PAUTAS PARA UNHA BOA EDUCACIÓN

Laura Gómez, Departamento de Orientación

• Os seres humáns somos os seres vivos que nacemos máis indefensos e os que necesitamos moito máis tempo para poder vivir independientemente dos proxenitores.

• Educar a un fillo/a é unha tarefa difícil, todos os pais o experimentan; pero é tan difícil como necesaria.

• Educar a un fillo é ensinarlle pautas de comportamento, formas de afrontar as responsabilidades e os problemas de cada día, tamén transmitir aqueles valores nos que cremos.

• Ante esta tarefa, non está ben que a educación dos fillos quede á IMPROVISACIÓN.

• As Ciencias da Educación constatan unha serie de variables comúns implicadas no proceso educativo e estableceron unha serie de técnicas básicas e condicións necesarias para educar adecuadamente aos fillos.

• Está comprobado que cando esas condicións se dan e as técnicas se aplican adecuadamente, obtéñense resultados positivos na educación do neno. Xusto o contrario, cando non se levan a cabo.

ACORDO ENTRE OS ADULTOS QUE PARTICIPAN NA EDUCACIÓN (PARELLA,

AVÓS)En que deben estar dacordo?

•Qué entendemos por educación•Que imos a ensinarlle ó noso fillo•Cómo o imos facer•Responsabilidade compartida

Que ocurre cando non hai acordo?•O neno/a recibe mensaxes contradictorios•Un dos membros da parellas leva todo o peso da educación, o que lle provoca sobre esforzo e estrés.•Un vai asumindo o rol de “pai bo” e outro de “malo”.•Cando se trata dun comportamento prolongado o neno aprende a aproveitarse da situación.

COMO SE CONSIGUE O ACORDO?•A parella debe manter un diálogo continuo

•O neno/a debe recibir a mesma mensaxe do pai e da nai.

•Non tomar unha decisión ata que se fale coa parella.

•Non mostrar desacordo diante do neno entre os membros.

•En caso de que haxa diferencias, é importante negocialas sena presencia do neno.

ENSINANZA DIRECTAConsiste en dicirlle ao neno o que ten que facer e o que non ten que facer, ensinarlle directamente o que queremos que faga, e sobre todo, en dicirlle como queremos que o faga.

TÉCNICA VÁLIDA• Para a ensinanza de

hábitos relacionados coa autonomía persoal

• Para ensinar modales de comportamento e de relación cos demais

CONDICIÓNS• Dedicarlle tempo• Centrar a atención no

neno• Practicar, unha vez non é

suficiente.• Correxir e eloxiar*

Ata os 9 anos, os nenos aprenden por imitación,

especialmente o que se refire a valores, actitudes e

comportamento.

DAR EXEMPLO- No trato coas personas- Como afrontar as propias

responsabilidades- Como reaccionamos ante as

dificultades e expresamos a frustración ou enfado.

- Os modais: palabrotas, xestos, mentiras, modais na mesa, normas de tráfico, non tirar papeis, …

NORMAS E LÍMITES

• NECESARIAS: - Para dar seguridade- Para as súas relacións

• Un nenos sen normas presentará:

- Problemas de comportamiento

- Dificultades nas relacións cos demais

- Inseguridad en situacións descoñecidas, porque non terá un criterio claro de cómo comportarse

CARACTERÍSITICAS DE NORMAS E LÍMITES

• 1º Ser claras e concretas• 2º Poucas e relativas ao coidado persoal, relación

cos demais, tempos e horarios, responsabilidades e seguridade.

• 3º Estar formuladas en positivo• 4º Ser constantes: cumplilas sempre e en calquer

lugar• 5º Adaptadas a súa idade

CÓMO ENSINAR AS NORMAS

• 1º Decirlle ao neno de maneira concreta o que ten que facer, o que está permitido e o que non.

• 2º Supervisar o seu cumplimento.

• 3º Adaptar medidas si as normas se incumplen: recordarllas, chamar a atención (non máis de 3 veces), retirada de privilexios, …

SER COHERENTES

• A incoherencia é unha actitude moi negativa en educación, e sobre todo, cando os nenos aprenden que co mal comportamento poden modificar as normas.

• MOTIVOS:- Se cede moi rápido ó comportamento negativo por

comodidade- Se dan órdenes sen pensar, sen distinguirAsí, os nenos perciben as órdenes e normas dos pais como

algo relativo, arbitrario, … INCOHERENTE.

COMO SER COHERENTENon se leve a contraria a sí mesmo, non diga unha cousa e

a contraria, non diga agora que si e despois, que non

• Para conseguilo:• 1º Non permita que o neno co seu mal comportamento,

rabietas, … cambie a súa opinión.• 2º Distinga os tipos de “ordes”• 3ºNon exixa hoxe unha cousa e mañá non• 4º Manteña acordo entre a parella• Esta actitude é indispensable para os aspectos básicos

da educación, especialmente para afrontar os problemas de comportamento e para o cumplimento das normas

EDUCAR CON CONSTANCIAConvertir en hábito aqueles aspectos que queremos ensinarlle e exixirlle. Os nenos

funcionan mellor con rutinas

• 1º Implica non baixar a guardia, exixir en todo momento, repetirlle ao neno as cousas e volvelas a recordar.

• 2º Plantexar poucas metas e realistas• 3º Exixir sempre e en todos os lugares• 4º Ter horarios• 5º Evitar o cambio constante de coidador

ESCOITARLLE E FALARLLEÉ prioritario que os pais creemos momentos de

comunicación

• Ata os 8-9 anos, os mensaxes claros e cortos• Prestarlle atención• Cuidar a linguaxe non-verbal: mirada, asentir, pedir

aclaracións, …• Traducir o que nos dicen• Non quitarlle importancia ó que nos contan• Axudarlles a iniciar a conversación

COMO FALARLLEpara decirlle o que ten que facer, para eloxialo, para

preguntarlle, para aconsellarlle, para contestar as súas preguntas, …

• 1º Buscar o momento, non cando esté distraído• 2º Falar sen gritar• 3º Dar órdenes con seguridade e contundencia• 4º Falar dos propios sentimentos

ESTAR INFORMADO

• Non implica que sexamos espías dos nosos fillos e violemos a súa identidade.

• Si implica escoitarlles e falarlles adecuadamente, proporcionarlles información:- Da marcha nos estudos: deberes, comportamento, relación cos demais.- Coñecer ós seus amigos/as: Deixar que nos fale de eles, cómo se comportan, cómo lles vai nos estudos, que fan no seu tempo libre. Invitalos a merendar a casa- Uso do tempo libre: Os pais teñen que saber a qué xogan os seus fillos. Supervisar o uso de internet

ELOXIAR E PRESTAR ATENCIÓN

• Recibir atención dos pais é unha necesidade que ten o neno.

• O mesmo ocurre co eloxio, que é un reforzo positivo que o neno recibe dos seus pais.

• Son válidos para problemas de comportamento e para reforzar unha nova aprendizaxe.

ELOXIAR E PRESTAR ATENCIÓN

USOS INADECUADOS

• Eloxiar conductas inadecuadas porque resultan simpáticas ou novedosas: uso de palabrotas, malos xestos ou malas contestacións.

• Prestar máis atención ás conductas negativas que ós comportamentos adecuados.

USOS ADECUADOS

• Eloxiar conductas adecuadas, alabar a súa conducta, facer comentarios positivos e

• Prestar atención, sobre todo cando se porta ben.

EDUCAR CON AFECTO

• Implica proporcionar seguridade afectiva, é dicir, que o neno se sinta querido. O afecto dos pais non é sustituible por outras compensacións como regalos ou liberdade sin exixencia.

• Ademáis, ó neno que se sinte querido se lle pode exixir.• FORMAS DE MOSTRAR AFECTO:- Mostras explícitas de afecto- Ter en conta os seus asuntos- Exixirlle- Cando os pais se mostran cariñosos entre eles- Se atenden as necesidades básicas

Tempo de dedicación• O neno percibe se os pais teñen outras prioridades e

cando o tempo que lles conceden é o tempo que lle sobra.

• Dedicarlles tempo implica prestarlles momento de atención exclusiva, xogar con eles, contarlles un conto, descubrir cousas xuntos, escoitalos, coidalos cando están enfermos, … A “falta de tempo” ás veces é unha excusa, é cuestión de prioridades.

• Tamén é conveniente que o neno aprenda que os seus pais non poden estar todo o tempo pendente de el.

• En todo caso, hai que garantizar un tempo diario de dedicación para estar con él, xogar, compartir algunha das comidas, axudarlle nos estudos, falar sobre a xornada, ..

• Estar en casa cando chega o neno.

DECÁLOGO PARA EDUCAR

1. Para educar é imprescindible manter un acordo entre a parella

2. Ensine directamente ó neno o que quere que aprenda3. Sexa un exemplo positivo para o seu fillo4. O neno ten que ter unhas normas e uns límites concretos5. Sexa coherente, non se leve a contraria a si mesmo.6. Sexa constante, sempre e en tódolos lugares.7. Escoite ó seu fillo e fálelle adecuadamente.8. Mantéñase informado do que fai o seu fillo9. Elóxio e préstelle especial atención cando se porte ben.10. Edúqueo con afecto: a educación tamén é cousa de

educación.

GRAZAS POLA VOSA ASISTENCIA