*s e !s *nos >$i rrib. Es *ejor >$er!o

$on !os #tos ()itos.

Cerr*os !o ojos vis es$)$>r *is

instr)$$ionesB not*os $o*o n)estro $)er#o est+

t)*bo etenio sobre e! s)e!o@ not*os $o*o

n)estro $)er#o to$ e! s)e!o@ nos *os $)ent ()en)estr es#! se #o en e! s)e!o !o !r/o e

58

Page 59: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 59/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

vrios #)ntos@ so*os $ons$ientes e esos #)ntos

:#rte s)#erior e ! es#!F$er..<@ n)estr

$be@ !s #ierns@ !os #ies@ to ! !on/it) e

n)estros bros est+ sobre e! s)e!o@ not*os $o*o

n)estro $)er#o #es@ es $o*o si !/o nos e*#)jr

sobre e! s)e!o.

N)estr *ente se $on$entr en !s #ierns@

$o/e*os ire #or ! nri@ tens*os o #ret*os !s

#ierns@ :$o*o >$e*os #or ! *n $)no nos

!evnt*os estir*os !s #iernsF< !s #ret*os

!)e/o !s re!j*os ! ve ()e so!t*os e! ire.

Res#ir*os )n ve *+s es$ns*os. o!ve*os

$o/er ire@ tens*os !os bros@ re!j*os !

ve ()e so!t*os ireF *ientrs o $)ento@ )noF

osFtres@ F res#ir*os e n)evo #ro&)n*ente.

 A>or #ret*os e! $)!eteH ! brri/ vo!ve*os

re!jr@ >$e*os os res#ir$iones #ro&)ns

es$ns*os )n *o*ento :)no@ os@ tres<. 5

est*os rribF not*os n)estro $)e!!o@ !o

tens*os@ *ntene*os )n *o*ento so!t*os

!ent*ente. 9o*os $ons$ientes e ! #resin ()e

ejer$e n)estr $be sobre e! s)e!o. Centr*os !

ten$in en ! $be@ intent*os ejr n)estr

*ente en b!n$o@ re!j@ nos ej*os !!evr #or !s

#!brs orenes ()e nos vn no. Co/e*os

ire tens*os ! $r@ &rente@ bo$@ *s$)!os e !$r@ so!t*os ire #or ! bo$ re!j*os.

C)no >e*os trbjo tos !s ons e!

$)er#o@ >$e*os vris res#ir$iones #ro&)ns@

!r/s trn()i!s :no *+s e tres<@ ej*os #sr 

)nos *in)tos *ientrs ()e

es$)$>*os ! *si$. A $ontin)$in s)ve*ente

v*os no instr)$$iones #r ()e vn *ovieno!ent*ente #rtes e! $)er#o@ brn !os ojos@ #r

59

Page 60: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 60/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

in$or#orrse@ #s*os e t)*bo e !o

sentos #or !ti*o e #ie@ too e!!o $on !entit)@

$ )no s) rit*o :$)no est= #re#ro #r

in$or#orrse<.

Con$!)sinB Poe*os >$er #re/)nts sobreB

Ls sens$iones ()e >n tenio :&r%o@ $!or@

>or*i/)eo@ #ese@ s)eo@ b)rri*ientoF<@ ntes@

)rnte es#)=s e ! sesin.

Pens*ientos ()e se !es >n venio !

$be :Sven #ersons@ &*i!ires@ $*o estbn

esos &*i!ires@ ()= otrs i*+/enes >n tenio@ F

ern e #@ !e/r%<

Con ()= $o!or re!$ionn ! e#erien$i e !

re!j$in.

En ()= *o*entos e! % sit)$iones #)een

#r$ti$r est t=$ni$ e re!j$in.

SESIÓN Nº 1"*RESENTACIÓN DE LA E*ATA

Pr #resentr ! e*#t%@ trbjre*os $on !

#resent$in #oer #oint e EMPAT8AH e ! /)% #r

! $onviven$i S C cómo' Elaorada por el 0E1P 1saac

Peral (>errol.

>tt#BKK.e).)nt.esK$entrosK$ei#is$#er!KnoeK

3

D1N@310A DE 8RUP4 :E*#t%<

-A mi me pasa !Te pasa a ti'.

Desrro!!o

9entos en $ir$)!o #or #rejs@ en s*b!e@

>b!r e !os senti*ientos ()e nos #rovo$n $ierts

sit)$iones e ! vi iri bjo ! &or*)! A *i *e#sF STe #s tiH.... En )n se/)n &se@

60

Page 61: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 61/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

$o*entre*os !s i&erentes e*o$iones ()e >n

#re$io. C)no >$e*os ! s*b!e /ener!@ e!

#ro&esorK ebe iri/ir ! $onvers$in #r ()e !os

niosKs #er$ibn ! e*o$in e! otro se #on/n en

s) !)/r@ sieno $ons$ientes e ()e si )no se !e/r@

se en&@ o se entriste$e #or !/n *otivo@ e! otro

#)ee tener ! *is* e*o$in !e/rrse@ en&rse

o entriste$erse.

9it)$ionesB

- Un $o*#ero se b)r! e tiF. SC*o te sientes...

SC*o se siente t) $o*#ero

- s >e$>o )n ib)jo *) bonito t) *estroK te

!b e! trbjoFSC*o te sientes... SC*o se

siente t) $o*#ero

- s ins)!to )n $o*#ero sin nin/n *otivoF.

SC*o te sientes....SC*o se siente t)

$o*#ero

- Un *i/ no te >b!@ no te *ir@ ni te >$e $so

FSC*o te sientes...SC*o se siente t

$o*#ero si eres t e! ()e se !o >$e =!

- Te #e!es $on )n $o*#eroF. SC*o te sientes..

SC*o se siente t $o*#ero si eres t e! ()e

se !o >$e =!

 Ae*+s en s*b!e /ener! #oe*os $o*entr 

ests sit)$ionesB

- SC*o se siente !/)ien ()e !!or- SLos e*+s sben $*o te sientes t

- ST sbes $*o se sienten t)s $o*#eros

- SEn ()= nos &ij*os #r sber $o*o est+n !os

e*+s En ! $r@ en ! #ost)r@ en !os /estosF

- SC*o sbes ()e )n #erson est+ !e/re

- SC*o sbes ()e )n #erson est+ triste

- SC*o sbes ()e )n #erson est+ en&- SC*o sbes ()e )n #erson tiene *ieo

61

Page 62: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 62/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

P)ees )rte e ! &rseB Mr% estb

*) :triste@ en&F<...#or()eF.:$o*ent*os !o

()e observ*os<. EjB Mr% estb *) en&@

#or()e L)%s se r%e e e!! $)no !ee en $!se.

C)no )n $o*#ero se r%e e nosotros nos

senti*os en&os.

SESIÓN Nº 2#

R4LLE 9 PLAC1N8

Te*B -0omunicación.)

En sit)$in e Ro!!e #!in/ $o!o$*os os$o*#erosKs en #osi$in e ini$ir )n

$onvers$in. ToosKs observ*os $*o !o >$en

$)no ter*inn@ e! resto e $o*#eros s)/ieren

()= se > >e$>o bien ()= se > >e$>o *! s)

#re$er.

 Anotre*os en ! #irr !s v!or$iones

#ositivs ()e s)rjn. De >% res)!tr+ )n e$+!o/o enor*s e $o*)ni$$in ()e #resentre*os en

$rt)!in #r ()e toos !o #)en ver $!r*ente.

Present*os e! Re$)erH@ :#re$e $o*o neo<@

es )n e$+!o/o e nor*s e $o*)ni$$inB

Mnt=n e! $ont$to vis)! $on ()ien >b!s. M%r!e

!os ojos.

G)r )n es#$io entre ! #erson $on ! ()e>b!s t.

Es#er t) t)rno #r >b!r@ ej ()e ter*ine e

e#resrse !)e/o >b! t.

Antes e >b!r #iens !o ()e vs e$ir@ or/ni

t)s ies #ro$)r no >erir nie $on t)s

e#resiones.

Es$)$> tent*ente t)s $o*#erosKs.

62

Page 63: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 63/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

C)i t) vo$b)!rio@ s= e)$o )s !s #!brs

e$)s.

RE>LEO16NB S9bes !o ()e es i!o/r

;)e/o e Ro!!B Un e tetroH.

9i tienes ()e #eir )n &vor@ S$o*o !o >r%s

P!brs ()e #)ees )sr #r #eir &voresB

/r$is@ *)$>s /r$is@ > sio *) *b!e@

/r$is #or...@ /r$is ti...

Q)= &vores s)e!es #eir !os e*+sB

o Q)e *e )en >$er )n $+!$)!o o #rob!e*.

o Q)e *e ejen !/)n $os #r j)/r.

o Q)e *e ejen ser e! #ri*ero.

o Q)e se o e! ()e se en$r/)e e !/o.

o Q)e *e #resten !os $o!ores.

o Q)e *e /rven )n #e!%$)!@ vieoj)e/o...

o Otros...

E! #ro&esorK !s !ee )n #or )n e#!i$*os

en ()= $onsisten@ $*o ebe*os >$er!o #r ()e

! $o*)ni$$in se $orre$t@ #ro$)rno $)*#!ir !s

nor*s b+si$s ()e ntes >e*os e!boro en e!

Re$)er.

Los niosKs eje*#!i&i$r+n !s sit)$iones@

r*ti+no!s.

MAR!O-ABRIL

 4*eti$os

Esti*)!r ! )to&ir*$in ! v!or$in

#ositiv e !os e*+s.

2vore$er e! $ono$i*iento #ro#io e! e

!os e*+s.

Mejorr ! $on&in ! $o*)ni$$in.

63

Page 64: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 64/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e !

e*o$in e ! ver/Jen.

 A#rener *=toos e re!j$in #r

$onse/)ir )n bienestr $or#or!.

SESIÓN Nº 21

 AUT404N0EPT4) :A!&beti$in e !s

e*o$iones<.

- LA 2ER8EN5A) -0uentos para sentir. tomo 1)

7egoMa 1arrola) Ed) S)3) 

- Le$t)r e! $)ento -El #ermano de Elena. #/. ""

RefleHiones.

SPor ()= E!en se ver/onb e s) >er*no

S9i t)viers )n >er*no $on #rob!e*s@ retrso

*ent! o !/)n *in)sv!%@ STe r% ver/Jen

()e t)s *i/os !o s)#iern SPor ()=

SQ)= i&eren$is >s visto entre !s os *i/s eE!en

SC*o $rees ()e se sinti P$o $)no se $ !

/)

SQ)i=n $rees ()e t)vo ! $)!# e ()e P$o se

$er SP$o o E!en

9i #)iers >b!r $on E!en. SQ)= te /)str%

e$ir!e

1dentificamos la emoción / eHpresamos sus

caractersticas)

Present*os ! $rit e ! ver/Jen.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ $ejs

!evnts@ ojos $si o$)!tos #or !s *nos ()e

$)bren ! $r@ *ir >$i bjo@ bo$

entrebiert.

64

Page 65: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 65/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

Los e*+s intentn #oner $r e ver/Jen.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s

$r$ter%sti$s

Respuesta >isiológica:

ens$in e /rn in$o*oi@ essosie/o@

t)rb$in@ nerviosis*o@ r)bor intenso en !s

*eji!!s .A ve$es e! $orn !te e#ris@ i&i$)!t

#r rti$)!r #!brs@ te*b!or interno@ ve$es !os

*s$)!os se tensn.

Respuesta 3itótica:

9o!e*os !!evrnos !s *nos ! $r #r

o$)!trnos@ $o*o si s% no nos vier nie. A ve$es

nos resisti*os >b!r.

Respuesta 0ogniti$a:

Pens*os ()e no v*os >$er!o bien@ ()e

v*os e&r)r !os e*+s@ ()e !os e*+s

#)een re%rse e nosotros v*os >$er e!

ri%$)!o@ #ens*ientos #r evitr ! sit)$in.

Pre/)nt*os !os nios ()e #ens*ientos se !es

vienen ! $be $)no tienen ver/Jen.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e ! ver/Jen

e $o!or ros.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in

#oner! en )n #ne! ! !o e! no*bre e $

!)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ sisienten ver/Jen.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit

/rne e ! ver/Jen@ $o!ore #or nosotros@

! i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e !

e*o$in.

SESIÓN Nº 22

65

Page 66: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 66/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

D1N@310A DE 8RUP4 :A)to$ono$i*iento<

-La flor de la amistad. pg) <<Q) Acti$idades para el

desarrollo de la inteligencia emocional en los

niMos) 8R4P) 7AR0EL4NA 

Desrro!!o

Ne$esit*osB 2o!ios@ rot)!ores@ !+#i$es...

Los !)*nos e!borr+n s) #ro#i &!or e ! *ist

$on !s #ort$iones e s)s $o*#eros. Wstos ir+n

es$ribieno $oss #ositivs sobre !o ()e #iensn o

sienten e es #erson@ s) ve =! o e!! !o >$e

t*bi=n $on !os otros.

 Antes e >$er e! ejer$i$io es $onveniente >$er )n

!ist en ! #irr $on v!ores #ositivos ()e se !es

vn o$)rrieno !os !)*nosKs :)os #or 

nosotros<@ sobre e!!os *is*os !os $o*#eros. Es

i*#ortnte re$orr!es ()e so!o se *iten v!ores

#ositivos.

Eje*#!o e v!ores #ositivosB $rioso@ *b!e@

si*#+ti$o@ est)ioso@ trbjor@ b)eno@ /r$ioso@

b)en $o*#eroF

 A9AM'LEA

 An!ire*os si se v!orn !o s)&i$iente@ si se >n

sor#renio ! ver ()e !os e*+s #)een >ber 

en$ontro en e!!os $oss ()e no $ono$%n o no se

v!orbn. C*o se >n sentio@ ()e senti*ientos

>n e#eri*ento.

RELA=A016N

 Antes e e*#er ! sesin e re!j$in

$o*ent*os $on !os !)*nosKs ()e v*os

i*/inrnos ()e est*os trn()i!os en ! #!@

oeno e! r)io e! *r e !s o!s. Pone*os

*si$ e &ono ()e in)$ ! re!j$in : ser #osib!e )n ()e ten/ e! sonio e !s o!s e! *r@

66

Page 67: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 67/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

!/n br$o ()e s)ene s)ve*ente !o !ejosF< bris

*rin@ et$.9e trt e es$)$>r *is #!brs

se/)ir *is instr)$$ionesB

Nos t)*b*os bo$ rrib en !s esteri!!s@ e

&or* ()e no *o!este*os nie@ $on !os bros

etenios !o !r/o e! $)er#o@ se#ros !/o e

=!@ !s #!*s e !s *nos >$i rrib@ !s #ierns

bierts etenis !o !r/o e! $)er#o@

#re&erente*ente $on !os #tos ()itos. Cerr*os

!os ojos@ bo$ re!j. Re!i*os os o tres

res#ir$iones #ro&)ns *ientrs o%*os ! *si$ e

&ono $on e! sonio e !s o!s e! *r.

:Psos )nos *in)tos@ e$i*os !os nios<B

*os i*/inrnos ()e es )n *n e

verno@ te*#rno@ nos iri/i*os ! #!@ nos

tene*os ! ori!! e! *r@ too est+ trn()i!o@ en

si!en$io@ so!o se oe e! r)io e !s o!s ! ro*#er 

$ontr ! ren. Est*os res#irno

trn()i!*enteF Not*os e! $!or s)ve e! so!

sobre n)estro $)er#oF@ sobre n)estrs #iernsF@

sobre !os brosF@ not*os $o*o !os ros e! so!

$ri$in n)estro bo*enF@ se/)i*os res#irno

trn()i!*enteF@ o%*os e! sonio e !s o!sF@

senti*os e! $!or e! so! sobre n)estro

#e$>oF@res#ir*osF@ e! so! $ri$i n)estr $rF

N)estro $)er#o est+ trn()i!o@ re!jo@F Meen$)entro *) bien. Mi res#ir$in es trn()i!@

sose/@ #ro&)nF E! o!or e ! bris e! *r !!e/

>st *iF A!!+ !o !ejos ve*os )n br$o ()e se

es!i s)ve*ente sobre e! o$=noF Me siento

*) bien@ trn()i!o@ re!jo@ en #F.

Po$o #o$o v*os bjno e! tono e vo@

ej*os e >b!r@ ! ve ()e s)bi*os )n #o()itoe! vo!)*en e ! *si$. Psos )nos ie *in)tos@

67

Page 68: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 68/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

bj*os e! vo!)*en e ! *si$ s)ve*ente

e$i*os !os niosB - A>or v*os *over !os #ies

)n #o()itoF!s *nosF@ !s bri*os $err*osF@

nos estir*os si !o ne$esit*osF!ent*ente bri*os

!os ojos@ nos *ove*os )n #o()ito@ nos t)*b*os e

)n !oF@ s)ve*ente nos sent*os $)no

()er*os nos !evnt*os.

Con$!)sinB Poe*os >$er #re/)nts sobreB

-Ls sens$iones ()e >n tenio :&r%o@ $!or@

>or*i/)eo@ #ese@ s)eo@ b)rri*ientoF<@ ntes@

)rnte es#)=s e ! sesin.

-Pens*ientos ()e se !es >n venio !

$be :Sven #ersons@ &*i!ires@ $*o estbn

esos &*i!ires@ ()= otrs i*+/enes >n

tenioF@ern e #@ !e/r%SC*o se ve%n

e!!os<

- Con ()= $o!or re!$ionn ! e#erien$i e !

re!j$in.

- En ()= *o*entos e! % sit)$iones

#)een #r$ti$r est t=$ni$ e re!j$in.

SESIÓN Nº 23DIN$MICA DE %RUPO (Au!"#$%&'- &T'()*+ *,, .+)*,/'0 * 131 T.'.,( '7)'., ( 8*+ M9 ( M, R+)(,

D"#&!))! Antes e $o*enr ! sesin ebe*os $o*entr $on

!os !)*nosKs ! ne$esi e! n>e!o ()e toos

tene*os e ()e nos v!oren re$ono$n n)estros

rs/os #ositivos. Es $onveniente >$er en ! #irr

)n !ist $on !s s)/eren$is e !os !)*nosKs

:)os #or nosotrosKs<.A/r)#*os !os

!)*nosKs #or #rejs $ #erson ebe e$ir

s) $o*#eroK !o si/)ienteB

68

Page 69: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 69/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

-Un $r$ter%sti$ &%si$ ()e se *) /rb!e.

-Uno o os rs/os e ! #erson!i ()e sen

s)**ente /rb!es.

-Un o os $tit)es o #eri$is i/ns e *en$in.

Eje*#!os.

Cr$ter%sti$s &%si$sB A!t@ /)#@ ojos@ bo$@ nri

orejs@ *nos@ #e!oF bonito

R&#*!# +" ,"#!&)$+&+ S$%,/$& &$!#&

&*&+&)" &&&+!& !"+$"" $*"$!#&

 A$tit)es o #eri$isB ')en ib)jnte@ &)tbo!ist@

t!etF

9e #)ee s)/erir !os !)*nosKs ()e noten

!os $o*entrios e !os $o*#eros #r ()e !os !en

$)no !/n % no !es vn !s $oss *) bien.

 A9AM'LEA

Co*entre*os $on !os !)*nosKsB

-SPor ()= es i&%$i! #r *)$>os e nosotros >$er 

)n !bn e otr #erson

-SPor ()= ! *or% e !s #ersons son *)r+#is #r e#resr )n $o*entrio ne/tivo@ #ero

rr ve o n)n$ tienen n /rb!e ()e e$ir 

res#e$to otrs

-SC*o se >n sentio es#)=s e >ber o

re$ibio !s !bns

-SLes > $osto trbjo re!ir e! ejer$i$io

-Por !ti*o >b!re*os e !os senti*ientose#eri*entos

SESIÓN Nº 24

R4LLE9 PLAC1N8

Te*B Cont$to o$)!rH

Tenieno #resente e! Re$)er e ! V se*n e !

sesin nterior@ se/)i*os trbjno sit)$iones e

69

Page 70: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 70/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

$ont$to o$)!r. En sit)$in e Ro!!e-#!in/ $

!)*noK re#resentr+ !s si/)ientes sit)$ionesB

- A! s!)r )n $o*#ero.

-C)no entr*os o s!i*os e )n !)/r.

-C)no >b!*os e !/o $on !/n $o*#eroK.

-C)no ()ere*os j)/r o $o*#rtir !/o.

Los e*+s eben estr tentos ! &or* e

re!ir!o. C)no > ter*ino $ )no@ !os

$o*#erosKs s)/erir+n !o ()e !es > #re$io

$orre$to !o ()e no. 9e #)ee >$er )n #e()eo

res)*en en ! #irr e !os $o*#ort*ientos $orre

ABRIL-MA#O

 4*eti$os

Pro&)nir en e! $ono$i*iento

inter#erson!

2vore$er ! $o>esin ! )toesti*.

Crer sit)$iones e e*#t%

 A&rontr !os #rob!e*s e &or* ire$t

#oni=nose en e! !)/r e! otro.

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e !

e*o$in e ! envii !os $e!os.

Pr$ti$r t=$ni$s e re!j$in #r

*ejorr e! esto n%*i$o $or#or!.

Poner en #r+$ti$ nor*s e

$o*)ni$$in.

SESIÓN Nº 25

70

Page 71: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 71/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

 AUT404N0EPT4) :A!&beti$in e !s

e*o$iones<.

LA EN21D1A C L4S 0EL4S) -0uentos para sentir.

tomo 1) 7egoMa 1arrola) Ed) S)3)

RefleHiones)

SC*o $rees ()e se siente A!i$i ese ()e tiene

)n n)evo >er*nito

SPor ()= s)s *i/s no ! #)een $o*#rener

SQ)= !e i$e s) #re #r )r!

A!i$i se siente *ejor ! $ontr !o ()e !e #s.

C)no t tienes )n #rob!e*@ S9e !o $)ents

!/)ien SA ()i=n

9i tienes !/n >er*no #e()eo@ SC*o te

sentiste $)no #re$i

9i A!i$i &)ese t) *i/@ SQ)= !e ir%s #r

ni*r!

SEn ()= *o*entos e! $)ento se e*)estr ()e

tiene envii

Ss sentio envii e !/)ien !/)n ve SPor 

()=

1dentificamos la emoción / eHpresamos sus

caractersticas)

Present*os ! $rit e ! envii o !os $e!os.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ ojos $ejs

&r)n$ios@ *ir &ij *enor@ bo$rr)/ tens@ /esto e es#re$io o

es#e$tivo.

Los e*+s intentn #oner $r e envii.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s

$r$ter%sti$s.

Respuesta >isiológicaB

71

Page 72: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 72/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

N)estro $)er#o en /ener! tiene )n sens$in e

essosie/o@ nerviosis*o en&o. Los *s$)!os

est+n tensos@ e! $orn !te e #ris@ !os

*ovi*ientos son r+#ios o !entos en !/)nos $sos.

Respuesta 3otórica:

 A#re$en !os /estos &$i!es ini$os ntes@

>b!*os en )n tono !to br)s$o@ sobre too si nos

iri/i*os ! #erson $on ! ()e tene*os $e!os :en

!os $sos en ()e e*+s nos en&*os<. T*bi=n

#oe*os >b!r en vo bj *) r+#i@ :#r

()e!!os ()e se #onen tristes<. E! eseo e #oseer 

!/o@ #)ee !!e/r ! etre*o e robr!o #r tener!o@

sin e*br/o@ )n ve ()e se > $onse/)io no

se ese ve$es no se is&r)t.

Respuesta 0ogniti$a:

N)estros #ens*ientos son r+#ios@ obsesivos

sobre e! *is*o te*@ /irn en torno eseos e

!/o@ *irno !/o ()= tienen otros@ #ero $on

ren$or #or no tener!o nosotros. A *en)o se

#ro)$en #!brs e es#resti/ios >$i es

#erson.

Pre/)nt*os !os nios ()e #ens*ientos se !es

vienen ! $be $)no tene*os envii o $e!os

e !/)ien.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e ! envii e

$o!or *rrn. Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in

#oner! en )n #ne! ! !o e! no*bre e $

!)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si

tienen $e!os.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit

/rne e ! envii@ $o!ore #or nosotros@ !

i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in.

72

Page 73: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 73/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

SESIÓN Nº 26

D1N@310A DE 8RUP4 :A)to$ono$i*iento-

 A)toesti*<

-7a,ar m&gico. pg) <<I) Técnicas de din&mica degrupos) 3 del 3ar Romera

Desarrollo

Ne$esit*os ##e! $ontin)o ##e! >esivo.

Nos i*/in*os ()e entr*os en )n br one

> e too@ #ero este es )n br *+/i$o. C )no

#)ee $o/er ! $r$ter%sti$ ()e *+s eser% tener 

#)ee ejr ()e!!o ()e *enos !e /)st e s%*is*o. 9!o #oe*os entrr )n ve #r $o/er 

:$o!o$r e! ##e! en e! es#$io $orres#oniente e

()e!!o ()e eser%*os< ejr :$o!o$r e! ##e! en

e! es#$io $orres#oniente e ()e!!o ()e no nos

/)st e nosotros<

C nioK es$ribe en )n ##e! !o ()e ejr% en

otro !o ()e $o/er%@ #onieno s) no*bre en $

##e!.

Divii*os e! ##e! $ontin)o en os #rtesB COGER 5

DE;ARH. Des#)=s ()e $ )no > entro en e!

br $o/er ejr s) ##e! >re*os )n #)est

en $o*n.

5 ()e !os niosKs #)een tener $iert i&i$)!t

#r en)*err ()e!!o ()e ejr%n !o ()e $o/er%n

#oe*os )r!os@ si #revi*ente >$e*os )n

#e()e s*b!e es$ribi*os en ! #irr !/)ns

#!brs *oo e eje*#!o $!r+no!es e!

si/ni&i$o@ #r ()e e!!os #)en $o#ir !s ()e se

se*ejen $on s)s $r$ter%sti$s eseos #or 

eje*#!oB

COGERB *ist@ sin$eri@ /enerosi@

*or@ $o*#eris*os@ >onre@ e)$$in@

73

Page 74: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 74/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

*bi!i@ !e/r%@ >)*or@ inter=s@ $)riosi@

es&)ero@ et$.

DE;ARB en/o@ &!se@ e/o%s*o@

b)rri*iento@ en&o@ vio!en$i@ *!@ v/n$i@

#t%@ et$.

 A9AM'LEA

Re&!ein sobre !o o$)rrio@F ()= *e >

#re$io e! j)e/o@ $*o *e >e sentio@.. *e >e o

$)ent e !/)nos v!ores ()e ten% e&e$tos ()e

ebo $orre/ir@ !os $o*ento $on *is $o*#eros@

esto e $)ero o en es$)ero $on !o ()e >n

es$rito !/)nos e e!!os@ ()= sens$iones

e#eri*ent*osF

RELA=A016N

P)esto ()e >e*os #resento tres ti#os e

re!j$in@ e! t)torK #)ee #oner en #r+$ti$ tnto en

est sesin $o*o en !s si/)ientes e! ejer$i$io ()e

esee ()e *+s se j)ste s) /r)#o $!se.

SESIÓN Nº 2

D1N@310A DE 8RUP4 :E*#t%<

-Nos contamos un secreto.)

Desrro!!o

9entos@ en s*b!e@ #ens*os en !/n#rob!e* ()e >*os tenio )rnte ! se*n en

$!se o en !/o ()e nos *o!este e !/n

$o*#ero. E! j)e/o #)ee tener os vrintesB

#oe*os #rove$>r )n #rob!e* e !os !)*noKs

()e > #re$io en e! b)n e s)/eren$is@ o

ire$t*ente !/)ien $)ent e! #rob!e*.

 Antes e ini$ir ! s*b!e@ #or #rejs@ se

#resentn vo!)ntrios@ ()e s!r+n ! $entro

74

Page 75: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 75/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

$o*entr e! #rob!e* ()e se verb!i$e o se s()e

es$rito en e! ##e!@ se/n ! o#$in e!e/i.

Debe*os insistir en no r no*bres.

C )no e !os vo!)ntrios $o*entr+ e! #rob!e*

e&ener+ s) #ost)r@ no !s rones o

 j)sti&i$$iones tnto e! $o*#ort*iento $o*o e

()e!!o #or !o ()e est+ *o!esto. 9e trt e #onerse

en e! !)/r e! otro sin ser #rte i*#!i$ en e!

$on&!i$to@ e intentr reso!ver o $!rr i&eren$is.

Eje*#!o e sit)$ionesB

- 9ie*#re *e $o/e ! /o* sin #er*iso.

- D)rnte e! re$reo no *e ej trn()i!o.

- Me ()it e! bo$i!!o.

- C ve ()e #s #or *i !o *e #e/.

- N)n$ *e #rest s)s $oss sin e*br/o@ $o/e !s

*%s.

SESIÓN Nº 2!ROLLE- PLAYIN%

Te*B 0omunicación:

-Tono de $o, adecuado a la situación.)

En sit)$in e Ro!!e-#!in/ $o!o$*os os

$o*#erosKs en #osi$in e ini$ir )n

$onvers$in. ToosKs observ*os #restno

es#e$i! inter=s ! tono e vo )ti!io@ $)no

ter*inn@ e! resto e $o*#eros s)/ieren ()= se >

>e$>o bien ()= se > >e$>o *! s) #re$er.

Un e tetroH.

2rses $on istint enton$in :Observ*os

$*o )sno )n tono istinto e#res*os )n

inten$in )n e*o$in i&erenteB !e/r%@ sor#res@

en&o@ #er*isoF..<B

o e*os /no

75

Page 76: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 76/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

o Me !e/ro

o Q)= > #so

o Q)= *! s)erte

o Me #)ees #restr t)s j)/)etes@ #or &vor

o Peron@ no !o vo!ver= >$er *+s.

MA#O-$UNIO

 O;<(/'=+

I+"$& )&# &&"#$&# /#$&#

+" )& "%!$ +" )& u),&.D"#&!))& )& !$"$& +" u"#!#,!,$!# )!*!#

F&!"" )& !:"#$ ; )& &u!"#$%&.

C"& #$u&$!"# +" "%,&&

A<!& )!# ,!)"%&# +" <!%&+$"& ; !)!/+!#" " ") )u*& +")!!.

P&$& =$&# +" ")&&$ ,&&%"!& #u "#&+! &%$! ; !,!&).

P!" " ,/$& !%&# +"!%u$&$.

SESIÓN Nº 2"

 AUT404N0EPT4) :A!&beti$in e !s

e*o$iones<.

LA 0ULPA) -0uentos para sentir. tomo 1) 7egoMa1arrola) Ed) S)3)

Le$t)r e! $)ento -El cumpleaMos de Leire. #/.

",1

RefleHiones)

SC*o te /)st $e!ebrr t) $)*#!eos

SC*o te sientes $)no !/n *i/o no te invit !

s)o

SCono$es !/)ien $o*o O!ivi

76

Page 77: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 77/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

SC*o se siente Leire $)no se $)ent e ()e

> trto *! O!ivi

SC*o se siente O!ivi $)no Leire no ! invit

s) &iest

SC*o so!)$ion Leire e! #rob!e* $on O!ivi@

SEn ()= *o*ento e! $)ento !o ve*os

SC*o sbe*os ()e Leire se siente $)!#b!e

SA!/)n ve te >s sentio $)!#b!e #or !/o

C)=nt!o

1dentificamos la emoción / eHpresamos sus

caractersticas)

Present*os ! $rit e ! $)!#.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es /esto $bibjo@

$o*o e triste@ ojos $ejij)ntos@ *ir >)ii.

Movi*ientos $or#or!es $o*o e #reo$)#$in o

nerviosis*o. Nos #oe*os !!evr !s *nos !

brbi!! o ! bo$@ *ori=nonos !s )s.

Los e*+s intentn #oner $r e $)!#bi!i.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s

$r$ter%sti$s

Respuesta >isiológica:

N)estro $)er#o en /ener! tiene )n sens$in e

triste nerviosis*o. E! $orn !te e #ris@ #)ee

>ber sens$in e >o/o@ !os *ovi*ientos sonr+#ios o !entos se/n ! #erson. P)ee >ber 

s)or$in@ te*b!or@ #!ieF

Respuesta 3otórica:

 A#re$en !os /estos &$i!es ini$os ntes.

b!*os en )n tono bjo entre$orto. #o$o

!en/)je /est)!.

Respuesta 0ogniti$a:

77

Page 78: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 78/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

N)estros #ens*ientos son r+#ios@ obsesivos

sobre e! *is*o te*@ /irn en torno !o ()e

eber%*os >ber >e$>o@ n)estr i*#!i$$in o

$)!#bi!i #or !o s)$eio. A ve$es se #ro)$en

)to-j)sti&i$$iones &!ss sobre n)estro

$o*#ort*iento@ $on ! &in!i e $onso!rnos.

Pre/)nt*os !os nios ()e res#)ests :&isio!/i$@

*otri$ $o/nitiv< #ens*ientos se !es vienen

! $be $)no tienen senti*iento e $)!#.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e ! envii e

$o!or *oro.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in

#oner! en )n #ne! ! !o e! no*bre e $

!)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si

tienen ese senti*iento.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit

/rne e ! $)!#@ $o!ore #or nosotros@ !

i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in.

SESIÓN Nº 3#

D1N@310A DE 8RUP4 :A)to$ono$i*iento-

 A)toesti*<

-Alaan,a. pg) <?) Técnicas de din&mica de

grupos) 3 del 3ar Romera

Desrro!!oNe$esit*osB Troos e ##e! !+#i$es #r $

nioK@ ##e! $ontin)o rot)!ores.

Los niosKs se renen #or #rejs. 9e !es $

)no ##e! !+#i en e! ##e! es$ribenB os $oss

()e >$en bien@ )n !o/ro re$iente )n #e()e

&rse ()e !e /)str% ()e ijern e =!.

Por #rejs $o*entn !o es$rito e inter$*bin !os

##e!es. L)e/o@ en s*b!e@ se !evntn #or 

78

Page 79: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 79/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

#rejs@ #resentn re$o*ienn s) $o*#ero@

e&enieno !o ()e es$ribi en e! ##e!.

Des#)=s e ()e toos !os *ie*bros >n sio

#resentos@ $ )no #or+ $!rr $)!()ier 

in&or*$in $er$ e e!!osH.

Por eje*#!oB

- ;)e/o bien ! &tbo!. /o *) b)enos ib)jos.

:Coss ()e >/o bien<

- 5 *onto en bi$i$!et e os r)es sin ).

:Lo/ros<

- Me /)str% ()e ijern ()e so b)en *i/o.

:2rse<

Le%s ests &rses e! $o*#ero se is#one

re$o*enr!oB

Mi $o*#ero 2rn$is$o@ es )n b)en j)/or@

X()e i/o b)eno@ e! *ejorY@ $o*o e!ntero es

est)#eno. Este o > $onse/)io *eter ie

/o!es !os $ontrin$ntes.

 Ae*+s@ nos #)ee >$er !os $rte!es e !os

#rtios #or()e ib)j &nt+sti$*ente Yse/)ro

()e $on s)s ib)jos trere*os *+s #b!i$oY.

5 o*in ! bi$i$!et /rne@ s)s #res !o ejn

ir so!o ! #r()e $on ! bi$i$!et@ $on !o ()e

#oe*os >$er $rrers.

9ie*#re est+ is#)esto )rnos en e! e()i#o.Es tn &nt+sti$o@ ()e #ro#on/o ()e este o !o

no*bre*os *ejor *i/o e! $)rso. XPio )n

#!)so #r *i *i/o 2rn$is$o@ no os

e&r)r+Y

 A9AM'LEA

Co*entre*os !o ()e >n #renio $er$

e e!!os )rnte e! ejer$i$io. Co*o nos in&!)e e! ()e>b!en bien e nosotros. I*/inre*os $o*o nos ir%

79

Page 80: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 80/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

si $ ve ()e :&"%!# &)*! "$$%!# u ")!*$!

! & )!# !%,&"!# u&+! &) :&" &)*! )!#

")!*$&%!#. > ,! ") !&$! !%! !# #"$%!# #$

#!)! "$$%!# ! +&%!# $&#.

RELA=A016N

Contin)re*os re!ino ! sesin e re!j$in ()e

*+s se #roi*e !s $r$ter%sti$s e n)estro

/r)#o.

SESIÓN Nº 31

D1N@310A DE 8RUP4 :E*#t%<;)e/o e 9IKNOH

Desrro!!o

E! /r)#o se $o!o$ #or #rejs #!nte*os )n

serie e sit)$iones@ e *ner ()e )n *ie*bro e

! #rej se *)estr &vor@ no s)s rones@ e!

otro *ie*bro se *)estr en $ontr@ no !s s)s.

No v!e ins)!tr ni re$ri*inr o ver/onr !

$o*#ero #or ! $tit) ()e to*e. 9o!o se trt e

e#resr $o*#rener e! #)nto e vist e! otro

s)s rones.

Por eje*#!oB

- ije en vin.

- Ir e v$$iones ! $*#o.

- Ponerse #nt!ones !r/o o $ortos.

- G)str!e e! &tbo!.

Ls #re/)nts e! #ro&esorK@ eben ir iri/is ()e

tnto )no $o*o otro e#!i()e $o*o #iensn ()e se

siente s) $o*#ero si #)een entener s)s

ron*ientos.

Por eje*#!oB ije en vinH

80

Page 81: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 81/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

- Nio 1B Me /)st vijr en vin@ #or()e es r+#io

$*oo. Me en$nt ver !s $oss tn

#e()eits. Lo ()e *+s *e /)st es $)no e!

vin es#e/.

- Nio "B No so#orto e! vin@ *e *ieo. 9obre

too $)no es#e/@ *e entr !/o en ! brri/

*e #on/o #+!io tie*b!o. C)no *iro >$i

bjo #ienso !o !to ()e est*os@ #ienso en ()e

#or%*os *orir toos.

- Nio 1B E! vin es *) se/)ro@ > *)$>os *+s

$$ientes e $o$>e. Pero entieno $o*o te

sientes@ ! ver es ()e si !o #ienss s%F@ e!

vin v)e! *) !to es nor*! ()e e !/o =

*ieo. A *i t*bi=n *e )n $os()i!!eo $)no

es#e/.

- Nio "B Es ver ()e se ven bonitos #isjes.

Dis&r)tr% *+s e e!!os si no t)vier tnto *ieo.

 SESIÓN Nº 32ROLLE- PLAYIN%Tema: -8uarda un espacio entre la persona con la

%ue #alas  tH

En sit)$in e Ro!!e-#!in/ $o!o$*os os

$o*#erosKs en #osi$in e ini$ir )n

$onvers$in. ToosKs observ*os #restno

es#e$i! inter=s ! es#$io entre !os inter!o$)tores. 9iest*os *) $er$ *ntene*os ! vo bj

s)/iere ()e >b!*os en !

inti*i o $on $o*#eris*o@ sin e*br/o@ si

est*os $er$ n)estro tono e vo es !to n)estr

inten$in $o*)ni$tiv se #er$ibe $o*o *ennte.

9i *ntene*os !/)n istn$i@ #)ee s)/erir ()e

n)estr re!$in no es &!)i@ es #o$o &*i!ir@ ot*bi=n@ ()e $ono$e*os #o$o es #erson.

81

Page 82: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 82/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

Un e tetroHB

o Eje*#!i&i$r sit)$iones e ! vi $otiin

$*bino ! istn$i ! ()e >b!*os

:$)no >b!*os #r vris #ersons o s!o

#r )n@ $)no $ont*os !/o #rivo@

$)no #ei*os )n &vor@ $)no est*os

en&osF<.

o An!ir !s i&eren$is observsB

- C*o >b!*os $)no est*os $er$

$)no est*os !ejos.

- De ()= e#ene e! tono e vo ()e )se*os

! istn$iB e !o ()e ()ere*os $o*)ni$r@ e

! e*o$in ()e trns*iti*os@ e ! $on&in

()e tene*os $on !s #erson $on ! ()e

>b!*os.

- Observr si tene*os )n istn$i e

se/)riH $)no >b!*osF

82

Page 83: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 83/196

 1" EDUCACIÓN PRIMARIA

83

Page 84: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 84/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

2º E.PRIMARIA

84

Page 85: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 85/196

 SEPTIEMBRE-OCTUBRE Acogida:JUEGOS DE PRESENTACIÓNEL SEMÁ3ORO

SESIÓN 1 E! 5o!<.ra;o !ocoF6 E! rincón de !a ca!$a6

SESIÓN 2

En c!a"e4 con c!a"eF6 E! rincón de !a ca!$a

SESIÓN 3

A! tra5a/ar4 ;eno$ena!F6 E! $ateria! radiante e"t,F E! rincón de !a ca!$a

 

SESIÓN 4

Sancione"6 E! rincón de !a ca!$a E! "e$,;oro

OCTUBRE-NOVIEMBRE

E(ALUACIÓN INICIALASAM)LEA DIARIA

SESIÓN 5:

Adi'ina #8 "ienteF6 A"a$5!ea&Re;!e-ión6

SESIÓN !:

>C,!e" "on $i" e$ocione"?6

SESIÓN (:

>C,!e" "on $i" e$ocione"?6

SESIÓN .:A#T%NC%NCE*T%

ALEGRA: La ri"aF E! te"oro de Mad*F

NOVIEMBRE -DICIEMBRE

SESIÓN /

Mi ani$a! ;a'oritoF6 A"a$5!ea6

SESIÓN 1

La" e$ocione"

SESIÓN 11 La" e$ocione"

SESIÓN 12A#T%C%NCE*T%

TRISTE0A:La te$ida @ora de! recreoF

ENERO-FEBRERO

 SESIÓN 13A#T%C%NCE*T%

ENFAD%:E! o"o .r%ónF

 SESIÓN 14DIN$ICA DE GR#*%SA#T%C%N%CIIENT%

La E"tataF RELAJACIÓN

SESIÓN 15DIN$ICA DE GR#*%S

A#T%ESTIA

Ronda de caricia"F

 SESIÓN 1!DIN$ICA DE GR#*%S

C%#NICACIÓN

E! di"parateF

FEBRERO-MARZO

SESIÓN 1(A#T%C%NCE*T%

IED%:E! /arrón de !a c@inaF

 SESIÓN 1.DIN$ICA DE GR#*%SA#T%C%N%CIIENT%

E! ."anoF RELAJACIÓN

SESIÓN 1/DIN$ICA DE GR#*%S

E*ATA

E$pa$<a4 e$pat<a4 e$patodo"F Interca$5io de 'a"o"F

SESIÓN 2R%LLE*LA&INGC%#NICACIÓN

E! Con;erencianteFNor$a" de co$nicación

MARZO-ABRIL

SESIÓN 21:A#T%C%NCE*T%

LA +ERGBEN0A:

La @i"toria de Draco!inoSESIÓN 22

DIN$ICA DE GR#*%SA#T%ESTIA

La CartaF RELAJACIÓN

SESIÓN 23DIN$ICA DE GR#*%S

A#T%ESTIA

Lo" tre" "a!to"F

SESIÓN 24 R%LLE*LA&INGC%#NICACIÓN

Contacto oc!arF E! $ercadi!!oF

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

85

Page 86: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 86/196

ABRIL-MAYOSESIÓN 25

A#T%C%NCE*T%

EN+IDIA & CEL%S: Pap, ta$5i8n t'o n @er$anitoF

 SESIÓN 2!DIN$ICA DE GR#*%S

A#T%ESTIA

Caricia" 3<"ica"F

RELAJACIÓNSESIÓN 2(

DIN$ICA DE GR#*%SE*ATA

Dar * reci5ir a;ectoF

 SESIÓN 2.R%LLE*LA&ING

C%#NICACIÓN N% +ERAL

E"c!piendoF

MAYO-JUNIO

SESIÓN 2/A#T%C%NCE*T%

C#L*A: La ni%a #e no "e "ent<a $a!

cando acta5a $a!F

SESIÓN 3DIN$ICA DE GR#*%S

E-p!o"ión de! Ani$adorF

RELAJACIÓN SESIÓN 31:

DIN$ICA DE GR#*%SIRA

EHPRESANDO IRAF

SESIÓN 32R%LLE*LA&INGC%#NICACIÓN

EL QUE SE ENOJA PIERDEF

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

SEPTIEMBRE- OCTUBRE

86

Page 87: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 87/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

 A0481DA

Los objetivos esrro!!r en ests $)tro #ri*ers sesiones ser+nB

>a$orecer la integración grupal de los alumnos)

>omentar la eHpresión oral como medio para argumentar /

defender ideas)

0onstruir las normas de conducta del aula)

D)rnte !os *eses e se#tie*bre #rin$i#io se o$t)bre@ intentre*os

sentr !s bses #r ()e !os !)*nos se sientn #rte e )n /r)#o

#rt%$i#es e !o ()e ir+ o$)rrieno !o !r/o e! $)rso.

Pr e!!o@ en s*b!e e#!i$re*os ! i*#ortn$i e #ertene$er )n

$o!e$tivo@ e $ono$ernos sobre too e res#etrnos inivi)!*ente $o*o

/r)#o.

=UE84S DE PRESENTA016N

-E! bo!%/r&o !o$o

9entos en $%r$)!o@ se >$e )n #ri*er v)e!t en ! ()e $ )no se

#resent i$e s) no*bre )n $r$ter%sti$ #erson! #ositiv. En !

se/)n v)e!t@ se /irr+ )n bo!%/r&o@ $)no este se! )n j)/or@ otro

()e se ! !i/@ i$e e! no*bre ! $r$ter%sti$ e ! #erson ! ()e se!

e! bo!i. De este *oo@ se ir+ e! no*bre )n $)!i e toos !os

inte/rntes e! /r)#o.

Posterior*ente@ #!ntere*os ! #osibi!i e $rerB

Normas de conducta del grupoJclase: es i*#ortnte ()e s)rj !

ne$esi #or #rte e !os !)*nos e $rer )ns nor*s ()e nos

)en $)ir res#etr toos e intentre*os ()e !

e!bor$in e !s *is*s sen #or $onsenso.

Ls nor*s se esrro!!r+n #rtir e b!o()es /ener!es !)e/o

$ b!o()e in$!) $on)$ts *) $!rs@ &or*)!s en #ositivo

()e $on$reten *) es#e$%&i$*ente ! $on)$t $orre$t !o *is*o

o$)rrir+ $on !s sn$iones #revists@ ()e ser+n esrro!!s e!

87

Page 88: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 88/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

*is*o *oo ()e !s nor*s. :#re$er+n es/!oss *+s

e!nte<.

Un ve e!bors !s nor*s s)s $on)$ts@ se ir+n trbjno

)rnte too e! $)rso@ *einte Ro!!e-#!in/ *o!e*iento. 9etrt e es$eni&i$r ! $on)$t eseb!e $orre/ir ()e!!os

$o*#ort*ientos ()e en !/n *o*ento e s) eje$)$in no son e!

too $orre$tos.

=urado Popular: Intentre*os $onse/)ir ()e !os !)*nos se sientn

res#onsb!es e !s e$isiones ()e to*en s)*n !s

$onse$)en$is ()e se erivn e s)s $tos. Con ! *ei$in e!

#ro&esor@ en )ien$i #b!i$ :to ! $!se<@ !os $on&!i$tos#!nteos@ ser+n es$)$>os res)e!tos $on ) e !os

$o*#eros ()e no &or*n #rte e! $on&!i$to@ sirvi=nose e !s

sn$iones esrro!!s.

Rincón de la calma: 9e trt e $rer )n !)/r es#e$i! trn()i!o !

()e #)en ir !os nios sie*#re ()e ne$esiten $!* sosie/o #r

re$)#err e! e()i!ibrio interior ! sereni. Toos !os !)*nos

$ontrib)ir+n iser!o :&oto/r&%s@ ib)jos re!jntes@ revists@

!ibros #r $o!orer *+n!s@ et$.<

El sem&foro) 9e trt e )n estrte/i #r $n!ir !os $on&!i$tos

>$i e! i+!o/o. E! objetivo es ()e !os !)*nos@ ten/n sie*#re

#resente e &or* vis)!@ !os #sos ()e eben se/)ir #r $ontro!r 

s)s e*o$iones en e! $so e )n $on&!i$to.

Desrro!!oB

$e*os )nos sobre$itos@ $ )no $on e! no*bre e )n nio@ #rintro)$ir )n trjet vere. L trjet #or+ $*birse #or otr

*ri!! si e! $o*#ort*iento e! nio no > sio e$)o o #or 

)n roj@ si e! $o*#ort*iento > e ser sn$iono.

9 i e! !)*no *ejor s) $o*#ort*iento@ #or+ re$)#err ! trjet

vere.

Poe*os eje*#!i&i$r sit)$iones si/)ieno !os #sos e! se*+&oro.

88

Page 89: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 89/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

C ve ()e o$)rr )n $on&!i$to trbjre*os !os #sos e!

se*+&oro.

• 7u,ón de los sentimientos: C !)*noK@ e &or* #riv o no

s) no*bre@ intro)$ir+ en e! b)n@ e! re!to e !os #osib!es $on&!i$tos os)$esos /rb!es $*o se > sentio nte e!!os@ $on ! inten$in e

$o*#rtir!o $on !os $o*#eros@ b)s$r s) #oo $o*#rensin. 9e

*iten s)/eren$is sobre $)!()ier #rob!e* o $on&!i$to entre

$o*#eros@ o$)rrio en $!se@ #tio et$.

Un ve ()e est $tivi est= e#!i$ e i*#!nt@ se esrro!!r+

)n ve ! se*n@ e!i/ieno e! % ()e se #re&ier bien e! *is*o ()e

>/*os ! sesin e Inte!i/en$i E*o$ion!@ o $)!()ier % e !s*b!e iri.

SESIÓN Nº 1 :

Pr intentr $rer ! ne$esi e !s nor*s@ trbjre*os $on !

#resent$in #oer #oint e NORMA9 DE AULAH e ! /)% #r ! $onviven$i S C

cómo' Elaorada por el 0E1P 1saac Peral (>errol ()e e#!i$ e! #or ()= $*o e

!s nor*s e $onviven$i.

>tt#BKK.e).)nt.esK$entrosK$ei#is$#er!KnoeK3

Posterior*ente@ #rre*os trbjr e! #ri*er b!o()e e nor*s e

$on)$t. A *oo e eje*#!o@ #ro#one*os !s si/)ientesB

-31S 043PAKER4S+ L4 PR13ER4.

a $er ! &i! oren*ente   9)bir bjr sin *eterse e!nte e!

$o*#ero@ ni *o!estr!os.

c Contestr !os $o*#erosKs e &or* e$)@ sin r /ritos@ e$ir 

#!brots@ ni ins)!tr!os.

d 9o!)$ionr !os $on&!i$tos >b!no evitno !s #e!es.

e C)no ! #ro&esor@ e! #ro&esor@ o !/n $o*#eroK >b!@ /)r*os

si!en$io no !os interr)*#i*os.

f Res#etr e! t)rno e #!br !evntr ! *no #r >b!r.

89

Page 90: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 90/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

g Atener en $!se@ evitno >$er r)ios@ /estos@ soniosF()e interr)*#n

e! trbjo ! $on$entr$in e !os $o*#erosKs.

# Peir #er*iso #r $o/er $oss ()e no son n)estrs.

SESIÓN Nº 2 :

Intro)$i*os e! se/)no b!o()e e nor*s e $on)$t.

-04N212i34S 04N L4S 043PAKER4S.

a L!e/r #)nt)! $!se.

Q)erse sentos en s) !)/r !evnt+nose so!o $)no se ne$esrio.

c Des#!rse #or ! $!se sin $orreter.

d b!r en )n tono e vo bjo.

e Mntener s) es#$io !i*#io s% $o*o $o!borr ! !i*#ie e ! $!se.

f L!*r ntes e entrr #eir #er*iso.

g Abrir $errr ! #)ert $on $)io.

# Evitr trer objetos ()e no son #ro#ios e $!se :nvjs@ *vi!es@

#int!bios@ et$<.

i Peir #er*iso #r >$er !/o.

 * No >$er r)ios $on !s si!!@ *essF

SESIÓN Nº 3 :

Intro)$i*os e! ter$er $)rto b!o()e e nor*s e $on)$t.

TRA7A=A34S 3UC 71EN

a Ter*inr !s tres.

Evitr istrerse *ientrs se trbj.

c Atener !s instr)$$iones #r re!ir !s $tivies.

e Atener !s e#!i$$iones.

f Pre/)ntr sie*#re ()e !/o no enten*os@ sin *o!estr !os e*+s.

90

Page 91: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 91/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

g Trbjr $on inter=s #r ()e !os e*+s #)en t*bi=n #rener e

nosotros.

0U1D4 31 3ATER1AL

a Mntener e! *teri! e $!se en b)en esto !i*#io.

 Mntener !os trbjos !os $)ernos !i*#ios orenos

c Mntener !os istintos rin$ones e! )! !i*#ios orenos

d C)ir e! *teri! $o*n :!+#i$es@ /o*s@ s$#)ntsF< res#etr e! e

!os e*+s e()i#os.

SESIÓN Nº 4 :Trbjre*os !s sn$iones.

SAN014NES

Peir is$)!#s ! $o*#ero.

No !o es$)$>re*os ni #er*itire*os ()e >b!e.

Invitr!o ()e se siente se#ro e !os $o*#eros.

No tenr+ )rnte ese % nin/)n $tivi !terntiv.

E#resr #or es$rito ()= > >e$>o *! $o*o eber% >ber!o >e$>o #r

no r nie.

Es$ribir )n re&!ein sobre s) $o*#ort*iento.

Mntener )n tie*#o e re&!ein )rnte e! re$reo.

Ree*#!r !o ()e ro*# o bien rre/!r!o.

Ponerse e! !ti*o e ! &i!.

Orenr ! $!se.

Per*ne$er )n rto *+s en $!se.

Retirr e! objeto )n tie*#o eter*ino o ine&ini*ente

Ter*inr !s tres en $s.

Li*#ir !o ()e ens)$ie.

91

Page 92: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 92/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

Re#etir !os ejer$i$ios e &or* $orre$t.

$er $tivies etrs.

-EL SE3@>4R4.

9e e#!i$ ! $tivi se eje*#!i&i$n sit)$iones6

OCTUBRE-NOIEMBRE

E2ALUA016N 1N101AL

 9e re!ir+n !s #r)ebs e EALUACIÓN INICIAL t! $o*o #re$en en

!os neosB

- Crits sobre e*o$iones.- Cr#ets e &otos sit)$iones e*o$ion!es.

- Re/istros e ev!)$in.

Pro$ei*ientoB

9e *ostrr+ e &or* inivi)! !os !)*nos@ !s $rits !es

#re/)ntre*os SC*o est+ est $rit@ SC*o se sienteF@ notno $on

)n $r) en ! $si!! $orres#oniente si ! res#)est es $orre$t.

Pro$eere*os e i/)! &or* $)no #se*os tnto !s &otos $o*o !ssit)$iones e*o$ion!es.

ASA37LEA D1AR1A

9e $o*entr+ irio n)estro esto e +ni*o !s rones e! *is*o

:#or eje*#!oB esto triste #or()e >o >e #erio en ! $o*#eti$in<. Co*o !

#rin$i#io !os nios no est+n >bit)os $o*entr !s e*o$iones@ !es

)re*os en !s e#resiones@ &$i!it+no!es !s rones e s)s e*o$iones.

5 ()e est*os ! #rin$i#io@ #oe*os es#err tener ! *enos ! e*o$in e! !e/r% ! triste #r ini$ir e! #ro$eso e s*b!e iri.

4*eti$os

2vore$er ! inte/r$in /r)#!.

Desin>ibir ! /r)#o.

Des$)brir ()e !s e*o$iones nos $o*#n sie*#re.

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e ! e*o$in e !e/r%6

92

Page 93: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 93/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

SESIÓN Nº 5 :

D1N@310A DE 8RUP4 (=UE84

-Adi$ina %ué siente.) =uego cooperati$o / sociali,ación en el aula.

Pro$ei*ientoBEs )n j)e/o e #rejs@ en e! ()e !os j)/ores se #onen )no &rente

otro@ e intentn ivinr@ ()= e*o$in tiene e! otro se/n ! $r ()e #on/. E!

 j)/or A /esti$)! e *ner ()e re#resente )n e*o$in ()e@ e! j)/or '@

ten/ ()e ivinr !o ()e s) $o*#ero !e e#res. Un ve ()e e! j)/or '

> inter#reto ! e*o$in@ se inter$*bin !os ro!es.

 A9AM'LEA

-Re&!ein sobre !o o$)rrio@ $o*o *e >e sentioF.@ *e > /)stoF@*e ver/JenF.

-Q)= e*o$iones *e >n #re$io

SESIÓN Nº 6 :

!0UALES S4N 31S E34014NES'

<)9 LAS 0ARETAS

Pro$ei*ientoB

9e re#rten tres $rt)!ins $ nioK en )n tenr+n ()e ib)jr 

)n e#resin e en&o@ en otr e !e/r% en otr e triste. Pro#one*os

i&erentes sit)$iones ()e se #)en r !o !r/o e! % :!evntrse e !

$*@ ir ! $o!e/io@ $o*er@ >$er !os eberes@ j)/r en e! #r()eF< #ei*os !os !)*nos ()e se #on/n )n e !s tres $rets ()e re#resenten !

e*o$in ()e !es #ro)$@ re!ir ests $tivies.

)9 RefleHión / $erali,ación)

Pre/)ntre*os !os !)*nos ()= $ret >n e!e/io en !s istints

sit)$iones #!ntes !es #eire*os ()e no*bren ! e*o$in ()e

re#resent ! $ret ()e >n e!e/io #r e#resr i$> e*o$in.

93

Page 94: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 94/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

SESIÓN Nº  :

!0U@LES S4N 31S E34014NES'

<)9 La ruleta de las emociones

9e #ie !os nios ()e re$orten )n &!e$> )n $%r$)!o :()e estr+

se/*ento en istints e*o$iones< ib)jos en )n $rt)!in@ ()e se !es >

entre/o #revi*ente. 9e #ie es#)=s ()e $!ven@ $on )n t$>)e!@ !

&!e$> en e! $entro e ! $rt)!in. 9e #ro#one ()e se!en e! se/*ento e !

e*o$in ()e !e #ro)$en eter*ins sit)$iones@ $o*oB

-()e )n $o*#ero no $)*#! !s nor*s e )n j)e/o

-()e nie ()ier j)/r $on e!!os )rnte e! re$reo-()e !e )en so!)$ionr )n sit)$in ()e no #)en reso!ver so!os

-()e !e i/n !o bien ()e > re!io )n tre

-et$

SESIÓN Nº ! :

AUT404N0EPT4)

-LA ALE8RAH.

.La risa

Pei*os tres vo!)ntrios ()e re#resenten $on s) $r tres e*o$iones@

res#e$tiv*ente. A $ )no@ !e ire*os ! o%o ! e*o$in ()e !e

$orres#one re#resentrB triste@ en&o o !e/r%.

Peire*os ! resto e !)*nos ()e ienti&i()en !s e*o$iones ()e s)s

$o*#eros re#resentn ()e e#!i()en ()= /estos !es >n >e$>o

re$ono$er !s istints e*o$iones.

Nos $entrre*os enton$es en ()e ! e*o$in e ! !e/r%@ se

*ni&iest trv=s e ! sonris.

 -0uento para traa*ar la alegra..

-  Lectura del cuento E! tesoro e M.

>tt#BKK$)entos#ror*ir.$o*Kin&nti!esK$)entoKe!-tesoro-e-*i

94

Page 95: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 95/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

  Res)*ir 

- Reflexiones sobre el cuento.

SQ)= $rees ()e #ens M ()e en$ontrr% en e! $o&re

SC*o se sinti $)no no en$ontr !o ()e es#erb

SQ)= e$ii >$er M $on !o ()e en$ontr

SC*o !e >io sentir !o ()e en$ontr SPor ()=

SQ)= !e o$)rr% Mo!vorn

SQ)= $rees ()e >io M #r ()e Mo!vorn $*bir s)s e*o$iones

SC*o se sent%n !os #ersonjes $)no no ten%n &e!i$i

- Identificamos la emoción y expresamos sus caracter!sticas"

SC*o $rees ()e se sent%n Mi *o!vorn ! &in! e! $)ento

SQ)= $rees ()e sent%n en s)s $)er#os ! sentirse !e/res

S()= *ovi*ientos $rees ()e >$%n ! sentirse !e/res

SQ)= sientes t $)no est+s !e/re

SQ)= *ovi*ientos >$es t $)no est+s !e/re

91dentificamos %ué nos #ace sentir felices:

SQ)= $oss te >$en sentir &e!i

SQ)= $oss #)ees >$er t #r sentirte &e!i

SP)ees )r otros sentirse &e!i$es SC*o

SC*o $rees ()e te sentir%s ! )r otros ser &e!i$es

NOIEMBRE- DICIEMBRE

4*eti$os

 A)toes$)brir v!ores $reen$is #erson!es.

Inte/rr ! /r)#o.

Des$)brir ()e !s e*o$iones sie*#re nos $o*#n.

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e ! e*o$in e ! triste.

SESIÓN Nº " :

95

Page 96: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 96/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

ACTIVIDAD 2: REPRESENTACIÓN DE LA E>PRESIÓN FACIAL DE LATRISTEZA

Co!o$no )n #o*a transparente sobre ! $r e )n nio ()e *ni&ieste ()eest+ triste@ marcamos con un rotulador  ! e#resin.

Co*ent*os %ué cosas o situaciones les produce triste,a@ $*o sesienten $)no est+n tristes.

Los nios diu*an s) $r $)no est+n tristes.

Pei*os !os padres %ue rellenen una fic#a en ! ()e $o*enten %uésituaciones ponen triste a su #i*o  %ué #acen los niMos $)no est+ntristes :no $on&)nir $on en&os<.

Un ve re$o#i!s@ e!borre*os -el liro de la triste,aH@ ()e #or+n ver

!s &*i!is $ons)!tr en ! bib!iote$ e $!se.

SESIÓN Nº 1# :

;)e/os #r ! #irr i/it! sobre !s e*o$iones@ ienti&i$$in e e*o$ionesen istints $rs@ r)!et e e*o$iones

>tt#BKKevenbetter/*es.$o*Kj)e/os.#>#

 

SESIÓN Nº 11 :

96

Page 97: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 97/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

SESIÓN Nº 12 :

. L tristeB

A0T121DAD <: LA TR1STE5A

Observ*os fotos de personas alegres / tristes. Losnios identifican $*o se siente es #erson@ re!in #ipótesis e #or()=se sentir+n mir&ndose en un espe*o+ ponen una cara ()e e#rese triste.

Co!o$*os en $!se e! póster de la triste,a. Pei*os !os padres %ue encasa+ en colaoración con los niMos+ us%uen una foto e )n #erson()e est= triste@ #r #e/r! en =!.

Reali,amos fotografas en el aula@ $)no se #resenten o$siones en !s

()e !os nios se sientn tristes o $ontentos@ #r re!ir )n *ontje en Poer Point ! &in!@ e i*#ri*ir!s #r i!)strr e! -liro de la triste,a. ()ee!borre*os.

ENERO-FEBRERO

4*eti$os:

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e ! e*o$in e! en&o.

97

Page 98: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 98/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

 A)r $rer )n senti*iento #ositivo e s% *is*o #r re&orr !

)to-i*/en e $ #rti$i#nte.

Mostrr !s e*o$iones senti*ientos e *ner sertiv.

 Atrer ! ten$in sobre ! i*#ortn$i e ! $on&in !

es$on&in@ $o*o *ei e&ensiv en !s re!$iones

inter#erson!es.

To*r $ont$to $on !s t=$ni$s e re!j$in.

SESIÓN Nº 13 

E! En&oB

El niMo / los cla$os

Un $)ento #r $ontro!r e! *! /enio en !os nios

b% )n nio ()e ten% *)@ #ero ()e *) *! $r+$ter. Un %@ s) #re !eio )n bo!s $on $!vos !e ijo ()e $ ve ()e #erier ! $!*@ ()e =!

$!vse )n $!vo en ! $er$ e etr+s e ! $s.

E! #ri*er %@ e! nio $!v 3, $!vos en ! $er$. A! % si/)iente@ *enos@ s%$on !os %s #osteriores. W! nio se ib no $)ent ()e er *+s &+$i!$ontro!r s) /enio s) *! $r+$ter@ ()e $!vr !os $!vos en ! $er$.

 

98

Page 99: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 99/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

2in!*ente !!e/ e! % en ()e e! nio no #eri ! $!* ni )n so! ve se!o ijo s) #re ()e no ten% ()e $!vr ni )n $!vo en ! $er$. W! >b%$onse/)io@ #or &in@ $ontro!r s) *! te*#er*ento.

9) #re@ *) $ontento stis&e$>o@ s)/iri enton$es s) >ijo ()e #or $

% ()e $ontro!se s) $r+$ter@ ()e s$se )n $!vo e ! $er$.

 

Los %s se #sron e! nio #)o &in!*ente e$ir s) #re ()e >b%s$o toos !os $!vos e ! $er$. Enton$es e! #re !!ev s) >ijo@ e !*no@ >st ! $er$ e etr+s e ! $s !e ijoB

 

- Mir@ >ijo@ >s trbjo )ro #r $!vr ()itr !os $!vos e est $er$@ #ero

&%jte en toos !os /)jeros ()e ()eron en ! $er$. ;*+s ser+ ! *is*.

 

Lo ()e ()iero e$ir es ()e $)no i$es o >$es $oss $on *! /enio@ en&o *! $r+$ter@ ejs )n $i$tri@ $o*o estos /)jeros en ! $er$. 5 noi*#ort tnto ()e #is #ern. L >eri estr+ sie*#re !!%. 5 )n >eri&%si$ es i/)! ()e )n >eri verb!.

 

Los *i/os@ s% $o*o !os #res to ! &*i!i@ son verers jos ()ienes > ()e v!orr. E!!os te sonr%en te ni*n *ejorr. Te es$)$>n@$o*#rten )n #!br e !iento sie*#re tienen s) $orn bierto #rre$ibirte.

 

Ls #!brs e s) #re@ s% $o*o ! e#erien$i vivi $on !os $!vos@>i$ieron $on ()e e! nio re&!eionse sobre !s $onse$)en$is e s) $r+$ter.5 $o!or%n $o!oro@ este $)ento se > $bo.

1.- C)entoB ZE! nio !os $!vosZ :neo 1<

Cont= este $)ento se/)r+no*e e ()e !os #rti$i#ntes enten%n $#!br t=r*ino e! *is*o. En est #rte $onsiero ()e es i*#ortnteZr*tirZ e! re!to ()e t*bi=n ) !os nios nis ()e seintro)$n *ejor en e! ##e! e! #rot/onist.

 

".- Inter$*bio e i*#resiones re&!ein.

99

Page 100: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 100/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

Peir !os niosKs ()e re&!eionen sobre !/)n o$sin en ! ()e >ni$>o o >e$>o !/)n $os o&ensiv en $ontr e !/)ien e s) &*i!i@ *i/oso #ersons e s) entorno. Creo $onveniente ()e e! s)$eso revist $ierti*#ortn$i Ko intensi.

 

3.- Contr $ e#erien$i *ientrs se $!v )n $>in$>et en )n $rt)!in#e/ )n $or$>o.

C nioK $ontr+ e! s)$eso e!e/io@ trs >$er!o $!vr+ )n $>in$>et en! $rt)!in e! $or$>o. Toos !os niosKs eber+n $ontr s) #ro#ie#erien$i e en&o.

 

.- ZTor*ent e iesZ e so!)$iones !terntivs.

9e #ro#one ! /r)#o ()e vn /enerno so!)$iones !terntivs !sre$$iones e en&o ()e t)vieron e!!osKs o s)s $o*#erosKs.

Ejemplo de acceso de ira+ %lguien dijo que se en$adó mucho cuando su papá

no quiso dejarle jugar a la i y que en ese acceso de rabia lloró, pataleó y le

dijo tonto a su padre a gritos&

 

#eacciones alternati"as aportadas por los niños+ #espirar hondo y contar

hasta die', aguantarse, irse a su habitación hasta que se le pase el en$ado y

después hablar con su papá, etc&&&

En vris o$siones !os nios ijeron ()e $t)r%n i/)! !)e/o #eir%n#ern. XAten$inY Es *) i*#ortnte trbjr este s#e$to@ j)sto es !o ()e e!$)ento trt e e#!i$r@ s% ()e ebe*os $orre/ir $on$ien$ir !os nios()e!o *ejor es no tener ()e #eir #ern@ ebe*os #rener )to$ontro!rests re$$iones #r no >erir n)estros seres ()erios.

100

Page 101: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 101/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

 

.- 9$r Z!os $!vosZ $o*#robr vis)!*ente !os e&e$tos. Re&!ein.

 

C nioK@ ()itr+ )n $>in$>et e! #ne! e $or$>o *ientrs $o*ent*os)n e !s so!)$iones !terntivs ()e >e*os #enso #r s) e#erien$i$on$ret.

C)no toos >e*os ()ito )n $>in$>et no ()e nin/)n@ $ nioe*inr+ e! #ne! e $or$>o #r ver !os /)jeritos ()e !s o&enss >n$)so en !s #ersons !s ()e >e*os o.

 

L *or% e !os nios !o/rron !!e/r ! $on$!)sin e ()e esos /)jeritosre#resentbn !s $i$tri$es ()e nos ()en en e! $orn $)no !/)ien ()ien ()ere*os nos >$e ess $oss.

SESIÓN Nº 14 

D1 PATATA: Consiste en ()e !os nios #renn e#resr *einte /estos!s e*o$iones e !e/r%@ triste en&o. Ne$esitre*os )n $+*r e&otos. 9!en !os nios e )no en )no. Ini$*os ! nio ()e s!e ()=senti*iento tiene ()e re#resentr #r ! &oto. Mientrs ()e e! nio #os !e>$e*os ! &oto@ e! resto e ! $!se ebe ivinr e ()= senti*iento se trt.

101

Page 102: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 102/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

Un ve ienti&i$o@ !es #re/)nt*os en ()= sit)$iones se en$)entrn s%. A! &in!@ >$e*os tres &otos to ! $!seB )n en ! ()e est=n toos !e/res@en otr toos tristes en otr toos en&os.

SESIÓN Nº 15 

EL SE3A>4R4: Es )n $tivi ()e trtr e enser !os nios $ontro!r !os senti*ientos !os i*#)!sos. Ne$esitre*os tres /!obos #e()eos #or nioB)no rojo@ otro *ri!!o otro vere. 9ent*os !os nios en $%r$)!o !esentre/*os !os /!obos. Co*en*os $>r!no sobre !s rbietsB $*ore$$ionn $)no se en&n #or ()= si $onsi/)en !/o s%. Les e$i*os()e !o *ejor ()e #oe*os >$er $)no nos en&*os@ en !)/r e#t!ets@ es e#!i$r ()= es !o ()e ()ere*os #or ()=.

*os #oner!es sit)$iones ()e #)en #rovo$r!es en&o :#or eje*#!o@()e ()ier !/o no se !o $o*#ren@ ()e ()ier j)/r $on )n j)/)ete ()e enese *o*ento tiene otro nios@ et$.< #re/)ntr $*o re$$ionn e!!os enesos $sos.

Pei*os )n nio ()e res#on )n sit)$in. E! resto e !os nioseber+n v!orr s) re$$in en &)n$in e si se > #ro #ensr e intentrronr :en este $so ir+n *ostrno e! /!obo vere<@ si i$e !/o ()e ini()e()e se e*#ie en&r :ebe*os $o*#!i$r!e e! $so #r ()e re$$ione<@

en este $so *ostrr+n e! /!obo *ri!!o #r #re$)$in o si i$en ()e /ritno #t!en o !!orn >st ()e $onsi/)en !o ()e ()ieren@ !os nios *ostrr+n e!/!obo rojo e sto#@ ire*os entre toos $*o eber%*os intentr re$$ionr en esos $sos.

SESIÓN Nº 16

0uentos de cada emociónB 9on $)entos on!ine@ one #in$>s en $$)ento se vis)!in on!ine@ es#)=s viene )n &i$> #r re&!eionr sobre e!$)ento ! e*o$in ()e est*os trtno.

>tt#BKK.o$b)r/os.or/K$sj$KTMLK#roe$tosKe*o$ion!.>t*!

FEBRERO- MAR!O

SESIÓN Nº 1

102

Page 103: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 103/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

AUT404N0EPT4 :A!&beti$in e !s e*o$iones<.

EL 31ED4 -Un *arrón de la c#ina. #/. 1"1) -0uentos para sentir H to*o I.

'e/o Ibrro!. E. 9.M<.

Le$t)r e! $)ento H Un *arrón de la c#ina. #/. 13"

RefleHiones.

- SQ)= sent% e! jrrn $)no estb $on )n [) en s) $s

- SQ)= sent% $)no s)#o ()e !e ib vener

-SQ)= sinti $)no !e *etieron en ! boe/ e! br$o

-STe >s sentio t s% !/)n ve

-A !o !r/o e s) vi e! jrrn vive en istintos sitios est+ $on istintos

#ersonjes SCono$es !/)ien ()e > $*bio e #%s o e $s o ()e

> $*bio e $o!e/io vris ve$es

-SCrees ()e !os $*bios n *ieo SPor ()=

-SC*o se sinti e! jrrn $)no !o re/!ron ! rein e !os *res

-9i t &)ers o*in/o@ S()= >br%s >e$>o $on e! jrrn

-P)ees $ontin)r e! $)ento o $*bir ! #rte ()e ()iers. A()% tienes

es#$io #r es$ribir.

-P)ees #intr e! jrrn t! $o*o te !o i*/ins o ib)jr ! es$en e!

$)ento ()e *+s te /)ste.

Ienti&i$*os ! e*o$in e#res*os s)s $r$ter%sti$s.

Present*os ! $rit e! *ieo.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ ojos *) biertos o bien@ entornos

bo$ biert@ $ejs !evnts@ nos !!ev*os !s *nos ! bo$F o!ve*os ienti&i$r ! e*o$in en ! $r e !os e*+s.

A!/)nos niosKs #onen $r e *ieo !os istin/)i*os e !os e*+s.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s $r$ter%sti$s

Respuesta >isiológica:

N)estro $)er#o )n sobres!to@ nos tir*os ! s)e!o@ e! $orn nos !te

e#ris@ #oe*os te*b!r :!s *nos@ !os !bios@ too e! $)er#o<@ tene*os

103

Page 104: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 104/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

es$!o&r%os #or too e! $)er#o@ !/)ns #ersons !e s)n !s *nos@

#oe*os enroje$er o #!ie$erF

Respuesta 3otórica:

Crrers@ /ritos@ s!tos@ >b!r en vo !t o bj *) r+#io o bien ()e

no se nos entien n@ $on ! vo te*b!oros@ e!ev*os !os !bios@

entorn*os !os ojos@ tene*os )n ris nervios@ tens*os !os *s$)!os e !

$r@ $orre*os o en otros $so no #oe*os *overnos #or()e n)estros

*s$)!os est+n tensosF

Respuesta cogniti$a:

Pre/)nt*os !os nios ()e #ens*ientos se nos viene ! $be

$)no tene*os *ieo e !/o.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e! *ieo e $o!or *ri!!o.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in #oner! en )n #ne! ! !o e!

no*bre e $ !)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si tienen

*ieo.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit /rne e! *ieo@

$o!ore #or nosotros@ ! i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in

SESIÓN Nº 1!D1N@310A DE 8RUP4 :;)e/o<

-El gusano.  =uego cooperati$o / sociali,ación en el aula)  Mite

Gri/orobi!.

Desrro!!o

Es )n j)e/o ()e se re!i #or /r)#os e 6. Los $o*#eros e! /r)#o vn

$on !os ojos venos &or*no )n &i! s)jet+nose e !os >o*bros *enos

e! )!ti*o ()e si #)ee ver. E! )!ti*o #one s)s *nos sobe !os >o*bros e!

inviente #or *eio e !eves #resiones t+$ti!es !e v orientno /)ino en

s) *r$> !ibre #or e! es#$io estos vn #resionno ! e e!nte

&$i!itno ()e sortee !os obst+$)!os. Posterior*ente se invierten !os ro!es.

 A9AM'LEA

Re&!ein sobre !o o$)rrio@F ()= *e > #re$io@ $*o *e >e

sentio@.. *e > /)sto@ ()= sens$iones e#eri*ent*os en !os istintos

ro!es@ >e*os sentio inse/)riFRELA=A016N

104

Page 105: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 105/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

 Antes e e*#er ! sesin e re!j$inB

9ent*os !os niosKs en se*i$%r$)!o@ sobre !s !&o*bri!!s ()e

#revi*ente >e*os #re#ro.

Les e#!i$*os ()e v*os re!ir )n sesin e re!j$in. 9e vn

t)*br re!ir )n serie e instr)$$iones ()e !es vn )r en !

re!j$in.

Es$)$>r+n )n *si$ e &ono en ! ()e se $entrr+n *ientrs ()e no

oi/n ! vo e ! #ro&esor.

E! ejer$i$io e re!j$in $onsiste en tensr re!jr i&erentes #rtes e!

$)er#o.

Les e#!i$*os ()e es *) i*#ortnte ()e *nten/n !os ojos $erros

()e no to()en !os $o*#eros #or()e #or%n istrer!os.

1niciamos la sesión:

re*os )n re!j$in se/*entri@ ()e $onsiste re$ono$er

$on$ien$irse e !s i&erentes #rtes e! $)er#o@ sintieno s)s #)ntos e

$ont$to $on e! s)e!o s) #eso. E*#eno #or !s etre*ies ese

bjo >$i rrib ter*in*os en ! $be ! $r.

De n)evo $o*#*os ! re!j$in $on *si$ #ro#i #r !

o$sin.

T)*bos en e! s)e!o@ o$)#*os e! !)/r s)&i$iente@ ejno bstnte

es#$io entre )nos otros. Mntene*os #ierns bros etenios sobre e!

s)e!o !i/er*ente se#ros@ $on !s #!*s e !s *nos >$i rrib. Es

*ejor >$er!o $on !os #tos ()itos.

Cerr*os !o ojos vis es$)$>r *is instr)$$ionesB not*os $o*o

n)estro $)er#o est+ t)*bo etenio sobre e! s)e!o@ not*os $o*o

n)estro $)er#o to$ e! s)e!o@ nos *os $)ent ()e n)estr es#! se #oen e! s)e!o !o !r/o e vrios #)ntos@ so*os $ons$ientes e esos #)ntos

:#rte s)#erior e ! es#!F$er..<@ n)estr $be@ !s #ierns@ !os #ies@

to ! !on/it) e n)estros bros est+ sobre e! s)e!o@ not*os $o*o n)estro

$)er#o #es@ es $o*o si !/o nos e*#)jr sobre e! s)e!o.

N)estr *ente se $on$entr en !s #ierns@ senti*os $o*o $ ve

#es *+s not*os tos !os #)ntos e $ont$to $on e! s)e!o@ $o*o si se

&)ese >)nieno en e! s)e!o. Res#ir*os )n ve *+s es$ns*os.

105

Page 106: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 106/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

o!ve*os $o/er ire se/)i*os n)estro re$orrio #or e! $)er#o >or $

ve nos #es *s ! $er.

Distin/)i*os toos !os #)ntos e $ont$to e ! $er en e! s)e!o

se/)i*os >)ni=nonos en e! s)e!o.

Contin)*os #or ! $o!)*n vertebr!@ !s es$#)!s@ !os >o*bros

bj*os #or !os $oos. 9enti*os !os $oos en $ont$to $on e! s)e!o !s

e*s e !os eos.

Por !ti*o so*os $ons$ientes e ! #resin ()e ejer$e n)estr $be

sobre e! s)e!o. Centr*os ! ten$in en ! $be@ intent*os ejr n)estr

*ente en b!n$o@ re!j@ nos ej*os !!evr #or !s #!brs orenes ()e

nos vn no. Co/e*os ire nos ej*os >)nir en e! s)e!o #or()e

n)estro $)er#o se > v)e!to *) #eso.

C)no >e*os trbjo tos !s ons e! $)er#o@ >$e*os vris

res#ir$iones #ro&)ns@ !r/s trn()i!s :no *+s e tres<@ ej*os #sr 

)nos *in)tos *ientrs ()e es$)$>*os ! *si$. A $ontin)$in

s)ve*ente v*os no instr)$$iones #r ()e vn *ovieno !ent*ente

#rtes e! $)er#o@ brn !os ojos@ #r in$or#orrse@ #s*os e t)*bo

e !o sentos #or !ti*o e #ie@ too e!!o $on !entit)@ $ )no s)

rit*o :$)no est= #re#ro #r in$or#orrse<.

Con$!)sinB Poe*os >$er #re/)nts sobreB

Ls sens$iones ()e >n tenio :&r%o@ $!or@ >or*i/)eo@ #ese@ s)eo@

b)rri*ientoF<@ ntes@ )rnte es#)=s e ! sesin.

Pens*ientos ()e se !es >n venio ! $be :Sven #ersons@

&*i!ires@ $*o estbn esos &*i!ires@ ()= otrs i*+/enes >n tenio@ F

ern e #@ !e/r%<

Con ()= $o!or re!$ionn ! e#erien$i e ! re!j$in.En ()= *o*entos e! % sit)$iones #)een #r$ti$r est t=$ni$ e

re!j$in.

SESIÓN Nº 1"

*RESENTACIÓN DE LA E*ATA

106

Page 107: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 107/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

Pr #resentr ! e*#t%@ re#s*os ! #resent$in #oer #oint e

EMPAT8AH e ! /)% #r ! $onviven$i S C cómo' Elaorada por el 0E1P 1saac

Peral (>errol. >tt#BKK.e).)nt.esK$entrosK$ei#is$#er!KnoeK3

D1N@310A DE 8RUP4 :E*#t%<

EL INTERCAM'IO DE A9O9H

PROCE9O. 9e ini$i ! $tivi $on )n i+!o/o sobre !o ()e entene*os #orres#etr !os e*+s. Pr e!!o@ se #ie !os !)*nos ()e $o*enten !ssi/)ientes &ir*$iones n otrsB

Res#et*os !os e*+s $)noB

\ L!**os !os $o*#eros #or s) no*bre no #or e! *ote.

\ Es$)$>*os sin interr)*#ir.

\ No e*#)j*os #or !os #si!!os.

\ 9be*os /)rr )n se$reto.

\ !or*os ! &or* e ser e $ )no.

E! #ro&esorK invit !os !)*nosKs $o*#robr $*o se vive este v!or en e!/r)#o.

Pri*ero ini$ ()e se $o!o()en e #ie &or*no )n $%r$)!o es#)=s r+ $ )no $in$o vsos e #!+sti$o. Enton$es !es e#!i$ ()e eben entre/resos $in$o vsos@ si/)ieno )ns re/!s@ !os $o*#erosKs ()e *)estrn)n *or res#eto >$i !os e*+s. No se trt e )n vot$in@ sino e )nto* e $on$ien$i sobre ()i=nes $tn >bit)!*ente res#etno !osotros. Conviene ejr )n tie*#o #r ()e $ )noK #iense ()ien v entre/r s)s vsos@ #or ()=.

Ls nor*s e inter$*bio sonB\ e >$erse en si!en$io bso!)to.

\ Nie #)ee #eir ()e !e en !/n vso.

\ ()e re#rtir !os $in$o vsos.

\ 9e #)een entre/r *+s e )n vso ! *is* #erson :in$!)so toos<.

Ter*ino e! inter$*bio@ se #so )n i+!o/o sobre ! e#erien$i vivi.

 A!/)ns $)estiones ()e #)een )r sonB

107

Page 108: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 108/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

\ SC*o te >s sentio ! re$ibir vsos

\ STe > $osto e$iir ()i=n se !os bs

\ SPor ()i=n te >s e$iio #or ()=

\ SC*o #oe*os )rnos #r res#etrnos *+s !os )nos !os otros

O'9ERACIONE9. Con est $tivi se #ersi/)e ()e e! /r)#o to*e$on$ien$i e ()i=nes son !os !)*nosKs *+s v!oros #or sber res#etr !os e*+s.

SESIÓN Nº 2#

R4LLE 9 PLAC1N8

Te*B -0omunicación.)

EL CON2ERENCIANTEH

9e >$en /r)#os e #ersons. Un $o*#ero se $o!o$ e!nte e otros

$)tro *ientrs tiene ()e $ontr!es $)!()ier n=$ot ()e !e > #so

#ero tienen ()e *ntener ! ten$in e !os $o*#eros $o!o$os en &rente.

9i no !os *ir o no $onsi/)e s) ten$in !os $o*#eros se ir+n /$>no

es#$io #r ()e =! se = $)ent. Des#)=s inter$*birn !os ro!es.

Des#)=s e ! $tivi inter$*bi*os i*#resiones e!e*entos *+s

i*#ortntes e ! $o*)ni$$in.

 Anotre*os en ! #irr !s v!or$iones #ositivs ()e s)rjn. De >%

res)!tr+ )n e$+!o/o e nor*s e $o*)ni$$in ()e #resentre*os en

$rt)!in #r ()e toos !o #)en ver $!r*ente.

Re$or*os e! Re$)erH e!boro en 14@ :#re$e $o*o neo<@ es )ne$+!o/o e nor*s e $o*)ni$$inB

Mnt=n e! $ont$to vis)! $on ()ien >b!s. M%r!e !os ojos.

G)r )n es#$io entre ! #erson $on ! ()e >b!s t.

Es#er t) t)rno #r >b!r@ ej ()e ter*ine e e#resrse !)e/o >b! t.

Antes e >b!r #iens !o ()e vs e$ir@ or/ni t)s ies #ro$)r no

>erir nie $on t)s e#resiones.

Es$)$> tent*ente t)s $o*#erosKs.

C)i t) vo$b)!rio@ s= e)$o )s !s #!brs e$)s.

108

Page 109: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 109/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

RE>LEO16NB S9bes !o ()e es i!o/r

;)e/o e Ro!!B Un e tetroH.

9i tienes ()e #eir )n &vor@ S$*o !o >r%s

P!brs ()e #)ees )sr #r #eir &voresB /r$is@ *)$>s /r$is@ >

sio *) *b!e@ /r$is #or...@ /r$is ti...

Q)= &vores s)e!es #eir !os e*+sB

o Q)e *e )en >$er )n $+!$)!o o #rob!e*.

o Q)e *e ejen !/)n $os #r j)/r.

o Q)e *e ejen ser e! #ri*ero.

o Q)e se o e! ()e se en$r/)e e !/o.

o Q)e *e #resten !os $o!ores.

o Q)e *e /rven )n #e!%$)!@ vieoj)e/o...

o Otros...

E! #ro&esorK !s !ee )n #or )n e#!i$*os en ()= $onsisten@ $*o

ebe*os >$er!o #r ()e ! $o*)ni$$in se $orre$t@ #ro$)rno $)*#!ir

!s nor*s b+si$s ()e ntes >e*os e!boro en e! Re$)er.

Los niosKs eje*#!i&i$r+n !s sit)$iones@ r*ti+no!s.

MAR!O-ABRIL

 4*eti$os

Esti*)!r ! )to&ir*$in ! v!or$in #ositiv e !os e*+s.

2vore$er e! $ono$i*iento #ro#io e! e !os e*+s.

Mejorr ! $on&in ! $o*)ni$$in.

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e ! e*o$in e ! ver/Jen.

 A#rener *=toos e re!j$in #r $onse/)ir )n bienestr 

$or#or!

.

109

Page 110: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 110/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

SESIÓN Nº 21

 AUT404N0EPT4) :A!&beti$in e !s e*o$iones<.

- LA 2ER8EN5A) -0uentos para sentir. tomo 1) 7egoMa 1arrola) Ed)

S)3) - Le$t)r e! $)ento -La #istoria de Dracolino. #/. "61

RefleHiones.

-SC*o $rees ()e se siente Dr$o!ino $)no se b)r!n e =!

-SPor ()= s)s #res ()er%n ()e s)str !nr !!*s $o*o >$%n

toos !os r/ones

-C)no Dr$o!ino >b! $on ! L)n@ est !e ) #ensr S$ono$es !/)n#erson ()e te )e #ensr ti

-SPor ()= Dr$o!ino no se treve >$er !o ()e *+s !e /)st@ ()e es $ntr

-SPor ()= s)s #res !es ver/Jen ()e se ei()e $ntr

-9i t >or *is*o #)iers e!e/ir S()= es !o ()e *+s te /)st >$er

-9er i&erente ve$es res)!t i&%$i!. SCono$es !/)ien ()e se *)

i&erente !os e*+s@ SPor ()= es i&erente

-9i te #re$e #)ees $ontin)r ! >istori e Dr$o!ino o $*bir !/)n #rte

e! $)ento.

-Tienes )n es#$io one ib)jr Dr$o!ino t! $o*o t te !o i*/ines@ o

!/)n es$en e! $)ento@ $o*o #or eje*#!o $)no Dr$o!ino >b! $on !

L)n.

1dentificamos la emoción / eHpresamos sus caractersticas)

Present*os ! $rit e ! ver/Jen.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ $ejs !evnts@ ojos $si o$)!tos #or !s

*nos ()e $)bren ! $r@ *ir >$i bjo@ bo$ entrebiert.

Los e*+s intentn #oner $r e ver/Jen.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s $r$ter%sti$s

Respuesta >isiológica:

110

Page 111: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 111/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

sens$in e /rn in$o*oi@ essosie/o@ t)rb$in@ nerviosis*o@ r)bor 

intenso en !s *eji!!s .A ve$es e! $orn !te e#ris@ i&i$)!t #r rti$)!r 

#!brs@ te*b!or interno@ ve$es !os *s$)!os se tensn.

Respuesta 3itótica:

9o!e*os !!evrnos !s *nos ! $r #r o$)!trnos@ $o*o si s% no

nos vier nie. A ve$es nos resisti*os >b!r.

Respuesta 0ogniti$a:

Pens*os ()e no v*os >$er!o bien@ ()e v*os e&r)r !os

e*+s@ ()e !os e*+s #)een re%rse e nosotros v*os >$er e! ri%$)!o@

#ens*ientos #r evitr ! sit)$in.

Pre/)nt*os !os nios ()e #ens*ientos se !es vienen ! $be

$)no tienen ver/Jen.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e ! ver/Jen e $o!or ros.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in #oner! en )n #ne! ! !o e!

no*bre e $ !)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si sienten

ver/Jen.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit /rne e ! ver/Jen@

$o!ore #or nosotros@ ! i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in.

SESIÓN Nº 22

D1N@310A DE 8RUP4 :A)to$ono$i*iento<

-La carta.

PROCE9OBC )no se es$ribir+ )n $rt s% *is*o. Debe #re$er ()e !

$rt ! es$ribe !/)ien $ono$io. En e!! se est$n s#e$tos #ositivos o

ne/tivos@ #)ee in$!)so $ontrse !/)n n=$ot e >istori en ! ()e s!/

! !) !/o b)eno e =! *is*o.

 A $ontin)$in !s $rts se *eter+n en )n b)n sin &ir* ni re*itente. En

otr sesin $)no nos $ono$*os )n #o$o *+s :interesnte $)no

trbje*os ! e*#t% )toesti*< s$re*os !s $rts e! b)n ! r

entre toos intentre*os &ir*r! #or s) verero )tor. No es ne$esrio ()e

se#*os &in!*ente ()ien es e! )tor.

111

Page 112: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 112/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

O'9ERACIONE9B

 An!ire*os !s i&i$)!tes o no ()e en$ontr*os ! >b!r e nosotros

*is*os ! est$r n)estrs virt)es e&e$tos.

 A9AM'LEA

 An!ire*os si se v!orn !o s)&i$iente@ si se >n en$ontro $on *)$>s

i&i$)!tes e s$r v!ores #ositivos ne/tivos e $ )no.

SC)+!es ern *+s &+$i!es

RELA=A016NLO9 9ONIDO9 DE LA NATURALE]A.

*os re!ir )n re!j$in bs+nonos en !os i&erentes sonios ()e

v*os #er$ibieno e )n CD $on sonios *bient!es e ! nt)r!e@

v*os i$ieno !os !)*nos ()e se i*/inen vo!no esos !)/res ()e !es

trs#ort !os sonios ()e es$)$>n.

Poe*os e*#er $on e! sonio e )n ri$>)e!o $nti$os e #+jros $o*o si

&)ese )n bos()e en )n % so!eo #r !)e/o #sr ! sonios e !s o!s e

i*/innrnos ()e est*os en )n #! ()e $ono$n sin *+s r)ios ()e !os

e! *r. Nos en$ontr*os /)sto en ! #! #er$ibieno ! s)vi e !

ren e! $!or e! so! en ! $r.

Po$o #o$o v*os bjno e! tono e vo@ ej*os e >b!r@ ! ve

()e s)bi*os )n #o()ito e! vo!)*en e ! *si$. Psos )nos ie *in)tos@

bj*os e! vo!)*en e ! *si$ s)ve*ente e$i*os !os niosB - A>or

v*os *over !os #ies )n #o()itoF!s *nosF@ !s bri*os $err*osF@

nos estir*os si !o ne$esit*osF!ent*ente bri*os !os ojos@ nos *ove*os

)n #o()ito@ nos t)*b*os e )n !oF@ s)ve*ente nos sent*os $)no

()er*os nos !evnt*os.

Con$!)sinB Poe*os >$er #re/)nts sobreB

-Ls sens$iones ()e >n tenio :&r%o@ $!or@ >or*i/)eo@ #ese@

s)eo@ b)rri*ientoF<@ ntes@ )rnte es#)=s e ! sesin.

112

Page 113: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 113/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

-Pens*ientos ()e se !es >n venio ! $be :Sven #ersons@

&*i!ires@ $*o estbn esos &*i!ires@ ()= otrs i*+/enes >n

tenioF@ern e #@ !e/r%SC*o se ve%n e!!os<

- Con ()= $o!or re!$ionn ! e#erien$i e ! re!j$in.

- En ()= *o*entos e! % sit)$iones #)een #r$ti$r est t=$ni$

e re!j$in.

SESIÓN Nº 23DIN$MICA DE %RUPO (Au!"#$%&'

P!"%!# " !%? )&# &&# @u" "#$$"! " )& #"#$ &"$! ; #"

$"& +"#u$ @u$="# #! )!# ,!&*!$#&# +" +$:&# &&#.

Lu"*! +"#,u=# #" :&" u& ,"@u"& ""B$ #!" )!# +$<"""# &+"$!#

; &&"#$&# @u" :&& " "#&# &&# ; #$ )!# !%,&"!# "#/ +"

&u"+! ! "))&#.

-L4S TRES SALT4S.

')s$*os )n es#$io *#!io. Pei*os ()e se #resenten tres #ersons

vo!)ntris.

Un e e!!s se $o!o$ e #ie $on !os #ies j)ntos. Co!o$*os )n se! en !

#)nt e s)s #ies !e #ei*os ()e ivine >st one $ree ()e !!e/r+

no )n s!to &)erte $on !os #ies j)ntos sin to*r $rrer.

Co!o$*os )n se! en e! !)/r one ijo ()e !!e/r%. A>or se $on$entr

s!t. Pone*os )n *r$ en e! !)/r one !!e/ron !s #)nts e s)s #ies.

 An!i*os !o s)$eio@ $*o &)e ! #revisin@ n!i*os e! res)!to e!

s!to !o ()e s)$ei *ientrs tnto. Re#eti*os !o *is*o $on !s otrs os

#ersons vo!)ntris.

9i > tie*#o e! /r)#o !o $onsier interesnte@ #)ee ser $onveniente

re#etir ! *is* $tivi !s tres #ersons e n)evo. A ve$es s)$een $oss

sor#renentes.

113

Page 114: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 114/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

 An+!isisB 2in!*ente n!i*os ! )ti!i e ! $tivi. SQ)= >e*os

es$)bierto SQ)= $on$e#to tene*os e nosotrs *is*s SQ)=

e#e$ttivs SNos #one*os *ets in!$nb!es O nos /)st tirr !o !to.

En otr o$sin #onre*os en #r+$ti$ )n versin i&erente en ! $)!@ os

#ersons /rrn #or !os bros ! ()e v s!tr !e )n en e! s!to.

S !!e/o *+s !ejos SEs )n eje*#!o e trbjo $oo#ertivo SNos >e*os

sentio i&erentes ! s!tr@ $on *+s o *enos se/)ri SEn$ontr*os

!/)n re!$in $on esti!os e $oo#er$in en ! vi re! SQ)= ne$esit*os

#r ()e e! trbjo $oo#ertivo se e&i$....

 A9AM'LEACo*entre*os $on !os !)*nosKsB

-SPor ()= es i&%$i! #r *)$>os e nosotros >$er )n !bn e otr

#erson

-SPor ()= ! *or% e !s #ersons son *) r+#is #r e#resr )n

$o*entrio ne/tivo@ #ero rr ve o n)n$ tienen n /rb!e ()e e$ir 

res#e$to otrs

-SC*o se >n sentio es#)=s e >ber o re$ibio !s !bns

-SLes > $osto trbjo re!ir e! ejer$i$io

-Por !ti*o >b!re*os e !os senti*ientos e#eri*entos

SESIÓN Nº 24

R4LLE9 PLAC1N8

Te*B Cont$to o$)!rH

EL MERCADILLOH9e is#onen 6 $o*#eros &or*no i&erentes #)estos en ! $!se@ !os

$)!es tienen ()e intentr trer ! resto e $o*#eros ()e >$en e

$!ientes $onven$er!es ()e tienen ()e $o*#rr s) #ro)$to.

Tienen ()e e!borr !/n ti#o e es!o/n e in$!)so inventrte !os #ro)$tos

()e ()iern vener.

9e >$e )n tn se $*bin !s #ersons e !os #)estos.

114

Page 115: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 115/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

 A! &in!ir es#)=s e ()e #sen toos #or !os os ro!es e veneor

$!iente se re!i )n re&!ein e ()ien > tenio *ejor $o*)ni$$in *ejor 

$ont$to vis)! $on e! resto e !os $o*#eros.

ABRIL- MA#O

SESIÓN Nº 25

 AUT404N0EPT4) :A!&beti$in e !s e*o$iones<.

LA EN21D1A C L4S 0EL4S) -Pap& tamién tu$o un #ermanito.

Ca9acrica9acraC C7n9os In?an9i<sm Cana< d yo797

RefleHiones)

SC*o $rees ()e se siente e! nio ()e $)ent ! >istori

SPor ()= $rees ()e est+ $ontno est >istori

Los nios e! $)ento@ se *eten en *)$>os #rob!e*s. SC*o $ts t)

$)no tienes )n #rob!e* S9e !o $)ents !/)ien SA ()i=n

9i tienes !/n >er*no #e()eo@ SC*o te sentiste $)no #re$i

9i e! nio e ! >istori &)ese t) *i/o@ SQ)= !e ir%s #r ni*r!o Ss sentio envii e !/)ien !/)n ve SPor ()=

1dentificamos la emoción / eHpresamos sus caractersticas)

Present*os ! $rit e ! envii o !os $e!os.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ ojos $ejs &r)n$ios@ *ir &ij

*enor@ bo$ rr)/ tens@ /esto e es#re$io o es#e$tivo.

Los e*+s intentn #oner $r e envii.Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s $r$ter%sti$s.

Respuesta >isiológicaB

N)estro $)er#o en /ener! tiene )n sens$in e essosie/o@ nerviosis*o

en&o. Los *s$)!os est+n tensos@ e! $orn !te e #ris@ !os *ovi*ientos

son r+#ios o !entos en !/)nos $sos.

Respuesta 3otórica:

115

Page 116: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 116/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

 A#re$en !os /estos &$i!es ini$os ntes@ >b!*os en )n tono !to

br)s$o@ sobre too si nos iri/i*os ! #erson $on ! ()e tene*os $e!os

:en !os $sos en ()e e*+s nos en&*os<. T*bi=n #oe*os >b!r en

vo bj *) r+#i@ :#r ()e!!os ()e se #onen tristes<. E! eseo e

#oseer !/o@ #)ee !!e/r ! etre*o e robr!o #r tener!o@ sin e*br/o@

)n ve ()e se > $onse/)io no se ese ve$es no se is&r)t.

Respuesta 0ogniti$a:

N)estros #ens*ientos son r+#ios@ obsesivos sobre e! *is*o te*@

/irn en torno eseos e !/o@ *irno !/o ()= tienen otros@ #ero $on

ren$or #or no tener!o nosotros. A *en)o se #ro)$en #!brs e

es#resti/ios >$i es #erson.

Pre/)nt*os !os nios ()e #ens*ientos se !es vienen ! $be $)no

tene*os envii o $e!os e !/)ien.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e ! envii e $o!or *rrn.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in #oner! en )n #ne! ! !o e!

no*bre e $ !)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si tienen

$e!os.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit /rne e ! envii@

$o!ore #or nosotros@ ! i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in.

SESIÓN Nº 26

D1N@310A DE 8RUP4 :A)to$ono$i*iento-A)toesti*<

CARICIAS 3+SICAS

O';ETIOB

I. Enser r re$ibir ten$iones $ri$is.

II. 2$i!itr e! #ro$eso e #rener $*o re$$ion $ #erson nte )n

bo*breo e sens$iones t+$ti!es.

TAMA^O DE GRUPOB

116

Page 117: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 117/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

I!i*ito@ #ero ivisib!e en s)b/r)#os e seis.

TIEMPO REQUERIDOB

De 60 70 *in)tos.

LUGARB

Un s!n s)&i$iente*ente *#!io sin obst+$)!os ()e #er*it !os

#rti$i#ntes re!jrse.

DE9ARROLLOB

I. E! instr)$tor #ie !os #rti$i#ntes ()e &or*en s)b/r)#os e seis *ie*bros

se $o*oen istrib)=nose $*o*ente en too e! s!n.

II. Des#)=s e#!i$r+ ()e ! e#erien$i e! *sje en /r)#o invo!)$rsenti*ientos e $on&in #renije #r !o/rr bnonr !s

sens$iones e ri/ie@ e est *ner@ $ #rti$i#nte se >r+ *+s

$ons$iente e s% *is*o@ e s) tern)r s)s senti*ientos@ $er$ e r

re$ibir &e$to.

III. E#!i$ t*bi=n@ ()e $ #rti$i#nte re$ibir+ *sje #or #rte e !os

otros *ie*bros e s) s)b/r)#o. E! *sje )rr+ e! *is*o tie*#o #r

$ )no :e 1 *in)tos<.

I. Un #rti$i#nte se $ostr+. Los e*+s r+n e! *sje. Uno se ei$r+

! $be@ otros os $ *no otros os $ #ie. Mientrs e!

#rti$i#nte re$ibe s) *sje@ !s #osi$iones no se rotr+n@ sino >st $*bir 

e #erson. Es *) i*#ortnte s)brr ()e eben intentr *ostrr inter=s

$rio $on e! $ont$to. E! #rti$i#nte ()e re$ibe e! *sje eber+ $errr !os

ojos trtr e !ejr s) ri/ie@ re!jrse is&r)tr e! *sje !s

sens$iones t+$ti!es ()e =ste /enere.

. E! instr)$tor visr+ !os e*+s *ie*bros e! s)b/r)#o $)no > !!e/o

e! *o*ento e rotr !s #osi$iones !reeor e s) $o*#ero.

I. L is$)sin se #)ee !!evr $bo entre *sje *sje@ )n()e

e&e$t)r! $)no toos >n #ro#or$iono re$ibio *sje es *+s

re$o*enb!e.

II. D)rnte ! is$)sin es $onveniente $on$entrrse en !os si/)ientes #)ntosB< C)no se re$ib% *sjeB SC)+!es ern s)s senti*ientos S9e sintieron

117

Page 118: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 118/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

in$*oos en !/n *o*ento SC)+no SC*o s)#erron este

senti*iento SPer$ibieron !os *sjists tiernos $riosos SQ)= sintieron

! re$ibir *sje en tntos !)/res ! *is*o tie*#o b< C)no se b

*sjeB SQ)= sintieron ! *sjer )n $be@ o )n #ie@ o )n bro SQ)=

i&eren$is notron se/n s) sit)$in SQ)= #ensron sintieron *ientrs

e&e$t)bn e! *sje SC*o trtron e *ostrr s) $rio $)io $< En

/ener!B SEst)vieron *+s $*oos no o re$ibieno *sje SPor ()=

SQ)= #renieron $er$ e )stees !os otros #rti$i#ntes

RELA=A016N

P)esto ()e >e*os #resento tres ti#os e re!j$in@ e! t)torK

#)ee #oner en #r+$ti$ tnto en est sesin $o*o en !s si/)ientes e!

ejer$i$io ()e esee ()e *+s se j)ste s) /r)#o $!se.

SESIÓN Nº 2

D1N@310A DE 8RUP4 :E*#t%<

DAR C RE0171R A>E0T4

O';ETIOB

iven$ir !os #rob!e*s re!$ionos $on r re$ibir &e$to.

TAMA^O DE GRUPOB

I!i*ito.

TIEMPO REQUERIDOB

Treint *in)tos.

MATERIALB

P#e! !+#i.

LUGARB

Un s! s)&i$iente*ente *#!i $on si!!s@ #r $o*or toos !os

*ie*bros #rti$i#ntes.

DE9ARROLLOB

118

Page 119: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 119/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

I. E! instr)$tor #resent e! ejer$i$io@ i$ieno ()e #r ! *or% e !s

#ersons@ tnto r $o*o re$ibir &e$to@ es s)nto *) i&%$i!. Pr )r

!s #ersons e#eri*entr ! i&i$)!t@ se )s )n *=too !!*o

bo*breo intenso.

II. Ls #ersons e! /r)#o ir+n ! #erson ()e es e! &o$o e ten$in toos

!os senti*ientos #ositivos ()e tienen >$i e!!. E!! so!*ente oe.

III. L intensi e ! e#erien$i #)ee vrir e i&erentes *oos@

Probb!e*ente@ ! *ner *+s si*#!e es >$er s!ir ! #erson en $)estin

e! $%r$)!o ()er e es#!s ! /r)#o@ es$)$>no !o ()e se i$e. O #)ee

#er*ne$er en e! /r)#o !e >b!n ire$t*ente.

I. E! i*#$to es *+s &)erte $)no $ )no se $o!o$ e!nte e ! #erson@

! to$@ ! *ir !os ojos !e >b! ire$t*ente.

. A! &in! >br+ inter$*bio e $o*entrios $er$ e ! e#erien$i

SESIÓN Nº 2!ROLLE- PLAYIN%

Te*B 0omunicación no $eral

-ES0ULP1END4.

UNA EOPRES16N DE SENT131ENT4S

O';ETIOB

I!. Pro#or$ionr )n *eio no verb! #r ! e#resin e senti*ientos >$i

otr #ersons.

II!. Pro*over )n retro!i*ent$in ! $on)$t inivi)!.

TAMA^O DEL GRUPOB De seis o$e #rti$i#ntes.

TIEMPO REQUERIDOB C)rent $in$o *in)tos #roi**ente.

MATERIALB Un >oj e ##e! o e $rtn e $)no *enos $*. _ 60 $*.

119

Page 120: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 120/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

LUGARB

Un $)rto $*oo no *) /rne ie!*ente e! $)rto one >n !!evo

$bo s)s re)niones. Toos !os #rti$i#ntes in$!)eno ! instr)$tor se sientn

&or*no )n $%r$)!o.

DE9ARROLLOB

I. En !o ()e se i!)str ()%@ ! interven$in e ! es$)!t)r ! intro)$e e!

instr)$tor $o*o #rte e ! inter$$in e ! vi e! /r)#o. 9i e! instr)$tor 

not ()e )n #rti$i#nte tiene i&i$)!t #r e#resr s) senti*iento otr

#erson ()e est $on)$t est+ inter&irieno $on e! inivi)o o $on e!

&)n$ion*iento e! /r)#o@ !e #ie ! #erson ()e ne$esit e#resr s)s

senti*ientos@ ()e se #on/ en e! $entro e! $%r$)!o $on e! otro #rti$i#nte. E!

#rti$i#nte >$i e! $)! eben e#resr !os senti*ientos :A< se !e #ie ()e

s)* e! ##e! e es$)!t)r ! #rti$i#nte ()e e#resr+ s)s senti*ientos

:'<@ s)*ir+ e! ##e! e es$)!tor.

II. E! instr)$tor se! Z'Z ()e >/ )n es$)!t)r $on ZAZ@ ! $)! re&!eje !

&or* en ()e ' !o sient =! s) $on)$t. Debe r!e A ! e#resin &+$i!@!os /estos ! #ost)r e! $)er#o ()e i!)strr+n ! retro!i*ent$in. 9e #ie

 A *ntener ! #osi$in es#)=s e ()e ' ter*ine.

III. L)e/o ini$ ' ()e se es$)!# s% *is*o en re!$in s)s senti*ientos

sobre ' *ntener es #osi$in. $e ()e A ' re&!ejen $on s) #osi$in@ s)

re!$in $on e! otro. 9i A o ' no *ntienen ! #osi$in@ e! instr)$tor !e #ie

otro #rti$i#nte $t)r $o*o Zob!eZ #r re$orr /estos@ #ost)rs o

e#resiones.

I. E! instr)$tor@ )sno ! >oj e ##e! o $rtn $o*o )n es#ejo i*/inrio@

!o *)eve !reeor e !s estt)s A ' !e #ie A@ ()e es$rib !o ()e ve

en e! es#ejo@ >b!no #ri*ero e s% *is*o !)e/o es$ribieno '. Esto se

re#ite $on '. E! instr)$tor #)ee j)str e! es#ejo i*/inrio si A o ' est+n

#erieno !/n &$tor i*#ortnte e ! estt).

120

Page 121: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 121/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

. L)e/o e! instr)$tor !es #ie A ' ()e v)e!vn s) #ost)r ori/in!. Los

) >b!r sobre ! e#erien$i@ is$)tieno !s *otiv$iones !os

senti*ientos e ' ! es$)!#ir A !os ()e t)vo =ste )rnte ese tie*#o. Le

#)ee #eir ! /r)#o ()e s)/ier !/)ns $on)$ts i*#ortntes ()e A ' no

trtron.

ARIACIONE9B

I. 9i e! instr)$tor !o $ree e$)o@ #)ee #eir!e ' ()e v)e!v es$)!#ir A

s% *is*o en ! &or* en ()e !e /)str% ()e &)er ! re!$in.

II. E! instr)$tor #)ee ()erer )sr est interven$in #r trbjr sobre !/)nos

te*s re&erentes ! /r)#o entero@ #ii=no!e os #rti$i#ntes ()e i!)stren

ese te* *einte ! t!! e es$)!t)rs@ ()e e! /r)#o &ir*e o nie/)e es

#er$e#$in e! te*.

III. E! instr)$tor #)ee #eir!e ! /r)#o ()e )e *oe!r ! i*/en e!

/r)#o@ e! =n&sis@ e! >)*or@ et$. Un #rti$i#nte se #one ! $entro e! $%r$)!o

$ )no e !os #rti$i#ntes@ #or t)rno@ *oi&i$ ! es$)!t)r >st ()e eist

)n $onsenso no verb! e ()e ! estt) re#resent ! /r)#o $o*o es.

I. Otr #osibi!i ser% e! es$)!#ir in*eit*ente es#)=s e )n

e#erien$i e #rejs #r #er*itir!es !os os i!)strr e! $re$i*iento e s)

re!$in $o*o res)!to e! ejer$i$io.

. Toos !os #rti$i#ntes #)een #sr #r >$er ! estt) e! /r)#o. Ls

#osi$iones re!tivs e !os inivi)os #)een is$)tirse en t=r*inos e

s)b/r)#os e $o>esin.

MA#O-$UNIO

 O;<(/'=+

I+"$& )&# &&"#$&# /#$&# +" )& "%!$ +" )&u),&.

D"#&!))& )& !$"$& +" u"#!# ,!,$!# )!*!#

F&!"" )& !:"#$ ; )& &u!"#$%&.

121

Page 122: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 122/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

C"& #$u&$!"# +" "%,&&

A<!& )!# ,!)"%&# +" <!%& +$"& ; !)!/+!#" " "))u*& +") !!.

P&$& =$&# +" ")&&$ ,&& %"!& #u "#&+!

&%$! ; !,!&).P!" " ,/$& !%&# +" !%u$&$.

SESIÓN Nº 2"

 AUT404N0EPT4) :A!&beti$in e !s e*o$iones<.

LA 0ULPA) -La niMa %ue no se senta mal cuando actuaa mal.

>tt#sBKK.o)t)be.$o*Kt$>v`9aRe$Ne5RI  e Mrie Leiner :Cn!

5o)t)be<

RefleHiones)

SCono$es !/)ien $o*o ! ni e! $)ento

SC*o se siente ! ni e! $)ento $)no se $)ent e ()e > trto

*! !os e*+s

SC*o so!)$ion ! ni s)s #rob!e*s SEn ()= *o*ento e! $)ento !o

ve*os

SC*o sbe*os si ! ni se siente $)!#b!e

SA!/)n ve te >s sentio $)!#b!e #or !/o C)=nt!o

1dentificamos la emoción / eHpresamos sus caractersticas)

Present*os ! $rit e ! $)!#.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es /esto $bibjo@ $o*o e triste@ ojos

$ejij)ntos@ *ir >)ii. Movi*ientos $or#or!es $o*o e #reo$)#$in o

nerviosis*o. Nos #oe*os !!evr !s *nos ! brbi!! o ! bo$@

*ori=nonos !s )s.

Los e*+s intentn #oner $r e $)!#bi!i.

Present ! e*o$in@ re$ono$e*os s)s $r$ter%sti$s

Respuesta >isiológica:

122

Page 123: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 123/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

N)estro $)er#o en /ener! tiene )n sens$in e triste nerviosis*o. E!

$orn !te e #ris@ #)ee >ber sens$in e >o/o@ !os *ovi*ientos son

r+#ios o !entos se/n ! #erson. P)ee >ber s)or$in@ te*b!or@ #!ieF

Respuesta 3otórica:

 A#re$en !os /estos &$i!es ini$os ntes. b!*os en )n tono bjo

entre$orto. #o$o !en/)je /est)!.

Respuesta 0ogniti$a:

N)estros #ens*ientos son r+#ios@ obsesivos sobre e! *is*o te*@

/irn en torno !o ()e eber%*os >ber >e$>o@ n)estr i*#!i$$in o

$)!#bi!i #or !o s)$eio. A ve$es se #ro)$en )to-j)sti&i$$iones &!ss

sobre n)estro $o*#ort*iento@ $on ! &in!i e $onso!rnos.

Pre/)nt*os !os nios ()e res#)ests :&isio!/i$@ *otri$ $o/nitiv<

#ens*ientos se !es vienen ! $be $)no tienen senti*iento e $)!#.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e ! envii e $o!or *oro.

Meter ! $rit $o!ore en ! $reit$in #oner! en )n #ne! ! !o e!

no*bre e $ !)*no@ #r ()e se ! #on/n $)no entren@ si tienen

ese senti*iento.

En ese *is*o #ne! >bre*os $o!o$o )n $rit /rne e ! $)!#@

$o!ore #or nosotros@ ! i/)! ()e )n $rte! $on e! no*bre e ! e*o$in.

SESIÓN Nº 3#

D1N@310A DE 8RUP4 :A)to$ono$i*iento-A)toesti*<

E>PLOSIÓN DEL ANIMADOR

ETI C&u#& $%,&! " )!# ,&$$,&"# & &=# +" u&

+&%&$G&$ "B&*"&+& & +" #"$ %"! )&# "&$!"# +" )!#$+$$+u!#.

 TAMAH DE RJP T"$& ,&$$,&"# &,!B$%&+&%"".

 TIEMP REKJERID D$"G %$u!# !%! %/B$%!.

MATERIAL N$*u!.

LJAR J #&) #u$""%"" &%,)$& ! #$))&#.

123

Page 124: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 124/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

DESARRLL

I. E) $#u! &,!":& ") +"&" ! )& +$#u#$ #!" u "%&

u&)@u$"& )! +"$"" +" $%,!$#! ; +$" ! ""*& J#"+"# !

"#/ $""#&+!# )! #u$"" E#!; "<"%! ; &#&+! +" " "#"

!%,!&%$"! "#" +"#$"=# . E &#! +" @u" ! )! :&*& !

%&;! #"$"+&+ $"u%,! &:!& %$#%! "#" +"&"

II. E) *u,! &# +"#!"&+! ","$&%"" %&$<"#&/

"&$!"# @u" ,u"+" #" +" &,!&$ ; #!" !+! +"

",!&$ +" "#& &$u+ $!)"& +") $#u!.

III. M!%"!# +"#,u=# ") $#u! ;& &)%&+! ; &@u$)! +$/ @u"

"#&& +&%&$G&+! ! ") ,!,#$! +" " )&# "&$!"# +" )!#

%$"%!# +") *u,!.

I. S!)$$&/ & )!# ,&$$,&"# @u" %&$"#" #u# "&$!"# +"

"%! +" u),& ; +" $!"$& <"" & )& "B,)!#$ +") $#u!.

. C!$"" +"#&& @u" )& &,)$&$ +" "#" ""$$! "B$*" $"&%&+u"G ; ,",&&$ +") *u,!.

RELA=A016N

Contin)re*os re!ino ! sesin e re!j$in ()e *+s se #roi*e !s

$r$ter%sti$s e n)estro /r)#o.

SESIÓN Nº 31

D1N@310A DE 8RUP4 :EOPRESAND4 1RA

UN E;ERCICIO DEB AUTO-APERTURA

O';ETIOB

124

Page 125: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 125/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

I. Est)ir esti!os e e#resr ir en )n es$enrio /r)#!.

II. Est)ir !os e&e$tos e ! ir en )n es$enrio /r)#!.

III. Le/iti*r ! #resen$i ! e#resin e ! ir entro e /r)#os.

I. Ienti&i$r $o*#ort*ientos ()e #rovo$n ! ir en !os e*+s.

. E#!orr *ners e *nejr ! ir.

TAMA^O DEL GRUPOB De seis o$e #rti$i#ntes. 9e #)een iri/ir vrios

/r)#os ! *is*o tie*#o en )n *is*o s!n.

TIEMPO REQUERIDOB A#roi**ente $)rent $in$o *in)tos.

MATERIAL B

I. P!)*ones.

II. tirs e ##e! e ,. _ "0. $*. #r $ )no.

III. Cint >esiv.

LUGARB

Un s!n !o s)&i$iente*ente /rne #r ()e !os #rti$i#ntes se *)evn

!ibre*ente.

DE9ARROLLOB

I. E! instr)$tor istrib)e $)tro tirs e ##e!@ )n #!)*n )n tir e $int

>esiv $ ()ien.

II. E! instr)$tor ini$ !os #rti$i#ntes ()e se !es r+n $)tro or$iones #r

$o*#!etr@ )n ! ve@ ()e tenr+n ()e es$ribir ! #ri*er res#)est ()e

!es ven/ en *ente@ sin $ens)rr! o *oi&i$r!. Les vierte e es$ribir s)s

res#)ests $on $!ri en e! ##e!@ #r ()e !os e*+s !s #)en !eer.

II. E! instr)$tor !ee !s si/)ientes $)tro or$iones@ )n ! ve no tie*#o

#r ()e $ #rti$i#nte #)e res#oner. 5 ()e $ or$in se >

!e%o@ 5 est= $ res#)est &or*)!@ #ie $ #rti$i#nte@ #e/r ! tir

125

Page 126: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 126/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

e ##e! sobre s) #e$>o. 1. Me enojo $)no !os e*+s ". 9iento ()e *i

enojo es... 3. C)no !os e*+s e#resn s) enojo >$i@ *e siento... .

9iento ()e e! enojo e !os e*+s..

I. E! instr)$tor &or* /r)#os *+s #e()eos e #roi**ente seis

#rti$i#ntes !es #ie ()e is$)tn !s e#erien$is. 9e s)/iere ()e se

$entren en e! i*#$to #erson! e $o*#rtir s)s senti*ientos e ir $on e!

/r)#o. 9e !es *otiv@ #r ()e en retro!i*ent$in !os e*+s@ >st

one !s res#)ests e $ inivi)o >$i ! ir@ #)en #re$er 

$onsistentes.

. 9e $o*#rten /ener!i$iones $on e! /r)#o entero. E! instr)$tor #)ee#!ti$r e iversos $er$*ientos@ sobre ! res#)est ! ir@ en sit)$iones

inter#erson!es.

ARIACIONE9B

I. 9e #)ee instr)ir !os #rti$i#ntes #r ()e #e/)en s)s tirs e ##e!. Otro

*oo es #e/r !s tirs e ##e! ! res#!o e s)s si!!s.

II. E! esrro!!o en s) &se #)ee se/)irse e )n sesin #r+$ti$ sobre

e#resiones e ir. 9e #)een &or*r #rejs #r re#resentr vris

sit)$iones sobre ! >istori e! /r)#o. 9e !es #)ee &o*entr !os *ie*bros@

$*o #oer !iir $on ! ir $on *or e&i$$i@ entro e !s sesiones e!

/r)#o.

III. 9e #)ee )ti!ir e! *is*o #trn $on otrs e*o$iones@ t!es $o*o sonB e!

*ieo@ ! tern)r o e! b)rri*iento. 9e #)een re!ir vris sesiones.

I. 9e #)een &or*r s)b-/r)#os e #rti$i#ntes ()e ten/n res#)ests

#re$is.:o bstnte is#res< !s $)tro &ses. E!!os #)een $o*#rtir 

in$ientes $r%ti$os@ en !os ()e >n esto env)e!tos@ one se #resent !

ir. 9e is$)tir%n $o*#ort*ientos !terntivos e *nejo e ir.

SESIÓN Nº 32ROLLE- PLAYIN%

126

Page 127: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 127/196

Page 128: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 128/196

2" EDUCACIÓN PRIMARIA

128

Page 129: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 129/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

3º > 4º

E.PRIMARIA129

Page 130: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 130/196

MARZO - ABRIL

SESIÓN 1!

CREAR 1 SENTIRF6 PAG67K7 Re!a/ación

SESIÓN 1(

J.e$o" a adi'inarF6 Pa.6 7=K7 Re!a/ación

SESIÓN 1.

Mi actitd ;rente a !a" tarea"F7K77 Re!a/ación

 SESIÓN 1/

(i'o rodeado de .ente $ara'i!!o"a67K7

Re!a/ación

ENERO-FEBRERO

 SESIÓN 12 LA CRUELDAD

La 'en.an9a de !a ;ente F

 SESIÓN 13

AUTOESTIMA Ronda de caricia" * a5ra9o" $"ica!e"

SESIÓN 14

LA EMPAT+ACe"tionario

 SESIÓN 15 AUTOCONCEPTO

R")&&$

 NOVIEMBRE -DICIEMBRE 

SESIÓN .

 E! te"oro de !o" recerdo"F6Pa.7K77

Re!a/ación6

SESIÓN /

Q8 @acer cando a!.o no $e."taF6 Pa.67K7

Re!a/ación

SESIÓN 1

I.a! pero di;erenteF6 Pa. 7K7B Re!a/ación

 

SESIÓN 11

Me ."ta co$o "o*F 77K77B Re!a/ación

 SEPTIEMBRE-OCTUBRE 

SESIÓN 1

Tar/eta de 'i"ita4 atorretrato4ca!idad4 corro de co$pa%ero"6

SESIÓN 2 So$o" edcado"

SESIÓN 3

Rincón de !a" e$ocione"6Pre"entación de cara" e$ociona!e"

 SESIÓN 4

Ca!endario e$ociona! pre"entación6

SESIÓN 5

Se$,;oro

SESIÓN !  Nor$a" de con'i'encia

SESIÓN (

Re!a/ación

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

130

Page 131: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 131/196

MAYO - JUNIO 

SESIÓN 2

Mi" ta!i"$ane" "ecreto"F6 PAG67K7

Re!a/ación

SESIÓN 21

M," 'a!e pre'enir #e crarF6 Pa.67K7

Re!a/ación

SESIÓN 22 M," a!!, de !a" pa!a5ra"FK Re!a/ación

 

SESIÓN 23

Cócte! de e$ocione"F6 =K Re!a/ación

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

131

Page 132: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 132/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

SEPTIEMBRE- OCTUBRE A0481DA

Los objetivos esrro!!r en ests sesiones ser+nB

>a$orecer la integración grupal de los alumnos)

>omentar la eHpresión oral como medio para argumentar /

defender ideas)

0onstruir las normas de conducta del aula)

0onocer las eHpresiones de algunas emociones)

Aprender a plasmar en el calendario emocional como se sienten

D)rnte !os *eses e se#tie*bre #rin$i#io se o$t)bre@ intentre*ossentr !s bses #r ()e !os !)*nos se sientn #rte e )n /r)#o

#rt%$i#es e !o ()e ir+ o$)rrieno !o !r/o e! $)rso.

Pr e!!o@ e#!i$re*os ! i*#ortn$i e #ertene$er )n $o!e$tivo@ e

$ono$ernos sobre too e res#etrnos inivi)!*ente $o*o /r)#o.

SESIÓN Nº1

LA TAR=ETA DE 21S1TA.) =uego cooperati$o / sociali,ación en el aula.

En =! $ j)/or e!bor )n trjet e #resent$in@ ()e $onsiste en

ib)jr en )n &o!io !/o ()e !e re#resente@ es e$ir@ si !e /)st e! *onte

#)ee >$er )n #isje@ si !e /)st !eer@ )n !ibroF !o ()e $ nio

esee ()e se s) #resent$in ! /r)#o. L trjet t*bi=n !!evr+ e!

no*bre e! nio en !etrs /rnes. C)no toos ! >n #re#ro se

#onen en $%r$)!o $ )no se v #resentno !os e*+s i$ieno

5o *e !!*oF est es *i trjet e #resent$in :*ostrno e! ib)jo

!os $o*#eros< >e ib)jo esto #or()eFH

132

Page 133: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 133/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

Posterior*ente@ #!ntere*os ! #osibi!i e $rerB

AUT4RRETRAT4: C nio ib)jr+ s) $r en /rne en )n &o!io

ejr+ )n es#$io

rrib #r #oner s) no*bre otro bjo #r #oner )n $)!i.

9e ejr+n e#)estos en )n !)/r visib!e e ! $!se.

04RR4 DE 043PAKER4S: Toos se ib)jn e $)er#o entero en e!

$entro se #onen )n

eti()et $on )n $)!i ()e !es re#resente. 9e re$ortn se #onen

en &or* e $orro en

)n on e! )!.

SESIÓN Nº 2

S434S EDU0AD4S: T*bi=n entre toos@ e!borre*os )n serie

e nor*s e e)$$in : #ei*os !s $oss #or &vor@ *os !s

/r$is@ s!)*osF.< Ls ejre*os #!s*s en )n $rt)!in

/rne #r ()e est=n visib!es )rnte too e! $)rso !s ire*os

revisno.

SESIÓN Nº 3

  R1N06N DE LAS E34014NES 

bi!itre*os )n es#$io en ! $!se #r #oner &otos o &oto$o#is e

i&erentes e*o$iones.T*bi=n ser+ e! es#$io e re&eren$i one est=n !os $rte!es@

$)ernos@ !ibrosFre!$ionos $on e! te*.Toos tenr+n &oto$o#is e $rs ()e re#resenten e*o$iones se

re&!eionr+ sobre !o ()e si/ni&i$n $)no nos senti*os s%.

SESIÓN Nº4

C#L$%&#RI' $('CI'%#LTenr+n )n $!enrio *ens)! one % % notr+n $o*o se

sienten re&!ejo en )n $rit )n $i&r e! 0 ! 10.E! viernes re!ire*os )n #)est en $o*n #r ()e $ )no

e#!i()e $*o > sio s) se*n.

133

Page 134: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 134/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

SESIÓN Nº 5

 EL SE3@>4R4) 9e trt e )n estrte/i #r $n!ir !os $on&!i$tos

>$i e! i+!o/o. E! objetivo es ()e !os !)*nos@ ten/n sie*#re

#resente e &or* vis)!@ !os #sos ()e eben se/)ir #r $ontro!r 

s)s e*o$iones en e! $so e )n $on&!i$to.

Desrro!!oB Dib)j*os )n se*+&oro /rne en ##e! $ontin)o$rt)!in@ ()e ()er+ bien visib!e en ! #re #r toos !os nios.

Dentro e ! !) roj es$ribi*os ! #!br #+rteH. En ! !) +*br 

#one*os #iensH@ en ! !) vere $tH.

E#!i$*os !o ()e si/ni&i$ $ #!br $)no tene*os )n

$on&!i$to@ #or eje*#!oB

P&rate  - C)no ten/s )n $on&!i$to@ ntes e ins)!tr o #e/r@

#+rte )n *o*ento@ $ontro! t)s i*#)!sos@ no ten/s #risF

Piensa - SQ)= > o$)rrio@ S&)e inten$iono@ Sest+s se/)ro e

()e ebes #e!erte@ S si b)s$s )n so!)$in S()= >s

#enso D%se!o@ #iens ()= #sr% siB !e #e/s@ >b!s $on =!@ !e

ins)!tsF

Soluciónalo  - Trtre*os e in)$ir ! !)*no >$i ests

re&!eiones >b! $on =!@ $)=nt!e $o*o te sientes@ =j!e ()e te =s) e#!i$$in@ b)s$ )n so!)$in #$%&i$F

Poe*os eje*#!i&i$r sit)$iones si/)ieno !os #sos e! se*+&oro.

Cada ve) que ocurra un conflicto trabajaremos los pasos del 

sem*foro+

SESIÓN Nº 6

N4R3AS DE 04N212EN01A: es i*#ortnte ()e s)rj ! ne$esi #or #rte e !os !)*nos e $rer )ns nor*s ()e nos )en $)ir

134

Page 135: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 135/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

res#etr toos e intentre*os ()e ! e!bor$in e !s *is*s sen

#or $onsenso.

Ls nor*s se &or*)!rn en #ositivo esrro!!r+n $on)$ts *)

$!rs. Lo *is*o

o$)rrir+ $on !s sn$iones #revists@ ()e ser+n esrro!!s e! *is*o

*oo ()e !s nor*s.

  Un ve e!bors !s nor*s s)s $on)$ts@ se ir+n trbjno

)rnte too e! $)rso@

*einte Ro!!e-#!in/ *o!e*iento. 9e trt e es$eni&i$r !

$on)$t eseb!e

$orre/ir ()e!!os $o*#ort*ientos ()e en !/n *o*ento e s)

eje$)$in no son e! too

$orre$tos.

SESIÓN Nº

RELA=A016N

Intentre*os b)s$r )n rtito toos !os %s #r ()e est=n re!jos.

Les ensere*os ()e es$nsno sobre ! *es es$)$>no

*si$ re!jnte@ #)een res#irr e$)*ente.

Ire*os #oni=no!es )n #o$o e $o!oni +no!es )n #e()eo *sje

#r $o*#!etr e! #ro$eso.

NOIEMBRE- DICIEMBRE

SESIÓN Nº !

9ie*#re ntes e >$er ! in+*i$ e /r)#o@ nos re!jre*os b)s$re*os )n $!i* e)! re!jo trn()i!o.

E! tesoro e !os re$)eros :$tivies #r e! esrro!!o e ! inte!i/en$i e*o$ion! en !osnios. P/ 100-101. Prr*n

135

Page 136: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 136/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

Los nios eben trer e $s @ $oss ()e &or*en #rte e s)s re$)erosB &otos@ ib)jos@objetos. Tnto e s) in&n$i $o*o e ! $t)!i. 9e !os #)ee *ostrr ()i=n ()ier.

E! *estro es b)eno ()e #rti$i#e #ortno t*bi=n objetos e s) vi.

 As*b!eB $ontno $*o nos >e*os sentio@ si nos > /)sto@ ()e e*o$iones >e*ossentio.

Re!j$inB *si$ re!jnte@ bjit@ !os nios #oos en ! *es@ !es v*os $ontno !o()e >e*os >e$>o en ! sesin *) es#$ito trn()i!os.

SESIÓN Nº "

 A#rener re$$ionr e$)*ente nte !/o ()e nos es/r.

Q)e >$er $)no !/o no nos /)st :$tivies #r e! esrro!!o e ! inte!i/en$ie*o$ion! en !os nios. P+/. 1"0-1"3. Prr*n

9e !es #!nten !os !)*nos i&erentes sit)$iones ()e nos >$en sentir *!estr ve*os$o*o re$$ion*os $o*o eber%*os re$$ionr. 9e #)ee >$er >b!no t*bi=ntetr!ino !s i&erentes sit)$iones res#)ests.

 As*b!eB b!r $*o nos >e*os sentio@ si n)estr res#)est >br% sio /resiv@#siv@ sertiv.

RELA;ACIÓNB 9i es #osib!e t)*bos@ si no #oos en ! *es@ ojos $erros@ *bienteos$)ro@ *si$ s)ve bjit @ v*os $ontno )n >istori@ est*os en ! #!FF..

SESIÓN Nº 1#

 A$e#tr re$ono$er ()e > i&erentes *ners@ tos $orre$ts @e #er$ibir !s $oss.

1gual pero diferente $tivies #r e! esrro!!o e ! inte!i/en$i e*o$ion! en !os nios.P+/. 1"- 13 . Prr*n

No toos ve*os !s $oss e ! *is* *ner@ in$!)so nosotros *is*os #oe*os $*bire! *oo e ver!s@ se/n n)estro esto e +ni*o@ >)*or.

Ne$esit*os )n objeto $otiinoB )n !+#i@ )n $)erno@ )n !ibro@ )n *)e$o@

9e #eir+ vris #ersons ()e !o es$ribn notre*os s)s es$ri#$iones. A! &in! se>r+ )n ebte re&!ein sobre $*o )n $os se #)ee inter#retr e i&erentes *ners.

Unos *os i*#ortn$i )nos et!!es ()e #r otros #s es#er$ibio.

136

Page 137: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 137/196

Page 138: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 138/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

4*eti$os:

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e ! e*o$in e ! $r)e!.

 A)r $rer )n senti*iento e e*#t%.

Mostrr !s e*o$iones senti*ientos e )n *ner interiori.

2o*entr ! e#resin or! $o*o *eio #r r/)*entos e ies.

To*r $ont$to $on !s t=$ni$s e re!j$in.

LA 0RUELDAD :A!&beti$in e !s e*o$iones<.

Cono$e*os )n e*o$in. LA CRUELDAD H -0uentos para sentir H to*o II.

'e/o Ibrro!. E. 9.M<

Le$t)r e! $)ento -La $engan,a de la fuente. #/. ,3.

RefleHiones)

SCono$es #ersons ()e !es /)ste $riti$r o #oner *otes

SC*o $rees ()e se sentir% Mrt%n $)no se b)r!bn e =!

 SA!/)n ve te >n #)esto )n *ote o se >n b)r!o e tiSTe /)str% ti% vivir en ese #)eb!o

SQ)= te #re$e !o ()e >io ! &)ente

SQ)= >)bieses >e$>o t si >)biers sio ! &)ente

SC)+no $o*ienn )rse !os )nos !os otros SPor ()=

P)ees ib)jr !/)n es$en e! $)ento o e ! &)ente.

T*bi=n #)ees ()itr o #oner !/o ()e te inventes.

o!ve*os ienti&i$r ! e*o$in en ! $r e !os e*+s. A!/)nos niosKs #onen $r e #en !os istin/)i*os e !os e*+s.

Co!orer inivi)!*ente ! $rit e triste o #en $on !os rs/os ()e

>e*os $oro :*irr *oo e ini$ores !s $rits e !os re/istros< e

$o!or rojo.

SESIÓN Nº 13

 

138

Page 139: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 139/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

9E3PATA

E#&+! "%!$!&) &&"$G&+! ,! )& &,&$+&+ +" ,!"#" " #u)u*& +" ""+" #u# %!$&$!"# ; +" ",!+u$ #u "#&+!&<"$!.

M&$<"#&%!# "%,&&

Cu&+! &;u+&%!# & u &%$*! @u" $"" u ,!)"%&.

A) !#!)& & u& ,"#!& @u" #u<".

Cu&+! :&"%!# u "*&)! ,"#&+! " )& ,"#!& @u" )! "$".

Cu&+! !# +&%!# u"& +" )! @u" &)*u$" ""#$& #$ @u" )! ,$+&.

Cu&+! !%,"+"%!# ") ,u! +" $#& +" )!# +"%/#.

Cu&+! +"#u$%!# )&# !#&# @u" )"# $""#& & !&# ,"#!&#.

 4*eti$os

Desrro!!r ! $on&in.

Ponerse en e! !)/r e! otro.

b!r e &or* $!r e ()e!!o ()e nos o$)rre.

Ienti&i$r !s $r$ter%sti$s b+si$s e ! e*o$in e! *ieo.

Cono$er t=$ni$s e re!j$in #r *ejorr e! esto n%*i$o

$or#or!.

Des$)brir !/)ns nor*s e $o*)ni$$in.

ACTIVIDAD AUTOCONOCIMIENTO?CONOCIMIENTO MUTUONMREOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO 

C!"#& & "#&# ,"*u&# ! #$"$+&+

1.- Ku= " *u#& :&" " u $"%,! )$"Q A!& +!# &$!"#

2.- Ku= " *u#&& #" +" %&;!Q

3.- S$$!# ,"<"$+!# ,&& $ +" &&$!"#

4.- Cu/) "# u &$$+&+ +",!$& <&!$&Q

139

Page 140: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 140/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

5.- Ku= " *u#& :&" )!# +!%$*!#Q

6.- Cu/) :& #$+! ") %"! "*&)! @u" " :& :":!Q

7.- Cu/) "# u *u,! %u#$&) <&!$!Q

SESIÓN Nº 14

AUTOESTIMA

L& &u!"#$%& "# u !u! +" ,"",$!"# ,"#&%$"!#

"&)u&$!"# #"$%$"!# ; "+"$&# +" !%,!&%$"! +$$*$+&#

:&$& !#!!# %$#%!# :&$& u"#& %&"& +" #" ; +"

!%,!&!# ; :&$& )!# &#*!# +" u"#! u",! ; u"#!

&/". E "#u%" "# )& ,"",$ "&)u&$& +" !#!!#

%$#%!#.

O;<(/'=+

-S,;( @8 ( , ,8/+(/'), .)+ ( +),

- A8/+.++.')'(/+

- C++.( ( *+*'+ '=( ( ,8/+(/'),

- A*(( , =,+,(

- D, (.';' ,(./+

- A8/+,.(*/,.'

- A.(*/,.' ( + ()7

 

D1N@310A DE 8RUP4 B AUT4EST13A

-Ronda de caricias.) Técnicas de din&mica de grupos. MV e! Mr Ro*er.

Desrro!!oB

140

Page 141: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 141/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

Los !)*nosKs se $o!o$r+n e #ie &or*no )n $%r$)!o. Uno )no v

#sno no $ri$is #ositivs@ verb!es@ &%si$s@ e*o$ion!es e *ner

sertiv s)s $o*#erosKs.

En s*b!e n!ire*os si se v!orn !o s)&i$iente@ $*o se >n sentio

es#)=s e >ber re$ibio o $ri$is@ si >n es$)bierto !/)nos v!ores

()e no $ono$%n en e!!os o en !os e*+s. Ae*+s e >b!r e !os

senti*ientos e#eri*entos #or $ )no e e!!os.

 1mportante: Co*#rre*os estos senti*ientos $on !os e! en&o.

 -A;,+ )8'.,(:

L!# $!# ; $&# +& u")&# ,! )& :&$&$ &) $%! +" )&

%?#$& u&+! #" +"$"" )& %?#$& !+!# #" +"" &&G& !u !%,&"!. Lu"*! "%,$"G& !& "G )& %?#$&. D""

&&G&#" &+& "G & u& ,"#!& +$<""".

-E/+ ( 8 ,;,+ 8 @8G

L!# $!# #" #$"& " u)!. A +$" & @u" "#/ & #u

+"":& E#! "# u &&G! ; )" +& u &&G!. !"#& J

@u=Q ; A ",$" u &&G!. Lu"*! "&)$G& ") %$#%!,!"+$%$"! ! C ; C ! D... :&#& @u" #" ))"*u" &) &) +")

u)!.

S" ,u"+" +$"#$& ") u"*! ! u& &$$& u &," +"

%&!#..

SESIÓN Nº 15

AUT404N0EPT4 :A!&beti$in e !s e*o$iones<.

EL 31ED4- !0u&nto cuesta el $alor'. #/. 13") -0uentos para sentir H to*o

I. 'e/o Ibrro!. E. 9.M<.

Le$t)r e! $)ento -!0u&nto cuesta el $alor'. #/. 13"

RefleHiones.

SC*o $rees ()e se siente L)r $on tntos *ieos

141

Page 142: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 142/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

SCono$e !/)ien ()e ten/ tntos *ieos

SQ)= >r%s t) si t)viers tntos *ieos $o*o L)r

Sbr%s sio $# e >$er tnts $oss $o*o e!!

Ss entenio bien e! *ensje ()e #on% en e! ##e!

SC*bir%s e! &in! e! $)ento

Ienti&i$*os ! e*o$in e#res*os s)s $r$ter%sti$s.

Present*os ! $rit e! *ieo.

Nos &ij*os en !os rs/os &$i!es@ ojos *) biertos o bien@ entornos

bo$ biert@ $ejs !evnts@ nos !!ev*os !s *nos ! bo$F

o!ve*os ienti&i$r ! e*o$in en ! $r e !os e*+s.

A!/)nos niosKs #onen $r e *ieo !os istin/)i*os e !os e*+s.

D1N@310A DE 8RUP4 :;)e/o<

-El ciego.  =uego cooperati$o / sociali,ación en el aula)  Mite

Gri/orobi!.

Desrro!!o

Es )n j)e/o ()e se re!i #or #rejs. Un j)/or e $ #rej re#resent

)n $ie/o v $on !os ojos venos. E! otro #one s)s *nos sobe !os

>o*bros e! inviente #or *eio e !eves #resiones t+$ti!es !e v orientno

/)ino en s) *r$> !ibre #or e! es#$io@ &$i!itno ()e sortee !os

obst+$)!os. Posterior*ente se invierten !os ro!es.

 A9AM'LEA

Re&!ein sobre !o o$)rrio@F ()= *e > #re$io@ $*o *e >e

sentio@.. *e > /)sto@ ()= sens$iones e#eri*ent*os en !os istintos

ro!es.

 LT13A SES14N: RELA=A016N

 Antes e e*#er ! sesin e re!j$inB

9ent*os !os niosKs en se*i$%r$)!o@ sobre !s !&o*bri!!s ()e

#revi*ente >e*os #re#ro.

Les e#!i$*os ()e v*os re!ir )n sesin e re!j$in. 9e vn

t)*br re!ir )n serie e instr)$$iones ()e !es vn )r en !

re!j$in.

142

Page 143: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 143/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

Es$)$>r+n )n *si$ e &ono en ! ()e se $entrr+n *ientrs ()e no

oi/n ! vo e ! #ro&esor.

E! ejer$i$io e re!j$in $onsiste en tensr re!jr i&erentes #rtes e!

$)er#o.

Les e#!i$*os ()e es *) i*#ortnte ()e *nten/n !os ojos $erros

()e no to()en !os $o*#eros #or()e #or%n istrer!os.

1niciamos la sesión:

re*os )n re!j$in se/*entri@ ()e $onsiste en tensr re!jr

!s i&erentes #rtes e! $)er#o@ e*#eno #or !s etre*ies ese

bjo >$i rrib ter*in*os en ! $be ! $r.

De n)evo $o*#*os ! re!j$in $on *si$ #ro#i #r !

o$sin.

T)*bos en e! s)e!o@ o$)#*os e! !)/r s)&i$iente@ ejno bstnte

es#$io entre )nos otros. Mntene*os #ierns bros etenios sobre e!

s)e!o !i/er*ente se#ros@ $on !s #!*s e !s *nos >$i rrib. Es

*ejor >$er!o $on !os #tos ()itos.

Cerr*os !o ojos vis es$)$>r *is instr)$$ionesB not*os $o*o

n)estro $)er#o est+ t)*bo etenio sobre e! s)e!o@ not*os $o*o

n)estro $)er#o to$ e! s)e!o@ nos *os $)ent ()e n)estr es#! se #o

en e! s)e!o !o !r/o e vrios #)ntos@ so*os $ons$ientes e esos #)ntos

:#rte s)#erior e ! es#!F$er..<@ n)estr $be@ !s #ierns@ !os #ies@

to ! !on/it) e n)estros bros est+ sobre e! s)e!o@ not*os $o*o n)estro

$)er#o #es@ es $o*o si !/o nos e*#)jr sobre e! s)e!o.

N)estr *ente se $on$entr en !s #ierns@ $o/e*os ire #or ! nri@

tens*os o #ret*os !s #ierns@ :$o*o >$e*os #or ! *n $)no nos

!evnt*os estir*os !s #iernsF< !s #ret*os !)e/o !s re!j*os !ve ()e so!t*os e! ire. Res#ir*os )n ve *+s es$ns*os. o!ve*os

$o/er ire@ tens*os !os bros@ re!j*os ! ve ()e so!t*os ireF

*ientrs o $)ento@ )noF osFtres@ F res#ir*os e n)evo #ro&)n*ente.

 A>or #ret*os e! $)!eteH ! brri/ vo!ve*os re!jr@ >$e*os os

res#ir$iones #ro&)ns es$ns*os )n *o*ento :)no@ os@ tres<. 5

est*os rribF not*os n)estro $)e!!o@ !o tens*os@ *ntene*os )n

*o*ento so!t*os !ent*ente. 9o*os $ons$ientes e ! #resin ()e ejer$en)estr $be sobre e! s)e!o. Centr*os ! ten$in en ! $be@

143

Page 144: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 144/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

intent*os ejr n)estr *ente en b!n$o@ re!j@ nos ej*os !!evr #or !s

#!brs orenes ()e nos vn no. Co/e*os ire tens*os ! $r@

&rente@ bo$@ *s$)!os e ! $r@ so!t*os ire #or ! bo$ re!j*os.

C)no >e*os trbjo tos !s ons e! $)er#o@ >$e*os vris

res#ir$iones #ro&)ns@ !r/s trn()i!s :no *+s e tres<@ ej*os #sr 

)nos *in)tos *ientrs ()e

es$)$>*os ! *si$. A $ontin)$in s)ve*ente v*os no

instr)$$iones #r ()e vn *ovieno !ent*ente #rtes e! $)er#o@ brn

!os ojos@ #r in$or#orrse@ #s*os e t)*bo e !o sentos #or 

!ti*o e #ie@ too e!!o $on !entit)@ $ )no s) rit*o :$)no est=

#re#ro #r in$or#orrse<.

Con$!)sinB Poe*os >$er #re/)nts sobreB

Ls sens$iones ()e >n tenio :&r%o@ $!or@ >or*i/)eo@ #ese@ s)eo@

b)rri*ientoF<@ ntes@ )rnte es#)=s e ! sesin.

Pens*ientos ()e se !es >n venio ! $be :Sven #ersons@

&*i!ires@ $*o estbn esos &*i!ires@ ()= otrs i*+/enes >n tenio@ F

ern e #@ !e/r%<

Con ()= $o!or re!$ionn ! e#erien$i e ! re!j$in.

En ()= *o*entos e! % sit)$iones #)een #r$ti$r est t=$ni$ e

re!j$in.

MAR!O- ABRIL

SESIÓN Nº 16

CREAR > SENTIR

4*eti$o: Desrro!!r ! $retivi.3aterialB *teri! e re$i$!je@ brro o #int)r. Poe*os $o*#r!o $on*si$.

ParticipantesB inivi)!.

Descripción:

E!e/i*os )n *teri! re!i*os n)estr #ro#i $re$in $on $)!()iert=$ni$ #!+sti$. Pr e!!o est$*os tres *o*entos i*#ortntesB

144

Page 145: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 145/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

 Pens*os ()= v*os $rerB nos #oe*os #or en #re/)nts $o*o S()=*e /)str% $rer@ S()= *teri! ne$esito #r re!ir!o S()= e*o$ionessiento nte e!!o

 Re!i*os n)estros #roe$to

Re&!eion*os sobre e! trbjo re!ioB Mostr*os n)estr $re$in !ose*+s en )n #)est en $o*n $ont*os si >e*os tenio !/)n i&i$)!t@$*o !o >e*os s)#ero@ si nos > $osto trbjr $on !os e*+s@ $*o nos>e*os sentio.

SESIÓN Nº 1

;UGAMO9 A ADIINAR

4*eti$o: Re$ono$er ! i*#ortn$i e ! $o*)ni$$in no verb!.

3aterialB P#e!es $on !os *ensjes.

ParticipantesB /r)#o /rne.

Descripción:

En )nos ##e!es not*os i&erentes sit)$iones ()e tenr+n ()e re!ir*einte *%*i$ ! /r)#o)

Pr &in!ir #oe*os re&!eionr sobre $*o n)estros /estos e ! $r:e!

$eo@ ! sonris@ !s *)e$sF<@ ojos: ! ire$$in e ! *ir@ !s!ter$iones e ! #)#i!F<@ en e! $)er#o: ! #ost)r@ ! #osi$in e !os bros !s #ierns@F< en ! vo: e! tono@ e! rit*oF<$o*)ni$n ve$es *+s ()e!s #ro#is #!brs)

Por tnto@ n)estro !en/)je no verb! es *) i*#ortnte tene*os ()e$ono$er!o $ontro!r!o #r no r !)/r *!s inter#ret$iones.

SESIÓN Nº 1"MI ACTITUD 2RENTE A LA9 TAREA9

4*eti$o: An!ir !s $tit)es $on ()e se &rontn !s i&erentes $tivies$otiins #rener re!ir!s $on )n $tit) *+s #ositiv.

3aterialB -

ParticipantesB inivi)!.

Descripción:

145

Page 146: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 146/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

N)estr vi est+ !!en e $tivies. A!/)ns son r)tinris@ otrsi*#roviss o !s #!ni&i$*os. Uns ser+n *+s *otivors ()e otrs #erotos tene*os ()e intentr re!ir!s $on )n $tit) !o *+s #ositiv #osib!e.

SESIÓN Nº 2#

IO RODEADO DE GENTE MARAILLO9A

4*eti$o: To*r $on$ien$i e ()= #ersons son i*#ortntes #r nosotros.

3aterialB ##e! bo!%/r&o. Pr ! vrinteB &oto/r&%s@ !+#i$es e $o!ores revists #r re$ortr.

ParticipantesB inivi)!.

Descripción:

 Aivin sin #ensr e! n*ero e #ersons ()e $ono$es nt!o. )n!ist $on !s #ersons ()e son i*#ortntes #r ti #or $)!()ier *otivo #iens en !o ()e te #ro#or$ionnB $rio@ iversin@ )@ ensen@!i*ent$in@ $)ios@F A/r#!s en i&erentes $te/or%s. 9it $$te/or% en )n #=t!o e &!or:&*i!ires@ $ono$ios@ *i/os@ otrosF<.

2ariante de la acti$idad:

Re!ir )n $o!!/e re$ortno &oto/r&%s o >$ieno ib)jos.

MA#O- $UNIO

SESIÓN Nº 21

MIS TALISMANES SECRETOS

4*eti$o: Re&!eionr sobre !os re$)rsos ()e#oe*os )ti!ir #r *ejorr n)estro estoe*o$ion!.

3aterialB objetos #erson!es@ $rts@ $n$iones@nots ()e nos evo$n re$)eros .

ParticipantesB inivi)!.

Descripción:

146

Page 147: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 147/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

Toos tene*os e#erien$is /rb!es es/rb!es. En !s es/rb!es tene*ossens$in e *!estr #r sentirnos *ejorre$)rri*os n)estros t!is*nes se$retos.

SESIÓN Nº 22M9 ALE PREENIR QUE CURAR

4*eti$o: Elegir >+bitos s!)b!es ()e nos #er*itn/or e b)en s!) &%si$ #si$o!/i$.

3aterialB Re/istro e $ontro! e >+bitos s!)b!esB!i*ent$in e()i!ibr :iet *eiterr+ne<@ r)ee !os !i*entos@ *teri! e)$$in &%si$.

ParticipantesB inivi)! o /r)#o /rne.

Descripción:

.Re!ir )n re/istro e >+bitos s!)b!es )rnte)n ()in$en #)est en $o*n $on /r)#o $!se.

SESIÓN Nº 23B M9 ALL DE LA9 PALA'RA9

4*eti$oB Re$ono$er en e#resiones ()e )ti!i*os>bit)!*ente !s e*o$iones ()e $ontienen.

3aterial: !isto e e*o$iones

Participantes: /r)#!.

Descripción:

Con$retr !s e*o$iones ()e > trs !se#resiones $otiins ()e e#eri*ent*os@v!i=nonos e #e()es r*ti$iones en !s ()ee*#!ee*os !/)ns e*o$iones e! !isto.

SESIÓN Nº 24

CÓCTEL DE EMOCIONE9

4*eti$o: Co*#rener ! *biv!en$i e*o$ion!.

147

Page 148: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 148/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

3aterialB ##e! bo!%/r&o.

Participantes: /r)#!.

Descripción:

sit)$iones ()e #)een #rovo$r *+s e )nsenti*iento. En ! *or% e !os $sos se $e#t !*biv!en$i e i$>o senti*iento $ontri$torio.

Contr e#erien$is vivis res#oner #re/)ntsen !s ()e se #on/n e *ni&iesto !s e*o$ionesen$ontrs ()e se #)een e#eri*entr.

148

Page 149: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 149/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

RECJRSS3º > 4º

Page 150: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 150/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

 

LKJE 1 CNCIENCIA EMCINAL (DE 8 A 10 AHS'

 TTJL ETIS EUPLICACIVN EDAD PÁINAS

F&" R"!!" " $+"$& )&#"%!$!"# +" )!# +"%/#

S" )"# ,)&"& u& #$u&$ " )& @u"u!# $!# u"*& ; !! "#/ #!)!.C%! #" #$"" u!# ; !!#

8 & 10 12-13

M"u+! ,!)"%& EB,"#& @u"&# !$#&$#<&$!"# " #$u&$!"#+") +& & +&

S" )"# u"& u& #$u&$ ; #" ,!" "") )u*& +") !!.

8 & 10 14-17

C%! " #$""#Q R"!!" )&# "%!$!"# & &=#+" )&# "B,"#$!"# <&$&)"#

S" ,"#"& &&# ! +$<"""#"%!$!"# ; :&; @u" "!!")&# ;" u&+! )&# #$""

8 & 10 26-27

W&# $#! %$ )$"&Q&)!& )& $%,!&$& +" #"#$"!# ; +"$ )& "+&+.

S" u"& u& :$#!$& " )&# @u" u&$& %$"" ; & ,&$ +" &: &&& )&$%,!&$& +" +"$ )& "+&+.

8 & 10 34-37

M/# &))/ +" )&#,&)&&#

R"!!" )&# "%!$!"# @u"!$"" )&# "B,"#$!"# @u"u$)$G&%!# +" <!%& !$+$&&

A&)$G& "B,"#$!"# ; " @u" "%!$!"##" ,u"+" "#!+" +"/# +" "))&#.

8 & 10 42-45

Page 151: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 151/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

 LKJE 2 REJLACIVN EMCINAL (DE 8 A 12AHS'

 TTJL ETIS EUPLICACIVN EDAD PÁ.&%!# & &,"+" &+"#"<&+&!#

I+"$& +$<"""# %&"&#+" +"#"<&+&!#.

S" ")&$!& %"+$&" ":&# &+&<&#" ! "#&"*$&# &+"u&+&# ,&&+"#"<&+&".

D" 8 & 12&!#

60X63

!!%"&* R"*u)& )& "%!$ +" )&"$+$& ; !$u$ & :&"u %u+! %"!.

C!&%!# u& :$#!$& +") #"! +" )&#!"#.R""B$ ; &)!&$ +","*u&#..

D" 8 & 12&!#

74X77

P!#$$! ; "*&$! P"#& )&# !#&# +" <!%&,!#$$&.

&)!&%!# & )&# ,"#!&# u&+! $""u& &$u+ ,!#$$& ; !,$%$#&.

D" 8 & 12&!#

78X79

M&)& #u""Qu"& #u""Q

.A,"+" @u" &" u&!"$%$"! @u" " ,$$,$!,&"" "*&$! ,u"+"!&#" " ,!#$$!.

 C!&%!# u& :$#!$& :$&.I!+u$%!# ") "</ +" N! :&;%&) @u" ,! $" ! "*&

D" 8 & 12&!#

80X81

T!+! )! :&*! $"Q.A",& )& ,&" +""#,!#&$)$+&+ X u),& +" )!#!$!#.

S" )"" &$!# ""%,)!# +" !$!#" $+"$& @u" )&# +!# ,"#!&#$"" #u ,&" +" "#,!#&$)$+&+.

D" 8 & 12&!#

82X85

E# $"!Q R""B$!& #!" u"#&%&"& +" ,"#& %&$&#.

S" ,)&"& ,"*u&# @u" ,u"+""#,!+" !&)%"" ! ,! "#$!.D"#,u=# +" "#$$)&# " u ,&,") #"!%"& +"#,u=#

D" 8 & 12

&!#

86X87

E) #"%/<!! A+@u$$ u& "#&"*$& ,&&"*u)& )&# "%!$!"#"*&$&#.

I+$$+u&)%"" ! " *u,! #" ")&!&u #"%/<!!.S" "#"$& #$u&$!"# !$$&#"" &$&# ,"#!&# ; u$)$G& "))#"%/<!! ,&& "#!)")&#.

D" 8 & 12&!#

68X71

R"#,$& ; ")/&" A,"+" & ")&&!#. N!# #"&%!# ! u%&%!# D" 8 & 12 72X73

Page 152: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 152/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

%!+&%"". P!"%!# %?#$& +"<!+! ")&&"; &,"+"%!# & "#,$&!"&%"".

&!#

 

LKJE 3 AJTNMA EMCINAL- AJTESTIMA

 TTJL ETIS EUPLICACIVN EDAD PÁINAS

 TARETAPRESENTACIVN FARECER LA FRMACIVN

DE LA IDENTIDAD PERSNAL

C&+& u*&+! ")&!& u& &"& +"

,"#"&$ @u" !#$#" "

+$u& " u <!)$! &)*! @u" )"

","#"" "# +"$ #$ )" *u#& ")

%!" ,u"+" :&" u ,&$#&" #$ )"

*u#& )"" u )$! )! @u" &+&

$! +"#"" @u" #"& #u ,"#"&$

&) *u,!. L& &"& &%$= ))"&/

") !%" +") $! " )"&#

*&+"#. Cu&+! !+!# )& :&,",&&+! #" ,!" " u)! ;

&+& u! #" & ,"#"&+! & )!#

+"%/# +$$"+! >! %" ))&%! "#&

"# %$ &"& +" ,"#"&$

(%!#&+! ") +$u! & )!#

!%,&"!#' ; :" +$u&+! "#!

,!@u"

8 &!# 90 ; 91AMPLIACIVNEN LA P. 92

 > 93

Page 153: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 153/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

EL TESR DE LSRECJERDS

DESCJRIR LA PRPIAWISTRIA PERSNAL

u#& " &# !#&# @u" <!%"P&" +" #u# "u"+!# ( +$u!# !,&

 u*u""#..' +"#+" )& $<&$& :&#& )&&u&)$+&+. Lu"*! #" "B,!" " )&#"

 > #" "B,)$& ! @u= )! :& &$+! ; !%!#" :& #"$+! ! )& "B,"$"$&.

 A ,&$ +" 7 ; 8 &!# 100 ; 101

ESTRELLA DE LSELIS

FMENTAR LA CREATIIDAD >LA ALRACIVN DE JN MISM.

E u& "#"))& +" ,&,&") ! &u)$& !u"#! !%" "#$$%!# ")!*$!#.L"# +&%!# ,$#&# +" ,!#$)"# ")!*$!# ;&)!&%!# )&# !#&# u"&# @u"""%!#.P!+"%!# :&" )&# "#"))&# @u"

@u"&%!#.

A ,&$ +" 7 ; 8 &!# 102 ; 103

ME D> PERMISPARA SENTIR

ACEPTAR NJESTRAS EMCINES > SENTIMIENTS CM PARTEDE NSSTRS MISMS

 S" u"& )& :$#!$& +" u $! @u"&) +$#u$ ! u &%$*! #" ,!" &))!& ; #u# !%,&"!# #" u)& +"=).D"#,u=# ""B$!&/ #!" )!!u$+! ; %! &u&& "))!#.P!#"$%"" )"# "#,!"%!#+$<"""# "%!$!"# ; "B)$&/u&)"# #! )&# @u" "" @u" ,u"+"#"$ ; ! $%,!&)"# )! @u" +$*&)!# +"%/#.

 104 > 105106; 107

ME JSTA CMS>

FARECER LA ACEPTACIVN DEJN MISM

C! )!# !!# "&+!# $#u&)$G&/!+&# )&# ,&"# +" #u u",! ; +$/!%! #! !%,&$=+!)! ! )!#+"%/#

A PARTIR DE 8 AHS 110X113

FLR DE LAAMISTAD

IDENTIFICAR CJALIDADESPSITIAS DE JN MISM CNA>JDA DE LS DEMÁS

E ,=&)!# +" !)!"# )!#!%,&"!# "#$$/ &)*u& +"u"#&# u&)$+&+"#.

E ") "! +" )& ! "#&/ u"#!!%".A) &) #" :&" u& "B,!#$$ +"!+&#.

A PARTIR DE 7 > 8 AHS116 - 117

CJALIDADESPSITIAS

REFLEUINAR > TMARCNCIENCIA DE NJESTRASCJALIDADES

C&+& u! #" +$u& & # %$#%! ; ,!+"/# #" & ,!$"+! u&)$+&+"#,!#$$&# ;! #!;C&+& u! #" +$u& ! #u# +!#%"!"# &%$*!# +" )&#". P! +"/#"B,)$& ,! @u= )!# :& ")"*$+! ;

A ,&$ +" 8 &!#

Page 154: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 154/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

,!#"$!%"" #" & )";"+!.R"<u"G& )& !:"#$ +" *u,! ; )&&u!"#$%&.

EL FC IDENTIFICAR CJALIDADESPSITIAS DE JN MISMCN A>JDA DE LS DEMÁS

E *u,!# ,"@u"!# u& ,"#!& "#") <!! ; )!# +"%/# "#$" " u,&,") u& u&)$+&+ +" "#& ,"#!&.D" "#& %&"& !+!# "$" &)*!u"! +") "#! +" !%,&"!#.

ALLINITA CIEA IDENTIFICAR CJALIDADESPSITIAS DE JN MISM CNA>JDA DE LS DEMÁS

 T!+! ") *u,! " u)! u&,"#!& " ") "! ! u &$<&G#" &"& & &)*u$" +") u)! ; "#&,"#!& )" $"" @u" +"$ &+%$!+" $ .. ; &# "# ""#. Lu"*!#" &%$& +" ,"#!&.T!+!# )!#,&$$,&"# "$" 3 :&)&*!# #$#&" +" @u$=.

 

LKJE 4 WAILIDADES SCIEMCINALES (DE 8 A 10AHS'

 TTJL ETIS EUPLICACIVN EDADPÁ.Ku= :&" u&+!&)*! ! %" *u#&.

9ber re$$ionr e *nere$) nte !o ()e noses/r.

Entrenr ! >bi!i e e$ir !s $oss e )n *ner$orre$t. 8 & 10 120-125

L& !& && +" )&%!"+&.

Entener ()e > i&erentes*ners e ver !s $oss $e#tre! #)nto e vist e !os e*+s.

Los *is*os >e$>os #)een tener i&erentesinter#ret$iones e#enieno e $)!t)r@ e#erien$is#revis@ esto e >)*or.

8 & 10 150- 151

I*u&) ,"! +$<""" Re$ono$er $e#tr ()e >i&erentes *ners@ tos $orre$tr e#er$ibir !s $oss.

No toos ve*os !s $oss e ! *is* *ner. Tienen()e es$ribir )n objeto $otiino !os e*+s ()eivinen ()= es.

8 & 10 152-153

Page 155: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 155/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

 u*u"%!# & &+$$&Re$ono$er ! i*#ortn$i e !$o*)ni$$in no verb!

9e notn i&erentes sit)$iones en ##e!es !os!)*nos !o e#resn $on *%*i$ !os e*+s !oivinn.

8 & 10 126-127

  LKJE 5 WAILIDADES DE IDA (DE 8 A 10AHS'

 TTJL ETIS EUPLICACIVN EDAD PÁINASPu"+"# +$"$" !&)*! &u$+!

D"#u$ @u" #!%!#"#,!#&)"# &" u"#!"#&+! +" /$%!.

S" "&)$G& +!# )$#&# . J& !&u$%$"! ; !& ! +$"#$.A %u:!# &)u%!# )"# +$$"" )&#%$#%&# !#&#.

D" 8 & 10&!#

156X157

$! !+"&+! +"*"" %&&$))!#&.

 T!%& !$"$& +" @u=,"#!&# #! $%,!&"# ,&&!#!!#.

S" :&" u !))&*" ! )&# ,"#!&# @u"#! %u; $%,!&"# " %$ $+&.F&%$)$&"# &%$*!# !!$+!#

D" 8 & 10&!#

158X159

J& &;u+& ! "# u&+"u+&.

C!%,"+" @u" :&"%!# !#&#,! )!# +"%/# +" <!%&+"#$""#&+&.

Cu&+! +" )!# +&# +" )& #"%&&. S""*$#& !+&# )&# !#&#+"#$""#&+&# @u" #" :&" &+& +&.

D" 9 & 10&!#

166X169

Page 156: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 156/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

M$ &$u+ <"" &)&#&"&#.

A&)$G& )&# &$u+"# ! )&# @u"&<!&%!# )&# &"&# +$&$&#.

Cu&+! ! )&# #$*u$""# "&+&#A$$+&+X%!$&$ XE#<u"G!XR"#u)&+!.

D" 8 & 10&!#

170X173

M$# &)$#%&"##""!#.

R""B$!& #!" )!# "u#!#@u" ,!+"%!# ,!" " u"*!,&& %"!& ") "#&+!"%!$!&).

R"u"+!# ,!#$$!# )$#&+!. D" 8 & 10&!#

178X179

S!; ,"#$%$#& ;!,$%$#&Q

R""B$!& #!" )&#&&"#$&# +" )&#,"#!&# !,$%$#&#

I%&*" +" u !,$%$#& )$#& +" #u#&#*!# <u+&%"&)"#.

D" 8 & 10&!#

180X181

&)" %/# ,""$@u"u&.

W&)& #!" :/$!# #&)u+&)"#.L$#& +" :/$!# ; &)!&$ +" 1 10 D" 8 & 10&!#

182X183

I"&$! +"#u"#!#&*&+&)"#.

A,"+" & "& )& &"$" )!# #u"#!# &*&+&)"# @u"!# #u"+" & %"u+!.

D$&$! +" !#&# ,!#$$&# @u" :&#u"+$+! " #u $+&.

D" 8 & 10&!#

186X187

CUENTOS PARA SENTIR Y PENSAR 1: EDUCAR LAS EMOCIONESHB(+, I;,+, E SM

EMOCIÓN DESCRIPCION

  CUENTOS 3º CUENTOS 4º

Page 157: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 157/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

 

LA ALE8RA

P. 13

 

 Avent)r en e! r%oFF#/. 1

  Toos $ontentosFF.#+/. "1

Pe!i/ro en e! *rF#."6

 ')s$no $on$>sF#. 31

 E! +/)i! ! *ontF#. 3,

 LA TR1STE5A

  #.

E! s)$e ()e no ()er% !!orrF #. ,

Ros no es RositF.#.1

L te*i >or e! re$reoF#.

Ojo e Gviot #. 61

SQ)= !e #s M)/+n #. 6,

EL EN>AD4

#. ,

E! oso /r)nF.#. ,,

Un #seo #or !s estre!!sF.#."

E! #r%n$i#e esen$ntoF.#.

;i*e no sbe e$ir noH#.7"

E! % en ()e e! 9o! se en&..#.7,

Xen/ E!is@ te #risY...#.10

EL 31ED4 #. 107

L >or*i/ vijerF.#.111

 A! &in! e! #si!!oF.#. 116

Un jrrn e ! C>inF.#. 1"1

L &!or vent)rerF#.1",

SC)+nto $)est e! v!or...#.13"

EL 4R8ULL4

#.1" L >ojit #res)*iFF#.1

E! veneor *b)!nteF#.17

 A!/o #s en !s P!=esF#.1

Pirini$)e!F#.160

Page 158: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 158/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

L/o e *ontF#.16

LA EN21D1A C L4S 0EL4S

#.1," Ls os $oronsF#.1,

L !een e Art)r)sF#.10

En$)entro en !s #ir+*iesF#.16

5o so e! *orF#.170

Itir ()iere ser )n betoF#.176

LA 04N>1AN5A EN

 UN4 31S34

#."0

E! #r%n$i#e ()e #eri ! *e*ori..#."0,

Mi $o!e$$in e #iro#osF#."11

Pe()eo Oso '!n$oF#."16

Nie ()iere Isbe!F#.""1

Criso! s) estre!!F#.""

LA 2ER8EN5A #. "3"

Cr)so no ()iere $ntrF#."3

E! >er*no e E!enF#. ""

L r Ct&in est+ *) rrF#."

isits@ X ro!!oY...#."

L >istori e Dr$o!inoF#."61

LA 0ULPA #. "6

E! $)*#!eos e LeireF#.",1

Un +n/e! i*#$ienteF#.",,

Mrt se siente $)!#b!eF#."

T tienes ! $)!# e tooF#."7E! $or e /ri!!osF#."7

 RECJRSS PARA FMENTAR LA AJTESTIMA- EDJCACIN 3.0

:,XXYYY."+u&$!"#,u!"!.!%X%&$)$*X2014X0312X

Page 159: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 159/196

%" # &" EDUCACIÓN PRIMARIA

CRTS PARA EDJCAR EN ALRES

:,XXYYY."+u&$!"#,u!"!.!%X"u#!#X!!%"&"#-"+u&-"-&)!"#X16455.:%)  

:,XXYYY.!$"&$!&+u&."#X

YYY.,&)&&#&)&+&#.!%X+$O)!O@u"O#$""#X&))".:%)

K//*:??*,,;,,,,.+)?(/(,/(*,,+,?8',((*+/,.'+(./+,K/)

Page 160: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 160/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

5º E.PRIMARIA

Page 161: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 161/196

 SEPTIEMBRE-OCTUBRE Acogida:JUEGOS DE PRESENTACIÓN

SESIÓN 1

)!o#e B2 Tar/eta de pre"entación6 Nor$a" de a!a

SESIÓN 2

)!o#e B2 3!or de !a a$i"tad

SESIÓN 3

)!o#e B2 Mi retrato 

SESIÓN 4

CUENTO2 GRATITUD

Pente de Pa"andF

OCTUBRE-NOVIEMBRE

DIARIO EMOCIONAL

SESIÓN 5:

)!o#e 72 3</ate

SESIÓN !:

)!o#e 2 (i'o rodeado de .ente$ara'i!!o"a

SESIÓN (:

)!o#e 2 La !ci8rna.a

SESIÓN .:

CUENTO2 ILUSIÓNE! 'ia/e de an*nF

NOVIEMBRE -DICIEMBRE

SESIÓN /

)!o#e 2 (a$o" a aprender ade"en;adarno"

SESIÓN 11)!o#e 2 Cono9co ne'o" a$i.o" *'o* de co$pra"

SESIÓN 12

CUENTO2 SOLIDARIDAD

Se 5"ca n tro9o de e"tre!!aF

ENERO-FEBRERO

 SESIÓN 13

)!o#e 72 Mendo pro5!e$a

 SESIÓN 14

)!o#e 2 Re"pira * re!,/ate

SESIÓN 15

)!o#e 2 E! r$or 

 SESIÓN 1!

CUENTO2 CRUELDAD

La 'en.an9a de !a ;enteF

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

G

Page 162: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 162/196

ABRIL-MAYO

SESIÓN 25

)!o#e B2 E! re.a!o

 SESIÓN 2!

)!o#e 72 E-pre"ión a;ecti'a

SESIÓN 2(

)!o#e 2 >Q8 te intere"a?

 SESIÓN 2.

CUENTO2 (ALENT+A

La prince"a * e! dra.ónF

MAYO-JUNIO

SESIÓN 2/

)!o#e 2 >Q8 @a* detr," de !a perta?

SESIÓN 3

)!o#e 2 >E" cierto?

 SESIÓN 31:

)!o#e 2 La otra cara de !a$oneda

SESIÓN 32

CUENTO2 EMPAT+AUna cidad en !a arenaF

FEBRERO-MARZO

SESIÓN 1(

)!o#e 2 E! atocar 

 SESIÓN 1.

)!o#e 2 Lo" pe!o" de pnta

SESIÓN 1/

)!o#e 2 E! 5ote de co!ore"

SESIÓN 2

CUENTO2 ANSIEDADDo$in.o e! pararra*o"F

MARZO-ABRIL

SESIÓN 21

)!o#e B2 E! i$,n

SESIÓN 22

)!o#e 72 (encedore" * 'encido"

SESIÓN 23

)!o#e 2 Una a*da no e" na deda

SESIÓN 24

CUENTO2 SORPRESA)"cando $i" a!a"F

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

Page 163: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 163/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

6º E.PRIMARIA

I

Page 164: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 164/196

 SEPTIEMBRE-OCTUBRE Acogida:JUEGOS DE PRESENTACIÓN

SESIÓN 1

)!o#e B2 A!e!*a" c!a"e

 Nor$a" de a!a

SESIÓN 2

)!o#e B2 Ár5o! de !a a$i"tad

SESIÓN 3

)!o#e B2 Me ."ta co$o "o* 

SESIÓN 4

CUENTO2 GRATITUD

Gracia" JanF

OCTUBRE-NOVIEMBRE

DIARIO EMOCIONAL

SESIÓN 5:

)!o#e 2 >So* pe"i$i"ta *opti$i"ta?

SESIÓN !:

)!o#e 2 Mi" ta!i"$ane" "ecreto"

SESIÓN (:

)!o#e 72 Todo n arti"ta

SESIÓN .:

CUENTO2 ILUSIÓN>Para #8 "ir'en !o" "e%o"?F

NOVIEMBRE -DICIEMBRE

SESIÓN /

)!o#e 2 Ma!a "erte4 5ena "erte

SESIÓN 11

)!o#e 2 >Q8 @acer cando a!.o no$e ."ta?

SESIÓN 12CUENTO2 SOLIDARIDAD

C@"co n perro ca!!e/eroF

ENERO-FEBRERO

 SESIÓN 13

)!o#e 72 S6O6S

 SESIÓN 14

)!o#e 2 >Todo !o @a.o 5ien?

SESIÓN 15

)!o#e 2 a.o n co$ic

 SESIÓN 1!

CUENTO2 CRUELDAD

)!anca * " a$i.o e! !o5oF

FEBRERO-MARZO

SESIÓN 1(

)!o#e 2 E! a"cen"or 

 SESIÓN 1.

)!o#e 2 E! en;ado

SESIÓN 1/

)!o#e 2 E! Con"trcción de!concen"o

SESIÓN 2

CUENTO2 ANSIEDAD>Dónde e"t, e! paro?F

MARZO-ABRIL

SESIÓN 21

)!o#e B2 A"erti'idad

SESIÓN 22

)!o#e 72 M," a!!, de !a" pa!a5ra"

SESIÓN 23

)!o#e 2 Mi actitd ;rente a !a"tarea"

SESIÓN 24

CUENTO2 SORPRESAUn re.a!o de "orpre"aF

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

Page 165: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 165/196

ABRIL-MAYO

SESIÓN 25)!o#e B2 Di;erente" e$ocione" na$i"$a "o!ción

 SESIÓN 2!

)!o#e 2 i"toria" per"ona!i9ada"

SESIÓN 2(

)!o#e 2 E! eni.$a

 SESIÓN 2.

CUENTO2 (ALENT+A

E! c!5 de !o" 'a!iente"F

MAYO-JUNIO

SESIÓN 2/)!o#e 2 La noticia

SESIÓN 3

)!o#e 2 )oo$eran.

 SESIÓN 31:

)!o#e 2 La $i"$a @i"toria

SESIÓN 32

CUENTO2 EMPAT+ADe oc@o a oc@oF

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

BA01A UNA E34016N 1NTEL18ENTE: 0ursos G / I de Primaria

e$o" creado n 5anco de recr"o" en.!o5ando 5!o#e" para tra5a/ar !a Inte!i.encia

E$ociona!2

Page 166: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 166/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

• )!o#e 72 Conciencia E$ociona!

• )!o#e 2 Re.!ación E$ociona!

• )!o#e B2 Atono$<a E$ociona!

• )!o#e 2 a5i!idade" Socia!e"

• )!o#e 2 a5i!idade" de (ida

Se @a te$pora!i9ado por $e"e"4 di"tri5*endo !a" acti'idade" #e de"arro!!an !o"

di;erente" 5!o#e"6 La !ti$a "e"ión de cada $e" "e dedicar, a tra5a/ar n cento donde

aparecen di"tinta" e$ocione"2 .ratitd4 i!"ión4 "o!idaridad4 an"iedad4 "orpre"a4

'a!ent<a4 cre!dad * e$pat<a6

A principio de cr"o "e pre"entar, e! Diario E$ociona! * !a" nor$a" de c!a"e6

La" acti'idade" "e di"tri5*en en "e"ione" de "eptie$5re a /nio4 "eparada" por ni'e!e" * =6 e$o" "e!eccionado n tota! de B acti'idade" * cento" por ni'e!4 an#e

e! 5anco de recr"o" e" $a*or4 pdi8ndo"e ti!i9ar para a$p!iar o ""titir a!.na" de

!a" acti'idade"6

Toda" !a" acti'idade" * cento" e"t,n reco.ida" en !o" ane-o"6

La 5i5!io.ra;<a ti!i9ada2

• Cento" para Sentir F )e.o%a I5arro!a6 Editoria! SM

• G<a de !a $ediación e"co!arF Car$en )o#86 Editoria! Octoedro

• Acti'idade" para e! de"arro!!o de !a Inte!i.encia E$ociona!F Ana 0rita6

Mont"errat Cadrado6 Ge$$a 3i!e!!a6 E!ia Lópe96 Nria P8re96 Editoria!

Parra$on

Page 167: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 167/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

RECJRSS5º > 6º

Page 168: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 168/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

 

LKJE 1 CNCIENCIA EMCINAL

 TTJL ETIS EUPLICACIVNEDAD PÁINAS2%jte Re$ono$er e ienti&i$r

e*o$iones e !os e*+sI*/inr j)/no !es$onite )n /r)#o enios )no est+ so!o. An!ir $*o se siente.Dib)jr !s e#resiones

1" 1"K13Prr*on

Men)o #rob!e* E#resr ()ejs oinstis&$$iones ensit)$iones e! % %.

 An!ir istints sit)$ionesen !s ()e te $)sn e$>ivto se b)r!n e ti.C*o nos senti*os.

1" 1K1Prr*on

Too )n rtist A$e#tr ()e no toos$e#t*os ! re!i e !*is* *ner.

Dib)jr )n /esto e )ne*o$in@ ense+rse!o istints #ersons #r ()ees$ribn etr+s ! e*o$in()e $reen ()e re#resentn.

1" ""K"3Prr*on

en$eores ven$ios Re$ono$er !s e*o$ionese !os e*+s !s #ro#is.

 Le$t)r e! $)entoven$eores ven$iosHn!ino !s e*o$iones()e vn s)r/ieno.

1" "K"7Prr*on

Ss visto *i !ibret !orr ! i*#ortn$i e ser sin$eros e$ir ! ver.

Leer ! >istori Mir ten/o!ibret n)evH@ ter*in+no!$on )n &in! ()e te /)ste.

1" 3K3Prr*on

9.O.9. 9ber ()= se #)ee >$er#r )r os e*+s ()= se siente ! >$er!o.

 A #rtir e )n i*/en ()eobservn. Re&!eionrsobre e!! v!orr ()= se>$e #r )r en ()=

1" 3K37Prr*on

Page 169: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 169/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

sit)$iones.

M+s !!+ e !s #!brs Re$ono$er !s e*o$iones()e $ontienen !se#resiones ()e)ti!i*os e &or*$otiin.

Con$retr e*o$ioness )n e#resiones@observno ()e *+s !!+e !s #!brs eistenotrs e#resiones ()eini$n e*o$in.

1" KPrr*on

C$te! e e*o$iones Co*#rener !

*biv!en$i e*o$ion!.

Le% )n >istori@

re&!eionr sobre !se*o$iones ()e >n sentio!os #ersonjes.

1" 6K,

Prr*on

C)!ies $$iones !orr !s i&erentes$)!ies ()e tene*os!s #ersons.

$er )n !ist e$)!ies re!$ions$on $$iones ()e !s$r$teri$en. Ienti&i$rte$on !s t)s.

1" K7Prr*on

XMen)s i&eren$isY Ienti&i$r !s #ro#isre$$iones nte e*o$iones !s e !os e*+s.

Mni&estr t)s e*o$iones !s e otros nte istintssit)$iones en )n $)ro.

1" "K3Prr*on

E#resin e&e$tiv Mostrr res#eto >$i !ose*+s &o*entr e!i!o/o.

2or*)!r *ensjes en#ri*er #erson >$ienonotr ()e #oe*os$o*)ni$r ()= #ens*os@()= senti*osF

1" os 13O$tero

Page 170: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 170/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

 

LKJE 2 REJLACIN EMCINAL

 TTJL ETIS EUPLICACIVN EDAD PÁINAS *os #rener esen&rnos.

Ienti&i$r i&erentes*ners eesen&rnos.

O&re$e estrte/is #resen&rte.

  10-1" 60-63Prr*on

E! /rn re$on()istor 

 A#rener $ontro!r !osi*#)!sos e*o$ion!es:re/)!r ! i*#)!sivi<.

Nrr ! >istori e )n re ()et)vo )n #rob!e* $*ore$$ion .

  10-1" 6-6,Prr*on

 E! se*+&oro A()irir )n estrte/i #r re/)!r !se*o$iones ne/tivs.

9e ib)j )n se*+&oro@$)no )n sit)$in te irrit@ teen&@ o te sobre#s@ *irs e! se*+&oro te ienti&i$s $on!s &ses ()e re#resent. rojo`etente@ +*br ` res#ir >ono@vere` e#!i$ e! #rob!e* $*o te sientes.

  10-1" 6-,1Prr*on

 Res#ir re!+jte A#rener re!jrnos

 Nos t)*bre*os $*o*ente res#irre*os trn()i!*ente. 9e#)ee #oner *si$ e &ono*ientrs e! #ro&esor #)ts entono s)ve r%t*i$o.

  -1" ,"-,3Prr*on

 'oo*ern/ Re/)!r ! e*o$ine ! envii  $ontrib)ir >$er)n *)no *ejor.

Contr )n $)ento $orto@ #rtir e=! se re&!eion $on #re/)ntssobre ! envii e! $to e$o*#rtir.

  -1" ,-,,Prr*on

Positivo ne/tivo Pensr !s $oss e Nor*!*ente@ $)no !s $oss 10-1" ,-,7

Page 171: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 171/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

&or* #ositiv. no s!en $o*o nosotros ()ere*ossenti*os rbi@ #ero eso nosi/ni&i$ ()e se *!o.se $)ent)n $)ento se re&!eion $on#re/)nts.

Prr*on

SM! s)erteS')en s)erte A#rener ()e nte )n$onte$i*iento ()een #rin$i#io #re$ene/tivo@ no > ()e

eses#errse@ #or()e#)ee ()e no !o seen e! &)t)ro.

 A #rtir e )n >istorire&!eionre*os !!e/re*os  ! $on$!)sin ()e noeber%*os #reo$)#rnos

*)$>o@ ni en&rnos@ ni estr triste ()e no sbe*os si !o()e #re$e *!o e nte*noen e! &)t)ro #)ee ser b)eno.

  -1" 0-1Prr*on

 SToo !o >/o bien A$e#tr ! #rte eres#onsbi!i K$)!# en !os $on&!i$tos.

9e !eer+n tres eje*#!os e $on&!i$tos@ ver si sbenienti&i$r ()e !s os#ersons ()e intervienentienen s) #rte eres#onsbi!i. A$e#tr !res#onsbi!i en e! $on&!i$to ) $re$er e*o$ion!*ente.

  -1" "-Prr*on

 SEs $ierto Re&!eionr sobren)estr *ner e#ensr@ *n%sF si$*bi*os n)estr*ner e #ensr@ e!#rob!e* #)eees#re$er.

 A #rtir e )n eje*#!ointentre*os $*bir n)estr*ner e #ensr.

  -1" 6-,Prr*on

Los #e!os e #)nt A$e#tr $o*#renern)estros senti*ientos

Re#rti*os )n $o#i e )n $rov! $on #e!os >b!re*ose sit)$iones ()e nos >/nen&r@ ib)jre*os )n $r

K1" 1,O$tero

Page 172: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 172/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

en&.

Re&or*)!r es !o *is*o#ero no es i/)!

Re&or*)!r ver e! $on&!i$to #oer r )n /iro !sit)$in.

9e re!in os /r)#os e trjets)n e e!! $on )n *ensje/resivo ! otr e! *is*o*ensje re&or*)!o re)$ieno! tensin.

1" 1"O$tero

E! en&o A#rener $n!ir e!en&o e &or* #ositiv

Dib)jre*os )n es$!er ee*o$iones re!$ions $on e!

en&o e &or* inivi)! nosienti&i$re*os entro e !es$!.

1" 1O$tero

Page 173: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 173/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

 

LKJE 3 AJTNMIA EMCINAL

 TTJL ETIS EUPLICACIVNEDAD PÁINASTrjet #resent$in 2vore$er ! &or*$in e

! ienti #erson!.

Trjet $on $)!ies. 9e

#ie otrs #ersons ()ev!oren s#e$tos #ositivose $ nio s#e$tos()e eben *ejorr.

De 1" os 70K73

Prr*on

Un $n$in #r *% 2o*entr ! $retivi ! v!or$in e )no*is*o

ersionr )n $n$in$ono$i@ $*bino !!etr $on $r$ter%sti$s#erson!es.

De 10 1" os 76K7,Prr*on

Estre!! e !os e!o/ios 2o*entr ! $retivi ! v!or$in e )no*is*o

Re!ir )n estre!! en$ #)nt es$ribir )n$)!i #ositiv e )no*is*o.

De 1" os 10"K103Prr*on

Me o #er*iso #rsentir  :*#!i<

 A$e#tr n)estrse*o$iones senti*ientos$o*o #rte e nosotros

*is*os.

 Dr !isto e e*o$iones@e$ir en $)!es senti*os no nos i*#ort !o ()e !os

e*+s i/n $)no !se#res*os.

De 10 1" os 106K10,Prr*on

Me /)st $o*o so 2vore$er ! $e#t$in e)no *is*o

Des$ribir $)!ies &%si$se $ )no $o*#rtir$on !os e*+s.

De 1" os 110K113Prr*on

Mi retrto To*r $on$ien$i e )no*is*o

Re!ir )n $o!!/e $on&oto/r&%s #erson!es e$ )no en istints

De 1" os 11K11Prr*on

Page 174: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 174/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

=#o$s.2!or e ! *ist Ienti&i$r !s $)!ies

#ositivs e )no *is*o$on ) e !os e*+s

Re!ir )n &!or en $#=t!o es$ribir )n $)!i#ositiv ()e !os e*+sv!oren e )no *is*o.

De 1" os 116K11,Prr*on

Ls !e!)s e ! $!se Cono$erse v!orrse s%*is*o !os e*+s

Constr)ir #reos e s%*is*o res!tno )n ovris $)!ies.

K1" 17O$tero

E! i*+n Re$ono$er !s $)!ies

#ositivs e !s otrs#ersons

Me$!*os ren $on

!i*)rs @ e! #!tore#resent ! #erson@ !s!i*)rs s)s $)!ies#ositivs@ e! i*+nre#resent e!o/ios @&e!i$it$iones &or*)!re*os)n e!o/io observ*os$o*o s$*os !s!i*)rs.

K1" 1

O$tero

 Asertivi E#resr n)estrossenti*ientos

9e #resentn i&erentessit)$iones #or #rejs$o*entn res#)ests Asertivs !s i&erentessit)$iones

1" 1O$tero

E! re/!o Desrro!!r ! $#$ie &e!i$itr otro

 Constr)i*os )n $jentre toos @ ! &orrre*os$on ib)jos >e$>os #or !os!)*nos@ >re*os )nrn)r@ ti#o b)nes$ribire*os *ensjes e&e!i$it$in !o !r/o e !se*n@ ejre*os##e!es $er$ e ! $j@ !

K1" 1O$tero

Page 175: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 175/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

&in! e se*n se !eer+n!os *ensjes seentre/r+n ()ien$orres#onn

L bib!iote$ e !ossenti*ientos

Cono$er $o*o nossenti*os nos ) entener n)evssit)$iones.

En /r)#o !os !)*nos i$en$o*o se sienten eni&erentes sit)$iones@ en !#irr se $!si&i$rn ennos senti*os bienH nos

senti*os *!H

K1" 1O$tero

E! +rbo! e ! *ist Constr)ir ! i*/en #ro#i #rtir e ! v!or$in ()e!os e*+s >$en enosotros.

C !)*no ib)j )n+rbo!@ en e! tron$o es$ribens) no*bre@ en )n $)rti!!ib)jn >ojs es$riben)n v!or$in #ositiv@e!o/io e s) $o*#ero.

K1" 11O$tero

Di&erentes e*o$iones )n*is* sit)$in

Tener en $)ent !ossenti*ientos e !os e*+s.

9e !es )n sit)$inone #re$e )n $on&!i$to @#or /r)#os #!ntern !osrestntes ! sit)$in =stos eber+n e$ir $)+!esson !os senti*ientos e$ #erson e! $on&!i$to.

K1" 11O$tero

 

Page 176: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 176/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

LKJE 4 WAILIDADES SCIALES

 TTJL ETIS EUPLICACIVNEDAD PÁINAST=$ni$s e Ro!e-#!in/B !o siento $e#to t)s is$)!#s.

Conse/)ir ()e !os!)*nos se is$)!#en #eronen s)s$o*#eros.

9e re$ojn sit)$ionesi&erentes one#!nter+n@ en #e()eos/r)#os@ sit)$iones

one tienen ()e #eir#ern #eronr@re$ono$er ()e se >ne()ivo$o is$)!#rse.

De 10 1" os

Cono$o n)evos*i/os vo e$o*#rs.

Cono$er estrte/is#r >$er *i/os t*bi=n #resenvo!verse en )n$i)B $o*#rr )nbi!!eteF.

Pr$ti$re*os en/r)#os o en #rejs e!ini$io e $onvers$ionesen istints sit)$iones$on #ersons ) otrosnios es$ono$ios.Eje*#!osB e! ini$io e )n

$*#*ento o )ne()i#o e#ortivo o!)/res e es#er@$o*#rr )n bi!!ete etren..et$.

De 10 1" os

Page 177: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 177/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

Q)= >$er $)no !/ono *e /)stH

9ber re$$ionr e)n *ner e$)nte !o ()e noses/r.

9e #!ntern i&erentessit)$iones nte !s ()ere*os vrisso!)$iones.

De 10 1" os 1"0

Prr*on

E! r)*orH. Re$ono$er !i*#ortn$i e tener !in&or*$in $orre$t

ntes e to*re$isiones

Mr% #iense()ivo$*ente ()e)n *i/o s)o est+

$riti$no otro se !oi$e. Esto >$e ()ero*#n ! *ist.

De 10 1" os 1"

Prr*on

/o *i $o*i$ Dr $ono$er *einte$o*i$s $o*o se #)eenso!)$ionr !os $on&!i$tos

E!bor$in e $o*i$s()e re&!ejen sit)$iones$otiins e $on&!i$toen e! ()e #re$n os&in!es:e$)oKine$)o<

De 10 1" os

 SNos #r*os #ensrH.

Pensr en i&erentes#rob!e*s ()e !os!)*nos #)een tener.

Re$ono$er n!ir eni&erentes $ontetos !os#rob!e*s.

De 10 1" os 1

Prr*on

 ieo sobre $on)$tsine$)s

$er !)*nos $r%ti$os$on !s $on)$tsine$)s.

Debtir es#)=s e ver)n vieo e te!evisin@sobre !s $on)$tsine$)s

De 10 1" os :ieos en o) t)bere!$ionos $on Ls#eores #e!es en !os#!ts e te!evisin@Destroos o vio!en$i en

Page 178: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 178/196

Page 179: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 179/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

>@ #ei*os !os!)*nos ()e esti*en$)ntos $o!ores >@ !o#)ntn en )n >oj @ vn$o*#rno #ri*ero #or#rejs !)e/o e $)troen $)tro $)ntos $o!ores >esti*o $ )no@&in!*ente eben !!e/r )n$)ero e! n*ero e$o!ores ()e > en e! bote.

Q)= > etr+s e !#)ert

Co*#rener )nsit)$in $on&!i$tiv entener ()= esi*#ortnte e ver en )n $on&!i$to.

En /r)#o e tres se#ensr+ en )n #rob!e*()e !es &e$te o !es >&e$to )n !)*noe#!i$ e! #rob!e*@ otr>$e #re/)nts bierts@intentno veri/)r$o*o se siente re&or*)!o ! sit)$in.E! ter$ero observ@#osterior*ente e#!i$ !oobservo@ &in!*ente seinter$*bin !os ro!es

1" 1,O$tero

Constr)$$in e!$onsenso

To*r e$isiones #or$on$enso nos ) ()e toos #rti$i#n ()e nie /ne o #ier

Co!o$*os os $rte!esen ! $!se )no i$e 9I e! otro NO !eere*osi&erentes &ir*$iones !os !)*nos tenr+n ()esit)rse ebjo e! $rte!se/n s) o#inin@ $)no

1" 1,7O$tero

Page 180: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 180/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

! o#inin e! /r)#o esteivii@ #eire*os ()e)n #erson e! 9I see*#reje $on )n e!NO@ tiene ()e n!ir !os#)ntos =bi!es &)ertese $ o#$in@&in!*ente se intentr+b)s$r )n $onsenso

L noti$i Re$ono$er istintos#)ntos e vist  A #rtir e )n noti$i@nos v*os i*/inr ()eso*os #erioists en/r)#o e tres v*os #ro&)nir >$ienoentrevists en re!$in ! noti$i@ se es$ribir+#re/)nts res#)ests#osterior*ente !o$o*#rtire*os

1" 1,,O$tero

LKJE 5 WAILIDADES DE IDA

Page 181: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 181/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

 TTJL ETIS EUPLICACIVN

EDAD PÁINAS

P)ees ivertirte $on!/o b)rrio

Des$)brir ()e so*osres#onsb!es nten)estro esto e +ni*o.

9e re!in os !ists. Un $on b)rri*iento otr $on iversin. A*)$>os !)*nos !esivierten !s *is*s

$oss.

De 1" os 16K1,Prr*on

ivo roeo e /ente*rvi!!os.

To*r $on$ien$i e ()=#ersons soni*#ortntes #rnosotros.

9e >$e )n $o!!/e $on !s #ersons ()e son*) i*#ortntes en *ivi. 2*i!ires@ *i/os@$ono$ios

De 1" os 1K17Prr*on

Mi vest)rio Ienti&i$r $o*o nos#t*os !s$ir$)nstn$is.

Leer ! >istori.isionrnos $on ! ro#e n)estro trbjo &)t)ro.

De 10 1" os 160K161Prr*on

L i*#ortn$i e !se$isiones.

To*r $on$ien$i e !i*#ortn$i e !se$isiones.

Le$t)rB vi e )n nio.Q)= #s si ! e$isines A@ ' o C. 9e j)ntntoos !o ()e >n o#to#or A@ !o e ' !os e C.Debten

De 10 1" os 16"K163Prr*on

Un ) no es )ne). Co*#rener ()e>$e*os $oss #or !ose*+s e &or*esinteres.

C)ro e !os %s e !se*n. 9e re/istrntos !s $ossesinteress ()e se>$en $ %.

De 7 1" os 16K16Prr*on

Mi $tit) &rente !stres.

 An!ir !s $tit)es $on!s ()e &ront*os !stres iris.

C)ro $on !ssi/)ientes entrsB A$tiviK*otiv$in

De 1" os 1,K1,Prr*on

Page 182: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 182/196

Page 183: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 183/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

>o*bro @ !s $)tro#ri*ers se t#rn !os ojos s!o ! !ti* !ostenr+ biertos @ en e!#tio se #onr+ )nre$orrio $on obst+$)!os @ e!!)*no e etr+s iri/e ! !)$i=rn/ i$ieno>$% one tienen ()e ir.9i ()ere*os >$er !$tivi en si!en$io !sorenes se #or+n r no )n /o!#e ! #rteone se ()ier /irr.

E! )to$r Pensr en vriso#$iones #r #oerto*r e$isiones.

9e #ro#one )n sit)$in$ !)*no r+ )nso!)$in ! #rob!e*#!nteo@ se n!ir+n e ire*os es$rtnoLs ()e no son #osib!es@nte vris so!)$iones !#rob!e*. Peire*os()e es$ojn )n o#$in eber+n e#!i$re! #or ()= e s) e!e$$in .

K1" 1,3O$tero

E! s$ensor ')s$r so!)$iones $retivs

9e es$ribe )nsit)$in !os !)*noseber+n es$)brir e!#or()e e es sit)$in.

1" 1,O$tero

E! eni/* Co*)ni$r $o*#rtirin&or*$in

D*os )n eni/*@se/)i*ente *os !s

1" "0"O$tero

Page 184: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 184/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

#ists #r reso!ver e!eni/* en &o!ios ei&erentes $o!ores se$ren /r)#os se/n e!$o!or ()e !es >e*oso eber+n reso!ver.

CJENTS Cu"!# ,&& #"$ 2. "*!& I&!)&

EMCIVNTTJL ETISRESJMEN EDAD PÁINAS AMOR Un robot *) es#e$i! Tener )n *i/o esi*#ortnte

 A Mrio@ )n nio $on#rob!e*s@ !e re/!n )nrobot ()e i*it e*o$iones. A! #rin$i#io Mrio !o trt*) *! >st ()e se $)ent ()e en =! en$)entr )n *i/o.

4 Pri*ri 30

 AMOR Te re/!o *is>ors

I*#ortn$i ees$)$>r !os e*+s

En )n interno !!e/ )nni >)=r&n e #re@ !#rot/onist /r$is !) e ! ire$tor se  $)ent e ! i*#ortn$i ees$)$>r otros #r

 >$er!os sentir *ejor.

64 Pri*ri 3

 AN9IEDAD Do*in/o e!#rrrosH

$er !s $oss $ontrn()i!i nos )  ser &e!i$es.

Do*in/o es )n nio *)nervioso ()e sie*#re est+>$ieno $oss@ >st ()e s) b)e! !o ) is&r)tr e! tie*#o

4 Pri*ri 60

 AN9IEDAD SDne est+ e!#ro

En$ontrr re$)rsose$)os #r

E! ##+ e E) se ()een #ro tienen ()e

64 Pri*ri

Page 185: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 185/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

so!)$ionr !ssit)$ionesnoveoss

$*bir e o*i$i!io $o!e/io. L sit)$in es *)i&%$i! >st ()e en e! n)evo$o!e/io en$)entr )n*i/o ()e !e ) s)#err ! sit)$in.

CRUELDAD L ven/n e

 ! &)ente

Es *)$>o *ejor

is&r)tr $on !os e*+s()e $riti$r!es s)ses#!s.

Un &)ente $ns e r

/) !os >bitntes e )n#)eb!o ()e se $riti$n )nos otros e$ie ()e s) /)s!/ *r/ so!o !ino$en$i e )n nio$onsi/)e ()e e! /) seotr ve &res$ $!r

4 Pri*ri ,3

CRUELDAD '!n$ s) *i/oe! !obo E! *ieo ve$es se

#ro)$e #or !o ()e nos$)entn@ no #or !o ()ere!*ente s)$ee.

Un ni $ie/ se >$e*i/ e )n !obo. E!! #iens()e es )n #erro es$)bre ()e e! !obo so!*ente *t ! /no #r #oer!i*entrse. Too e! #)eb!oe$ie r e $o*er !*n estos no *tr+n

s) /no.

64 Pri*ri 70

EMPAT8A Un $i) en !ren.

E*#!ir $on !os nios()e viven en #eores$oni$iones e vi.

Un nio e Tin)& viene enverno Es#@ #ero$)no se tiene ()e *r$>r@se v $ontento )n()e s)s$oni$iones e vi sen#eores@ #ero !!% est+ s)

4 Pri*ri 107

Page 186: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 186/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

&*i!i.EMPAT8A De o$>o o$>o Q)e !os !)*nos v!oren

! i*#ortn$i e s)s&*i!is.C!i en e! tie*#o ()e !es ei()en !os#res s)s >ijos

.Un ni en s) $!se $)ent()e entr en e! $o!e/io !so$>o s!e !s o$>o e !tre. Aor #sr *+s tie*#o $ons)s #res .

64 Pri*ri 1""

GRATITUD E! #)ente eP)sn

  Ls $oss >e$>s $on*bi!i te >$en

sentirte *ejor.

 Un vi/i!nte e )n #)ente@no ejb #sr nie sin

#/r #or =!. .Des$)bre ()ei$ieno !o *is*o $on*bi!i $onse/)% ()e !/ente #/r *ostrr s)/rtit).

4 Pri*ri 133

GRATITUD Gr$is ;)n $er &vores esi*#ortnte@ sie*#reeres $orres#onio.

 ;)n en est >istoriviven$i e! sentirse bien>$ieno )n &vor ()e es#)=s es $orres#onio.

64 Pri*ri 1

ILU9IÓN E! vije e cnn Mntener ! i!)sin #ores$)brir $oss n)evs#or sen$i!!s ()e#re$n.

cnn es )n ni ()e ()iere$ono$er e! *r@ e*#rene s)vent)r $o*# e )n r%o@ es$)brienointeresntes $oss en e!$*ino.

4 Pri*ri 1,1

ILU9IÓN SPr ()= sirven!os s)eos

Tener )n s)eo >$e ()e!/n % se >/re!i.

 L #rot/onist e! $)enton)n$ sob #or()e s)#re !e >b% i$>o ()e noeb% >$er!o .A trv=s e)n trbjo en e! $o!e/iosobre !os s)eos@ #re e>ij es$)bren ()e eisten!os s)eos ()e #)een

64 Pri*ri 1,6

Page 187: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 187/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

>$erse re!i.RECA]O dL jir&

Ti*ote d  Tener *i/os trtr!es bien.

L jir& Ti*ote ten% #o$os*i/os #or()e *irb !osotros ni*!es $on ires es)#eriori es#re$io. Un% se e$!r )n &)e/o ! jir& $ en )n /)jero.Pii ) s!o )nos$>i*#n$=s !e )ron@

etr+nose e ()e nin/n*i/o ()isier )r! #srn e !r/o. A! &in! ! jir& #ii #ern s)s*i/os. A #rtir e enton$esse )ron toos..

4 Pri*ri 1-17

RECA]O dPobre invierno !orr toos@ #or()etoos so*osi*#ortntes.

Unos nios@ ()e re$>n e!invierno #or()e #iensn ()e nosirve #r n s!o #r #sr &r%o@ es$)bren !i*#ortn$i ()e tienen tos!s est$iones e! o #re! esrro!!o nor*! e !vi en e! #!net.

64 Pri*ri 170-17

9OLIDARIDAD d9e b)s$ )ntroo e estre!!

L i*#ortn$i e trbjr )nios #r!o/rr )n *is* *et.

L estre!! 'ri!!ntin se sent% *) triste ()e!!no$>e #or()e ! es#ertr se>b% o $)ent ()e !e&!tb )n e s)s $in$o#)nts. 9)s *i/s estre!!s !e)ron b)s$r!.T*bi=n se )nieron e! so!

4 Pri*ri "11-"1

Page 188: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 188/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

 e! viento. Wste en$ontr !#)nt en ! $)ev $on os>s. A! &in! @ !s >s se !ev)e!ven. Dese enton$es @'ri!!ntin es ! estre!! ()es!e ntes #or e! >orionte #r s!)r ! so!@ sentir! bris e! viento !)*brr e!$*ino e! bos()e s)s*i/s >s.

9OLIDARIDAD d C>)s$o @ )n#erro $!!ejero

 A)r !os *i/os$)no ten/n !/n#rob!e* #r*ejorr ! sit)$in.

C>)s$o er )n #erro$!!ejero viejo. En s) j)vent) sie*#re >b%)o otros ni*!es. A>or ()e !s &)ers !e&!tn toos s)s *i/os !e)n $onsi/)en $)*#!ire! s)eo e C>)s$o dvivir en)n $s@ tener !/)ien ()ien es#err en ! #)ert@!()ien ()e !e ()ier !e$)ie d.

64 Pri*ri "16-"""

9ORPRE9A ')s$no *is!s

Des$)brir e! objetivoe ! vi@ ! )>$% !os e*+s.

R)b=n 9o!e son os nios+n/e!es@ est+n istr%os sie*#re *) #enstivos@()ieren sber ne est+ns)s !s@ #ien )n )n+n/e! *or ()e !es e#!i$()e no tienen !s #or()es)str%n !os >)*nos ()e s) &)n$in en ! tierr es)r !os e*+s.

4 Pri*ri "1

Page 189: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 189/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

9ORPRE9A Un re/!o sor#res L $)riosi@ e!%*#et) #or esve!r*ensjes se$retos.

En e! $)*#!eos e Dvi s) b)e! Cr*en !e sor#rene $on )n $)rios re/!o@ )n $jit $on )n!!ve .Es !!ve *isterios

bre ! #)ert one est+ e! verero re/!o e Dvi @es#)=s e )n % e bs()e en$)entr en !b)>ri!! ! #)ert ()e bre !!!ve !!% es$)bre s) re/!o()e !o !!en e stis&$$in . Es e! *ejor re/!o e s) vi.

64 Pri*ri "

ALENT8A L #rin$es e!r/n

en$er !os *ieos @sber &rontr n)evssit)$iones .

;s*%n es )n #e()e#rin$es ()e tiene *ieo e()erse so! en e! $sti!!o$on s) * 2!orin@ #ero

es$)bre )n viejo torren

! M/o Pent()is @ ()e !e) $on s) */i b)s$r)n r/on ! r/n.

","

ALENT8A E! $!)b e !osv!ientes

Reso!ver !os $on&!i$tossin )sr ! &)er.

9*)e! es )n !)*nob)sn se *ete $on !os$o*#eros in$!)so !!e/ r #!is @ A!n es )n!)*no ()e no )s s) &)er

64 Pri*ri ",

Page 190: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 190/196

5" # '" EDUCACIÓN PRIMARIA

en !s #e!es@ es$)bre ()e9*)e! re!*ente es )n$obre rene toos !os$o*#eros $reno e! C!)be !os !ientes

Page 191: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 191/196

BIBLIOGRAF(A

>UENTES

LIBROS Go!e*n@ D. :177<. Emotional -ntelligence. N)ev 5orB 'nt* 'oos. :Tr.

Cst. airs@ 1776<.

• Go!e*n@ D. :177<. .a práctica de la inteligencia emocional . 'r$e!onB

airs.

• 'is()err@ R.:"000< Educación Emocional y (ienestar& E. Pris@ 'r$e!on

• Lo#e@ L 'is()err@ R. :"010< /entir y !ensar . Pro/r* e Inte!i/en$i

E*o$ion! #r nios e 6 os. E. 9M• Ibrro!@ '..:"003< Cuentos para sentir& E)$r !s e*o$iones. E. 9M

• Ibrro!@ '. :"003<Cuentos para sentir :"V #rte<. E)$r !os senti*ientos. E.

9M

• L#e Gon!e@ L :"013< #elajación en el aula& Ed&olters 0lu1er 

• !!=s@ A. !!=s@C.:"00<  -nteligencia emocional+ aplicaciones educati"asH

E.EO9

• !!=s Ar+ni/@ A.:"003< 2esarrollando la inteligencia emocional 3-, --, ---, -4 

y 45& E. EO9

• Cobo Ne@ M G!ino A.:"006< !rograma de desarrollo in$antil en

competencias emocionales& P)b!i$$iones ICCE. Mri

• Gri/orobi!@ M :177"<  6uego cooperati"o y sociali'ación en el aula& Un

 programa de juego amistoso, de ayuda y cooperación para el desarrollo

socio*a$ecti"o en niños de 7 a 8 años& /eco 9lea Ediciones& :adrid 

• (isquerra, # 3Coord5; !unset, E; :ora, <; =arc)a >a"arro, E; .ópe' Cassá,

E; !ére' =on'ále', 6; .antieri, .; >ambiar, :; %guilera, !; /ego"ia, >;

!laneils, 9&3?@A?5 BCómo educar las emociones .a inteligencia emocional 

en la in$ancia y la adolescencia& Esplugues de .lobregat 3(arcelona5+ospital 

/ant 6oan de 2éu&

• (isquerra, #; !ére', >; Cuadrado, :; .ópe', E; <ilella, =; 9biols, : 3?@A?5

 %cti"idades para el desarrollo de la inteligencia emocional en los niños&

!arramón (adalona&

Page 192: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 192/196

BIBLIOGRAF(A

• C=s#ees@ A*n:"013< BEducar las emociones& ( =rupo D 

• CULTIANDO EMOCIONE9.Educación Emocional de a 8 años

3Coord5%gust)n Caruana3?@AA5

 As$so@Mri. Re)$$inH• Nov!@Dnie! Psserini@Ec!en. E)$$in 9o$io&e$tivH.E. Nr$e

"01"

• 9e/)r Mor!es@ *n)e! Ar$s C)en$s@ Mr/rit. E)$r !s e*o$iones

!os senti*ientosH.E. Nr$e."010

• Lo#e Css+@E!i. E)$r !s e*o$iones en ! In&n$i e 0 6

osH.E.co!ters a!)er."011

• E*o$ionrioH. P!brs A!s."01

• Mn)! #r sorH. P!brs A!s."01

• !ores e oroH. P!brs A!s."01

ART(CULOS

• Etre*er @ N. 2ern+ne-'erro$!@ P. :"001<. El modelo de inteligencia

emocional de :ayer y /alo"ey+ -mplicaciones educati"as para padres y 

 pro$esores. En !s III ;orns e Innov$in Pe//i$B Inte!i/en$i

E*o$ion!. Un brj)! #r e! si/!o __I :#. 13"-1<.

• Etre*er@ N. 2ern+ne-'erro$!@ P. :"003<. L inte!i/en$i e*o$ion!B

M=toos e Ev!)$in en e! A)!. #e"ista -beroamericana de Educación.

• Etre*er@ N. 2ern+ne-'erro$!@ P. :"00@b<. E! ##e! e ! inte!i/en$i

e*o$ion! en e! !)*noB Evien$is e*#%ri$s. #e"ista Electrónica de

-n"estigación Educati"a@ 6:"<.

• Lntieri@ L :"01"< .as emociones "an a la escuela& Cerebro e*o$iones.

P+/ins 66 ,3.

• 2errn 9!*)rri@ T 9oni$ Cvitni$ :"00< E$ectos Conductuales de la

educación emocional en alumnos de educación básica& Revist e

Psi$o!o/%@ vo! _I@ n*ero 001@ Universi e C>i!e@ ## 7-"

Page 193: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 193/196

BIBLIOGRAF(A

• Co!!e!!@ ;.@ Es$)=@ C. :"003<. Le)$$i e*o$ion!. Trf@ Revist e!s

*estres e ! Grrot@ n _I_@ n)*. 3,@ ##. -10. :Ori/in! en !en/)

$t!n<.

 TRABA$OS DE GRADO, TESIS

•  Abr$ Csti!!o@ M :"003< .a educación emocional en la Educación !rimaria+

Curr)culo y !ráctica. Tesis Do$tor!. Universitt e 'r$e!on.

• Constn Prereir@ 2 :"01"< Pro/r* #r esrro!!r ! Inte!i/en$i

E*o$ion! en e! #ri*er $i$!o e #ri*ri e! Co!e/io e !os ;es)its e

9rri+. Trbjo e 2in e Gro. Universi Intern$ion! e ! Rioj.

NORMATIA

• Le Or/+ni$ "K"006@ e 3 e *o@ e E)$$in.

• Le Or/+ni$ K"013@e 7 e Di$ie*bre@ e E)$$in

)EBS

• .!in!ntieri.or/• .nie!/o!e*n.in&o

• .r&e!bis()err.$o*

• .be/oibrro!.es

• .*ber.$o*

• :,XX,!+"%!#@u$!.)!*#,!.!%."#X,X,!;"!-+"-

$")$*"$&-"%!$!&).:%)

• :,XXYYY.#)$+"#:&"."X,")&035X"+u&+!-&-)&-$")$*"$&

• :,XXYYY.#)$+"#:&"."X#*&%&;&X&,&$&$-+!""-)&-

$")$*"$&-"%!$!&)-"-)&-,&$&-"+u&$&-5460036

• :,XXYYY.#)$+"#:&"."X%&$&2406X!%,""$&#-

"%!$!&)"#

• :,XXYYY.#)$+"#:&"."XL&u&&&7X&$$+&+"#-+"-

$")$*"$&-"%!$!&)

Page 194: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 194/196

BIBLIOGRAF(A

• :,XX"&!)&u&.)!*#,!.!%."#X2011X11X50-&$$+&+"#-

,&&-+"#&!))&-)&.:%)

• :,#XX#$"#.*!!*)".!%X#$"X&$$+&+$")$*"$&"%!$!&)X+$

&%$&#-+"-*u,!-"-$")$*"$&-"%!$!&)• :,XXYYY."+u.Bu&."#X"!#X"$,$#&&,"&)X!+"X355

• K//*:??*,,;,,,,.+)?(/(,/(*,,+,?8',((*+/,.'+(./+,K/)

• YYY.,&)&&#&)&+&#.!%X+$O)!O@u"O#$""#X&))".:%)

• :,XXYYY."))!*&)"&$!.!%X2008X12X11X!#:$!-Z&&%!$-

;-)&-,"+&*!*$&-,&&-#"-<")$G-;-,"#&-"-)!#-+"%&#-!&-

"+u&$!-"#-,!#$)"X

• :,#XX#$"#.*!!*)".!%X#$"X$")$"%!$!u%,#$!X

• :,XXYYY.%!!*&&#.!%X&&!#45X$")$*"$&-

"%!$!&)X$")$*"$&-"%!$!&).#:%)

VDEOS:TRABAJANDO JUNTOS:K//*:??+8/8;(.+)?,/.KG=!N2D,)EQOM. K//*:??+8/8;(.+)?,/.KG='2I*S=AT/

K//*:??/=((?,,.,/,?='(+?((?((-,*((-(/'+,-()+.'+(?1564242?

K//*:??/=((?,,.,/,?='(+?((?((-,*(',<(-+.',-2#13#526-213#-16"?1!3"5!!?

K//*:??/=((?,,.,/,?='(+?*,,-/++-,-2?*,,-/++-2-(;,/(-(8.,-()+.'+(?1425"3#?

>tt#sBKK.o)t)be.$o*Kt$>v`U!AsPt'EUgt`1 [ Pro/r* Rees. E!siste* e)$tivo.

>tt#BKK.te.$o*Kt!sKenhrobinsonhsshs$>oo!shi!!h$retivit - L $retiviin&nti!

Page 195: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 195/196

BIBLIOGRAF(A

>tt#sBKK.o)t)be.$o*Kt$>v`Ot'6RT;(PM  [ LA INDE2EN9IÓN APRENDIDA

>tt#BKK*estre$oron.$o*K#-$ontentK)#!osK"01K10KieohE#eri*ento-$o*#rte.*#h`1 

>tt#sBKK.o)t)be.$o*Kt$>v`e7AhjUj]5 

>tt#BKK.#!brs!s.$o*Kih!oh()ehsientesK&i$>sheh$tivies.>t*! 

>tt#BKK.#!brs!s.$o*Kih!oh()ehsientesK/)iheh!e$t)rhe*o$ionrio.#&  

>tt#BKK.#!brs!s.$o*Kentrenteh#rhsonrK&i$>sheh$tivies.>t*! 

>tt#BKK.#!brs!s.$o*Kih!oh()ehsientesKt!!erKt!!erhe*o$ionesh/)i.#&  >tt#BKK.#!brs!s.$o*Kih!oh()ehsientesKt!!erKt!!erhe*o$ionesh&i$>hte$ni$.#&  

>tt#BKK.#!brs!s.$o*Kih!oh()ehsientesKirioheh!h/rtit)h*)estr.#& 

AJTRES C"$, L& R$!&. M&+$+

ARTLME FERNANDE[ M\ SLEDAD] CJER CJER TERESA ]FERNANDE[-CID CJMRAS ARAN[A[J]ARCIA MACIAS MARINA]CASAS MARTINE[ALMEIDAMERCEDES]WERRERA ME[ ENEA]MARTIN P[ASNIEES]RANERA ENITE[ EATRI[]RDRIJE[ ME[-ALADESLIDIA]SANCWE[ PARD SCAR ]AAT RIWJELA CARMEN]ARACIL L[AN

ANA]CAN ARRS JAN M.]CARNES LA[KJE[ RSA]DA[A LPE[ TERESA]JTIERRE[ MNTER MARARITA]MARTIN IMENE[MARARITA]MENENDE[ FERNANDE[ SEFINA]MESA PARDENRIKJETA]NAARR ARCIA M\ SE]NILL MARTINE[ M\ ISAEL]RJI[ME[ M\ ESJS

Page 196: Programa de Educacion Emocional

7/21/2019 Programa de Educacion Emocional

http://slidepdf.com/reader/full/programa-de-educacion-emocional-56daf83a4d5e3 196/196

BIBLIOGRAF(A